Tonyomoyanga Anto Efula Wa Mbeka Lawɔ Bible
1 Jehowa Nzambi ekɔ lo tshɔkɔla ɔlɔngɔswamelo ande wa la nkɛtɛ lo kisha ehamelo katatetemala. L’ɔnɔnyi w’olimu wetshi, anto 375923 wakabatizama l’andja w’otondo—yɛdikɔ ya l’atei atei ya ndekana ambeki 1000 w’eyoyo lushi tshɛ, kana yɛdikɔ y’anto 43 lo wonya a tango tshɛ! Oyadi ehemba wakahomana ndo wakakikɛ anangɛso l’ahole efula wotshikitanyi wa l’andja ɔnɛ lo ɛnɔnyi akumi wetshi ɛnɛ, olimu wa Diolelo wekɔ lo tatshu dimɛna ndo wekɔ lo tahame lo yoho ya diambo efula. Ekɔ ɔlɔ efula mɛna ehamelo kambotshama lo kɛnɛ kendana l’odianganelo wa lokumu l’ɔlɔlɔ.
2 L’ɔnɔnyi w’olimu wetshi, lo Burundi, Congo-Brazzaville la Congo-Kinshasa, takɛnyi ohamelo lo yɛdikɔ ya l’atei atei l’ambatshi mboka wa tshanda, l’abuku, la tobukubuku ndo la periodikɛ yakawakahɛ anto. Lofulo la komelo la wanɛ wakɔtɔ lo losanganya la Eohwelo lakadɛ. Ko kayotota di’anto weka la so Bible na? Lofulo l’anto wakeke la so Bible lakakitakita % 4 lo Burundi ndo % 10 lo Congo-Brazzaville, koko lo Congo-Kinshasa akadɛ % 14. Dikambo dioleki ohomba l’olimu wa mbetɛ anto ambeki ele mbeka l’anto Bible. Ko lâsɔ, kakɔna kakoka onto tshɛ ntsha dia mbidiya lofulo l’ambeki wa Bible lalanga kitakita lɔsɔ na?
3 Tonge la Saki ka Mbeka l’Anto Bible: Totshe tshɛ dia monga nge ndo salasalaka lo nyuma. Ambeki w’eshika wa Kristo wekɔ ‘l’ohetoheto l’elimu w’ɔlɔlɔ.’ (Tito 2:14) Naka sho mbidjaka olimu aso yimba, onde sho kokaka mbuta ɔnɛ tekɔ la saki k’efula ka têndaka anto tshɛ wakalongola ekanda? Onde la wangasanu tshɛ sho tɔsɛngɔlaka anto wɛnya saki dia sho mbeka la wɔ Bible lawakawɔ? (Romo 12:11) Kana onde sho pombaka monga la saki k’efula ka kalola dia tenda anto ndo tatɛ mbeka la wɔ Bible?
4 Walelo wa Bible, wɔtwɛlɔ wa lo nsanganya nshi tshɛ, ndo wekelo wa mikanda waki la Société ayotokimanyiya dia sho monga nge lo nyuma ndo kondja wolo oma l’ekimanyielo ka nyuma ka Nzambi. (Ef. 3:16-19) Naka sho ntsha ngasɔ, kete mbetawɔ kaso, ɛkamelo kaso le Jehowa ndo ngandji kokaso onyaso onto kayokeketshama. Tayotshutshuyama dia mbetsha anto akina akambo wa mɛtɛ. Naka tayotsha ngasɔ kete olimu aso wayonga dimɛna, wayɔtɔ elowa ndo wayotokeketsha. Aha la tamu, sho la dia nyomoyanga anto efula wa mbeka lawɔ Bible!
5 Tatɛ Mbeka l’ase Nkumbo Kayɛ: Ambutshi w’Akristo wele l’ana pombaka ndjakiyanya dia mbekaka l’ase nkumbo kande Bible mbala la mbala. (Euh. 31:12; Osam. 148:12, 13; Tuk. 22:6) Ayoleka dimɛna ambutshi mbeka l’anawɔ biukubuku Katɔlɔmba ko l’ɔkɔngɔ dibuku Ewo dia mbalɔngɔsɔla woho wa vɔ koma apandjudi wahatabatizama ndo dia vɔ ndjâkimɔ le Nzambi ndo batizama. Lo mɛtɛ, ambutshi mbeyaka sɛdingola lawɔ mikanda ekina lo ndjela ehomba ndo ɔnɔnyi wele l’ɔna. Ombutshi weka l’ɔnande kana anande waya apandjudi wahatabatizama mbeyaka mbawâdia oko ombeki wa Bible ɔtɔi, mbadia wonya, ndo diendelo di’oyoyo ɔtɔi lomingu tshɛ, oko wadiɛnya Olimu Aso wa Diolelo wa Ngɔndɔ ka Dikumi 1987 l’etenyi ka: “Ekadimwelo lo Wembola Anyu.”
6 Lɔngɔsɔla Ekongelo Kayɛ: Lo menda lofulo la periodikɛ, tobukubuku, ndo abuku wamboyokahanya, mɛnamaka mɛtɛ dia ntɔngɔ yambonɛma efula. Ntɔngɔ shɔ y’akambo wa mɛtɛ yakonɛma yayokokimanyiya dia kondja ambeki w’eyoyo efula. Onde okambi wa dikambɔ koka mɛtɛ ngɛnangɛna, naka nde akatetemala la monɛ, koko l’ɔkɔngɔ wa nde ntsha weolo ɛsɔ tshɛ nde hatshu dia tona? Kema. Woho akɔ wâmɛ mbele ekɔ ohomba tendaka ntɔngɔ nyɛ yakayonɛ.
7 Onde wɛ ndjaombɛka etena ka ntsha waendelo w’eyoyo mbala la mbala? Tetshake nshi efula dia ndjenda onto lakɛnya saki. Embola anto akɔ l’oyango wa tatɛ mbeka la wɔ Bible. Onde sho mbɔsaka nɔtɛ dimɛna, ndo adrɛsɛ w’amɛna w’anto wahombaso ndjênda? Lâdiko wa wɛ funda lokombo la adrɛsɛ ande, tohɛke dia funda lushi la ntondo lakanyahomana, periodikɛ kakatotshikɛ, ndo kɛnɛ kakayasawola lande lo tshena pe ndo dia kɛnɛ kayonyoyosawola mbala kayela. Tshika hiole ya ndjokotsha awui akina l’ɔkɔngɔ wa endelo tshɛ k’oyoyo.
8 Kanyiya Woho Wakokayɛ Ntsha Diendelo di’Oyoyo: Naa awui amɔtshi wahombaso mbohɔka lam’atshɔso dia tenda onto lakɛnya saki? (1) Onga l’osalosalo, ɔsande oko ɔngɛnyi, onga la wangasanu, ndo tongake obayobayo. (2) Nyosawole awui kana wembola wayowɔngɛnyangɛnya. (3) Lɛndjalɛndja sawo, ndo kambaka l’Afundelo. (4) Lo êndelo tshɛ, etsha ɔtɛkɛtshi ayɛ dui dimɔtshi diayondɛna ɔnɛ diekɔ ohomba efula le nde. (5) Lomialomia saki kande lo kɛnɛ kayonyoyosawola mbala kaye. (6) Ewɔ sawo di’ɔtshɔlɔlɔ. (7) Aha mbôka wembola wotshindja wɔɔngɔ kana wa wolo wolo. (8) Onga la shɛnɔdi, aha mbotɛ ɔnɛ tokanyi tayɛ tekɔ kɔlɔ kana ɔnɛ wɛ ekɔ la mbekelo ya kɔlɔ naka onto akɔ ataleke ngɛnangɛna awui wa lo nyuma.—Enda lo dikatshi di’okotsha di’Olimu Aso wa Diolelo wa Ngɔndɔ ka Nɛi, 1997, dia wɛ kondja tokanyi tokina dia mbeya ntsha waendelo w’eyoyo ndo tatɛ mbeka l’anto Bible.
9 Totshe Tshɛ Kakokaso Ntsha: L’etshumanelo kɛmɔtshi, apandjudi wakakondja nkombo y’anto tshɛ wadjasɛ lo luudu lɔmɔtshi l’etajɛ lahawɔtɔ wɔtɔtɔ. Wakafundɛ onto tshɛ ladjasɛ lɔkɔ mukanda, ndo wakadje traktɛ hiende lo mukanda la mukanda. L’ekomelo ka mukanda, wakâsɛngɔlaka dia mbeka la wɔ Bible ndo mbasha numɛlɔ ka telefɔnɛ woho wa vɔ mbeya kadimola lam’ayowolongola mikanda akɔ. L’ɔkɔngɔ wa nshi ngana tsho, ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi akâtelefɔnɛ ɔnɛ nde nangaka mbeka Bible. La wedi a pindju anangɛso wakatshu towenda ndo tatɛ mbeka la nde lo dibuku Ewo. La dikɔlɔ diakɔ diamɛ nde akaye lo Wekelo wa Dibuku wa l’Etshumanelo, ndo akatetemala ndja lo nsanganya tshɛ. Oshimu kele edja, nde akatatɛ mbadia Bible nshi tshɛ. Nde akahame esadi ndo akabatizama.
10 Djui mɔtshi y’apandjudi wakatatshɔka lo vɔatirɛ ɔtɔi wakokana dia ntsha waendelo w’eyoyo vɔ tshɛ kâmɛ. Akadiyɛso ahende wakalange menda onto ɔmɔtshi lakɛnya saki, koko nde komonga lawɔ, ɔnkɔnɛ osekaseka okina akadihola luudu ata ate: “Lambonyokongaka.” Osekaseka ɔsɔ ambolongolaka dibuku Ewo oma le osekande ɔmɔtshi. L’etena kakatshu akadiyɛso towenda, ko nde ambadia dibuku di’otondo mbala hiende, ndo awui wa lɔkɔ wakawambia heyama. Nde akawatɛ ate dimi hakoke mamba di’Ɛmɛnyi ndja nyomenda ɛlɔ nɛ dia lambɔlɔmbaka dia vɔ ndja ndjeka la mi Bible. Vɔ wakamɛ mbeka la nde Bible, ndo nde akamɛ ndja lo nsanganya ya l’etshumanelo, ndo akahame esadi esadi.
11 Atete edja, kadiyɛso kɛmɔtshi kambobatizama aya suke l’ɛnɔnyi 25, akasha nyango ɔnɛ laki l’Ɔtɛmwɛlɔ ɔmɔtshi dibuku Ewo, nde akamɛ mbadia dibuku diakɔ. L’ɔkɔngɔ wa nde shidiya mbadia totshapita tohende, nde akelɛ ɔnande la omoto ko akawotɛ ate: “Dimi nangaka koma Ɔmɛnyi wa Jehowa,” ɔnande ɔsɔ akambe hakoke! Nde akamɛ mbeka Bible ndo kakianɛ nde ambobatizama.
12 Hemba l’Alako anɛ: Onde wɛ ambohembaka dia mbeka l’onto Bible mbala kakɔ ɔtɔi? Wɛ mbeyaka mbuta tsho ɔnɛ: “Naka wɛ nangaka onto kêtsha Bible ofele, dimi mbeyaka kɛnya lo taahe tongana toto nganɛ wekaso. Naka wɛ nangaka, kete sho mbeyaka tetemala.” Lo kamba la yoho nyɛ, anto efula mbetawɔka mbeka Bible ndo menda nganɛ weta wekelo akɔ.
13 Kam’atatɛnyu mbeka, ɛnya ombeki woho wa nde nɔngɔsɔlaka wekelo la ntondo lo mbadia avɛsa tshɛ woshilami ndo lo mbekɛ oshidi lo tɔtɛkɛta t’ohomba takadimola wembola. Nyosawole paka awui woleki ohomba. Paka monga la yewo naka eke l’etatelo, koko ekɔ ohomba mbekaka mbala la mbala. Tohɛke dia mɛnya ohomba wa dɔmbɛlɔ l’atei a wekelo aso ndo kimanyiyande lo tshimbo y’Afundelo dia nde tokomɛ wekamu tshɛ. Ntsha tshɛ dia mɔtsha wekelo.
14 Lo mɛtɛ, anto tshɛ weka Bible hawohame woho akɔ wâmɛ. Amɔtshi hawoleke ndjasha l’awui wa lo nyuma ndo hawoleke kimɛ awui wekawɔ esadi. Le akina, mbeyaka monga wolo mbeka tshapita y’otondo lomingu tshɛ nɛ dia vɔ wekɔ l’edinganu efula lo lɔsɛnɔ. Ɔnkɔnɛ, lo tena dimɔtshi mbeyaka monga ohomba wa mbeka mbala efula dia mana totshapita tɔmɔtshi ndo ayohomba mbahɛ ngɔndɔ mɔtshi lâdiko dia shidiya dibuku di’otondo. Tena dimɔtshi, sho mbeyaka mimɛ mbeka l’onto biukubuku Katɔlɔmba, ko l’ɔkɔngɔ diko dibuku Ewo. Tɛdikɔ tɔsɔ, mbidja ndo wɔtwɛlɔ wa lo nsanganya ya l’etshumanelo ayokimanyiya ombeki dia nde mpika etshina k’ɔlɔlɔ lo mɛtɛ.
15 Lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, lɔmba dia kondja onto la mbekaka lande Bible! (1 Joa. 3:22) Ɔtɔi ɔmɔtshi wa diɛsɛ di’ɔngɛnɔngɛnɔ efula diele l’Okristo ele dia Jehowa kamba la nde dia konya onto ɔmɔtshi ombeki wa Yeso Kristo. (Etsha 20:35; 1 Kor. 3:6-9; 1 Tes. 2:8) Etena ka monga l’ohetoheto l’olimu wa mbeka l’anto Bible tɔ kɛnɛ, l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa ayɔtshɔkɔla weolo wadjaso dia tatɛ mbeka l’anto efula Bible!
[Caption on page 5]
[Caption on page 5]
Onde wɛ nɔmbaka dia tana onto la tatɛ mbeka la nde Bible?