Elanyelo Ka Jehowa Kayoya Le Anto Wa Kɔlɔ
“Nyuyalongosole dia mpumana la [Nzambi k]anyu.”—AMOSE 4:12.
1, 2. Lande na kakokaso monga l’eshikikelo ɔnɛ Nzambi ayonya awui wa kɔlɔ?
ONDE Jehowa ayokomiya awui wa kɔlɔ la asui wa la nkɛtɛ lushi lɔmɔtshi? L’etatelo ka ntambe 21 kɛnɛ mamboleka anto ndjambola wombola ɔsɔ. Mɛnamaka oko l’ahole tshɛ onto hayoka osekande kandji kânga yema tshitshɛ. Sho kombolaka sɛna l’andja wele bu l’awui wa ngala, wa terɔrismɛ ndo wa kɔta mishiko!
2 Lokumu l’ɔlɔlɔ ele, sho koka ndjashikikɛ l’ɔlɔlɔ tshɛ dia Jehowa ayonya awui wa kɔlɔ. Waonga waki Nzambi shikikɛka dia nde ayolanya atshi wa kɔlɔ. Jehowa ekɔ la losembwe ndo la sambo k’ɔlɔlɔ. L’Osambu 33:5, Ɔtɛkɛta ande mbutaka ɔnɛ: ‘Nde atolangaka losembwe la sambo k’ɔlɔlɔ.’ Osambu okina mbutaka ɔnɛ: “Utema andi [wa Jehowa] atuhetshaka . . . one latulangaka akambu wa djawudi.” (Osambu 11:5) Jehowa, Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ, latolangaka losembwe ndo sambo k’ɔlɔlɔ, hetawɔki dia kɛnɛ kahetshande tshikalaka pondjo pondjo.
3. Kakɔna kayɔtɔtɔmiyama nto l’ɔsɛdingwelo wa prɔfɛsiya kaki Amɔsɛ?
3 Tɔsɛdingole ɔkɔkɔ okina watoshikikɛ dia Jehowa ayonya awui wa kɔlɔ. Ɔkɔndɔ w’akambo wakandasale ntondo toshikikɛka dikambo sɔ. Dibuku dia lo Bible di’Amose diekɔ la bɛnyɛlɔ dia mamba diɛnya kɛnɛ kakasalɛ Jehowa anto wa kɔlɔ. Lo sɛdingola etenyi kekina ka prɔfɛsiya k’Amɔsɛ, tayeya akambo asato lo kɛnɛ kendana l’elanyelo kaki Nzambi. Ntondotondo, tɔ sunganaka nshi tshɛ. Dikambo dia hende ele, ndoko lakoka kihandɔ. Ndo dikambo dia sato ele elanyelo kɛsɔ sɔnaka, nɛ dia Jehowa atolanyaka anto wa kɔlɔ koko nde atokaka wanɛ wayatshumoya ndo anto w’ɔlɔlɔ kɛtshi.—Romo 9:17-26.
Elanyelo ka Nzambi sunganaka nshi tshɛ
4. Lende akatome Jehowa Amɔsɛ, ndo l’oyango akɔna?
4 Lo nshi ya Amɔsɛ, ase Isariyɛlɛ wakakakitɔna lo waolelo ahende. Dimɔtshi aki diolelo dia Juda dia lo sidɛ diaki la waoho ahende. Dikina aki diolelo di’Isariyɛlɛ dia lo nɔrdɛ diaki la waoho dikumi. Jehowa akalɔmbɛ Amɔsɛ dia mimɔ oma l’osomba ande wa lôtɔ, mbut’ate oma la Juda, ko tshɔ tokamba oko omvutshi l’Isariyɛlɛ. Lɛkɔ mbakahombe Nzambi tokamba l’Amɔsɛ dia mbewoya elanyelo kande.
5. Amɔsɛ akate ntondotondo akambo wahataye lo dikambo dia wedja akɔna, ndo naa ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wakawasunganaka nanyema oma le Nzambi?
5 Amɔsɛ komimɛ olimu ande lo mbewoya elanyelo ka Jehowa otsha le atɔmbɔki wa lo diolelo di’Isariyɛlɛ dia lo nɔrdɛ. Koko, nde akatatɛ mbewoya elanyelo ka Nzambi kaki suke la komɛ wedja esamalo wakasukana l’Isariyɛlɛ. Wedja akɔ waki: Asuriya, Filistiya, Tura, Ɛdɔmɛ, Amɔna ndo Mɔaba. Ko, onde wedja ɛsɔ wakasungana mɛtɛ nanyema? Eelo! Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi ele nɛ dia vɔ waki atunyi wa wolo w’ekambi wa Jehowa.
6. Lande na kakɔshi Nzambi yɛdikɔ ya nanya Asuriya, Filistiya ndo Tura?
6 Ɛnyɛlɔ, Jehowa akânya ase Asuriya, ‘nɛ dia vɔ wakahɔtshahɔtshaka Ngiliyadɛ.’ (Amose 1:3) Ase Asuriya wakahɔtɔla ase Isariyɛlɛ Ngiliyadɛ, mbut’ate ɛtshi ka nkɛtɛ k’Isariyɛlɛ kaki lo lɛkɛ la ɛstɛ k’Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana, ndo vɔ wakasoya ekambi waki Nzambi wakadjasɛka l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ heyama. Kayotota dikambo dia Filistiya la Tura na? Ase Filistiya waki l’onongo lo woho wakawatɔlɛ ase Isariyɛlɛ lo lɔhɔmbɔ ndo mbasondja le ase Ɛdɔmɛ, ndo ase Isariyɛlɛ amɔtshi waki l’anya w’ɛhɔmbɔ w’amundji w’okanda w’ase Tura. (Amose 1:6, 9) Ohonyokanyiya woho wa dikambo dia ngasɔ! Sondja ekambi waki Jehowa lo lɔhɔmbɔ! Bu dikambo dia diambo lo woho wakɔshi Jehowa yɛdikɔ ya nanya Asuriya, Filistiya ndo Tura.
7. Ɛdɔmɛ, Amɔna ndo Mɔaba wakafɔnaka la Isariyɛlɛ lo dikambo diakɔna, ko ngande wakawasalɛ ase Isariyɛlɛ akambo?
7 Ɛdɔmɛ, Amɔna ndo Mɔaba waki la dikambo dimɔtshi diakawafɔnaka la Isariyɛlɛ ndo lam’asawɔ. Wedja akɔ esato wakotɔka l’ase Isariyɛlɛ. Ase Ɛdɔmɛ waki tokanula t’Abarahama oma lo tshimbo y’Esau, laki diasa dia Jakɔbɔ. Lâsɔ, vɔ l’Isariyɛlɛ waki onto l’ɔnango. Ase Amɔna ndo ase Mɔaba waki tokanula ta Lɔta laki wohiɔ waki Abarahama. Onde ase Ɛdɔmɛ, Amɔna ndo Mɔaba wakɔshi ase Isariyɛlɛ oko anangɛwɔ? Ndooko! Ase Ɛdɔmɛ wakɛmbɛ “anengewo” yɔɔmbɔ aha la mbaoka kɛtshi ndo ase Amɔna wakahɛnyɔla ase Isariyɛlɛ wakawandaka lo fumbe lo yoho yoleki tshɛ kɔlɔ. (Amose 1:11, 13) Ndo oyadi Amɔsɛ hatshi etondo w’awui wa kɔlɔ wakasalɛka ase Mɔaba ekambi waki Nzambi, sho mbeyaka di’ase Mɔaba waki atunyi w’Isariyɛlɛ w’edjedja. Dilanya dia wedja esato wakotɔka ɛsɔ diakahombe monga wolo efula. Jehowa akalake dia tshumba wedja ɛsɔ la dja.
Ndoko onto lakoka pandɔ elanyelo ka Nzambi
8. Lande na kele ndoko wodja l’atei a wedja esamalo waki suke l’Isariyɛlɛ wakakoke pandɔ elanyelo ka Jehowa?
8 Ekɔ mɛtɛ dia wedja esamalo wakatɛkɛtama dikambo diawɔ ntondo lo prɔfɛsiya ka Amɔsɛ wakasungana mɛtɛ nanyema oma le Nzambi. Ndoko woho wakawahombe mbewɔ elanyelo kɛsɔ. Tatɛ oma lo Amose tshapita 1 divɛsa 3 polo lo tshapita 2 divɛsa 1, Jehowa mbutaka mbala shamalo y’etondo ate: “Dimi halukaluya sui.” Dia kotsha ɛtɛkɛta ande, nde kotshika dia mbisha wedja ɛsɔ dilanya. Ɔkɔndɔ w’anto mɛnyaka dia mpokoso yakakomɛ wedja ɛsɔ tshɛ. Wedja ɛnɛi l’atei awɔ, mbut’ate Filistiya, Mɔaba, Amɔna ndo Ɛdɔmɛ wakalanyema lo pondjo!
9. Kakɔna kakasunganaka komɛ ase Juda, ndo lande na?
9 Amɔsɛ ambokadimɔ otsha le wodja w’esambele, mbut’ate wodja wakinde hita wa Juda. Ondo ampokami waki Amɔsɛ waki lo diolelo dia lo nɔrdɛ wakâmbe dia mbôka atɛkɛta dikambo di’elanyelo ka diolelo dia Juda. Lande na kakasunganaka ase Juda nanyema na? “Ne dia vo wakaseke elembe ami dimi [Jehowa],” mbata Amose 2: 4. Jehowa kɔmbɔsa woho wakawatone kitanyiya Ɛlɛmbɛ ande l’okonda oko dikambo di’anyanya. Lo ndjela Amose 2:5, nde akate ate: “Dimi layutuma dja la Juda, ku yo yayutshumba mvudu ya khum’ekanga ya la Jerusalema.”
10. Lande na kele Juda kokoka pandɔ mpokoso?
10 Wodja waki komonga la kɔlamelo wa Juda kokoka mbewɔ mpokoso kakahombe mbokomɛ. Nɛ dia mbala k’esambele, Jehowa akate ate: “Dimi halukaluya sui.” (Amose 2:4) Juda akalongola dilanya diakalakema etena kakalanyema wodja ɔsɔ oma le ase Babilɔna lo 607 ntondo ka tena diaso. Tambɛna nto dia ndoko woho wakoka anto wa kɔlɔ pandɔ elanyelo kaki Nzambi.
11-13. Amɔsɛ akate awui wahataye ntondotondo otsha le wodja akɔna, ndo weho akɔna w’ɛhɛnyɔhɛnyɔ waki lɛkɔ?
11 Omvutshi Amɔsɛ aki oma la mbewoya woho wayanga Nzambi nanya wedja esambele. Onto tshɛ lakafɔnyaka dia nde amboshila la mbuta akambo ande wahataye akayakesaka. Amɔsɛ akikɔ nto l’awui efula wa mbuta! Ɔkɛndɛ wa ntondo wakawawosha aki wa mbewoya losango l’elanyelo ka mamba kakahombe komɛ diolelo dia lo nɔrdɛ dia Isariyɛlɛ. Isariyɛlɛ akasungana nanyema oma le Nzambi nɛ dia lɔkɛwɔ ndo lonyuma la wodja ɔsɔ laki kɔlɔ.
12 Esambishelo kaki Amɔsɛ akakɛnɛmɔlaka ɔhɛnyɔhɛnyɔ waki l’anto tshɛ wa lo diolelo di’Isariyɛlɛ. Lo kɛnɛ kendana la dikambo sɔ, Amose 2:6, 7 mbutaka ɔnɛ: “[Jehowa] kata ati: Ne dia ehedia esatu, ee, enei wa Isariyele, dimi halukaluya sui diami, ne dia vo wakasundja untu ololo dia nkundja fesa, la usi wula dia nkundja lukulu la sabata. Vo watukumbulaka mena ditshu dia kete l’ote w’usi wula, watetoyaka mbuka ka kanga memakana.”
13 Vɔ wakasondjaka anto w’ɔlɔlɔ “dia nkundja fesa,” ondo toshushi waketawɔka kɔta mishiko ndo wakɛndjaka anto waha l’onongo onongo. Wanɛ wakakolɛka asekawɔ abasa wakasondjaka ase wola lo fumbe l’oshinga wa “lukulu la sabata,” ondo l’ɔtɛ wa dibasa dia tshitshɛ. Anto waki komonga la kɛtshi k’asekawɔ ‘wakakombolaka,’ mbut’ate wakayangaka la wolo tshɛ dia kitshakitsha ‘anto k’anto,’ polo lo vɔ ndjatɛ otoko l’ɔtɛ dia mɛnya pâ, delo, ndo sɔnyi kakawashamaka. Awui wa kɔta mishiko wakafulanɛ woho wele “akanga wa memakana” konongamɛka dia vɔ mbahembwɛ enongo la losembwe.
14. Waa na wakahɛnyahɛnyamaka lo waoho dikumi wa diolelo di’Isariyɛlɛ?
14 Tende wanɛ wakahɛnyahɛnyamaka. Aki, onto ɔlɔlɔ, ose wola, anto k’anto ndo akanga wa ndjakitshakitsha wa lo wodja. Sheke y’Ɛlɛmbɛ yakadje Jehowa l’ase Isariyɛlɛ yakalɔmbaka dia mboka anto wasowa ndo wele lo dihombo kɛtshi. Le anto wa ngasɔ waki lo waoho dikumi wa diolelo di’Isariyɛlɛ, lɔsɛnɔ takalahombe monga wolo.
“Nyuyalongosole dia mpumana la [Nzambi K]anyu”
15, 16. (a) Lande na kakawahɛmɔla ase Isariyɛlɛ ɔnɛ: “Nyuyalongosole dia mpumana la [Nzambi k]anyu”? (b) Ngande wɛnya Amose 9:1, 2 dia anto wa kɔlɔ hawokoke pandɔ elanyelo ka Nzambi? (c) Kakɔna kakakomɛ waoho dikumi wa diolelo di’Isariyɛlɛ l’ɔnɔnyi 740 N.T.D.?
15 Lam’ele awui wa mindo ndo pɛkato kina yakalole tɔɔ l’Isariyɛlɛ, omvutshi Amɔsɛ aki la shadiya y’ɔlɔlɔ dia pɛmɔla wodja w’atɔmbɔki ɔsɔ ate: “Nyuyalongosole dia mpumana la [Nzambi k]anyu.” (Amose 4:12) Ase Isariyɛlɛ waki komonga la kɔlamelo takawakoke pandɔ oma l’elanyelo ka Nzambi, nɛ dia Jehowa akanyomota mbala k’enanɛi ate: “Dimi halukaluya sui.” (Amose 2:6) Lo dikambo di’atshi wa kɔlɔ wakahembe dia ndjashɛ, Nzambi akate ate: “Nduku otoi awo ayulawo, ndu nduku otoi awo ayuhanda. Kuyanga vo wayutsho l’Udimu a Pengandu, lunya lami layutuwanda leko. Kuyanga vo wayumbela l’ulungu, dimi layahuluya uma leko.”—Amose 9:1, 2.
16 Anto wa kɔlɔ asɔ takawakoke ndawɔ elanyelo ka Jehowa lo mbɔtɔ ‘l’odimu a pɛngando,’ mbut’ate lo nyanga dia ndjashɛ l’ahole woleki l’ɛse wa la nkɛtɛ. Vɔ takawakoke nto ndawɔ elanyelo ka Nzambi lo mbudɛ “l’ulungu,” mbut’ate lo nyanga dia ndawɔ lo tɔsɔdi t’akona w’etale. Ɔhɛmwɛlɔ waki Jehowa waki hwe: ndoko dihole diakokawɔ ndjashɛ diahandakoke koma. Losembwe laki Nzambi akalɔmbaka dia diolelo di’Isariyɛlɛ kondja dilanya l’ɔtɛ w’etsha awɔ wa kɔlɔ. Ndo kɛsɔ mbakasalema. Lo 740 N.T.D., ɛnɔnyi oko 60 l’ɔkɔngɔ w’Amɔsɛ funda prɔfɛsiya kande, diolelo di’Isariyɛlɛ diakalɛndjama oma le ase Asuriya.
Elanyelo ka Nzambi sɔnaka
17, 18. Kakɔna kakɛnɛmɔla Amose tshapita 9 lo dikambo dia kɛtshi ka Nzambi?
17 Prɔfɛsiya k’Amɔsɛ ambotokimanyiya dia mɛna dia Nzambi nanyaka paka wanɛ wasungana nanyema ndo ndoko onto lakoka pandɔ elanyelo kande. Koko dibuku di’Amose tɛnyaka nto dia elanyelo ka Jehowa sɔnaka. Nzambi koka mɛna anto wa kɔlɔ ko mbalanya oyadi lɛnɛ oshamiwɔ. Nde kokaka nto mɛna anto wayatshumoya, ndo wa losembwe wakoka mbokama kɛtshi oma le nde. Wetshelo ɔsɔ kɛnɛmɔma hwe lo tshapita y’ekomelo ya dibuku di’Amose.
18 Lo ndjela Amose tshapita 9, divɛsa 8, Jehowa akate ate: “Tshikima khumbu ka Jakoba ketu kahamulanya tshe.” Tatɛ lo divɛsa 13 polo lo divɛsa 15, Jehowa akalake dia nde ayohomba ‘kaloya anto ande wakandama lo fumbe.’ Vɔ wayokama kɛtshi, wayɔsɛna lo wɔladi ndo wayonga l’ɔngɔnyi. Jehowa akalake ate: ‘Onto lonɛ ayotana onto lele lo dinela.’ Ohokanyiya dia dinela diayonga efula heyama woho wele diangɔ dia muna diatashile ko etena ka kamba la monɛ kambokoka!
19. Kakɔna kakakomɛ atshikadi wa Isariyɛlɛ ndo wa Juda?
19 Kokaka mbitama di’elanyelo ka Jehowa le anto wa kɔlɔ wa la Juda kana le Isariyɛlɛ akasɔnaka lo woho ɔnɛ wele anto wakayatshumoya ndo w’ɔlɔlɔ wakokama kɛtshi. Lo okotshamelo wa prɔfɛsiya kendana l’okalwelo kele lo Amose tshapita 9, atshikadi w’ase Isariyɛlɛ la w’ase Juda wakakawola oma lo lɔhɔmbɔ lo 537 N.T.D. Lam’akawakalola lo wodja awɔ wa lôtɔ wakawalangaka efula, vɔ wakanyomoyohika ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. Vɔ wakake mvudu yawɔ ndo wakonɛ ɛkɔdi wa vinyɔ ndo wakakambe dikambɔ lo wɔladi.
Elanyelo ka Jehowa kayoya!
20. Ɔsɛdingwelo aso wa nsango y’elanyelo yakewoya Amɔsɛ pombaka toshikikɛ dikambo diakɔna?
20 Ɔsɛdingwelo wa nsango ya Nzambi yakewoyama oma lo tshimbo y’Amɔsɛ pombaka toshikikɛ dia Jehowa ayokomiya awui wa kɔlɔ wa lo nshi yaso nyɛ. Bonde kakokaso mbetawɔ dikambo sɔ na? Ntondotondo, bɛnyɛlɔ diɛnya kɛnɛ kakasale Nzambi l’anto wa kɔlɔ lo nshi yakete mɛnyaka woho wayondosala akambo lo nshi yaso nyɛ. Dikambo dia hende ele, woho wakalanya Nzambi waa apɔsta wa lo diolelo di’Isariyɛlɛ shikikɛka dia Nde ayolanya Lokristokristo lele etenyi koleki woke ka ‘Babilɔna ka Woke,’ mbut’ate tshunda dia l’andja w’otondo di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi.—Enyelo 18:2.
21. Bonde kele elanyelo kaki Nzambi sunganaka komɛ Lokristokristo?
21 Ndoko onto lahetawɔ dia elanyelo kaki Nzambi sunganaka komɛ Lokristokristo. Akambo wa kɔlɔ wendana l’ɔtɛmwɛlɔ ndo la lɔkɛwɔ wasalawɔ mɛnyaka dia lɔ sunganaka mɛtɛ nanyema. Elanyelo ka Jehowa sunganaka komɛ Lokristokristo ndo tenyi dikina di’andja waki Satana. Ndo weho akɔ tshɛ dikambo sɔ diayotshama, nɛ dia lushi layoya elanyelo kɛsɔ, ɛtɛkɛta ɛnɛ wele lo Amose tshapita 9, divɛsa 1 wata ɔnɛ: “Nduku otoi awo ayulawo, ndu nduku otoi awo ayuhanda,” wayokotshama. Dihole tshɛ diayoyashɛ atshi wa kɔlɔ, Jehowa ayowaɛna.
22. Akambo akɔna wendana l’elanyelo ka Nzambi wɔkɛnɛmwami hwe lo 2 Tesalonika 1:6-8?
22 Elanyelo ka Nzambi sunganaka, ndoko onto lakoka pandɔ, ndo tɔ sɔnaka. Dikambo sɔ koka mɛnama oma l’ɛtɛkɛta waki Ɔpɔstɔlɔ Paulo wata ɔnɛ: “Naka dieko ololo dia [Nzambi] soya wane watunyusuyaka, la dia nyu wane wasuyama [m]umuya la su lu enelo ka Khumadiondjo Jesu uma l’ulungu la andjelo andi a wulu lu lumbi la dja, ndi ayosomboya wane waheyi [Nzambi], la wahakitanyia lukumu l’ololo la Khumesu Jesu.” (2 Tesalonika 1:6-8) “Dieko ololo dia [Nzambi]” futa wanɛ wahombama nanyema nɛ dia vɔ wakasoya akitami ande. Ndoko layohandɔ elanyelo ka Jehowa, nɛ dia atshi wa kɔlɔ hawotoka lo ‘ɛnɛlɔ ka Yeso nde l’andjelo ande wa wolo lo lombe la dja.’ Elanyelo ka Nzambi kayɔsɔna, nɛ dia Yeso “ayosomboya wane waheyi [Nzambi], la wahakitanyia lukumu l’ololo.” Ndo elanyelo ka Jehowa kayela esambelo le wanɛ woka Nzambi wɔma ndo wadiɛnɛ la fɔnu.
Elongamelo le akanga wa losembwe
23. Elongamelo ndo ekeketshelo kakɔna kakokaso kondja oma lo dibuku dia Amose?
23 Prɔfɛsiya kaki Amɔsɛ kekɔ la losango l’elongamelo ndo l’ekeketshelo ka mamba le wanɛ wele l’etema w’ɛlɔlɔ. Oko wakadiatɛkɛtama lo dibuku dia Amose, Jehowa konanya ekambi ande tshɛ wa lo nshi y’edjedja. Nde akayokaloya ase Isariyɛlɛ ndo ase Juda wakawande lo fumbe oya lo wodja awɔ hita ndo akawasha lotui tshitshi ndo ɔngɔnyi w’efula. Dikambo sɔ alembetshiyadiɔ l’etena kaso kɛnɛ na? Diɔ toshikikɛka dia lam’ayoya elanyelo ka Nzambi, Nde ayoshola anto wa kɔlɔ dihole tshɛ diayowoshama ndo ayɛna anto tshɛ wakokande mboka kɛtshi oyadi lo dihole diakɔna diasɛnawɔ lanɛ la nkɛtɛ.
24. Lo weho akɔna wambɔtshɔkwama ekambi waki Jehowa wa nshi nyɛ?
24 Lam’akatakongɛ etena k’elanyelo ka Jehowa otsha le anto wa kɔlɔ, awui akɔna wambotohomana lawɔ oko ekambi ande wa kɔlamelo? Jehowa ekɔ lo tɔtshɔkɔla l’ɔngɔnyi wa lo nyuma waheyama mbɛdika! Ɔtɛmwɛlɔ aso wambɛdiama oma lo kashi la awui wa lokongɛ w’oma lo wetshelo wa kashi wa lo Lokristokristo. Jehowa ekɔ lo tosha nto diangɔ dia ndɛ dia lo nyuma efula. Koko, tatohɛke dia ɛtshɔkɔ w’efula w’oma le Jehowa toshaka nto ɔkɛndɛ wa wotsho wahombaso kotsha. Jehowa tɔlɔmbaka dia sho mbewoya anto akina dikambo di’elanyelo kayaye. Sho kombolaka sala kɛnɛ tshɛ keso l’akoka wa sala dia tana ‘anto wakoka ndjolongola lɔsɛnɔ la pondjo.’ (Etsha 13:48) Eelo, sho kombolaka kimanyiya anto efula dia vɔ lawɔ kondja wahɔ oma l’ɔngɔnyi wa lo nyuma wele laso ɛlɔ kɛnɛ. Ndo sho nangaka dia vɔ ndjoka l’elanyelo kaki Jehowa kaya ka suke kayondolanya anto wa kɔlɔ. Koko dia kondja ɛtshɔkɔ ɛsɔ, sho pombaka monga l’etema w’amɛna. Oko wayotodiɛna lo sawo diayela, dikambo sɔ nto tɔtɔmiyama lo prɔfɛsiya k’Amɔsɛ.
Ngande Wayoyokadimola?
• Ngande wɛnya prɔfɛsiya k’Amɔsɛ di’elanyelo ka Jehowa sunganaka?
• Djembetelo yakɔna yakasha Amɔsɛ dia mɛnya dia ndoko lakoka pandɔ elanyelo ka Nzambi?
• Ngande wɛnya dibuku dia Amose dia elanyelo ka Nzambi sɔnaka?
[Osato wa lo lɛkɛ 13]
Diolelo di’Isariyɛlɛ kopandɔ elanyelo ka Nzambi
[Osato wa lo lɛkɛ 15]
L’ɔnɔnyi 537 N.T.D., atshikadi w’ase Isariyɛlɛ la w’ase Juda wakakalola oma lo lɔhɔmbɔ la la Babilɔna