SAWO DIA WEKELO 7
OSAMBO 15 Totombole Ɔnaki Jehowa l’enondo
Kɛnɛ kalembetshiya edimanyielo ka Jehowa le yɛ
“Wɛ ekɔ la edimanyielo ka mɛtɛ.”—OS. 130:4.
KƐNƐ KAYOTEKA
Lo nsɛdingola bɛnyɛlɔ diele la tɔtɛkɛta tɔmɔtshi t’amɛna tatanema lo Bible, tayofudia lowando laso lo edimanyielo ka mɛtɛ ka Jehowa katodimanyiyande l’onto ndo l’onto.
1. Lande na kele mbala efula edimanyielo k’anto mongaka wolo nshihodia?
“LAMBOKODIMANYIYA.” Ande ekeketshelo kele la tshɛkɛta shɔ, djekoleko naka wɛ mbeyaka dia wɛ akate kana akasale dui dimɔtshi diakanyangiya onto ɔmɔtshi lee! Ko kakɔna kalembetshiya mɛtɛ etelo k’ɔnɛ “lambokodimanyiya”? Onde onto lakayasalɛ kɔlɔ ekɔ lo mbuta dia lɔngɛnyi lanyu lambokalola woho wakilɔ? Ko kana nde ekɔ lo nanga mbuta dia nde hayolanga ntɛkɛta dia dikambo diakɔ nto? Edimanyielo k’anto koka monga wolo nshihodia.
2. Ngande wakalembetshiyama edimanyielo ka Jehowa l’Afundelo? (Enda ndo nɔtɛ.)
2 Woho watodimanyiya Jehowa sho anto wele keema kokele, ntshikitana la woho wadimanyiyanaso lam’asaso. Ndooko onto lakoka dimanyiya oko Jehowa. Omembi w’esambo akate lo dikambo dia Jehowa ate: “Wɛ ekɔ la edimanyielo ka mɛtɛ, dia wɛ mbokama wɔma.”a (Os. 130:4) Eelo, edimanyielo ka Jehowa kekɔ “edimanyielo ka mɛtɛ.” Nde tɛnyaka kɛnɛ kalembetshiya mɛtɛ edimanyielo. Lo avɛsa amɔtshi wa l’Afundelo w’ase Hɛbɛru, afundji wa Bible wakɛnya woho wadimanyiya Jehowa lo nkamba la tshɛkɛta yele wataakambaka la yɔ dia mɛnya woho wadimanyiyana anto.
3. Woho akɔna wotshikitanyi edimanyielo ka Jehowa la kaso? (Isaya 55:6, 7)
3 Etena kadimanyiya Jehowa onto ɔmɔtshi, pɛkato kande dimɔka lo pondjo. Diɔtɔnganelo diakalana lam’asawɔ kalolaka tshɛ lo tshɛ. Tekɔ la lowando le Jehowa lo woho watodimanyiyande tshɛ lo tshɛ.—Adia Isaya 55:6, 7.
4. Ngande watokimanyiya Jehowa dia nshihodia kɛnɛ kalembetshiya edimanyielo kande mɛtɛ?
4 Naka edimanyielo ka Jehowa ntshikitana la kaso, ngande wakokaso sho anto wele keema kokele nshihodia kɛnɛ kalembetshiyatɔ mɛtɛ? Jehowa tokimanyiyaka lo nkamba la bɛnyɛlɔ diele la tɔtɛkɛta t’amɛna dia nembetshiya edimanyielo kande. Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola bɛnyɛlɔ dimɔtshi l’atei adiɔ. Diɔ diayɛnya woho wanya Jehowa pɛkato ko l’etena kakɔ kaamɛ nkaloya diɔtɔnganelo diakalana oma lo pɛkato. Etena katatasɛdingola bɛnyɛlɔ diele la tɔtɛkɛta takɔ, tayofudia lowando laso le Shɛso kokana kɛtshi ndo katodimanyiya lo toho totshikitanyi.
JEHOWA MINYAKA PƐKATO YASO
5. Kakɔna katomba etena katodimanyiya Jehowa pɛkato yaso?
5 Lo Bible, pɛkato mbɛdikamaka mbala efula l’eshikɔ wa wotsho. Nkumekanga Davidɛ akalembetshiya pɛkato yande lo yoho nyɛ ate: “Munga yami yambombahema l’ɔtɛ; oko oshikɔ wa wotsho, dimi haakoke mɛmba.” (Os. 38:4) Koko Jehowa dimanyiyaka pɛkato y’otshi wa kɔlɔ wayatshumoya. (Os. 25:18; 32:5) Tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yokadimɔmi ɔnɛ “dimanyiya” nangaka nembetshiya “monyiya” kana “mɛmba.” Sho koka mbɔsa Jehowa oko pami ka lokalo koonyiya lo yoho ya didjidji wotsho wa pɛkato oma l’ahɛka aso ko manganya etale oma laleso.
“Akadimanyiya” (Os. 32:5)
6. Etale ka ngande kaanganya Jehowa pɛkato yaso la so?
6 Bible kambaka l’ɛnyɛlɔ kekina kele la tɔtɛkɛta tɔmɔtshi tɛnya woho wanya Jehowa pɛkato yaso ko yaanganya etale la so. Osambo 103:12 totɛka ɔnɛ: “Oko wanganyi ehotwelo la edjelo ka wonya etale, ngasɔ mbakandanganya kɔlɔ yaso etale la so.” Ehotwelo mangana etale efula la edjelo. Tokoma tohende tɔsɔ hatohomanaki pondjo. Kɛsɔ nangaka mbuta ate, Jehowa manganyaka pɛkato yaso la so etale kahatakoke mfɔnya. Ande yoho ya dimɛna ya nembetshiya edimanyielo kande lee!
“Oko wanganyi ehotwelo la edjelo ka wonya etale” (Os. 103:12)
7. Ngande walembetshiya Bible kɛnɛ kasala Jehowa la pɛkato yaso? (Mika 7:18, 19)
7 Kaanga mbele Jehowa manganyaka pɛkato yaso etale la so lo yoho ya didjidji, onde kɛsɔ nangaka nembetshiya ɔnɛ nde tetemalaka ndjilama? Ndooko. Nkumekanga Hɛzɛkiya akafunde lo dikambo dia Jehowa ɔnɛ: “Wɛ akakasha pɛkato yami tshɛ l’ɔkɔngɔ ayɛ.” Kana oko wɛnya nɔtɛ, “akanya pɛkato yami tshɛ oma la ntondo kayɛ.” (Isa. 38:9, 17; nɔtɛ.) Ɛtɛkɛta ɛnɛ mɛnyaka dia Jehowa mbɔsaka pɛkato ya wanɛ wayatshumoya ko yikasha etale ndo hayende nto. Etelo kɛsɔ koka kadimɔma nto ɔnɛ: “Wɛ aketɛ [pɛkato yami] oko yɔ komonga.” Bible tɔtɔmiyaka dikambo sɔ lo ɛnyɛlɔ kekina kofundami lo Mika 7:18, 19. (Adia.) Avɛsa asɔ mbutaka dia Jehowa mbikashaka pɛkato yaso l’ɛhɔngɔ wa ndjale. Lo nshi y’edjedja, aki wolo di’onto ntondja ɛngɔ kakakashema l’ɛhɔngɔ wa ndjale.
“Wɛ akakasha pɛkato yami tshɛ l’ɔkɔngɔ ayɛ” (Isa. 38:17)
“Wɛ ayokasha pɛkato yawɔ tshɛ lo ɛhɔngɔ wa ndjale” (Mika 7:19)
8. Kakɔna kamboteka polo lanɛ?
8 Oma l’ekimanyielo ka bɛnyɛlɔ diele la tɔtɛkɛta t’amɛna tɔsɔ, tambeka ɔnɛ etena katodimanyiya Jehowa, nde tonyɛka wotsho wa pɛkato yaso. Lo mɛtɛ oko wakate Davidɛ, “ɔngɛnɔngɛnɔ le wanɛ wele etsha awɔ wa kɔlɔ wambodimanyiyama ndo pɛkato yawɔ yambokombama; ɔngɛnɔngɛnɔ le onto lele Jehowa hatodja yimba lo pɛkato kande.” (Rɔmɔ 4:7, 8) Ɔsɔ mbele edimanyielo ka mɛtɛ!
JEHOWA DIMOLAKA PƐKATO YASO
9. Ɛnyɛlɔ kakɔna kele la tɔtɛkɛta t’amɛna kakakambe la Jehowa dia nembetshiya woke woke w’edimanyielo kande?
9 Jehowa kambaka l’ɛnyɛlɔ kekina kele la tɔtɛkɛta t’amɛna dia tokimanyiya dia nshihodia di’oma lo tshimbo y’olambo w’oshinga w’etshungwelo, nde dimolaka pɛkato y’anto wayatshumoya. Lo yoho ya didjidji, vɔ mbutaka dia Jehowa solaka ndo mbɛdiaka pɛkato shɔ. Etombelo wonga la dui sɔ ele, otshi wa pɛkato mbɛdiamaka. (Os. 51:7; Isa. 4:4; Jɛr. 33:8) Jehowa ndamɛ nembetshiyaka etombelo wonga la dui sɔ lo mbuta ate: “Kaanga pɛkato yanyu yaya beela k’efula, yɔ yayonga wɛma oko loonge l’ekama; kaanga yɔ yaya beela oko dihɔndɔ dia beela ka telele, yɔ yayonga oko wɛɔsa wa nyama.” (Isa. 1:18) Ekɔ wolo efula minya diwadi dia beela oma lo dihɔndɔ. Koko, l’ekimanyielo ka bɛnyɛlɔ diele la tɔtɛkɛta t’amɛna tɔnɛ, Jehowa toshikikɛka dia pɛkato yaso koka mbɛdiama polo ndo yɔ hayoyɛnama nto.
“Kaanga pɛkato yanyu yaya beela k’efula, yɔ yayonga wɛma oko loonge l’ekama” (Isa. 1:18)
10. Ɛnyɛlɔ kakɔna kekina kakamba la Jehowa dia mɛnya woke woke w’edimanyielo kande?
10 Oko wakatadiɛnyi lo sawo di’etshi, pɛkato mbɛdikamaka la “abasa.” (Mat. 6:12; Luka 11:4) Laasɔ mbala tshɛ kasalɛso Jehowa pɛkato, ekɔ oko tekɔ lo taleke mbɔtɔ abasa. Tambokolama dibasa dia woke diahatakoke mfuta! Koko etena katodimanyiya Jehowa, ekɔ oko nde ambotodimanyiya dibasa dia woke diakatahombe mfuta. Nde hatɔlɔmbɛ dia nyomofuta dikambo dia pɛkato yakandatodimanyiya. Ande ɛnyɛlɔ kakeketsha katɛnya woho watodimanyiya Jehowa lee!
“Otokimwe abasa aso” (Mat. 6:12)
11. Kakɔna kalanga Bible mbuta etena katatɔ dia pɛkato yaso ‘yambodimɔma’? (Etsha 3:19)
11 Jehowa hakomɛ tsho lo todimanyiya abasa kana pɛkato yaso; koko nde ndjidimolaka. (Adia Etsha 3:19.) Etena katodimanyiyawɔ dibasa, sho koka mfɔnya di’onto ɔmɔtshi ambekɛ eshidi lo dihole diakafundama dia wɛ nkolama dibasa. Koko lofulo la falanga lakafundama lam’akandeke eshidi koka ntetemala mɛnama. Koko, dimola ekɔ dui diotshikitanyi etale la mbekɛ eshidi. Dia nshihodia ɛnyɛlɔ kɛsɔ, sho pombaka mbohɔ dia ashi wakawakambaka lawɔ dia mfunda lo nshi y’edjedja aki osanganyelo wa karbɔnɛ (ɛngɔ kɛmɔtshi kafɔna l’akalanga), olembo la ashi. Onto akakokaka nkamba l’odimɔ wɔlɔwi la yema y’ashi ko nde dimola awui wofundami. Laasɔ etena ‘kakawadimolaka’ dibasa, diɔ diakadimɔka tshɛ lo tshɛ. Anto komongaka l’akoka wa mɛna kɛnɛ kakafundama lɔkɔ nto. Aki oko dibasa komonga. Ande woho walola etema aso l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbeya ɔnɛ Jehowa hatodimanyiya tsho pɛkato yaso koko nde ndjidimolaka tshɛ lo tshɛ lee!—Os. 51:9.
“Dia pɛkato yanyu dimɔ” (Ets. 3:19)
12. Kakɔna kalembetshiya tshɛkɛta dinge di’odima le so?
12 Jehowa kambaka l’ɛnyɛlɔ kafɔna la kɛsɔ dia nembetshiya woho wadimolande pɛkato yaso. Nde mbutaka ate: “Dimi layokomba kɔlɔ yayɛ oko la dinge ndo pɛkato yayɛ oko la dinge di’odima.” (Isa. 44:22) Etena katodimanyiya Jehowa, ekɔ oko nde kambaka la dinge di’odima dia mbishɛ pɛkato yaso diaha oyadi nde kana sho nyomoyɛna nto.
“Dimi layokomba kɔlɔ yayɛ oko la dinge” (Isa. 44:22)
13. Ngande wayaokaso etena katodimanyiya Jehowa pɛkato yaso?
13 Kakɔna katetsha tɔtɛkɛta tɔnɛ? Etena katodimanyiya Jehowa pɛkato yaso, hatohombe ndjaɛndja onongo wa pɛkato shɔ l’etenyi kaso ka lɔsɛnɔ kambototshikalɛ. L’ekimanyielo ka dikila dia Yeso Kristo, abasa aso wakadimanyiyama tshɛ lo tshɛ. Kaanga dihole diakafundama abasa asɔ hayɛnama nto. Ɔsɔ mbalembetshiya edimanyielo ka mɛtɛ katodimanyiya Jehowa etena kayatshumoyaso oma lo pɛkato yaso.
JEHOWA KALOYAKA DIƆTƆNGANELO DIA DIMƐNA DIELE LAM’ASASO LA NDE
Edimanyielo k’oma le Shɛso lele l’olongo tokimanyiyaka dia monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la nde (Enda odingɔ 14)
14. Lande na kahombaso ndjaɛkɛ lo edimanyielo ka Jehowa? (Enda ndo esato.)
14 Edimanyielo ka mɛtɛ kaya oma le Jehowa tokimanyiyaka dia monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la nde. Tɔ tokimanyiyaka nto dia ntshika ndjaɛndja onongo wa pɛkato yaso. Sho hatohombe mboka wɔma ɔnɛ Jehowa ekɔ lo toombɛ tokumbɛkumbɛ lo woshɛshɛ ndo ekɔ lo nyanga woho wa nde tosha dilanya. Nde hasalaki dui sɔ pondjo. Lande na kakokaso ndjaɛkɛ le Jehowa etena katande dia nde ambotodimanyiya? Jehowa akatɛ omvutshi Jɛrɛmiya ate: “Dimi layowadimanyiya munga kawɔ ndo hantohɔ pɛkato kawɔ nto.” (Jɛr. 31:34) Lo nkamba l’ɛtɛkɛta ɛsɔ, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akakambe l’etelo kasɛna lo mbuta ate: “Dimi hantohɔ pɛkato yawɔ nto.” (Hɛb. 8:12) Ko kakɔna mɛtɛ kalembetshiya dui sɔ?
“Hantohɔ pɛkato kawɔ nto” (Jɛr. 31:34)
15. Lo yoho yakɔna yahohɔ Jehowa pɛkato yaso nto?
15 Lo Bible, tshɛkɛta “mbohɔ” halembetshiya mbala tshɛ onto lakanyiya kana loohɔ dui dimɔtshi diakete. Lo dihole dia monga ngasɔ, yɔ koka mendana l’onto ɔmɔtshi lasala dui dimɔtshi. Otshi wa kɔlɔ lakahanema l’otamba suke la Yeso akɔɔlɔmbɛ ate: “Yeso, kombohɔ lam’ayoyonga lo Diolelo diayɛ.” (Luka 23:42, 43) Nde kɔnɔmba tsho Yeso dia mbokimanyiya l’etena kɛsɔ. Okadimwelo wa Yeso wakɛnya dia nde akahombe nsala dui dimɔtshi dia nde ndjoolola otshi wa kɔlɔ ɔsɔ. Ɔnkɔnɛ etena katotɛ Jehowa dia nde hayohɔ pɛkato yaso, kete nde hosala ndooko dui ndo amboyidimola. Nde hotosha dilanya l’ɔtɛ wa pɛkato yakandatodimanyiya.
16. Ngande walembetshiya Bible lotshungɔ lakondjaso oma lo edimanyielo ka mɛtɛ?
16 Bible kambaka l’ɛnyɛlɔ kekina kele la tɔtɛkɛta t’amɛna dia tokimanyiya dia nshihodia lotshungɔ lakondjaso oma lo edimanyielo ka mɛtɛ. L’ɔtɛ wa eongelo kaso k’atshi wa pɛkato ndo tokanyi taso, sho mbɛdikamaka la “ɛhɔmbɔ wa pɛkato.” Koko diɛsɛ l’edimanyielo ka Jehowa, sho tekɔ oko ɛhɔmbɔ ‘wambotshungɔ oma lo pɛkato.’ (Rɔmɔ 6:17, 18; Ɛny. 1:5) Lo mɛtɛ, edimanyielo ka Jehowa toshaka ɔngɛnɔngɛnɔ wele oko wɔnɛ watongaka l’onto etena katshungɔnde oma lo lɔhɔmbɔ.
“Nyakatshungɔ oma lo pɛkato” (Rɔmɔ 6:18)
17. Lo woho akɔna wakɔnɔya edimanyielo? (Isaya 53:5)
17 Adia Isaya 53:5. Ɛnyɛlɔ k’ekomelo kayangaso nkɛtshanya tɛdikaka l’anto wele la hemɔ kakonya lo nyɔi. L’ɔtɛ w’oshinga w’etshungwelo wakakimɔ Jehowa lo tshimbo y’Ɔnande, tambɔkɔnɔ lo yoho ya didjidji. (1 Pe. 2:24) Oshinga w’etshungwelo tokimanyiyaka dia diɔtɔnganelo dia lam’asaso la Jehowa diakalana oma lo hemɔ ka lo nyuma, nɔngɔswama tshɛ lo tshɛ. Paka oko watongaka onto lɔkɔnwɛ oma lo hemɔ ka wolo l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula, mbele ndo sho lawɔ ngɛnangɛnaka efula etena kakɔnɔso lo nyuma ndo ketawɔmaso nto le Jehowa diɛsɛ l’edimanyielo kande.
“L’ɔtɛ wa mpota yande sho takakɔnɔ” (Isa. 53:5)
KƐNƐ KALEMBETSHIYA EDIMANYIELO KA JEHOWA LE SO
18. Kakɔna kamboteka lo nsɛdingola bɛnyɛlɔ diotshikitanyi diatanema lo Bible diendana l’edimanyielo ka Jehowa? (Enda ndo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Woho watodimanyiya Jehowa.”)
18 Kakɔna kamboteka lo nsɛdingola bɛnyɛlɔ di’amɛna diatanema lo Bible lo dikambo di’edimanyielo ka Jehowa? Etena kadimanyiyande, nde dimanyiyaka tshɛ lo tshɛ ndo pondjo pondjo. Dui sɔ tokimanyiyaka dia sho monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna lam’asaso la Shɛso lele l’olongo. L’etena kakɔ kaamɛ, sho mbohɔka di’edimanyielo ka mɛtɛ ekɔ woshasha. Tɔ ndja oma lo ngandji ka Jehowa ndo ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika wakɛnɛmɔlɛnde atshi wa pɛkato. Anto bu la lotshungɔ la mpika dia vɔ mbadimanyiya.—Rɔmɔ 3:24.
19. a) Lo dikambo diakɔna diahombaso monga la lowando? (Rɔmɔ 4:8) b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
19 Adia Rɔmɔ 4:8. Ande lowando lahomba monga la ɔmɔmɔ la l’atei aso lo woho wele Jehowa Nzambi ka “edimanyielo ka mɛtɛ” lee! (Os. 130:4) Koko dia sho dimanyiyama, kɛsɔ nɔmbaka dui dimɔtshi di’ohomba efula. Yeso akalembetshiya ate: “Naka nyu hanyodimanyiya anto kɔlɔ yawɔ, kete Shɛnyu lele l’olongo hatonyodimanyiya ndo nyu kɔlɔ yanyu.” (Mat. 6:14, 15) Mbokɛmaka di’ekɔ ohomba le so dia mbokoya yoho yadimanyiya Jehowa. Ko ngande wakokaso nsala dui sɔ? Tayɔsɛdingola dui sɔ lo sawo diaso diayela.
OSAMBO 46 Jehowa losaka
a Afundelo wa lo Hɛbɛru w’etatelo kambaka la tshɛkɛta “edimanyielo,” yalembetshiya paka edimanyielo ka mɛtɛ, kaanga mbele toho tokina t’edimanyielo tekɔ. Dikadimwelo efula dia Bible bu l’otshikitanu w’ohomba ɔsɔ, koko Bible—Ekadimwelo k’andja w’oyoyo kekɔ la wɔ ndo kɛsɔ mɛnyaka dia tɔ kekɔ ekadimwelo ka laande lo woho wakadimolatɔ awui wa lo Osambo 130:4.