“Wuhu akona w’antu wayunyuyala!”
“Ne dia diango ne tshe diayolelo, ku dieli la nyu dia ndjala wuhu akona w’antu wayunyuyala lu akambu w’ololo tshe la w’ekila!”—2 PET. 3:11.
1. Lande na kele mukanda wa hende waki Petero waki tshondo y’ekeketshelo ka la wonya le Akristo wa lo nshi yande?
ETENA kakafunde ɔpɔstɔlɔ Petero mukanda ande wa hende wakasambiyama ko etshumanelo k’Akristo kamboshilaka mbikikɛ ɛhɛnyɔhɛnyɔ efula, koko kɛsɔ kokitshakitsha ohetoheto awɔ ndo koshimba dia tɔ mpama. Ɔnkɔnɛ, Diabolo akakambe la yoho kina yakandashile nkondja etombelo w’ɛlɔlɔ oma k’edjedja. Oko wakate Petero, Satana akayange dia ndanya timba t’ekambi waki Nzambi lo tshimbo y’embetsha wa kashi wele “ashu awo wambulula too la munanyi” ndo “etema awo wambekela nkomiya diango.” (2 Pet. 2:1-3, 14; Jude 4) Lo yoho yakɔ yâmɛ, Petero akafunde lo mukanda ande wa hende dako di’oma k’ɛse otema dia ntshikala la kɔlamelo.
2. Dikambo diakɔna dialeka tɛkɛtama lo 2 Petero tshapita 3, ndo ambola akɔna wahombaso ndjaoka?
2 Petero akafunde ɔnɛ: “Dimi lambukana nti: Dikambu ne dieko ololo lam’ekimi lu dimba ne, dia dimi ntshutshiya etema anyu, dia nyûhula; ne dia dimi mbeyaka nti: Etena ka dimi mumo lu dimba diami kayukuka esadi. . . . Okone dimi layutetemala lu akambu ane, ne dia nyu mbeyaka mbauho tena tshe lam’ayumuvo.” (2 Pet. 1:13-15) Eelo, oko wakeyaka Petero dia nde aki suke la mvɔ, nde akakombolaka di’Akristo asɔ ntetemala mbohɔka alako ande wa la wonya asɔ. Alako asɔ wakakome etenyi kɛmɔtshi ka Bible ndo ɛlɔ kɛnɛ sho tshɛ kokaka mbadia alako akɔ. Tshapita 3 ya mukanda ande wa hende yekɔ ohomba efula le so nɛ dia yɔ mendanaka la “nshi y’ekumelu” ya dikongɛ nɛ di’akambo ndo l’elanyelo k’olongo ndo ka nkɛtɛ ya didjidji. (2 Pet. 3:3, 7, 10) Ko alako akɔna wele lo mukanda wa hende waki Petero wendana la so? Ngande wele nkamba l’alako ande ayotokimanyiya dia sho mbetawɔma le Jehowa?
3, 4. a) Kakɔna kakate Petero, ndo ɔhɛmwɛlɔ akɔna wakandasha? b) Naa akambo asato wayotɔsɛdingola?
3 L’ɔkɔngɔ wa nde ntɛkɛta dikambo di’elanyelo k’andja ɔnɛ waki Satana, Petero akate ate: “Wuhu akona w’antu wayunyuyala lu akambu w’ololo tshe la w’ekila!” (2 Pet. 3:11, 12) Mbokɛmaka hwe dia Petero kombokaka dimbola, koko nde akakambe l’etelo kɛsɔ dia ntshutshuya ampokami ande dia vɔ nkana yimba. Petero akeyaka dia paka wanɛ wasala lolango laki Jehowa ndo wele la waonga wɔngɛnyangɛnya mbayoshimbamɛ lam’ayoya “lushi l’esombweyo.” (Is. 61:2) Ɔnkɔnɛ, ɔpɔstɔlɔ akakotsha ɔnɛ: “Keli nyu, elangimi, ne dia nyu nyambeyaka akambu ane ntundu, nyewo, nyutukunganela [oma le embetsha wa kashi] lu wetshelu w’antu wa kolo, nyu nyatukoko lu eshikikalu kanyu.”—2 Pet. 3:17.
4 Oko wakinde l’atei w’anto ‘wakeye la ntondo,’ Petero akeyaka dia lo nshi y’ekomelo, Akristo wayonga l’ohomba wa ndjalama wolo dia vɔ nama olowanyi awɔ. L’ekomelo, ɔpɔstɔlɔ Joani akayolembetshiyaka dikambo sɔ lo yoho yokɛma hwe. Nde akɛnyi la ntondo woho wakakɔ Satana oma l’olongo ndo “kele ka wuki” kele la nde otsha le “wane watukitanyiaka elembe wa [Nzambi], watulamaka diui dia Jesu.” (Eny. 12:9, 12, 17) Ekambi waki Nzambi w’akitami wele la kɔlamelo kâmɛ ndo asekawɔ “ekoko ekina” wele la kɔlamelo wayodja otshumba. (Joa. 10:16) Ko kayotota dikambo diaso l’onto ndo l’onto? Onde tayotetemala monga l’olowanyi? Tayokoka ntshikala l’olowanyi naka sho ndjaketembola dia 1) nkɛnɛmɔla waonga wangɛnyangɛnya Nzambi, 2) ntshikala la lɔkɛwɔ ndo lonyuma la dimɛna ndo monga aha la vadi ndo aha l’onongo ndo 3) mɛna ehemba watokomɛ la sso di’ɔlɔlɔ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole awui asɔ.
Tɔkɛnɛmɔlɛ waonga wangɛnyangɛnya Nzambi
5, 6. Waonga akɔna wahombaso nsala la wolo dia monga la wɔ, ndo lande na kele dikambo sɔ nɔmbaka di’onto ‘mbidja welo wa l’otema ɔtɔi’?
5 L’etatelo ka mukanda ande wa hende, Petero akafunde ɔnɛ: “Nyutetemali dia nsanganya ololo w’utema lu mbetawo kanyu; lu ololo w’utema nyusanganya yimba; lu yimba, nyusanganya ndjakimela; lu ndjakimela, nyusanganya ndu etetemalu; lu etetemalu, nyusanganya ndu ololo a [Nzambi]; lu ololo a [Nzambi], nyusanganya ketshi le anyasu; lu ketshi le anyasu, nyusanganya ngandji. Naka akambu ane wambuhama lu etema anyu, vo hawunyete tusuasua kana uku antu wahato elua dia nimbitela Khumesu Jesu Kristu.”—2 Pet. 1:5-8.
6 Lo mɛtɛ, nɔmbamaka dia ‘mbidja welo wa l’otema ɔtɔi’ dia ndjasha l’akambo wakoka tokimanyiya dia sho monga la waonga wangɛnyangɛnya Nzambi. Ɛnyɛlɔ, pombaka mbidja welo dia mbɔtɔka lo nsanganya tshɛ y’Akristo, dia mbadiaka Bible lushi la lushi ndo dia monga la ekongelo ka dimɛna ka wekelo w’onto ndamɛ. Mbeyaka monga nto ohomba mbidja welo dia monga l’ekongelo ka dimɛna ka salaka Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa la dikɔlɔ wa dimɛna, w’oshika ndo wa mbala la mbala. Koko, naka tambonga la mbekelo ka dimɛna, kete nsala akambo w’ɛlɔlɔ asɔ honga wolo, djekoleko etena kakondjaso ɛlɔlɔ waya oma lɔkɔ.
7, 8. a) Kakɔna kakate anto amɔtshi lo dikambo di’Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa la dikɔlɔ? b) Ɛlɔlɔ akɔna wakondjayɛ oma lo ɔtɛmwɛlɔ anyu wa lo nkumbo?
7 Lo kɛnɛ kendana la ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo, kadiyɛso kɛmɔtshi akafunde ɔnɛ: “Vɔ tokimanyiyaka dia sho mbeka awui efula wotshikitanyi.” Kadiyɛso kekina mbutaka ɔnɛ: “Lo mɛtɛ, dimi konangaka dia wekelo wa dibuku komɛ. Lɔ mbaki losanganya lakamalekaka nanga. Koko, kakianɛ oko wotosala Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa la dikɔlɔ, lamboyɛna dia Jehowa mbeyaka kɛnɛ kele la so ohomba ndo etena keso la tɔ ohomba.” Owandji ɔmɔtshi wa nkumbo akate ɔnɛ: “Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo tokimanyiyaka efula. Monga la losanganya lɔtɔnɛ l’ehomba aso oko weso atshukanyi ekɔ dui dia dimɛna efula! Sho tshɛ mbokaka dia tekɔ lo tahame lo nkɛnɛmɔla waonga wa l’olowa wa nyuma k’ekila ndo tekɔ lo ndeka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ woleki l’olimu aso w’esambishelo.” Owandji okina wa nkumbo akate ɔnɛ: “Anaso salaka eyangelo vɔamɛ ndo vɔ mbekaka awui wângɛnyangɛnya. Ekongelo kɛsɔ ndekaka toshikikɛ dia Jehowa mbeyaka ekiyanu aso ndo kadimolaka l’alɔmbɛlɔ aso.” Onde ndo wɛ mbayaoka ngasɔ lo kɛnɛ kendana la yɛdikɔ ya lo nyuma ya dimɛna efula shɔ?
8 Tatetawɔke dia towuiwui ta totshitshɛ todjɛ wekamu diaha sho nsala ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo. Atshukanyi amɔtshi wakate ɔnɛ: “Lo mingu nyɛi y’etshi nyɛ, Lushi la nɛi tshɛ la dikɔlɔ, dui dimɔtshi diakatombaka diakatodjɛka wekamu diaha sho nsala wekelo aso, koko sho kotshikɛka wekamu ɛsɔ dihole.” Ekɔ mɛtɛ dia lo tena dimɔtshi, nyu mbeyaka ntshikitanya ekongelo kanyu. Koko, nyoyashikikɛ diaha mbetsha kânga lomingu ɔtɔi aha la nsala Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa la dikɔlɔ!
9. Ngande wakasukɛ Jehowa Jeremiya, ndo wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma l’ɛnyɛlɔ kande?
9 Ɔprɔfɛta Jeremiya akatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna. Nde aki l’ohomba w’ekimanyielo ka lo nyuma kakandalongola oma le Jehowa ndo nde akakingɛnangɛna efula. Ekimanyielo kɛsɔ kakokimanyiya dia nde ntetemala nsambisha anto waki la wendjodi. Nde akate ate: “Diui dia [Jehowa] . . . ndjalaka l’utema ami uku dja yadikita, [ya]mbudihama lu weka ami.” (Jer. 20:8, 9) Tɔ kakokimanyiya nto dia nde mbikikɛ ekakatanu wakakome lo kondoko yawɔ l’elanyelo ka Jerusalɛma. Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ la Bible k’otondo. Etena kakiekaso l’etete ndo kɔtɔnganyiyaso tokanyi taso la taki Nzambi, l’ɛnyɛlɔ kaki Jeremiya tayonga l’akoka wa ntetemala nsambisha l’ɔngɛnɔngɛnɔ, wa ntshikala la kɔlamelo la ntondo k’ehemba ndo wa ntshikala pudipudi lo lɔkɛwɔ ndo lo nyuma.—Jak. 5:10.
Totshikale “aha la vadi [ndo] aha la unungu”
10, 11. Lande na kahombaso nsala la wolo dia ntshikala “aha la vadi [ndo] aha la unungu,” ndo kakɔna katɔlɔmba dikambo sɔ?
10 Oko weso Akristo, sho mbeyaka dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo. Koko, sho hatambe lo woho wambololanɛ andja ɔnɛ l’akambo wahetsha Jehowa wele oko lokaki, awui wa mindo wa dieyanelo ndo awui wa ngala. Sho mbeyaka mbuta lo tshena pe ekanelo kele la Satana ɔnɛ: ‘Kânga mbele ekambi waki Nzambi hawokoke mbotshama wɔma, ondo vɔ kokaka mbidjama mindo l’awui amɔ.’ (Eny. 2:13, 14) Ɔnkɔnɛ, sho pombaka nkitanyiya dako dia la ngandji diaki Petero diata ɔnɛ: “Nyocee la woolo waakinyu cɛɛ dya nyu monga pudipudi, aha l’ɛkɔmɔ lo washo wa [Nzambi] ndo dya nyu monga lande la wɔɔladi.”—2 Pet. 3:14, Dyookaneelo dy’Oyooyo ndo sho mbɛnganyisha alɛta lo sawo nɛ di’otondo.
11 Lo divɛsa nɛ, Petero ekɔ lo kalolɛ dako diakandasha ntondo lo mbuta nto ɔnɛ: “Nyocee la woolo waakinyu cɛɛ.” Mbokɛmaka hwe dia Jehowa ɔnɛ lakasambiya Petero dia nde mfunda awui asɔ mbeyaka dia sho pombaka nsala la wolo dia ntshikala “aha la vadi [ndo] aha la unungu,” mbuta ate aha mbidjama mindo oma le andja ɔnɛ waki Satana. Nsala la wolo nɔmbaka dia sho nkokɛ otema aso oma lo nsaki ya kɔlɔ. (Adia Tukedi 4:23; Jakoba 1:14, 15.) Dui sɔ nɔmbaka nto dia sho ntshikala nge la ntondo ka wanɛ wengenga lo kɛnɛ kendana la yoho yaso ya lɔsɛnɔ ndo ‘watɔtɛkɛtaka kɔlɔ lo dikambo diaso.’—1 Pet. 4:4.
12. Eshikikelo kakɔna katanaso lo Luka 11:13?
12 L’ɔtɛ weso anto wele kema kokele, nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ ekɔ tshondo ya ta. (Romo 7:21-25) Paka lo ndjaɛkɛ le Jehowa lasha la lokaho tshɛ wanɛ wawɔlɔmba l’otema ɔtɔi nyuma k’ekila mbakokaso ntondoya ta sɔ. (Luka 11:13) Nyuma kɛsɔ lo wedi atɔ tokimanyiyaka dia sho monga la waonga wetawɔma le Nzambi ndo tokimanyiyaka dia sho ntondoya aha tsho ehemba wa lo lɔsɛnɔ koko ndo ekakatanu wayotetemala mfula oko wayasukana lushi laki Jehowa.
Tetawɔ di’ehemba tokeketsha
13. Kakɔna kayotokimanyiya dia mbikikɛ ehemba?
13 Edja tshɛ kakatasɛnɛ lo dikongɛ di’akambo di’omusu nɛ, tayohomanaka la ehemba wa weho la weho. Koko, lo dihole dia sho nkɔmɔ otema, lande na kahatɔshi ehemba ɛsɔ oko diaaso dia sho mɛnya ngandji kokaso Nzambi ndo dia ndowanya mbetawɔ kaso le nde ndo lo Ɔtɛkɛta ande? Ombeki Jakɔba akafunde ate: “Anyami, nyali ongenongeno tshe lam’ayunyutana wehu efula w’ehimba; nyeyi nyati: Ehimbelu ka mbetawo kanyu katutungaka etetemalu.” (Jak. 1:2-4) Tohɔ nto dia “Khumadiondjo mbeyaka wuhu wa nshimbela antu w’ololo uma l’ehimba.”—2 Pet. 2:9.
14. Ngande watokeketsha ɛnyɛlɔ kaki Yɔsɛfu?
14 Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka Yɔsɛfu y’ɔna Jakɔbɔ lakasondjama lo lɔhɔmbɔ oma le anango. (Etat. 37:23-28; 42:21) Onde mbetawɔ ka Yɔsɛfu kakakitakita l’ɔtɛ wa pâ ya wolo yakahomana la nde? Onde nde akomalɛ Nzambi lo woho wakandetawɔ dia dikambo sɔ mbokomɛ? Ɔtɛkɛta wa Nzambi kadimolaka hwe ɔnɛ kema! Ndo nto, ehemba ande kokomɛ lâsɔ. L’ɔkɔngɔ diko, wakɔsɔngwɛ dia nde akalange mbeyana la wadi akana la wolo ndo wakawodje lo lokanu. Koko ndo mbala kɛsɔ, nde akatetemala monga l’olowanyi otsha le Nzambi. (Etat. 39:9-21) Ehemba wakahomana la nde wakôkeketsha ndo oma lo dikambo sɔ nde akatshɔkwama efula.
15. Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma lo ɛnyɛlɔ ka Naɔmi?
15 Ekɔ mɛtɛ di’ehemba kokaka tonyangiya kana tɔkɔmɔla. Ondo ngasɔ mbakayaokaka Yɔsɛfu tena dimɔtshi. Ndo ngasɔ mbakidiɔ le ekambi ekina waki Nzambi wa kɔlamelo. Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki Naɔmi lakavusha omɛnde ndo anande ahende. Nde akate ate: “Tanyumbetaki ntu nyati: Naomi, . . . keli nyumbetaki nyati: Mara (kitshimudi ati: Ululu), ne dia Kanga-Wulu-Tshe akandudia too la ululu.” (Ruta 1:20, 21) Kɛnɛ kakate Naɔmi kɛsɔ kekɔ mɛtɛ ndo mbokɛmaka. Koko, l’ɛnyɛlɔ ka Yɔsɛfu, nde kɔndjɛkayɛka lo nyuma kana koshisha mbetawɔ kande. Jehowa lo wedi ande akafute womoto la nɛmɔ ɔsɔ. (Ruta 4:13-17, 22) Kɛnɛ koleki ele, lo Paradiso ka la nkɛtɛ kayaye, nde ayonya asui tshɛ wakaye oma le Satana ndo oma le andja ande wa kɔlɔ. “Akambu wa ntundu wayuhamamela, hawuyuhwama ntu.”—Is. 65:17.
16. Ngande wahombaso mbɔsa dɔmbɛlɔ, ndo lande na kediɔ ngasɔ?
16 Oyadi ohemba akɔna wakoka tokomɛ, mbeya dia Nzambi tokaka ngandji ayotokimanyiya dia mbikikɛ. (Adia Romo 8:35-39.) Kânga mbayotetemala Satana nyanga dia tɔkɔmɔla, nde hatotondoya naka sho ntetemala monga la “yimba y’ololo” ndo ‘nɔmbaka.’ (1 Pet. 4:7) Yeso akate ɔnɛ: “Keli nyendaki, nyolombaki l’osengosengo dia nyu mpanda lu akambu aso tshe wayuya, la dia memala la ntundu ka On’a untu.” (Luka 21:36) Tolembete dia Yeso akakambe la tshɛkɛta “osengosengo,” mbuta ate dɔmbɛlɔ di’oma k’ɛse otema. Lo tolaka dia sho sɛngasɛngaka, Yeso akɛnya dia, ɔnɛ ekɔ etena ka sho mbidja yimba efula lo diɔtɔnganelo diasaso la nde ndo la She. Paka wanɛ wetawɔma le wɔ mbele l’elongamelo ka ndjoshimbamɛ lo lushi la Jehowa.
Totetemale ndjasha tshɛ l’olimu waki Jehowa
17. Naka wɛ ekɔ lo mpomana l’ekakatanu l’ɛtshi ka nkɛtɛ kasambishayɛ, ngande wakoka ɛnyɛlɔ ka aprɔfɛta w’edjedja kokimanyiya?
17 Ndjasha l’awui wa lo nyuma tokeketshaka. Kɛsɔ toholaka ɛtɛkɛta waki Petero wata ɔnɛ: “Wuhu akona w’antu wayunyuyala lu akambu w’ololo tshe la [etsha] w’ekila!” (2 Pet. 3:11) Dui dioleki tshɛ ohomba l’atei w’etsha ɛsɔ ele esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ. (Mat. 24:14) Lo mɛtɛ, ekɔ tshondo y’okakatanu dia nsambisha lo bɛtshi dimɔtshi dia nkɛtɛ, ondo l’ɔtɛ wa wendjodi kana w’ɔlɔshamelo kana tsho l’ɔtɛ wele anto wekɔ lo ndeka ndjasha lo wesanu wa lushi la lushi. Aprɔfɛta waki Jehowa wa lo nshi y’edjedja wakahomana la weho w’akambo wa ngasɔ. Koko, vɔ kompekɔ ndo wakakalolaka ‘mbala ko mbala’ dia tewoya losango l’oma le Nzambi kawɔ. (Adia 2 Ekondo 36:15, 16; Jer. 7:24-26) Kakɔna kakâkimanyiya dia ntetemala? Vɔ wakɔsaka olimu awɔ aha woho wakɔsaka anto, koko woho wakɔsaka Jehowa ndamɛ olimu akɔ. Ndo nto, vɔ wakɔsaka di’ekɔ nɛmɔ dia woke dia mɛmba lokombo laki Nzambi.—Jer. 15:16.
18. Etombelo akɔna wayonga l’olimu w’esambishelo ka Diolelo lo nshi yayaye lo kɛnɛ kendana la lotombo la lokombo laki Nzambi?
18 Sho lawɔ tekɔ la diɛsɛ dia mbewoya lokombo ndo sangwelo diaki Jehowa. Tokanyiya yema dui nɛ: Etombelo wayoya oma l’olimu aso w’esambishelo ele, atunyi waki Nzambi hawotokoka mbuta dia vɔ komboka awui wendana la Nzambi ndo sangwelo diande etena kayondoyowalanya lo lushi lande la woke. Lo mɛtɛ, l’ɛnyɛlɔ ka Farawɔ k’edjedja, vɔ wayoyetawɔ dia Jehowa mbalɔshana la wɔ. (Etum. 8:1, 20; 14:25) Etena kakɔ kâmɛ, Jehowa ayosha ekambi ande wa kɔlamelo kɛnɛmɔ lo mɛnya hwe dia vɔ waki mɛtɛ enyimpala ande.—Adia Ezekiyele 2:5; 33:33.
19. Ngande wakokaso mɛnya dia sho kombolaka nkamba dimɛna la solo dia lotutsha diaki Jehowa?
19 Otsha l’ekomelo ka mukanda ande wa hende, Petero akafundɛ asekande ambetawudi ɔnɛ: ‘Nyɔshi solo dia lotutsha dia Nkumadiɔndjɔ oko panda.’ (2 Pet. 3:15) Eelo, nyɛsɔ totetemale nkamba dimɛna la solo dia lotutsha diaki Jehowa. Lo woho akɔna? Lo nkɛnɛmɔla waonga wawɔngɛnyangɛnya, lo ntshikala “aha la vadi [ndo] aha la unungu,” lo mɛnaka ehemba la sso di’ɔlɔlɔ ndo lo ndjasha efula l’olimu wa Diolelo. Lo nsala ngasɔ, sho ndjalɔngɔsɔlaka dia ndjokondja ɛtshɔkɔ wa pondjo wendana la “ulungu w’uyuyu la kete y’uyuyu.”—2 Pet. 3:13.
Onde wɛ âkohɔ?
• Ngande wakokaso nkɛnɛmɔla waonga wangɛnyangɛnya Nzambi?
• Ngande wakokaso ntshikala “aha la vadi [ndo] aha la unungu”?
• Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ ka Yɔsɛfu la Naɔmi?
• Lande na kele olimu w’esambishelo wekɔ diɛsɛ dia woke?
[Osato wa lo lɛkɛ 9]
Kakɔna kayonyokimanyiya nyu waomi kâmɛ la nkumbo yanyu dia nkɛnɛmɔla waonga waki Nzambi?
[Esato wa lo lɛkɛ 10]
Wetshelo akɔna wakondjaso lo woho wakalɔshana Yɔsɛfu l’ehemba?