Woho wa mbeya ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ

ƐTƐMWƐLƆ efula mbutaka dia kɛnɛ ketshawɔ ndja oma le Nzambi. Ɔnkɔnɛ, ekɔ ohomba sho ndjela ɛtɛkɛta waki Joani ɔpɔstɔlɔ waki Yeso lakafunde ate: ‘Elangemi ami, tanyetawɔke ɛtɛkɛta tshɛ wakasambiyama, kele nyohembe ɛtɛkɛta wakasambiyama kana vɔ ndja oma le Nzambi; nɛ dia aprɔfɛta efula wa kashi wambokokanɛ l’andja.’ (1 Joani 4:1) Ngande wakokaso mpemba ɛngɔ kɛmɔtshi dia mbeya kana tɔ ndja oma le Nzambi?

Ɛngɔ tshɛ k’oma le Nzambi kɛnɛmɔlaka lonto lande, djekoleko dionga diande dioleki tshɛ, mbuta ate ngandji. Ɛnyɛlɔ, ɛhɛmbɛ aso watokimanyiya dia mboka nsolo ka atungudu, k’alɛmbɔlɛmbɔ ndo diɛndjɛ di’ekate weke kambahɔma oma lo dja, kɛnɛmɔlaka ngandji katoka Nzambi. Dikoka diele laso dia mɛna ɛɔtwɛlɔ ka wonya, lombodi, kana mɛna woho wɔla ɔn’ashashi kɛnɛmɔlaka nto ngandji katoka Nzambi. Ngasɔ mbediɔ ndo lo kɛnɛ kendana la dikoka diaso dia mboka mishiki wa dimɛna, nkembo ya tofudu kana dui dia lakiso ɔmɔtshi la ngandji. Ndo eongelo kaso k’anto wele kema kokele kɛnɛmɔlaka ngandji ka Nzambi. Diakɔ diele mbala efula sho mɛnaka mɛtɛ k’ɛtɛkɛta wa Yeso wata ɔnɛ: “Mbisha, ambuleka nungula otshoko.” (Etsha 20:35) Sho ngɛnangɛnaka mbokana ngandji nɛ dia takatongama ‘lo efanelo ka Nzambi.’ (Etatelu 1:27) Kânga mbele Jehowa la waonga akina efula, ngandji mbele dionga diande dioleki tshɛ.

Efundelo w’oma le Nzambi pombaka kɛnɛmɔla ngandji kande. Ɛtɛmwɛlɔ wa l’andja ɔnɛ wekɔ l’efundelo efula w’edjedja. Onde efundelo ɛsɔ kɛnɛmɔlaka mɛtɛ ngandji kaki Nzambi?

Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, efundelo efula w’edjedja w’ɛtɛmwɛlɔ hawoleke tɛkɛta dia woho watoka Nzambi ngandji kana woho wakokaso mboka Nzambi ngandji. Omalɔkɔ, miliyɔ y’anto hawokondja okadimwelo etena kayambolawɔ ɔnɛ: “Bonde kele tekɔ lo mɛna tolembetelo ta ngandji ka Nzambi oma lo diangɔ diakatongama, koko asui ndo awui wa kɔlɔ wekɔ lo tetemala?” Lo wedi okina, l’atei w’efundelo w’edjedja w’ɛtɛmwɛlɔ, paka Bible keto mbalembetshiya dimɛna dimɛna ngandji ka Nzambi. Tɔ tetshaka nto woho wakokaso mbokana ngandji.

Dibuku diatɛkɛta dikambo dia ngandji

Ɔtɛkɛta wa Nzambi, mbuta ate Bible mɛnyaka dia Jehowa ekɔ ‘Nzambi ka ngandji.’ (2 Koreto 13:11) Bible kɔndɔlaka woho wakatshutshuya ngandji Jehowa dia mbisha anto wakandatonge ntondo lɔsɛnɔ aha la pɛnyahɛnyama la hemɔ kana la nyɔi. Koko woho wakayɔtɔmbɔkwɛka onto lowandji laki Nzambi akayelaka anto asui. (Euhwelu k’Elembe 32:4, 5; Romo 5:12) Jehowa akɔshi yɛdikɔ mɔtshi dia kaloya kɛnɛ kakashishɔ. Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbutaka ɔnɛ: “[Nzambi] akalangi wa la kete utamanya, mbakandawasha On’andi etoi lakanduti, dia untu tshe lawetawo, tavokaki, keli ayali la lumu la pundju.” (Joani 3:16) Afundelo w’ekila tolembetshiyaka ngandji ka Nzambi lo yoho y’efula etena kakɔndɔlawɔ woho wakashikikɛ Nzambi diolelo dia kokele diayɔlɔmbwama oma le Yeso dia anto wele l’okitanyiya nsɛna nto lo wɔladi.​—Danyele 7:13, 14; 2 Petero 3:13.

Bible mbutaka lo tshena pe ɔkɛndɛ wele la onto l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Ulangi Khumadiondjo [Nzambi k]aye l’utema aye tshe, la lumu laye tshe, ndu la yimba yaye tshe. Olembe oso, mbeli olembe wuleki wuki ndu wa ntundu. Olembe a hendi ambufana ati: Ulangi unyaye uku ayalangaye. Elembe tshe la aui wa amvutshi wambuhanema lu elembe ene ehendi.” (Mateu 22:37-40) Bible mbutaka dia tɔ kakasambiyama oma le Nzambi. Lam’ele tɔ kɛnɛmɔlaka dimɛna lonto lande, sho koka ndjashikikɛ dia tɔ ndja oma le ‘Nzambi ka ngandji.’​—2 Timote 3:16.

Lo kamba l’awui wa lɔkɔ, sho koka mbishola efundelo w’edjedja woye mɛtɛ oma le Nzambi. Atɛmɔdi wa mɛtɛ mbeyamaka nto oma lo ngandji, nɛ dia vɔ mbokoyaka Nzambi lo mbokana ngandji.

Woho wa mbeya anto woka Nzambi ngandji

Wanɛ woka mɛtɛ Nzambi ngandji mbeyamaka dimɛna, djekoleko etena kasɛnaso kɛnɛ, kelɛ Bible ɔnɛ “nshi y’ekumelu.” Anto wekɔ lo tatetemala ‘ndjalanga, nanga okundji, nanga ɛngɛnɔngɛnɔ oleki Nzambi.’​—2 Timote 3:1-4.

Ngande wakokayɛ mbeya anto woka Nzambi ngandji? Bible mbutaka ɔnɛ: “Ngandji ka [Nzambi] kene, dia shu nama elembe andi.” (1 Joani 5:3) Oma lo ngandji kokawɔ Nzambi, anto tshutshuyamaka dia kitanyiya ɛlɛmbɛ wa lo Bible wendana la lɔkɛwɔ. Ɛnyɛlɔ, Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ la ɛlɛmbɛ wendana la dieyanelo ndo la diwala. Paka wanɛ wele wadi la omi mbahomba mbeyana, ndo diwala pombaka tshikala pondjo. (Mateu 19:9; Heberu 13:4) Etena kakɔtɔ womoto ɔmɔtshi l’ose Espagne lakeke teoloji lo losanganya lɔmɔtshi lakêkaka Ɛmɛnyi wa Jehowa la waasaso ɛlɛmbɛ wa lo Bible wendana la lɔkɛwɔ, nde akate ate: “Lakakeketshama efula aha tsho oma l’asawo w’amɛna efula w’oma l’Afundelo koko nto oma lo kâmɛ kele l’atei w’anto asɔ, oma lo lɔkɛwɔ la pudipudi efula lele lawɔ ndo oma lo dionga diawɔ dia dimɛna.”

Lâdiko dia ngandji kokawɔ Nzambi, Akristo wa mɛtɛ mbeyamaka esadi eto oma lo ngandji kokawɔ wanyawɔ. Olimu awɔ woleki tshɛ ohomba ele mbewoya anto elongamelo kâmɛ kele la anto, mbuta ate Diolelo diaki Nzambi. (Mateu 24:14) Ndoko ɔlɔlɔ wakokaso salɛ wanyaso wakoka mbaela ɛlɔlɔ wa pondjo oko mbakimanyiya dia vɔ kondja ewo ka Nzambi. (Joani 17:3) Akristo wa mɛtɛ kɛnɛmɔlaka nto ngandji kawɔ lo toho tokina. Vɔ kimanyiyaka wanɛ wasowa. Ɛnyɛlɔ, etena kakasalema didimu dia nkɛtɛ lo wodja wa Italie, jurunalɛ mɔtshi ya lo ngelo kakasalema didimu dia nkɛtɛ yakate dia Ɛmɛnyi wa Jehowa “wekɔ lo kamba lo yoho ya dimɛna efula, wekɔ lo kimanyiya anto wele la pâ aha la nyanga dia mbeya l’ɔtɛmwɛlɔ akɔna wewɔ.”

Lâdiko dia mboka Nzambi la wanyawɔ ngandji, Akristo wa mɛtɛ mbokanaka ngandji lam’asawɔ. Yeso akate ate: “Olembe w’uyuyu mbamumunyusha, dia nyu mbukana ngandji. Nyukani ngandji uku akamanyuki ngandji. Uma lu dikambu ne, antu tshe wayeya vati: Ambeki ami mbenyu, naka nyu nyayukana ngandji.”​—Joani 13:34, 35.

Onde ngandji kokana Akristo wa mɛtɛ lam’asawɔ tshikitana la kokana anto akina? Ngasɔ mbɔsa Ema, womoto ɔmɔtshi lakamba elimu wa lo luudu lo nkumbo kɛmɔtshi. Nde ekɔ lo kamba lo La Paz, lo wodja wa Bolivie, lɛnɛ ele etshikitanu wa waoho kakakitolaka mbala efula akanga w’ɛngɔnyi la ase wola. Nde akate ate: “Mbala ka ntondo kakamatshu lo losanganya lɔmɔtshi l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, lakɛnyi pami kɛmɔtshi kakalɔtɛ dimɛna odjashi ndo asawola la womoto ɔmɔtshi la wola l’ose wodja wa Inde. Ndoko lushi lakamɛnyi dui dia ngasɔ. L’etena kɛsɔ, lakashikikɛ dia anto anɛ mbele mɛtɛ ekambi waki Nzambi.” Woho akɔ wâmɛ mbele, Miriam osekaseka ɔmɔtshi w’ose Brésil akate ate: “Takameyaka woho wa monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ, kânga lo nkumbo kami. Mbala ka ntondo kakamɛnyi ngandji l’etsha ele l’atei w’Ɛmɛnyi wa Jehowa.” Lo wodja w’États-Unis, owandji wa lo shɛnɛ mɔtshi ya televiziɔ akafunde ate: “Otondonga anto efula wekɔ lo kitanyiya awui w’ɔtɛmwɛlɔ woho wasalanyu, tshike wodja ɔnɛ bu woho wewɔ. Dimi lekɔ jurunalistɛ yeya dia okongamelo anyu mbikama lo ngandji ndo lo mbetawɔ ka wolo le Otungi.”

Yanga ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ

Oma lo ngandji mbeyama atɛmɔdi wa mɛtɛ. Yeso akɛdika otanelo w’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ la woshwelo wa mboka ka dimɛna ndo la ɔsɔnwɛlɔ wa kɛndakɛnda lɔkɔ. Paka mboka kâmɛ keto mbakonya lo lɔsɛnɔ la pondjo. Yeso akate ate: “Nyoto lu suku dia tshitshe, ne dia suku dieli wuki, la mbuka keli wuki utsha l’elanyelu, antu efula watotoka loko. Ne dia suku dieli tshitshe, la mbuka keli tshitshe utsha lu lumu, antu atoi mbatukienaka.” (Mateu 7:13, 14) Paka olui wâmɛ oto w’Akristo wa mɛtɛ mbatakɛndakɛnda kâmɛ la Nzambi lo mboka k’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Ɔnkɔnɛ, ekɔ ohomba sɔna ɔtɛmwɛlɔ. Naka wɛ ambotana mboka kɛsɔ ndo ambɔsɔna dia kɛndakɛnda lɔkɔ, kete wɛ ayonga la lɔsɛnɔ loleki tshɛ dimɛna nɛ dia tɔ kele mboka ka ngandji.​—Efeso 4:1-4.

Ohokanyiya ɔlɔ wayoyonga layɛ dia kɛndakɛnda lo mboka k’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ! Ekɔ oko onto latakɛndakɛnda la Nzambi. Oma le Nzambi mbakokayɛ mbeka lomba ndo ngandji dia wɛ monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la anto akina. Oma le nde, mbakokayɛ mbeka akambo wendana l’oyango wa lɔsɛnɔ, ndo mbakokayɛ shihodia alaka waki Nzambi ndo monga l’elongamelo lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye. Wɛ hanyangaki pondjo lo woho wakayayange ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ.

[Osato wa lo lɛkɛ 3]

L’atei w’efundelo w’edjedja w’awui w’ɔtɛmwɛlɔ, paka Bible keto mbakɛnɛmɔla ngandji ka Nzambi

[Esato wa lo lɛkɛ 5]

Akristo wa mɛtɛ mbeyamaka l’ɔtɛ wa ngandji kokanawɔ