Onde wɛ ngɛnangɛnaka lo “ɛlɛmbɛ wa Jehowa”?
“Ɔngɛnɔngɛnɔ wekɔ le onto . . . latɔngɛnangɛnaka lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa.”—OSAMBU 1:1, 2, NW.
1. Lande na keso l’ɔngɛnɔngɛnɔ oko weso ekambi wa Jehowa?
JEHOWA tokimanyiyaka ndo tɔtshɔkɔlaka oko weso ekambi ande wa kɔlamelo. Lo mɛtɛ, sho diɛnɛka l’ehemba efula. Koko, tekɔ nto l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ. Dui sɔ hatâmbiya nɛ dia tekɔ lo kambɛ ‘Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ,’ ndo nyuma kande k’ekila ndodiaka etema aso tɔɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. (1 Timote 1:11; Ngalatiya 5:22) Ɔngɛnɔngɛnɔ ekɔ eongelo k’onto lele l’ɔlɔ wa mɛtɛ waya oma l’elongamelo kana ekondjelo k’ɛngɔ kɛmɔtshi ka dimɛna. Ndo Shɛso lele l’olongo toshaka mɛtɛ weshasha w’amɛna efula. (Jakoba 1:17) Aha la tâmu tekɔ mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ!
2. Esambu akɔna wayangaso sɛdingola?
2 Dibuku di’Esambu mbikaka epole ɔsɛkɛ lo dionga dielɛwɔ ɔngɛnɔngɛnɔ. Oko ɛnyɛlɔ, Osambu 1 ndo 2 mbikaka epole ɔsɛkɛ lo dionga sɔ. Ambeki wa Yeso Kristo wa ntondo wakɛnya dia osambu wa hende wakafundama oma le Davidi Nkumekanga k’Isariyɛlɛ. (Etsha 4:25, 26) Ofundji w’osambu wa ntondo wahateye lokombo lande akatatɛ funda osambu ande wakasambiyama l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Untu lahayeli kanyi y’antu wa kolo, . . . eli la [“ɔngɛnɔngɛnɔ,” NW].” (Osambu 1:1) Lo sawo nɛ ndo lo sawo diayela, nyɛsɔ tende woho wele Osambu 1 ndo 2 toshaka ɛkɔkɔ w’eshika wa sho ngɛnangɛna.
Sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ
3. Lo ndjela Osambu 1:1, naa ɛkɔkɔ ɛmɔtshi washa onto lakitanyiya ɛlɛmbɛ waki Nzambi ɔngɛnɔngɛnɔ?
3 Osambu 1 mɛnyaka lande na kele onto lakitanyiya ɛlɛmbɛ waki Nzambi ekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Omembi w’esambo ekɔ lo mbisha ɛkɔkɔ ɛmɔtshi washa ɔngɛnɔngɛnɔ ɔsɔ, lo mbuta ate: “Untu lahayeli kanyi y’antu wa kolo, lahemala lu mbuka k’atshi wa kolo, ndu lahadjase l’ului w’amonyodi, eli la [“ɔngɛnɔngɛnɔ,” NW].”—Osambu 1:1.
4. Naa yoho ya lɔsɛnɔ ya dimɛna yaki la Zɛkariya nde la Elizabɛtɛ?
4 Dia sho monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’oshika, sho pombaka mbɔtɔnganyiya lɔsɛnɔ laso l’ɛlɛmbɛ w’osembwe waki Jehowa. Zɛkariya nde la Elizabɛtɛ, wanɛ wakikɔ la diɛsɛ dia monga ambutshi waki Joani Obatizanyi, “waki ololo lu ashu wa [Nzambi]. Vo wakakendakendaka lu elembe la lu adjangu tshe wa [Jehowa].” (Luka 1:5, 6) Sho koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka sho ndjela yoho ya lɔsɛnɔ ya woho akɔ wâmɛ ndo ndjâshikikɛ di’aha ‘ndjela alako w’atshi wa kɔlɔ’ kana nɔmbwama la alako awɔ wa kɔlɔ.
5. Kakɔna kayotokimanyiya dia sho mbewɔ ‘mboka k’atshi wa pɛkato’?
5 Naka sho mbikadja tokanyi t’atshi wa kɔlɔ, kete sho ‘hatototanema lo mboka k’atshi wa pɛkato.’ Diakɔ diele, sho hatohombe tanema l’ahole wodjashiwɔ kana l’ahole wɛnyawɔ tɔkɛnyɔ ta mindo kana wanyanyema lo kɔlɔ. Ayotosala naka tambohembama dia ndjela lɔkɛwɔ lahɔtɔnɛ l’Afundelo l’atshi wa pɛkato? Etena kɛsɔ sho la dia nɔmba Nzambi dia nde tokimanyiya woho wa sho sala akambo lo yoho yɔtɔnɛ l’ɛtɛkɛta waki ɔpɔstɔlɔ Paulo wata ɔnɛ: “Tanyosohanake kame la wane wahetawo. Ne dia ololo la kolo weko la esohanelu kakona? Yanyi la udjima ukundi ewo pupu?” (2 Koreto 6:14) Naka sho ndjaɛkɛ le Nzambi ndo monga la “etema wa pudipudi,” kete tayokadja dionga ndo yoho ya lɔsɛnɔ y’atshi wa kɔlɔ ndo tayonga la nsaki ndo l’eyango wa pudipudi, ndo la “mbetawo kaha la lukesu.”—Mateu 5:8; 1 Timote 1:5.
6. Lande na kahombaso ndjalama lo kɛnɛ kendana l’amɔnyɔdi?
6 Dia ngɛnyangɛnya Jehowa, sho ‘hatohombe mbidjasɛ l’olui w’amɔnyɔdi.’ Amɔnyɔdi amɔtshi mɔnyɔlaka okitanyiyelo w’ɛlɛmbɛ waki Nzambi, koko lo “nshi y’ekumelu” nyɛ, wanɛ waki ntondo Akristo ko ɛlɔ kɛnɛ waya waa apɔsta mbamboleka monga amɔnyɔdi wa tshɛ. Ɔpɔstɔlɔ Petero akewola anyande ambetawudi ate: “Elangimi ami, . . . nyuteyi ntundu nyati: Lu nshi y’ekumelu, asoki wayuya la losoko lawo, wayutshaka uku saki yawo; wayuta vati: Daka dia eyelu kandi, lend’edio? Ne dia umaka lushi lakavu watshesu, diango tshe dieko pupu uku akidio uma l’etatelu k’etungelu.” (2 Petero 3:1-4) Naka sho tona di’aha pondjo ‘mbidjasɛ l’olui w’amɔnyɔdi,’ kete tayewɔ mpokoso nyɛ yayowakomɛ.—Tukedi 1:22-27.
7. Lande na kahombaso nama ɛtɛkɛta w’Osambu 1:1 l’etema aso?
7 Naka hatokitanyiyisha ɛtɛkɛta wa mbɔtwɛlɔ w’Osambu 1, kete sho kokaka shisha lonyuma lakatakondja oma lo wekelo w’Afundelo. Lâsɔ, sho kokaka ntshɔ oma lo kɔlɔ otsha lo kɔlɔ k’efula. Ndjela dako di’atshi wa kɔlɔ mbele nna dia ntondo diayotokonya dia shisha lonyuma laso. Oma lâsɔ sho mbeyaka ndjekesanɛ l’atshi wa kɔlɔ mbala la mbala. L’edjedja ka wonya, sho mbeyaka ndjokoma waa apɔsta, mbut’ate amɔnyɔdi. Mɛnamaka dia lɔngɛnyi la l’atshi wa kɔlɔ koka ndjokeketsha yimba ya kɔlɔ l’etema aso ndo kokaka ndanya diokanelo diasaso la Jehowa Nzambi. (1 Koreto 15:33; Jakoba 4:4) Nyɛsɔ tɔsɛnɛ wolo di’aha dikambo dia ngasɔ ndjotokomɛ!
8. Kakɔna kayotokimanyiya dia sho shikikɛ yimba yaso l’akambo wa lo nyuma?
8 Dɔmbɛlɔ diayotokimanyiya dia sho shikikɛ yimba yaso l’awui wa lo nyuma ndo mbewɔ l’ɔngɛnyi la l’atshi wa kɔlɔ. Paulo akafunde ate: “Tanyuyakananyaki, keli lu akambu tshe, nyuti ehumba anyu le [Nzambi] lu dombelo la osengosengo kame la eukelu ka lusaka. Okone ki ka [Nzambi], kuleki yimba tshe ayulama etema anyu la tukanyi tanyu le Kristu Yesu.” Ɔpɔstɔlɔ akatokeketsha dia sɛdingolaka akambo wele mɛtɛ, wele la kɛnɛmɔ, w’osembwe, wele pudipudi, wele amɛna, ndo wele la lokumu l’ɔlɔlɔ. (Filipi 4:6-8) Nyɛsɔ tosale akambo lo yoho yɔtɔnɛ la dako diaki Paulo sɔ ndo tatoyangake pondjo dia koma oko atshi wa kɔlɔ.
9. Kânga mbewɔso ditshelo di’atshi wa kɔlɔ, ngande wayatshutshuyaso dia kimanyiya weho w’anto tshɛ?
9 Kânga mbatonaso ditshelo dia kɔlɔ, sho la dia sambisha anto akina la yewo tshɛ, woho wakatɛ ɔpɔstɔlɔ Paulo Nguvɛrnɛrɛ k’ase Rɔma le Felika awui wendana l’“akambu w’ololo, la ndjakimela, la elumbwelu kayayi.” (Etsha 24:24, 25; Kolosai 4:6) Sho sambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo le weho w’anto tshɛ, ndo sho mongaka la dionga di’ɔlɔlɔ otsha le wɔ. Tekɔ l’eshikelo dia wanɛ “wakasonwama lu lumu la pundju” wayoyokoma ambetawudi ndo wayɔngɛnangɛna lo ɛlɛmbɛ waki Nzambi.—Etsha 13:48.
Nde atɔngɛnangɛnaka lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa
10. Kakɔna kayotokimanyiya dia sho kakatshiya awui lo timba ndo l’etema aso etena kasalaso wekelo w’onto ndamɛ?
10 Lo kɛnɛ kendana l’onto lele l’ɔngɛnɔngɛnɔ omembi w’esambo mbutaka nto ate: “Ndi atongenangenaka lu elembe wa [Jehowa]; atukanaka yimba dia elembe ako ndu la yanyi ndu l’utshu.” (Osambu 1:2) Oko weso ekambi waki Nzambi, sho ‘ngɛnangɛnaka lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa.’ Naka kokaka, wonya wasalaso wekelo w’onto ndamɛ ndo wakanaso yimba l’awui wekaso, sho mbeyaka mbadia la ‘dui dia l’ɛse,’ lo tondjaka ɛtɛkɛta yema la wolo. Salaka dikambo sɔ wonya wadiaso etenyi kɛmɔtshi k’Afundelo ayotokimanyiya dia sho kakatshiya awui akɔ lo timba ndo l’etema aso.
11. Lande na kahombaso mbadiaka Bible la “yanyi ndu l’utshu”?
11 ‘Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ tokeketshaka dia sho mbadiaka Bible lushi la lushi. (Mateu 24:45) L’ɔtɛ wa nsaki k’efula kele laso ka ndjaekesanyiya la losango laki Jehowa lendana l’anto, ekɔ ohomba sho mbadiaka Bible “la yanyi ndu l’utshu,” oyadi etena kɛmɔtshi tamboshisha djɔ lo washo l’ɔtɛ w’akambo amɔtshi. Petero tokeketshaka ate: “Nyuyali uku ana wutshiwo kakiane. Nyulangi awele wa diui di’ololo diaha la lukesu, dia nyu mbula lu diui ne edja ndu nyayutana panda.” (1 Petero 2:1, 2) Onde wɛ tanaka ɔngɛnɔngɛnɔ lo mbadiaka Bible lushi la lushi ndo lo kanaka yimba l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo l’asangwelo ande l’otsho? Omembi w’esambo akasalaka ngasɔ.—Osambu 63:6.
12. Kakɔna kayotosala naka sho ngɛnangɛnaka lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa?
12 Ɔngɛnɔngɛnɔ aso wa pondjo nemanɛka la woho wangɛnangɛnaso lo ɛlɛmbɛ wa Nzambi. Monga kokele ndo osembɔki, ndo nama awui asɔ ekɔ la difuto dia woke. (Osambu 19:7-11) Ombeki Jakɔba akafunde ate: “Keli lenda elembe w’ololo wa ndjadjasela, ndu latetemala loko, aha umbuki a diui ladiuhela, keli utshi a diui mbendi. Untu ako ayotshokwama lu etsha ndi.” (Jakoba 1:25) Naka sho ngɛnangɛnaka mɛtɛ lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa, kete ndoko lushi layeta ko hatɔsɛdingodi awui wa lo nyuma. Lo mɛtɛ, tayotshutshuyama dia ‘nyanga lo akambo woshami etale waki Nzambi’ ndo tayetsha wahɔ wa Diolelo diaki Nzambi lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso.—1 Koreto 2:10-13; Mateu 6:33.
Nde ndjalaka oko otamba
13-15. Lo yoho yakɔna yakokaso ndjala oko otamba wonɛmi suke la kiɔkɔ y’ashi yahome?
13 Lo tɛkɛta nto dikambo di’onto ɔlɔlɔ, omembi w’esambo mbutaka ate: “Ndi eli uku utamba wakawune lasuki l’ekedi w’ashi, watotokaka elua awo lu deku diawo. Nduku dikatshi diawo diatolengelaka. Lu akambu tshe watshandi, ndi atongonaka.” (Osambu 1:3) Oko anto tshɛ wele kema kokele, sho wanɛ wakambɛ Jehowa pomanaka l’ekakatanu lo nsɛnɔ yaso. (Jobo 14:1) Sho mbeyaka soyama kana pomana la weho ekina w’ehemba wendana la mbetawɔ kaso. (Mateu 5:10-12) Koko, oma l’ekimanyielo kaki Nzambi, sho kokaka mbidja ehemba ɛsɔ otshumba, oko otamba wambofukanɛ wakoka shikikala la ntondo ka mpɛpɛ ya wolo.
14 Otamba wonɛmi suke la kiɔkɔ y’ashi yahome hawɔlɛngɛ lo nshi y’ɔwɔ kana lo nshi ya ndjala. Naka sho tekɔ anto woka Nzambi wɔma, kete wolo aso ndjaka oma lo Kiɔkɔ yahome, mbut’ate oma le Jehowa Nzambi. Paulo akayangaka ekimanyielo oma le Nzambi diakɔ diakandakoke mbuta ate: “Dimi mbeyaka ntsha akambu tshe la wulu wa one latunkikitshaka.” (Filipi 4:13) Etena kalɔmbwamaso ndo kasukamɛso oma le nyuma k’ekila kaki Jehowa, sho hatɔlɛngɛ, mbut’ate monga anto wahatɔ elowa kana koma anto wambovɔ lo nyuma. Sho tɔka elowa l’olimu waki Nzambi ndo sho kɛnɛmɔlaka elowa wa nyuma kande.—Jeremiya 17:7, 8; Ngalatiya 5:22, 23.
15 Lo kamba la tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yokadimɔmi ɔnɛ: “uku,” omembi w’esambo ambokamba la wɛdikelo wasungana. Nde ekɔ lo mbɛdika diangɔ dihende diotshikitanyi, kânga mbele diɔ fɔnaka lo dionga dimɔtshi dia lânde. Anto tshikitana l’etamba, koko woho wele otamba wonɛmi suke la kiɔkɔ y’ashi yahome mongaka ashashi ato akoholaka omembi w’esambo ondo ɔngɔnyi wa lo nyuma wele la wanɛ ‘watɔngɛnangɛnaka lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa.’ Naka sho ngɛnangɛna lo ɛlɛmbɛ wa Nzambi, kete nshi yaso koka ndjala oko nshi y’etamba. Ɔnkɔnɛ, tayokoka nsɛna pondjo pondjo.—Joani 17:3.
16. Lande na ndo ngande ‘watondoyaso lo kɛnɛ tshɛ kasalaso’?
16 Etena kongaso la dionga di’osembwe, Jehowa tokimanyiyaka dia sho shika tanga la ntondo k’ehemba ndo k’ekakatanu. Sho mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula ndo tɔka elowa l’olimu wa Nzambi. (Mateu 13:23; Luka 8:15) ‘Tayotondoya akambo tshɛ wasalaso’ nɛ dia oyango aso woleki ele sala lolango laki Jehowa. Lam’ele asangwelo ande wayokotshama ndo sho ngɛnangɛnaka lo wadjango ande, sho ngɔnaka lo nyuma. (Etatelu 39:23; Jashua 1:7, 8; Isaya 55:11) Dikambo sɔ diekɔ mɛtɛ oyadi kânga tekɔ lo diɛnɛ l’ɔlɔshamelo.—Osambu 112:1-3; 3 Joani 2.
Mɛnamaka diele oko atshi wa kɔlɔ wekɔ lo tangɔnɛ
17, 18. (a) Omembi w’esambo mbɛdikaka atshi wa kɔlɔ la na? (b) Oyadi atshi wa kɔlɔ kongaka la lomombo la l’emunyi, lande na kele vɔ kema l’ekokelo ka pondjo?
17 Lɔsɛnɔ l’atshi wa kɔlɔ la l’anto w’ɔlɔlɔ tshikitana mɛtɛ efula! Tena dimɔtshi, mɛnamaka di’atshi wa kɔlɔ wekɔ lo taleke ndjala l’ɛngɔnyi wa l’emunyi, koko vɔ kema ɛngɔnyi lo nyuma. Kɛsɔ mɛnamaka oma l’ɛtɛkɛta ekina waki omembi w’esambo wata ɔnɛ: “Keli antu wa kolo hawuyala osoku. Vo weli uku fufudi yatembaka lopepe. Okone untu a kolo hemala l’elumbwelu, kuyanga antu wa kolo l’ului w’antu w’ololo.” (Osambu 1:4, 5) Lembetɛ dia omembi w’esambo mbutaka ate: “Antu wa kolo hawuyala osoku.” Nde nembetshiyaka dia vɔ bu oko anto woka Nzambi wɔma, wɛdikami l’otamba watɔ elowa efula, wasɛna edja.
18 Oyadi atshi wa kɔlɔ kɔngɔnaka la lomombo la l’emunyi, vɔ bu l’ekokelo ka pondjo. (Esambu 37:16; 73:3, 12) Vɔ wekɔ oko kanga ɔngɔnyi l’enginya lakatɛkɛta Yeso dikambo diande lo wɛla ɔmɔtshi lam’akawɔlɔmbɛ dia nde kandola dikambo dimɔtshi diakendanaka l’okitɔ. Yeso akatɛ wanɛ waki lâwɔ ate: “Nyendi, nyewo okomiya wa diango tshe; ne dia lumu la untu haluyala ne dia efula ka diango dieli la ndi.” Yeso akɛnya dikambo sɔ lo mbuta dia nkɛtɛ ya kanga ɔngɔnyi ɔmɔtshi yakangɔnya diangɔ efula ko nde akɔshi yɛdikɔ ya pandjola apɛngɛ ande tshɛ ko nyomohika akina wa weke efula lɛnɛ akandakoke monga l’ahole wa mbidja diangɔ diande tshɛ di’amɛna. Oma lâsɔ pami kɛsɔ akate dia nde ayɔlɛ, ayɔnɔ, ndo ayoyangɛnyangɛnya nde ndamɛ. Koko Nzambi akate ate: “Enginya li! Wayolomba [“anima,” NW] aye l’utshu w’elo one. Ku diango diakayalongosola diayuyala diaki na?” Lo mbika epole ɔsɛkɛ lo dikambo sɔ, Yeso akakotsha ate: “Osoku mbeli untu layaumbela diango, laha la [“ɔngɔnyi,” NW] le [Nzambi].”—Luka 12:13-21.
19, 20. (a) Lembetshiya woho wakawanaka ndo wakawasusolaka eponga lo nshi y’edjedja. (b) Lande na kele atshi wa kɔlɔ mbɛdikamaka la fufudi?
19 Atshi wa kɔlɔ kema ‘ɛngɔnyi le Nzambi.’ L’ɔkɔkɔ ɔsɔ, vɔ bu nto l’ekokelo ndo l’eshikimalelo, mbut’ate vɔ wekɔ oko fufudi y’eponga. Lo nshi y’edjedja, l’ɔkɔngɔ wa vɔ muna eponga wakatshɔka l’eponga akɔ otsha lo dihole di’esuswelo, mbala efula akongaka l’ebamubamu k’okidi wa dikona dimɔtshi. Lɛkɔ mbakawakelekaka ngɔmbɛ etamba kana mbolo dia yɔ mbeteta lâdiko dia washa dia susola eponga, mbut’ate kakitola etondo la fufudi. Oma lâsɔ, wakɔsaka eponga ɛsɔ wambosusɔma ko mbadja lo djongɔ kana lo shɛndju ko vɔ tatɛ nyongola lo dihole dieta lɔpɛpɛ. (Isaya 30:24) Ntɔngɔ yakakɔka la nkɛtɛ, mbut’ate lo dihole di’esuswelo, kele fufudi yakɛmbamaka la lɔpɛpɛ. (Ruta 3:2) L’ɔkɔngɔ wa ntɔngɔ shɔ nyongɔma dia minya tɔwɔkɔwɔkɔ ndo mindo kina, ntɔngɔ shɔ yakahombaka mombama. (Luka 22:31) Koko fufudi komombamaka.
20 Oko wele ntɔngɔ yakakɔka la nkɛtɛ ndo wakayiɔsaka dia toyiomba etena kɛnɛ kele fufudi yaketaka la lɔpɛpɛ, woho akɔ mbele anto w’ɔlɔlɔ wayotshikala ko atshi wa kɔlɔ wayonyema. Ɔnkɔnɛ, tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia kema edja atshi wa kɔlɔ wayodiakema lo pondjo. Lam’ayowolanyema vɔ tshɛ kâmɛ, anto wangɛnangɛna lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa wayɔtshɔkwama efula. Lo mɛtɛ, anto wele l’okitanyiya wayolongola losha laki Nzambi la lɔsɛnɔ la pondjo.—Mateu 25:34-46; Romo 6:23.
‘Mboka k’anto w’ɔlɔlɔ’ kekɔ l’ɛtshɔkɔ
21. Jehowa ngande ‘weyande anto w’ɔlɔlɔ’?
21 Osambu wa ntondo komɛka l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Ne dia [Jehowa] mbeyaka mbuka k’untu ololo, keli mbuka k’untu a kolo ayulana.” (Osambu 1:6) Nzambi ngande ‘weyande anto w’ɔlɔlɔ’? Lo mɛtɛ, naka sho monga la dionga di’osembwe, kete sho koka ndjashikikɛ dia Shɛso lele l’olongo ekɔ lo mɛna woho wakitanyiyaso ɛlɛmbɛ ande lo nsɛnɔ yaso ndo tayɔsama oko ekambi wetawɔma le nde. Ɔnkɔnɛ, sho kokaka ndo pombaka kitsha wetsho aso tshɛ le nde l’eshikikelo k’ɔnɛ nde tokanɛka.—Ezekiyele 34:11; 1 Petero 5:6, 7.
22, 23. Kakɔna kayokomɛ atshi wa kɔlɔ ndo anto w’ɔlɔlɔ?
22 “Mbuka k’untu ololo” kayotshikalaka pondjo pondjo, koko atshi wa kɔlɔ wahalange kadimola etema wayolanyema l’elombwelo kaki Jehowa. Ndo “mbuka,” kana yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ, yayokomɛ kâmɛ la wɔ. Sho koka monga l’eshikikelo l’ekotshamelo k’ɛtɛkɛta ɛnɛ waki Davidi: “Etenyi ka tshitshe ketu, k’untu a kolo hatanema ntu. Kuyanga ayushishima lu dihuli diandi, ndi henama ntu. Keli akanga a memakana wayukita kete, ndu wayongenangena la etshoko efula wa ki. Antu w’ololo wayukita kete, wayudjaseka loko pundju.”—Osambu 37:10, 11, 29.
23 Ande ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula wayonga laso naka sho monga la diɛsɛ dia sɛna lo paradiso ka la nkɛtɛ etena kele atshi wa kɔlɔ hawotoyala nto lee! Akanga a memakana ndo anto w’ɔlɔlɔ wayonga la wɔladi wa mɛtɛ nɛ dia vɔ wayɔngɛnangɛnaka nshi tshɛ lo ‘ɛlɛmbɛ wa Jehowa.’ Koko, la ntondo ka dikambo sɔ kotshama, ‘didjango diaki Jehowa’ pombaka mbewoyama la wolo tshɛ. (Osambu 2:7a) Sawo diayela diayotokimanyiya dia mbeya kɛnɛ kelɛwɔ didjango ndo kitshimudi yayonga ladiɔ le so ndo le nkumbo k’anto k’otondo.
Ngande wayoyokadimola?
• Lande na kele onto lakitanyiya ɛlɛmbɛ waki Nzambi ekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ?
• Kakɔna kɛnya dia sho kondjaka ɔngɛnɔngɛnɔ lo ɛlɛmbɛ wa Jehowa?
• Ngande wakoka onto ndjala oko otamba wônɛmi suke la kiɔkɔ y’ashi yahome?
• Ngande wele mboka k’onto ɔlɔlɔ tshikitana la mboka k’atshi wa kɔlɔ?
[Osato wa lo lɛkɛ 12]
Dɔmbɛlɔ diayotokimanyiya dia sho mbewɔ lɔngɛnyi la l’atshi wa kɔlɔ