Lande na mbetsha olimu wa Jehowa la ntondo?

“Dimi layutelaka antu dia sambu kaye k’ololo, ndu dia panda kaye nshi tshe.”—OSAM. 71:15.

NGANDE WAYOYOKADIMOLA?

Awui akɔna waketsha Nɔa, Mɔsɛ, Jeremiya ndo Paulo lo dihole dia ntondo?

Ngande wakokayɛ ndjasɛdingola dia mbeya kana wɛ ekɔ lo mbetsha olimu wa Jehowa lo dihole dia ntondo?

Lande na kahombaso ndjashikikɛ dia mbetsha olimu wa Jehowa lo dihole dia ntondo?

1, 2. a) Kakɔna kakayalake Jehowa etena kakâyakimɔ le nde? b) Wahɔ akɔna wayoyokondja naka wɛ nsɛdingola tɛdikɔ takɔshi Nɔa, Mɔsɛ, Jeremiya ndo Paulo?

ETENA kakayayakimɔ le Nzambi ndo kakayabatizama, wɛ akatakola nna di’ohomba efula nɛ dia ndjakimɔ k’Okristo ekɔ l’atei wa tɛdikɔ toleki weke takoka onto mbɔsa. Ekɔ oko wɛ akatɛ Jehowa wate: ‘Dimi nangaka dia wɛ monga Owandji ami l’akambo tshɛ wa lo lɔsɛnɔ lami nɛ dia laya okambi ayɛ. Dimi nangaka dia wɛ fundɛkami woho wahombami kambaka la wenya ami, akambo wahombami mbetshaka lo dihole dia ntondo ndo wahombami kambaka l’ekundji ami ndo l’akoka ami.’

² Naka wɛ ekɔ Okristo wamboyakimɔka le Nzambi, kete kɛsɔ mbakayolake. Sho kândolaka efula l’ɔtɛ wa yɛdikɔ yakayɔshi shɔ nɛ dia wɛ akasale dui dia dimɛna efula. Ko onde wɛ mɛtɛ mbetawɔka dia Jehowa mbele Owandji ayɛ wahomba kofundɛ woho wa wɛ kambaka la wenya ayɛ? Ɛnyɛlɔ ka Nɔa, Mɔsɛ, Jeremiya ndo ɔpɔstɔlɔ Paulo koka kokimanyiya dia nkadimola lo dimbola sɔ. Vɔ tshɛ wakakambɛka Jehowa l’anima awɔ tshɛ. Ndo sho mbahomana l’akambo wakahomana la wɔ. Tɛdikɔ takawɔshi lo kɛnɛ kendana l’akambo wakawetshaka lo dihole dia ntondo koka kokeketsha dia wɛ menda kana wɛ ekɔ lo nkamba la wenya ayɛ lo yoho ya dimɛna.—Mat. 28:19, 20; 2 Tim. 3:1.

WETSHELO WAKONDJASO OMA LE NƆA

3. Ngande wafɔna nshi yaso nyɛ la nshi ya Nɔa?

³ Yeso akɛnya woho wafɔna nshi yakasɛnaka Nɔa la nshi yaso nyɛ lo mbuta ate: “Uku aki lo nshi ya Noa, mbayuyala [wôngelo w]a On’a untu.” Vɔ “wakalekaka, wakanokaka, wakatshukanaka, wakatshukamaka, edja ndu lushi lakoto Noa lu watu a luudu. Vo kumbeya, edja ndu lam’akayi elula, akawakhumela tshe.” (Mat. 24:37-39) Efula k’anto ɛlɔ kɛnɛ haweye dia vɔ pombaka nsala akambo la shamanya nɛ dia hawodje yimba l’esambishelo kaso. Efula kawɔ tɔsɔkaka etena kawatɛso ɔnɛ kem’edja Nzambi ayanga ndanya anto wa kɔlɔ oko wakandasale lo nshi ya Nɔa. (2 Pet. 3:3-7) Ko ngande wakakambe Nɔa la wenya ande l’atei wa lɔlɔnga la kɔlɔ la lo nshi yande?

4. Ngande wakakambe Nɔa la wenya ande l’ɔkɔngɔ wa Jehowa mbosha ɔkɛndɛ wa nsɛla waato, ndo lande na?

⁴ L’ɔkɔngɔ wa Nzambi mbotɛ dia nde ayanga ndɔsha Mvula k’elola ndo mbosha ɔkɛndɛ wa nsɛla waato, Nɔa akatatɛ nsala dui sɔ l’oyango wa shimbɛ nsɛnɔ y’anto ndo ya nyama. (Etat. 6:13, 14, 22) Lâdiko di’ɔsɛlɛlɔ wa waato, Nɔa akasambishaka elanyelo k’anto wa kɔlɔ. Diakɔ diakayota ɔpɔstɔlɔ Petero ɔnɛ Nɔa aki “umvutshi w’akambu w’ololo,” mbuta ate nde akasale la wolo dia nkimanyiya anto wa lo nshi yande dia nshihodia kɛnɛ kaki suke la salema. (Adia 2 Petero 2:5.) Oko le yɛ, onde mɛtɛ otonga dui dia lomba le Nɔa nde la nkumbo kande dia vɔ ndjasha tshɛ l’okanda, l’oyango w’ɔngɔnyi kana wa lɔsɛnɔ la kawotake? Ndooko. Lo menda kɛnɛ kaki suke la salema, vɔ wakewɔ akambo tshɛ wekola yimba.

WETSHELO WAKONDJASO OMA LE MƆSƐ

5, 6. a) Wahɔ akɔna wotoyokondja Mɔsɛ diɛsɛ la wetshelo wakandetshama l’Edjibito? b) Ko lande na kakinde kombesa diangɔ dia l’Edjibito?

⁵ Nyɛsɔ tɔsɛdingolake ɛnyɛlɔ ka Mɔsɛ. Nde akodiama l’Edjibito lo luudu la nkumekanga oko ɔna lôdia laki ɔna Farawɔ la womoto. Etena kakinde eke dikɛnda, nde aketshama lo “yimba tshe y’asi Edjibitu.” (Etsha 7:22; Etum. 2:9, 10) Dui sɔ diakakoke ndjôkonya onto la woke efula lo wodja w’Edjibito. Nde akakoke ndjonga onto loleki lokumu lo nshi yande ndo lotoyɔka lo diɛngɔ. Ko onde ɔsɔ mbaki oyango ande?

⁶ Lam’ele nde aketshama oma le ambutshi ande wa pɛtɛ pɛtɛ, ondo Mɔsɛ akeyaka kɛnɛ kakalake Jehowa watshɛnde Abarahama, Isaka ndo Jakɔbɔ. Ɔnkɔnɛ, nde akonge la mbetawɔ l’alaka asɔ. Nde akakane yimba dimɛna lo kɛnɛ kendana la lɔsɛnɔ lande la lo nshi yayaye ndo la olowanyi ande le Jehowa. Ko kakɔna kakasale Mɔsɛ kânga mbakinde la diɛsɛ dia ndjonga onto la woke l’Edjibito? Bible mbutaka ɔnɛ nde aketawɔ “nsuwa la antu wa [Nzambi], aha la ngenangena lu akambu wa kolo tshenyitenyi.” (Adia Heberu 11:24-26.) Oma lâsɔ, nde akayele ɛlɔmbwɛlɔ kaki Jehowa lo nkamba la lɔsɛnɔ lande lo yoho yɔngɛnyangɛnya. (Etum. 3:2, 6-10) Nde akasale ngasɔ nɛ dia nde aki la mbetawɔ l’alaka waki Nzambi. Nde akɛnyi ate ndoko wahɔ wayondokondja naka nde mbesa diangɔ dia l’Edjibito. Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ, wodja ɔsɔ wakayodiɛnɛka l’Asui dikumi w’oma le Nzambi. Wetshelo akɔna wakoka anto tshɛ wakayakimɔ le Jehowa nkondja oma l’ɔkɔndɔ ɔnɛ? Lo dihole dia sho ndjasha l’oweso wa lokumu kana w’ɛngɛnɔngɛnɔ wa lo dikongɛ nɛ di’akambo, sho pombaka mbetsha olimu waki Jehowa lo dihole dia ntondo.

WETSHELO WAKONDJASO OMA LE JEREMIYA

7. Ngande wafɔna nshi yakasɛnaka Jeremiya la nshi yaso nyɛ?

⁷ Ɛnyɛlɔ ka sato k’onto laketsha olimu waki Jehowa lo dihole dia ntondo ele kaki Jeremiya. Jehowa akɔ̂sɔnɛ oko ɔprɔfɛta dia mbewoya atɔmbɔki wa la Jerusalɛma ndo Judeya elombwelo kande. Lo yoho mɔtshi, Jeremiya akasɛnɛ ‘l’etena k’ekomelo ka lo nshi shɔ.’ (Jer. 23:19, 20) Nde akeyaka dia dikongɛ di’ase Juda diaki suke la ndanyema.

8, 9. a) Bonde kakahombe Baruka ntshikitanya ekanelo kande? b) Eyango wendana l’awui akɔna wakokaso ndjadjɛ etena kakongɛso nsɛnɔ yaso ya lo nshi yayaye?

⁸ Kakɔna kakasale Jeremiya l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakandeyaka? Nde konyanga dia ndjalɔngɔsɔlɛ lɔsɛnɔ la lo nshi yayaye l’andja w’omusu wakandasɛnaka. Lande na kakinde kosala dui sɔ? Tohɔ dia l’etena kɛmɔtshi, Baruka laki sekeletɛlɛ kaki Jeremiya komonga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ. Ɔnkɔnɛ, lo tshimbo ya Jeremiya, Nzambi akatɛ Baruka ate: “Kene kakamahiki, kayumuhandjula; la kene kakamune, kayumuhikula; kana mvuta ati: Wudja one tshe. We atuyayangelaka akambu a waki? Tâyangaki! Enda, dimi lutsha mbela elanyelu le antu tshe, keli dimi layukusha lumu laye, uku engo ka dimbu le ye lu ahuli tshe wayuyutatshokaka.”—Jer. 45:4, 5.

⁹ Hateye shikaa “akambu a waki” wakayangaka Baruka wɔtɛkɛtami lo divɛsa nɛ.a Koko kɛnɛ kele mɛtɛ ele, akambo asɔ waki wa tshenyi ya wonya ndo wakahombe nshila nɛmɔ l’elanyelo ka Jerusalɛma lo 607 N.T.D. Wetshelo akɔna wakokaso nkondja? Ekɔ mɛtɛ dia sho kokaka ndjadjɛ eyango ɛmɔtshi kana nkongɛ lɔsɛnɔ laso dia sho ndjeya nsɛna dimɛna lo nshi yayaye. (Tuk. 6:6-11) Ko onde ayonga dui dia lomba dia sho nshisha wenya ndo wolo aso l’oweso wa diangɔ diahaviya? Diɛsɛ ko, okongamelo waki Jehowa wekɔ lo ntetemala mbika Mbalasa ya Diolelo, waa Bɛtɛlɛ ndo mvudu nkina ya Diolelo. Wenya wetsha anangɛso l’akadiyɛso dia mbika mvudu shɔ bu wenya wa wetshetsha nɛ dia vɔ wekɔ lo nkimanyiya dia ntɔla olimu waki Jehowa otsha la ntondo. Ayonga mɛtɛ dui dia dimɛna le wanɛ tshɛ wakayakimɔ le Jehowa dia ndjadjɛ eyango wendana l’awui asɔ etena kasalawɔ dia nkongɛ nsɛnɔ yawɔ ya lo nshi yayaye. Onde wɛ koka mbuta aha la nkum’otema kayɛ kânya ɔnɛ wɛ ekɔ lo ‘nyanga ntondotondo Diolelo ndo losembwe laki Nzambi’?—Mat. 6:33.

WETSHELO WAKONDJASO OMA LE PAULO

10, 11. a) Kakɔna kakasale Paulo l’ɔkɔngɔ wa nde nkoma Okristo? b) Lande na kakandatshikitanya eyango ande?

¹⁰ Hatokoke nshidiya sawo nɛ aha la ntɛkɛta dia Paulo. La ntondo ka nde nkoma Okristo, nde akakoke monga la lɔsɛnɔ la dimɛna efula nɛ dia nde aketshama ɛlɛmbɛ w’ase Juda oma le ombetsha wa lokumu efula wakawelɛka Ngamaliyɛlɛ. Lâdiko dia lâsɔ, ɔlɔmbɛdi wa lâdiko w’ase Juda wa lo nshi shɔ akawosha lowandji ndo nde akatahamaka efula l’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda oleki asekande akina. (Etsha 9:1, 2; 22:3; 26:10; Ngal. 1:13, 14) Koko Paulo akatshikitanya eyango ande etena kakandeye ɔnɛ ase Juda wa l’emunyi waya bu nto wodja wa lânde waki Jehowa.

¹¹ Paulo akɛnyi ate ndoko wahɔ wayondokondja naka nde mbesa diangɔ dia lo dikongɛ di’ase Juda. (Mat. 24:2) L’ɔkɔngɔ wa nde nshihodia asangwelo waki Nzambi ndo nkoma ɔpɔstɔlɔ waki Kristo, nde akɔshi diangɔ diakandawesaka l’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda oko “anyanya” dia nde ndjasha tshɛ l’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ.—Adia Filipi 3:4-8, 15; Etsha 9:15.

SƐDINGOLA KƐNƐ KETSHAYƐ LO DIHOLE DIA NTONDO

12. Kakɔna kakasale Yeso l’ɔkɔngɔ wa batismu kande?

¹² Nɔa, Mɔsɛ, Jeremiya, Paulo ndo ekambi ekina waki Jehowa wakakambe la wenya awɔ ndo la wolo awɔ dia ntɔla olimu ande otsha la ntondo. Vɔ mɛtɛ wekɔ bɛnyɛlɔ di’amɛna le so. Oko wadieyaso, Yeso mbele Okambi waki Jehowa woleki woke. (1 Pet. 2:21) L’ɔkɔngɔ wa nde batizama, nde akatatɛ ndjasha l’olimu w’esambishelo ndo lo ntombola Jehowa lɔsɛnɔ lande l’otondo. Kɛnɛ kahomba Okristo tshɛ mbeya ele ɔnɛ Jehowa mbele Owandji ndo sho pombaka mbetsha olimu ande lo dihole dia ntondo. Onde kɛsɔ mbasalayɛ? Ko ngande wakokaso mbetsha eyango wa lo nyuma lo dihole dia ntondo kânga mbakambaso elimu wa l’emunyi?—Adia Osambu 71:15; 145:2.

13, 14. a) Oyango akɔna wakoka Akristo tshɛ ndjadjɛ? b) Naa ɛtshɔkɔ wakokawɔ nkondja?

¹³ Aya ɛnɔnyi efula watokeketsha okongamelo waki Jehowa dia sho nkana yimba lo dɔmbɛlɔ dia menda kana sho koka nkamba olimu w’ombatshi mboka. L’ɔtɛ w’akambo wele la wɔ, anangɛso ndo akadiyɛso efula bu l’akoka wa sambishaka wenya 70 ngɔndɔ tshɛ. Koko kɛsɔ hahombe mbakɔmɔla. (1 Tim. 5:8) Onde ndo wɛ mbele bu l’akoka? Onde wɛ hakoke ndjadjɛ oyango wa nkamba olimu w’ombatshi mboka?

¹⁴ Tokanyiya ɛtshɔkɔ wakatakondja atete edja lo Eohwelo ka nyɔi ka Yeso kosalemi Ngɔndɔ ka sato k’ɔnɔnyi ɔnɛ. Olui-walɔmbɔla aketawɔ dia apandjudi nkamba oko ambatshi mboka wa tshanda lo Ngɔndɔ ka sato lo nsɔna dia nkimɔ wenya 30 kana 50. (Osam. 110:3) Miliyɔ y’apandjudi wakalodia adɛmandɛ ndo wakakondja ɛtshɔkɔ wa lânde. Ko onde wɛ hakoke ndjalɔngɔsɔla dia nyomokamba olimu ɔsɔ nto? Naka wɛ nsala ngasɔ, kete ndo wɛ mbayotaka l’ekomelo ka lushi tshɛ wate: “Jehowa le, lakasadi kɛnɛ tshɛ kakamahombi nsala l’olimu ayɛ ɛlɔ.”

15. Oyango akɔna wakoka ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka ndjadjɛ l’ɔkɔngɔ wa kalasa yawɔ?

¹⁵ Naka wɛ aya suke la mana kalasa, ekɔ la yônge ya dimɛna ndo bu l’ɛkɛndɛ efula, onde wɛ ambokanaka yimba dia menda kana wɛ koka nkamba olimu w’ombatshi mboka wa pondjo? Ondo embetsha ndo asekayɛ wa la kalasa kotɛka mbala la mbala ɔnɛ dia wɛ ndjonga la lɔsɛnɔ la dimɛna, paka wɛ mbɔtwɛ kalasa y’adidi. Koko kɛnɛ kele mɛtɛ ele, vɔ haweye woho wayonga akambo wendana l’ekondjelo kana andja ɔnɛ lo nshi yayaye. Ndo nto, naka wɛ ndjadjɛ eyango wa lo nyuma, kete wɛ ayokondja ɛtshɔkɔ efula ndo ayokoya ɛnyɛlɔ ka kokele ka Yeso. Tohɛke dia yɛdikɔ shɔ yayokɔngɛnyangɛnya ndo yayokokokɛ. Ndo kɛnɛ koleki ele, wɛ ayoyashikikɛ dia nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la dɔkɔlɔkɔ diakayatshike la ntondo ka Jehowa.—Mat. 6:19-21; 1 Tim. 6:9-12.

16, 17. Naa ambola wakokaso ndjaoka lo kɛnɛ kendana l’olimu wa l’emunyi ndo awui akina?

¹⁶ Efula k’ekambi waki Nzambi wekɔ lo nkamba wenya efula dia nkotsha ehomba wa nkumbo yawɔ. Lonyangu ko, amɔtshi mbetshaka wenya awɔ tshɛ paka lo dikambo sɔ. (1 Tim. 6:8) Amundji w’okanda wa l’andja ɔnɛ wekɔ lo mpemba dia tetawoya ɔnɛ hatotonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka hatokondjisha diangɔ dieke katomba diasondjawɔ. Koko Akristo wa mɛtɛ hawohombe mbetawɔ dia andja waki Satana mbafundɛ kɛnɛ kahombawɔ mbetsha lo dihole dia ntondo. (1 Joa. 2:15-17) Shi yoho yoleki dimɛna yakoka wanɛ wakatshike elimu wakawakambaka l’oyango wa ndeka mbetsha wenya l’olimu wa Jehowa ele nkamba olimu w’ombatshi mboka?

¹⁷ Okristo tshɛ wakayakimɔ le Jehowa koka ndjambola ɔnɛ: Akambo akɔna wetshami lo dihole dia ntondo? Onde Diolelo diaki Nzambi? Onde dimi lekɔ la yimba ya ndjahombia l’ɛnyɛlɔ ka Yeso? Onde lekɔ lo nkamba la dako diande diatɔlɔmba dia ntetemala mboyela? Onde dimi pombaka ntshikitanya ekongelo kami l’oyango wa ndeka ndjasha l’esambishelo kana l’awui akina wa lo nyuma? Kânga mbele awui wele la mi kakianɛ hambisha diaaso dia pamia olimu w’esambishelo, onde dimi lekɔ la yimba ya ndjahombia?

NZAMBI MBATOSHA NSAKI KA NSALA LOLANGO LANDE

18, 19. Kakɔna kahombaso mbidja l’alɔmbɛlɔ aso, ndo bonde kangɛnangɛna Jehowa dia sho nsala dui sɔ?

¹⁸ Mongaka tshondo ya diɛsɛ le so dia sho menda ohetoheto wele l’asekaso Akristo l’olimu wa Nzambi. Koko mbeyaka monga ko amɔtshi l’atei aso ndjaokaka dia vɔ bu la nsaki kana hawokotsha kɛnɛ kalɔmbama dia nkamba olimu w’ombatshi mboka kânga mbewɔ l’akoka. (Etum. 4:10; Jer. 1:6) Kakɔna kahombawɔ nsala naka ngasɔ mbediɔ? Shi dɔmbɛlɔ ekɔ dui dia dimɛna diakokawɔ nsala? Paulo akatɛ asekande ambetawudi ate: ‘Jehowa mbanyosha nsaki ndo wolo wa nyu nsala lolango lande lo ndjela kɛnɛ kɔ̂ngɛnyangɛnya.’ (Fil. 2:13) Ɔnkɔnɛ, naka wɛ bu la nsaki ka pamia olimu ayɛ, ɛnyɛlɔ lo nkamba olimu w’ombatshi mboka, kete lɔmba Jehowa dia nde kosha nsaki ndo akoka wa wɛ nsala dui sɔ.—2 Pet. 3:9, 11.

¹⁹ Oko wakatashidi diɛna, Nɔa, Jeremiya, Paulo ndo Yeso vɔ tshɛ waketshaka olimu waki Nzambi lo dihole dia ntondo. Vɔ wakakambe la wenya ndo la wolo awɔ dia nsambisha awui wendana la Jehowa ndo vɔ kombetawɔ di’awui akina mbekola timba tawɔ. Sho tshɛ mbeyaka di’ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo kaya kem’embe. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tosale kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia ntetemala mbokoya bɛnyɛlɔ dia l’Afundelo sɔ. (Mat. 24:42; 2 Tim. 2:15) Naka sho nsala ngasɔ, kete tayɔngɛnyangɛnya Jehowa ndo nde ayotɔtshɔkɔla efula.—Adia Malaki 3:10.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Osato wa lo lɛkɛ 21]

Anto kombetawɔ esambishelo ka Nɔa

[Osato wa lo lɛkɛ 24]

Onde wɛ ambokana yimba dimɛna dia nkamba olimu w’ombatshi mboka wa pondjo?