‘Nyotshikale lo dui diami’
“Naka nyu nyayutshikala lu diui diami, keti ambeki ami mete mbenyu.”—JOANI 8:31.
1. (a) Lam’akakalola Yeso otsha l’olongo, kakɔna kakandatshike lanɛ la nkɛtɛ? (b) Wembola akɔna wayotɔsɛdingola?
ETENA kakakalola Yeso Kristo, Otungi wa Lokristo otsha l’olongo, nde kotshika lanɛ la nkɛtɛ abuku wakandafunde, nde kombika mɔnima ɛmɔtshi kana ndjâmɔtshɛ ɔngɔnyu. Koko nde akatshike ambeki ndo akambo wa lânde wahomba anto kotsha dia vɔ monga ambeki ande. Ɔnkɔnɛ, l’Evanjiliɔ waki Joani, Yeso akɛnya akambo asato wahomba onto tshɛ lalanga monga ombeki ande kotsha. Akambo akɔna asɔ na? Akokaso sala dia sho mbakotsha? Ndo ngande wakokaso ndjashikikɛ ɛlɔ kɛnɛ dia tambokoka mbelamɛ ambeki waki Yeso na?a
2. Naa dikambo dimɔtshi di’ohomba diahomba onto kotsha dia koma ombeki wa Yeso oko wofundamidiɔ l’Evanjiliɔ waki Joani?
2 Oko ngɔndɔ shamalo la ntondo ka nyɔi kande, Yeso akatshu la Jerusalɛma ndo akasambisha elui w’anto wakamɔtɛ lɛkɔ lo Fɛtɛ ka Totombotombo kakawasalaka lomingu l’otondo. Diɛsɛ oma l’esambishelo kɛsɔ, lam’akakome fɛtɛ l’atei atei, “antu efula wa l’ului [wakonge la mbetawɔ le nde].” Yeso akatetemala la sambisha, woho ɔnɛ wele lushi l’ekomelo la fɛtɛ, ‘anto efula wakonge la mbetawɔ le nde.’ (Joani 7:10, 14, 31, 37; 8:30) L’etena kɛsɔ, Yeso akadje yimba yande otsha le ambetawudi w’eyoyo ndo akate dikambo dimɔtshi di’ohomba diahomba onto kotsha dia koma ombeki ande. Ɔpɔstɔlɔ Joani akɛnya dikambo sɔ ate: “Naka nyu nyayutshikala lu diui diami, keti ambeki ami mete mbenyu.”—Joani 8:31. (Sho mbɛnganyisha alɛta ango.)
3. Naa dionga diahomba onto monga ladiɔ dia tshikala lo ‘dui diaki [Yeso]?
3 Yeso kɔmɛnya oma l’ɛtɛkɛta ɛsɔ di’ambetawudi w’eyoyo asɔ takiwɔ la mbetawɔ k’efula. Koko, nde akɛnya dia vɔ waki la diaaso dia koma ambeki ande wa mɛtɛ, naka vɔ tshikala lo dui diande ndo naka vɔ tetemala la mbikikɛ. Vɔ wakashile la mbetawɔ ɔtɛkɛta ande, koko vɔ pombaka kakianɛ tshikala l’ɔtɛkɛta akɔ. (Joani 4:34; Heberu 3:14) Lo mɛtɛ, Yeso akɔsaka ekikelo oko dionga di’ohomba efula le ambeki ande woho ɔnɛ wele lo sawo di’ekomelo diakandasawola l’ambeki ande diofundami l’Evanjiliɔ wa Joani, Yeso akakeketsha ambeki ande mbala hiende ate: ‘Nyotetemale la ndjelami.’ (Joani 21:19, 22) Akristo efula wa ntondo wakasale dikambo sɔ. (2 Joani 4) Kakɔna kakakimanyiya dia mbikikɛ na?
4. Kakɔna kakakimanyiya Akristo wa ntondo dia mbikikɛ?
4 Ɔpɔstɔlɔ Joani, mbut’ate ombeki waki Yeso wakatshikala la kɔlamelo l’edja k’ɛnɔnyi oko 70 akɛnya dikambo dimɔtshi di’ohomba. Nde akandola Akristo wa kɔlamelo, lo mbatɛ ate: “Nyu nyeko la wulu. Diui dia [Nzambi], diatuyalaka l’etema anyu, nyu nyakaleki kanga kolo wulu.” Ambeki waki Yeso asɔ wakakikɛ, kana wakatshikala lo Ɔtɛkɛta wa Nzambi, nɛ dia Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakatshikala l’etema awɔ. Vɔ wakɔsaka Ɔtɛkɛta ɔsɔ la nɛmɔ efula. (1 Joani 2:14, 24) Woho akɔ wamɛ ɛlɔ kɛnɛ, dia sho ‘mbikikɛ polo l’ekomelo’ sho pombaka ndjashikikɛ di’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ l’etema aso. (Mateu 24:13) Ngande wakokaso sala dikambo sɔ? Wɛla ɔmɔtshi wakasha Yeso mbishaka okadimwelo.
“Untu latukaka diui”
5. (a) Naa weho wa nkɛtɛ yotshikitanyi yakatɛkɛta Yeso lo wɛla ande ɔmɔtshi? (b) Kakɔna kalembetshiya lɔtɔngɔ ndo nkɛtɛ ya lo wɛla waki Yeso?
5 Yeso akasha wɛla w’omboki wa wooho watanema l’Evanjiliɔ waki Mateo, Makɔ, ndo Luka. (Mateu 13:1-9, 18-23; Mako 4:1-9, 14-20; Luka 8:4-8, 11-15) Naka wɛ mbadia ɛkɔndɔ ɛsɔ, kete wɛ ayɛna dia lo wɛla ɔsɔ vɔ ndeka tɛkɛta dia ntɔngɔ ya woho ɔtɔi yakakɔ lo weho wa nkɛtɛ yotshikitanyi yaki l’etombelo wakatshikitana. Woho wa ntondo wa nkɛtɛ aki nkɛtɛ ya wolo, woho wa hende aki nkɛtɛ y’ave, ndo lɔtɔngɔ la sato lakole l’atei w’atɛndɛ. Woho wa nɛi wa nkɛtɛ akatshikitana la weho wa nkɛtɛ ekina esato, mbut’ate yɔ yaki “kete y’ololo” ndo ‘y’ɛtɛtɔ.’ Lo ndjela olembetshiyelo wakasha Yeso ndamɛ, lɔtɔngɔ ekɔ losango la Diolelo lele l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, ndo nkɛtɛ nembetshiyaka anto wele la weho w’etema wotshikitanyi. Kânga mbele anto wanɛ wele didjidji dia weho wa nkɛtɛ yotshikitanyi wekɔ l’akambo amɔtshi wosangiwɔ, wanɛ wele didjidji dia nkɛtɛ y’ɔlɔlɔ wekɔ la dionga diatshikitanya l’anto akina.
6. (a) Ngande wotshikitanyi woho wa nɛi wa nkɛtɛ wa lo wɛla waki Yeso la weho ekina esato wa nkɛtɛ, ndo dikambo sɔ alembetshiyadiɔ? (b) Oko weso ambeki wa Kristo, kakɔna kele ohomba dia sho monga la ekikelo?
6 Ɔkɔndɔ wa lo Luka 8:12-15 mɛnyaka dia lo bɛnyɛlɔ diakɔ nɛi, anto ‘wakoke ɔtɛkɛta.’ Koko wanɛ waki l’‘etema w’amɛna’ kokomɛ tsho lo ‘mboka ɔtɛkɛta.’ Vɔ ‘wakakimɛ ɔtɛkɛta akɔ ndo wakatɔ elowa oma lo ekikelo kawɔ.’ Lam’ele nkɛtɛ y’ɔlɔlɔ yekɔ wɔdu ndo ɛtɛtɔ, yɔ kimanyiyaka di’edio wa lɔtɔngɔ nyɔngɔmɛ etale lo nkɛtɛ ndo dui sɔ kimanyiyaka dia lɔtɔngɔ tomba, mbola ndo tɔ elowa. (Luka 8:8) Woho akɔ wamɛ mbele, anto wele l’etema w’ɔlɔlɔ shihodiaka ɔtɛkɛta wa Nzambi, mbɔsaka ɔtɛkɛta akɔ la nɛmɔ ndo mbɔtshiyaka ɔtɛkɛta ɔsɔ l’etema awɔ. (Romo 10:10; 2 Timote 2:7) Ɔtɛkɛta wa Nzambi tshikalaka l’etema awɔ. Diakɔ diatɔwɔ elowa oma l’ekikelo kawɔ. Ɔnkɔnɛ, naka sho monga la lowando l’efula loye oma k’ɛs’otema lo kɛnɛ kendana l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, kete dikambo sɔ diayotokimanyiya dia mbikikɛ oko weso ambeki wa Kristo. (1 Timote 4:15) Ngande wakokaso monga la lowando l’oma k’ɛs’otema lo kɛnɛ kendana l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi na?
Woho wele otema ndo okanelo wa yimba wa dimɛna
7. Naa etshelo kokakatanyi l’otema w’ɔlɔlɔ?
7 Tende etshelo kakɔna kele Bible kikakatanyaka mbala la mbala la otema wa dimɛna ndo w’ɔlɔlɔ. ‘Nkanga otema w’ɔlɔlɔ atokanaka yimba dia kadimola onto.’ (Tukedi 15:28) ‘Awui wa l’onyo ami l’ekanelo ka yimba k’otema ami wonge ɔlɔlɔ lo washo ayɛ, wɛ Jehowa.’ (Osambu 19:14) ‘Otema ami wakanake yimba l’akambo wa yimba.’—Osambu 49:3.
8. (a) Kakɔna kahombaso mbewɔ ndo kakɔna kahombaso sala etena kadiaso Bible? (b) Ɛlɔlɔ akɔna wakondjaso lo kanaka yimba lo dɔmbɛlɔ l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi? (Enda lo kiombo yata ɔnɛ ‘Wamboshikikala l’Akambo wa Mɛtɛ.’)
8 L’ɛnyɛlɔ k’afundji wa Bible asɔ, sho lawɔ pombaka kana yimba l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo l’elimu ande la lowando tshɛ ndo lo dɔmbɛlɔ. Etena kadiaso Bible kana ekanda wakilembetshiya, sho pombaka mbewɔ dia monga oko amɛngɔdi watɔshi ɛngɔ tshɛ kɛnawɔ fɔtɔ lowango lowango koko hawemala dia sɛdingola kana dia kana yimba la kɛnɛ kɛnawɔ. Koko etena kadiaso Bible, sho pombaka mbɔsa wonya dia shihodia ndo ngɛnangɛna kɛnɛ kekaso.b Etena kakanaso yimba dimɛna la kɛnɛ kadiaso, ɔtɛkɛta wa Nzambi munandaka otema aso. Vɔ munandaka asolo aso ndo tshikitanyaka ekanelo kaso ka yimba. Vɔ totshutshuyaka nto dia mbewoya Nzambi tokanyi taso t’oma k’ɛs’otema lo dɔmbɛlɔ. Dui sɔ tokimanyiyaka dia sho ndeka mamema Jehowa, ndo ngandji kokaso Nzambi totshutshuyaka dia sho tetemala ndjela Yeso kânga lo tena dia wolo. (Mateu 10:22) Lo mɛtɛ, kana yimba lo kɛnɛ kata Nzambi ekɔ ohomba efula naka talanga tshikala la kɔlamelo polo l’ekomelo.—Luka 21:19.
9. Ngande wakokaso ndjashikikɛ di’etema aso waketawɔ dia nongola Ɔtɛkɛta wa Nzambi?
9 Wɛla waki Yeso mɛnyaka nto dia ekɔ wekamu ɛmɔtshi wakoka shimba lɔtɔngɔ, mbut’ate ɔtɛkɛta wa Nzambi di’aha vɔ pama. Omalɔkɔ, dia sho tetemala monga ambeki wele la kɔlamelo, sho pombaka (1) mbeya wekamu wele la nkɛtɛ ya kɔlɔ ya lo wɛla waki Yeso (2) sala dia nɔngɔsɔla kana mbewɔ wekamu ɛsɔ. Lo sala ngasɔ, tayoyashikikɛ di’etema aso wakalongola lɔtɔngɔ la losango la Diolelo ndo wakatetemala la ntɔ elowa.
Lɔtɔngɔ lakakɔ ‘lo mboka,’ mendanaka l’anto wele la wesanu efula
10. Kɔndɔla woho wa ntondo wa nkɛtɛ watɛkɛtawɔ lo wɛla waki Yeso ndo lembetshiya kitshimudi yawɔ.
10 Woho wa ntondo wa nkɛtɛ wakakɔ lɔtɔngɔ lɔkɔ ele ‘lo mboka,’ lɛnɛ ‘akalikamela anto l’ekolo.’ (Luka 8:5) Nkɛtɛ yele lo mboka k’otsha l’ekambɔ yekɔ wolo lo woh’ɔnɛ wayikamɛkamɛ anto. (Mako 2:23) Woho akɔ wamɛ mbele anto wetawɔ di’elimu waha pe wa l’andja ɔnɛ mbaɔsɛ wenya efula amboleka ndo wolo awɔ ndjɛnaka dia waya bu l’etena ka ndjasha l’otema ɔtɔi l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Vɔ mbokaka ɔtɛkɛta akɔ, koko vɔ hawokane la wɔ yimba. Kɛsɔ konyaka etema awɔ dia monga lonyû. La ntondo ka vɔ ndjonga la ngandji k’Ɔtɛkɛta akɔ, ‘Diabolo ndjâka ko minyaka ɔtɛkɛta oma l’etema awɔ di’aha vɔ mbetawɔ ko ndjoshimbamela.’ (Luka 8:12) Onde sho koka mbewɔ dikambo sɔ?
11. Ngande wakokaso mbewɔ di’aha etema aso monga oko nkɛtɛ ya wolo?
11 Ekɔ akambo efula wakoka salema dia mbewɔ di’otema koma oko nkɛtɛ ya wolo ya l’atei wa mboka. Nkɛtɛ yakamɛkamɛwɔ ndo ya wolo mbeyaka koma nkɛtɛ y’ɛlɛmbalɛmba ndo yangɔnya diangɔ naka vɔ ndjifusa ndo naka ambetshetshi tshika mboyikamɛkamɛ, mbut’ate naka vɔ mbetshiya mboka lam’akina. Woho akɔ wamɛ mbele, tshungola etena ka mbekaka ndo ka kanaka yimba l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi koka konya otema oko nkɛtɛ ya dimɛna, yangɔnya diangɔ. Kɛnɛ kayoleka tokimanyiya lo dikambo sɔ ele mbewɔ di’aha elimu wa l’emunyi wa lushi la lushi tɔsɛ wenya tshɛ. (Luka 12:13-15) Ɔnkɔnɛ, sho pombaka sala la wolo dia tana etena ka dimɛna ka kanaka yimba ‘l’akambo w’ohomba efula.’—Filipi 1:9-11.
Lɔtɔngɔ lakakɔ “ladiku dia dive,” mendanaka la tɔmɔma t’anto
12. Lo woho wa nkɛtɛ wa hende wa lo wɛla wa Yeso, naa ɔkɔkɔ wa mɛtɛ walɛngɛ lɔtɔngɔ?
12 Lam’akɔ lɔtɔngɔ lo woho wa nkɛtɛ wa hende ɔnɛ, lɔ halotshikala paka lâdiko dia nkɛtɛ oko lɔtɔngɔ lakɔ l’atei wa mboka. Lɔ sɔngaka edio ndo tondjaka lɔsɔngɔ. Koko lam’awalɛ yanyi, lɔsɔngɔ lɔsɔ mundamaka l’esase wa yanyi ndo lɔ nɛngɛka. Ɔnkɔnɛ, todje yimba l’olembetshiyelo w’ohomba washawɔ lanɛ ɔnɛ. Ɔkɔkɔ wa mɛtɛ walɛngɛ lɔsɔngɔ kema l’ɔtɛ w’esase wa yanyi. Kânga otamba watomba lo nkɛtɛ ya dimɛna kɔmamaka esase wa yanyi, koko lo dihole dia nɛngɛ vɔ mɔngaka akatshi dimɛna. Oma lende oye otshikitanu ɔsɔ na? Yeso nembetshiyaka dia lɔsɔngɔ lɔsɔ nɛngɛka “ne dia kete [yekɔ] kunune” ndo “[bu] la ashi.” (Mateu 13:5, 6; Luka 8:6) Dive mongaka paka lâdiko dia nkɛtɛ, ɔnkɔnɛ diɔ shimbaka lɔtɔngɔ dia nyɔngɔmiya edio etale dia lɔ kondja ashi ndo tshikala aha la nɛngɛ. Lɔsɔngɔ nɛngɛka nɛ dia nkɛtɛ yekɔ shɛnga.
13. Weho akɔna w’anto wafɔna la nkɛtɛ ya shɛnga ndo naa ɔkɔkɔ woleki wakonya dia sala akambo lo yoho shɔ?
13 Etenyi kɛnɛ ka wɛla mendanaka l’anto “watulungulaka dui la ongenongeno” ndo watoyelaka Yeso l’ohetoheto ‘lo tshanda mɔtshi tsho.’ (Luka 8:13) Koko lam’ahomanawɔ la “fono kana asui,” vɔ mbokaka wɔma woho w’anyanya polo ndo vɔ nshisha ɔngɛnɔngɛnɔ ndo wolo awɔ ko tshika ndjela Kristo. (Mateu 13:21) Koko, ɔkɔkɔ wa mɛtɛ wa wɔma wele lawɔ bu ɔlɔshamelo. Efula k’ambeki waki Kristo wekɔ lo mbikikɛ ehemba wa weho la weho koko wekɔ lo tshikala la kɔlamelo. (2 Koreto 2:4; 7:5) Ɔkɔkɔ wa mɛtɛ wonga anto asɔ la wɔma ndo watakɔwɔ mboka k’akambo wa mɛtɛ ele etema awɔ wele oko dive mbashimbaka dia vɔ kana yimba dimɛna lo akambo wakeketsha ndo wa lo nyuma. Omalɔkɔ, lowando lele lawɔ le Jehowa ndo l’Ɔtɛkɛta ande lekɔ la lâdiko di’ɛlɔmɔ, lele lɔ halokoke mbakimanyiya dia shika tanga lam’ahomanawɔ l’ɔlɔshamelo. Ngande wakokaso mbewɔ dikambo sɔ na?
14. Wanya akɔna wahomba onto takola dia mbewɔ di’aha otema ande monga oko nkɛtɛ ya shɛnga?
14 Onto tshɛ pombaka ndjasɛdingola dia menda kana wekamu wele oko dive, mbut’ate nkɛlɛ kana lonyangu l’efula, yema ya lokaki yele anto akina hawoleke liɛna, kana tokanyi ta kɔlɔ ta woho ɔsɔ bu l’otema ande. Naka wekamu wa ngasɔ wekɔ, kete wolo watosha Ɔtɛkɛta wa Nzambi koka tokimanyiya dia mbekola wekamu ɔsɔ. (Jeremiya 23:29; Efeso 4:22; Heberu 4:12) Oma lâsɔ, naka nde ayokanaka yimba lo dɔmbɛlɔ, kete dui sɔ diayowokimanyiya dia ‘dui monɛma’ dimɛna efula l’otema ande. (Jakoba 1:21) Kɛsɔ mbayosha onto wolo wa nde ndɔshanya la tena di’ɔkɔmwɛlɔ w’otema ndo mbosha dihonga dia nde tshikala la kɔlamelo kânga l’atei w’ehemba.
Lɔtɔngɔ lakakɔ “l’atei w’atende,” mendanaka l’akanga w’etema ehende
15. (a) Lande na kele woho wa nkɛtɛ wa sato wakatɛkɛta Yeso ndeka kotola yambalo yaso? (b) Kakɔna kayotombaka l’ɔkɔngɔ lo woho wa nkɛtɛ wa sato ɔsɔ, ndo lande na?
15 Woho wa nkɛtɛ wa sato, mbut’ate nkɛtɛ yele l’atɛndɛ, ndeka kotola yambalo yaso dikambo lo toho tɔmɔtshi nkɛtɛ shɔ fɔnaka la nkɛtɛ ya dimɛna. L’ɛnyɛlɔ ka nkɛtɛ ya dimɛna, yɔ mbishaka lɔtɔngɔ diaaso dia lɔ mbika edio ndo tomba. L’etatelo, oko wôla lɔtɔngɔ lakɔ lo nkɛtɛ y’ɔlɔlɔ mbôla ndo lɔtɔngɔ lakɔ lo nkɛtɛ y’atɛndɛ. Koko l’edjedja ka wonya, dikambo dimɔtshi ndjotombaka diayosenyaka etombatomba ka lo nkɛtɛ y’atɛndɛ. Otshikitanyi la nkɛtɛ ya dimɛna, nkɛtɛ shɔ yekɔ l’atɛndɛ heyama. Lam’ayatombe etombatomba, tɔ pombaka ndɔshama ‘l’atɛndɛ wayole kamɛ la tɔ.’ Lo tshanda mɔtshi, atɛndɛ ndo etombatomba kɛsɔ susanaka ashi, osase ndo dihole dia shikikadia edio, koko l’ekomelo atɛndɛ ndjofɛka etombatomba kɛsɔ ndo ‘ndjokisenyaka.’—Luka 8:7.
16. (a) Anto wa woho akɔna wafɔna la nkɛtɛ y’atɛndɛ? (b) Lo ndjela ɔkɔndɔ wa l’Evanjiliɔ akɔ esato, atɛndɛ alembetshiyawɔ?—Enda nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.
16 Woho akɔna w’anto wafɔna la nkɛtɛ y’atɛndɛ? Yeso nembetshiyaka ate: “Wuhu wakako l’atei w’atende, eli antu watukaka diui, ku lam’atshowo lu mbuka yawo, wat[osemaka] la ndjakanela, la ukundji la ongenongeno wa lumu lone, hawuluwanya nduku ulua.” (Luka 8:14) Oko watolaka lɔtɔngɔ ndo atɛndɛ wa lo nkɛtɛ mbala kakɔ ɔtɔi, mbele anto amɔtshi nyangaka munda ana wa fudu ahende mbala kak’ɔtɔi, mbut’ate ndjasha l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo l’‘ɛngɛnɔngɛnɔ wa lo lɔsɛnɔ’ l’etena kakɔ kamɛ. Akambo wa mɛtɛ wa l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi monɛmaka l’etema awɔ, koko, vɔ ndɔshanaka l’eyango ekina wele l’etema awɔ. Etema awɔ wa didjidji kahanyemaka. (Luka 9:57-62) Kɛsɔ hawasha etena ka vɔ kanaka yimba dimɛna dimɛna l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo lo dɔmbɛlɔ. Vɔ hawoyasha tshɛ l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo dui sɔ mbashishɛka lowando l’oma k’ɛs’otema la l’Ɔtɛkɛta akɔ lakoka mbakimanyiya dia mbikikɛ ehemba. Eyango awɔ wa l’emunyi ndjahemɛka yema yema eyango awɔ wa lo nyuma polo ndo lo vɔ ‘mbasenya tshɛ.’c Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ ekomelo ka kɔlɔ le wanɛ wahalange Jehowa l’otema ɔtɔi!—Mateu 6:24; 22:37.
17. Ɛsɔnwɛlɔ akɔna wahombaso sala lo lɔsɛnɔ woho waha sho sema l’atɛndɛ wa didjidji watɛkɛtama lo wɛla waki Yeso?
17 Lo mbetsha akambo wa lo nyuma lo dihole dia ntondo, sho mbewɔka dia monga la lonyuma la kɔlɔ l’ɔtɛ wa pâ ndo ɛngɛnɔngɛnɔ wa l’andja ɔnɛ. (Mateu 6:31-33; Luka 21:34-36) Tatohɛke pondjo wadielo wa Bible ndo kanaka yimba la kɛnɛ kadiaso. Tayoleka tana etena ka sho ndjasha ndo kanaka yimba dimɛna l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi naka sho nyanga dia monga la lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ. (1 Timote 6:6-8) Ekambi waki Nzambi wasala dikambo sɔ, mbut’ate wanɛ wonula atɛndɛ dia mbisha otamba watɔ elowa diaaso dia ndjalesha dimɛna, kondja osase w’efula ndo dihole dia mbika edio dimɛna, kondjaka ɛtshɔkɔ efula oma le Jehowa. Sandra, kadiyɛso kɛmɔtshi kele l’ɛnɔnyi 26 mbutaka ate: “Lam’akanami yimba l’ɛtshɔkɔ wele lami lo kɛnɛ kendana l’akambo wa mɛtɛ, dimi mɛnaka dia ndoko kakoka mbishami andja ɔnɛ kɛdimi l’ɛtshɔkɔ ɛsɔ!”—Osambu 84:11.
18. Ngande wayotokoka tshikala l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo mbikikɛ ehemba oko weso Akristo?
18 Mɛnamaka hwe dia sho tshɛ, akɛnda kana epalanga tayotshikala l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo mbikikɛ ehemba oko weso ambeki waki Kristo naka Ɔtɛkɛta wa Nzambi wayotshikalaka l’etema aso. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tosale tshɛ di’aha nkɛtɛ y’etema aso wa didjidji monga pondjo wolo, shɛnga, kana l’atɛndɛ, koko yongake ɛtɛtɔ ndo la diaaso di’edio nyɔngɔmɛ etale. Ɔsɔku mbayotonga la diaaso dia ndjasha l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi dimɛna ndo ‘mbayotɔtɔ elowa oma l’ekikelo kaso.’—Luka 8:15.
[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]
a Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola dikambo dia ntondo l’atei w’akambo asɔ wahomba onto kotsha. Tayɔtɛkɛta di’akambo akina ahende l’asawo wayela.
b Dia kana yimba lo dɔmbɛlɔ l’etenyi kɛmɔtshi ka Bible kambotadia, sho koka ɛnyɛlɔ ndjambola ɔnɛ: ‘Onde etenyi kadishami kɛnɛmɔlaka dionga kana waonga amɔtshi waki Jehowa? Ngande wɔtɔnɛ etenyi kɛnɛ la lokanyi loleki ohomba la lo Bible? Ngande wakokami kamba l’akambo asɔ lo lɔsɛnɔ lami kana kimanyiya anto akina?’
c Lo ndjela ɛkɔndɔ esato wa l’Evanjiliɔ wendana la wɛla waki Yeso, lɔtɔngɔ senyamaka oma lo pâ ndo ɛngɛnɔngɛnɔ wa l’andja ɔnɛ, mbut’ate: ‘Ekiyanu w’akambo wa l’etena kɛnɛ,’ “lukesu l’ekundji,” “saki ka diango dikina,” ndo ‘ɛngɛnɔngɛnɔ wa lo lɔsɛnɔ.’—Mako 4:19; Mateu 13:22; Luka 8:14; Jeremiya 4:3, 4.
Ngande wayoyokadimola?
• Lande na kahombaso ‘tshikala l’ɔtɛkɛta waki Yeso’?
• Ngande wakokaso sala di’Ɔtɛkɛta wa Nzambi tshikala l’etema aso?
• Weho akɔna w’anto wafɔna la weho wa nkɛtɛ ɛnɛi wotshikitanyi wakatɛkɛta Yeso?
• Ngande wakokayɛ tana etena ka kanaka yimba l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi?
[Kiombo/Osato wa lo lɛkɛ 19]
‘WAMBOSHIKIKALA L’AKAMBO WA MƐTƐ’
AMBEKI efula waki Kristo waya edja efula l’etshumanelo k’Akristo mɛnyaka l’ɔkɔngɔ w’ɔnɔnyi l’ɔnɔnyi dia vɔ ‘wamboshikikala l’akambo wa mɛtɛ.’ (2 Petero 1:12) Kakɔna kâkimanyiya dia tetemala? Tende awui amɔtshi wakawate.
“Dimi kumiyaka lushi tshɛ la wadielo w’etenyi kɛmɔtshi ka lo Bible ndo la dɔmbɛlɔ. Oma lâsɔ ko dimi kana yimba la kɛnɛ kadishami.”—Jean, akabatizama lo 1939.
“Dimi ndjaokaka lo ekokelo ndo la wolo wa tshikala la kɔlamelo, etena kakanyiyami ngandji k’efula katoka Jehowa ɔnɛ lele lâdiko di’anto tshɛ.”—Patricia, akabatizama lo 1946.
“Lo tetemala monga la mbekelo y’ɔlɔlɔ ya wadielo wa Bible ndo lo ‘ndjasha tshɛ l’akambo w’ohomba waki Nzambi,’ dimi mongaka l’akoka wa tetemala kambɛ Jehowa.”—1 Koreto 2:10; Anna, akabatizama lo 1939.
“Dimi mbadiaka Bible l’ekanda aso walembetshiya Bible dia sɛdingola otema ndo eyango ami.”—Zelda, akabatizama lo 1943.
“Tena dioleki dimɛna le mi ele etena katamasembola ekolo ndo kasawolami la Jehowa lo dɔmbɛlɔ ndo kawewoyami woho wayaokami mɛtɛ.”—Ralph, akabatizama lo 1947.
“Dimi tatɛka lushi l’ɔsɛdingwelo wa divɛsa dia lushi ndo la wadielo w’etenyi kɛmɔtshi ka lo Bible. Dui sɔ mbishakami dikambo dimɔtshi di’oyoyo dia dimi kanaka ladiɔ yimba lushi l’otondo.”—Marie, akabatizama lo 1935.
“Le mi, ɔkɛtshanyelo wa divɛsa la divɛsa wa dibuku dimɔtshi dia lo Bible keketshakami mɛtɛ.”—Daniel, akabatizama lo 1946.
Etena kakɔna kakanayɛ yimba dimɛna dimɛna l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi na?—Danyele 6:10b; Mako 1:35; Etsha 10:9.
[Osato wa lo lɛkɛ 22]
‘Tayokoka ntɔ elowa oma l’ekikelo’ naka sho mbetsha akambo wa lo nyuma lo dihole dia ntondo