SAWO DIA WEKELO 34
“Ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ”
“Ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ.”—3 JNI. 4.
OSAMBO 111 Ɛkɔkɔ wa monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ
AWUI WAYƆTƐKƐTAMAa
1. Wahɔ akɔna wakondjaso etena katɛso anto akina woho wakateye “akambo wa mɛtɛ”?
“NGANDE wakayeye akambo wa mɛtɛ?” Aha la taamu, wɛ ambokadimola lo dimbola sɔ mbala efula? Ɔsɔ ekɔ dimbola dimɔtshi l’atei wa ambola watotombolaka etena kalangaso mbeya ɔnangɛso kana kadiyɛso kɛmɔtshi dimɛna. Sho ngɛnangɛnaka dia mpokamɛ anangɛso l’akadiyɛso etena katɔkɔndwɛwɔ woho wakawakome dia mbeya ndo nanga Jehowa ndo sho ngɛnangɛnaka woho wɔsaso akambo wa mɛtɛ. (Rɔmɔ 1:11) Asawo asɔ tokimanyiyaka nto dia ntetemala nkanyiya woho wakombolaso efula dia nkoma Ɛmɛnyi wa Jehowa. Ndo sho ndekaka ndjashikikɛ nto dia “ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ,” mbuta ate ntetemala nsɛna lo yoho yayotokimanyiya dia tshɔkwama ndo mbetawɔma le Jehowa.—3 Jni. 4.
2. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?
2 Lo sawo nɛ, tayonyomɔsɛdingola ɛkɔkɔ ɛmɔtshi wɛnya lande na kalangaso akambo wa mɛtɛ. Oma laasɔ, tayɔsɛdingola woho wakokaso ntetemala mɛnya ngandji lo woshasha wa nɛmɔ ɔsɔ. Aha la taamu, ɔsɛdingwelo w’akambo anɛ ayoleka mfudia lowando laso le Jehowa lo woho wakandatokotola l’akambo wa mɛtɛ. (Jni. 6:44) Dui sɔ diayokeketsha nsaki kaso ka mbetsha anto akina akambo wa mɛtɛ.
ƆKƆKƆ WALANGASO “AKAMBO WA MƐTƐ”
3. Naa ɔkɔkɔ woleki woke watotshutshuya dia nanga akambo wa mɛtɛ?
3 Sho nangaka akambo wa mɛtɛ l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ efula. Ɔkɔkɔ woleki ohomba ele, sho nangaka Jehowa Nzambi, lele Kiɔkɔ y’akambo wa mɛtɛ. Lo tshimbo y’Ɔtɛkɛta ande, Bible, mbakatakome dia mbeeya aha tsho oko Kanga-Wolo-Tshɛ, Otungi w’olongo la nkɛtɛ, koko ndo nto oko Shɛso lele l’olongo loludi la ngandji, layakiyanya la ngandji tshɛ dikambo diaso. (1 Pe. 5:7) Sho mbeyaka dia Nzambi kaso ekɔ Nzambi “ka kɛtshi ndo kokana kandji, kahoke nkɛlɛ esadi ndo koludi tɔɔ la ngandji ka kɔlamelo ndo la mɛtɛ.” (Eto. 34:6) Jehowa nangaka losembwe. (Isa. 61:8) Nde mongaka la lonyangu l’efula etena katɛnande tasowa. Nde ekɔ suke ndo nomɔlomɔka dia nkomiya asui tshɛ l’etena kakandashikikɛ. (Jɛr. 29:11) Tekɔ lo kongɛɛ l’asolo walomɔlomɔ etena ka diambo kɛsɔ. Ɔsɔ ekɔ ɔkɔkɔ ɔmɔtshi watotshutshuya dia mboka Jehowa ngandji k’efula.
Akambo wa mɛtɛ wa lo Bible wekɔ oko . . . Longo la masuwa
L’ɛnyɛlɔ ka longo lashikimadia masuwa, elongamelo kaso kohikami lo Bible koka toshikimadia lo ntena di’ehemba. Akambo wa mɛtɛ wa lo Bible totshutshuyaka dia mbewoya anto akina elongamelo kaso kendana la nshi yayaye (Enda odingɔ 4-7)
4-5. Lande na kakɛdika ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ elongamelo kaso la longo la masuwa?
4 Naa ɔkɔkɔ okina watotshutshuya dia nanga akambo wa mɛtɛ? Akambo wa mɛtɛ tokondjiyɛka wahɔ efula. Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi. Akambo wa mɛtɛ mendanaka nto la elongamelo kaso ka lo nshi yayaye. Dia mɛnya nɛmɔ diele la elongamelo, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Elongamelo kɛsɔ kele la so, kele oko longo la masuwa le anima kekɔ nge.” (Hɛb. 6:19) L’ɛnyɛlɔ ka longo la masuwa, elongamelo kaso kohikami lo Bible koka tokimanyiyaka diaha sho ndjɛkayɛka etena kahomanaso l’ekakatanu lo lɔsɛnɔ.
5 Lo ndjela awui wodingi divɛsa nɛ, Pɔɔlɔ akatɛkɛtaka dikambo dia elongamelo k’otsha l’olongo kangɛnangɛna Akristo w’akitami. Koko ɛtɛkɛta ande mendanaka nto l’Akristo walongamɛ dia ndjɔsɛna pondjo pondjo lo paradiso ka la nkɛtɛ. (Jni. 3:16) Lo mɛtɛ, mbeya akambo wendana la elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo tokimanyiyaka dia monga la lɔsɛnɔ lele l’oyango.
6-7. Wahɔ akɔna wakakondja Yvone lo mbeya akambo wa mɛtɛ wendana la nshi yayaye?
6 Tɔsɛdingole kɛnɛ kakakomɛ kadiyɛso kɛmɔtshi kelɛwɔ Yvone. Nde kombodiama l’akambo wa mɛtɛ ndo etena kakinde dikɛnda, nde akokaka nyɔi wɔma. Nde mbohɔka dia nde akadia etelo kɛmɔtshi kahandohɛki pondjo k’ɔnɛ: “Ekɔ lushi lɔmɔtshi lele lɔsɛnɔ layokomɛ.” Nde mbutaka ate: “Ɛtɛkɛta ɛsɔ wakakonya dia kanyiyaka nshi tshɛ lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye. Lakataka nte, ‘lɔsɛnɔ hatokomɛ paka nganɛ oto. Lakayambolaka nte, ‘lande na kasɛnaso ɛnɔnyi engana eto, oma laasɔ ko sho mvɔ.’ Dimi koshihodiaka lande na keso lanɛ la nkɛtɛ. Ndo dimi kokombolaka mvɔ.”
7 L’ɔkɔngɔ diko, lam’akinde l’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi, Yvone akayohomanaka l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Nde mbutaka ate: “Lakatatɛ monga la elongamelo ka sɛnaka pondjo pondjo lo Paradiso ka la nkɛtɛ.” Ko wahɔ akɔna wakakondja kadiyɛso lo mbeya akambo wa mɛtɛ? Nde kotshaka ate: “Lambotshika ndjakiyanya wonya tshɛ lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye ndo lo kɛnɛ kendana la nyɔi.” Oko wakokayɛ diɛna, akambo wa mɛtɛ wekɔ la nɛmɔ di’efula le Yvone ndo nde ekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia mbewoya anto akina elongamelo kande kendana la nshi yayaye.—1 Tim. 4:16.
Akambo wa mɛtɛ wa lo Bible wekɔ oko . . . Ɛngɔ ka nɛmɔ
Kambɛ Jehowa oma ko kakianɛ ndo monga la elongamelo ka salaka dui sɔ pondjo pondjo lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo diande ekɔ oko ɛngɔ kɛmɔtshi ka nɛmɔ. Dui sɔ ndeka ɛngɔ tshɛ kakokaso ndjahondja (Enda odingɔ 8-11)
8-9. a) Lo wɛɛla ɔmɔtshi waki Yeso, ngande wakɔshi pami kɛmɔtshi ɛngɔ ka nɛmɔ kakandashola? b) Akambo wa mɛtɛ wekɔ la nɛmɔ dia ngande le yɛ?
8 Akambo wa mɛtɛ mendanaka nto la lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Diolelo dia Nzambi. Yeso akɛdika akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo dia Nzambi la ɛngɔ ka nɛmɔ koshɛmi. Oko wofundamidiɔ lo Mateo 13:44, Yeso akate ate: “Diolelo dia l’olongo diekɔ oko ɛngɔ ka nɛmɔ kakashɛma l’ekambɔ, ko onto ɔmɔtshi akakiɛnyi ndo akakishɛ; ndo l’ɔtɛ w’ɔngɛnɔngɛnɔ waki la nde, nde akatshu, akatosondja diangɔ diande tshɛ ko akayosomba ekambɔ kakɔ.” Tolembete dia pami kɛsɔ kotayangaka ɛngɔ kakashɛma kɛsɔ. Koko lam’akandakitane, nde akayahondja diangɔ efula dia kikondja. Diakɔ diele, nde akasondja ɛngɔ tshɛ kaki la nde. Lande na? Nɛ dia nde akeyaka nɛmɔ diaki la ɛngɔ ka nɛmɔ kɛsɔ. Tɔ kakaleke ɛngɔ tshɛ kaki la nde nɛmɔ.
9 Onde ngasɔ mbɔsayɛ akambo wa mɛtɛ? Ndooko onyake, ngasɔ mbawaɔsayɛ! Sho mbeyaka dia ndooko ɛngɔ ɔtɔi kakoka tosha andja ɔnɛ kakoka mbɛdikama l’ɔngɛnɔngɛnɔ wele la so l’olimu wakambɛso Jehowa ɛlɔ kɛnɛ, tele la elongamelo ka ndjɔsɛna pondjo pondjo lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo. Diɛsɛ diele la so dia monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa, ndeka awui tshɛ wakatayahondja. Ɔngɛnɔngɛnɔ woleki tshɛ wele laso ele wa “mbɔngɛnyangɛnya lo akambo tshɛ.”—Kɔl. 1:10.
10-11. Kakɔna kakatshutshuya Michael dia nsala etshikitanu lo lɔsɛnɔ lande?
10 Efula l’atei aso wakayahondja awui efula l’oyango wa mbetawɔma le Jehowa. Amɔtshi wakatshike elimu wa lokumu wa l’andja ɔnɛ. Akina wakatshike dia mbesa ɔngɔnyi. Akina nto wakatshikitanya yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ tshɛ lo tshɛ etena kakaweke akambo wendana la Jehowa. Kɛsɔ mbakasale Michael. Nde kombodiama lo akambo wa mɛtɛ. Etena kakinde ɔlɔngɔlɔngɔ, nde akeke karate. Nde mbutaka ate: “Aki ohomba efula le mi dia ntetemala monga la demba dia wolo. Lo ntena dimɔtshi, lakayaokaka dia ndooko onto lakakoke nɛndjami.” Koko lam’akandatatɛ mbeka Bible, Michael akayeyaka kanyi yaki Jehowa lo kɛnɛ kendana l’awui wa ngala. (Os. 11:5) Lo kɛnɛ kendana la wadi l’omi wanɛ wakekaka la nde, Michael mbutaka ate: “Ndooko lushi lakawambutɛ dia dimi ntshika karate; vɔ wakatetemala tsho mbetshami akambo wa mɛtɛ wa lo Bible.”
11 Lo yɛdikɔ yakatalekaka Michael mbeya awui wendana la Jehowa, mbakatalekaka ngandji kawokande mfula. Nde akanandema lo menda kɛtshi k’efula koka Jehowa atɛmɔdi Ande. L’edjedja ka wonya, Michael akayoshihodiaka dia nde akahombe mbɔsa yɛdikɔ yakatshikitanya lɔsɛnɔ lande. Nde mbutaka ate: “Dimi lakeyaka dia ntshika karate ayonga dui dioleki wolo le mi. Koko lakeyaka nto dia yɛdikɔ shɔ yayɔngɛnyangɛnya Jehowa ndo laki suke dia ndjahondja oseka ɛngɔ tshɛ dia mbookambɛ.” Michael aki la lowando lo menda nɛmɔ diele l’akambo wa mɛtɛ wakandashola ndo lowando lɔsɔ lakotshutshuya dia nsala etshikitanu wa weke lo lɔsɛnɔ lande.—Jak. 1:25.
Akambo wa mɛtɛ wa lo Bible wekɔ oko . . . Tala
Tala diahɛta wolo tokimanyiyaka dia mɛna dimɛna etena keso lo wodjima. Woho akɔ waamɛ mbele Ɔtɛkɛta wa Nzambi tɛnyaka woho wa mbɔsa tɛdikɔ ta lomba etena kakatasɛnɛ l’andja ɔnɛ wa wodjima waki Satana (Enda odingɔ 12-13)
12-13. Ngande wakakimanyiya akambo wa mɛtɛ wa lo Bible Mayli?
12 Dia mɛnya nɛmɔ diele l’akambo wa mɛtɛ, Bible mbaɛdikaka la tala diahɛta lo wodjima. (Os. 119:105; Ɛf. 5:8) Mayli, ladjasɛ la Azerbaïdjan, akangɛnangɛnaka efula ekimanyielo kakandalongolaka oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Nde akole lo nkumbo kakatɔna l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ. She aki ose Mizilima ndo nyango aki l’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda. Nde mbutaka ate: “Kaanga mbakameyaka dia Nzambi ekɔ, aki awui amɔtshi wakatshindjaka wɔɔngɔ. Lakayambolaka nte: ‘Lande na kakatonge Nzambi anto ndo l’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ akɔna wahomba onto soyama lɔsɛnɔ lande l’otondo l’ifɛrnɔ pondjo pondjo?’ Lam’ele anto mbutaka dia dikambo tshɛ diatomba ekɔ lolango la Nzambi, lakayambolaka nte: ‘Onde Nzambi ekɔ tsho onto lalanga mɛnaka woho wasowa anto akina?’”
13 Mayli akatetemala nyanga ekadimwelo wa ambola asɔ. L’ɔkɔngɔ diko, nde akayetawɔka mbeka Bible ndo akayokoma Ɔmɛnyi wa Jehowa. Nde mbutaka ate: “Awui wetawoya wa lo Bible wakakimanyiya dia nkoma onto lele l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula. Elembetshiyelo w’eshika wakamashola l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakambisha wɔladi wa l’etei k’otema.” L’ɛnyɛlɔ kaki Mayli, sho tshɛ tombolaka Jehowa, “Ɔnɛ laka[t]elɛ oma lo wodjima oya l’osase ande wa diambo.”—1 Pe. 2:9.
14. Ngande wakokaso mfudia ngandji kokaso akambo wa mɛtɛ? (Enda ndo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Wɛdikelo ekina.”)
14 Ɔsɔ ekɔ bɛnyɛlɔ dingana nto diɛnya nɛmɔ diele l’akambo wa mɛtɛ. Aha la taamu, wɛ koka nkanyiya bɛnyɛlɔ dikina efula. Lo wekelo ayɛ w’onto ndamɛ, lande na kahayadjɛ oyango wa ntana ɛkɔkɔ ekina wahomba kotshutshuya dia nanga akambo wa mɛtɛ? Lo yɛdikɔ yayotoleka nanga akambo wa mɛtɛ, mbayotoleka ntana toho ta mɛnya woho walangaso akambo akɔ wa mɛtɛ.
WOHO WƐNYASO DIA SHO NANGAKA AKAMBO WA MƐTƐ
15. Naa yoho mɔtshi yakokaso mɛnya dia sho nangaka akambo wa mɛtɛ?
15 Sho koka mɛnya dia sho nangaka akambo wa mɛtɛ lo mbekaka Bible mbala la mbala ndo ekanda walembetshiya Bible. Ndo nto, oyadi edja ka ngande kamboteya akambo wa mɛtɛ, tekɔ nshi tshɛ l’awui efula wa mbeka. Numɛlɔ ka ntondo ka periodikɛ kɛnɛ kakate ɔnɛ: “Akambo wa mɛtɛ [wekɔ oko] dɛmbɔlɛmbɔ dia tshitshɛ diele l’oswe diodingami la kangaka efula. Di’onto dikondja, nde pombaka mbidja welo efula. . . . Ndo etena kadisholande, nde hahombe ngɛnangɛna dia nkondja ɔtɔi oto. . . . Nde pombaka ntetemala nyanga dia mbishola alɛmbɔlɛmbɔ efula.” Wekelo wekɔ olimu wa wolo, koko welo ɛsɔ bu anyanya.
16. Naa yoho ya wekelo yele la wahɔ le yɛ? (Tokedi 2:4-6)
16 Aha sho tshɛ mbangɛnangɛna mbadia ndo mbeka. Koko Jehowa tɔlɔmbaka dia ‘ntetemala nyanga’ ndo ‘ntetemala ntshimola’ dia monga la eokelo k’efula k’akambo wa mɛtɛ. (Adia Tokedi 2:4-6.) Etena kadjaso welo wa ngasɔ, sho kondjaka wahɔ nshi tshɛ. Lo kɛnɛ kendana la wadielo wa Bible w’onto ndamɛ, Corey mbutaka dia l’etena ɔtɔi, nde ndjashaka tshɛ lo divɛsa ɔtɔi. Nde nembetshiyaka ɔnɛ: “Dimi mbadiaka nɔtɛ tshɛ, rɛferansɛ tshɛ ndo dimi salaka eyangelo ekina. . . . Yoho shɔ kimanyiyakami dia mbeya akambo efula!” Oyadi onto nkamba la yoho shɔ kana yoho kina, sho mɛnyaka lowando laso l’akambo wa mɛtɛ etena kayatshungolɛso etena ndo kadjaso welo dia mbeka akambo akɔ.—Os. 1:1-3.
17. Kakɔna kalembetshiya nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’akambo wa mɛtɛ? (Jakɔba 1:25)
17 Lo mɛtɛ, sho mbeyaka dia hatohombe nkomɛ tsho lo mbeka akambo wa mɛtɛ. Dia nkondja wahɔ tshɛ lo tshɛ, sho pombaka nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’akambo wa mɛtɛ, mbuta ate nkamba la kɛnɛ kekaso lo lɔsɛnɔ laso. Paka sho mbosadi ngasɔ, ko akambo wa mɛtɛ tela ɔngɛnɔngɛnɔ. (Adia Jakɔba 1:25.) Ngande wakokaso monga l’eshikikelo dia tekɔ lo nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’akambo wa mɛtɛ? Ɔnangɛso ɔmɔtshi mbeyaka tɔlɔmba dia sho nsɛdingola lɔsɛnɔ laso hita dia menda kana sho kambaka la kɛnɛ kekaso ndo mbeya ahole wahombaso ndeka ndjalowanya. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Oyadi lo yɛdikɔ yakɔna yambotohama, totetemale ntshɔ otsha la ntondo lo yoho ya dimɛna lo ndjela lokolo lakɔ laamɛ.”—Flpɛ. 3:16.
18. Lande na kasalaso la wolo dia “ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ”?
18 Tokanyiya ɛlɔlɔ wakondjaso lo nsala la wolo dia “ntetemala nkɛndakɛnda lo akambo wa mɛtɛ”! Dui sɔ hadiotokimanyiya tsho dia ndowanya yoho yaso ya lɔsɛnɔ, koko diɔ ngɛnyangɛnyaka nto Jehowa ndo asekaso ambetawudi. (Tok. 27:11; 3 Jni. 4) Lo mɛtɛ, ɔsɔ ekɔ mɛtɛ ɛkɔkɔ w’eshika watotshutshuya dia nanga akambo wa mɛtɛ ndo dia nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’akambo wa mɛtɛ!
OSAMBO 144 Toke washo lo difuto!
a Mbala efula sho mbelɛka dietawɔ diaso ndo yoho yaso ya lɔsɛnɔ ɔnɛ “akambo wa mɛtɛ.” Oyadi teeke kakoma Ɔmɛnyi wa Jehowa kana tambeyaka Jehowa edja lo lɔsɛnɔ laso, sho tshɛ koka nkondja wahɔ tshɛ lo tshɛ lo nsɛdingola lande na kalangaso akambo wa mɛtɛ. Lo nsala ngasɔ, tayokeketsha yɛdikɔ yaso ya nsala tshɛ dia mbetawɔma le Jehowa.