Onde wɛkamu ayɛ le Nzambi wekɔ nge?

‘Kele nyotetemale nyanga ntondo Diolelo.’​—MATEU 6:33.

1, 2. Kakɔna kakasale ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi lo kɛnɛ kendana la olimu ande, ndo lande na?

ƆLƆNGƆLƆNGƆ ɔmɔtshi akalangaka dia vɔ kambaka la nde efula l’etshumanelo kande. Koko, okakatanu waki lande ele, olimu ande wa l’emunyi wakoshimbaka dia mbɔtɔka mbala la mbala lo nsanganya. Ngande wakandakandola okakatanu akɔ na? Nde akanya diangatangata lo lɔsɛnɔ lande, akamɔ oma lo olimu ande ndo akayotanaka olimu okina waki kombodjɛka wekamu lo elimu ande w’Okristo. Ɛlɔ kɛnɛ, nde hafutama falanga y’efula oko wakidiɔ ntondo, koko nde ekɔ lo tetemala kotsha ehomba wa nkumbo kande ndo ekɔ la akoka w’efula wa kimanyiya etshumanelo.

² Onde wɛ shihodiaka ɔkɔkɔ wakasale ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ etshikitanu wa ngasɔ? Onde wɛ fɔnyaka dia wɛ kokaka sala etshikitanu wa ngasɔ naka wɛ ekɔ la awui wele oko nde? Diɛsɛ ko Akristo efula wakasale etshikitanu wa ngasɔ ndo etsha awɔ mɛnyaka dia vɔ ndjaɛkɛka lo daka diaki Yeso diata ɔnɛ: ‘Kele ntondo nyotetemale nyanga diolelo la losembwe laki Nzambi, ko diangɔ sɔ tshɛ diayoyala dianyu.’ (Mateu 6:33) Vɔ ndjaɛkɛka le Jehowa dia kondja ekokelo lo dihole dia ndjaɛkɛ le andja ɔnɛ.​—Tukedi 3:23, 26.

3. Lande na kakoka anto amɔtshi ndjambola dia kana ekɔ ohomba ɛlɔ kɛnɛ mbidja Diolelo dia Nzambi lo dihole dia ntondo?

³ Anto amɔtshi mbeyaka ndjambola dia kana ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ akɔsɛ yɛdikɔ ya dimɛna lo menda tena dia wolo diasɛnaso. Ɛlɔ kɛnɛ, anto amɔtshi wekɔ lo nsɛna lo wola woleki tshɛ koko akina wekɔ l’ɔngɔnyi wa mamba. Anto efula wa lo wedja wa wola kombolaka kondja diaaso dia mbetɛ nsɛnɔ yawɔ yema dimɛna. Lo wedi okina, anto efula wa lo wedja w’ɛngɔnyi pombaka mbidja welo efula dia tetemala monga la lɔsɛnɔ la dimɛna lo menda woho watalana awui wa falanga, watatshikitana elimu ndo woho wataleke ewandji w’elimu nɔmba as’elimu awɔ awui efula wa sala. Lo menda ekakatanu wendana la tana kɛnɛ ka nsɛna, anto amɔtshi koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde eke ohomba tetemala nyanga ntondo Diolelo?’ Dia kondja okadimwelo lo dimbola sɔ, tende Yeso weho w’anto wakandatɛka ɛtɛkɛta ɛsɔ.

“Tanyuyakananyaki”

4, 5. Ngande wakɛnya Yeso dia ekambi wa Nzambi takawahombaka ndjakiyanya otamanya dikambo dia ekiyanu wa lushi la lushi?

⁴ Yeso aki la Ngalileya, atɛkɛta la lemba l’anto lakaye oma lo ahole efula. (Mateu 4:25) Anto angana ato l’atei w’anto asɔ mbaki ɛngɔnyi. Ondo efula waki ase wola. Koko, Yeso akâkeketsha diaha vɔ mbidja oyangelo wa ɔngɔnyi wa l’emunyi lo dihole dia ntondo, koko dia vɔ ndjaombɛ ɛngɔ koleki nɛmɔ, mbuta ate okundji wa lo nyuma. (Mateu 6:19-21, 24) Nde akate ate: “Tanyuyakananyaki dia nyumu nyati: Ayutole na? kana, ayutono na? kana dia alimba anyu nyati: Ayutolota na? Lumu haluleki mbu ya nde? dimba hadiuleki ahondo?”​—Mateu 6:25.

⁵ Ondo le efula k’anto wakahokamɛka Yeso, ɛtɛkɛta ɛsɔ komonga amɛna. Vɔ wakeyaka dia naka vɔ hawokambi la wolo, kete nkumbo yawɔ yakahombe sowa. Koko, Yeso akawaohola dikambo dia tofudu. Tofudu nyangaka diangɔ dia ndɛ lushi la lushi, koko Jehowa tikanɛka. Yeso akawaohola nto woho walɔtsha Jehowa alɛmbɔlɛmbɔ wa lo okonda dimɛna heyama ndeka kânga Sɔlɔmɔna lo lotombo lande tshɛ. Naka Jehowa kanɛka tofudu ndo alɛmbɔlɛmbɔ, onde nde holeka ndjakiyanya dikambo diaso? (Mateu 6:26-30) Oko wakadite Yeso, nyumu yaso (anima) ndo alemba aso ndeka mbo ya ndɛ yasombaso dia sukɛ nsɛnɔ yaso ndo ahɔndɔ wakondjaso dia mbifɛ alemba aso ohomba. Naka sho mbidjaka welo aso tshɛ paka dia ndjalesha ndo ndjâlɔtshiya, aha la tshika kânga yema dia kambɛ Jehowa, kete hateye mɛtɛ oyango wa lɔsɛnɔ.​—Undaki 12:13.

Kanyi yele la wɛdimo

6. a) Ɔkɛndɛ akɔna wele l’Akristo? b) Le na ayaɛkɛ Akristo?

⁶ Lo mɛtɛ, Yeso kokeketsha ampokami ande dia vɔ tshika kamba ndo kongɛka lo toho tɔmɔtshi le Nzambi dia nde kotsha ehomba wa nkumbo yawɔ. Kânga tofudu pombaka nyanga mbo ya ndɛ dikambo diawɔ vɔamɛ ndo dia anatɔ. Ɔnkɔnɛ, Akristo wakahombaka kamba naka vɔ wakalangaka ndɛ. Vɔ wakahombaka kotsha ɛkɛndɛ wa lo nkumbo. Akristo wakakambaka oko ekambi ndo ɛhɔmbɔ wakahombaka kambɛ ewandji awɔ la etete. (2 Tesalonika 3:10-12; 1 Timote 5:8; 1 Petero 2:18) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akakambaka mbala efula oko ombiki wa totombotombo dia kotsha ehomba ande. (Etsha 18:1-4; 1 Tesalonika 2:9) Koko, Akristo asɔ kondjaɛkɛka lo elimu awɔ wa l’emunyi dia kondja ekokelo. Vɔ wakayaɛkɛka le Jehowa. Oko etombelo, vɔ waki la wɔladi wa l’etei k’otema waki komonga la anto akina. Omembi w’esambo akate ɔnɛ: “Wane watekamaka [Jehowa], weko uku Ukungu a Siona, wahatusukasukaka, watutshikalaka pundju.”​—Osambu125:1.

7. Naa kanyi yakoka monga la onto lahayaɛkɛ tshɛ le Jehowa?

⁷ Onto tshɛ lahayaɛkɛ tshɛ le Jehowa mbeyaka kanyiya woho okina. Efula k’anto mbɔsaka ɔngɔnyi oko ekokelo koleki. Diɔ diakɔ diele, ambutshi keketshaka anawɔ dia ndjasha efula lo nshi yawɔ y’ɛlɔngɔlɔngɔ dia mbɔtɔ kalasa ya lâdiko, lo nongamɛ ɔnɛ dui sɔ diayowakimanyiya dia kondja elimu wa falanga efula. Lonyangu ko, nkumbo mɔtshi y’Akristo wakɛnyi dia kalasa shɔ yakashishɛ efula, etena kakawɛnyi dia anawɔ wamboshisha eyango awɔ wa lo nyuma ndo wotawese paka eyango wa l’emunyi.

8. Wɛdimo akɔna wahomba Akristo monga lawɔ?

⁸ Omalɔkɔ, Akristo wele la tomba shihodiaka dia dako diaki Yeso mendanaka efula la nshi nyɛ oleki woho wakidiɔ lo ntambe ka ntondo ndo vɔ salaka la wolo dia monga la wɛdimo. Kânga mbahombawɔ mbetsha wenya efula lo elimu awɔ wa l’emunyi dia kotsha ɛkɛndɛ awɔ wa lo Afundelo, vɔ hawotshike pondjo dia nsaki kawɔ ka kondja falanga mbakonya lo mbohɛ awui wa lo nyuma w’ohomba efula.​—Undaki 7:12.

‘Tanyoyakiyanyake pondjo’

9. Ngande washikikɛ Yeso anto wayaɛkɛ tshɛ le Jehowa?

⁹ Lo Dako diande dia lo Dikona, Yeso akakeketsha ampokami ande ate: “Tanyuyakananyaki nyati: Ayutole na? kana, ayutono na? kana, ayutolota na? Ne dia asi wedja watuyangaka diango so tshe. Shenyu leli l’ulungu mbeyaka ati: Nyu dihumbaka dio tshe.” (Mat. 6:31, 32) Ɔsɔ aki mɛtɛ ɛtɛkɛta wakeketsha! Naka sho ndjaɛkɛ tshɛ le Jehowa, kete nde ayotosukɛka tena tshɛ. Koko, ɛtɛkɛta waki Yeso tshutshuyaka nto onto dia kana yimba. Ɛtɛkɛta akɔ toholaka dia naka sho nyanga diangɔ dia l’emunyi la ‘etete tshɛ,’ kete kanyi yaso yekɔ oko yaki “asi wedja,” mbuta ate anto wele bu Akristo wa mɛtɛ.

10. Etena kakaye ɔlɔngɔ wa pami ɔmɔtshi le Yeso dia nɔmba dako, ngande wakɛnya Yeso kɛnɛ kakalekaka nanga ɔlɔngɔ a pami ɔsɔ na?

¹⁰ Lo diaaso dimɔtshi, ɔlɔngɔ a pami ɔmɔtshi waki la ɔngɔnyi efula akambola Yeso kɛnɛ kakandahombe sala dia kondja lɔsɛnɔ la pondjo. Yeso akawohola kɛnɛ kakalɔmbaka Ɛlɛmbɛ, wa lo nshi shɔ. Ɔlɔngɔ a pami akashikikɛ Yeso ɔnɛ: “Akambu aso tshe mbatumutshaka, dikambu diakona diambutshikala?” Okadimwelo waki Yeso wakakoke mbɔsama oko kɔlɔ le anto efula. Nde akate ate: “Naka we nangaka ndjala ololo tshe, utshu, utusundja dieli la ye tshe. Udisha akanga a wula, ku we ayuyala la diango l’ulungu. Kuyi, kuyundjeli.” (Mateu 19:16-21) Ɔlɔngɔ a pami ɔsɔ akatshu la lonyangu efula, nɛ dia nde kokoka mbetawɔ shisha ɔngɔnyi ande. Koko, oyadi woho wa ngandji kakandalangaka Jehowa, mɛnamaka dia nde akalekaka nanga diangɔ diande.

11, 12. a) Ɛtɛkɛta akɔna wambiya wakate Yeso lo kɛnɛ kendana la ɔngɔnyi? b) Ngande wakoka ɔngɔnyi mbidjɛ onto wekamu dia nde kambɛ Jehowa?

¹¹ Dikambo sɔ diakakonya Yeso dia nde mbuta dui dimɔtshi dia diambo ɔnɛ: “Eotwelo ka kanga ongonyi lu diulelu dia l’ulungu eko wulu. . . . Eotwelo ka kamelo lu ushu a tedi, ambuleka eotwelo ka kanga ongonyi lu diulelu dia [Nzambi] dikambu dia tshitshe.” (Mateu19:23, 24) Onde Yeso akalange mbuta dia ndoko ose ɔngɔnyi ɔtɔi layokita Diolelo? Kema, nɛ dia nde akate nto ate: “[Nzambi] mbeyaka ntsha akambu tshe.” (Mateu 19:25, 26) Lo mɛtɛ, la ekimanyielo ka Jehowa, ase ɛngɔnyi amɔtshi wakakome Akristo w’akitami. (1 Timote 6:17) Koko, Yeso aki la ɔkɔkɔ wa shikaa wakotshutshuya dia nde mbuta ɛtɛkɛta wambiya ɛsɔ. Nde akashaka ɔhɛmwɛlɔ.

¹² Naka onto oyasha efula lo diangɔ diande oko wakasale ɔlɔngɔ a pami w’ɔngɔnyi, kete ɔngɔnyi akɔ kokaka mbodjɛ wekamu dia nde kambɛ Jehowa l’otema ande tshɛ. Dui sɔ kokaka monga mɛtɛ oyadi le onto lele ɔngɔnyi kana le ɔnɛ ‘lamboyashikikɛ dia ndjala ɔngɔnyi.’ (1 Timote 6:9, 10) Ndjaɛkɛ efula lo mbo ya l’emunyi kokaka konya onto diaha nde ‘mbeya ehomba ande wa lo nyuma.’ (Mateu 5:3) Ɔnkɔnɛ, oko wahandeye ehomba ande wa lo nyuma mbakokande monga ko heye ohomba wa osukɔ wa Jehowa. (Euhwelu k’Elembe 6:10-12) Nde mbeyaka nongamɛ dia ase etshumanelo mbɔsa lo yoho ya lânde. (Jakoba 2:1-4) Ndo nde kokaka mbetsha wenya ande efula lo ngɛnangɛnaka ɔngɔnyi ande lo dihole dia kambɛ Jehowa.

Tonge la kanyi y’ɔlɔlɔ

13. Naa kanyi ya kɔlɔ yaki la ase Laodikiya?

¹³ Anto amɔtshi wa lo etshumanelo ka la Laodikiya ka lo ntambe ka ntondo waki la kanyi ya kɔlɔ lo dikambo dia ɔngɔnyi. Yeso akawatɛ ate: “We kata wati: Kanga ongonyi kemi, lambukundja ukundji haluhumbi nduku engo. We heyi wati: Kanga lunyangu keye ndu okei, ndu wula, ndu tshungu ndu utakataka.” Aha ɔngɔnyi mbaketsha ase Laodikiya lo eongelo ka kɔlɔ ka lo nyuma ka ngasɔ. Koko aki woho ɔnɛ wakawayaɛkɛ tshɛ lo ɔngɔnyi awɔ lo dihole dia ndjaɛkɛ le Jehowa. Oko etombelo, vɔ waki djungudungu lo nyuma ndo Yeso aki suke la ‘mbahɔngɔla’ oma lo onyɔ.​—Enyelo 3:14-17.

14. Lande na kakakokaka mandɔma Akristo w’ase Hɛbɛru oma le Paulo na?

¹⁴ Lo wedi okina, Paulo akandola Akristo w’ase Hɛbɛru l’ɔtɛ wa dionga diawɔ lo etena k’etatelo ka ɛhɛnyɔhɛnyɔ. Nde akate ate: “Nyu nyakuki asi lukanu ketshi, lam’akanyohotola antu diango dianyu, nyaketawo l’ongenongeno, nyakeyi nyati: Teko la diango diuleki ololo, diayushikikala pundju.” (Heberu 10:34) Akristo asɔ konyanga otamanya l’ɔtɛ wakawashisha ɔngɔnyi awɔ. Vɔ wakatetemala monga la ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia wakakukutɛ diangɔ diawɔ diakaleke ohomba, mbuta ate “diango diuleki ololo, diayutshikala pundju.” Lo ɛnyɛlɔ ka omundji w’okanda wa lo wɛɛla waki Yeso wakashisha diangɔ diande tshɛ dia kondja didi di’oshinga wolo, vɔ wakayashikikɛ diaha shisha elongamelo kawɔ ka Diolelo oyadi kɛnɛ kakokawɔ shisha. (Mateu 13:45, 46) Ande dionga dia dimɛna lee!

15. Ngande waketsha osekaseka ɔmɔtshi w’Okristo wa lo wodja wa Liberia wahɔ Diolelo la ntondo na?

¹⁵ Ɛlɔ kɛnɛ, anto efula wekɔ la dionga dia dimɛna dia ngasɔ. Ɛnyɛlɔ, lo wodja wa Liberia, wakasha osekaseka ɔmɔtshi w’Okristo diaaso dia nde mbɔtɔ lo kalasa y’adidi. Lo wodja ɔsɔ, anto mbɔsaka losha la ngasɔ oko yoho ya dimɛna ya ndjalɔngɔsɔlɛ nshi yayaye. Koko, nde aki ombatshi mboka, mbuta ate okambi wa lo tena tshɛ ndo akalongola leeta la kamba lo tshanda mɔtshi oko ombatshi mboka wa lânde. Nde akasɔnɛ dia nyanga ntondo Diolelo ndo tshikala lo olimu wa lo tena tshɛ. Nde akatshu lo dihole diakawotome ndo l’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ shato nde akatatɛ mbeka Bible l’anto 21. Kadiyɛsɔ kɛsɔ ndo nunu dikina wele oko nde nyangaka ntondo Diolelo, oyadi diaaso dia vɔ ndjakondjiyɛ wahɔ wa l’emunyi. Ngande walamawɔ dionga dia ngasɔ lo andja ɔnɛ wele la nsaki ka lomombo la l’emunyi na? Vɔ wakakɛnɛmɔla waonga amɔtshi w’ɛlɔlɔ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole waonga amɔtshi l’atei awɔ.

16, 17. a) Lande na kele okitshakitsha ohomba naka sho nangaka ndjaɛkɛ le Jehowa? b) Lande na kahombaso ndjaɛkɛ lo alaka wa Nzambi?

¹⁶ Okitshakitsha: Bible mbutaka ɔnɛ: “Ekamaki [Jehowa] l’utema aye tshe, tekamaki yimba yaye hita. Uwetawoki lu akambu aye tshe, ku ndi ayukolongoswela mbuka yaye. Tuyalaki kanga yimba lu ashu aye weme.” (Tukedi 3:5-7) Mbala mɔtshi, lɔkɛwɔ lɔmɔtshi mbeyaka mɛnama dimɛna lo ndjela kanyi y’ase andja ɔnɛ. (Jeremiya 17:9) Koko, Okristo wa mɛtɛ mendɛka le Jehowa dia kondja ɛlɔmbwɛlɔ. (Osambu 48:14) ‘Lo mboka yande tshɛ,’ mbuta ate lo awui wendana la etshumanelo, la kalasa, la olimu wa lo emunyi, la osutshasutshelo wa demba kana lo dikambo dikina tshɛ, nde nyangaka la okitshakitsha tshɛ alako wa Jehowa.​—Osambu 73:24.

¹⁷ Wɛkamu lo alaka wa Jehowa: Paulo akate ate: ‘Diele la ɔnɛ layasukanya la Nzambi mbetawɔ ɔnɛ nde ekɔ ndo nde ndjalaka ofutshi a wanɛ watoyangaka la otema ɔtɔi.’ (Heberu 11:6) Naka sho bu la eshikikelo dia Jehowa ayokotsha alaka ande, kete ondo sho mbeyaka ndjɛna di’ekɔ dimɛna sho ‘kamba la andja tshɛ lo tshɛ.’ (1 Koreto 7:31) Lo wedi okina, naka mbetawɔ kaso kekɔ nge, kete tayoyashikikɛ dia nyanga ntondo Diolelo. Ngande wakoka onto monga la mbetawɔ ka nge? Ele lo ndjasukanyaka la Jehowa mbala tshɛ, lo nɔmbaka oma k’ɛse otema ndo lo salaka wekelo w’onto ndamɛ wa mbala la mbala. (Osambu 1:1-3; Filipi 4:6, 7; Jakoba 4:8) Lo ɛnyɛlɔ ka nkumekanga Davidi, sho kokaka nɔmba ɔnɛ: “Dimi latukekamaka, we [Jehowa]; latutaka nti: We keli [Nzambi k]ami. Ndi ololo aye wuki li!”​—Osambu 31:14, 19.

18, 19. a) Ngande wakeketsha ohetoheto aso wɛkamu aso le Jehowa? b) Lande na kahomba Okristo mbetawɔ suke dia ndjahombia?

¹⁸ Etete l’olimu wa Jehowa: Paulo akɛnya diɔtɔnganelo diele lam’asa ndjaɛkɛ lo alaka wa Jehowa la ohetoheto etena kakandafunde ate: “Shu nangaka nyu tshe untu l’untu ntetemala dia ndjala la ukalanganu one lu akambu tshe w’elungamelu edja ndu l’ekumelu.” (Heberu 6:11) Naka tekɔ la lotumu efula la sala lo olimu wa Jehowa, kete nde ayotosukɛ. Etena tshɛ katosukɛnde, wɛkamu aso le nde mongaka nge, ndo sho ‘ndjalaka nge, aha la sutshasutshama.’ (1 Koreto 15:58) Etena kɛsɔ mbetawɔ ndo elongamelo kaso mongaka nge.​—Efeso 3:16-19.

¹⁹ Monga suke dia ndjahombia: Paulo akayahombia olimu wa dimɛna la oyango wa ndjela Yeso. Nde akasale mɛtɛ ɔsɔnwɛlɔ wa dimɛna, kânga mbele mbala mɔtshi nde aki la lɔsɛnɔ la pâ lo ndjela kanyi y’anto. (1 Koreto 4:11-13) Jehowa hatolake dia tosha lɔsɛnɔ la ɔngɔnyi ndo mbala mɔtshi ekambi ande tetemalaka diɛnɛ la asui. Woho wetawɔso mbetɛ yoho ya lɔsɛnɔ laso ɔsɛlɛngɛ ndo ndjahombia mɛnyaka yɛdikɔ ya wolo yambotɔsa dia kambɛ Jehowa.​—1 Timote 6:6-8.

20. Lande na kele lotutsha ohomba efula le onto letsha wahɔ wa Diolelo lo dihole dia ntondo?

²⁰ Lotutsha: Ombeki Jakɔba akakeketsha asekande Akristo ɔnɛ: “Anyasu, nyutetemali, edja ndu lam’ayuya Khumadiondjo.” (Jakoba 5:7) Lo andja ɔnɛ watatshikitana wonya tshɛ, ekɔ wolo monga la solo dia lotutsha. Sho kombolaka dia awui salema esadi eto. Koko Paulo tokeketshaka dia sho mbokoya wanɛ ‘wambokita alaka oma lo mbetawɔ ndo oma lo lotutsha.’ (Heberu 6:12) Tetawɔ dia kongɛ Jehowa. Lɔsɛnɔ la pondjo lo paradiso ka la nkɛtɛ ekɔ mɛtɛ dikambo dia dimɛna kongɛ!

21. a) Kakɔna kɛnyaso etena ketshaso wahɔ wa Diolelo lo dihole dia ntondo? b) Kakɔna kayɔsɛdingɔma lo sawo diayela?

²¹ Eelo, dako diaki Yeso dia nyanga ntondo Diolelo ekɔ ohomba efula. Etena kasalaso ngasɔ, sho mɛnyaka dia mɛtɛ sho ndjaɛkɛka le Jehowa ndo sho sɔnaka mboka kâmɛ ka dimɛna k’Okristo nsɛna. Koko, Yeso akatolake nto dia tetemala ‘nyanga ntondo losembwe la Nzambi.’ Lo sawo diayela, tayɛna lande na kele ekeketshelo kɛsɔ ekɔ ohomba efula ɛlɔ kɛnɛ.

Onde wɛ kokaka nembetshiya?

• Lo kɛnɛ kendana la diangɔ dia l’emunyi, wɛdimo akɔna wakatokeketsha Yeso dia monga lawɔ?

• Kakɔna kekaso oma lo ɛnyɛlɔ kaki Yeso ka kamelo ndo ka wosho wa tɛdi?

• Waonga akɔna w’Okristo watokimanyiya dia nyanga ntondo Diolelo dia Nzambi?

[Osato wa lo lɛkɛ 19]

Anto efula wakahokamɛ ɛtɛkɛta waki Yeso waki ase wola

[Osato wa lo lɛkɛ 21]

Ɔlɔngɔ a pami w’ɔngɔnyi akalekaka nanga diangɔ diande oleki Nzambi

[Osato wa lo lɛkɛ 21]

Omundji w’okanda wa lo wɛɛla wa Yeso akakimɔ diangɔ diande tshɛ dia somba didi di’oshinga wolo

[Osato wa lo lɛkɛ 22]

Naka tekɔ la lotumu efula lo olimu wa Jehowa, kete nde ayotosukɛ