WEKELO 46
Bɛnyɛlɔ di’oma l’awui weyama
LO MƐTƐ, ekɔ ohomba dia ɛnyɛlɔ tshɛ kayokamba layɛ mbɔtɔnɛ l’awui watɛkɛtayɛ. Koko, dia tɔ monga l’etombelo w’ɔlɔlɔ, ekɔ nto ohomba tɔ mbɔtɔnɛ l’ampokami ayɛ.
Ngande wakoka weho w’anto wele l’atei w’ampokami ayɛ monga la shɛngiya l’ɔsɔnwɛlɔ wa bɛnyɛlɔ diayokamba layɛ la ntondo k’olui w’anto na? Kakɔna kakasalaka Yeso Kristo? Oyadi lam’akandatɛkɛtaka la ntondo ka lemba l’anto kana k’ambeki ande, Yeso kɔmbɔsa bɛnyɛlɔ diande oma lo yoho ya lɔsɛnɔ y’anto wakasɛnaka l’andja w’Isariyɛlɛ. Ampokami ande totoweya bɛnyɛlɔ sɔ. Ɛnyɛlɔ, Yeso kɔtɛkɛta dia yoho ya lɔsɛnɔ yaki la nkumi ya dikanga y’ase Edjibito kana dia ditshelo dia l’ɛtɛmwɛlɔ w’ase Indiya. Koko, nde akɔshi bɛnyɛlɔ diande oma l’elimu weyama le anto wa lo wedja tshɛ. Nde akatɛkɛta di’ɔtɛlɛlɔ w’ahɔndɔ, awui w’okanda, oshishelo w’ɛngɔ k’oshinga wolo, ndo otshwelo wa lo dambo dia diwala. Nde akeyaka woho wasala anto la ntondo k’akambo wotshikitanyi, diakɔ diakandakambe la kɛnɛ kakandeyaka kɛsɔ. (Mako 2:21; Luka 14:7-11; 15:8, 9; 19:15-23) Lam’ele esambishelo kande ka lo sɛkɛ kakendanaka ntondo l’as’Isariyɛlɛ, efula ka bɛnyɛlɔ diaki Yeso diakendanaka esangɔ efula la diangɔ kana l’elimu wakakambaka anto lo nsɛnɔ yawɔ ya lushi la lushi. Ɔnkɔnɛ, nde akatɛkɛta ɛnyɛlɔ oko di’okambelo w’ekambɔ, woho wakitanyiya ɛkɔkɔ dui di’olami awɔ, ndo woho wakawakambaka la nkoho ya nyama dia momba wanu. (Mako 2:22; 4:2-9; Joa. 10:1-5) Nde akakambe nto la bɛnyɛlɔ di’oma l’ɛkɔndɔ weyama, ɛnyɛlɔ etongelo ka pami la womoto la ntondo, Mvula k’Elola ka lo nshi ya Nɔa, elanyelo ka Sɔdɔma la Ngɔmɔra, nyɔi ka wadi aki Lɔta, ndo bɛnyɛlɔ dikina. (Mat. 10:15; 19:4-6; 24:37-39; Luka 17:32) Onde wɛ lawɔ sɛdingolaka dimɛna yoho y’elimu wakamba ampokami ayɛ ndo ahole wodjashiwɔ etena kasɔnayɛ bɛnyɛlɔ dia kamba ladiɔ?
Ko kayotota naka aha la ntondo k’olui w’anto efula mbatɛkɛtayɛ koko la ntondo k’onto ɔtɔi kana k’anto angana ato? Sala la wolo dia kamba l’ɛnyɛlɔ kɔtɔnɛ l’onto akɔ kana la djui yakɔ y’anto. Lam’akasambisha Yeso womoto l’ose Samariya l’ɛtɛkɔ ka suke la Sukara, nde akatɛkɛta di’“ashi a lumu,” “huki pusa pundju,” ndo dia “eteko k’ashi, kambumbela utsha lu lumu la pundju.” Akambo asɔ tshɛ wakendanaka l’olimu wakasalaka womoto ɔsɔ. (Joa. 4:7-15) Ndo lam’akandatɛkɛtaka l’apami waki amundji wa nse wakasolaka ɛtɛi awɔ, nde akasɔnɛ ɛtɛkɛta wendana l’olimu ɔsɔ. (Luka 5:2-11) Lo waaso ahende asɔ, nde akakoke tɛkɛta dikambo dia dikambɔ, nɛ dia vɔ wakasɛnaka l’ɛtshi ka nkɛtɛ kakawakambaka dikambɔ, koko wetshelo ande wakonge l’etombelo w’ɔlɔlɔ efula lo tɛkɛta akambo wendana l’elimu awɔ hita! Onde wɛ salaka la wolo dia sala ngasɔ?
Etena kɛnɛ kele Yeso akakotola yambalo yande tshɛ otsha le “ekoko wakashisho lu khumbu ka Isariyele,” ɔpɔstɔlɔ Paulo lo wedi ande akatomama aha tsho otsha le Isariyɛlɛ, koko ndo otsha le ase Wedja. (Mat. 15:24; Etsha 9:15) Onde dui sɔ diakonge la shɛngiya lo yoho yande ya tɛkɛta? Eelo. Lam’akandafundɛ Akristo wa la Kɔrɛtɔ, nde akatɛkɛta dia andawi wa lowango, dia olelo wa diangɔ diakawalambola dikishi, ndo dia lokidi l’ambidji w’otshumba, akambo wakeyaka ase Wedja dimɛna.—1 Kor. 8:1-10; 9:24, 25; 2 Kor. 2:14-16.
Lo wetshelo ayɛ, onde wɛ salaka ɔsɔnwɛlɔ wa dimɛna wa wɛla ndo bɛnyɛlɔ dia kamba ladiɔ oko wakasalaka Yeso nde la Paulo? Onde wɛ mbidjaka yimba l’ahole wodjashi ampokami ayɛ ndo l’elimu wakambawɔ lushi la lushi? Lo mɛtɛ, andja ɔnɛ wambotshikitana efula tatɛ oma lo ntambe ka ntondo. Anto efula kondjaka nsango y’awui weta l’andja w’otondo oma l’ekimanyielo ka televiziɔ kana k’aradiyo. Lâsɔ, vɔ mbeyaka akambo weta lo wedja ekina. Naka ngasɔ mbediɔ ndo lo ngelo kanyu, kete kema kɔlɔ wɛ kamba la bɛnyɛlɔ diendana l’awui wa lo tita nsango. Koko, awui waleka minanda etema w’anto ekɔ awui wendana la nsɛnɔ yawɔ, mbut’ate mvudu yawɔ, nkumbo yawɔ, elimu awɔ, mbo yalɛwɔ, ndo eleko ka lo dihole diodjashiwɔ.
Naka ɛnyɛlɔ kayɛ nɔmbaka elembetshiyelo efula, kete ondo wɛ ekɔ lo tɛkɛta dui dimɔtshi diaheye ampokami ayɛ dimɛna. Ɛnyɛlɔ ka ngasɔ koka fukutanya wetshelo walangayɛ mbisha. Ɔnkɔnɛ, ampokami ayɛ koka ndjohɔka paka ɛnyɛlɔ kayɛ, koko aha awui wa mɛtɛ w’oma l’Afundelo wakayasadi la wolo dia mbaewoya.
Lo dihole dia kamba la wɛdikelo wa wolo wolo, Yeso akakambe la wɛdikelo wa wɔdu wendana l’awui weta lushi la lushi. Nde akakambaka la diangɔ dia totshitshɛ dia nembetshiya akambo wa weke ndo l’awui wa wɔdu dia nembetshiya awui wa wolo. Lo mɛnya diɔtɔnganelo dia lam’asa awui wasalema lushi la lushi la akambo wa mɛtɛ wa lo nyuma, Yeso akakimanyiya anto dia ndeka shihodia akambo wa mɛtɛ wa lo nyuma wakandetshaka ndo mbakimɛ. Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka sho ndjela!