BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w08 10/15 lk. 21-25
  • Onde sho mbishaka ɛnyɛlɔ lo kɛnɛ kendana la nɛmiyana?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Onde sho mbishaka ɛnyɛlɔ lo kɛnɛ kendana la nɛmiyana?
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Tosha Jehowa ndo lokombo lande nɛmɔ
  • Emendji nɛmiyaka anto akina
  • Tɔlɛmiya etshumanelo kaki Jehowa ndo ɛlɔmbwɛlɔ katoshatɔ
  • Tɔlɛmiya emendji weteta
  • “Nyolemia antu tshe”
  • Onde sho mbishaka ɛnyɛlɔ lo mbɔsa asekaso ambetawudi la nɛmɔ?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2010
  • Tosha kɛnɛmɔ le wanɛ wahomba nongola kɛnɛmɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2017
  • Onga la dilɛmiɛlɔ otsha le anto akina
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2025
  • Tɔ̂sɛ anto akina la nɛmɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1999
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
w08 10/15 lk. 21-25

Onde sho mbishaka ɛnyɛlɔ lo kɛnɛ kendana la nɛmiyana?

‘Nyongake anto wa ntondo lo nɛmiyana.’​—ROMO 12:10.

1. Kakɔna kahayoleka mɛnama lo ahole efula?

LO AHOLE amɔtshi wa lo andja, akɛnda mongaka la mbekelo ka nɛmiya epalanga lo mbika adwe la dilɛmiɛlɔ tshɛ etena kewɔ la ntondo k’epalanga. Lo sala ngasɔ, vɔ hawotoleka epalanga etale. Lo ahole asɔ, ɔna dikɛnda lasha opalanga ɔkɔngɔ mɛnyaka dia nde bu la dilɛmiɛlɔ. Kânga mbele dilɛmiɛlɔ mɛnamaka lo toho totshikitanyi le anto wele la mbekelo yotshikitanyi, woho wa dilɛmiɛlɔ dia ngasɔ toholaka Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Ɛlɛmbɛ ɛsɔ wekɔ ndo la didjango diata ɔnɛ: “Kunelaki la ntundu ka kanga ndjui. Kolemiaki usumbi w’untu.” (Lew. 19:32) Lonyangu ko, lo ahole efula anto hawoyɔlɛmiya anto akina. Lo mɛtɛ, woho wele anto hawoyɔlɛmiyana mɛnamaka lo ahole tshɛ.

2. Ɔtɛkɛta wa Nzambi totɛka dia sho nɛmiya waa na?

2 Ɔtɛkɛta waki Nzambi mɛnyaka dia dilɛmiɛlɔ ekɔ dui di’ohomba efula. Vɔ totɛka dia nɛmiya Jehowa la Yeso. (Joa. 5:23) Vɔ todjangɛka nto dia sho nɛmiya ase nkumbo kaso ndo asekaso ambetawudi kâmɛ ndo anto amɔtshi wele kema l’atei w’etshumanelo. (Romo 12:10; Ef. 6:1, 2; 1 Pet. 2:17) Naa toho tɔmɔtshi tɛnyaso dia sho nɛmiyaka Jehowa? Ngande wɛnyaso dia sho nɛmiyaka anangɛso l’akadiyɛso w’Akristo? Nyɛsɔ tɔsɛdingole ambola asɔ ndo akina wafɔna lawɔ.

Tosha Jehowa ndo lokombo lande nɛmɔ

3. Naa yoho mɔtshi y’ohomba ya nɛmiya Jehowa?

3 Yoho mɔtshi y’ohomba ya mbisha Jehowa kɛnɛmɔ ele lo nɛmiya lokombo lande. Sho tekɔ ‘anto wele la lokombo lande.’ (Etsha 15:14) Ekɔ mɛtɛ diɛsɛ dia woke dia mɛmba lokombo la Jehowa, Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ. Ɔprɔfɛta Mika akate ate: “Wedja tshe, wudja la wudja, watuyelaka lukumbu la etemolatemola kawo, keli shu tayuyela lukumbu la [Jehowa, Nzambi k]asu, pundju pundju.” (Mika 4:5) Sho ‘kɛndakɛndaka lo lokombo la Jehowa’ lo sala la wolo dia nsɛnaka lushi tshɛ lo yoho yasha Jehowa la lokombo lande nɛmɔ. Oko wakohola Paulo Akristo wa la Rɔma, naka hatɔsɛnɛ lo yoho yɔtɔnɛ la lokumu l’ɔlɔlɔ lasambishaso, kete lokombo la Nzambi ‘layɔnywama’ ndo layoshama sɔnyi.​—Romo 2:21-24.

4. Ngande wɔsaso diɛsɛ dia monga Ɛmɛnyi wa Jehowa?

4 Sho nɛmiyaka Jehowa nto oma lo olimu aso w’esambishelo. Lo nshi y’edjedja, Jehowa akalɔmbɛ wodja w’Isariyɛlɛ dia vɔ monga ɛmɛnyi ande, koko vɔ kokotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ. (Is. 43:1-12) Tena efula, vɔ wakokaka Jehowa ɔkɔngɔ ndo ‘wakanyangiyaka l’Ekila la Isariyɛlɛ.’ (Osam. 78:40, 41) L’ekomelo, Jehowa akayotonaka wodja ɔsɔ. Koko, ɛlɔ kɛnɛ tekɔ la diɛsɛ dia monga Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo mbeyanya lokombo lande. Sho salaka dui sɔ nɛ dia sho mbolangaka ndo sho kombolaka dia lokombo lande kidiama. Shi hatototshika sambisha etena keyaso akambo wa mɛtɛ wendana la Shɛso lele l’olongo ndo la asangwelo ande? Sho ndjaokaka oko wakayaoke ɔpɔstɔlɔ Paulo etena kakandate ate: “Okende weko ladiku diami. Fono keko lemi, naka dimi halasambisha lukumu l’ololo!”​—1 Kor. 9:16.

5. Ngande wele monga la mbetawɔ le Jehowa mbɔtɔnɛka la mbɔlɛmiya?

5 Omembi w’esambo Davidi akate ate: “Wane wateyaka lukumbu laye, watukekamaka, ne dia we [Jehowa] haseke wane watukuyangaka.” (Osam. 9:10) Naka mɛtɛ sho mbeyaka Jehowa ndo mbɔsaka lokombo lande la nɛmɔ, kete tayoyaɛkɛ le nde oko wakasale ekambi ande wa kɔlamelo wa lo nshi y’edjedja. Monga la wɛkamu ndo la mbetawɔ ka ngasɔ le Jehowa ekɔ yoho kina ya mbɔlɛmiya. Tende woho wɛnya Ɔtɛkɛta waki Nzambi diɔtɔnganelo diele lam’asa ndjaɛkɛ le Jehowa la mbɔlɛmiya. Etena kaki ase Isariyɛlɛ wa lo nshi y’edjedja kondjaɛkɛ le Jehowa, Nde akambola Mɔsɛ ate: “Edja ndu kaandi ayukimo wudja one monyolami? Etena kakona kayuwumbetawo, kuyanga aha uma lu tulimbitelu ta mamba tone, takamatshi l’atei awo?” (Wal. 14:11, sho mbɛnganyisha alɛta lo sawo nɛ di’otondo.) Lo wedi okina, naka sho ndjaɛkɛ le Jehowa dia nde tokokɛ ndo tosukɛ kânga l’etena keso l’ehemba, kete tayɛnya dia sho mbɔlɛmiyaka.

6. Kakɔna katotshutshuya dia monga la dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le Jehowa?

6 Yeso akɛnya dia woho walɛmiyaso Jehowa pombaka ndja oma k’ɛse otema. Etena kakandatɛkɛta dia wanɛ waki kɔtɛmɔlaka Nzambi l’otema ɔtɔi, Yeso akashile ɛtɛkɛta wakate Jehowa lo mbuta ate: “Antu ane watonemiaka l’elomo. Keli etema awo weko etali uma le mi.” (Mat. 15:8) Dilɛmiɛlɔ dia mɛtɛ di’otsha le Jehowa ndjaka oma lo ngandji ka mɛtɛ kawokaso. (1 Joa. 5:3) Ndo nto sho mbohɔka daka diaki Jehowa nɛ: “Wane watonemiaka, mbayumolemia.”−1 Sam. 2:30.

Emendji nɛmiyaka anto akina

7. a) Lande na kahomba anangɛso wele l’ɛkɛndɛ nɛmiyaka anto walɔmbɔlawɔ? b) Ngande wakɛnya Paulo dia nde akalɛmiyaka asekande ambetawudi?

7 Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalake asekande ambetawudi ate: ‘Nyongake anto wa ntondo lo nɛmiyana.’ (Romo 12:10) Anangɛso wele l’ɛkɛndɛ l’etshumanelo pombaka mbisha ɛnyɛlɔ lo ‘nɛmiyaka’ anto walɔmbɔlawɔ. Lo dikambo sɔ, wanɛ wele l’ɛkɛndɛ pombaka ndjela ɛnyɛlɔ kakâtshikɛ Paulo. (Adia 1 Tesalonika 2:7, 8.) Anangɛso waki lo tshumanelo diakembolaka Paulo wakeyaka dia nde hawalɔmbaki pondjo dia vɔ sala akambo wakinde ndamɛ konangaka sala. Paulo akalɛmiyaka asekande ambetawudi ndo oma lo dui sɔ vɔ lawɔ wakɔlɛmiyaka. Etena kakate Paulo ate: “Okone dimi lambunyosengasenga nti: Nyumbukuyaki,” sho kokaka monga l’eshikikelo di’anto efula waketawɔ sala dikambo sɔ l’ɔtɛ wa ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ kakandasha.​—1 Kor. 4:16.

8. a) Naa yoho mɔtshi y’ohomba yakɛnya Yeso woho wakandalɛmiyaka ambeki ande? b) Ngande wakoka emendji ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso ɛlɔ kɛnɛ?

8 Yoho kina yɛnya anangɛso wele l’ɛkɛndɛ dilɛmiɛlɔ otsha le wanɛ walɔmbɔlawɔ ele lo mbasha ɛkɔkɔ wâlɔmbawɔ dui dimɔtshi kana wɔsawɔ tɛdikɔ tɔmɔtshi. Lo sala ngasɔ, vɔ mbokoyaka Yeso. Ɛnyɛlɔ, etena kakandatɛka ambeki ande dia vɔ nɔmba dia kanga dinela toma ekambi efula, Yeso akawatɛ lande na kakawahombe sala dui sɔ. Nde akate ate: “Diango dia dinela dieko efula, keli ekambi mbeli tshitshe. Okone nyolombe Khumadiondjo, kanga dinela, keli ndi atumi ekambi lu dinela diandi.” (Mat. 9:37, 38) Woho akɔ wâmɛ mbele etena kakandalɔmbɛ ambeki ande dia vɔ ‘tetemala sungukala,’ Yeso akawatɛ lande na kakawahombe sala ngasɔ. Nde akate ate: “Ne dia nyu hanyeyi lushi layuya Khumenyu.” (Mat. 24:42) Mbala ko mbala, Yeso akatɛ ambeki ande aha tsho kɛnɛ kakawahombe sala koko ndo lande na kakawahombe kisala. Lo yoho shɔ, nde akâlɛmiyaka ndo akawashaka kɛnɛmɔ. Ande ɛnyɛlɔ ka dimɛna kakandatshikɛ emendji w’Akristo lee!

Tɔlɛmiya etshumanelo kaki Jehowa ndo ɛlɔmbwɛlɔ katoshatɔ

9. Nɛmiya etshumanelo k’Akristo ka l’andja w’otondo ndo enyimpala atɔ mɛnyaka dia tekɔ la dilɛmiɛlɔ otsha le na? Lembetshiya.

9 Dia nɛmiya Jehowa, sho pombaka nto nɛmiya etshumanelo k’Akristo ka l’andja w’otondo kâmɛ ndo enyimpala atɔ. Etena kakitanyiyaso alako w’oma le olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo, sho mɛnyaka dilɛmiɛlɔ otsha lo yɛdikɔ yakɔshi Jehowa. Lo etshumanelo k’Akristo ka lo ntambe ka ntondo, ɔpɔstɔlɔ Joani akahangwɛ wanɛ waki kɔnɛmiyaka apami wakasɔnama. (Adia 3 Joani 9-11.) Ɛtɛkɛta waki Joani mɛnyaka di’anto asɔ komonga la dilɛmiɛlɔ aha paka le emendji koko ndo lo wetshelo la ɛlɔmbwɛlɔ kakawawashaka. Diɛsɛ ko, efula k’Akristo komonga oko vɔ. Mɛnamaka dia etena kaki apɔstɔlɔ weke la lɔsɛnɔ, Akristo lo tshɛ kawɔ wakalɛmiyaka wanɛ wakalɔmbɔlaka efula.​—Fil. 2:12.

10, 11. Lo kamba la Afundelo, lembetshiya lande na kele ekɔ dimɛna di’anto amɔtshi monga la yema ya lowandji l’etshumanelo k’Akristo.

10 Anto amɔtshi wakafɔnya dia lam’ele Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Nyu tshe nyeko antu la onangu,” lâsɔ ndoko anto wakoka monga la lowandji l’etshumanelo k’Akristo. (Mat. 23:8) Koko, oyadi Afundelo wa lo Hɛbɛru kana wa lo Grɛkɛ wekɔ la bɛnyɛlɔ efula di’apami wele Nzambi akawasha lowandji. Ɔkɔndɔ wa ewandji wa nkumbo, embadi ndo nkumi ya dikanga yaki lo Isariyɛlɛ w’edjedja mɛnyaka dia Jehowa mbishaka ɛlɔmbwɛlɔ oma le anto wele enyimpala ande. Etena kaki anto kɔmɛnyaka dilɛmiɛlɔ dia dimɛna otsha le apami asɔ wakasɔnama oma le Nzambi, Jehowa akawashaka dilanya.​—2 Khum. 1:2-17; 2:19, 23, 24.

11 Woho akɔ wâmɛ mbele, Akristo wa lo ntambe ka ntondo waketawɔka lowandji laki la apɔstɔlɔ. (Etsha 2:42) Ɛnyɛlɔ, Paulo akasha anango ɛlɔmbwɛlɔ. (1 Kor. 16:1; 1 Tes. 4:2) Koko, nde lawɔ akayakitshakitshaka l’ɛse ka wanɛ waki la lowandji lâdiko diande. (Etsha 15:22; Ngal. 2:9, 10) Lo mɛtɛ, Paulo aki la kanyi y’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kendana la lowandji la l’etshumanelo k’Akristo.

12. Wetshelo akɔna ehende wendana la lowandji wakondjaso oma lo bɛnyɛlɔ di’oma lo Bible?

12 Sho kondjaka wetshelo ehende. Ntondotondo, Afundelo mbishaka ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ lo tshimbo ya Olui-walɔmbɔla lotshungɔ la sɔna apami amɔtshi dia vɔ monga l’ɛkɛndɛ l’etshumanelo ndo apami amɔtshi sɔnamaka dia monga la lowandji lâdiko di’apami wakasɔnama. (Mat. 24:45-47; 1 Pet. 5:1-3) Wetshelo wa hende, sho tshɛ mbidja ndo apami wakasɔnama pombaka nɛmiya wanɛ wele la lowandji lâdiko diaso. Ko naa toho tɔmɔtshi ta shikaa takokaso nɛmiya wanɛ wele emendji lo etshumanelo k’Akristo ka lo andja w’otondo?

Tɔlɛmiya emendji weteta

13. Ngande wakokaso mɛnya dilɛmiɛlɔ otsha le enyimpala wa nshi nyɛ wa etshumanelo k’Akristo?

13 Paulo akate ate: “Anyasu, tambunyosengasenga dia nyu mbeya wane watutshaka ulimu l’atei anyu, weli ladiku dianyu le Khumadiondjo, watunyewulaka. Nyâlemia otekoya la ngandji, dia ulimu watshawo. Nyuyali la ki, l’atei anyu.” (1 Tes. 5:12, 13) Emendji weteta wekɔ mɛtɛ l’atei w’anto ‘wakamba olimu wa wolo.’ Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ ‘towashake dilɛmiɛlɔ di’efula.’ Yoho mɔtshi ya sala dui sɔ ele lo kamba la alako watoshawɔ l’otema ɔtɔi. Etena katosha omendji ɔmɔtshi ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo, ‘lomba l’oma l’olongo’ layototshutshuya dia sho monga ‘suke dia kitanyiya.’​—Jak. 3:17.

14. Ngande wɛnya etshumanelo dia tɔ nɛmiyaka emendji weteta l’otema ɔtɔi, ndo naa etombelo wonga la dui sɔ?

14 Ko kayotota naka wambotɔlɔmba dia sala awui lo yoho yotshikitanyi la woho wôkotosalaka? Tena dimɔtshi, monga la dilɛmiɛlɔ nɔmbaka dia sho mbewɔ tona ɛlɔmbwɛlɔ kawɔ lo mbuta ɔnɛ: “Sho hatosale ngasɔ lanɛ” kana “Kɛsɔ mbeyaka mbɔtɔnɛ la ahole akina koko aha l’etshumanelo kaso.” Koko, sho salaka la wolo dia kitanyiya. Mbeyaka nshi tshɛ dia Jehowa mbakanga etshumanelo ndo Yeso mbakilɔmbɔla ayotokimanyiya dia sho sala dui sɔ. Etena kalongola etshumanelo ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le omendji weteta l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo kakambatɔ la ɛlɔmbwɛlɔ kakɔ, tɔ mɛnyaka dilɛmiɛlɔ dia l’otema ɔtɔi. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akandola anangɛso wa la Kɔrɛtɔ lo woho wakawakitanyiyaka la dilɛmiɛlɔ tshɛ ɛlɔmbwɛlɔ kakawalongola oma le Tito, ekumanyi kakaye ndjowaembola. (2 Kor. 7:13-16) Ɛlɔ kɛnɛ, sho lawɔ kokaka ndjashikikɛ dia woho wetawɔso dia kamba la ɛlɔmbwɛlɔ kalongolaso oma le emendji weteta kimanyiyaka efula l’ɔngɛnɔngɛnɔ wakondjaso l’olimu w’esambishelo.​—Adia 2 Koreto 13:11.

“Nyolemia antu tshe”

15. Naa toho tɔmɔtshi talɛmiyaso asekaso ambetawudi?

15 Paulo akafunde ate: “Tuhangwelaki ekumanyi, keli ôsengesenge uku sho; ndu elongo w’apami, uku ananyo, ndu dikumanyi di’amantu uku wanyo; ndu esekaseka w’amantu, uku akadiyeye la pudipudi tshe k’utema. Olemia wane weli wadi waki edu mete.” (1 Tim. 5:1-3) Eelo, Ɔtɛkɛta wa Nzambi tokeketshaka dia sho nɛmiya onto tshɛ lele l’etshumanelo k’Akristo. Ko kayotota naka tekɔ l’okakatanu l’ɔnangɛso kana la kadiyɛso kɛmɔtshi ka l’etshumanelo? Onde dui sɔ diayotoshimba dia sho kotsha ɔkɛndɛ aso wa nɛmiya osekaso Okristo ɔsɔ? Kana sho kokaka tshikitanya dionga diaso lo mbika washo lo waonga wa lo nyuma wele la okambi waki Nzambi ɔsɔ? Wanɛ wele la lowandji ndekaka nɔmbama dia monga la dilɛmiɛlɔ otsha le anangɛwɔ akina, vɔ hawohombe pondjo ‘mbahemɛ ɛkɔkɔ.’ (1 Pet. 5:3) Lo mɛtɛ, l’etshumanelo k’Akristo keyama oma lo ngandji k’oma k’ɛse otema kele l’anto wa lɔkɔ, tekɔ la waaso efula wa nɛmiyana.​—Adia Joani 13:34, 35.

16, 17. a) Lande na kele ekɔ ohomba dia nɛmiya anto wasambishaso ndo wanɛ watɔlɔsha? b) Ngande ‘walɛmiyaso anto tshɛ’?

16 Ekɔ mɛtɛ dia dilɛmiɛlɔ diaso hahombe komɛ tsho paka le ase etshumanelo k’Akristo. Paulo akafundɛ Akristo wa lo nshi yande ate: “Lam’ekisu la etena k’ololo, tutshelaki antu tshe ololo.” (Ngal. 6:10) Lo mɛtɛ, kamba la dako sɔ koka monga tshondo y’okakatanu naka osekaso la l’olimu kana la la kalasa hatosalɛ akambo lo yoho y’ɔlɔlɔ. Lo tena dia ngasɔ, sho pombaka mbohɔ ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Tuyatshumuyaki ne dia atshi wa kolo.” (Osam. 37:1) Kamba la dako sɔ ayotokimanyiya dia sho tetemala la nɛmiya kânga wanɛ watɔlɔsha. Woho akɔ wâmɛ mbele, etena katshɔso l’esambishelo, monga l’okitshakitsha kokaka tokimanyiya dia sho kadimola anto tshɛ la ‘memakana ndo la dilɛmiɛlɔ di’efula.’ (1 Pet. 3:15) Kânga ɛnamelo kaso ndo ɔlɔtɔ aso kokaka mɛnya dia sho nɛmiyaka anto wasambishaso.

17 Lo mɛtɛ, oyadi tekɔ la ntondo k’asekaso ambetawudi kana wanɛ wele bu l’etshumanelo, sho kombolaka sala la wolo dia kamba la dako diata ɔnɛ: “Nyolemia antu tshe. Nyulangi anyanyu. Nyuki [Nzambi] woma. Nyolemia khum’ekanga ka wuki.”​—1 Pet. 2:17.

Ngande wayoyokadimola?

Ngande wakokaso mɛnya dilɛmiɛlɔ dia mɛtɛ le:

• Jehowa?

• Dikumanyi dia l’etshumanelo ndo le emendji weteta?

• Onto tshɛ la l’etshumanelo?

• Wanɛ wasambishaso?

[Osato wa lo lɛkɛ 23]

Akristo wa lo ntambe ka ntondo wakalɛmiyaka ɛlɔmbwɛlɔ k’olui-walɔmbɔla

[Osato wa lo lɛkɛ 24]

Dikumanyi dia lo wedja tshɛ nɛmiyaka emendji weteta, wasɔnama oma le Olui-walɔmbɔla

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto