Woho wakokayɛ nkimanyiya wanɛ wele l’okakatanu dia mbadia
1. Okakatanu akɔna wakoka monga la so dia mbetsha anto wele l’okakatanu dia mbadia?
1 Ampokami wele l’okakatanu dia mbadia koka ndjasha l’akambo wa lo nyuma, koko mbeyaka monga ko vɔ mbokaka wɔma wa mbadia Bible ndo abuku akina. Ondo mbisha anto wa ngasɔ dibuku Bible etshatɔ mbala ka ntondo kahomanaso la wɔ hatonga l’etombelo w’amɛna. Ngande wakokaso mbakimanyiya lo nyuma? Takambola apandjudi wa tomanamana wa lo wedja ndekana 20 wotshikitanyi kɛnɛ kasalawɔ. Vɔ wakate awui wayela anɛ.
2. Naa dihomɔ di’amɛna diakokaso nkamba la diɔ dia nkimanyiya onto lele l’okakatanu dia mbadia?
2 Naka ombeki wa Bible ekɔ l’okakatanu dia mbadia kana heye mbadia, wɛ koka ntatɛ la nde lo biukubuku Hokamɛ Nzambi kana Hokamɛ Nzambi dia wɛ nsɛna pondjo pondjo. Ombatshi mboka ɔmɔtshi wa l’États-Unis akɛnya onto ɔmɔtshi tobukubuku tɔsɔ ndo akawombola nyɛ yalekande ngɛnangɛna. Alapɔlɔ ɔmɔtshi w’oma lo Bɛtɛlɛ ka la Kenya mɛnyaka dia dihomɔ sɔ diakonge l’etombelo w’amɛna efula lo wodja awɔ, nɛ dia ase Afrikɛ efula ndekaka ngɛnangɛna mbakɔndɔlɛ ɔkɔndɔ lo dihole dia mbaoka ambola ko vɔ nkadimola. Kaanga mbele anto wakɔtɔ kalasa efula mbetawɔka esadi eto dia mbadia ndo mbokama ambola, yoho shɔ haleke ngɛnyangɛnya wanɛ waki kombɔtɔ kalasa efula. Naka ombeki wa Bible mbeyaka mbadia yema, kete apandjudi efula kombolaka ntatɛ mbeka la wɔ lo Buku di’ɛkɔndɔ wa lo Bible kana biukubuku Lokumu l’ɔlɔlɔ l’oma le Nzambi! kana Wɛ Kokaka Monga Ɔngɛnyi wa Nzambi!
3. Ngande wele monga la shɛnɔdi lo dikambo dia wanɛ waheye mbadia ayotokimanyiya dia nkondja etombelo w’ɛlɔlɔ etena kawaetshaso Bible?
3 Andolande: Wanɛ waheye mbadia koka mboka sɔnyi ndo efula kawɔ ndjaɔsaka oko anto w’anyanya. Mbala efula dui dia ntondo diahombaso nsala dia mbaetsha akambo wa mɛtɛ, ele mbakimanyiya dia vɔ ndjaoka dimɛna. Anto efula waheye mbadia wekɔ la yimba ndo wekɔ l’akoka wa mbeka. Sho pombaka mbalɛmiya efula ndo mbasalɛ akambo la kɛnɛmɔ. (1 Pet. 3:15) Vɔ wayokeketshama dia ntetemala mbeka Bible naka vɔ mbeya ɔnɛ wekɔ lo tahame lo nyuma ndo welo wadjawɔ bu anyanya. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ taandolake anto asɔ.
4. Ngande wakokaso nkeketsha wanɛ waheye mbadia dimɛna dia nɔngɔsɔlaka wekelo wa Bible?
4 Oyadi ombeki wa Bible ekɔ l’okakatanu wa mbadia, keketshande dia nɔngɔsɔlaka wekelo. Apandjudi amɔtshi wa la Afrique du sud keketshaka ambeki awɔ wa Bible dia nɔmba ose nkumbo kana ɔngɛnyi awɔ weya mbadia dimɛna dia mbakimanyiya. Opandjudi ɔmɔtshi wa la Grande-Bretagne keketshaka ambeki ande dia nɔngɔsɔlaka wekelo lo mbasha dibuku diande diakandekɛ eshidi etena kataweke edingɔ ɛmɔtshi dia vɔ nshihodia ɔnɛ bu wolo ntana ekadimwelo wambowekɛka eshidi. Ɔnangɛso ɔmɔtshi lele la Inde keketshaka ambeki ande wa Bible dia nsɛdingola esato wele lo wekelo wayoweka lomingu layaye ndo nkana yimba la ntondo lɔkɔ.
5. Ngande wakokaso nkɛnɛmɔla solo dia lotutsha etena kekaso l’onto?
5 Onga la solo dia lotutsha: Oyadi okanda akɔna wakamba la yɛ, tɔtɔmiya awui w’ohomba wele lɔkɔ ndo nkimanyiya ombeki ayɛ wa Bible dia nshihodia awui dimɛna. L’etatelo, ayoleka dimɛna nyu nkɛtshanya akambo l’edja ka minitɛ 10 kana 15. Toyangake dia mbeetsha akambo efula mbala kakɔ ɔtɔi, koko lo wekelo tshɛ nyu koka mbeka kaanga edingɔ engana eto. Onga la solo dia lotutsha naka ombeki ayɛ wa Bible hadɛ esadi esadi. Ondo nde ayotshutshuyama dia ndowanya akoka ande wa mbadia etena katandahamia lowando lande otsha le Jehowa. Dia nkimanyiya ombeki ayɛ wa Bible dia nsala dui sɔ, ekɔ ohomba mbeelɛ dia ndjɔtɔ lo nsanganya oma k’etatelo.
6. Ngande wakokaso nkimanyiya anto dia mbeya mbadia?
6 Naka ambeki wa Bible mbeka dia mbadia, kete vɔ wayoleka mpama lo nyuma. (Osam. 1:1-3) Apandjudi efula wambokimanyiyaka ambeki awɔ wa Bible lo nkamba la biukubuku Eka Woho wa Mbadia la Funda l’edja ka minitɛ mɔtshi l’ekomelo ka wekelo tshɛ. Naka ombeki ambɔkɔmɔ, ondo wɛ koka mbokeketsha dia ntetemala lo mboohola awui amɔtshi wakandatondoya dia nsala. Shikikɛnde dia Jehowa ayɔtshɔkɔla welo ande ndo keketshande dia nde nɔmbaka Nzambi dia nkondja ekimanyielo. (Tuk. 16:3; 1 Jni. 5:14, 15) Apandjudi amɔtshi wa la Grande-Bretagne keketshaka ambeki awɔ wa Bible dia ndjadjɛ eyango wakokawɔ nkotsha, ɛnyɛlɔ nembetɛ alɛta wa alfabɛtɛ, mbeya woho wa mbishola avɛsa ko mbadia amɔtshi ndo l’ekomelo mbadia ekanda ɛmɔtshi wa wɔdu walembetshiya Bible. Mbala efula dia nkimanyiya anto dia mbeya mbadia ekɔ ohomba mbakeketsha dia vɔ nanga dui sɔ, koko aha mbaetsha tsho woho wa disala.
7. Lande na kahatahombe mengenga dia mbeka la anto wele l’okakatanu dia mbadia?
7 Jehowa hɔnyɔla anto waki kɔmbɔtɔ kalasa efula. (Jobo 34:19) Jehowa otema w’onto mbendande. (1 Ek. 28:9) Ɔnkɔnɛ, tatengengake dia nsambisha anto wele l’okakatanu dia mbadia. Tekɔ la dihomɔ efula di’amɛna diakoka tokimanyiya dia ntatɛ mbeka l’anto asɔ. L’edjedja ka wonya, wɛ koka ndjotatɛ mbeka l’onto la ngasɔ lo dibuku Bible etshatɔ ndo mbokimanyiya dia ndeka nshihodia Afundelo.
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 6]
Wanɛ waheye mbadia koka mboka sɔnyi ndo efula kawɔ ndjaɔsaka oko anto w’anyanya. Mbala efula dui dia ntondo diahombaso nsala dia mbaetsha akambo wa mɛtɛ, ele mbakimanyiya dia vɔ ndjaoka dimɛna
[Kiombo ya lo lɛkɛ 6]
Naka ompokami ayɛ heye mbadia, hemba nsala nganɛ:
• Tatɛ mbeka la nde lo biukubuku Hokamɛ Nzambi, Hokamɛ Nzambi dia wɛ nsɛna pondjo pondjo kana lo okanda okina wakokande nshihodia.
• Salɛnde akambo la kɛnɛmɔ ndo andolakande.
• Eka la nde lo tshena pe ndo toyangake dia mbeetsha akambo efula mbala kakɔ ɔtɔi.
• Kimanyiyande dia mpamia akoka ande wa mbadia.
Etena kakɛnɛmɔlande lowando lele la nde l’akambo wa mɛtɛ ndo nsaki kande ka ndeka mbeya akambo, wɛ koka ntatɛ mbeka la nde lo dibuku Bible etshatɔ.