Wambɔsama oko anto wakoka nongola Diolelo
‘Ɔnɛ ekɔ djembetelo ya elombwelo kosembwe kaki Nzambi yambonyokonya dia nyu mbɔsama oko anto wakoka nongola diolelo diaki Nzambi.’—2 TES. 1:5.
1, 2. Sangwelo diakɔna diele la Nzambi lo kɛnɛ kendana la elombwelo, ndo onto akɔna ayolombosha anto?
OYA lo ɔnɔnyi 50 tena diaso nɛ, ɔpɔstɔlɔ Paulo aki l’Atɛna. Lonyangu laki lande lo menda woho wakafulanɛ ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi lɛkɔ, akôtshutshuya dia nde sambisha dimɛna dimɛna lɛkɔ. Nde akakomiya sawo diande la ɛtɛkɛta wakahombe kotola yambalo y’ampokami ande w’apanganu. Nde akate ate: “Keli kakiane, [Nzambi] ambutela antu tshe lu ahuli tshe ati: Nyukadimuli etema. Ne dia ndi akasonola lushi la numbuya wa la kete, uku elumbwelu k’ololo l’anya w’untu lakandasonola. Ndi akenya antu tshe dikambu ne, ne dia ndi akawulula uma lu nyoi.”—Etsha 17:30, 31.
2 Ekɔ ohomba efula kana yimba lo woho ɔnɛ wele Nzambi amboshikikɛka lushi lɔmɔtshi layondolombosha anto! Elombwelo kɛsɔ kayosalema oma le ɔnɛ lele Paulo konimola lokombo lande lo sawo diande dia la Atɛna, koko sho mbeyaka dia ekɔ Yeso Kristo lakolwama. Elombwelo k’oma le Yeso kayolembetshiya lɔsɛnɔ kana nyɔi.
3. Lande na kakadje Jehowa sheke nde la Abarahama ndo ele la ɔkɛndɛ wa woke lo ekotshamelo kayɔ?
3 Lushi l’Elombwelo lɔsɔ layonga la ɛnɔnyi 1 000. Yeso mbayolombosha lo lokombo la Jehowa, oko Nkumekanga ka Diolelo diaki Nzambi, koko nde honga ndâmɛ. Jehowa akasɔnɛ anto akina oma l’atei w’anto dia tôlɛ kâmɛ la Yeso ndo tolombosha kâmɛ la nde lo lushi lɔsɔ lele la ɛnɔnyi kinunu. (Ɛdika la Luka 22:29, 30.) Ambeta suke la ɛnɔnyi 4 000, wele Jehowa akashikikɛ awui wendana la Lushi l’Elombwelo lɔsɔ etena kakandadje sheke nde la Abarahama, okambi ande wa kɔlamelo. (Adia Etatelu 22:17, 18.) Mɛnamaka dia sheke shɔ yakatatɛ kamba olimu lo 1943 ntondo ka tena diaso nɛ. Lo mɛtɛ, Abarahama kokoka shihodia tshɛ lo tshɛ kɛnɛ kakakoke nembetshiya sheke shɔ le anto. Koko ɛlɔ kɛnɛ, sho kokaka mɛna dia lo ndjela awui wa lo sheke shɔ, kanula yaki Abarahama yekɔ la ɔkɛndɛ wa woke lo ekotshamelo ka sangwelo diaki Nzambi dia nombosha anto.
4, 5. a) Akɔna ele etenyi ka ntondo ka kanula y’Abarahama ndo akandate lo dikambo dia Diolelo? b) Etena kakɔna kakayotatɛ Akristo monga la elongamelo ka monga anto amɔtshi wa lo Diolelo diaki Nzambi?
4 Etenyi ka ntondo ka kanula y’Abarahama aki Yeso, ɔnɛ lakakitama nyuma k’ekila lo 29 tena diaso nɛ ndo lakakome Mɛsiya wakalakema, kana Kristo. (Ngal. 3:16) Yeso akahombe mbetsha ɛnɔnyi esato la etenyi wakayele oma lâsɔ lo sambisha ase Juda lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo. L’ɔkɔngɔ wa wondamelo waki Joani Obatizanyi, Yeso akɛnya dia anto akina wakakoke nongamɛ dia mbɔtɔ lo Diolelo sɔ etena kakandate ate: ‘Oma ko nshi ya Joani Obatizanyi edja ndo kakianɛ, Diolelo dia l’olongo mbele ɛngɔ katawese anto la wolo. Ndo wanɛ watadiwese la wolo mbatodikukutɛka.’—Mat. 11:12.
5 Diɛsɛ ko, mbala kakɔ ɔtɔi la ntondo ka nde tɛkɛta dia wanɛ ‘wayokukutɛ’ Diolelo dia l’olongo, Yeso akate ate: “Mete kanyutelami nti: L’atei a wane wakutama uma le amantu, nduku untu luleki Joani Ubatizanyi wuki. Keli paka one luleki tshitshe lu diulelu dia l’ulungu, kûleki wuki.” (Mat. 11:11) Lande na kakakoke Yeso mbuta ɛtɛkɛta ɛsɔ? Nɛ dia elongamelo ka monga ɔtɔi ɔmɔtshi wa lo Diolelo diaki Nzambi kakayoshamaka le Akristo wa kɔlamelo paka l’ɔkɔngɔ w’otshulwelo wa nyuma k’ekila lo Pɛntɛkɔsta ka lo 33 tena diaso nɛ. Lo etena kɛsɔ, ko Joani Obatizanyi amboshilaka mvɔ.—Etsha 2:1-4.
Kanula y’Abarahama yambɔsama oko onto ɔlɔlɔ
6, 7. a) Lo yoho yakɔna yakakome kanula y’Abarahama “uku toto ta l’ulungu”? b) Ɔtshɔkɔ akɔna wakalongola Abarahama ndo ɔtshɔkɔ akɔna wafɔna la wande wakalongola kanula yande?
6 Jehowa akatɛ Abarahama dia kanula yande yayofulanɛ ndo yayokoma “uku toto ta l’ulungu” ndo oko ditshu dia la nkɛtɛ. (Etat. 13:16; 22:17) Lo ɛtɛkɛta ekina, lo nshi y’Abarahama, aki wolo di’anto mbeya anto angana wakahombe kenga kanula shɔ. Koko lofulo la shikaa la kanula yande ya lo nyuma lakayewoyamaka l’ɔkɔngɔ. Lâdiko dia Yeso, kanula shɔ yakahombe kengama la anto 144 000.—Eny. 7:4; 14:1.
7 Lo dikambo dia mbetawɔ k’Abarahama, Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbutaka ɔnɛ: ‘Abarahama akonge la mbetawɔ le Jehowa, ko nde akawale oko onto ɔlɔlɔ.’ (Etat. 15:5, 6) Lo mɛtɛ, ndoko onto lele ɔlɔlɔ tshɛ lo tshɛ. (Jak. 3:2) Koko, l’ɔtɛ wa mbetawɔ k’efula kaki l’Abarahama, Jehowa akawɔshi oko onto ɔlɔlɔ ndo akakome polo ndo lo mbelɛ ɔnɛ ɔngɛnyi ande. (Is. 41:8) Wanɛ wakenga kanula ya lo nyuma y’Abarahama kâmɛ la Yeso wakɔsama oko anto w’ɔlɔlɔ ndo dui sɔ mbaelaka ɛtshɔkɔ woleki ndo wɛnɛ wakalongola Abarahama.
8. Ɛtshɔkɔ akɔna wele la ntondo ka wanɛ wakenga kanula y’Abarahama?
8 Akristo w’akitami mbɔsamaka oko anto w’ɔlɔlɔ oma lo mbetawɔ kele lawɔ l’olambo wa tshungo waki Yeso. (Romo 3:24, 28) Lo washo wa Jehowa, vɔ wambotshungɔ oma lo pɛkato ndo vɔ kokaka kitama nyuma k’ekila dia monga ana wa lo nyuma waki Nzambi, ndo anango Yeso Kristo. (Joa. 1:12, 13) Vɔ wamboyɔtɔ lo sheke y’oyoyo ndo wôkenga wodja w’oyoyo, ‘Isariyɛlɛ wa Nzambi.’ (Ngal. 6:16; Luka 22:20) Ande diɛsɛ dia woke diambowokondja lee! L’ɔtɛ w’akambo wambâsalɛ Nzambi asɔ, Akristo w’akitami hawolongamɛ dia nsɛna pondjo pondjo la nkɛtɛ. Lo dihole dia elongamelo kɛsɔ, vɔ waya la ɔngɛnɔngɛnɔ waheyama mbuta wa monga kâmɛ la Yeso lo Lushi l’Elombwelo ndo dia mbolɛ kâmɛ la nde l’olongo.—Adia Romo 8:17.
9, 10. a) Naa etena ka ntondo kakakitama Akristo nyuma k’ekila, ndo kakɔna kakâkongɛka? b) Ekimanyielo kakɔna kakalongola Akristo w’akitami?
9 Lo Pɛntɛkɔsta ka lo 33 tena diaso nɛ, djui y’Akristo wa kɔlamelo wakalongola diɛsɛ dia monga l’atei wa wanɛ wayolɛ kâmɛ la Yeso lo Lushi l’Elombwelo. Yɛdikɔ y’ambeki 120 waki Yeso wakabatizama la nyuma k’ekila ndo wakakome Akristo wa ntondo w’akitami. Koko, le wɔ ɔsɔ aki tsho etatelo. Tatɛ oma lo etena kɛsɔ, vɔ wakahombe mɛnya kɔlamelo yawɔ le Jehowa la ntondo k’ehemba tshɛ wakahombe Satana mbaela. Vɔ wakahombe tshikala la kɔlamelo polo lo nyɔi dia vɔ nongola dɛmbɔ dia koso dia lɔsɛnɔ la l’olongo.—Eny. 2:10.
10 Dia mbakimanyiya, Jehowa akasha Akristo w’akitami alako ndo ekeketshelo kakiwɔ l’ohomba oma lo tshimbo y’Ɔtɛkɛta ande ndo ya etshumanelo k’Akristo. Ɛnyɛlɔ, ɔpɔstɔlɔ Paulo akafundɛ Akristo w’akitami wa la Tɛsalɔnika ate: “Uku atutshelaka shi an’andi. Shu takanyosengasengaka, takakikitshaka etema anyu, takanyutelaka diui, dia nyu nkendakenda uku alanga [Nzambi], latunyetaka lu diulelu diandi la lu lutumbu landi.”—1 Tes. 2:11, 12.
11. Naa ɔkɔndɔ wa lofunda wakafundamisha Jehowa dikambo dia wanɛ wakenga ‘Isariyɛlɛ wa Nzambi’?
11 Ɛnɔnyi akumi l’ɔkɔngɔ w’anto wa ntondo wa lo etshumanelo k’Akristo w’akitami sɔnama, Jehowa akɛnyi ɔlɔlɔ dia ɔkɔndɔ w’olimu waki Yeso lanɛ la nkɛtɛ ndo w’awui wakandasale ndo w’alako wakandasha Akristo w’akitami wa lo ntambe ka ntondo fundama lo yoho ya pondjo. Omalɔkɔ, Jehowa akayokotshaka Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ wakasambiyama lâdiko di’Afundelo wa lo Hɛbɛru wakashile fundama. Afundelo wa lo Hɛbɛru wakafundama ntondo dikambo dia wodja w’Isariyɛlɛ wa l’emunyi lo etena kaki wodja ɔsɔ la diɔtɔnganelo dia lânde lam’asawɔ la Nzambi. Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ wakafundama ntondo dikambo dia ‘Isariyɛlɛ wa Nzambi,’ mbuta ate dikambo di’akitami w’anango Kristo ndo ana waki Nzambi wa lo nyuma. Lo mɛtɛ, dui sɔ hadiɛnya kânga yema dia wanɛ wele kema ase Isariyɛlɛ hawokoke kondja wahɔ w’efula lo mbeka Afundelo wa lo Hɛbɛru. Woho akɔ wâmɛ mbele, Akristo wele kema akitami wa nyuma k’ekila kondjaka wahɔ waheyama mbuta lo mbeka ndo lo nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’alako watanema lo Afundelo w’Akristo wa lo Grɛkɛ.—Adia 2 Timote 3:15-17.
12. Paulo akandohola Akristo w’akitami?
12 Akristo wa lo ntambe ka ntondo wakɔsama oko anto w’ɔlɔlɔ ndo wakakitama nyuma k’ekila l’oyango wa vɔ monga la akoka wa nongola sango diawɔ dia l’olongo. Woho wakawakitama nyuma k’ekila hawaetɛ nkumi ya dikanga lâdiko w’Akristo w’akitami w’asekawɔ weke lanɛ la nkɛtɛ. Lo mɛtɛ, Akristo amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo wakayonyaka yimba lo dikambo sɔ ndo wakayotatɛka nyanga lokumu l’anyanya l’atei w’anangɛwɔ wa lo etshumanelo. L’ɔtɛ wa dikambo sɔ, Paulo akatshutshuyama dia mimbola ate: ‘Nyu nyamboshila ndota, shi mɛtɛ? Nyu nyamboshila ndjala ɛngɔnyi, shi mɛtɛ? Nyu nyakatatɛ mbolɛ oko nkumi ya dikanga aha sho monga kâmɛ la nyu, shi mɛtɛ? Ndo dimi nangaka dia nyu tatɛ mbolɛ, dia sho lawɔ kondja diaaso dia mbolɛ kâmɛ la nyu oko nkumi ya dikanga.’ (1 Kor. 4:8) Omalɔkɔ, Paulo akohola akitami wa lo nshi yande ate: “Shu hatahamela mbetawo kanyu, keli teko ekimanyindi w’ongenongeno anyu.”—2 Kor. 1:24.
Dia lofulo lakatatami koka
13. Ngande wakatetemala ɔsɔnwɛlɔ w’akitami l’ɔkɔngɔ wa 33 tena diaso nɛ?
13 Aha anto akɔ 144 000 w’Akristo w’akitami mbakasɔnama tshɛ lo ntambe ka ntondo. Ɔsɔnwɛlɔ w’Akristo w’akitami wakatetemala lo edja tshɛ kaki apɔstɔlɔ la lɔsɛnɔ ndo oma lâsɔ lo edja ka ntambe efula anto yema tshitshɛ tsho mbakasɔnama. Koko, ɔsɔnwɛlɔ w’akitami wekɔ lo tetemala polo lo nshi yaso nyɛ. (Mat. 28:20) L’ekomelo, l’ɔkɔngɔ wa Yeso tatɛ la mbolɛ lo 1914, awui wakatshu esadi esadi.
14, 15. Kakɔna kasalema lo nshi yaso nyɛ lo kɛnɛ kendana la ɔsɔnwɛlɔ w’akitami?
14 Ntondotondo, Yeso akɛdia olongo lo minya wanɛ tshɛ wakalɔshanaka la ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi. (Adia Enyelo 12:10, 12.) Oma lâsɔ, nde akayodjaka yimba yande lo otshumanyelo w’atshikadi wa wanɛ wakoka kenga lowandji la Diolelo diande dia kotsha lofulo l’anto 144 000. Oya l’atei atei w’ɛnɔnyi wa 1930, akɛnama dia ɔsɔnwɛlɔ ɔsɔ waki otsha l’ekomelo kawɔ ndo efula ka wanɛ waketawɔka esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ komonga la nsaki ka ntshɔ otsha l’olongo. Nyuma kɔmɛnyaka kâmɛ la wɔ dia vɔ waki ana wa Nzambi. (Ɛdika la Romo 8:16.) Koko, vɔamɛ wakeye dia wekɔ “ekoko ekina,” wele la elongamelo ka nsɛna pondjo pondjo lo paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ. (Joa. 10:16) Omalɔkɔ, l’ɔkɔngɔ wa 1935, olimu w’esambishelo wakaleke mendana la otshumanyelo wa “ului a wuki,” mbuta ate anto wakɛnyi ɔpɔstɔlɔ Joani lo ɛnɛlɔ ndo wayohanda lo ‘fɔnu ka woke.’—Eny. 7:9, 10, 14.
15 Koko l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi efula, tatɛ oma lo ɛnɔnyi wa 1930, anto yema tshitshɛ tsho mbakasɔnama dia monga la elongamelo k’otsha l’olongo. Lande na? Mbeyaka monga ko vɔ wakahɛnɛ wanɛ wakasɔnama ntondo, koko wakayoshishaka kɔlamelo yawɔ. (Ɛdika la Enyelo 3:16.) Paulo akatɛkɛta dia anto amɔtshi wakandeyaka ndamɛ wakatshike mboka k’akambo wa mɛtɛ. (Fil. 3:17-19) Jehowa waa na wakandahombe sɔna dia ndjɔhɛna akitami asɔ? Lo mɛtɛ, ɔsɔ ekɔ yɛdikɔ yande ndamɛ. Koko, nde akakoke sɔna, aha anto w’eyoyo, koko anto wamboshilaka mɛnya kɔlamelo yawɔ lo yɛdikɔ mɔtshi lo ɛnyɛlɔ k’ambeki wakatɛkɛta Yeso dikambo diawɔ lam’akandahɔhɔla Eohwelo.a—Luka 22:28.
16. Lo kɛnɛ kendana l’akitami, dui diakɔna dieso la lowando lɔkɔ ndo kakɔna kakokaso mbetawɔ la eshikikelo tshɛ?
16 Koko, mɛnamaka diaha wanɛ tshɛ wekelamɛ otsha l’olongo tatɛ oma lo ɛnɔnyi 1930 mbahɛna wanɛ wakashisha kɔlamelo. Jehowa akashikikɛ dia tayongaka la Akristo w’akitami l’atei aso edja tshɛ kayoviya nshi y’ekomelo ya dikongɛ nɛ di’akambo polo lam’ayolanyema “Babilona ka Wuki.”b (Eny. 17:5) Ndo sho kokaka monga la eshikikelo ɔnɛ lofulo l’anto akɔ tshɛ 144 000 layokoka lo etena kakashikikɛ Jehowa ndo ɔnɛ oma l’ɔkɔngɔ wa lâsɔ vɔ tshɛ wayolɛ lo lowandji la Diolelo. Sho kokaka nto monga la mbetawɔ lo Ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya w’ɔnɛ olui a woke watatetemala pama tsho wayotetemala mɛnya kɔlamelo yawɔ. Kem’edja nto, vɔ ‘wayotomba oma lo fɔnu ka woke’ kayokomɛ andja waki Satana, ko mbɔtɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ lo andja w’oyoyo waki Nzambi.
Lofulo l’anto wakenga lowandji laki Nzambi la l’olongo laya suke la koka!
17. Lo ndjela 1 Tesalonika 4:15-17 ndo Enyelo 6:9-11, kakɔna kakakomɛ Akristo w’akitami wakavu la kɔlamelo?
17 Tatɛ oma lo 33 tena diaso nɛ, nunu akumi di’Akristo w’akitami wakɛnya mbetawɔ kawɔ ka wolo ndo wakakikɛ la kɔlamelo tshɛ polo lo nyɔi. Akitami asɔ wakashile mbɔsama oko anto wakoka nongola Diolelo ndo mɛnamaka dia lo etatelo ka wôngelo wa Kristo, vɔ wakalongola difuto diawɔ dia l’olongo.—Adia 1 Tesalonika 4:15-17; Enyelo 6:9-11.
18. a) Atshikadi weke lanɛ la nkɛtɛ wekɔ la eshikikelo kakɔna? b) Ngande wɔsa ɛkɔkɔ ekina anangɛwɔ w’Akristo w’akitami?
18 Akitami weke lanɛ la nkɛtɛ wekɔ la eshikikelo tshɛ dia naka vɔ tshikala la kɔlamelo, kete kem’edja wayolongola difuto diawɔ dia l’olongo. Etena kɛna miliyɔ y’ɛkɔkɔ ekina mbetawɔ k’anangɛwɔ w’akitami, vɔ mbetawɔka ɛtɛkɛta waki ɔpɔstɔlɔ Paulo, lakate lo dikambo di’anango w’akitami wa la Tɛsalɔnika ate: “Okone shame tambuyatumbula dikambu dianyu l’ekelizia wa [Nzambi], dia etetemalu kanyu la mbetawo lu asui anyu tshe la lu fono kambunyukike. [“Ɔnɛ ekɔ djembetelo ya elombwelo kosembwe kaki Nzambi yambonyokonya dia nyu mbɔsama oko anto wakoka nongola diolelo diaki Nzambi, diasowanyu dikambo dia diɔ,” NW].” (2 Tes. 1:3-5) Etena kayovɔ onto la komelo la l’atei w’akitami weke lanɛ la nkɛtɛ, oyadi etena kakɔna kayosalema dui sɔ, lofulo l’anto wakenga lowandji laki Nzambi la l’olongo layokoka. Ɔsɔ ayonga mɛtɛ kiɔkɔ y’ɔngɛnɔngɛnɔ, oyadi l’olongo kana la nkɛtɛ!
[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]
a Enda lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka sato 1, 1992, lɛkɛ 20, od. 17 lo Falase.
b Enda “Ambola w’oma le ambadi” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka tanu 1, 2007.
Onde wɛ kokaka nembetshiya?
• Kakɔna kakasholɛ Nzambi Abarahama kakendanaka la Lushi l’Elombwelo?
• Lande na kakɔsama Abarahama oko onto ɔlɔlɔ?
• Diɛsɛ diakɔna diakondja wanɛ wakenga kanula yaki Abarahama lo yoho yakawɔsama oko anto w’ɔlɔlɔ?
• Eshikikelo kakɔna kele la Akristo tshɛ?
[Osato wa lo lɛkɛ 20]
Yeso akakeketsha ambeki ande dia kondja Diolelo
[Osato wa lo lɛkɛ 21]
Lo Pɛntɛkɔsta ka lo 33 tena diaso nɛ, Jehowa akatatɛ sɔna anto wakenga etenyi ka hende ka kanula y’Abarahama
[Esato wa lo lɛkɛ 23]
Ɛkɔkɔ ekina wekɔ la lowando dia monga kâmɛ la Akristo w’akitami lo nshi nyɛ y’ekomelo