Tewɔ dia ‘ndjɛkayɛka esadi eto lo ekanelo kaso ka yimba’

1, 2. Lande na kambofulanɛ awui wa kashi ɛlɔ kɛnɛ, ndo ngande wadianganyema awui akɔ? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

KASHI ndo akadikadi ambokita dikuma lo dikongɛ nɛ di’akambo. Dui sɔ hadiotambiya. Bible mɛnyaka hwe dia Satana Diabolo ekɔ kanga kashi ndo ɔnɛ nde mbele ɔnɔmbɔdi w’andja ɔnɛ. (1 Tim. 2:14; 1 Jni. 5:19) Oko wambotoleka nsukana l’ekomelo ka dikongɛ di’akambo dia kɔlɔ nɛ, Satana ekɔ la nkɛlɛ k’efula nɛ dia nde mbeyaka ɔnɛ “etena kambootshikalɛ kaya mondo.” (Ɛny. 12:12) Ɔnkɔnɛ, sho kokaka nongamɛ di’anto wasɛngiyama oma le Diabolo wayonga la dionga dia lokeso otsha le anto, djekoleko otsha le wanɛ wasukɛ ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ.

² Mbala mɔtshi anto mbutaka awui wa kashi lo dikambo di’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo dia dietawɔ diawɔ lo tita nsango. Anto kambaka la tojurnalɛ, televiziɔ ndo la Ɛtɛrnɛtɛ dia dianganya awui wa kashi asɔ. Etombelo wonga la dui sɔ ele, anto efula ndjongaka l’okandokando ndo ndjokomaka lo mbetawɔ awui wa kashi asɔ.

3. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho nshika ntanga la ntondo k’otunyi aso w’akadikadi?

³ Dia sho nshika ntanga la ntondo ka tshelo ya kɔlɔ yakamba l’otunyi aso shɔ, tekɔ la diɛsɛ dia monga la Ɔtɛkɛta wa Nzambi wele “ohomba . . . dia mbidja akambo l’ɔnɔngɔ.” (2 Tim. 3:16) Kɛnɛ kakafunde ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ tɛnyaka di’Akristo amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo wa la Tɛsalɔnika wakanganyiyama ndo waketawɔ awui wa kashi. Diakɔ diakandawatɛ “diaha [vɔ] ndjɛkayɛka esadi eto lo ekanelo [kawɔ] ka yimba.” (2 Tɛs. 2:1, 2) Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma l’ɔhɛmwɛlɔ waki ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ wa la ngandji ɔsɔ ndo ngande wakokaso nkamba la wɔ lo nsɛnɔ yaso?

ƐHƐMWƐLƆ W’ESHIKA

4. Ɛhɛmwɛlɔ akɔna wakalongola Akristo wa la Tɛsalɔnika lo kɛnɛ kendana l’oyelo wa “lushi la Jehowa,” ndo ngande walongolaso ɛhɛmwɛlɔ ɛlɔ kɛnɛ?

⁴ Lo mukanda wa ntondo wakandafundɛ etshumanelo ka la Tɛsalɔnika, Pɔɔlɔ akakotola yambalo yawɔ lo oyelo wa “lushi la Jehowa.” Nde kokombola di’anango monga lo wodjima ndo dia lushi lɔsɔ ndjowakumɛ. Ɔnkɔnɛ, oko wakiwɔ “ana w’osase,” nde akaakeketsha dia vɔ ‘sɛnaka ndo ntetemala monga la ekanelo ka yimba k’ɔlɔlɔ.’ (Adia 1 Tɛsalɔnika 5:1-6.) Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo kongɛ elanyeko ka Babilɔna ka Woke, mbuta ate tshunda di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi dia l’andja w’otondo. Ɔsɔ ayonga etatelo ka lushi la woke la Jehowa. Diɛsɛ ko taya la eokelo k’efula lo kɛnɛ kendana la ekotshamelo ka sangwelo diaki Jehowa. Ndo nto, lo tshimbo y’etshumanelo, tekɔ lo nongola mbala la mbala ɛhɛmwɛlɔ w’eshika watokimanyiya dia monga la ekanelo ka yimba k’ɔlɔlɔ. Naka sho mbidjaka yimba lo ɛhɛmwɛlɔ walongolaso mbala la mbala ɛsɔ, kete dui sɔ diayotokimanyiya dia nkeketsha yɛdikɔ yaso ya kambɛ Nzambi ‘olimu w’ekila l’akoka aso w’ekanelo ka yimba.’​—Rɔmɔ 12:1.

5, 6. a) Kakɔna kakate ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ lo mukanda wa hende wakandafundɛ ase Tɛsalɔnika? b) Kakɔna kayanga Nzambi nsala lo tshimbo ya Yeso, ndo ambola akɔna wahombaso ndjaoka?

⁵ Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa nde tomɛ Akristo wa la Tɛsalɔnika mukanda wa ntondo, Pɔɔlɔ akayaatomɛka mukanda wa hende. Lo mukanda ɔsɔ, nde akakotolaka yambalo yawɔ lo mfɔnu kayoya etena kayolombosha Nkumadiɔndjɔ Yeso “wanɛ waheye Nzambi ndo wanɛ wahakitanyiya lokumu l’ɔlɔlɔ.” (2 Tɛs. 1:6-8) Diakɔ diele tshapita 2 ya mukanda ɔsɔ mɛnyaka di’Akristo amɔtshi wa l’etshumanelo kɛsɔ wakatatɛ “ntshimba wɔɔngɔ” lo kɛnɛ kendana la lushi la Jehowa polo lo mfɔnya ɔnɛ lushi lɔsɔ lamboleka nsukana. (Adia 2 Tɛsalɔnika 2:1, 2.) Akristo wa lo ntambe ka ntondo asɔ waki la eokelo ka tshitshɛ ka ekotshamelo ka sangwelo diaki Jehowa, oko wakayoditaka Pɔɔlɔ l’ɔkɔngɔ ate: “Sho mbeyaka paka yema tsho ndo sho mbutaka akambo w’oma le Nzambi paka yema tsho. Koko lam’ayokoma kɛnɛ kele kokele, kɛnɛ kele yema tsho kayokomɛ.” (1 Kɔr. 13:9, 10) Ɔnkɔnɛ, awui wakafunde ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ, ɔpɔstɔlɔ Petero ndo wakafunde Akristo w’akitami akina wa lo nshi shɔ wakakoke mbakimanyiya dia vɔ nama mbetawɔ kawɔ.

⁶ Dia mbakimanyiya lo kɛnɛ kendana la dui sɔ, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akaalembetshiya ɔnɛ apɔstazi wa wolo ndo “onto lɔnyɔla ɛlɛmbɛ” akahombe mɛnama la ntondo ka lushi la Jehowa ndja.a Oma laasɔ, l’etena kakashikikɛma, Nkumadiondjɔ Yeso ‘ayolanya’ wanɛ tshɛ wakakesama. Nde akɛnya dia vɔ wakahombe ndanyema “l’ɔtɛ wakiwɔ kombetawɔ ndo konanga akambo wa mɛtɛ.” (2 Tɛs. 2:3, 8-10) Sho pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Polo lo yɛdikɔ yakɔna yalangami akambo wa mɛtɛ? Onde lekɔ la eokelo kele la so nshi nyɛ kele lo periodikɛ kɛnɛ ndo l’ekanda aso ekina watondjɛ ɔhɔmbɔ ekambi wa Nzambi wa l’andja w’otondo?’

TƆSƆNƐ ANGƐNYI ASO LA LOMBA TSHƐ

7, 8. a) Weho akɔna wa waale wakahombe Akristo wa lo ntambe ka ntondo mpomana la wɔ? b) Waale akɔna waleka Akristo mpomana la wɔ ɛlɔ kɛnɛ?

⁷ Ekɔ mɛtɛ dia Akristo wayotanema la ntondo k’ehemba efula laadiko dia wɛnɛ woye oma le waa apɔsta la wetshelo awɔ. Pɔɔlɔ akafundɛ Timɔte ate: “Ngandji ka falanga ekɔ odio wa weho tshɛ w’akambo wa kɔlɔ.” Nde akashikikɛ ɔnɛ: “Amɔtshi wakayala la tɔ, ko wakatakɔ mboka ka mbetawɔ ndo wakayatshatsha la lonyangu l’efula.” (1 Tim. 6:10) L’atei w’ehemba wahomana l’Akristo ɛlɔ kɛnɛ mbele ndo “etsha wa demba.”​—Ngal. 5:19-21.

⁸ Aha la taamu, wɛ koka mɛna dia aki dui dia dimɛna lo woho wakahɛmɔla Pɔɔlɔ Akristo wa la Tɛsalɔnika mbala ko mbala lo kɛnɛ kendana la ehemba wakahombe ndja oma le wanɛ wakandelɛka nto ɔnɛ “apɔstɔlɔ wa kashi.” L’atei w’anto asɔ mbaki ndo wanɛ wakataka “akambo wele bu mɛtɛ dia nkonya ambeki dia vɔ mbayela.” (2 Kɔr. 11:4, 13; Etsha 20:30) Oma laasɔ, Yeso akayaandolaka etshumanelo ka l’Ɛfɛsɔ nɛ dia tɔ ‘kombetawɔka anto wa kɔlɔ.’ Akristo wa l’Ɛfɛsɔ asɔ ‘wakahembaka’ onto tshɛ lakayataka ɔnɛ ekɔ ɔpɔstɔlɔ, ko tete le kanga kashi mbende. (Ɛny. 2:2) Lo mukanda wa hende wakandayofundɛka ase Tɛsalɔnika, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akawadjangɛ ate: “Analengo le, tekɔ lo nyosha alako lo lokombo la Nkumadiɔndjɔ Yeso Kristo dia nyu kakitɔna la ɔnangɛso tshɛ lele la lɔsɛnɔ l’ofutanu.” Nde akawatɛ dia vɔ nkakitɔna ndo l’Akristo waki ‘konangaka nkamba.’ (2 Tɛs. 3:6, 10) Naka vɔ wakɔsaka anto asɔ oko akanga w’ofutanu, kete hoke wanɛ wakayashaka lo apɔstazi! Vɔ wakahombe mbewɔ anto wa ngasɔ nɛ dia mbɔtɔnganɛ la wɔ aki waale w’efula ndo kɛsɔ mbahombaso nsala kaanga ɛlɔ kɛnɛ.​—Tuk. 13:20.

9. Lande na kahombaso mbewɔ onto tshɛ ladjana la so taamu kana lakamba l’ɛtɛkɛta wa diɔnyɔ?

⁹ Ɛhɛmwɛlɔ wakasha ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ Akristo wa lo ntambe ka ntondo wekɔ ohomba efula le so nshi nyɛ nɛ dia tamboleka nsukana la mfɔnu ka woke ndo la ekomelo ka dikongɛ nɛ dia kɔlɔ. Hatokombola pondjo ‘nshisha oyango’ w’ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika wa Jehowa ndo nshisha lɔsɛnɔ la pondjo layotokondja l’olongo kana lanɛ la nkɛtɛ. (2 Kɔr. 6:1) Naka onto ɔmɔtshi lele la mbekelo ka mbɔtɔka lo nsanganya ya l’etshumanelo ambotatɛ mbidjana la so taamu taheyama ɔtɛ l’ekolo kana okamba l’ɛtɛkɛta wa diɔnyɔ, sho pombaka mbeewɔ.​—2 Tɛs. 3:13-15.

“NYOTETEMALE NKUKUTƐ AKAMBO WAKANYETSHAMA”

10. Wetshelo akɔna wakakeketshama Akristo wa la Tɛsalɔnika dia ndjela?

¹⁰ Pɔɔlɔ akalake anango wa la Tɛsalɔnika dia vɔ ‘ntshikala nge’ ndo nkukutɛ kɛnɛ kakawetshama. (Adia 2 Tɛsalɔnika 2:15.) “Akambo” akɔna wakawetshama asɔ? Ekɔ mɛtɛ dia ɔsɔ komonga awui waketshamaka lo ɛtɛmwɛlɔ wa kashi wakafɔnyaka anto amɔtshi oko awui akɔ ntomba oma lo Bible. Koko, Pɔɔlɔ akatɛkɛtaka dia wetshelo wakandalongola ndo wakalongola anto akina oma le Yeso ndo wetshelo akɔ mbaketsha apɔstɔlɔ l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Nzambi ndo efula l’atei wa wetshelo akɔ mbatanema lo Bible. Pɔɔlɔ akaandola Akristo wa l’etshumanelo ka la Kɔrɛtɔ nɛ dia nde akaafundɛ ate: “Lo akambo tshɛ, nyu mbohɔkami ndo nyekɔ lo nkukutɛ wetshelo wakamanyetsha.” (1 Kɔr. 11:2) Wetshelo ɔsɔ wakayaka oma le Jehowa ndo vɔ wakahombe ndjaɛkɛ lɔkɔ.

11. Awui akɔna wakoka shishɛ Okristo mbetawɔ kande?

¹¹ Lo mukanda wakandafundɛ Akristo wa la Hɛbɛru, Pɔɔlɔ akakotola yambalo yawɔ lo awui ahende wele naka Okristo mbasala, kete nde ayoshisha mbetawɔ kande ndo hotshikala nge. (Adia Hɛbɛru 2:1; 3:12.) Nde akatɛkɛta dia ‘otakwelo wa mboka’ ndo dia ‘wanganelo.’ Mongaka yema wolo dia nshihodia mbala kakɔ ɔtɔi waato watamɔ vɔamɛ oma l’omamu w’ashi, koko yema yema onto koka ndjɛna dia waato akɔ wambangana tshale la dibongo. Lo wedi okina, onto lapusa waato ande l’ashi mbanganyaka oma lo dibongo la wolo ande ndamɛ. Bɛnyɛlɔ sɔ pende mɛnyaka kɛnɛ kakomɛ wanɛ wetawɔ dia kesama, ko nshisha wɛkamu awɔ lo akambo wa mɛtɛ.

12. Awui akɔna wakoka ndanya lonyuma laso?

¹² Ondo kɛsɔ mbakakomɛ Akristo amɔtshi wa la Tɛsalɔnika. Ko kayotota lo nshi nyɛ? Akambo wɔsɛ anto wenya wekɔ lo tafule. Anto efula mbetshaka wenya efula la ntondo k’ɔrdinatɛrɛ lo mbadia kana nkadimola waa mesajɛ, lo eyango wa lokaki ndo lo tɔkɛnyɔ. Awui asɔ tshɛ nkoka nkonya Okristo dia mbekola yimba lo akambo akina ndo nkitshakitsha ohetoheto ande. Etombelo akɔna wonga la dui sɔ? Anto efula ndjokomaka dia ntshika nsala alɔmbɛlɔ wa l’otema ɔtɔi, wekelo wa Bible, wɔtwɛlɔ wa lo nsanganya ndo esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ. Ko kakɔna kahombaso nsala diaha ndjɛkayɛka esadi eto lo ekanelo kaso ka yimba?

KƐNƐ KAKOKA TOKIMANYIYA DIAHA SHO NDJƐKAYƐKA

13. Oko wakadiatatami, waonga akɔna wele l’anto efula, ndo kakɔna kakoka tokimanyiya diaha sho nshisha mbetawɔ kaso?

¹³ Dui dimɔtshi diahombaso nsala ele, mbohɔka etena kasɛnaso ndo mbeya waale wakoka monga la ntondo kaso naka sho mbekesanɛ la wanɛ wahetawɔ dia tekɔ lo nsɛna lo “nshi y’ekomelo.” Ɔpɔstɔlɔ Petero akafunde lo kɛnɛ kendana la nshi yasɛnaso nyɛ ate: “Asɔkanyi wayoya la lɔsɔkɔ lawɔ, wayosala akambo lo ndjela nsaki yawɔ hita ndo wayota vate: ‘Lende ele woongelo ande wakalakema? Nɛ dia ntatɛ lo lushi lakalale watshɛso djɔ lo nyɔi, diangɔ tshɛ diekɔ paka woho wokodiongaka oma k’etongelo k’andja.’” (2 Pet. 3:3, 4) Wadielo wa lushi la lushi w’Ɔtɛkɛta waki Nzambi ndo okanelo wa yimba la kɛnɛ kadiaso ayotokimanyiya dia sho ntetemala mbeya ɔnɛ tekɔ lo nsɛna lo “nshi y’ekomelo.” Apɔstazi wakatatami wakashile ntatɛ edja efula ndo wekɔ lo tatetemala polo ndo ɛlɔ kɛnɛ. “Onto lɔnyɔla ɛlɛmbɛ” ekɔ lo ntetemala monga ndo ekɔ lo ndɔsha ekambi wa Nzambi. Diakɔ diele, ɔnɛ mbele etena kahombaso ndeka nsungukala dia kongɛka lushi la Jehowa laya suke.​—Zef. 1:7.

14. Lande na kele ndjasha efula l’olimu w’esambishelo ekɔ tshondo y’ekokelo le so?

¹⁴ Akambo weta l’andja ɔnɛ mɛnyaka dia olimu w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo mbele dui dia ntondo diakoka tokimanyiya dia sho sɛnaka ndo mbewɔ dia ndjɛkayɛka oma lo ekanelo kaso. Oko wakadjangɛ Yeso Kristo lele Ɔtɛ w’etshumanelo ambeki ande dia vɔ mbetɛ anto wa lo wedja tshɛ ambeki ndo mbaetsha dia nkitanyiya akambo tshɛ wakandawadjangɛ, nde aki lo mbasha alako wakahombe mbakokɛ. (Mat. 28:19, 20) Dia sho nkamba l’alako asɔ, sho pombaka monga l’ohetoheto l’olimu w’esambishelo. Onde wɛ fɔnyaka dia anangɛso wa la Tɛsalɔnika wakasambishaka ndo waketshaka anto la dɛwɛlɛwɛ l’oyango wa minya okita? Pɔɔlɔ akaafundɛ ate: “Tanyodimake dja ya nyuma. Tanyɔnyɔlake akambo w’oma le Nzambi.” (1 Tɛs. 5:19, 20) Ande alaka wa diambo weso lo mbeka ndo wahombaso nsambisha anto akina lee!

15. Awui akɔna w’ohomba wakokanyu nsɛdingola lo Ɔtɛmwɛlɔ anyu wa lo nkumbo?

¹⁵ Mbokɛmaka dia sho pombaka nkimanyiya ase nkumbo yaso dia vɔ ndjalowanya l’olimu w’esambishelo. Anangɛso l’akadiyɛso efula wambɛna dia yoho mɔtshi yakokawɔ nsala dui sɔ ele lo kɛtshanyaka awui wendana l’esambishelo l’Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo mbala la mbala. Nyu koka nkɛtshanya dia mbeya ase nkumbo wayotshɔ tembola wanɛ wakasawola la wɔ mbala ketshi. Kakɔna kayowotosawola l’anto akɔ? Naa ɛtɛ w’awui wayoleka minanda etema w’ampokami awɔ? Etena kakɔna koleki dimɛna kakokawɔ tosala waendelo w’eyoyo? Anto efula mbɔsaka wenya ɛmɔtshi wa lo ɔtɛmwɛlɔ awɔ wa lo nkumbo dia nɔngɔsɔla nsanganya ya l’etshunanelo dia vɔ mbeya kɛnɛ kayototama lɛkɔ. Shi nyu koka nyomoleka ndjalɔngɔsɔla dia tosha kɔmatɛrɛ? Woshelo anyu wa kɔmatɛrɛ lo nsanganya ayokeketsha mbetawɔ kanyu ndo ayonyokimanyiya diaha nyu ndjɛkayɛka oma lo ekanelo kanyu ka yimba. (Osam. 35:18) Osalelo w’ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo ayotokimanyiya diaha sho monga la tokanyi ta kɔlɔ ndo la taamu.

16. Kakɔna kakimanyiya Akristo w’akitami dia nama ekanelo kawɔ ka yimba?

¹⁶ Etena kakanyiyaso woho wambɔtshɔkɔla Jehowa ekambi ande l’edja k’ɛnɔnyi efula ndo wambowonga la eokelo k’oshika k’alaka wa lo Bible, sho koka nongamɛ la lowando tshɛ difuto diatokongɛ la ntondo. Akristo w’akitami wekɔ l’elongamelo ka tolɛ kaamɛ la Kristo l’olongo. Elongamelo kɛsɔ mbakimanyiyaka dia vɔ nama ekanelo kawɔ ka yimba. Ɛtɛkɛta wakafundɛ ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ Akristo wa la Tɛsalɔnika ɛnɛ mendanaka ndo la Akristo w’akitami: “Sho tshutshuyamaka nshi tshɛ dia mbisha Nzambi losaka lo dikambo dianyu, nyu anangɛso walangema oma le Jehowa, nɛ dia Nzambi akanyɔsɔnɛ . . . lo nyokidia la nyuma kande ndo lo woho wakanyonge la mbetawɔ lo akambo wa mɛtɛ.”​—2 Tɛs. 2:13.

17. Ekeketshelo kakɔna kamboyokondja oma lo ɛtɛkɛta watanema lo 2 Tɛsalɔnika 3:1-5?

¹⁷ Wanɛ walongamɛ dia ndjokondja lɔsɛnɔ la pondjo lanɛ la nkɛtɛ, vɔ lawɔ pombaka mbewɔ dia ndjɛkayɛka esadi eto oma lo ekanelo kawɔ ka yimba. Naka wɛ ekɔ l’elongamelo ka ndjɔsɛna lanɛ la nkɛtɛ, kete wɛ pombaka nkamba la dako dia la ngandji diakasha ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ Akristo w’akitami waki la Tɛsalɔnika. (Adia 2 Tɛsalɔnika 3:1-5.) Onto tshɛ la l’atei aso pombaka nkamba la dako dia la ngandji sɔ. Mikanda wakafundɛ ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ Akristo wa la Tɛsalɔnika tɔhɛmɔlaka diaha sho monga la tokanyi ta kɔlɔ. Oko wasɛnaso l’etena k’ekomelo, Akristo tshɛ pombaka nkamba la ɛhɛmwɛlɔ ɛsɔ.