Vɔ “mbatuyelaka Ona-okoko”
“Vo mbatuyelaka Ona-Okoko lu ahuli tshe watshondi.”—ENY. 14:4.
1. Kakɔna kakasale ambeki wa mɛtɛ waki Yeso lo kɛnɛ kendana la mboyela?
L’ƆKƆNGƆ wa nde sambisha ɛnɔnyi oko ehende l’etenyi, Yeso ‘aketshaka lemba l’anto la Kapɛrnauma.’ Lam’akawoke dia dui dimɔtshi diakandate bu dimɛna, “ambeki wa Jesu efula wakakalula ekongokongo, kumengola la ndi ntu.” Etena kakambola Yeso apɔstɔlɔ ande 12 dia kana ndo vɔ mbalanga ntshɔ, Simɔna Petero akakadimola ate: “Khumadiondjo, le na atshosu? We keli la aui wa lumu la pundju. Shu taketawo; shu mbeyaka shati: We keli l’Ekila la [Nzambi].” (Joa. 6:48, 59, 60, 66-69) Ambeki wa mɛtɛ waki Yeso kotshika dia mboyela. L’ɔkɔngɔ wa vɔ kitama nyuma k’ekila, vɔ wakatetemala ndjela ɛlɔmbwɛlɔ kaki Yeso.—Etsha 16:7-10.
2. a) Ele ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ kana ‘olami wa kɔlamelo’? b) Ngande wambosha ɔhɔmbɔ ɛnyɛlɔ ka dimɛna efula lo kɛnɛ kendana la ‘ndjela Ɔna Ɔkɔkɔ’?
2 Ko kakɔna kakokaso mbuta lo dikambo di’Akristo w’akitami wa nshi nyɛ? Lo prɔfɛsiya kande kendana la ‘djembetelo ya wôngelo ande ndo y’ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo,’ Yeso akelɛ olui w’ambeki ande w’akitami wa la nkɛtɛ ɔnɛ ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ kana ‘olami wa kɔlamelo.’ (Mat. 24:3, 45; Luka 12:42) Oko olui, ɔhɔmbɔ ambosha ɛnyɛlɔ koleki tshɛ dimɛna lo kɛnɛ kendana la ‘ndjela’ “Ona-Okoko lu ahuli tshe watshondi.” (Adia Enyelo 14:4, 5.) Anto wa l’olui ɔsɔ tshikalaka dimuma lo yoho ya lo nyuma lo yoho yahawayadje mindo la dietawɔ ndo la ditshelo dia lo “Babilona ka Wuki,” tshunda dia l’andja w’otondo di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi. (Eny. 17:5) Ndoko wetshelo wa kashi watanema “lu enyo awo” ndo vɔ tshikalaka ‘aha la vadi’ y’oma l’andja ɔnɛ waki Satana. (Joa. 15:19) Lo nshi yayaye, atshikadi w’akitami weke lanɛ la nkɛtɛ ‘wayoyela’ Ɔna Ɔkɔkɔ l’olongo.—Joa. 13:36.
3. Lande na kele ekɔ ohomba dia sho ndjaɛkɛ le olui w’ɔhɔmbɔ?
3 Yeso akakitsha ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ lâdiko dia “antu wa luudu landi” mbuta ate anto wakenga olui w’ɔhɔmbɔ l’ɔmɔmɔ dia ‘mbashaka mbo ya ndɛ lo tena diahombama.’ Nde akakitsha nto ɔhɔmbɔ ɔsɔ “ladiku dia diango diandi tshe.” (Mat. 24:45-47) L’atei wa “diango” sɔ mbele ndo “ului a wuki” wa “ekoko ekina” watatetemala fula. (Eny. 7:9; Joa. 10:16) Shi anto tshɛ wa l’olui w’akitami ndo “ekoko ekina” pombaka ndjaɛkɛ le ɔhɔmbɔ wakakitshama lâdiko diawɔ? Tekɔ l’ɛkɔkɔ efula wahombaso ndjaɛkɛ le olui w’ɔhɔmbɔ ɔsɔ. Ɛkɔkɔ ehende woleki weke vɔ ɛnɛ: 1) Jehowa mbɛkɛka otema le olui w’ɔhɔmbɔ. 2) Yeso nde lawɔ mbɛkɛka otema le ɔhɔmbɔ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole tolembetelo tɛnya dia Jehowa Nzambi la Yeso Kristo mbɛkɛka etema awɔ tshɛ le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ.
Jehowa mbɛkɛka otema le ɔhɔmbɔ
4. Lande na kakokaso ndjaɛkɛ lo mbo ya ndɛ ya lo nyuma yatosha ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ?
4 Tɔsɛdingole kɛnɛ kakimanyiya ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ dia mbishaka mbo ya ndɛ y’amɛna ya lo nyuma lo tena diahombama. Jehowa akate ate: “Dimi layuketshaka ndu layukenyaka mbuka ka we kendakenda.” Nde akakotsha ate: “dimi layukulakaka, layukendaka.” (Osam. 32:8) Eelo, Jehowa nɔmbɔlaka ɔhɔmbɔ ɔsɔ. Ɔnkɔnɛ, sho kokaka ndjaɛkɛ tshɛ lo eokelo, shɛnɔdi ndo ɛlɔmbwɛlɔ k’oma l’Afundelo kalongolaso oma le ɔhɔmbɔ ɔsɔ.
5. Kakɔna kɛnya dia nyuma kaki Nzambi kekɔ lo nɔmbɔla olui w’ɔhɔmbɔ?
5 Jehowa mbishaka nto olui w’ɔhɔmbɔ nyuma kande k’ekila. Kânga mbahɛnama nyuma kaki Jehowa, kɛnɛ kasalatɔ le wanɛ walɔmbwama la tɔ mɛnamaka lo sɛkɛ. Tokanyiya kɛnɛ kambosala ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ lo nɔmbɔla esambishelo ka l’andja w’otondo kendana la Jehowa Nzambi, Ɔnande ndo Diolelo. Atɛmɔdi waki Jehowa wekɔ lo sambisha l’ohetoheto losango la Diolelo lo wedja ndekana 230 mbidja ndo asɛnga. Shi dui sɔ toshaka djembetelo ya shikaa yɛnya dia nyuma kaki Nzambi kekɔ lo nɔmbɔla ɔhɔmbɔ ɔsɔ? (Adia Etsha 1:8.) Dia mbisha ekambi waki Jehowa mbo ya ndɛ ya lo nyuma lo tena diahombama l’andja w’otondo, olui w’ɔhɔmbɔ ɔsɔ mbɔsaka tɛdikɔ tɔmɔtshi t’ohomba efula. Etena kɔsawɔ tɛdikɔ tɔsɔ ndo kakambawɔ latɔ, ɔhɔmbɔ mɛnyaka ngandji, memakana, ndo waonga akina wa l’olowa wa nyuma.—Ngal. 5:22, 23.
6, 7. Polo lo yɛdikɔ yakɔna yɛkɛ Jehowa otema le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo?
6 Dia shihodia yɛdikɔ y’efula yɛkɛ Jehowa otema le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo, tokane yimba lo kɛnɛ kakandalake anto wa l’olui ɔsɔ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Pungi ayuda antu wakavu wayulwama l’alimba wahahonde ku shu tayukadimo. Ne dia dieli la kene k’ehondelo ndota kene kahahonde, diele la kene ka nyoi ndota kene kaha la nyoi.” (1 Kor. 15:52, 53) Ambeki waki Kristo w’akitami wakambɛ Nzambi la kɔlamelo ndo wavɔ l’alemba w’ɛhɔndɛlɔ mbolɔka oko ditongami dia lo nyuma dioleki dikina la lɔsɛnɔ la pondjo. Vɔ mbashaka eongelo kahavu, mbuta ate lɔsɛnɔ lahakomɛki ndo lahalanyemaki. Ndo nto, vɔ nongolaka eongelo kahahɔndɛ, mbuta ate vɔ nongolaka alemba wahalana ndo ondo wayalɔngɔsɔla vɔamɛ. Enyelo 4:4 mɛnyaka di’anto wambolwama asɔ mbidjasɛ lo kiti ya waolelo ndo wɔlɔtshi alɛmbɔ wa koso wa paonyi l’ɛtɛ awɔ. Lotombo ndo lowandji lekɔ lo kongɛ Akristo w’akitami. Koko aha lâsɔ ato.
7 Enyelo 19:7, 8 mbutaka ɔnɛ: “Diwala dia Ona-Okoko diambuyala, wadendi akayalongosodi. Wakasha umuntu dia ndi ndota dihondo dia linene dia ngaingai la pesopeso, dihondo diako dia linene dieli etsha w’ololo w’ekilami.” Jehowa akasɔnɛ Akristo w’akitami dia vɔ ndjonga wadi aki Ɔnande. Eongelo kahahɔndɛ, kahavu, lowandji, “diwala dia Ona-Okoko” mbele weshasha wa diambo walongolawɔ. Ɔsɔ ekɔ tolembetelo tɛnya dia Nzambi mbɛkɛka otema le akitami ndo vɔ “mbatuyelaka Ona-Okoko lu ahuli tshe watshondi.”
Yeso mbɛkɛka otema le ɔhɔmbɔ
8. Ngande wɛnya Yeso dia nde ndjaɛkɛka le ambeki ande wakakitama nyuma?
8 Naa tolembetelo tɛnya dia Yeso mbɛkɛka otema ande le ambeki ande w’akitami? L’otsho w’ekomelo ka lɔsɛnɔ lande la la nkɛtɛ, Yeso akalake apɔstɔlɔ ande 11 wa kɔlamelo ɔnɛ: “Nyu nyambutshikala la mi l’ehimba ami. Dimi lambunyusha diulelu uku akambisha Papa, dia nyu nde la no lu mesa ami lu diulelu diami. Nyu nyayudjase lu kiti ya diulelu, nyayulumbuya wedja dikumi la ehendi wa Isariyele.” (Luka 22:28-30) Sheke yakadje Yeso l’ambeki ande 11 l’etena kɛsɔ yakahombe ndjendana l’Akristo w’akitami 144 000. (Luka 12:32; Eny. 5:9, 10; 14:1) Onde Yeso akakoke mbidja sheke ya kahana la wɔ Diolelo, otondonga nde hɛkɛ otema le wɔ?
9. Naa diangɔ dimɔtshi l’atei wa “diango dia [Kristo] tshe”?
9 Ndo nto, Yeso Kristo akakitsha ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ “ladiku dia diango diandi tshe,” mbuta ate wahɔ wa Diolelo tshɛ wele la nkɛtɛ. (Mat. 24:47) L’atei wa diangɔ sɔ mbele mvudu ya lo Mbalasa ka woke ka l’andja w’otondo k’Ɛmɛnyi wa Jehowa, waa Bɛtɛlɛ ya lo wedja la wedja, Mbalasa ya nsanganya ya weke ndo Mbalasa ya Diolelo, mbidja ndo olimu w’esambishelo ka Diolelo ndo wa mbetɛ anto ambeki. Onde onto ɔmɔtshi kokaka mbisha onto lahandɛkɛ otema ande le nde diangɔ diande dia nɛmɔ?
10. Kakɔna kɛnya dia Yeso Kristo ekɔ kâmɛ la ambeki ande w’akitami?
10 Yema tshitshɛ la ntondo ka nde mbudɛ l’olongo, Yeso lakolwama akɛnama le ambeki ande wa kɔlamelo ndo akalake ate: “Nyulungi, dimi leko la nyu nshi tshe, edja ndu ekumelu k’andja.” (Mat. 28:20) Onde Yeso akakotsha daka diande sɔ? Lo ɛnɔnyi 15 wetshi, lofulo la tshumanelo di’Ɛmɛnyi wa Jehowa dia l’andja w’otondo diakadɛ oma lo tshumanelo oko 70 000 polo ndekana 100 000. Ohamelo woleki pursa 40. Ko ambeki w’eyoyo angana wambokotshama? Suke la ambeki 4 500 000 wakabatizama l’ɛnɔnyi 15 wetshi ɛnɛ, mbuta ate yɛdikɔ ya l’atei atei y’ambeki 800 lo lushi. Ohamelo wa diambo ɔsɔ wekɔ djembetelo yɛnya dia Kristo ekɔ lo nɔmbɔla ambeki ande w’akitami lo nsanganya yawɔ ya l’etshumanelo ndo ekɔ lo mbasukɛ l’olimu awɔ wa mbetɛ anto ambeki.
Ɔhɔmbɔ ekɔ la kɔlamelo ndo la kɛsɔ
11, 12. Ngande wɛnya ɔhɔmbɔ dia wekɔ la kɔlamelo ndo la kɛsɔ?
11 Lam’ele Jehowa Nzambi ndo Yeso Kristo mbɛkɛka etema awɔ tshɛ le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ, shi sho lawɔ pombaka sala dui sɔ? Ɔhɔmbɔ amboshilaka mɛnya dia ekɔ la kɔlamelo lo sala olimu wakawawosha. Ɛnyɛlɔ, aya ɛnɔnyi 130 watondjama Tshoto y’Etangelo. Nsanganya ya l’etshumanelo ndo ya weke y’Ɛmɛnyi wa Jehowa yekɔ lo tetemala tokeketsha lo nyuma.
12 Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo wekɔ ndo la kɛsɔ lo woho wele l’okitshakitsha tshɛ vɔ hawete la ntondo ka Jehowa kana hawengenga dia kamba l’ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi l’awui amɔtshi. Ɛnyɛlɔ, etena kele ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi wekɔ lo mbetawɔ kana wekɔ lo ndiha washo l’akambo wa kɔlɔ wele oko lokaki, lɔkɛwɔ la mindo lele l’anto wa l’andja ɔnɛ, ɔhɔmbɔ ekɔ lo tɔhɛmɔla lo kɛnɛ kendana la tolonga ta dikongɛ dia kɔlɔ diaki Satana. Ɔhɔmbɔ wekɔ l’akoka wa mbisha ɛhɛmwɛlɔ wa lomba ndo l’etena kahombama, nɛ dia Jehowa Nzambi la Yeso Kristo wekɔ lo mbɔlɔmbɔla. Ɔnkɔnɛ, sho pombaka ndjaɛkɛ tshɛ le ɔhɔmbɔ ɔsɔ. Ko ngande wakokaso mɛnya dia sho ndjaɛkɛka le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ?
‘Totshu kâmɛ’ l’akitami oko watawayele Ɔna Ɔkɔkɔ
13. Lo ndjela prɔfɛsiya ka Zekariya, ngande wakokaso mɛnya dia sho ndjaɛkɛka le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ?
13 Dibuku dia lo Bible dia Zekariya tɛkɛtaka dia “antu dikumi” watshɔ le “usi Juda” ndo wata ɔnɛ: “tayutsho kame la nyu.” (Adia Zekariya 8:23.) Lam’ele vɔ wakelɛ “usi Juda” ɔsɔ ɔnɛ “nyu,” nde ekɔ didjidji di’olui w’anto. Lo nshi yaso nyɛ, nde ekɔ didjidji di’Akristo w’akitami wa nyuma, mbuta ate etenyi ka “Isariyele wa [Nzambi].” (Ngal. 6:16) “Antu dikumi w’uma l’eteketa tshe wa wedja” wekɔ didjidji di’olui a woke w’ɛkɔkɔ ekina. Oko watayele Akristo w’akitami Yeso dihole tshɛ diatshɔnde mbele ndo olui a woke ‘ntshɔka la’ kana tshindɛka ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ. Anto wa l’olui wa woke ɔsɔ hawohombe pondjo mboka sɔnyi dia ndjaeyanya dia vɔ wekɔ ekambi kâmɛ la wanɛ ‘waketama lo leeta la l’olongo.’ (Heb. 3:1) Yeso hoke sɔnyi dia mbelɛ akitami ɔnɛ ‘analengo.’—Heb. 2:11.
14. Ngande wakokaso sukɛ anango Kristo la kɔlamelo tshɛ?
14 Yeso Kristo mbɔsaka kɛnɛ kasalɛso anango oko nde mbakisalɛso. (Adia Mateu 25:40.) Ko lo woho akɔna wakoka wanɛ wele l’elongamelo ka la nkɛtɛ sukɛ anango Kristo w’akitami wa nyuma? Ntondotondo ele lo mbasha lonya l’olimu w’esambishelo ka Diolelo. (Mat. 24:14; Joa. 14:12) Kânga mbele lofulo l’akitami lele lanɛ la nkɛtɛ lekɔ lo takitakita l’edja k’ɛnɔnyi, lofulo l’ɛkɔkɔ ekina lekɔ lo tadɛ. Etena kayasha wanɛ wele l’elongamelo ka la nkɛtɛ l’olimu ɔsɔ, lo kamba naka kokaka oko esambisha wa lo tena tshɛ, vɔ sukɛka akitami wa nyuma dia kotsha ɔkɛndɛ wakawalongola wa mbetɛ anto ambeki. (Mat. 28:19, 20) Yoho kina yasukɛwɔ ɔhɔmbɔ yahatahombe minya yimba ele lo sukɛ olimu ɔsɔ, mbuta ate lo kimɔ weshasha lo weho wotshikitanyi.
15. Kakɔna kahomba Okristo tshɛ sala la mbo ya ndɛ ya lo nyuma yalongolaso lo wonya wahombama oma le ɔhɔmbɔ ndo la tɛdikɔ tendana la okongamelo tɔsa ɔhɔmbɔ?
15 Oko weso Akristo, ngande wɔsaso l’onto ndo l’onto mbo ya ndɛ ya lo nyuma yatosha ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo lo tena diahombama lo ekimanyielo k’ekanda walembetshiya Bible ndo ka nsanganya y’Akristo? Onde sho ndjilɛka la lowando tshɛ ndo mongaka suke dia kamba ka kɛnɛ kekaso? Kakɔna kasalaso etena kɔsama tɛdikɔ tɔmɔtshi t’oma le ɔhɔmbɔ tendana la okongamelo? Woho wetawɔso dia kitanyiya ɛlɔmbwɛlɔ katoshawɔ mɛnyaka mbetawɔ kele la so lo woho walɔmbɔla Jehowa.—Jak. 3:17.
16. Lande na kahomba Akristo tshɛ mpokamɛ anango Kristo?
16 Yeso akate ate: “Ekoko ami watukaka diui diami. Dimi mbaeyaka, vo watundjelaka.” (Joa. 10:27) Dui sɔ diekɔ mɛtɛ lo dikambo di’Akristo w’akitami. Ko kayotota dia wanɛ ‘watshɔ kâmɛ’ la wɔ? Anto asɔ pombaka mpokamɛ kɛnɛ kata Yeso. Vɔ pombaka mpokamɛ kɛnɛ kata anango. Ɔkɛndɛ wa woke wa kotshaka ehomba wa lo nyuma w’ekambi waki Nzambi wekɔ l’ahɛka awɔ. Kakɔna kalembetshiya mpokamɛ dui di’anango Kristo?
17. Kakɔna kalembetshiya mpokamɛ olui w’ɔhɔmbɔ?
17 Ɛlɔ kɛnɛ, Olui-walɔmbɔla wele onyimpala w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ mbalɔmbɔla ndo mbakongɛ olimu w’esambishelo ka Diolelo wasalema lo nkɛtɛ k’otondo. Olui-walɔmbɔla kengama la dikumanyi di’Akristo w’akitami wambohokɔ akambo. Lo yoho ya lânde, vɔ kokaka mbelamɛ ɔnɛ “elombodi” aso. (Heb. 13:7) Dia sukɛ apandjudi wa Diolelo suke la 7 000 000 wa l’andja w’otondo wele lo tshumanelo ndekana 100 000, emendji ɛsɔ w’akitami wekɔ la ‘awui efula wa sala l’olimu wa Nkumadiɔndjɔ.’ (1 Kor. 15:58) Mpokamɛ olui w’ɔhɔmbɔ nembetshiyaka kamba kâmɛ la Olui-walɔmbɔla.
Wanɛ wahokamɛ ɔhɔmbɔ tshɔkwamaka
18, 19. a) Ngande watshɔkwama wanɛ wahokamɛ ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ? b) Eshikikelo kakɔna kahomba monga la so?
18 Tatɛ etena kakawasɔnama, ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ ‘wambokadimola anto efula otsha l’akambo w’ɔlɔlɔ.’ (Dan. 12:3) L’atei w’anto asɔ mbele ndo wanɛ wele l’elongamelo ka mbika l’elanyelo ka dikongɛ nɛ di’akambo dia kɔlɔ. Ekɔ mɛtɛ tshondo y’ɔtshɔkɔ woho wambetawɔma anto asɔ le Nzambi!
19 Lo nshi yayaye, etena ‘kayoya osomba w’ekila, Jerusalɛma y’oyoyo [yokengami la anto 144 000] oma l’olongo, oma le Nzambi yɔlɔngɔswami oko otshukami lamboyalɔngɔsɔla dia ntshɔ le omɛnde,’ kakɔna kayokomɛ wanɛ watohokamɛka dui di’ɔhɔmbɔ? Bible mbutaka ɔnɛ: “[Nzambi] ndame ayuyala la wo. . . . Ndi ayukitula asoi tshe lu ashu awo; nyoi hayuyala ntu, delu hadiuyuyala ntu, kuyanga ndjawi, kuyanga kandji. Akambu wa ntundu wambushila.” (Eny. 21:2-4) Tekɔ mɛtɛ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa mpokamɛ Kristo ndo anango w’akitami wa nyuma wɛkɛnde otema le wɔ.
Kakɔna kamboyeka?
• Tolembetelo takɔna tɛnya dia Jehowa mbɛkɛka otema le ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ?
• Kakɔna kɛnya dia Yeso Kristo mbɛkɛka otema ande tshɛ le olui w’ɔhɔmbɔ?
• Lande na kahombaso ndjaɛkɛ le olami wa kɔlamelo?
• Ngande wɛnyaso dia sho ndjaɛkɛka le ɔhɔmbɔ?
[Osato wa lo lɛkɛ 25]
Onde wɛ mbeyaka Jehowa onto akɔna akandasɔnɛ dia ndjonga wadi Ɔnande?
[Osato wa lo lɛkɛ 26]
Yeso Kristo akasha ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ “diango” diande
[Osato wa lo lɛkɛ 27]
Etena kashaso lonya l’olimu w’esambishelo, sho sukɛka akitami