‘Okotshake Olimu Ayɛ Dimɛna Efula’

“Kamba olimu ayɛ dimɛna efula.”​—2 TIMOTE 4:5, Byington.

1, 2. Kânga mbele, Akristo tshɛ wekɔ esambisha, kakɔna kalɔmba Afundelo dikumanyi?

ONDE wɛ ekɔ opandjudi wa Diolelo? Naka osɔku, kete sha Jehowa Nzambi losaka dikambo dia diɛsɛ sɔ dia diambo efula. Onde wɛ ekɔ ekumanyi l’etshumanelo? Ɔsɔ ekɔ diɛsɛ dikina dia lâdiko di’oma le Jehowa. Koko hatokoke pondjo mbohɛ di’aha okanda w’efula wakateke kana diewo diaso di’ɔtɛkɛta mbatosha akoka wa sambisha kana wa nɔmbɔla etshumanelo. Jehowa toshaka akoka wahombama dia sambisha, ndo apami amɔtshi l’atei aso wekɔ la diɛsɛ dia kamba oko emendji nɛ dia vɔ kotshaka awui walɔmbama l’Afundelo.​—2 Koreto 3:5, 6; 1 Timote 3:1-7.

² Akristo tshɛ wamboyakimɔka kambaka olimu w’osambisha, koko lo yoho ya lânde emendji kana dikumanyi pombaka mbisha ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ l’olimu w’esambishelo. Dikumanyi “[dia]tutshaka ulimu wa sambisha ndu wa mbetsha” mbeyamaka le Nzambi, oma le Kristo ndo le Ɛmɛnyi wa Jehowa w’asekawɔ. (1 Timote 5:17; Efeso 5:23; Heberu 6:10-12) Lo tena tshɛ, wetshelo w’ekumanyi pombaka pamia lonyuma l’ampokami ande, nɛ di’ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛ ekumanyi Timɔtɛ ate: “Etena kayukuka lam’ahulanga antu ntetemala lu dietshelu di’ololo, keli ne dia atui awo weko hwe, ku vo wayuyamotshiya embetsha uku saki yawo. Vo wayunya atui uma lu mete, wayetola lu ekondo. Keli we, uyakimeli lu akambu tshe, enaki pa, utshaki ulimu w’usambisha, ukutshaki ekambelu kaye.”​—2 Timote 4:3-5.

3. Kakɔna kahomba salema di’aha wetshelo wa kashi mbidja lonyuma la l’etshumanelo lo wâle?

³ Dia ndjashikikɛ dia wetshelo wa kashi hadje lonyuma l’etshumanelo lo wâle, omendji pombaka kitanyiya dako diaki Paulo diata ɔnɛ: “Onga la wɛdimo lo dikambo tshɛ, . . . kamba olimu ayɛ dimɛna efula.” (2 Timote 4:​5, Byington) Lo mɛtɛ, ekumanyi pombaka ‘kotsha olimu ande dimɛna efula.’ Nde pombaka kamba olimu akɔ lo yoho yakoka. Ekumanyi kakotsha olimu ande dimɛna efula mbidjaka yimba dimɛna l’ɛkɛndɛ ande tshɛ, aha la minya yimba kânga lo dikambo ɔtɔi. Onto la ngasɔ ekɔ la kɔlamelo kânga l’akambo wa totshitshɛ.​—Luka 12:48; 16:10.

4. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia kamba olimu aso dimɛna efula?

⁴ Kamba olimu aso dimɛna efula hatɔlɔmbaka nshi tshɛ wenya efula, koko dui sɔ nɔmbaka dia kamba la wenya dimɛna. Sambishaka mbala la mbala kokaka kimanyiya Akristo tshɛ dia kotsha akambo efula l’olimu awɔ. Dia mbetsha wenya efula l’olimu w’esambishelo, ekumanyi pombaka nɔngɔsɔla ekongelo kande la wɛdimo ndo mbeya ɛkɛndɛ akɔna wakokande mbisha anto akina ndo woho wa sala dikambo sɔ. (Heberu 13:17) Lo mɛtɛ, ekumanyi kayasha nɛmɔ ndjashaka ndamɛ l’olimu w’esambishelo, oko Nɛhɛmiya lakayasha ndamɛ dia nyomohika mpele dia Jerusalɛma. (Nehemiya 5:16) Ndo ekambi tshɛ wa Jehowa pombaka tombaka l’olimu w’esambishelo ka Diolelo mbala la mbala.​—1 Koreto 9:16-18.

5. Ngande wahombaso ndjaoka lo kɛnɛ kendana l’esambishelo?

⁵ Tekɔ l’olimu w’ɔngɛnɔngɛnɔ efula oko weso apandjudi wa Diolelo dia l’olongo diamboshikikɛmaka! Lo mɛtɛ, sho ngɛnangɛnaka diɛsɛ diele laso dia sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ le anto tshɛ wa la nkɛtɛ la ntondo k’ekomelo ndja. (Mateu 24:14) Kânga mbeso bu kokele, sho kokaka keketshama oma l’ɛtɛkɛta waki Paulo wata ɔnɛ: ‘Sho tekɔ l’ɛngɔ k’oshinga wolo [k’olimu w’esambishelo] lo diangɔ di’awomba, ɔnɛ Nzambi mbatosha wolo woleki wɔnɛ wokongaka l’onto koko aha sho shamɛ.’ (2 Koreto 4:7) Eelo, paka oma lo wolo la lomba latosha Nzambi mbakokaso kamba olimu wa dimɛna.​—1 Koreto 1:26-31.

Tɔkɛnɛmɔlake lotombo la nzambi

6. Otshikitanu akɔna waki lam’asa Isariyɛlɛ wa lo demba la Isariyɛlɛ wa lo nyuma?

⁶ Lo tɛkɛta dikambo di’Akristo w’akitami w’esɔ, Paulo akate ate Nzambi “akatuhilula dia shu nkuka uku ekambi wa sheki y’uyuyu.” Ɔpɔstɔlɔ ɔsɔ akɛnya otshikitanu wele lam’asa sheki y’oyoyo yakadjama l’Isariyɛlɛ wa lo nyuma oma lo tshimbo ya Yeso Kristo la sheke y’edjedja y’Ɛlɛmbɛ yakadjama l’Isariyɛlɛ wa lo demba lo tshimbo ya Mɔsɛ. Paulo akate nto dia lam’akakalola Mɔsɛ oma lo Dikona dia Sinaï la pase di’ave diaki l’Ɛlɛmbɛ Dikumi, elundji kande kakahɛtaka woho ɔnɛ wele ase Isariyɛlɛ kokoka kienda tɛɛ. L’ɔkɔngɔ diko, dikambo dimɔtshi dia woke diakayosalemaka nɛ dia ‘akoka awɔ w’ekanelo ka yimba wakayolanaka’ ndo ekombɔ kɛmɔtshi kaketɛ etema awɔ lonyu. Koko, lam’akadimɔ onto le Jehowa lo ndjakimɔ l’otema ande tshɛ, ekombɔ kɛsɔ ndjomɔka. Lo tɛkɛta dikambo di’olimu wakashama ase sheke y’oyoyo, Paulo mbutaka ate: ‘Sho tshɛ, . . . kɛnɛmɔlaka lotombo la Jehowa oko talatala.’ (2 Koreto 3:6-8, 14-18; Etumbelu 34:​29-35) “Ekoko ekina” waki Yeso wa nshi nyɛ wekɔ vɔ lawɔ la diɛsɛ dia kɛnɛmɔla lotombo la Jehowa.​—Joani 10:16.

7. Ngande wakoka anto kɛnɛmɔla lotombo la Nzambi?

⁷ Ngande wakoka akanga wa pɛkato kɛnɛmɔla lotombo laki Nzambi, lam’ele ndoko onto lokoki mɛna elundji kande ko tshikala la lɔsɛnɔ? (Etumbelu 33:20) Lâdiko dia lotombo lele la Jehowa, nde ekɔ nto la sangwelo dia lotombo dia nyindja lowandji lande lo tshimbo ya Diolelo diande. Akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo wekɔ etenyi kɛmɔtshi k’“etsha a wulu wa [Nzambi]” wakamɛ sambishama oma le wanɛ wakalongola nyuma k’ekila lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 T.D. (Etsha 2:11) L’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma, vɔ koka kamba olimu wakawawasha dimɛna efula.​—Etsha 1:8.

8. Kakɔna kakayashikikɛ Paulo dia sala lo kɛnɛ kendana l’olimu w’esambishelo?

⁸ Paulo akayashikikɛ di’aha ndoko dikambo mboshimba dia kamba olimu ande dimɛna efula. Nde akafunde ate: “[Nɛ] dia shu [tekɔ] la ulimu one w’uma lu ketshi ka [Nzambi], shu hatuheko. Keli shu tambutuna akambu wushami wa sonyi, shu hatutshi lu akambu wa doho, kana hatukesi antu la diui dia [Nzambi], keli tambushula akambu wa mete. Okone tambuyaenyanya le khum’utema k’untu l’untu lu ashu a [Nzambi].” (2 Koreto 4:1, 2) Oma lo kɛnɛ kakelɛ Paulo ate “ulimu one,” mbele akambo wa mɛtɛ wambeyama ndo osase wa lo nyuma wambodianganyema etale.

9, 10. Ngande wakokaso ngamula lotombo la [Jehowa]?

⁹ Paulo akafunde lo dikambo dia Kiɔkɔ y’osase wa lo demba ndo wa lo nyuma ate: “[Nzambi] akati ati: Usasi wayoheta uma lu udjima, vo wamboheta l’etema asu, ne dia ntusha usasi wa mbeya lutumbu la [Nzambi] l’elundji ka Jesu.” (2 Koreto 4:6; Etatelu 1:2-5) Lam’ele takalongola diɛsɛ dia lânde dia monga ekambi wa Nzambi, nyɛsɔ totshikalake pudipudi dia sho kɛnɛmɔla lotombo la Jehowa oko talatala.

¹⁰ Anto wele lo wodjima wa lo nyuma hawokoke mɛna lotombo la Jehowa kana woho wakɛnɛmwamalɔ oma le Yeso Kristo lele Mɔsɛ ka Woke. Koko oko weso ekambi wa Jehowa, sho kondjaka osase wa lo nyuma oma l’Afundelo ndo sho mbongamulɛka anto akina. Dia wanɛ wele kakianɛ lo wodjima wa lo nyuma panda oma l’elanyelo, vɔ wekɔ l’ohomba w’osase w’oma le Nzambi. Lâsɔ, l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo l’ohetoheto w’efula, sho kitanyiyaka didjango diaki Nzambi dia pɛtsha osase wa lotombo la Jehowa l’atei a wodjima.

Hɛtshaka osase ayɛ lo mbeka l’anto bible lawakawɔ

11. Kakɔna kakate Yeso lo dikambo dia pɛtsha osase aso, ndo naa yoho mɔtshi yakokaso sala dikambo sɔ l’olimu aso w’esambishelo?

¹¹ Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Yanyi ya wa la kete mbenyu. Haweyi mbishe usumba weli ladiku dia dikuna. Antu hawutohetshaka tala, ku dikitsha la tshina dia kidunda, keli watudikitshaka ladiku dia ekitshelu ka tala. Usasi adio atohetelaka antu tshe weli lu luudu. Okone usasi anyu ahete la ntundu ka antu, dia vo kaweyi etsha anyu w’ololo, kawutumbuli Shenyu le l’ulungu.” (Mateu 5:​14-16) Lɔkɛwɔ laso l’ɔlɔlɔ kokaka tshutshuya akina dia vɔ mbisha Nzambi lotombo. (1 Petero 2:12) Weho wotshikitanyi w’olimu aso w’esambishelo toshaka waaso efula wa pɛtsha osase aso. Oyango aso ɔmɔtshi w’ohomba efula ele pɛtsha osase wa lo nyuma w’oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi lo mbeka l’anto Bible lawakawɔ lo yoho ya dimɛna efula. Ɔsɔ ekɔ yoho mɔtshi y’ohomba ya kamba olimu aso dimɛna efula. Alako akɔna wakoka tokimanyiya dia nɔmbɔla wekelo wa Bible wananda etema w’anto wayanga akambo wa mɛtɛ?

12. Ngande wokakatanyi dɔmbɛlɔ l’olimu wa mbeka l’anto Bible lawakawɔ?

¹² Nɔmba Jehowa lo dikambo sɔ mɛnyaka mposa kele laso ka mbeka l’anto Bible. Dui sɔ mɛnyaka nto dia sho mɛnaka ohomba wa kimanyiya akina dia vɔ kondja ewo ka Nzambi. (Ezekiyele 33:7-9) Jehowa kokaka mɛtɛ kadimola alɔmbɛlɔ aso ndo tshɔkɔla welo w’eshika wadjaso l’olimu w’esambishelo. (1 Joani 5:14, 15) Koko sho hatɔlɔmbɛ tsho dia tana onto ɔmɔtshi la mbekaka la nde Bible la ngelo. Lam’atatɛso mbeka l’onto Bible, dɔmbɛlɔ ndo ekanelo ka yimba lo kɛnɛ kendana l’ehomba wele l’ombeki wa Bible ayotokimanyiya dia nɔmbɔla wekelo tshɛ lo yoho yatondja etombelo w’ɔlɔlɔ.​—Romo 12:12.

13. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia mbeka l’anto Bible lawakawɔ lo yoho ya dimɛna?

¹³ Dia mbeka l’anto Bible dimɛna lawakawɔ, sho pombaka talɔngɔsɔlaki wekelo tshɛ la ntondo. Naka tamboyaoka lo yɛdikɔ mɔtshi dia sho bu l’akoka, kete mbeyaka monga dimɛna sɛdingola woho walɔmbɔla Omendji wa Wekelo wa Dibuku wa l’Etshumanelo etenyi tshɛ ka wekelo. Lo diaaso dimɔtshi, sho mbeyaka tshindɛ apandjudi amɔtshi wa Diolelo wambokondjaka etombelo w’ɔlɔlɔ lo mbeka l’anto Bible lawakawɔ. Lo mɛtɛ, sunganaka ndjela dionga ndo toho ta mbetsha taki la Yeso Kristo.

14. Ngande wakokaso munanda otema w’ombeki wa Bible?

¹⁴ Yeso akangɛnangɛnaka sala lolango la She lele l’olongo ndo sambisha akina awui wendana la Nzambi. (Osambu 40:8) Nde aki la memakana ndo akanandaka etema w’ampokami ande. (Mateu 11:28-30) Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tosalake la wolo dia munanda etema w’ambeki aso wa Bible. Dia sala dikambo sɔ, sho pombaka nɔngɔsɔlaka wekelo tshɛ lo mbeyaka ekakatanu wa lânde wele l’ombeki wa Bible. Ɛnyɛlɔ, naka nde ekɔ lo tshunda nɛ diahetawɔ anto Bible, kete sho mbeyaka mbêtawoya dia Bible kekɔ mɛtɛ. Oma lâsɔ, ko sho mbadiɛ avɛsa efula ndo mbolembetshiyawɔ.

Tokimanyiya ambeki dia shihodia wɛla

15, 16. (a) Ngande wakokaso kimanyiya ombeki wa Bible wahashihodia wɛla ɔmɔtshi wa lo Bible? (b) Akokaso sala naka dibuku diaso dimɔtshi diekɔ la wɛla wele wolo efula di’ombeki ɔmɔtshi wa Bible shihodia?

¹⁵ Mbeyaka monga ko ombeki wa Bible hashihodia wɛla ɔmɔtshi wa l’Afundelo. Ɛnyɛlɔ, mbeyaka monga ko nde hashihodia kɛnɛ kakalange Yeso nembetshiya lam’akandatɛkɛta dia kitsha tala l’ekitshelo ka tala. (Mako 4:21, 22) Yeso akatɛkɛtaka dia tala di’esɔ kana dia pitilɔ diakakambaka l’anto lo nshi y’edjedja diaki l’oshinga. Tala dia ngasɔ diakakitshamaka lo dihole dimɔtshi dia lânde ndo diakashaka osase l’ɛtshi kɛmɔtshi ka lo luudu. Sala eyangelo l’asawo watɛkɛta dikambo dia “Tala” ndo “Ekitshelo ka Tala” lo dibuku Étude perspicace des Écritures ayokokimanyiya dia nembetshiya wɛla waki Yeso dimɛna.a Koko tayokondja ɛlɔlɔ naka sho ndjalɔngɔsɔla dimɛna ndo mɛmbɛ ombeki wa Bible olembetshiyelo wokɛma ndo wayondɔngɛnangɛna.

¹⁶ Dibuku dimɔtshi diekaso l’anto Bible koka monga la wɛla ɔmɔtshi wele wolo ombeki wa Bible mpotɔ. Ɔsa wenya dia nembetshiya wɛla akɔ, kana kamba la wɛla okina walembetshiya dui diakɔ diamɛ. Mbeyaka monga ko dibuku dimɔtshi diekɔ lo tɔtɔmiya dia monga l’olonganyi w’ɔlɔlɔ ndo kamba kâmɛ ekɔ ohomba efula lo diwala. Dia mɛnya dikambo sɔ, sho mbeyaka mbisha ɛnyɛlɔ k’onto lode l’oshinga layâkimɔ oma l’oshinga ndo lele l’ohomba w’onto okina lakɛnya la nde mbolongola. Ndo nto, ondo wɛ koka mɛnya ohomba w’olonganyi w’ɔlɔlɔ ndo wa vɔ akɔ ahende kamba kâmɛ lo kamba l’ɛnyɛlɔ k’anto anɛ walongɔnya diangɔ oma lo masuwa l’ɔnɔngɔ, mbut’ate ɔnɛ nongola ko mbisha okina ko tatshɔka ngasɔ oto.

17. Kakɔna kakokaso mbeka oma le Yeso lo kɛnɛ kendana la wɛla?

¹⁷ Dia wɛ kondja wɛla okina watokamba la wɔ paka wɛ tayalɔngɔsɔdi. Eelo, ɔsɔ ekɔ yoho mɔtshi ya mɛnya woho wayashaso le ombeki wa Bible. Yeso akakambaka la wɛla wa wɔdu dia nembetshiya awui amɔtshi wa wolo. Dako diande dia lo Dikona kambaka la bɛnyɛlɔ diendana la dikambo sɔ, ndo Bible mɛnyaka dia wetshelo ande waki la shɛngiya y’ɔlɔlɔ le ampokami ande. (Mateu 5:1–7:29) Yeso akalembetshiyaka akambo la lotutsha tshɛ nɛ dia nde akayashaka efula le anto akina.​—Mateu 16:5-12.

18. Kakɔna kalɔmbama lo dikambo di’avɛsa woshilami l’abuku aso?

¹⁸ Woho wayashaso le anto akina ayototshutshuya dia ‘kanaka la wɔ yimba oma l’Afundelo.’ (Etsha 17:2, 3) Kɛsɔ nɔmbaka dia salaka wekelo w’oshika kâmɛ l’alɔmbɛlɔ ndo kamba la lomba l’ekanda wambototondjɛ ‘okambi wa kɔlamelo.’ (Luka 12:42-44) Ɛnyɛlɔ, dibuku Ewo Katɔla Otsha lo Lɔsɛnɔ la Pondjo diekɔ l’awui w’oma l’avɛsa efula.b Lam’ele ahole bu efula, avɛsa amɔtshi shilama tsho koko hawofundji awui wele lɔkɔ. Lam’ekaso l’onto Bible, ekɔ ohomba mbadia ndo nembetshiya avɛsa amɔtshi woshilami. Lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, wetshelo aso mbɔsama oma l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi, ndo wekɔ la nkudu ka wolo. (Heberu 4:12) Kambaka la Bible lo wekelo w’otondo, ndo kambaka mbala la mbala l’avɛsa watanema l’edingɔ. Kimanyiya ombeki wa Bible dia shihodia kɛnɛ kata Bible lo dikambo kana ditshelo dimɔtshi. Sala la wolo dia mbɛnya nganɛ wayondokondja wahɔ lo monga l’okitanyiya le Nzambi.​—Isaya 48:17, 18.

Oka wembola watshutshuya onto dia kana yimba

19, 20. (a) Lande na kahombaso kamba la wembola walɔmba onto dia mbisha kanyi lam’ekaso l’onto Bible? (b) Akokaso sala naka dikambo dimɔtshi nɔmbaka dia nyomɔsɛdingwama nto?

¹⁹ Woho wakakambaka Yeso la wembola dimɛna akakimanyiyaka anto dia kana yimba. (Mateu 17:24-27) Naka tayoka ombeki wa Bible wembola watshutshuya onto dia nde mbisha kanyi yande ndo wahawodje l’okandokando, kete okadimwelo ande mbeyaka mɛnya kɛnɛ kakanyiyande lo dikambo dimɔtshi. Sho mbeyaka mɛna dia nde akasukɛ tokanyi tahɔtɔnɛ l’Afundelo. Ɛnyɛlɔ, mbeyaka monga ko nde akêtawɔ Losato l’Osanto. Lo tshapita 3, dibuku Ewo mɛnyaka dia tshɛkɛta “Losato l’Osanto” hatanema lo Bible. Dibuku sɔ vusolaka ndo shilaka avɛsa wɛnya dia Jehowa tshikitana la Yeso ndo dia nyuma k’ekila kema onto, koko wolo wa Nzambi wakamba olimu. Mbadia ndo kɛtshanya avɛsa asɔ w’oma lo Bible l’onto mbeyaka koka dia nembetshiya dikambo sɔ. Ko kakɔna kayotosala naka eke ohomba mbisha elembetshiyelo ekina? Ondo l’ɔkɔngɔ wa wekelo, nyu mbeyaka mbɔsa yema ya wenya dia kɛtshanya dikambo diakɔ oko wɔtɛkɛtamidiɔ lo dibuku dikina di’Ɛmɛnyi wa Jehowa, ɛnyɛlɔ oko biukubuku Doit-on croire à la Trinité? L’ɔkɔngɔ diko, sho mbeyaka ndjotetemala la wekelo lo tshena pe lo kamba la dibuku Ewo.

²⁰ Ohɔsa di’okadimwelo w’ombeki lo wombola walɔmba onto dia mbisha kanyi yande bu dimɛna kana wekɔ lo kâmbiya. Naka dikambo diakɔ mendanaka l’ɔnwɛlɔ wa fɔka, sho mbeyaka nɔmba onto leka laso dia sho tokotetemala la wekelo ko ndjɔkɛtshanya dikambo sɔ l’ɔkɔngɔ. Mbeya di’ombeki wa Bible âkanɔ mfɔka ayotokimanyiya dia tana alako wambotombaka wakoka mbokimanyiya dia nde pama lo nyuma. Lam’asalaso la wolo dia munanda otema w’ombeki, sho kokaka nɔmba dia Jehowa mbokimanyiya dia nde pama lo nyuma.

21. Akoka tomba naka sho mbɔtɔnganyiya toho taso ta ndakanya l’ehomba wa lânde w’ombeki aso wa Bible?

²¹ L’ekimanyiyelo ka Jehowa ndo naka sho ndjalɔngɔsɔla dimɛna, kete tayonga l’akoka wa mbɔtɔnganyiya toho taso ta ndakanya l’ehomba w’ombeki wa Bible. L’edjedja ka wonya, sho koka ndjonga l’akoka wa mbokimanyiya dia nde monga la ngandji k’efula le Nzambi. Sho mbeyaka nto mbokimanyiya dia nde monga la dilɛmiɛlɔ ndo la lowando le ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa. Sho mongaka mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula etena ketawɔ ambeki wa Bible dia ‘Nzambi ekɔ mɛtɛ l’atei aso’! (1 Koreto 14:24, 25) Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tekake l’anto Bible dimɛna ndo tosale kɛnɛ tshɛ kakokaso sala dia kimanyiya akina dia vɔ koma ambeki waki Yeso.

Ɛngɔ k’oshinga wolo kahombaso nanga

22, 23. Kakɔna kahombama naka sho nangaka kamba olimu aso dimɛna efula?

²² Dia kamba olimu aso dimɛna efula, sho pombaka ndjaɛkɛ lo wolo washa Nzambi. Lam’akandatɛkɛtaka dikambo di’olimu, Paulo akafundɛ asekande Akristo w’akitami w’esɔ ate: “Shu teko la diango ne dia mumba lu dikitshelu dia kete, ne dia wuki a wulu utamanya ayali uma le [Nzambi], aha uma le su shame.”​—2 Koreto 4:7.

²³ Oyadi akitami w’esɔ kana “ekoko ekina” mbeso, sho tshɛ tekɔ oko poke y’awomba. (Joani 10:16) Eelo, Jehowa kokaka tosha wolo wahombama dia sho kotsha ɛkɛndɛ aso oyadi ekakatanu akɔna wakoka tokomɛ. (Joani 16:13; Filipi 4:13) Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ toyaɛkɛ tshɛ le Jehowa, lo ngɛnangɛna olimu aso w’oshinga wolo, ndo lo kamba olimu aso dimɛna efula.

[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]

Ngande wayoyokadimola?

• Kakɔna kakoka dikumanyi sala dia kamba olimu awɔ dimɛna efula?

• Ngande wakokaso nyomoleka mbeka l’anto Bible dimɛna lawakawɔ?

• Ayoyosala naka ombeki ɔmɔtshi wa Bible hashihodia wɛla ɔmɔtshi kana eke l’ohomba w’olembetshiyelo okina lo dikambo dimɔtshi?

[Osato wa lo lɛkɛ 18]

Dikumanyi di’Akristo mbetshaka l’etshumanelo ndo kimanyiyaka dia mbetsha asekawɔ ambetawudi l’olimu w’esambishelo

[Osato wa lo lɛkɛ 20]

Mbeka l’onto Bible dimɛna ekɔ yoho mɔtshi ya pɛtsha osase aso