FAKATATAU KIA SIONE
1 ʻI he kamataʻangá naʻe ʻi ai ʻa Folofola,+ pea ko Folofolá naʻe ʻi ai fakataha mo e ʻOtuá,+ pea ko Folofolá naʻe hoko ko ha ʻotua.*+ 2 Ko e tokotahá ni naʻe ʻi he kamataʻangá mo e ʻOtuá. 3 Naʻe hoko mai ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ʻo ʻi ai fakafou ʻiate ia,+ pea naʻe ʻikai ha momoʻi meʻa ʻe taha ʻe hoko mai ʻo ʻi ai ʻo taʻekau ai ia.
Ko e meʻa kuo hoko mai ʻo ʻi ai 4 fakafou ʻiate iá ko e moʻuí, pea ko e moʻuí ko e maama ia ki he tangatá.+ 5 Pea ʻoku ulo ʻa e māmá ʻi he fakapoʻulí,+ ka kuo ʻikai ke ikuʻi ia ʻe he fakapoʻulí.
6 Naʻe hoko mai ha tangata ʻa ia naʻe fekauʻi mai ko ha fakafofonga ʻo e ʻOtuá; ko hono hingoá ko Sione.+ 7 Naʻe haʻu ʻa e tangatá ni ko ha fakamoʻoni, ke ne faifakamoʻoni fekauʻaki mo e māmá,+ koeʻuhi ke malava ʻa e faʻahinga kakai kotoa pē ʻo tui fakafou ʻiate ia. 8 Naʻe ʻikai ko ia ʻa e māmá,+ ka naʻá ne haʻú ke faifakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo e maama ko iá.
9 Ko e maama moʻoní ʻa ia ʻokú ne ʻoatu ʻa e maama ki he faʻahinga kotoa pē ʻo e tangatá, naʻe teu ke ne haʻu ki he māmaní.+ 10 Naʻá ne ʻi he māmaní,+ pea naʻe hoko mai ʻa e māmaní ʻo ʻi ai fakafou ʻiate ia,+ ka naʻe ʻikai ke ʻiloʻi ia ʻe he māmaní. 11 Naʻá ne haʻu ki hono ʻapí tonu, ka ko hono kakaí tonu naʻe ʻikai te nau tali ia. 12 Kae kehe, ko e faʻahinga kotoa naʻa nau tali iá, naʻá ne ʻoange kiate kinautolu ʻa e mafai ke nau hoko ko e fānau ʻa e ʻOtuá,+ koeʻuhi naʻa nau ngāueʻi ʻa e tui ki hono huafá.+ 13 Pea naʻe fanauʻi kinautolu, ʻo ʻikai mei he toto pe mei ha loto fakaekakano pe mei he loto ki ai ʻa ha tangata, ka mei he ʻOtuá.+
14 Ko ia naʻe hoko ʻa Folofola ʻo kakano+ ʻo ne nofo ʻi hotau lotolotongá, pea naʻa tau mamata ki hono lāngilangí, ko ha lāngilangi hangē ko ia ʻoku maʻu ʻe ha foha tofu-pē-taha-ne-fakatupu+ mei ha tamai; pea naʻá ne fonu ʻi he hōifua fakaʻotuá* mo e moʻoni. 15 (Naʻe faifakamoʻoni ʻa Sione ʻo fekauʻaki mo ia, ʻio, naʻá ne kalanga: “Ko e tokotaha eni naʻá ku pehē ʻo fekauʻaki mo ia, ‘Ko e tokotaha ʻoku muimui mai ʻiate aú kuo fakalaka ia ʻo muʻomuʻa ʻiate au, he naʻe moʻui ia ki muʻa ʻiate au.’”)+ 16 He naʻa tau maʻu kotoa ʻa e ʻofa maʻataʻataá meiate ia ʻo fonu mahuohua, koeʻuhi ʻokú ne fonu ʻi he ʻofa maʻataʻatā. 17 Koeʻuhi ko e Laó naʻe foaki mai ia fakafou ʻia Mōsese,+ ko e ʻofa maʻataʻataá+ pea mo e moʻoní naʻe hoko mai ia fakafou ʻia Sīsū Kalaisi.+ 18 Kuo ʻikai ha tangata kuó ne mātā ʻa e ʻOtuá ʻi ha taimi;+ ko e ʻotua tofu-pē-taha-ne-fakatupú+ ʻa ia ʻokú ne ʻi he tafaʻaki ʻo e Tamaí*+ ʻa e tokotaha kuó ne fakamatalaʻi Iá.+
19 Ko ia ko e fakamoʻoni eni naʻe fai ʻe Sione ʻi hono fekauʻi atu kiate ia ʻe he kau Siú ha kau taulaʻeiki mo ha kau Līvai mei Selusalema ke ʻeke kiate ia: “Ko hai koe?”+ 20 Pea naʻá ne fakahaaʻi totonu ʻo ʻikai te ne fakaʻikaiʻi, ʻo pehē: “ʻOku ʻikai ko e Kalaisí au.” 21 Pea nau ʻeke ange kiate ia: “Ka ko e hā leva? Ko ʻIlaisiā koe?”+ Naʻá ne tali ange: “ʻOku ʻikai ko au ia.” “Ko e Palōfitá koe?”+ Peá ne tali ange: “ʻIkai!” 22 Ko ia naʻa nau pehē kiate ia: “Ko hai koā koe? Tala mai kiate kimautolu koeʻuhi ke ʻi ai haʻamau tali ʻe fai ki he faʻahinga naʻa nau fekauʻi mai kimautolú. Ko e hā hoʻo lau ʻo fekauʻaki mo koé?” 23 Naʻá ne pehē ange: “Ko ha leʻo au ʻo e tokotaha ʻoku kalanga ʻi he toafá, ‘Mou ʻai ʻa e ʻalunga ʻo Sihová* ke hangatonu,’+ ʻo hangē ko ia naʻe leaʻaki ʻe he palōfita ko ʻAiseá.”+ 24 Pea ko e faʻahinga naʻe fekauʻi maí naʻe mei he kau Fālesí. 25 Ko ia naʻa nau fakafehuʻi ia ʻo nau pehē ange: “Ko e hā leva ʻokú ke faipapitaiso aí, kapau ʻoku ʻikai ko koe ʻa e Kalaisí pe ko ʻIlaisiā pe ko e Palōfitá?” 26 Naʻe tali ange ʻe Sione kiate kinautolu: “ʻOku ou faipapitaiso au ʻi he vaí. ʻOku tuʻu ʻi homou lotolotongá ha tokotaha ʻoku ʻikai te mou ʻilo, 27 ʻa e tokotaha ʻoku hoko mai ʻiate aú, ʻoku ʻikai te u taau ke vete ʻa e haʻi ʻo hono senitoló.”+ 28 Naʻe hoko ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi Pētani ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo Sioataní, ʻa e feituʻu naʻe faipapitaiso ai ʻa Sioné.+
29 ʻI he ʻaho hono hokó naʻá ne sio ai kia Sīsū ʻokú ne haʻu fakahangatonu kiate ia, peá ne pehē: “Vakai, ko e Lami ē+ ʻa e ʻOtuá ʻa ia ʻokú ne ʻave ʻa e angahala+ ʻa māmaní!+ 30 Ko e tokotaha eni naʻá ku lea ʻo fekauʻaki mo ia: ‘ʻOku muimui mai ʻiate au ha tangata ʻa ia kuó ne fakalaka ʻo muʻomuʻa ʻiate au, he naʻe moʻui ia ki muʻa ʻiate au.’+ 31 Naʻa mo au naʻe ʻikai te u ʻiloʻi ia, ka ko e ʻuhinga naʻá ku haʻu ai ʻo faipapitaiso ʻi he vaí koeʻuhi ke fakahaaʻi ia ki ʻIsileli.”+ 32 Naʻe toe faifakamoʻoni foki ʻa Sione, ʻo pehē: “Naʻá ku mamata ki he laumālié ʻokú ne ʻalu hifo mei he langí ʻo hangē ha lupé, ʻo ne nofoʻia ia.+ 33 Naʻa mo au naʻe ʻikai te u ʻiloʻi ia, ka ko e Tokotaha tonu ko ia naʻá ne fekauʻi au ke u faipapitaiso ʻi he vaí naʻá ne pehē mai kiate au: ‘ʻIlonga ʻa ia te ke mamata ki ai ʻoku ʻalu hifo ʻa e laumālié ʻo nofoʻia iá,+ ko e tokotaha eni ʻoku faipapitaiso ʻi he laumālie māʻoniʻoní.’+ 34 Pea kuó u mamata ai, pea kuó u fakamoʻoni ko e tokotahá ni ko e ʻAlo ia ʻo e ʻOtuá.”+
35 Pea ʻi he ʻaho hono hokó, naʻe tuʻu ʻa Sione mo ha toko ua ʻo ʻene kau ākongá, 36 pea ʻi heʻene sio ki he luelue hake ʻa Sīsuú, naʻá ne pehē: “Vakai, ko e Lami ē+ ʻa e ʻOtuá!” 37 ʻI he fanongo ʻa e ongo ākongá ki heʻene leaʻaki ení, naʻá na muimui ʻia Sīsū. 38 Pea tafoki hake ʻa Sīsū, pea ʻi heʻene sio ki heʻena muimui maí, naʻá ne pehē kiate kinaua: “Ko e hā ʻokú mo fiemaʻú?” Naʻá na pehē kiate ia: “Lāpai (ʻa ia ʻoku ʻuhingá, ʻi hono liliú, ko e “Faiako”), ʻokú ke nofó ʻi fē?” 39 Naʻá ne pehē ange kiate kinaua: “Mo haʻu, pea te mo sio ki ai.” Ko ia naʻá na ʻalu atu ʻo na sio ʻi he feituʻu naʻá ne nofo aí, pea naʻá na nofo mo ia ʻi he ʻaho ko iá; ko e houa hono hongofulú* nai ia. 40 Ko ʻAnitelū+ ko e tokoua ʻo Saimone Pitá, ko e taha ia ʻi he toko ua naʻe fanongo ki he meʻa naʻe leaʻaki ʻe Sioné pea muimui ʻia Sīsuú. 41 Naʻá ne ʻuluaki ʻilo ʻa hono tokoua ko Saimoné peá ne pehē kiate ia: “Kuó ma ʻilo ʻa e Mīsaiá”+ (ʻa ia ʻoku ʻuhingá, ʻi hono liliú, ko e “Kalaisi”), 42 pea naʻá ne taki ia kia Sīsū. ʻI he sio ʻa Sīsū kiate iá, naʻá ne pehē ange: “Ko Saimone koe,+ ko e foha ʻo Sioné; ʻe ui koe ko Kīfasi” (ʻa ia ʻoku liliu ko e “Pita”).+
43 ʻI he ʻaho hono hokó naʻá ne loto ke mavahe ki Kāleli. Pea naʻe ʻilo ʻe Sīsū ʻa Filipe+ ʻo ne pehē kiate ia: “Haʻu ʻo muimui ʻiate au.” 44 Pea ko Filipé mei Petesaita, mei he kolo ʻo ʻAnitelū mo Pitá. 45 Naʻe ʻilo ʻe Filipe ʻa Nataniela+ peá ne pehē kiate ia: “Kuo mau ʻilo ʻa e tokotaha ʻa ia naʻe tohi ʻa Mōsese ʻi he Laó, pea mo e Kau Palōfitá ʻo kau ki aí: ʻA Sīsū, ko e foha ʻo Siosifa,+ mei Nāsaletí.” 46 Ka naʻe pehē ʻe Nataniela kiate ia: “ʻE lava koā ke haʻu ha meʻa lelei mei Nāsaleti?” Naʻe pehē ʻe Filipe kiate ia: “Haʻu ʻo sio.” 47 Naʻe sio ʻa Sīsū kia Nataniela ʻoku haʻu fakahangatonu kiate ia peá ne lea ʻo fekauʻaki mo ia: “Vakai, ko e moʻoni ko ha ʻIsileli eni, ʻoku ʻikai ha kākā ʻiate ia.”+ 48 Naʻe pehē ange ʻe Nataniela kiate ia: “ʻOku anga-fēfē hoʻo ʻiloʻi aú?” Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ki muʻa ke ui koe ʻe Filipé, lolotonga hoʻo ʻi he lalo fikí, naʻá ku sio kiate koe.” 49 Naʻe tali ange ʻe Nataniela: “Lāpai, ko e ʻAlo koe ʻo e ʻOtuá, ko koe ʻa e Tuʻi ʻo ʻIsilelí.”+ 50 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOkú ke tuí koeʻuhí ko ʻeku tala atu naʻá ku sio kiate koe ʻi he lalo fikí? Te ke mamata ʻi ha ngaahi meʻa ʻoku lahi ange ia ʻi he ngaahi meʻá ni.” 51 Naʻá ne pehē leva kiate ia: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu kau tangata, te mou mamata ki he langí kuo fakaava pea ko e kau ʻāngelo ʻa e ʻOtuá ʻoku nau ʻalu hake mo ʻalu hifo ki he Foha ʻo e tangatá.”+
2 Pea ʻi he ʻaho hono tolú naʻe fai ai ha kātoanga kai ʻo ha mali ʻi Kena ʻo Kālelí, pea naʻe ʻi ai ʻa e faʻē ʻa Sīsuú. 2 Naʻe fakaafeʻi foki mo Sīsū mo ʻene kau ākongá ki he kātoanga kai ʻo e malí.
3 ʻI he nounou ʻa e uainé, naʻe pehē ange ʻe he faʻē ʻa Sīsuú kiate ia: “ʻOku ʻikai haʻanau uaine.” 4 Ka naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Fefine, ko e hā ke ta hohaʻa ai ki aí?* Kuo teʻeki ke hoko mai hoku taimí.”* 5 Naʻe pehē ange ʻe heʻene faʻeé ki he kau ngāué: “ʻIlonga ha meʻa te ne tala atu kiate kimoutolu, mou fai ia.” 6 Pea naʻe tuʻu foki ai ha ngaahi siā maka ʻaiʻanga vai ʻe ono hangē ko ia naʻe fiemaʻu ʻe he ngaahi tuʻutuʻuni fakamaʻa ʻa e kau Siú,+ ʻa ia naʻe malava ke ʻutu taki taha ki ai ha fua vai ʻe ua pe tolu.* 7 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Fakafonu vai ʻa e ngaahi siaá.” Ko ia naʻa nau fakafonu ia ʻo fonu ngutungutu. 8 Peá ne pehē kiate kinautolu: “Ohu leva ha meʻa mei ai ʻo ʻave ki he talēkita ʻo e kātoanga kaí.” Ko ia naʻa nau ʻave leva ia. 9 ʻI hono ʻahiʻahiʻi ʻe he talēkita ʻo e kātoanga kaí ʻa e vai kuo liliu ko e uainé, ʻo ʻikai te ne ʻilo pe naʻe ʻomi ia mei fē (neongo naʻe ʻilo ia ʻe he kau sevāniti naʻa nau ohu ʻa e vaí), naʻe ui ʻe he talēkita ʻo e kātoanga kaí ʻa e tangata malí 10 ʻo ne pehē kiate ia: “Ko e tokotaha kotoa pē ʻokú ne tomuʻa tuku mai ʻa e uaine leleí, pea ʻi he taimi ʻoku konā ai ʻa e kakaí, pea toki tuku mai leva ʻa e uaine ʻikai leleí. Kuó ke taʻofi ʻe koe ʻa e uaine leleí ki he taimí ni.” 11 Naʻe fai ʻeni ʻe Sīsū ʻi Kena ʻo Kālelí ko e kamataʻanga ia ʻo ʻene ngaahi maná, pea naʻá ne ʻai ke eʻa hono lāngilangí,+ pea naʻe tui ʻa ʻene kau ākongá kiate ia.
12 ʻI he hili ʻení, naʻá ne ʻalu hifo mo ʻene faʻeé mo hono fanga tokouá+ mo ʻene kau ākongá ki Kāpaneume,+ ka naʻe ʻikai te nau nofo ai ʻo ʻaho lahi.
13 Pea naʻe ofi mai ʻa e Pāsova*+ ʻa e kau Siú, pea naʻe ʻalu hake ʻa Sīsū ki Selusalema. 14 Naʻá ne ʻilo ʻi he temipalé ʻa e faʻahinga naʻa nau fakatau atu ʻa e fanga pulu mo e fanga sipi mo e fanga lupe,+ pea pehē ki he kau vete paʻangá ʻi honau ngaahi nofoʻangá. 15 Ko ia ʻi he hili hono ngaohi ʻo ha uipi ʻaki ha maea, naʻá ne seʻe kotoa kinautolu ki tuʻa fakataha mo ʻenau fanga sipí mo e fanga pulú mei he temipalé, pea naʻá ne huhua ʻa e ngaahi koini ʻa e kau fakafetongi paʻangá pea fulihi mo ʻenau ngaahi tēpilé.+ 16 Pea naʻá ne pehē ki he faʻahinga naʻa nau fakatau atu ʻa e fanga lupé: “ʻAve ʻa e ngaahi meʻá ni mei heni! Tuku hono ngaohi ʻa e fale ʻo ʻeku Tamaí ko ha fale fefakatauʻakí!”*+ 17 Naʻe manatuʻi ai ʻe heʻene kau ākongá kuo tohi: “Ko e mamahiʻi ʻo ho falé te ne keina au.”+
18 Ko ia ai, ʻi he tali ki aí, naʻe pehē ange ʻe he kau Siú kiate ia: “Ko e hā ha fakaʻilonga ʻe lava ke ke fakahaaʻi mai+ ʻokú ke maʻu ʻa e totonu ki hoʻo fai ʻa e ngaahi meʻá ni?” 19 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Holoki ʻa e temipalé ni, pea ʻi he ʻaho ʻe tolu te u fokotuʻu hake ia.”+ 20 Naʻe pehē ange leva ʻe he kau Siú: “Ko e temipalé ni naʻe langa ia ʻi he taʻu ʻe 46, pea te ke fokotuʻu hake koā ia ʻi he ʻaho ʻe tolu?” 21 Ka ko ʻene lea ia ʻaʻana ʻo fekauʻaki mo e temipale ko hono sinó.+ 22 Ka ʻi hono fokotuʻu hake ia mei he maté, naʻe manatuʻi ai ʻe heʻene kau ākongá naʻá ne faʻa leaʻaki ʻeni,+ pea naʻa nau tui ki he folofolá mo e meʻa naʻe leaʻaki ʻe Sīsuú.
23 Kae kehe, ʻi heʻene ʻi Selusalema ʻi he kātoanga ʻo e Pāsová, naʻe tui ʻa e kakai tokolahi ki hono huafá ʻi heʻenau mamata ki he ngaahi mana naʻá ne fakahokó. 24 Ka naʻe ʻikai falala ʻa Sīsū kiate kinautolu koeʻuhí naʻá ne ʻiloʻi kotoa kinautolu 25 pea koeʻuhi naʻe ʻikai fiemaʻu ia ke fakamatala ange ʻe ha taha kiate ia ha meʻa fekauʻaki mo e tangatá, he naʻá ne ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku ʻi he tangatá.+
3 Naʻe ʻi ai ha tangata ʻo e kau Fālesí ko hono hingoá ko Nikotīmasi,+ ko ha pule ʻo e kau Siú. 2 Naʻe haʻu ʻa e tokotahá ni kiate ia ʻi he poʻulí+ ʻo ne pehē ange kiate ia: “Lāpai,*+ ʻoku mau ʻiloʻi ko koé kuó ke haʻu mei he ʻOtuá ko ha faiako, he ʻoku ʻikai ha taha ʻe lava ke ne fakahoko ʻa e ngaahi mana ko eni+ ʻokú ke fakahokó tuku kehe ʻo ka ʻoku kau mo ia ʻa e ʻOtuá.”+ 3 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate koe, kapau heʻikai fanauʻi foʻou* ha taha,+ heʻikai lava ke ne sio ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá.”+ 4 Naʻe pehē ange ʻe Nikotīmasi kiate ia: “ʻE lava fēfē ke fanauʻi ha tangata kuo motuʻa? Heʻikai lava ke ne toe hū ki he manava ʻo ʻene faʻeé ke fanauʻi mai ia, ʻikai ko ia?” 5 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate koe, kapau heʻikai fanauʻi ha taha mei he vaí+ mo e laumālié,+ heʻikai lava ke ne hū ki he Puleʻanga ʻo e ʻOtuá. 6 Ko e meʻa kuo fanauʻi mei he kakanó ko e kakano ia, pea ko e meʻa kuo fanauʻi mei he laumālié ko e laumālie ia. 7 ʻOua ʻe ofo koeʻuhi ko ʻeku tala atu kiate koe: Ko kimoutolú kuo pau ke mou hoko ʻo fanauʻi foʻou. 8 ʻOku angi ʻa e matangí ki ha feituʻu pē ʻoku fie angi ki ai, pea ʻokú ke fanongo ki hono ongó, ka ʻoku ʻikai te ke ʻilo pe ʻoku haʻú mei fē pea ko ʻene ʻalú ki fē. ʻOku pehē pē ʻa e tokotaha kotoa kuo fanauʻi mei he laumālié.”+
9 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ange ʻe Nikotīmasi kiate ia: “ʻE lava fēfē ke hoko ʻa e ngaahi meʻá ni?” 10 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Ko ha faiako koe ʻo ʻIsileli pea ʻoku teʻeki ai koā ke ke ʻilo ʻa e ngaahi meʻá ni? 11 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate koe, ko e meʻa ʻoku mau ʻiló ʻoku mau leaʻaki, pea ko e meʻa kuo mau mātaá ʻoku mau fakamatala, ka ko kimoutolu ʻoku ʻikai te mou tali ʻa e fakamoʻoni ʻoku mau ʻoatú. 12 Kapau kuó u tala atu kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻa fakaemāmaní pea ʻoku ʻikai pē te mou tui ki ai, te mou tui fēfē kapau te u tala atu kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻa fakalangí? 13 ʻIkai ko ia pē, kuo ʻikai ha tangata kuo ʻalu hake ki he langí,+ ka ko e tokotaha kuo ʻalu hifo mei he langí,+ ko e Foha ʻo e tangatá. 14 Pea hangē tofu pē ko hono hiki hake ʻe Mōsese ʻa e ngatá ʻi he toafá,+ ʻe pehē pē ʻa e pau ke hiki hake ʻa e Foha ʻo e tangatá,+ 15 koeʻuhi ko e tokotaha kotoa pē ʻoku tui kiate iá ke ne maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.+
16 “He naʻe ʻofa lahi ʻaupito ʻa e ʻOtuá ki he māmaní ʻo ne foaki ai hono ʻAlo tofu-pē-taha-ne-fakatupú,+ koeʻuhi ko e tokotaha kotoa pē ʻokú ne ngāueʻi ʻa e tui kiate iá ke ʻoua naʻa ʻauha ka ne maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.+ 17 He naʻe ʻikai fekau mai ʻe he ʻOtuá hono ʻAló ki he māmaní ke ne fakamāuʻi ʻa e māmaní, ka ke fakahaofi ʻa e māmaní fakafou ʻiate ia.+ 18 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne ngāueʻi ʻa e tui kiate iá heʻikai ke fakamāuʻi.+ ʻIlonga ʻa ia ʻoku ʻikai te ne ngāueʻi ʻa e tuí kuo ʻosi fakamāuʻi ia, koeʻuhi kuo ʻikai te ne ngāueʻi ʻa e tui ki he huafa ʻo e ʻAlo tofu-pē-taha-ne-fakatupu ʻo e ʻOtuá.+ 19 Ko eni ia ʻa e makatuʻunga ki he fakamāú: Kuo hoko mai ʻa e māmá ki he māmaní,+ ka kuo ʻofa ʻa e tangatá ia ʻi he fakapoʻulí kae ʻikai ʻi he māmá, he ko ʻenau ngaahi ngāué naʻe fulikivanu. 20 He ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fulikivanú ʻokú ne fehiʻa ʻi he māmá pea ʻoku ʻikai te ne haʻu ki he māmá, koeʻuhí ke ʻoua naʻa valokiʻi* ʻene ngaahi ngāué. 21 Kae ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fai ʻa e meʻa ʻoku moʻoní ʻokú ne haʻu ki he māmá,+ koeʻuhí ke lava ʻo eʻa ʻene ngaahi ngāué ʻa ia kuo fakahoko ʻo fehoanaki mo e ʻOtuá.”
22 ʻI he hili ʻa e meʻá ni naʻe ʻalu ʻa Sīsū mo ʻene kau ākongá ki he feituʻu tukuʻuta ʻo Siuteá, pea naʻá ne nofo ai ʻi ha taimi mo kinautolu pea mo faipapitaiso.+ 23 Ka naʻe faipapitaiso foki mo Sione ʻi ʻĒnoni ofi ki Sālimi, koeʻuhi naʻe ʻi ai ha vai lahi,+ pea naʻe hanganaki haʻu ʻa e kakaí ʻo papitaiso;+ 24 he naʻe teʻeki ai ke lī ʻa Sione ki he pilīsoné.+
25 Pea naʻe fakakikihi ʻa e kau ākonga ʻa Sioné pea mo ha tokotaha Siu ʻo fekauʻaki mo e fakamaʻá. 26 Ko ia naʻa nau haʻu kia Sione ʻo nau pehē kiate ia: “Lāpai, ko e tangata ko ia naʻá mo ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo Sioataní, ʻa ia naʻá ke faifakamoʻoni ʻo kau ki aí,+ vakai ange, ko e tokotahá ni ʻoku faipapitaiso pea ʻoku ō kiate ia ʻa e faʻahinga kotoa.” 27 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ʻe Sione: “Heʻikai lava ʻe ha tangata ke maʻu ha meʻa ʻe taha kae ʻoua kuo foaki ia kiate ia mei he langí. 28 Ko kimoutolu tonu ʻoku mou fakamoʻoni ki heʻeku lea ʻo pehē, ‘ʻOku ʻikai ko e Kalaisí au,+ ka naʻe fekau mai au ke u muʻomuʻa ʻi he tokotaha ko iá.’+ 29 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne maʻu ʻa e taʻahine malí ko e tangata malí.+ Ka ko e kaungāmeʻa ʻo e tangata malí, ʻi heʻene tuʻu ʻo fanongo kiate iá, ʻokú ne maʻu ha fiefia lahi ʻi heʻene fanongo ki he leʻo ʻo e tangata malí. Ko ia kuo hoko ʻo kakato ʻa ʻeku fiefiá. 30 Ko e tokotaha ko iá kuo pau ke hokohoko atu ʻene tupulakí, ka ko au kuo pau ke hokohoko atu ʻeku holo hifó.”
31 Ko e tokotaha ʻoku haʻu mei ʻolungá+ ʻoku māʻolunga ia ʻi he faʻahinga kotoa pē. Ko e tokotaha ʻoku mei he māmaní ʻoku mei he māmaní ia pea ʻokú ne leaʻaki ʻa e ngaahi meʻa ʻo e māmaní. Ko e tokotaha ʻoku haʻu mei he langí ʻoku māʻolunga ia ʻi he faʻahinga kotoa pē.+ 32 ʻOkú ne faifakamoʻoni ki he meʻa kuó ne mātā mo fanongoá,+ ka ʻoku ʻikai ha tangata ʻokú ne tali ʻene leá.+ 33 ʻIlonga ʻa ia kuó ne tali ʻene fakamoʻoní kuó ne ʻai ʻene silá ki ai* ʻoku moʻoni ʻa e ʻOtuá.+ 34 He ko e tokotaha ko ia kuo fekau mai ʻe he ʻOtuá ʻokú ne leaʻaki ʻa e ngaahi folofola ʻa e ʻOtuá,+ he ʻoku ʻikai te Ne mamaeʻi hono foaki ʻa e laumālié. 35 ʻOku ʻofa ʻa e Tamaí ʻi he ʻAló+ pea kuó ne tuku ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ki hono nimá.+ 36 Ko e tokotaha ʻokú ne ngāueʻi ʻa e tui ki he ʻAló ʻokú ne maʻu ʻa e moʻui taʻengatá;+ ko e tokotaha ʻokú ne talangataʻa ki he ʻAló heʻikai te ne maʻu ʻa e moʻuí,+ ka ʻoku nofo maʻu ʻiate ia ʻa e houhau ʻa e ʻOtuá.+
4 ʻI he ʻilo ʻe he ʻEikí kuo fanongo ʻa e kau Fālesí naʻe ngaohi mo papitaiso ʻe Sīsū+ ʻa e kau ākonga tokolahi ange ia ʻia Sioné— 2 neongo naʻe ʻikai ke faipapitaiso ʻa Sīsū tonu ka ko ʻene kau ākongá— 3 naʻá ne mavahe mei Siutea ʻo ne toe ʻalu ki Kāleli. 4 Ka naʻe fiemaʻu kiate ia ke ne fou atu ʻi Samēlia. 5 Ko ia naʻá ne hoko mai ai ki ha kolo ʻo Samēlia naʻe ui ko Saika, ʻoku ofi ki he konga kelekele naʻe ʻoange ʻe Sēkope ki hono foha ko Siosifá.+ 6 Ko hono moʻoní, naʻe ʻi ai ʻa e vaitupu ʻo Sēkopé.+ ʻI he helaʻia ko eni ʻa Sīsū mei he fonongá, naʻá ne tangutu hifo ʻi he vaitupú. Ko e houa nai ia hono onó.*
7 Naʻe haʻu ha fefine Samēlia ke ʻutu vai. Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOmi haku inu.” 8 (He naʻe ʻalu ʻa ʻene kau ākongá ki he koló ke fakatau mai ha meʻakai.) 9 Ko ia naʻe pehē ange ʻe he fefine Samēliá kiate ia: “ʻOku anga-fēfē ke ke kole inu mai kiate au, lolotonga iá ko ha Siu koe, ka ko ha fefine Samēlia au?” (He ʻoku ʻikai ke feohi ʻa e kau Siú mo e kau Samēliá.)+ 10 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Kapau naʻá ke ʻilo ʻa e meʻaʻofa maʻataʻatā ʻa e ʻOtuá+ pea mo ia ʻokú ne pehē atu kiate koe, ‘ʻOmi haku inú,’ naʻá ke mei kole kiate ia, pea naʻá ne mei foaki atu kiate koe ʻa e vai moʻuí.”+ 11 Naʻá ne pehē ange kiate ia: “Tangataʻeiki, ʻoku ʻikai, naʻa mo haʻo kane ke ʻutu ʻaki ʻa e vaí, pea ʻoku loloto ʻa e vaitupú. Ko fē leva ʻokú ke maʻu mei ai ʻa e vai moʻui ko ení? 12 ʻOku ʻikai te ke lahi koe ʻi heʻemau kui ko Sēkopé, ʻa ia naʻá ne ʻomi kiate kimautolu ʻa e vaitupú pea naʻá ne inu mei ai mo hono ngaahi fohá mo ʻene fanga pulú, ʻikai ko ia?” 13 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ko ia kotoa pē ʻoku inu mei he vai ko ení ʻe toe fieinua pē. 14 ʻIlonga ʻa ia ʻoku inu mei he vai te u ʻoange kiate iá ʻe ʻikai ʻaupito te ne toe fieinua,+ ka ko e vai te u ʻoange kiate iá ʻe hoko ʻiate ia ko ha matavai mapunopuna ke ne ʻoange kiate ia ʻa e moʻui taʻengatá.”+ 15 Naʻe pehē ange ʻe he fefiné kiate ia: “Tangataʻeiki, ʻomi kiate au ʻa e vai ko ení, koeʻuhí ke ʻoua naʻá ku toe fieinua pe haʻu maʻu pē ki he feituʻú ni ke ʻutu vai.”
16 Naʻá ne pehē ange kiate ia: “ʻAlu ʻo ui mai ho husepānití peá mo haʻu ki he feituʻú ni.” 17 Naʻe tali ange ʻe he fefiné: “ʻOku ʻikai ke ʻi ai haku husepāniti.” Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOku tonu hoʻo pehē, ‘ʻOku ʻikai ke ʻi ai haku husepānití.’ 18 He naʻe ʻi ai hao husepāniti ʻe toko nima, pea ko e tangata ʻokú ke maʻu he taimi ní ʻoku ʻikai ko hao husepāniti. Kuó ke lea moʻoni ʻi he meʻá ni.” 19 Naʻe pehē ange ʻe he fefiné kiate ia: “Tangataʻeiki, ʻoku mahino mai kiate au ko ha palōfita koe.+ 20 Ko ʻemau fanga kuí naʻa nau lotu ʻi he moʻungá ni, ka ko e kakai ko kimoutolú ʻoku mou pehē ko Selusalema ʻa e feituʻu kuo pau ke lotu ai ʻa e kakaí.”+ 21 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Tui mai kiate au fefine, ʻoku haʻu ʻa e houa ʻa ia ʻe ʻikai te mou lotu ai ki he Tamaí ʻi he moʻungá ni pe ʻi Selusalema. 22 ʻOku mou lotu ki he meʻa ʻoku ʻikai te mou ʻilo ki ai;+ ʻoku mau lotu kimautolu ki he meʻa ʻoku mau ʻilo ki ai, he ko e fakamoʻuí ʻoku kamata ia ʻi he kau Siú.+ 23 Ka neongo ia, ʻoku haʻu ʻa e houa, pea ko e taimí ni ia, ʻa ia ko e kau lotu moʻoní te nau lotu ki he Tamaí ʻi he laumālie mo e moʻoni, he ko hono moʻoní, ʻoku kumi ʻa e Tamaí ki he faʻahinga peheé ke lotu ange kiate ia.+ 24 Ko e ʻOtuá ko ha Laumālie,+ pea ko e faʻahinga ʻoku lotu kiate iá kuo pau ke nau lotu ʻi he laumālie mo e moʻoni.”+ 25 Naʻe pehē ange ʻe he fefiné kiate ia: “ʻOku ou ʻilo ʻoku haʻu ʻa e Mīsaiá, ʻa ia ʻoku ui ko Kalaisí. ʻI he haʻu ʻa e tokotaha ko iá, te ne tala fakahāhā mai ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē kiate kimautolu.” 26 Naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “Ko au ia, ʻa e tokotaha ʻoku lolotonga lea atu kiate koé.”+
27 ʻI he taimi ko ení naʻe aʻu mai ʻene kau ākongá, pea naʻa nau ʻohovale koeʻuhi naʻá ne talanoa mo ha fefine. Ko e moʻoni naʻe ʻikai ha taha te ne pehē: “Ko e hā ʻokú ke fiemaʻu meiate iá?” Pe “Ko e hā ʻokú ke talanoa ai kiate iá?” 28 Ko ia naʻe tuku ʻe he fefiné ʻa ʻene siā vaí peá ne ʻalu atu ki he koló ʻo tala ki he kakaí: 29 “Mou omi ʻo vakai ki he tangata naʻá ne tala mai kiate au ʻa e meʻa kotoa pē naʻá ku faí. ʻIkai nai ko e Kalaisí ʻeni?” 30 Naʻa nau mavahe mei he koló ʻo nau kamata haʻu kiate ia.
31 Lolotonga iá, naʻe fakakolekole ia ʻe he kau ākongá: “Lāpai,*+ kai ā.” 32 Ka naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: “ʻOku ʻi ai ʻeku meʻakai ke u kai ʻa ia ʻoku ʻikai te mou ʻilo ki ai.” 33 Ko ia naʻe fepehēʻaki ʻa e kau ākongá: “Naʻe ʻikai ʻoange ʻe ha taha ha meʻa ke ne kai, ʻikai ko ia?” 34 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko ʻeku meʻakaí ē ke fai ʻa e finangalo ʻo ia naʻá ne fekau mai aú+ pea ke fakaʻosi ʻene ngāué.+ 35 ʻIkai ʻoku mou pehē ʻoku kei toe ʻa e māhina ʻe fā pea toki hoko mai ʻa e utu-taʻú? Vakai, ʻoku ou tala atu kiate kimoutolu: Hanga hake homou matá ʻo vakai atu ki he ngaahi ngoué, ʻoku nau hina ki he utu-taʻú.+ ʻI he taimi ní 36 kuo maʻu ʻe he tokotaha utú ʻa e ngaahi totongí pea ʻokú ne tānaki fua ki he moʻui taʻengatá, koeʻuhi ke fiefia fakataha ʻa e tokotaha toó mo e tokotaha utú.+ 37 He ʻi he fekauʻaki mo e meʻá ni, ʻoku moʻoni ai ʻa e lea: ʻOku tō ʻa e tokotaha kae utu ʻa e tokotaha. 38 Naʻá ku fekau atu kimoutolu ke utu ʻa e meʻa naʻe ʻikai te mou fakaongosia ai. Kuo fakaongosia ʻa e niʻihi kehe, pea kuo mou maʻu ʻaonga mei heʻenau fakaongosiá.”
39 Naʻe tui kiate ia ʻa e tokolahi ʻo e kau Samēlia mei he kolo ko iá koeʻuhi ko e lea ʻa e fefine ʻa ia naʻá ne fakamoʻoni, ʻo pehē: “Naʻá ne tala mai kiate au ʻa e meʻa kotoa pē naʻá ku faí.”+ 40 Ko ia ʻi he haʻu ʻa e kau Samēliá kia Sīsuú, naʻa nau kole ange kiate ia ke ne nofo mo kinautolu, pea naʻá ne nofo ai ʻi he ʻaho ʻe ua. 41 Ko hono olá, naʻe tui ha toe tokolahi ange koeʻuhi ko e meʻa naʻá ne leaʻakí, 42 pea naʻa nau pehē ki he fefiné: “ʻOku ʻikai te mau kei tui koeʻuhí pē ko e meʻa naʻá ke leaʻakí; he kuo mau fanongo tonu, pea ʻoku mau ʻilo ko e tangatá ni ko e moʻoni ko e fakamoʻui ia ʻo e māmaní.”+
43 ʻI he hili ʻa e ʻaho ʻe uá, naʻá ne mavahe mei ai ki Kāleli. 44 Kae kehe, naʻe faifakamoʻoni ʻa Sīsū tonu ʻo pehē, ʻoku ʻikai fakaʻapaʻapaʻi ha palōfita ʻi hono fonua ʻoʻoná.+ 45 Ko ia ʻi heʻene aʻu ki Kālelí, naʻe tali lelei ia ʻe he kau Kālelí, koeʻuhi naʻa nau mamata ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē naʻá ne fai ʻi Selusalema ʻi he kātoangá,+ he naʻa nau ʻalu foki mo kinautolu ki he kātoangá.+
46 Pea naʻá ne toe haʻu ki Kena ʻo Kālelí, ʻa e feituʻu naʻá ne liliu ai ʻa e vaí ko e uainé.+ Pea naʻe ʻi ai ha ʻōfisa ʻa e tuʻí ʻa ia ko hono fohá naʻe puke ʻi Kāpaneume. 47 ʻI he fanongo ʻa e tangatá ni kuo haʻu ʻa Sīsū mei Siutea ki Kālelí, naʻá ne ʻalu atu kiate ia ʻo ne kole ange ke ne ʻalu hifo muʻa ʻo fakamoʻui hono fohá, he kuó ne mei mate. 48 Ka naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “Ko e kakai ko kimoutolú, ka ʻikai te mou mamata ki ha ngaahi mana mo ha ngaahi meʻa fakaofo, ʻe ʻikai ʻaupito te mou tui.”+ 49 Naʻe pehē ange ʻe he ʻōfisa ʻa e tuʻí kiate ia: “ʻEiki, ʻalu hifo muʻa ʻi he teʻeki ke mate ʻeku kiʻi tamá.” 50 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻAlu ā; kuo moʻui ho fohá.”+ Naʻe tui ʻa e tangatá ki he lea naʻe fai ʻe Sīsū kiate iá, peá ne mavahe leva. 51 Ka ʻi he lolotonga ʻene ʻalu hifó, naʻe haʻu ʻene kau tamaioʻeikí ke fakafetaulaki kiate ia ke tala ange kuo moʻui* hono fohá. 52 Ko ia naʻá ne ʻeke kiate kinautolu ʻa e houa ʻa ia naʻá ne sai aí. Naʻa nau tali ange kiate ia: “Naʻe matafi atu ʻa e mofí meiate ia ʻaneafi ʻi he houa hono fitú.”* 53 Naʻe ʻilo ai ʻe he tamaí ko e houa tofu pē ia naʻe pehē ange ai ʻe Sīsū kiate ia: “Kuo moʻui ho fohá.”+ Ko ia naʻá ne tui leva mo hono falé kotoa. 54 Ko e mana ʻaki eni hono ua+ naʻe fakahoko ʻe Sīsū ʻi heʻene ʻalu atu mei Siutea ki Kālelí.
5 ʻI he hili ʻa e meʻá ni naʻe ʻi ai ha kātoanga+ ʻa e kau Siú, pea naʻe ʻalu hake ʻa Sīsū ki Selusalema. 2 Pea ʻi Selusalema ʻi he Matapā Sipí,+ ʻoku ʻi ai ha vai naʻe ui ʻi he faka-Hepeluú ko Peteseta, fakataha mo hono ngaahi hala fakafale ʻe nima. 3 ʻI hení naʻe tākoto ai ha fuʻu tokolahi ʻo e kau puke, kui, heke, mo e faʻahinga naʻe mate* ʻa e nimá pe vaʻé. 4 *—— 5 Ka naʻe ʻi ai ha tangata ʻe taha naʻe puke ʻi he taʻu ʻe 38. 6 ʻI he sio atu ki he tokoto ai ʻa e tangatá ni, pea ʻi he ʻiloʻi kuo fuoloa ʻene puké, naʻe pehē atu ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOkú ke loto ke ke sai?”+ 7 Naʻe tali ange ʻe he tangata puké kiate ia: “Tangataʻeiki, ʻoku ʻikai te u maʻu ha taha ke ne tuku hifo au ki he vaí ʻi he taimi ʻoku ngaue aí, ka ʻi he lolotonga ʻeku ʻalu atú, ʻoku laka hifo ha taha ia ʻo muʻomuʻa ʻiate au.” 8 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Tuʻu hake! Toʻo ho mohengá peá ke ʻalu.”+ 9 Pea naʻe sai leva ʻa e tangatá, peá ne toʻo hake hono mohengá ʻo kamata ke ne ʻalu.
Ko e ʻaho ko iá ko e Sāpate.* 10 Ko ia naʻe kamata ke pehē ʻe he kau Siú ki he tangata kuo fakamoʻuí: “Ko e Sāpate ʻeni, pea ʻoku ʻikai ngofua kiate koe ke ke toʻo holo ʻa e mohengá.”+ 11 Ka naʻá ne tali ange kiate kinautolu: “Ko e tokotaha ko ia naʻá ne ʻai au ke u saí naʻá ne pehē mai kiate au, ‘Toʻo hake ho mohengá peá ke ʻalu.’” 12 Naʻa nau ʻeke kiate ia: “Ko hai ʻa e tangata naʻá ne tala atu kiate koe, ‘Toʻo hake ia peá ke ʻalú’?” 13 Ka naʻe ʻikai ke ʻilo ʻe he tangata kuo fakamoʻuí pe ko hai ia, he naʻe ʻosi moulu atu ʻa Sīsū ia ʻi he fuʻu kakai naʻe ʻi aí.
14 ʻI he hili ʻa e meʻá ni naʻe ʻilo ia ʻe Sīsū ʻi he temipalé peá ne pehē ange kiate ia: “Vakai, kuó ke sai. ʻOua ʻe toe faiangahala, koeʻuhí ke ʻoua ʻe hoko kiate koe ha meʻa ʻoku toe kovi ange.” 15 Naʻe ʻalu atu ʻa e tangatá ʻo ne tala ki he kau Siú ko Sīsū naʻá ne ʻai ia ʻo ne saí. 16 ʻI he ʻuhingá ni naʻe fakatangaʻi ai ʻe he kau Siú ʻa Sīsū, koeʻuhi naʻá ne fai ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi he lolotonga ʻa e Sāpaté. 17 Ka naʻá ne tali ange kiate kinautolu: “Kuo ngāue maʻu ai pē ʻeku Tamaí ʻo aʻu mai ki he taimí ni, pea ʻoku ou ngāue maʻu ai pē.”+ 18 Ko e ʻuhinga eni naʻe kamata ke toe ʻāsili ange ai ʻa e feinga ʻa e kau Siú ke tāmateʻi iá, koeʻuhi naʻe ʻikai ngata pē heʻene maumauʻi ʻa e Sāpaté ka naʻá ne toe ui ʻa e ʻOtuá ko ʻene Tamaí ia,+ ʻo ne ʻai ai ia ke ne tatau mo e ʻOtuá.+
19 Ko ia ai, ʻi he tali ki aí naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻoku ʻikai lava ʻe he ʻAló ke ne fai ha meʻa ʻe taha ʻiate ia pē, ka ko e meʻa pē ʻokú ne sio ʻoku fai ʻe he Tamaí.+ He ʻilonga ha ngaahi meʻa ʻoku fai ʻe he Tokotaha ko iá, ʻoku pehē pē foki hono fai ʻe he ʻAló ʻa e ngaahi meʻa ko iá. 20 He ʻoku ʻofa ʻa e Tamaí ki he ʻAló+ ʻo ne fakahaaʻi kiate ia ʻa e ngaahi meʻa kotoa ʻokú ne faí, pea te ne fakahaaʻi kiate ia ʻa e ngaahi ngāue ʻoku lahi ange ia ʻi he ngaahi meʻá ni, koeʻuhí ke mou ofo ai.+ 21 He hangē tofu pē ko hono fokotuʻu hake ʻe he Tamaí ʻa e kau maté ʻo ʻai kinautolu ke nau moʻuí,+ ʻoku pehē pē foki mo e ʻAló ʻa ʻene ʻai ke moʻui ha taha pē ʻokú ne loto ki aí.+ 22 He ʻoku ʻikai ʻaupito ke fakamāuʻi ʻe he Tamaí ha foʻi toko taha, ka kuó ne tuku ʻa e faifakamaau kotoa pē ki he ʻAló,+ 23 koeʻuhí ke lava ʻe he faʻahinga kotoa ʻo fakalāngilangiʻi ʻa e ʻAló ʻo hangē tofu pē ko ʻenau fakalāngilangiʻi ʻa e Tamaí. ʻIlonga ʻa ia ʻoku ʻikai te ne fakalāngilangiʻi ʻa e ʻAló ʻoku ʻikai te ne fakalāngilangiʻi ʻa e Tamaí ʻa ia naʻá ne fekau mai iá.+ 24 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fanongo ki heʻeku leá pea tui ki he Tokotaha naʻá ne fekau mai aú ʻokú ne maʻu ʻa e moʻui taʻengatá,+ pea ʻoku ʻikai te ne foua ʻa e fakamāú ka kuó ne fakalaka atu mei he maté ki he moʻuí.+
25 “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻoku haʻu ʻa e houa, pea ko e taimí ni ia, ʻa ia ʻe fanongo ai ʻa e kau maté ki he leʻo ʻo e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, pea ko e faʻahinga kuo nau tokanga ki aí te nau moʻui. 26 He hangē tofu pē ko e maʻu ʻi he Tamaí tonu ʻa e moʻuí,*+ ko ia kuó ne tuku foki ki he ʻAló ke maʻu ʻiate ia tonu ʻa e moʻuí.+ 27 Pea kuó ne ʻoange kiate ia ʻa e mafai ke ne fai ʻa e fakamāú,+ koeʻuhi ko e Foha ʻo e tangatá ia.+ 28 ʻOua ʻe ofo ʻi he meʻá ni, he ʻoku haʻu ʻa e houa ʻa ia ko e faʻahinga kotoa ʻi he ngaahi fonualoto fakamanatú te nau fanongo ki hono leʻó+ 29 pea te nau hū mai ki tuʻa, ko e faʻahinga naʻa nau fai ʻa e ngaahi meʻa leleí ki ha toetuʻu ki he moʻui, pea ko e faʻahinga naʻa nau fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fulikivanú ki ha toetuʻu ki he fakamaau.+ 30 ʻOku ʻikai te u lava ke fai ha meʻa ʻe taha ʻiate au pē. Ko e meʻa tofu pē ko ia ʻoku leaʻaki ʻe he tamaí, ʻoku fai ki ai ʻeku fakamāú, pea ko ʻeku fakamāú ʻoku māʻoniʻoni+ koeʻuhi ʻoku ou tuli, ʻo ʻikai ki hoku lotó, ka ki he finangalo ʻo ia naʻá ne fekau mai aú.+
31 “Kapau ʻoku ou faifakamoʻoni pē ʻo fekauʻaki mo au, ʻoku ʻikai moʻoni ʻa ʻeku fakamoʻoní.+ 32 ʻOku ʻi ai ha tokotaha kehe ʻoku faifakamoʻoni fekauʻaki mo au, pea ʻoku ou ʻiloʻi ko e fakamoʻoni ʻokú ne fai fekauʻaki mo aú ʻoku moʻoni.+ 33 Kuo mou fekau atu ha kau tangata kia Sione, pea kuó ne faifakamoʻoni ki he moʻoní.+ 34 Kae kehe, ʻoku ʻikai te u tali ʻa e fakamoʻoni mei ha tangata, ka ʻoku ou leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni koeʻuhi ke lava ʻo fakahaofi kimoutolu. 35 Ko e tangata ko iá ko ha maama naʻe ulo mo huhulu, pea naʻa mou loto-lelei ʻi ha kiʻi taimi nounou ke mou mātuʻaki fiefia ʻi he maama ʻaʻaná.+ 36 Ka ʻoku ou maʻu ʻa e fakamoʻoni ʻoku lahi ange ia ʻi he fakamoʻoni ʻa Sioné, he ko e ngaahi ngāue tonu ko ia naʻe vaheʻi mai ʻe heʻeku Tamaí ke u fakahokó, ʻa e ngaahi ngāue ko eni ʻoku ou lolotonga faí, ʻokú ne fai ha fakamoʻoni naʻe fekau mai au ʻe he Tamaí.+ 37 Pea ko e Tamaí ʻa ia naʻá ne fekau mai aú kuó ne faifakamoʻoni tonu ʻo fekauʻaki mo au.+ Kuo teʻeki ai ke mou fanongo ki hono leʻó ʻi ha taimi pe sio ki hono fōtungá,+ 38 pea ʻoku ʻikai ke nofo ʻene folofolá ʻiate kimoutolu, koeʻuhi ʻoku ʻikai te mou tui ki he tokotaha tonu ko ia naʻá ne fekauʻi maí.
39 “ʻOku mou fekumi ʻi he ngaahi potu Folofolá+ koeʻuhi ʻoku mou fakakaukau ʻe fakafou ai hoʻomou maʻu ʻa e moʻui taʻengatá; pea ko e ngaahi potu Folofolá ni ʻoku nau faifakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo au.+ 40 Pea neongo ia ʻoku ʻikai te mou loto ke mou haʻu kiate au+ koeʻuhi ke mou lava ʻo maʻu ʻa e moʻuí. 41 ʻOku ʻikai te u tali ʻa e lāngilangi mei he tangatá, 42 ka ʻoku ou ʻiloʻi lelei ʻoku ʻikai te mou maʻu ʻiate kimoutolu ʻa e ʻofa ki he ʻOtuá. 43 Kuó u haʻu ʻi he huafa ʻo ʻeku Tamaí, ka ʻoku ʻikai te mou tali au. Kapau naʻe haʻu ha taha kehe ʻi hono hingoa pē ʻoʻoná, te mou tali ʻe kimoutolu ʻa e tokotaha ko iá. 44 ʻE lava fēfē ke mou tui, lolotonga ia ʻoku mou tali ʻa e fefakalāngilangiʻaki ʻoku mou faí kae ʻikai te mou kumi ki he lāngilangi ʻoku mei he ʻOtua tofu pē tahá?+ 45 ʻOua ʻe fakakaukau te u talatalaakiʻi kimoutolu ki he Tamaí; ʻoku ʻi ai ʻa e tokotaha ʻokú ne talatalaakiʻi kimoutolu, ko Mōsese,+ ʻa ia ne tuʻu ai hoʻomou ʻamanakí. 46 Ko hono moʻoní, kapau naʻa mou tui kia Mōsese te mou tui mai kiate au, he naʻá ne tohi ʻo fekauʻaki mo au.+ 47 Ka ʻo kapau ʻoku ʻikai te mou tui ki heʻene ngaahi tohí, te mou tui fēfē ai ki he meʻa ʻoku ou leaʻakí?”
6 ʻI he hili ʻa e meʻá ni naʻe ʻalu atu ʻa Sīsū ʻo kolosi ʻi he Tahi Kālelí, pe Taipilioó.+ 2 Pea naʻe hanganaki muimui pē ʻiate ia ha fuʻu kakai tokolahi,+ koeʻuhi naʻa nau mamata ʻi he ngaahi mana naʻá ne fakahoko ʻi hono fakamoʻui ʻa e kau puké.+ 3 Ko ia naʻe ʻalu hake ʻa Sīsū ki ha moʻunga peá ne nofo hifo ai mo ʻene kau ākongá. 4 Pea naʻe ofi ʻa e Pāsová,+ ʻa e kātoanga ʻa e kau Siú. 5 ʻI he hanga hake ʻa e fofonga ʻo Sīsuú ʻo ne mamata ki ha fuʻu kakai tokolahi ʻoku nau haʻu kiate iá, naʻá ne pehē kia Filipe: “Ko fē te tau fakatau mei ai ha mā ke kai ʻe he kakaí ni?”+ 6 Kae kehe, naʻá ne leaʻaki ʻa e meʻá ni ke ʻahiʻahiʻi ia, he naʻá ne ʻiloʻi ʻa e meʻa naʻe teu ke ne faí. 7 Naʻe tali ange ʻe Filipe kiate ia: “Ko ha mā ʻoku feʻunga mo e tēnali* ʻe 200 heʻikai feʻunga ia mo e tokotaha taki taha ʻo kinautolu ke nau maʻu naʻa mo ha kiʻi meʻa siʻi mei ai.” 8 Ko e taha ʻo ʻene kau ākongá, ko ʻAnitelū ko e tokoua ʻo Saimone Pitá, naʻá ne pehē ange kiate ia: 9 “Ko ha kiʻi tamasiʻi eni ʻoku ʻi ai ʻene foʻi mā paʻale ʻe nima mo ha ongo kiʻi mataʻiika ʻe ua. Ka ko e hā hake ia ki he fuʻu tokolahí ni?”+
10 Naʻe pehē ʻe Sīsū: “ʻAi ʻa e kakaí ke nau tangutu hifo.” Koeʻuhi naʻe musieʻia ʻa e feituʻu ko iá, naʻa nau tangutu hifo ai. ʻI he fuʻu kakaí ni naʻe toko 5,000 nai ʻa e kakai tangatá.+ 11 Naʻe toʻo ʻe Sīsū ʻa e maá, pea ʻi he hili ʻene fai ha fakafetaʻi, naʻá ne tufotufa ia ki he faʻahinga naʻe tangutu aí; naʻá ne fai pehē foki ki he ongo kiʻi mataʻiiká, pea naʻa nau maʻu ʻo fakatatau pē ki he lahi ko ia ne nau fiemaʻú. 12 Ka ʻi he hili ʻenau kai ʻo mākoná, naʻá ne pehē ki heʻene kau ākongá: “Tānaki fakataha ʻa e mapakipakiʻi mā ʻoku toé, ke ʻoua ʻe maumau ha meʻa.” 13 Ko ia naʻa nau tānaki fakataha ia pea nau fakafonu ai ha kato ʻe 12 ʻaki ʻa e mapakipakiʻi mā naʻe toe mai mei he faʻahinga naʻa nau kai ʻa e foʻi mā paʻale ʻe nimá.
14 ʻI he sio ʻa e kakaí ki he mana naʻá ne fakahokó, naʻe kamata ke nau pehē: “Ko eni moʻoni ia ʻa e Palōfita naʻe pehē ʻe haʻu ki he māmaní.”+ 15 Ko ia ʻi he ʻilo ʻe Sīsū naʻe teu ke nau haʻu ʻo puke ia ke fakanofo ko ha tuʻí, naʻá ne toe mavahe+ toko taha pē ki he moʻungá.+
16 ʻI heʻene efiafi hifó, naʻe ʻalu atu ʻene kau ākongá ki tahi,+ 17 pea ʻi heʻenau heka ki ha vaka, naʻa nau folau ki he kauvai ʻe tahá ki Kāpaneume. ʻI he aʻu mai ki he taimi ko ení kuo poʻuli, pea naʻe teʻeki ai ke haʻu ʻa Sīsū kiate kinautolu.+ 18 Pehē foki, naʻe fakaʻau ke kovi ʻa e tahí koeʻuhi naʻe angi mai ha matangi mālohi.+ 19 Kae kehe, ʻi he hili ʻenau ʻaʻalo ʻi ha maile ʻe tolu pe fā nai,* naʻa nau sio atu kia Sīsū ʻokú ne luelue mai ʻi he fukahi tahí ʻo fakaofiofi mai ki he vaká, pea naʻa nau hoko ʻo manavahē. 20 Ka naʻá ne pehē kiate kinautolu: “Ko au pē ia; ʻoua ʻe ilifia!”+ 21 Pea naʻa nau loto-lelei ke fakaheka ia ki he vaká, pea naʻe tau leva ʻa e vaká ki he fonua naʻa nau fakataumuʻa ki aí.+
22 ʻI he ʻaho hono hokó naʻe sio ʻa e fuʻu kakai ko ia naʻa nau nofo ʻi he kauvai ʻe tahá naʻe ʻikai ha vaka ai. Ko ha kiʻi vaka siʻisiʻi pē naʻe ʻi aí, ka naʻe ʻikai ke heka ʻa Sīsū ki he vaka ko iá fakataha mo ʻene kau ākongá, he naʻe ʻosi mavahe atu ʻene kau ākongá ʻiate kinautolu pē. 23 Kae kehe, naʻe tau hifo ha ngaahi vaka mei Taipiliō ʻo ofi ki he feituʻu ko ia naʻa nau kai ai ʻa e maá ʻi he hili hono fai ʻe he ʻEikí ʻa e fakafetaʻí. 24 Ko ia ʻi he sio ʻa e fuʻu kakaí naʻe ʻikai ke ʻi ai ʻa Sīsū pe ko ʻene kau ākongá, naʻa nau heka ki honau ngaahi vaká ʻo nau haʻu ki Kāpaneume ke kumi kia Sīsū.
25 ʻI heʻenau ʻilo ia ʻi he kauvai ʻe tahá, naʻa nau pehē kiate ia: “Lāpai,*+ naʻá ke aʻu fakakū mai ki hení?” 26 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻoku mou kumi kiate aú, ʻo ʻikai koeʻuhi ko e ngaahi mana naʻa mou mamata aí, ka koeʻuhi naʻa mou kai mei he ngaahi foʻi maá pea mou mākona ai.+ 27 Mou ngāue, ʻo ʻikai maʻá e meʻakai ʻoku ʻauhá, ka maʻá e meʻakai ʻoku tolonga atu ki he moʻui taʻengatá,+ ʻa ia ʻe ʻoatu kiate kimoutolu ʻe he Foha ʻo e tangatá; he kuo hanga ʻe he Tamaí, ʻe he ʻOtuá tonu, ʻo ʻai ki he tokotahá ni ʻa ʻene sila ʻo e hōifuá.”+
28 Ko ia naʻa nau pehē kiate ia: “Ko e hā kuo pau ke mau fai ke fakahoko ai ʻa e ngaahi ngāue ʻa e ʻOtuá?” 29 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko e ngāue eni ʻa e ʻOtuá, ke mou ngāueʻi ʻa e tui ki he tokotaha ko ia naʻá ne fekauʻi maí.”+ 30 Pea naʻa nau pehē ange kiate ia: “Ko e hā te ke fakahoko ko ha fakaʻilonga,+ koeʻuhi ke mau sio ki ai pea mau tui atu kiate koe? Ko e hā ʻa e ngāue ʻokú ke faí? 31 Ko ʻemau fanga kuí naʻa nau kai ʻa e maná ʻi he toafá,+ hangē tofu pē ko ia kuo tohí: ‘Naʻá ne foaki kiate kinautolu ha mā mei he langí ke nau kai.’”+ 32 Naʻe pehē ange leva ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu, naʻe ʻikai ke foaki atu ʻe Mōsese kiate kimoutolu ʻa e mā mei he langí, ka ʻoku foaki atu ʻe heʻeku Tamaí kiate kimoutolu ʻa e mā moʻoní mei he langí. 33 He ko e mā ʻa e ʻOtuá ʻa e tokotaha ko ia ʻoku ʻalu hifo mei he langí ʻo ne foaki ʻa e moʻuí ki he māmaní.” 34 Ko ia naʻa nau pehē kiate ia: “ʻEiki, foaki maʻu pē kiate kimautolu ʻa e mā ko ení.”
35 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko au ʻa e mā ʻo e moʻuí. ʻIlonga ʻa ia ʻoku haʻu kiate aú ʻe ʻikai te ne teitei fiekaia, pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne ngāueʻi ʻa e tui kiate aú ʻe ʻikai ʻaupito te ne teitei fieinua.+ 36 Kae hangē ko ia naʻá ku leaʻaki kiate kimoutolú, kuo aʻu ʻo mou mamata kiate au pea neongo iá ʻoku ʻikai pē te mou tui.+ 37 Ko e faʻahinga kotoa pē ʻoku foaki mai kiate au ʻe he Tamaí te nau haʻu kiate au, pea heʻikai ʻaupito te u kapusi ʻa e tokotaha ʻoku haʻu kiate aú;+ 38 he kuó u ʻalu hifo mei he langí+ ke fai, ʻo ʻikai ki hoku lotó, ka ki he finangalo ʻo ia naʻá ne fekau mai aú.+ 39 Ko eni ia ʻa e finangalo ʻo ia naʻá ne fekau mai aú, ke ʻoua naʻa mole ha taha ʻi he faʻahinga kotoa kuó ne foaki mai kiate aú, ka ke u fokotuʻu hake+ kinautolu ʻi he ʻaho fakaʻosí. 40 He ko eni ia ʻa e finangalo ʻo ʻeku Tamaí, ko e tokotaha kotoa pē ʻokú ne ʻiloʻi ʻa e ʻAló pea ngāueʻi ʻa e tui kiate iá ke ne maʻu ʻa e moʻui taʻengatá,+ pea te u fokotuʻu hake+ ia ʻi he ʻaho fakaʻosí.”
41 Naʻe kamata leva ke muhumuhu ʻa e kau Siú fekauʻaki mo ia koeʻuhi naʻá ne pehē: “Ko au ʻa e mā naʻe ʻalu hifo mei he langí.”+ 42 Pea naʻe kamata ke nau pehē: “ʻIkai ko Sīsū ʻeni ko e foha ʻo Siosifá, ʻa ia ko ʻene tamaí mo ʻene faʻeé ē ʻoku tau ʻiloʻí?+ ʻOku anga-fēfē ʻene pehē mai ko eni, ‘Kuó u ʻalu hifo mei he langí’?” 43 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Tuku hoʻomou femuhumuhuʻí. 44 ʻOku ʻikai ha tangata ʻe lava ke haʻu kiate au kae ʻoua kuo tohoaki mai ia ʻe he Tamaí,+ ʻa ia naʻá ne fekau mai aú, pea te u fokotuʻu hake ia ʻi he ʻaho fakaʻosí.+ 45 Kuo tohi ʻi he Kau Palōfitá: ‘Te nau hoko kotoa ʻo akoʻi ʻe Sihova.’*+ Ko e tokotaha kotoa pē kuó ne fanongo ki he Tamaí pea kuó ne ako meiate iá ʻokú ne haʻu kiate au. 46 ʻOku ʻikai ke pehē ia kuo mamata ʻe ha tangata ki he Tamaí,+ tuku kehe pē ʻa e tokotaha ʻoku mei he ʻOtuá; ko e tokotaha eni kuó ne mamata ki he Tamaí.+ 47 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻilonga ʻa ia ʻoku tuí ʻokú ne maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.+
48 “Ko au ʻa e mā ʻo e moʻuí.+ 49 Naʻe kai ʻe hoʻomou fanga kuí ʻa e maná ʻi he toafá ka naʻa nau kei mate pē.+ 50 Ko eni ia ʻa e mā ʻoku ʻalu hifo mei he langí, koeʻuhi ʻo ka kai mei ai ha taha ʻe ʻikai te ne mate. 51 Ko au ʻa e mā moʻui naʻe ʻalu hifo mei he langí. Ka ʻi ai ha taha pē ʻe kai mei he maá ni te ne moʻui taʻengata; pea ko hono moʻoní, ko e mā te u foakí ko hoku kakanó ia koeʻuhiā ke moʻui ai ʻa e māmaní.”+
52 Pea naʻe kamata fekīhiaki ʻa e kau Siú, ʻo pehē: “ʻE lava fēfē ke foaki mai ʻe he tangatá ni hono kakanó ke tau kai?” 53 Ko ia naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ka ʻikai te mou kai ʻa e kakano ʻo e Foha ʻo e tangatá mo inu hono totó, ʻe ʻikai ha moʻui ʻiate kimoutolu.+ 54 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne kai mei hoku kakanó mo inu hoku totó ʻokú ne maʻu ʻa e moʻui taʻengatá, pea te u fokotuʻu hake ia+ ʻi he ʻaho fakaʻosí; 55 he ko hoku kakanó ko e meʻakai moʻoni pea ko hoku totó ko e inu moʻoni. 56 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne kai mei hoku kakanó mo inu hoku totó ʻokú ne nofo maʻu ʻo fāʻūtaha mo au, pea ʻoku ou fāʻūtaha mo ia.+ 57 Hangē tofu pē ko hono fekauʻi mai au ʻe he Tamai ʻoku moʻuí pea mo ʻeku moʻui koeʻuhi ko e Tamaí, ʻoku pehē pē ʻa e tokotaha ʻokú ne kai meiate aú, te ne moʻui koeʻuhi ko au.+ 58 Ko e mā ʻeni naʻe ʻalu hifo mei he langí. ʻOku ʻikai ke hangē ia ko e taimi naʻe kai ai ʻe hoʻomou fanga kuí ka nau kei mate peé. ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne kai mei he maá ni te ne moʻui taʻengata.”+ 59 Naʻá ne leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi heʻene faiako ʻi ha sinakoke* ʻi Kāpaneume.
60 ʻI heʻenau fanongo ki he meʻá ni, naʻe pehē ʻe he tokolahi ʻo ʻene kau ākongá: “Ko e lea eni ʻoku oʻo; ko hai ia ʻe lava ke fanongo ki ai?” 61 Ka ko Sīsū, ʻi heʻene ʻiloʻi ʻiate ia tonu naʻe femuhumuhuʻi ʻene kau ākongá ʻo fekauʻaki mo e meʻá ni, naʻá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku fakatūkiaʻi koā kimoutolu ʻe he meʻá ni? 62 ʻE fēfē leva kapau te mou sio ki he Foha ʻo e tangatá ʻokú ne ʻalu hake ki he feituʻu naʻá ne ʻi ai ki muʻá?+ 63 Ko e laumālié ia ʻoku foaki moʻuí;+ ko e kakanó ʻoku ʻikai hano ʻaonga ʻe taha. Ko e ngaahi lea kuó u leaʻaki kiate kimoutolú ko e tupu ia mei he laumālie māʻoniʻoní pea ʻoku foaki moʻui.+ 64 Ka ʻoku ʻi ai ha niʻihi ʻo kimoutolu ʻoku ʻikai tui.” He naʻe ʻiloʻi ʻe Sīsū mei he kamatá pē ʻa e faʻahinga naʻe ʻikai ke tuí pea mo e tokotaha te ne lavakiʻi iá.+ 65 Naʻá ne hoko atu ʻo pehē: “Ko e ʻuhinga ʻeni kuó u pehē atu ai kiate kimoutolu, ʻoku ʻikai ha taha ʻe lava ke haʻu kiate au kae ʻoua kuo fakangofua ia ʻe he Tamaí.”+
66 Koeʻuhi ko e meʻá ni, naʻe foki ʻa e tokolahi ʻo ʻene kau ākongá ki he ngaahi meʻa kuo nau sītuʻa mei aí+ pea ʻikai ke nau kei ō holo mo ia. 67 Ko ia naʻe pehē ʻe Sīsū ki he toko Hongofulu-mā-uá: “ʻOku ʻikai koā ke mou fie ō mo kimoutolu?” 68 Naʻe tali ange ʻe Saimone Pita kiate ia: “ʻEiki, ko hai te mau ʻalu ki aí?+ ʻOkú ke maʻu ʻa e ngaahi lea ʻo e moʻui taʻengatá.+ 69 Kuo mau tui pea kuo mau ʻilo ko koe ʻa e Tokotaha Māʻoniʻoni ʻa e ʻOtuá.”+ 70 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Naʻá ku fili ʻa e toko hongofulu-mā-ua ko kimoutolú, ʻikai ko ia?+ Ka ko e taha ʻo kimoutolu ko ha tokotaha laukovi loi.”*+ 71 Ko hono moʻoní, naʻá ne leá ʻo fekauʻaki mo Siutasi ko e foha ʻo Saimone ʻIsikalioté, he ko e tokotahá ni naʻe teu ke ne lavakiʻi ia, neongo ko e taha ia ʻo e toko Hongofulu-mā-uá.+
7 ʻI he hili ʻa e meʻá ni naʻe hokohoko atu ʻa e fononga* holo ʻa Sīsū ʻi Kālelí, he naʻe ʻikai te ne loto ke fai pehē ʻi Siutea koeʻuhi naʻe feinga ʻa e kau Siú ke tāmateʻi ia.+ 2 Kae kehe, ko e Kātoanga ʻo e Tāpanekalé*+ ʻa e kau Siú naʻe panaki mai. 3 Ko ia naʻe pehē ange ʻe hono fanga tokouá+ kiate ia: “Mavahe mei heni peá ke ʻalu ki Siutea, koeʻuhi ke sio foki ai mo hoʻo kau ākongá ki he ngaahi ngāue ʻokú ke faí. 4 He ʻoku ʻikai ha taha te ne fai fakafufū ha meʻa lolotonga ʻokú ne feinga ke ʻiloʻi ia ʻe he kakaí. Kapau ʻokú ke fai ʻa e ngaahi meʻá ni, fakahaaʻi koe ki he māmaní.” 5 Ko hono moʻoní, naʻe ʻikai ngāueʻi ʻe hono fanga tokouá ʻa e tui kiate iá.+ 6 Ko ia naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Kuo teʻeki aʻu mai hoku taimí,+ ka ko homou taimí ʻe hoko ia ʻi ha faʻahinga taimi pē. 7 ʻOku ʻikai ha ʻuhinga ki he māmaní ke ne fehiʻa kiate kimoutolu, ka ʻoku fehiʻa ia kiate au, koeʻuhi ʻoku ou faifakamoʻoni fekauʻaki mo ia ʻoku fulikivanu ʻene ngaahi ngāué.+ 8 Mou ʻalu hake ki he kātoangá; heʻikai te u ʻalu hake leva ki he kātoangá ni, koeʻuhi kuo teʻeki ai ke hoko kakato mai ʻa hoku taimí.”+ 9 Ko ia ʻi he hili ʻene tala ange kiate kinautolu ʻa e ngaahi meʻá ni, naʻá ne nofo ai pē ʻi Kāleli.
10 Ka ʻi he hili ʻa e ʻalu hake ʻa hono fanga tokouá ki he kātoangá, naʻá ne ʻalu hake foki mo ia, ʻo ʻikai faifakahāhā kae faifakafufū. 11 Ko ia naʻe kamata ke fakasio holo ia ʻe he kau Siú ʻi he kātoangá ʻo nau pehē: “Ko fē ʻa e tangata ko iá?” 12 Pea naʻe lahi ʻa e fefanafanahi ʻo fekauʻaki mo ia ʻi he fuʻu kakaí. Naʻe pehē ʻe he niʻihi: “Ko ha tangata lelei ia.” Naʻe pehē ʻe he niʻihi: “ʻOku ʻikai. ʻOkú ne takihalaʻi ʻa e fuʻu kakaí.”+ 13 Ko e moʻoni, naʻe ʻikai ha taha te ne faifakahāhā ʻene lea ʻo fekauʻaki mo iá koeʻuhi ko ʻenau manavahē ki he kau Siú.+
14 ʻI he ʻosi atu ʻa e vaeua ʻo e kātoangá, naʻe ʻalu hake ʻa Sīsū ki he temipalé ʻo ne kamata faiako. 15 Pea naʻe ofoofo ai ʻa e kau Siú, ʻo nau pehē: “ʻOku anga-fēfē hono maʻu ʻe he tangatá ni ha ʻilo pehē ki he Folofolá*+ he naʻe ʻikai te ne ako ʻi he ngaahi ʻapiakó?”*+ 16 Naʻe tali ange leva ʻe Sīsū kiate kinautolu ʻo ne pehē: “Ko e meʻa ʻoku ou akoʻí ʻoku ʻikai ʻaʻaku, ka ʻoku ʻaʻana ia naʻá ne fekau mai aú.+ 17 Kapau ʻoku holi ha taha ke fai ʻa Hono finangaló, te ne ʻilo ai pe ko e akonakí ʻoku mei he ʻOtuá+ ia pe ʻoku ou lea pē au meiate au. 18 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne lea meiate ia peé ʻokú ne kumi ʻa e lāngilangi pē ʻoʻoná; kae ʻilonga ʻa ia ʻokú ne kumi ʻa e lāngilangi ʻo e tokotaha naʻá ne fekau mai iá,+ ko e tokotahá ni ʻoku moʻoni pea ʻoku ʻikai ha taʻemāʻoniʻoni ʻiate ia. 19 Naʻe foaki atu ʻe Mōsese kiate kimoutolu ʻa e Laó,+ ʻikai ko ia? Ka ʻoku ʻikai ha taha ʻo kimoutolu ʻe talangofua ki he Laó. Ko e hā ʻoku mou feinga ai ke tāmateʻi aú?”+ 20 Naʻe tali ange ʻe he fuʻu kakaí: “ʻOku ʻiate koe ha tēmeniō. Ko hai ia ʻoku feinga ke tāmateʻi koé?” 21 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko e foʻi ngāue pē taha naʻá ku fakahokó, pea ʻoku mou ʻohovale kotoa ai. 22 Ko e ʻuhinga eni kuo tuku atu ai ʻe Mōsese kiate kimoutolu ʻa e kamú+—ʻoku ʻikai meia Mōsese ia, ka ʻoku mei heʻene fanga kuí+—pea ʻoku mou kamu ha tangata ʻi he Sāpaté. 23 Kapau ʻoku tali ʻe ha tangata ʻa e kamú ʻi ha Sāpate ke ʻoua naʻa maumauʻi ai ʻa e Lao ʻa Mōsesé, ʻoku mou ʻita tōlili mai koā kiate aú koeʻuhi ko ʻeku ʻai ke mātuʻaki moʻui lelei ha tangata ʻi he Sāpaté?+ 24 Tuku ʻa e fakamaauʻaki ʻa e meʻa ʻoku hā ki tuʻá, kae fakamaauʻaki ʻa e fakamaau māʻoniʻoní.”+
25 Naʻe kamata leva ke pehē ʻe he niʻihi ʻo e kau nofo ʻi Selusalemá: “Ko e tangata eni ʻoku nau feinga ke tāmateʻí, ʻikai ko ia?+ 26 Pea vakai atu, ko ena ia ʻoku lea ʻi he ʻao ʻo e kakaí, pea ʻoku ʻikai ha lea ʻe taha te nau fai kiate ia. Kuo ʻiloʻi fakapapau koā ʻe he kau pulé ko e Kalaisí eni? 27 ʻI hono kehé, ʻoku tau ʻiloʻi ʻe kitautolu ʻa e feituʻu ʻoku haʻu mei ai ʻa e tangatá ni;+ ka ʻi he taimi ʻe haʻu ai ʻa e Kalaisí, ʻe ʻikai ʻilo ʻe ha taha pe ko ʻene haʻú mei fē.” 28 Pea ʻi he faiako ʻa Sīsū ʻi he temipalé, naʻá ne kalanga: “ʻOku mou ʻilo au pea ʻoku mou ʻilo ʻa e feituʻu ʻoku ou haʻu mei aí. Pea kuo ʻikai te u haʻu ʻiate au pē,+ ka ko e Tokotaha naʻá ne fekau mai aú ʻokú ne ʻi ai moʻoni, pea ʻoku ʻikai te mou ʻiloʻi ia.+ 29 ʻOku ou ʻiloʻi ia,+ koeʻuhi ko ha fakafofonga au meiate ia, pea ko e Tokotaha ko iá naʻá ne fekau mai aú.” 30 Ko ia naʻa nau kamata feinga ke puke ia,+ ka naʻe ʻikai ha taha ʻe ala kiate ia, he naʻe teʻeki ai hoko hono houá.+ 31 Neongo ia, ko e tokolahi ʻo e fuʻu kakaí naʻa nau tui kiate ia,+ pea naʻa nau pehē: “ʻI he haʻu ʻa e Kalaisí, ʻe ʻikai te ne fakahoko ʻe ia ha ngaahi mana lahi ange ʻi he ngaahi mana kuo fai ʻe he tangatá ni, ʻikai ko ia?”
32 Naʻe fanongo ʻa e kau Fālesí ki he muhumuhu ʻaki ʻe he fuʻu kakaí ʻa e ngaahi meʻá ni ʻo fekauʻaki mo iá, pea naʻe fekau atu ʻe he houʻeiki taulaʻeikí mo e kau Fālesí ha kau ʻōfisa ke puke ia. 33 Naʻe pehē ange leva ʻe Sīsū: “Te u kiʻi nofo atu mo kimoutolu ki muʻa ke u ʻalu ki he Tokotaha naʻá ne fekau mai aú.+ 34 Te mou fakasio holo au, ka ʻe ʻikai te mou ʻilo au, pea ko e feituʻu ʻoku ou ʻi aí heʻikai lava ke mou haʻu ki ai.”+ 35 Ko ia ai, naʻe fepehēʻaki ʻe he kau Siú ʻiate kinautolu: “Ko e teu ʻalu ʻa e tangatá ni ki fē ʻe ʻikai ai te tau ʻilo iá? Naʻa ko ʻene teu ʻalú ʻaʻana ki he kau Siu ʻoku movete holo ʻi he kau Kalisí ʻo akoʻi ʻa e kau Kalisí, ko ia koā? 36 Ko ʻene ʻuhinga ki he hā ʻi heʻene pehē, ‘Te mou fakasio holo au, ka ʻe ʻikai te mou ʻilo au, pea ko e feituʻu ʻoku ou ʻi aí heʻikai lava ke mou haʻu ki ai’?”
37 ʻI he ʻaho fakaʻosí, ʻa e ʻaho lahi ʻo e kātoangá,+ naʻe tuʻu hake ʻa Sīsū peá ne kalanga: “Ka ai ha taha ʻoku fieinua, tuku ke ne haʻu kiate au ʻo inu.+ 38 ʻIlonga ʻa ia ʻoku tui kiate aú, hangē pē ko e meʻa kuo leaʻaki ʻe he folofolá: ‘ʻE tafe mei hono loto fatú ʻa e ngaahi matavai ʻo e vai moʻuí.’”+ 39 Kae kehe, naʻá ne leaʻaki eni ʻo fekauʻaki mo e laumālié, ʻa ia naʻe ʻamanaki ke maʻu ʻe kinautolu ʻoku tui kiate iá; he naʻe teʻeki ai ke foaki ʻa e laumālié,+ koeʻuhi naʻe teʻeki ai ke fakalāngilangiʻi ʻa Sīsū.+ 40 Ko e niʻihi ʻi he fuʻu kakaí naʻe fanongo ki he ngaahi leá ni naʻa nau kamata pehē: “Ko e moʻoni pē ko e Palōfitá eni.”+ 41 Naʻe pehē ʻe he niʻihi ia: “Ko e Kalaisí eni.”+ Ka naʻe pehē ʻe he niʻihi: “Ko e Kalaisí ʻoku ʻikai ke haʻu ia mei Kāleli, ʻikai ko ia?+ 42 ʻIkai ʻoku pehē ʻe he folofolá ʻoku haʻu ʻa e Kalaisí mei he hako ʻo Tēvitá+ pea mei Pētelihema,+ ʻa e kolo naʻe ʻi ai ʻa Tēvitá?”+ 43 Ko ia naʻe tupu ha māvahevahe ʻi he fuʻu kakaí ko e meʻa ʻiate ia. 44 Ka ko e niʻihi ʻo kinautolu naʻa nau loto ke puke ia, ka naʻe ʻikai ha taha ʻe ala hono nimá kiate ia.
45 Pea naʻe foki atu ʻa e kau ʻōfisá ki he houʻeiki taulaʻeikí mo e kau Fālesí, pea nau pehē mai kiate kinautolu: “Ko e hā koā naʻe ʻikai te mou ʻomi ai iá?” 46 Naʻe tali ange ʻe he kau ʻōfisá: “Kuo teʻeki ai ʻaupito ha tangata ʻe lea ʻo hangē ko ení.”+ 47 Naʻe tali ange leva ʻe he kau Fālesí: “Kuo takihalaʻi koā mo kimoutolu ia? 48 Kuo ʻikai ha taha ʻi he kau pulé pe kau Fālesí ʻe tui kiate ia, ʻikai ko ia?+ 49 Ka ko e fuʻu kakai ko eni ʻoku ʻikai te nau ʻilo ʻa e Laó ko e kakai malaʻia.” 50 Ko Nikotīmasi, ʻa ia naʻe haʻu ki muʻa kiate iá pea ko e taha ia ʻo kinautolú, naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: 51 “Ko ʻetau Laó ʻoku ʻikai te ne fakamāuʻi ha tangata kae ʻoua kuo tomuʻa fai ha fanongo kiate ia pea ʻilo ai ʻa e meʻa ʻokú ne faí, ʻikai ko ia?”+ 52 ʻI he tali ki aí naʻa nau pehē kiate ia: “Ko hoʻo haʻu mo koe foki mei Kāleli, ʻikai ko ia? Kumi angé pea vakai ʻoku ʻikai ha palōfita ʻe haʻu mei Kāleli.”*
8 12 Pea naʻe toe lea ʻa Sīsū kiate kinautolu, ʻo pehē: “Ko aú ko e maama ʻo e māmaní.+ ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne muimui ʻiate aú heʻikai ʻaupito te ne ʻaʻeva ʻi he fakapoʻulí, ka te ne maʻu ʻa e maama+ ʻo e moʻuí.” 13 Ko ia naʻe pehē ange ʻe he kau Fālesí kiate ia: “ʻOkú ke faifakamoʻoni pē ʻo fekauʻaki mo koe; ko hoʻo fakamoʻoní ʻoku ʻikai ke moʻoni.” 14 ʻI he tali ki aí, naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Neongo kapau ʻoku ou faifakamoʻoni pē ʻo fekauʻaki mo au, ko ʻeku fakamoʻoní ʻoku moʻoni, koeʻuhi ʻoku ou ʻilo ʻa e feituʻu naʻá ku haʻu mei aí mo e feituʻu ʻoku ou ʻalu ki aí.+ Ka ʻoku ʻikai te mou ʻilo ʻa e feituʻu naʻá ku haʻu mei aí mo e feituʻu ʻoku ou ʻalu ki aí. 15 ʻOku mou fakamaau ʻo fakatatau ki he kakanó;*+ ʻoku ʻikai te u momoʻi fakamāuʻi ha tangata. 16 Pea neongo kapau te u faifakamaau, ko ʻeku fakamāú ʻoku moʻoni, koeʻuhi he ʻoku ʻikai te u toko taha pē, ka ʻoku kau mo au ʻa e Tamaí ʻa ia naʻá ne fekau mai aú.+ 17 Pehē foki, ʻi hoʻomou Laó tonu kuo tohi ai: ‘Ko e fakamoʻoni ʻa e tangata ʻe toko uá ʻoku moʻoni.’+ 18 Ko e toko taha au ʻoku ou faifakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo au, pea ko e Tamaí ʻa ia naʻá ne fekau mai aú ʻokú ne faifakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo au.”+ 19 Naʻa nau pehē ange leva kiate ia: “Ko fē ʻa hoʻo Tamaí?” Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “ʻOku ʻikai te mou ʻilo au pe ko ʻeku Tamaí.+ Kapau naʻa mou ʻilo au, te mou ʻilo mo ʻeku Tamaí foki.”+ 20 Naʻá ne fai ʻa e ngaahi leá ni ʻi he feituʻu tauhiʻanga paʻangá+ ʻi heʻene faiako ʻi he temipalé. Ka naʻe ʻikai ha taha te ne puke ia, he naʻe teʻeki ai ke hoko mai ʻa hono houá.+
21 Ko ia naʻá ne toe pehē kiate kinautolu: “ʻOku ou teu ʻalu, pea te mou kumi kiate au, pea neongo ia te mou mate ʻi hoʻomou angahalá.+ Ko e feituʻu ʻoku ou ʻalu ki aí, heʻikai malava ke mou haʻu ki ai.”+ 22 Pea naʻe kamata ke pehē ʻe he kau Siú: “Te ne hanga pē koā ʻe ia ʻo tāmateʻi ia? Koeʻuhi ʻokú ne pehē, ‘Ko e feituʻu ʻoku ou ʻalu ki aí, heʻikai malava ke mou haʻu ki ai.’” 23 Naʻá ne hoko atu ʻo ne pehē kiate kinautolu: “Ko kimoutolú ia mei lalo; ko aú ia mei ʻolunga.+ Ko kimoutolú ia mei he māmani ko ení; ko au ia ʻoku ʻikai te u mei he māmani ko ení. 24 Ko e ʻuhinga ia naʻá ku pehē ai kiate kimoutolu: Te mou mate ʻi hoʻomou angahalá. He kapau ʻoku ʻikai te mou tui ko au ʻa e tokotaha ʻe haʻú, te mou mate ʻi hoʻomou angahalá.” 25 Ko ia naʻe kamata ke nau pehē kiate ia: “Ko hai koe?” Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko e hā koā ʻoku ou kei lea atu ai kiate kimoutolú? 26 ʻOku lahi ʻa e ngaahi meʻa ke u lea ai ʻo fekauʻaki mo kimoutolú pea mo faifakamaau aí. Ko hono moʻoní, ko e Tokotaha naʻá ne fekau mai aú ʻoku moʻoni, pea ko e ngaahi meʻa tofu pē ko ia naʻá ku fanongo ai meiate iá ʻoku ou leaʻaki ia ʻi he māmaní.”+ 27 Naʻe ʻikai te nau mahinoʻi naʻá ne lea kiate kinautolú ʻo fekauʻaki mo e Tamaí. 28 Naʻe pehē ange leva ʻe Sīsū: “ʻI he hili hoʻomou hiki hake ʻa e Foha ʻo e tangatá,+ te mou toki ʻilo ai ko au ia+ pea ʻoku ʻikai ha meʻa te u fai ʻiate au pē;+ ka ko e meʻa kuo akoʻi kiate au ʻe he Tamaí ko e meʻa ia ʻoku ou leaʻakí. 29 Pea ko e Tokotaha naʻá ne fekau mai aú ʻokú ne kau mo au; naʻe ʻikai te ne siʻaki au ke u toko taha, koeʻuhi ʻoku ou fai maʻu pē ʻa e ngaahi meʻa ʻoku fakahōifua kiate iá.”+ 30 ʻI heʻene leaʻaki ʻa e ngaahi meʻa ko ení, naʻe tui ʻa e tokolahi kiate ia.
31 Pea naʻe hoko atu ʻa Sīsū ʻo ne pehē ki he kau Siu naʻe tui kiate iá: “Kapau te mou nofo maʻu ʻi heʻeku leá, ko e moʻoni ko e kau ākonga kimoutolu ʻaʻaku, 32 pea te mou ʻilo ʻa e moʻoní,+ pea ʻe fakatauʻatāinaʻi kimoutolu ʻe he moʻoní.”+ 33 Naʻa nau tali ange kiate ia: “Ko e hako kimautolu ʻo ʻĒpalahame pea kuo teʻeki ai ʻaupito te mau hoko ko e kau pōpula ki ha taha. ʻOku anga-fēfē leva hoʻo pehē, ‘Te mou hoko ʻo tauʻatāina’?” 34 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ko e tokotaha faiangahala kotoa pē ko ha pōpula ia ʻa e angahalá.+ 35 ʻIkai ko ia pē, ko e pōpulá ʻoku ʻikai ke ne nofo maʻu ai pē ʻi he fale ʻo hono ʻeikí ʻo taʻengata; ko e fohá ʻokú ne nofo maʻu ai pē ʻo taʻengata. 36 Ko ia kapau ʻoku fakatauʻatāinaʻi kimoutolu ʻe he Fohá, te mou tauʻatāina moʻoni. 37 ʻOku ou ʻilo ko e hako kimoutolu ʻo ʻĒpalahame. Ka ʻoku mou feinga ke tāmateʻi au, koeʻuhi ʻoku ʻikai ha ola ʻo ʻeku ngaahi leá ʻiate kimoutolu. 38 ʻOku ou leaʻaki ʻa e ngaahi meʻa kuó u mamata ai lolotonga ʻa ʻeku ʻi heʻeku Tamaí,+ ka ʻoku mou fai ʻa e ngaahi meʻa kuo mou fanongo ai mei hoʻomou tamaí.” 39 ʻI he tali ki aí, naʻa nau pehē kiate ia: “Ko ʻemau tamaí ko ʻĒpalahame.” Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Kapau ko e fānau kimoutolu ʻa ʻĒpalahame,+ naʻa mou fai ʻa e ngaahi ngāue ʻa ʻĒpalahamé. 40 Ka ko eni ʻoku mou feinga ke tāmateʻi au, ko ha tangata kuó ne tala atu kiate kimoutolu ʻa e moʻoni naʻá ku fanongo ai mei he ʻOtuá.+ Ko ʻĒpalahame naʻe ʻikai te ne fai ha meʻa pehē. 41 ʻOku mou fai ʻa e ngaahi ngāue ʻa hoʻomou tamaí.” Naʻa nau pehē kiate ia: “Naʻe ʻikai fanauʻi kimautolu ʻi he ʻulungaanga taʻetaau;* ʻoku taha pē ʻemau Tamaí, ko e ʻOtuá.”
42 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ka ne ko hoʻomou Tamaí ʻa e ʻOtuá, te mou ʻofa ʻiate au,+ he naʻá ku haʻu mei he ʻOtuá pea ʻoku ou ʻi heni. Kuo ʻikai te u haʻu ʻiate au pē, ka ko e Tokotaha ko iá naʻá ne fekau mai aú.+ 43 Ko e hā ʻoku ʻikai te mou mahinoʻi ai ʻa e meʻa ʻoku ou leaʻakí? Koeʻuhi ʻoku ʻikai lava ke mou fanongo ki heʻeku leá. 44 ʻOku mou tupu mei hoʻomou tamai ko e Tēvoló, pea ʻoku mou loto ke fai ʻa e ngaahi holi ʻa hoʻomou tamaí.+ Ko e tokotaha ko iá ko ha tokotaha fakapō ia ʻi heʻene kamata ʻi hono ʻalungá,*+ pea naʻe ʻikai te ne tuʻu maʻu ʻi he moʻoní, koeʻuhí ʻoku ʻikai ʻiate ia ʻa e moʻoní. ʻI he taimi ʻokú ne leaʻaki ai ʻa e loí, ʻokú ne lea pē ʻo fakatatau ki hono anga ʻoʻoná, koeʻuhí ko ha tokotaha loi ia pea ko e tamai ia ʻa e loí.+ 45 ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, koeʻuhi ko ʻeku tala atu ʻa e moʻoní, ʻoku ʻikai te mou tui mai ai kiate au. 46 Ko hai ʻiate kimoutolu ʻokú ne fakahalaiaʻi au ki ha angahala? Kapau ʻoku ou lea moʻoni, ko e hā ʻoku ʻikai ai te mou tui mai kiate aú? 47 Ko e tokotaha ʻoku mei he ʻOtuá ʻokú ne fanongo ki he ngaahi folofola ʻa e ʻOtuá.+ Ko e ʻuhinga eni ʻoku ʻikai te mou fanongo aí, koeʻuhi ʻoku ʻikai mei he ʻOtuá ʻa kimoutolu.”+
48 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ange ʻe he kau Siú kiate ia: “ʻIkai ʻoku tonu ʻemau pehē, ‘Ko ha Samēlia koe+ pea ʻoku ʻiate koe ha tēmenioó’?”+ 49 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “ʻOku ʻikai ke ʻiate au ha tēmeniō, ka ʻoku ou fakalāngilangiʻi ʻa ʻeku Tamaí, pea ʻoku ʻikai te mou fakalāngilangiʻi au. 50 Ka ʻoku ʻikai te u kumi ha lāngilangi moʻoku;+ ʻoku ʻi ai ha Tokotaha ia ʻokú ne fai ʻa e kumí mo e fakamāú. 51 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, kapau ʻe tauhi ʻe ha taha ʻeku leá, ʻe ʻikai ʻaupito te ne teitei sio ʻi he maté.”+ 52 Naʻe pehē ʻe he kau Siú kiate ia: “ʻOku mau ʻilo leva he taimí ni ʻoku ʻiate koe ha tēmeniō. Naʻe mate ʻa ʻĒpalahame, pehē foki ki he kau palōfitá, ka ʻokú ke pehē ʻe koe, ‘Kapau ʻe tauhi ʻe ha taha ʻeku leá, ʻe ʻikai ʻaupito te ne teitei aʻusia ʻa e maté.’ 53 ʻOku ʻikai te ke lahi ange ʻi heʻemau tamai ko ʻĒpalahamé, ʻa ia kuo maté, ʻikai ko ia? Naʻe mate foki ʻa e kau palōfitá. ʻOkú ke taukaveʻi ko hai koe?” 54 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Kapau te u fakalāngilangiʻi au, ko hoku lāngilangí ko e meʻa noa pē. Ko ʻeku Tamaí ia ʻokú ne fakalāngilangiʻi aú,+ ʻa e tokotaha ʻoku mou pehē ko homou ʻOtuá. 55 Ka kuo teʻeki te mou ʻiloʻi ia,+ ka ʻoku ou ʻiloʻi ia ʻe au.+ Pea kapau naʻá ku pehē ʻoku ʻikai te u ʻiloʻi ia, te u hangē ai ko kimoutolú, ko ha tokotaha loi. Ka ʻoku ou ʻiloʻi ia pea ʻoku ou tauhi ʻene folofolá. 56 Ko ʻĒpalahame ko hoʻomou tamaí naʻá ne fiefia lahi ʻi he ʻamanaki ke mamata ki hoku ʻahó, pea naʻá ne mamata ai peá ne fiefia.”+ 57 Naʻe pehē leva ʻe he kau Siú kiate ia: “ʻOku teʻeki ai ke ke taʻu 50, ka kuó ke ʻosi mamata koā koe ʻia ʻĒpalahame?” 58 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ki muʻa ke fanauʻi ʻa ʻĒpalahamé, kuó u ʻosi ʻi ai au.”+ 59 Ko ia naʻa nau toʻo hake ha ngaahi foʻi maka ke tolongi ʻaki ia, ka naʻe toi ʻa Sīsū ia peá ne ʻalu atu mei he temipalé.
9 ʻI heʻene ʻalu haké, naʻá ne sio ki ha tangata naʻe kui mei hono fanauʻí. 2 Pea naʻe ʻeke ange ʻe heʻene kau ākongá kiate ia: “Lāpai,*+ ko hai naʻe faiangahalá, ko e tangatá ni pe ko ʻene ongo mātuʻá, ʻo fanauʻi kui mai ai iá?” 3 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Naʻe ʻikai ko e tangatá ni naʻe faiangahalá pe ko ʻene ongo mātuʻá, ka koeʻuhi ke malava ʻo fakaeʻa ʻi hono tuʻungá ʻa e ngaahi ngāue ʻa e ʻOtuá.+ 4 Kuo pau ke tau fai ʻa e ngaahi ngāue ʻa e Tokotaha naʻá ne fekau mai aú lolotonga ʻoku kei ʻahó;+ ʻoku haʻu ʻa e poó ʻa ia ʻe ʻikai lava ai ha tangata ke ngāue. 5 ʻI he lolotonga ʻeku kei ʻi he māmaní, ko e maama au ʻo e māmaní.”+ 6 Hili ʻene leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni, naʻá ne ʻaʻanu ki he kelekelé ʻo ne ngaohi ha meʻi pelepela, peá ne valiʻaki ia ʻa e ongo mata ʻo e tangatá+ 7 peá ne pehē kiate ia: “ʻAlu ʻo tafitafi ʻi he vai ko Sailoamé” (ʻa ia ʻoku liliu ko e “Fekauʻi Atu”). Pea naʻá ne ʻalu atu ʻo tafitafi, peá ne foki mai kuó ne sio.+
8 Pea ko e ngaahi kaungāʻapí mo e faʻahinga ko ia naʻa nau faʻa sio ki muʻa kiate ia ko ha tokotaha kolekolé naʻe kamata ke nau pehē: “Ko e tangata eni naʻe faʻa tangutu ʻo kolekolé, ʻikai ko ia?” 9 Naʻe pehē ʻe he niʻihi: “Ko ia eni.” Naʻe pehē ʻe he niʻihi ia: “ʻOku ʻikai, ka ʻoku hangē mai pē ko iá.” Naʻe hanganaki pehē ʻe he tangatá: “Ko au ia.” 10 Ko ia naʻa nau ʻeke kiate ia: “Naʻe anga-fēfē leva ʻa e ʻā ho ongo matá?” 11 Naʻá ne tali ange: “Ko e tangata ʻoku ui ko Sīsū naʻá ne ngaohi ha meʻi pelepela ʻo vali ʻaki hoku ongo matá peá ne pehē mai kiate au, ‘ʻAlu ki Sailoame ʻo tafitafi ai.’+ Ko ia naʻá ku ʻalu ʻo tafitafi peá u lava leva ʻo sio.” 12 ʻI he meʻá ni naʻa nau pehē kiate ia: “Ko fē ʻa e tangata ko iá?” Naʻá ne pehē ange: “ʻOku ʻikai te u ʻilo.”
13 Naʻa nau taki atu ʻa e tangata kui ko eni ki muʻá ki he kau Fālesí. 14 Ka ko e ʻaho ko ia naʻe ngaohi ai ʻe Sīsū ʻa e meʻi pelepelá ʻo fakaʻā ai hono ongo matá+ ko e Sāpate.+ 15 Ko ia ʻi he taimi ko ení naʻe kamata ʻeke ange foki ʻe he kau Fālesí ki he tangatá pe naʻe anga-fēfē ʻene lava ʻo sió. Naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: “Naʻá ne ʻai ha meʻi pelepela ki hoku ongo matá, pea naʻá ku tafitafi, peá u lava leva ʻo sio.” 16 Naʻe kamata leva ke pehē ʻe he niʻihi ʻo e kau Fālesí: “ʻOku ʻikai ko ha tangata eni mei he ʻOtuá, he ʻoku ʻikai te ne tauhi ʻa e Sāpaté.”+ Naʻe pehē ʻe he niʻihi: “ʻE lava fēfē ʻe ha tangata ko ha angahala ʻo fakahoko ha ngaahi mana pehē?”+ Ko ia naʻe ʻi ai ha māvahevahe ʻi honau lotolotongá.+ 17 Pea naʻa nau toe pehē ki he tangata kuí: “Ko e hā haʻo lau fekauʻaki mo ia, he naʻá ne fakaʻā ho ongo matá?” Naʻe pehē ange ʻe he tangatá: “Ko ha palōfita ia.”
18 Kae kehe, naʻe ʻikai ke tui ʻa e kau Siú naʻá ne kui pea kuó ne lava ʻo sio, kae ʻoua ke nau ui mai ʻa e ongo mātuʻa ʻa e tangata kuó ne lava ko eni ʻo sió. 19 Pea nau ʻeke kiate kinaua: “Ko homo foha eni ʻa ia ʻokú mo pehē naʻe fanauʻi kuí? ʻOku anga-fēfē leva ʻene lava ko eni ʻo sió?” 20 Naʻe tali ange ʻe heʻene ongo mātuʻá: “ʻOkú ma ʻiloʻi ko homa fohá eni pea naʻe fanauʻi kui mai ia. 21 Ka ko e meʻa ki heʻene lava ko eni ʻo sió, ʻoku ʻikai te ma ʻilo; pea ʻoku ʻikai te ma ʻilo pe ko hai ia naʻá ne fakaʻā hono ongo matá. Mou ʻeke pē kiate ia. Kuó ne fuʻu lahi. Kuo pau ke ne fai ha fakamatala maʻana.” 22 Naʻe leaʻaki ʻe heʻene ongo mātuʻá ʻa e ngaahi meʻá ni koeʻuhi naʻá na manavahē ki he kau Siú,+ he naʻe ʻosi felotoi ʻa e kau Siú ʻo pehē, kapau ʻe fakahaaʻi ʻe ha taha ko Sīsū ʻa e Kalaisí, ʻe kapusi ʻa e tokotaha ko iá mei he sinakoké.+ 23 Ko e ʻuhinga ia naʻe pehē ai ʻe heʻene ongo mātuʻá: “Kuó ne fuʻu lahi. Mou fehuʻi pē kiate ia.”
24 Ko ia naʻa nau ui mai ko hono tuʻo uá ia ʻa e tangata naʻe kuí ʻo pehē kiate ia: “Ke ke ʻoatu ʻa e lāngilangí ki he ʻOtuá;* ʻoku mau ʻilo ko e tangatá ni ko ha angahala.” 25 Naʻá ne tali ange: “Pe ko ha angahala ia, ʻoku ʻikai te u ʻiloʻi. Ko e meʻa pē ʻe taha ʻoku ou ʻiloʻí, naʻá ku kui, ka ʻoku lava ke u sio he taimí ni.” 26 Naʻa nau pehē ange leva kiate ia: “Ko e hā naʻá ne fai kiate koé? Naʻe anga-fēfē ʻene fakaʻaaki ho ongo matá?” 27 Naʻá ne tali ange kiate kinautolu: “Naʻá ku ʻosi tala atu kiate kimoutolu, pea hili iá ne ʻikai te mou fanongo. Ko e hā ʻoku mou toe fie fanongo ai ki aí? Naʻa ʻoku mou fie hoko mo kimoutolu foki ko haʻane kau ākonga, ko ia koā?” 28 ʻI he meʻá ni naʻa nau manuki kiate ia: “Ko ha ākonga koe ʻa e tangata ko iá, ka ko e kau ākonga kimautolu ia ʻa Mōsese. 29 ʻOku mau ʻilo kuo folofola ʻa e ʻOtuá kia Mōsese, ka ko e meʻa ki he tangatá ni, ʻoku ʻikai te mau ʻilo pe ko ʻene haʻú mei fē.” 30 Naʻe tali ange ʻe he tangatá kiate kinautolu: “Ko e toki meʻa fakaʻulia moʻoni eni, ʻa e ʻikai te mou ʻilo pe ko ʻene haʻú mei fē, hili ko iá naʻá ne fakaʻā hoku ongo matá. 31 ʻOku tau ʻiloʻi ʻoku ʻikai ke fanongo mai ʻa e ʻOtuá ki he kau angahalá,+ ka ʻo ka ʻi ai ha taha ʻoku manavahē-ʻOtua mo fai hono finangaló, ʻokú ne fanongo mai ki he tokotaha ko iá.+ 32 Talu mei muʻa kuo teʻeki ai ʻaupito ke fanongoa kuo fakaʻā ʻe ha taha ʻa e ongo mata ʻo ha taha ne fanauʻi kui. 33 Kapau naʻe ʻikai ko ha tangata eni mei he ʻOtuá, heʻikai ʻaupito te ne momoʻi lava ke fai ha meʻa.”+ 34 ʻI he tali ki aí naʻa nau pehē kiate ia: “Naʻe fanauʻi mai koe ko e koto angahala, pea hili ko iá ʻokú ke akoʻi koā ʻe koe ʻa kimautolu?” Pea naʻa nau kapusi ia!+
35 Naʻe fanongo ʻa Sīsū ne nau kapusi ia, pea ʻi heʻene ʻilo iá, naʻá ne pehē ange: “ʻOkú ke tui ki he Foha ʻo e tangatá?” 36 Naʻe tali ange ʻe he tangatá: “Pea ko hai ia, tangataʻeiki, koeʻuhí ke u tui kiate ia?” 37 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Kuó ke mamata kiate ia, pea ko hono moʻoní, ko ia ʻa e tokotaha ʻoku lea atu kiate koé.” 38 Naʻá ne pehē ange: “ʻOku ou tui kiate ia, ʻEiki.” Pea naʻá ne fai ha fakaʻapaʻapa* kiate ia. 39 Naʻe pehē ange leva ʻe Sīsū: “He ko eni ia ʻa e fakamaau naʻá ku haʻu ai ki he māmani ko ení, koeʻuhi ko e faʻahinga ʻoku ʻikai sió ke nau lava ʻo sio+ pea ko e faʻahinga ʻoku sió ke nau hoko ʻo kui.”+ 40 Ko e faʻahinga ko ia ʻo e kau Fālesí naʻe ʻiate iá naʻa nau fanongo ki he ngaahi meʻá ni, pea naʻa nau pehē ange kiate ia: “Naʻa kuo mau kui mo kimautolu foki, ko ia koā?” 41 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Kapau naʻa mou kui, ne mei ʻikai haʻamou angahala. Ka ʻi he taimi ní ʻoku mou pehē, ‘ʻOku mau sio.’ ʻOku kei ʻiate kimoutolu pē hoʻomou angahalá.”+
10 “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ko e tokotaha ʻoku ʻikai te ne hū ki he lotoʻā-sipí ʻo fou ʻi he matapaá ka ʻokú ne kaka ki loto ʻi ha feituʻu kehe, ko e tokotaha ko iá ko ha kaihaʻa ia pea ko ha tokotaha fakamālohi.+ 2 Ka ko e tokotaha ʻokú ne hū ʻo fou ʻi he matapaá ko e tauhi ia ʻo e fanga sipí.+ 3 ʻOku fakaava atu ʻe he tokotaha leʻo matapaá ki he tokotahá ni,+ pea ʻoku fanongo ʻa e fanga sipí ki hono leʻó.+ ʻOkú ne ui ʻene fanga sipi ʻaʻaná ʻaki honau hingoá mo ne taki atu kinautolu ki tuʻa. 4 ʻI he ʻosi ʻene ʻomi ʻene fanga sipí kotoa ki tuʻá, ʻokú ne ʻalu muʻomuʻa ʻiate kinautolu, pea ʻoku muimui atu ʻa e fanga sipí ʻiate ia, koeʻuhi ʻoku nau ʻiloʻi ʻa hono leʻó. 5 ʻE ʻikai te nau teitei muimui ʻi ha taha kehe ka te nau hola meiate ia, koeʻuhi ʻoku ʻikai te nau ʻiloʻi ʻa e leʻo ʻo e faʻahinga kehé.” 6 Naʻe leaʻaki ʻe Sīsū ʻa e fakahoa ko ení kiate kinautolu, ka naʻe ʻikai te nau mahinoʻi ʻa e meʻa naʻá ne leaʻaki kiate kinautolú.
7 Ko ia naʻe toe pehē ʻe Sīsū: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ko au ʻa e matapā ki he fanga sipí.+ 8 Ko kinautolu kotoa kuo nau haʻu ʻo taku ko au kinautolú, ko e kau kaihaʻa mo e kau fakamālohi; ka kuo ʻikai ke fanongo ʻa e fanga sipí kiate kinautolu. 9 Ko au ʻa e matapaá; ʻilonga ʻa ia ʻoku hū ʻo fou ʻiate aú ʻe fakahaofi, pea ko e tokotaha ko iá te ne hū mai mo hū atu ʻo ne maʻu ha kaikaiʻanga.+ 10 ʻOku ʻikai ke haʻu noaʻia pē ʻa e kaihaʻá, ka ke kaihaʻa mo tāmate mo fakaʻauha.+ Kuó u haʻú koeʻuhi ke nau lava ʻo maʻu ʻa e moʻuí pea ke nau maʻu ia ʻo lahi ʻaupito. 11 Ko au ʻa e tauhi-sipi leleí;+ ko e tauhi-sipi leleí ʻokú ne tuku atu ʻene moʻuí koeʻuhiā ko e fanga sipí.+ 12 Ko e tangata ngāue totongí, ʻa ia ʻoku ʻikai ko ha tauhi-sipi pea ʻoku ʻikai ʻaʻana ʻa e fanga sipí, ʻokú ne sio atu ki he haʻu ʻa e ulofí peá ne liʻaki ʻa e fanga sipí ʻo ne hola—pea ʻoku pō kinautolu ʻe he ulofí mo fakamovetevete kinautolu— 13 koeʻuhi ko ha tangata ngāue totongi ia pea ʻoku ʻikai te ne tokanga ki he fanga sipí. 14 Ko au ʻa e tauhi-sipi leleí. ʻOku ou ʻiloʻi ʻeku fanga sipí pea ʻoku ʻiloʻi au ʻe heʻeku fanga sipí,+ 15 hangē pē ko e ʻiloʻi au ʻe he Tamaí pea ʻoku ou ʻiloʻi ʻa e Tamaí;+ pea ʻoku ou tuku atu ʻeku moʻuí koeʻuhiā ko e fanga sipí.+
16 “Pea ʻoku ʻi ai mo ʻeku fanga sipi kehe, ʻa ia ʻoku ʻikai ke nau kau ʻi he lotoʻā ko ení;+ kuo pau ke u taki mo e faʻahinga ko iá, pea te nau fanongo ki hoku leʻó, pea te nau hoko ko e tākanga pē ʻe taha, pea ʻe taha pē ʻa e tauhi-sipí.+ 17 Ko e ʻuhinga eni ʻoku ʻofa ai ʻa e Tamaí ʻiate aú,+ he ʻoku ou tuku atu ʻeku moʻuí,+ koeʻuhi ke u toe maʻu mai ia. 18 ʻOku ʻikai ha tangata te ne toʻo ia meiate au, ka ʻoku ou tuku atu ia ʻiate au pē. ʻOku ou maʻu ʻa e mafai ke tuku atu ia, pea ʻoku ou maʻu ʻa e mafai ke toe maʻu mai ia.+ Naʻá ku maʻu ʻa e tuʻutuʻuni ko ení mei heʻeku Tamaí.”
19 Naʻe toe hoko ha māvahevahe ʻi he lotolotonga ʻo e kau Siú+ koeʻuhi ko e ngaahi leá ni. 20 Ko e tokolahi ʻo kinautolu naʻa nau pehē: “ʻOku ʻiate ia ha tēmeniō pea ʻokú ne sesele. Ko e hā ʻoku mou fanongo ai kiate iá?” 21 Naʻe pehē ʻe he niʻihi: “ʻOku ʻikai ko e ngaahi lea eni ia ʻa ha tangata ʻoku uluisino ai ha tēmeniō. ʻOku ʻikai lava ʻe ha tēmeniō ke ne fakaʻā ʻa e mata ʻo e kakai kuí, ʻikai ko ia?”
22 ʻI he taimi ko iá naʻe hoko ai ʻa e Kātoanga ʻo e Fakatapuí ʻi Selusalema. Ko e taimi momokó ia, 23 pea naʻe luelue atu ʻa Sīsū ʻi he temipalé ʻi he hala fakafale ʻo Solomoné.+ 24 Pea naʻe takatakai kiate ia ʻa e kau Siú ʻo kamata ke nau pehē kiate ia: “Ko e hā hono fuoloa hoʻo ʻai kimautolu ke mau kei veiveiuá? Kapau ko e Kalaisí koe, tala mahino mai kiate kimautolu.” 25 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Naʻá ku tala atu kiate kimoutolu, pea ʻoku teʻeki ai pē ke mou tui. Ko e ngaahi ngāue ʻoku ou fai ʻi he huafa ʻo ʻeku Tamaí, ko e ngaahi meʻa ia ʻoku nau faifakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo aú.+ 26 Ka ʻoku ʻikai te mou tui, koeʻuhi ʻoku ʻikai ko ʻeku fanga sipi kimoutolu.+ 27 ʻOku fanongo ʻeku fanga sipí ki hoku leʻó, pea ʻoku ou ʻiloʻi kinautolu, pea ʻoku nau muimui ʻiate au.+ 28 ʻOku ou ʻoange kiate kinautolu ʻa e moʻui taʻengatá,+ pea ʻe ʻikai teitei faifai ange pea fakaʻauha kinautolu, pea ʻe ʻikai ha taha te ne hamusi kinautolu mei hoku nimá.+ 29 Ko e meʻa kuo foaki mai ʻe heʻeku Tamaí kiate aú ʻoku lahi ange ia ʻi he ngaahi meʻa kehe kotoa pē, pea ʻoku ʻikai ha taha ʻe lava ke ne hamusi kinautolu mei he nima ʻo e Tamaí.+ 30 Ko au mo e Tamaí ʻokú ma taha.”*+
31 Naʻe toe toʻo hake ʻe he kau Siú ha ngaahi foʻi maka ke tolongi ʻaki ia. 32 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Naʻá ku fakaʻaliʻali kiate kimoutolu ʻa e ngaahi ngāue lelei lahi mei he Tamaí. Ko fē ʻi he ngaahi ngāue ko iá ʻoku mou tolomakaʻi ai aú?” 33 Naʻe tali ange ʻe he kau Siú kiate ia: “ʻOku mau tolomakaʻi koé, ʻo ʻikai koeʻuhi ko ha ngāue lelei, ka ki he lea fieʻotua;+ he neongo ko ha tangata koe, ʻokú ke ʻai koe ko ha ʻotua.” 34 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻIkai kuo tohi ʻi hoʻomou Laó, ‘Naʻá ku pehē: “Ko e ngaahi ʻotua* kimoutolu”’?+ 35 Kapau naʻá ne ui ko e ‘ngaahi ʻotua’+ ʻa e faʻahinga ko ia naʻe fakahalaiaʻi ʻe he folofola ʻa e ʻOtuá—pea talaʻehai ʻe lava ke fakataʻeʻaongaʻi ʻa e folofolá— 36 ʻoku mou pehē mai koā kiate au ʻa ia naʻe fakamāʻoniʻoniʻi mo fekau mai ʻe he Tamaí ki he māmaní, ‘ʻOkú ke lea fieʻotua,’ koeʻuhi ko ʻeku pehē, ‘Ko e ʻAlo au ʻo e ʻOtuá’?+ 37 Kapau ʻoku ʻikai te u fai ʻa e ngaahi ngāue ʻa ʻeku Tamaí, ʻoua ʻe tui mai kiate au. 38 Ka ʻo kapau ʻoku ou fai ia, neongo ʻa e ʻikai te mou tui mai kiate aú, tui pē ā ki he ngaahi ngāué,+ koeʻuhi ke mou hoko ʻo ʻiloʻi pea hokohoko atu hoʻomou ʻiloʻi ko e Tamaí ʻokú ne fāʻūtaha mo au pea ʻoku ou fāʻūtaha mo e Tamaí.”+ 39 Ko ia naʻa nau toe feinga ke puke ia, ka naʻá ne hola ʻo ʻikai te nau maʻu ia.
40 Pea naʻá ne toe kolosi ʻi Sioatani ki he feituʻu naʻe muʻaki faipapitaiso ai ʻa Sioné,+ pea naʻá ne nofo ai. 41 Pea naʻe haʻu ʻa e kakai tokolahi kiate ia ʻo nau kamata pehē: “Naʻe ʻikai ke fakahoko ʻe Sione ha momoʻi mana ʻe taha, ka ko e ngaahi meʻa kotoa naʻe leaʻaki ʻe Sione ʻo fekauʻaki mo e tangatá ni naʻe moʻoni ia.”+ 42 Pea naʻe tui ʻa e tokolahi ʻi he feituʻu ko iá kiate ia.
11 Pea naʻe ʻi ai ha tangata ko hono hingoá ko Lāsalosi naʻe puke; ko ʻene haʻú mei Pētani, ʻa e kolo ʻo Mele mo hono tokoua ko Māʻatá.+ 2 Ko Mele eni naʻá ne lilingi ʻa e lolo namu-kakalá ʻi he ʻEikí peá ne holo mātuʻu ʻa hono ongo vaʻé ʻaki hono louʻulú;+ ko hono tuongaʻané ē ʻa Lāsalosi ʻa ia naʻe puké. 3 Ko ia naʻe ʻoatu ʻe hono ongo tuofāfiné ha pōpoaki kiate ia, ʻo pehē: “ʻEiki, vakai, ko e tokotaha ko ia ʻokú ke ʻofa aí ʻoku puke.” 4 Ka ʻi he fanongo ki ai ʻa Sīsuú, naʻá ne pehē: “Ko e puke ko ení ʻoku ʻikai ʻuhinga iá ke iku ʻo ne mate ai, ka ki he lāngilangi ʻo e ʻOtuá,+ koeʻuhi ke lava ʻo fakalāngilangiʻi ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá fakafou ʻi he meʻa ko iá.”
5 Naʻe ʻofa foki ʻa Sīsū ʻia Māʻata mo hono tokouá pea mo Lāsalosi. 6 Kae kehe, ʻi heʻene fanongo naʻe puke ʻa Lāsalosí, ko hono moʻoní, naʻá ne toe nofo atu ʻi he ʻaho ʻe ua ʻi he feituʻu naʻá ne ʻi aí. 7 Pea ʻi he hili ení naʻá ne pehē ange ki he kau ākongá: “Tau toe ʻalu ki Siutea.” 8 Naʻe pehē ange ʻe he kau ākongá kiate ia: “Lāpai,*+ naʻe toki ʻosí ni atu pē ʻa e feinga ʻa e kau Siuteá ke tolomakaʻi koe,+ pea te ke toe ʻalu koā ki ai?” 9 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “ʻOku houa ʻe 12 ʻa e taimi ʻahó, ʻikai ko ia?+ Kapau ʻoku ʻaʻeva ha taha ʻi he taimi ʻahó, ʻoku ʻikai te ne tūkia ʻi ha meʻa, koeʻuhí ʻokú ne sio ki he maama ʻo e māmani ko ení. 10 Ka ʻo kapau ʻoku ʻaʻeva ha taha ʻi he poʻulí, ʻokú ne tūkia koeʻuhí ʻoku ʻikai ʻiate ia ʻa e māmá.”
11 ʻI he hili ʻene leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni, naʻá ne tānaki atu: “Ko Lāsalosi ko hotau kaumeʻá kuó ne mohe,+ ka ko ʻeku ʻalu ʻeni ki ai ke fafangu ia.” 12 Naʻe pehē ange leva ʻe he kau ākongá kiate ia: “ʻEiki, kapau ʻokú ne mohe, te ne toe sai pē.” 13 Kae kehe, naʻe lea ʻa Sīsū ia ʻo kau ki heʻene maté. Ka naʻa nau fakakaukau kinautolu naʻá ne leá ʻo kau ki ha mālōlō ʻi he mohe. 14 Naʻe lea hangatonu ange leva ʻa Sīsū kiate kinautolu: “Kuo mate ʻa Lāsalosi,+ 15 pea ʻoku ou fiefia ʻi he ʻikai te u ʻi aí, koeʻuhi ko kimoutolu ke mou tui. Ka tau ō muʻa kiate ia.” 16 Ko ia ko Tōmasi, ʻa ia naʻe ui ko e Māhangá, naʻá ne pehē ki hono ngaahi kaungā-ākongá: “Tau ō foki mo kitautolu, koeʻuhi ke tau mate fakataha mo ia.”+
17 ʻI he aʻu atu ʻa Sīsuú, naʻá ne ʻilo ai ne ʻosi ʻi he fonualotó* ʻa Lāsalosi ia ʻi he ʻaho ʻe fā. 18 Pea ko Pētaní naʻe ofi ki Selusalema, ʻi ha mamaʻo ko e maile nai ʻe ua.* 19 Pea naʻe haʻu ha tokolahi ʻo e kau Siú kia Māʻata mo Mele ke fakafiemālie kiate kinaua ʻi he fekauʻaki mo hona tuongaʻané. 20 ʻI he fanongo ʻa Māʻata ne haʻu ʻa Sīsuú, naʻá ne ʻalu ke fakafetaulaki kiate ia; ka naʻe nofo pē ʻa Mele+ ʻi ʻapi. 21 Naʻe pehē ange leva ʻe Māʻata kia Sīsū: “ʻEiki, kapau naʻá ke ʻi heni, ne ʻikai mei mate hoku tuongaʻané. 22 Neongo ia, naʻa mo e taimí ni ʻoku ou ʻiloʻi ʻilonga ha meʻa te ke kole ki he ʻOtuá, ʻe ʻoatu ʻe he ʻOtuá kiate koe.” 23 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻE tuʻu hake ho tuongaʻané.” 24 Naʻe pehē ange ʻe Māʻata kiate ia: “ʻOku ou ʻilo te ne tuʻu hake ʻi he toetuʻu+ ʻi he ʻaho fakaʻosí.” 25 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ko au ʻa e toetuʻú pea mo e moʻuí.+ Ko e tokotaha ʻokú ne ngāueʻi ʻa e tui kiate aú, neongo ʻokú ne mate, ʻe toe moʻui; 26 pea ko ia kotoa pē ʻoku moʻui mo ngāueʻi ʻa e tui kiate aú ʻe ʻikai ʻaupito te ne teitei mate.+ ʻOkú ke tui ki he meʻá ni?” 27 Naʻá ne pehē ange kiate ia: “ʻIo, ʻEiki, kuó u tui ko koe ʻa e Kalaisí, ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, ko e tokotaha naʻe pehē ʻe haʻu ki he māmaní.” 28 ʻI he hili ʻene leaʻaki ení, naʻá ne ʻalu atu ʻo ui mai ʻa Mele ko hono tokouá, ʻo ne lea ange fakaekinaua pē: “ʻOku ʻi heni ʻa e Faiakó+ pea ʻokú ne ui koe.” 29 ʻI he fanongo ʻa Mele ki he meʻá ni, naʻá ne tuʻu fakavave hake ʻo ne ʻalu atu kiate ia.
30 Naʻe teʻeki ai ke hū ʻa Sīsū ki he koló, ka naʻá ne kei ʻi he feituʻu pē naʻe fakafetaulaki ai ʻa Māʻata kiate iá. 31 ʻI he sio ʻa e kau Siu naʻa nau ʻia Mele ʻi he falé ʻo fakafiemālie kiate iá ki heʻene tuʻu fakavave hake ʻo hū ki tuʻá, naʻa nau muimui ʻiate ia, ʻi he fakakaukau ko ʻene ʻalu ki he fonualotó*+ ʻo tangi ai. 32 ʻI he aʻu atu ʻa Mele ki he feituʻu naʻe ʻi ai ʻa Sīsuú ʻo ne fakatokangaʻi atu iá, naʻá ne fakatōmapeʻe atu ki hono vaʻé peá ne pehē kiate ia: “ʻEiki, kapau naʻá ke ʻi heni, ne ʻikai mei mate hoku tuongaʻané.” 33 ʻI he sio ʻa Sīsū ki heʻene tangí pea mo e tangi ʻa e kau Siu naʻe haʻu fakataha mo iá, naʻá ne toʻe ʻi loto ʻiate ia* peá ne hoko ʻo mamahi. 34 Naʻá ne pehē: “Kuo mou tuku ia ʻi fē?” Naʻa nau pehē ange kiate ia: “ʻEiki, haʻu ʻo sio.” 35 Naʻe tangi ʻa Sīsū.+ 36 Ko ia naʻe kamata ke pehē ʻe he kau Siú: “Vakai, tā naʻe lahi ʻene ʻofa ʻiate iá!” 37 Ka ko e niʻihi ʻo kinautolu naʻa nau pehē: “ʻIkai naʻe mei malava ʻe he tangata ko eni naʻá ne fakaʻā ʻa e mata ʻo e tangata kuí+ ke taʻofi ʻa e tokotahá ni mei haʻane mate?”
38 Pea ʻi he hili ʻa e toe toʻe ʻa Sīsū ʻi loto ʻiate iá, naʻá ne haʻu ki he fonualotó.* Ko hono moʻoní, ko ha ʻana ia, pea naʻe fakafalala atu ki ai ha maka. 39 Naʻe pehē ʻe Sīsū: “Mou toʻo ʻa e maká.” Naʻe pehē ange kiate ia ʻe Māʻata, ko e tuofefine ʻo e pekiá: “ʻEiki, kuo pau pē kuó ne nanamu he taimí ni, he kuo ʻosi ʻa e ʻaho ʻe fā.” 40 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻIkai naʻá ku tala atu kiate koe kapau te ke tui te ke mamata ki he lāngilangi ʻo e ʻOtuá?”+ 41 Ko ia naʻa nau toʻo ʻa e maká. Naʻe hanga hake leva ʻa e fofonga ʻo Sīsuú ki he langí+ ʻo ne pehē: “Tamai, ʻoku ou fakamālō atu kiate koe he kuó ke fanongo mai ki heʻeku lotú. 42 Ko e moʻoni, naʻá ku ʻilo ʻokú ke fanongo mai maʻu pē kiate au; ka kuó u lea koeʻuhi ko e fuʻu kakai ʻoku nau tuʻu takatakai maí, koeʻuhí ke nau lava ʻo tui naʻá ke fekau mai au.”+ 43 ʻI he hili ʻene leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni, naʻá ne kalanga leʻo-lahi: “Lāsalosi, hū mai ki tuʻa!”+ 44 Naʻe hū mai leva ki tuʻa ʻa e tangata naʻe maté ʻoku kei lalava hono ongo vaʻé mo hono ongo nimá ʻaki ha ngaahi noʻo, pea ko hono fofongá naʻe takatakaiʻi ʻaki ha konga tupenu. Naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Vete ia pea tuku ke ne ʻalu.”
45 Ko ia ai, ko e tokolahi ʻo e kau Siu ko ia naʻa nau haʻu kia Mele mo nau mātā ʻa e meʻa naʻe fai ʻe Sīsuú naʻa nau tui kiate ia,+ 46 ka ko e niʻihi ʻo kinautolu naʻa nau ʻalu atu ki he kau Fālesí ʻo tala kiate kinautolu ʻa e meʻa naʻe fai ʻe Sīsuú. 47 Ko ia naʻe fakatahatahaʻi mai ʻe he houʻeiki taulaʻeikí pea mo e kau Fālesí ʻa e Sanetalimí* pea nau pehē: “Ko e hā ʻatautolu ʻe faí, he ko e tangatá ni ʻokú ne fakahoko ha ngaahi mana lahi?+ 48 Kapau te tau tukunoaʻi peheni pē ia, te nau tui kotoa kiate ia, pea ʻe haʻu ʻa e kau Lomá ʻo ʻave fakatouʻosi hotau feituʻú* mo hotau puleʻangá.” 49 Ka ko ha taha ʻo kinautolu, ko Kaiafasi,+ ʻa ia naʻe taulaʻeiki lahi ʻi he taʻu ko iá, naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: “ʻOku ʻikai te mou ʻilo ha momoʻi meʻa ʻe taha, 50 pea kuo ʻikai te mou fakakaukau ko e lelei pē maʻamoutolu ke mate ha tangata ʻe taha maʻá e kakaí kae ʻikai ko hono fakaʻauha ʻa e puleʻangá fakakātoa.” 51 Kae kehe, naʻe ʻikai te ne leaʻaki ʻeni meiate ia pē, ka koeʻuhi ko e taulaʻeiki lahi ia ʻi he taʻu ko iá, naʻá ne kikiteʻi ko Sīsuú te ne mate maʻá e puleʻangá, 52 ʻo ʻikai maʻá e puleʻangá pē, kae pehē foki ke tānaki fakatahataha mai ke fāʻūtaha ʻa e fānau ʻa e ʻOtuá ʻa ia naʻa nau movetevete holó. 53 Ko ia mei he ʻaho ko iá ʻo faai mai naʻa nau faʻufaʻu ke tāmateʻi ia.
54 Ko ia ai, naʻe ʻikai ke kei ʻalu fakahāhā holo ʻa Sīsū ʻi he lotolotonga ʻo e kau Siú, ka naʻá ne mavahe mei ai ki he vahefonua ofi ki he toafá, ki ha kolo naʻe ui ko ʻIfalemi,+ pea naʻá ne nofo ai mo e kau ākongá. 55 Pea naʻe ofi ʻa e Pāsova+ ʻa e kau Siú, pea naʻe ʻalu hake ʻa e kakai tokolahi mei he feituʻu ʻutá ki Selusalema ki muʻa he Pāsová ke fakamaʻa fakaeouau kinautolu. 56 Naʻa nau kumi kia Sīsū, pea naʻa nau fepehēʻaki ʻi heʻenau tuʻu takai ʻi he temipalé: “Ko e hā haʻamou fakakaukau? Heʻikai ke teitei haʻu ia ki he kātoangá?” 57 Ka naʻe ʻosi ʻoatu ʻe he houʻeiki taulaʻeikí mo e kau Fālesí ha ngaahi tuʻutuʻuni ʻo pehē kapau ʻe ʻilo ʻe ha taha ki he feituʻu ʻoku ʻi ai ʻa Sīsuú, ʻoku totonu ke ne fakahā ia, koeʻuhi ke nau lava ʻo puke ia.
12 ʻI he ʻaho ʻe ono ki muʻa ʻi he Pāsová, naʻe aʻu atu ai ʻa Sīsū ki Pētani, ʻa e feituʻu naʻe ʻi ai ʻa Lāsalosi,+ ʻa ia naʻe fokotuʻu hake ʻe Sīsū mei he maté. 2 Ko ia naʻa nau teuteu ha kai efiafi kiate ia ʻi ai, pea ko Māʻata naʻá ne fai ʻa e tauhi kiate kinautolú,+ ka ko Lāsalosi ko e taha ia ʻi he faʻahinga naʻe kai* fakataha mo iá. 3 Naʻe toʻo leva ʻe Mele ha pāuni* lolo namu-kakala, ko e naʻati moʻonia, naʻe totongi mamafa ʻaupito, pea naʻá ne lilingi ia ʻi he vaʻe ʻo Sīsuú peá ne holo mātuʻu ʻa hono ongo vaʻé ʻaki hono louʻulú. Naʻe hoko ʻo kāpui ʻa e falé ʻi he ngangatu ʻo e lolo namu-kakalá.+ 4 Ka ko Siutasi ʻIsikaliote,+ ko e taha ʻo ʻene kau ākongá, ʻa ia naʻe teu ke ne lavakiʻi iá, naʻá ne pehē: 5 “Ko e hā naʻe ʻikai fakatau atu ai ʻa e lolo namu-kakalá ni ki ha tēnali* ʻe 300 pea foaki atu ia ki he masivá?” 6 Kae kehe, naʻá ne leaʻaki ení ʻo ʻikai koeʻuhí naʻá ne tokanga fekauʻaki mo e masivá, ka koeʻuhi ko ha tokotaha kaihaʻa ia pea naʻe ʻiate ia ʻa e puha paʻangá pea naʻá ne faʻa kaihaʻasi ʻa e paʻanga naʻe faʻo ki aí. 7 Naʻe pehē ange leva ʻe Sīsū: “Tukunoaʻi ʻa e fefiné, koeʻuhi ke ne fai ai pē ʻa e tauhí ni ʻi he vakai atu ki he ʻaho ʻo hoku tanú.+ 8 He ʻoku ʻiate kimoutolu maʻu pē ʻa e kau masivá,+ ka ʻe ʻikai te u kei ʻiate kimoutolu maʻu ai pē.”+
9 Lolotonga iá, naʻe ʻilo ʻe ha fuʻu tokolahi ʻo e kau Siú ʻokú ne ʻi ai, pea naʻa nau haʻu ʻo ʻikai koeʻuhí pē ko Sīsū, ka ke nau sio foki kia Lāsalosi, ʻa ia naʻá ne fokotuʻu hake mei he maté.+ 10 Naʻe faʻufaʻu leva ʻa e houʻeiki taulaʻeikí ke tāmateʻi mo Lāsalosi foki, 11 koeʻuhí ko e meʻa ʻiate iá, naʻe ʻalu ai ki Pētani ʻa e tokolahi ʻo e kau Siú pea nau tui kia Sīsū.+
12 ʻI he ʻaho hono hokó, naʻe fanongo ai ʻa e fuʻu kakai tokolahi naʻe omi ki he kātoangá ʻoku haʻu ʻa Sīsū ki Selusalema. 13 Ko ia naʻa nau toʻo ʻa e ngaahi vaʻa paame ʻo nau ʻalu atu ke fakafetaulaki kiate ia, pea naʻe kamata ke nau kalanga: “ʻOku mau lotu atu kiate koe, fakahaofi ia! He faitāpuekina ē ko e tokotaha ʻoku haʻu ʻi he huafa ʻo Sihová,*+ ʻa e Tuʻi ʻo ʻIsilelí!”+ 14 ʻI hono maʻu ʻe Sīsū ha kiʻi ʻasi mui, naʻá ne heka ki ai,+ ʻo hangē tofu pē ko ia kuo tohí: 15 “ʻOua ʻe manavahē, ʻofefine ʻo Saione. Vakai! ʻOku hāʻele mai ho tuʻí, ʻokú ne heka ʻi ha ʻuhikiʻi ʻasi tangata.”+ 16 Ko e ngaahi meʻá ni naʻe ʻikai ke mahinoʻi ia ki muʻa ʻe heʻene kau ākongá, ka ʻi he taimi naʻe fakalāngilangiʻi ai ʻa Sīsuú,+ naʻa nau manatuʻi ai ko e ngaahi meʻá ni naʻe hiki ia ʻo fekauʻaki mo ia pea naʻa nau fai ʻa e ngaahi meʻá ni kiate ia.+
17 Pea ko e fuʻu kakai naʻe ʻiate ia ʻi he taimi naʻá ne ui mai ai ʻa Lāsalosi ki tuʻa mei he fonualotó*+ pea fokotuʻu hake ia mei he maté naʻa nau hanganaki faifakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo ia.+ 18 Ko e ʻuhinga foki eni naʻe ʻalu atu ai ʻa e fuʻu kakaí ke fakafetaulaki kiate iá, koeʻuhi naʻa nau fanongo ʻi heʻene fakahoko ʻa e mana ko ení. 19 Ko ia naʻe fepehēʻaki ʻe he kau Fālesí ʻiate kinautolu: “Mou sio, ʻoku ʻikai te mou teitei lava ha meʻa. Vakai! Kuo muimui ʻa māmani kātoa ʻiate ia.”+
20 Naʻe ʻi ai foki ha kau Kalisi ʻe niʻihi ʻi he lotolotonga ʻo e faʻahinga naʻa nau omi ke lotu ʻi he kātoangá. 21 Ko ia naʻe fakaofiofi ʻa e faʻahingá ni kia Filipe,+ ʻa ia naʻe haʻu mei Petesaita ʻo Kālelí, pea kamata ke nau kole kiate ia, ʻo pehē: “Tangataʻeiki, ʻoku mau fie sio kia Sīsū.” 22 Naʻe haʻu ʻa Filipe ʻo fakahā kia ʻAnitelū. Naʻe haʻu leva ʻa ʻAnitelū mo Filipe ʻo fakahā kia Sīsū.
23 Ka naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinaua: “Kuo hoko mai ʻa e houa ke fakalāngilangiʻi ai ʻa e Foha ʻo e tangatá.+ 24 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ka ʻikai ke tō ha foʻi uite ki he kelekelé ʻo mate, ʻoku hoko ai pē ia ko e foʻi uite ʻe taha; ka ʻo kapau ʻe mate,+ ʻe fua lahi leva ia. 25 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne ʻofa ki heʻene moʻuí ʻokú ne fakaʻauha ia, kae ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fehiʻa ki heʻene moʻuí+ ʻi he māmani ko ení te ne haofaki atu ia ki he moʻui taʻengatá.+ 26 Kapau ʻe ngāue fakasevāniti mai ha taha kiate au, tuku ke ne muimui ʻiate au, pea ko e feituʻu ʻoku ou ʻi aí, ʻe ʻi ai foki mo ʻeku sevānití.+ Kapau ʻe ngāue fakasevāniti mai ha taha kiate au, ʻe fakalāngilangiʻi ia ʻe he Tamaí. 27 Ko eni ʻoku ou faingataʻaʻia,+ pea ko e hā te u leaʻakí? Tamai, fakahaofi muʻa au mei he houa ko ení.+ Kae kehe, ko e ʻuhinga eni kuó u haʻu aí ko e houa ko ení. 28 Tamai, fakalāngilangiʻi ho huafá.” Naʻe hoko mai leva ha leʻo+ mei he langí: “Kuó u fakalāngilangiʻi ia pea te u toe fakalāngilangiʻi ia.”+
29 Naʻe fanongo ki ai ʻa e fuʻu kakai naʻe tuʻu aí, pea naʻe kamata ke nau pehē kuo pā mai ha mana. Naʻe pehē ʻe he niʻihi: “Kuo lea kiate ia ha ʻāngelo.” 30 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Kuo hoko mai ʻa e leʻó ni, ʻo ʻikai koeʻuhí ko au, ka koeʻuhí ko kimoutolu. 31 Kuo hoko ʻeni hano fakamāuʻi ʻo e māmani ko ení; pea ko e pule ʻo e māmani ko ení+ ʻe lī ki tuʻa.+ 32 Ka ko au, kapau ʻe hiki hake au mei he māmaní,+ te u tohoakiʻi mai kiate au ʻa e faʻahinga kakai kotoa pē.” 33 Naʻá ne lea moʻoni ʻaki ʻa e meʻá ni ke fakahaaʻi ʻa e faʻahinga mateʻanga naʻe teu ke ne mate aí.+ 34 Naʻe tali ange leva ʻe he fuʻu kakaí kiate ia: “Naʻa mau fanongo mei he Laó ko e Kalaisí ʻoku nofo ai pē ʻo taʻengata.+ ʻOku anga-fēfē ai hoʻo pehē kuo pau ke hiki hake ʻa e Foha ʻo e tangatá?+ Ko hai koā ʻa e Foha ko eni ʻo e tangatá?” 35 Ko ia naʻe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Ko e māmá ʻe ʻiate kimoutolu ʻo kiʻi fuoloa siʻi. Mou ʻaʻeva lolotonga hoʻomou kei maʻu ʻa e māmá, ke ʻoua naʻa ikuʻi kimoutolu ʻe he fakapoʻulí; ʻilonga ʻa ia ʻokú ne ʻaʻeva ʻi he fakapoʻulí ʻoku ʻikai te ne ʻilo pe ko ʻene ʻalú ki fē.+ 36 Lolotonga hoʻomou maʻu ʻa e māmá, ngāueʻi ʻa e tui ki he māmá, koeʻuhi ke mou hoko ko e ngaahi foha ʻo e māmá.”+
Naʻe leaʻaki ʻe Sīsū ʻa e ngaahi meʻá ni peá ne ʻalu atu ʻo ne toi meiate kinautolu. 37 Neongo naʻe lahi fau ʻa e ngaahi mana naʻá ne fakahoko ʻi honau ʻaó, naʻe ʻikai te nau tui kiate ia, 38 ko ia naʻe fakahoko ai ʻa e lea ʻa ʻAisea ko e palōfitá, ʻa ia naʻá ne pehē: “ʻE Sihova,* ko hai ia kuo tui ki he meʻa kuo nau fanongo ai meiate kimautolú?*+ Pea ko e meʻa ki he toʻukupu ʻo Sihová,* ko hai kuo fakahaaʻi ia ki aí?”+ 39 Ko e ʻuhinga naʻe ʻikai malava ai ke nau tuí he naʻe toe pehē ʻe ʻAisea: 40 “Kuó ne fakakuihi honau matá pea ʻai honau lotó ke fefeka, koeʻuhí ke ʻoua te nau sio ʻaki honau matá pea maʻu ʻa e mahinó ʻaki honau lotó ʻo nau tafoki mai peá u fakamoʻui ai kinautolu.”+ 41 Naʻe leaʻaki ʻe ʻAisea ʻa e ngaahi meʻá ni koeʻuhi naʻá ne mamata ki hono lāngilangí, pea naʻá ne lea ʻo kau kiate ia.+ 42 Ka neongo ia, naʻa mo e tokolahi ʻo e kau pulé naʻa nau tui moʻoni kiate ia,+ ka naʻe ʻikai te nau fakahaaʻi ʻenau tui kia Sīsuú koeʻuhi ko e kau Fālesí, telia naʻa kapusi kinautolu mei he sinakoké;+ 43 he naʻa nau manako ki he lāngilangi ʻo e tangatá ʻo lahi ange ia ʻi he lāngilangi ʻo e ʻOtuá.+
44 Kae kehe, naʻe kalanga ʻa Sīsū ʻo ne pehē: “ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne tui kiate aú ʻokú ne tui ʻo ʻikai kiate au pē ka kiate ia foki naʻá ne fekau mai aú;+ 45 pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne mātā aú ʻokú ne mātā foki ʻa e Tokotaha naʻá ne fekau mai aú.+ 46 Kuó u haʻu ko ha maama ki he māmaní,+ koeʻuhi ko ia kotoa pē ʻoku tui kiate aú ke ʻoua naʻa kei nofo ai pē ʻi he fakapoʻulí.+ 47 Ka ʻo kapau ʻoku fanongo ha taha ki heʻeku ngaahi leá pea ʻikai tauhi ia, ʻoku ʻikai te u fakamāuʻi ia; he naʻá ku haʻú, ʻo ʻikai koeʻuhi ke fakamāuʻi ʻa māmani, ka ke fakahaofi ʻa māmani.+ 48 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne taʻetokaʻi aú pea ʻikai te ne tali ʻeku ngaahi leá ʻoku ʻi ai ʻa e taha te ne fakamāuʻi ia. Ko e lea kuó u leaʻakí ko e meʻa ia te ne fakamāuʻi ia ʻi he ʻaho fakaʻosí. 49 He kuo ʻikai te u lea meiate au pē, ka ko e Tamaí ʻa ia naʻá ne fekau mai aú kuó ne ʻomai ha tuʻutuʻuni kiate au ʻo fekauʻaki mo e meʻa ke talá pea mo e meʻa ke leaʻakí.+ 50 Pea ʻoku ou ʻilo ko ʻene tuʻutuʻuní ʻoku iku atu ia ki he moʻui taʻengata.+ Ko ia ʻilonga ha meʻa ʻoku ou leaʻaki, ʻoku ou leaʻaki ia ʻo hangē tofu pē ko hono tala mai kiate au ʻe he Tamaí.”+
13 Pea koeʻuhí naʻe ʻilo ʻe Sīsū ki muʻa ʻi he kātoanga ʻo e Pāsová kuo hoko mai hono houa+ ke ne mavahe ai mei he māmani ko ení ʻo ʻalu ki he Tamaí,+ ʻi heʻene ʻofa ʻi hono kakai ʻa ia naʻe ʻi he māmaní, naʻá ne ʻofa ʻiate kinautolu ʻo aʻu ki he ngataʻangá.+ 2 Naʻe lolotonga fai ʻa e kai efiafí, pea naʻe ʻosi ʻai ʻe he Tēvoló ki he loto ʻo Siutasi ʻIsikalioté,+ ko e foha ʻo Saimoné, ke ne lavakiʻi ia.+ 3 Ko ia ʻi he ʻilo ʻe Sīsū kuo tuku ʻe he Tamaí ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ki hono nimá pea naʻá ne haʻu mei he ʻOtuá pea ʻokú ne ʻalu ki he ʻOtuá,+ 4 naʻá ne tuʻu hake mei he kai efiafí ʻo ne tuku hono ngaahi kofu tuʻá ki he tafaʻakí. Pea ʻi heʻene toʻo mai ha tauveli, naʻá ne noʻo ia ʻi hono kongalotó.+ 5 ʻI he hili iá, naʻá ne ʻai ha vai ki ha pēsoni peá ne kamata ke fufulu ʻa e vaʻe ʻo e kau ākongá pea holo mātuʻu ia ʻaki ʻa e tauveli ko ia naʻe noʻo ʻiate iá. 6 Pea naʻá ne haʻu kia Saimone Pita. Naʻá ne pehē ange kiate ia: “ʻEiki, te ke fufulu koā hoku vaʻé?” 7 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ko e meʻa ʻoku ou faí ʻoku ʻikai te ke mahinoʻi ia ʻe koe he taimí ni, ka te ke toki mahinoʻi ia ʻi he hili ʻa e ngaahi meʻá ni.” 8 Naʻe pehē ange ʻe Pita kiate ia: “Heʻikai ʻaupito te ke teitei fufulu hoku vaʻé.” Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ka ʻikai te u fufulu ho vaʻé,+ heʻikai te ke kau mo au.” 9 Naʻe pehē ange ʻe Saimone Pita kiate ia: “ʻEiki, ke ke fufulu ʻo ʻoua ʻe ngata pē ʻi hoku vaʻé kae pehē foki ki hoku nimá mo hoku ʻulú.” 10 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “ʻIlonga ʻa ia kuo ʻosi kaukaú, ʻoku ʻikai fiemaʻu ha toe meʻa kehe ki ai, ko hono vaʻé pē ke fufulú, ka ʻokú ne maʻa hono kotoa. Pea ko kimoutolu kau tangata ʻoku mou maʻa, ka ʻoku ʻikai pehē ʻa kimoutolu hono kotoa.” 11 He naʻá ne ʻiloʻi ʻa e tangata te ne lavakiʻi iá.+ Ko e ʻuhinga ia naʻá ne pehē ai: “ʻOku ʻikai maʻa ʻa kimoutolu hono kotoa.”
12 Pea ʻi he hili ko eni ʻene fufulu honau vaʻé mo tui hono ngaahi kofu tuʻá, naʻá ne toe tokoto atu ki he tēpilé peá ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku mou mahinoʻi ʻa e meʻa kuó u fai kiate kimoutolú? 13 ʻOku mou ui au ko e ‘Faiako,’ mo e ‘ʻEiki,’ pea ʻoku tonu hoʻomou leá, he ko au ia.+ 14 Ko ia ai, kapau ko au ē, ko e ʻEiki mo e Faiakó, naʻá ku fufulu homou vaʻé,+ tā ʻoku totonu foki* ke mou fefufuluʻaki homou vaʻé.+ 15 He kuó u fokotuʻu ʻa e sīpinga kiate kimoutolu, ke hangē tofu pē ko ia naʻá ku fai kiate kimoutolú, ʻoku totonu ke mou fai pehē foki.+ 16 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻoku ʻikai ke lahi ha tamaioʻeiki ʻi hono ʻeikí, pe lahi ʻa e tokotaha ʻoku fekauʻí ʻi he tokotaha naʻá ne fekauʻi iá. 17 Kapau ʻoku mou ʻiloʻi ʻa e ngaahi meʻá ni, he fiefia ē ko kimoutolu kapau ʻoku mou fai ia.+ 18 ʻOku ʻikai te u talanoá ʻo kau kiate kimoutolu kotoa; ʻoku ou ʻilo ʻa e faʻahinga kuó u filí. Ka koeʻuhi ke fakahoko ai heni ʻa e folofolá:+ ‘Ko e tokotaha naʻá ne kai ʻi heʻeku maá kuó ne hiki hono muivaʻé kiate au.’*+ 19 Mei he mōmeniti ko ení ʻo faai atu, ʻoku ou tala atu kiate kimoutolu ʻe hoko eni, ko ia ʻi hoʻomou sio ki heʻene hoko kiate aú te mou ʻilo ai ko e lau ʻa e folofolá ni ʻo kau kiate au.+ 20 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻilonga ʻa ia ʻokú ne tali ha taha ʻoku ou fekau atú ʻokú ne tali foki mo au,+ pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne tali aú ʻokú ne tali foki mo e Tokotaha naʻá ne fekauʻi mai aú.”+
21 ʻI he hili ʻene leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni, naʻe hoko ʻa Sīsū ʻo mafasia lahi ʻi hono laumālié, pea naʻá ne faifakamoʻoni, ʻo pehē: “ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ko e toko taha ʻiate kimoutolu te ne lavakiʻi au.”+ 22 Naʻe kamata ke fesiosiofaki ʻa e kau ākongá, ʻi heʻenau puputuʻu pe ko hai ʻa e tokotaha naʻá ne lea ʻo kau ki aí.+ 23 Ko e taha ʻo ʻene kau ākongá, ʻa e tokotaha naʻe ʻofa ai ʻa Sīsuú,+ naʻá ne tokoto atu ʻo ofi kia* Sīsū. 24 Ko ia ai, naʻe kamo atu ʻa Saimone Pita ki he tokotahá ni ʻo ne pehē kiate ia: “Tala mai pe ko hai ʻokú ne lea ʻo kau ki aí.” 25 Ko ia naʻe falala atu ʻa e tokotahá ni ki he fatafata ʻo Sīsuú ʻo ne pehē kiate ia: “ʻEiki, ko hai ia?”+ 26 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Ko e tokotaha ko ia te u unu ʻeku konga maá ʻi he poulú ʻo ʻoange ki aí.”+ Ko ia ʻi he hili ʻene unu ʻa e maá, naʻá ne toʻo ia ʻo ne ʻoange kia Siutasi, ko e foha ʻo Saimone ʻIsikalioté. 27 ʻI he hili hono toʻo ʻe Siutasi ʻa e konga maá, naʻe hū leva ʻa Sētane ʻiate ia.+ Ko ia naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ko e meʻa ʻoku teu ke ke faí, fai ia ke vave.” 28 Kae kehe, naʻe ʻikai ha taha ʻi he faʻahinga naʻe tākoto atu ki he tēpilé naʻá ne ʻiloʻi ʻa e ʻuhinga naʻá ne leaʻaki ai ʻa e meʻá ni kiate iá. 29 Ko hono moʻoní, naʻe fakakaukau ʻa e niʻihi ia, koeʻuhi ko e ʻia Siutasi ʻa e puha paʻangá,+ naʻe tala ange ʻe Sīsū kiate ia, “Fakatau mai ʻa e meʻa ʻoku tau fiemaʻu ki he kātoangá,” pe ko e pehē ʻoku totonu ke ne foaki ha meʻa ki he masivá. 30 Ko ia ʻi he hili ʻene tali ʻa e konga maá, naʻá ne hū atu leva ki tuʻa. Pea naʻe poʻuli.+
31 Ko ia ai, ʻi he hili ʻene ʻalu atu ki tuʻá, naʻe pehē ʻe Sīsū: “ʻI he taimi ní ʻoku fakalāngilangiʻi ʻa e Foha ʻo e tangatá,+ pea ʻoku fakalāngilangiʻi ʻa e ʻOtuá ʻiate ia. 32 ʻE fakalāngilangiʻi ia ʻe he ʻOtuá tonu,+ pea te ne fakalāngilangiʻi leva ia. 33 Siʻi fānau, te u ʻiate kimoutolu ʻo kiʻi fuoloa siʻi. Te mou kumi kiate au; pea hangē tofu pē ko ia naʻá ku leaʻaki ki he kau Siú, ‘Ko e feituʻu ʻoku ou ʻalu ki aí heʻikai lava ke mou ʻalu ki ai,’+ ʻoku ou toe leaʻaki ia he taimí ni kiate kimoutolu. 34 ʻOku ou ʻoatu ha fekau foʻou kiate kimoutolu, ke mou feʻofaʻaki; hangē tofu pē ko ʻeku ʻofaʻi kimoutolú,+ ke mou feʻofaʻaki foki.+ 35 Ko e meʻa eni ʻe ʻilo ai ʻe he faʻahinga kotoa ko ʻeku kau ākonga kimoutolú—ʻo kapau ʻoku mou maʻu ʻa e ʻofá ʻi homou lotolotongá.”+
36 Naʻe pehē ange ʻe Saimone Pita kiate ia: “ʻEiki, ko hoʻo ʻalú ki fē?” Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Ko e feituʻu ʻoku ou ʻalu ki aí, heʻikai lava ke ke muimui ʻiate au ki ai he taimí ni, ka te ke muimui mai ʻamui ange.”+ 37 Naʻe pehē ange ʻe Pita kiate ia: “ʻEiki, ko e hā heʻikai lava ai ke u muimui ʻiate koe he taimi ní? Te u tuku ange ʻeku moʻuí koeʻuhí ko koe.”+ 38 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Te ke tuku ange koā hoʻo moʻuí koeʻuhí ko au? ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate koe, ki muʻa ke ʻuʻua ʻa e moá kuó ke fakafisingaʻi au ʻo tuʻo tolu.”+
14 “ʻOua ʻe tuku ke hohaʻatuʻu homou lotó.+ Ngāueʻi ʻa e tui ki he ʻOtuá;+ ngāueʻi foki ʻa e tui kiate aú. 2 ʻI he fale ʻo ʻeku Tamaí ʻoku lahi ai ʻa e ngaahi nofoʻangá. Kapau naʻe ʻikai, ne u mei tala atu kiate kimoutolu, he ʻoku ou ʻalu ke teuteu ha potu moʻomoutolu.+ 3 Pehē foki, kapau te u ʻalu ʻo teuteu ha potu moʻomoutolu, te u toe haʻu pea te u tali kimoutolu ki hoku ʻapí, koeʻuhi ko e feituʻu ʻoku ou ʻi aí ke mou ʻi ai foki.+ 4 Pea ko e feituʻu ʻoku ou ʻalu ki aí, ʻoku mou ʻilo ʻa e hala ki aí.”
5 Naʻe pehē ange ʻe Tōmasi+ kiate ia: “ʻEiki, ʻoku ʻikai te mau ʻilo ʻa e feituʻu ʻokú ke ʻalu ki aí. ʻE lava fēfē ke mau ʻilo ʻa e hala ki aí?”
6 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Ko au ʻa e halá+ pea mo e moʻoní+ pea mo e moʻuí.+ ʻOku ʻikai haʻu ha taha ki he Tamaí ka ʻi heʻene fou pē ʻiate au.+ 7 Kapau naʻa mou ʻiloʻi au kau tangata, ne mou mei ʻiloʻi foki mo ʻeku Tamaí; mei he mōmeniti ko ení ʻo faai atu kuo mou ʻiloʻi ia mo mātā ia.”+
8 Naʻe pehē ange ʻe Filipe kiate ia: “ʻEiki, fakahā mai kiate kimautolu ʻa e Tamaí, pea te mau fiemālie ai.”
9 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Naʻa mo e hili atu ē ʻa ʻeku ʻiate kimoutolu kau tangata ʻi ha fuʻu taimi fuoloa pehē, kuo teʻeki koā ke ke ʻiloʻi au Filipe? ʻIlonga ʻa ia kuó ne mātā aú kuó ne mātā foki ʻa e Tamaí.+ ʻOku anga-fēfē ai hoʻo pehē, ‘Fakahā mai kiate kimautolu ʻa e Tamaí’? 10 ʻOku ʻikai koā te ke tui ʻoku ou fāʻūtaha mo e Tamaí pea ʻoku fāʻūtaha ʻa e Tamaí mo au?+ Ko e ngaahi meʻa ʻoku ou leaʻaki kiate kimoutolú ʻoku ʻikai te u leaʻaki ia meiate au pē,+ ka ko e Tamaí ʻa ia ʻokú ne fāʻūtaha ai pē mo aú ʻokú ne fai ʻa ʻene ngaahi ngāué. 11 Tui mai kiate au ʻoku ou fāʻūtaha mo e Tamaí pea ʻoku fāʻūtaha ʻa e Tamaí mo au; kapau ʻoku ʻikai, tui pē ā koeʻuhi ko ʻeku ngaahi ngāué.+ 12 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, ʻilonga ʻa ia ʻokú ne ngāueʻi ʻa e tui kiate aú te ne fai foki ʻa e ngaahi ngāue ʻoku ou faí; pea te ne fai ʻa e ngaahi ngāue ʻoku lahi ange ia ʻi he ngaahi ngāué ni,+ koeʻuhi ʻoku ou ʻalu ki he Tamaí.+ 13 Pehē foki, ʻilonga ha meʻa te mou kole ʻi hoku hingoá, te u fai eni, koeʻuhi ke fakalāngilangiʻi ʻa e Tamaí ʻo fakafou ʻi he ʻAló.+ 14 Kapau te mou kole ha meʻa pē ʻi hoku hingoá, te u fai ia.
15 “Kapau ʻoku mou ʻofa ʻiate au, te mou tauhi ʻeku ngaahi fekaú.+ 16 Pea te u kole ki he Tamaí pea te ne foaki atu kiate kimoutolu ha tokoni* ʻe taha ke ʻiate kimoutolu ʻo taʻengata,+ 17 ko e laumālie ʻo e moʻoní,+ ʻa ia heʻikai lava ke maʻu ʻe he māmaní, koeʻuhí ʻoku ʻikai te ne mātā ia pe ʻiloʻi ia.+ ʻOku mou ʻilo ia ʻe kimoutolu, koeʻuhi he ʻoku nofo maʻu ia ʻiate kimoutolu pea ʻoku ʻi loto ʻiate kimoutolu. 18 ʻE ʻikai te u tuku kimoutolu ke mou liʻekina.* Te u haʻu kiate kimoutolu.+ 19 ʻOku toe siʻi pē pea ʻe ʻikai toe mamata kiate au ʻa māmani, ka te mou mamata kimoutolu kiate au,+ koeʻuhi ʻoku ou moʻui pea te mou moʻui. 20 ʻI he ʻaho ko iá te mou ʻilo ai ʻoku ou fāʻūtaha mo ʻeku Tamaí pea ʻoku mou fāʻūtaha mo au pea ʻoku ou fāʻūtaha mo kimoutolu.+ 21 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne maʻu ʻeku ngaahi fekaú mo tauhi iá ko e tokotaha ia ʻoku ʻofa ʻiate aú. ʻIlonga leva ʻa ia ʻoku ʻofa ʻiate aú ʻe ʻofaʻi ia ʻe heʻeku Tamaí, pea te u ʻofa ʻiate ia mo fakahaaʻi mahino au kiate ia.”
22 Ko Siutasi,+ ʻo ʻikai ko Siutasi ʻIsikaliote, naʻá ne pehē kiate ia: “ʻEiki, ko e hā kuo hokó ʻoku teu ai ke ke fakahaaʻi mahino mai koe kiate kimautolu kae ʻikai ki he māmaní?”
23 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Kapau ʻoku ʻofa ha taha ʻiate au, te ne tauhi ʻeku leá,+ pea ʻe ʻofa ʻeku Tamaí ʻiate ia, pea te ma omi kiate ia ʻo ma nofo mo ia.+ 24 ʻIlonga ʻa ia ʻoku ʻikai ʻofa ʻiate aú ʻoku ʻikai te ne tauhi ʻeku ngaahi leá. Ko e lea ʻoku mou fanongo ki aí ʻoku ʻikai ʻaʻaku ia, ka ʻoku ʻa e Tamaí naʻá ne fekau mai aú.+
25 “Kuó u leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni kiate kimoutolu he lolotonga ʻeku kei ʻiate kimoutolú. 26 Ka ko e tokoní,* ʻa e laumālie māʻoniʻoní, ʻa ia ʻe fekau mai ʻe he Tamaí ʻi hoku hingoá, ko e tokoni ko iá te ne akoʻi kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē mo fakamanatu atu ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē naʻá ku tala atu kiate kimoutolú.+ 27 ʻOku ou tuku atu kiate kimoutolu ha nonga;+ ʻoku ou foaki atu kiate kimoutolu ʻeku nongá. ʻOku ʻikai te u foaki atu ia kiate kimoutolu ʻi he founga ʻoku foaki atu ai ia ʻe he māmaní. ʻOua ʻe tuku ke hohaʻatuʻu homou lotó pe tuku ke momou koeʻuhi ko e manavaheé. 28 Naʻa mou fanongo naʻá ku pehē atu, ‘Te u ʻalu pea te u toe haʻu kiate kimoutolu.’ Kapau naʻa mou ʻofa ʻiate au, te mou fiefia ʻi heʻeku ʻalu ki he Tamaí, he ʻoku lahi ʻa e Tamaí ʻiate au.+ 29 Ko ia kuó u tala atu ia he taimí ni kiate kimoutolu ki muʻa ke hoko iá koeʻuhi ke mou tui ʻi he taimi ʻe hoko ai iá.+ 30 ʻE ʻikai te u toe talanoa lahi ange mo kimoutolu, he ʻoku haʻu ʻa e pule ʻo e māmaní,+ pea ʻoku ʻikai hano mafai kiate au.+ 31 Ka koeʻuhi ke ʻilo ʻe māmani ʻoku ou ʻofa ʻi he Tamaí, ʻoku ou fai ʻo hangē tofu pē ko e meʻa kuo fekau mai ʻe he Tamaí ke u faí.+ Mou tuʻu hake, ke tau ʻalu atu mei heni.
15 “Ko au ʻa e fuʻu kālepi moʻoní, pea ko ʻeku Tamaí ʻa e tauhi ngoué. 2 Ko e vaʻa kotoa pē ʻiate au ʻoku ʻikai fuá ʻokú ne toʻo ia, pea ko e vaʻa kotoa pē ʻoku fuá ʻokú ne ʻauhani ke maʻa, koeʻuhi ke fua lahi ange.+ 3 Kuo mou ʻosi maʻa koeʻuhi ko e lea kuó u fai kiate kimoutolú.+ 4 Nofo maʻu ʻo fāʻūtaha mo au, pea te u nofo maʻu ʻo fāʻūtaha mo kimoutolu. Hangē tofu pē ko e ʻikai malava ke fua ʻa e vaʻá ʻiate ia pē kae ʻoua kuó ne nofo maʻu ʻi he fuʻu kālepí, ʻe pehē pē mo kimoutolu kae ʻoua kuo mou nofo maʻu ʻo fāʻūtaha mo au.+ 5 Ko au ʻa e fuʻu kālepí; ko kimoutolu ʻa e ngaahi vaʻá. ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne nofo maʻu ʻo fāʻūtaha mo aú peá u fāʻūtaha mo iá, ko e tokotahá ni ʻe fua lahi;+ he ko e mavahe meiate aú heʻikai te mou lava ha meʻa ʻe taha. 6 Kapau ʻoku ʻikai nofo maʻu ha taha ʻo fāʻūtaha mo au, te ne hangē ha vaʻa ʻoku liʻaki pea mōmoá. Pea ʻoku tānaki ʻe he kau tangatá ʻa e ngaahi vaʻa ko iá ʻo laku ki he afí, pea ʻoku nau vela ai. 7 Kapau ʻoku mou nofo maʻu ʻo fāʻūtaha mo au pea nofo maʻu ʻeku ngaahi leá ʻiate kimoutolu, mou kole ki ha meʻa pē ʻoku mou fiemaʻu pea ʻe foaki atu ia kiate kimoutolu.+ 8 ʻOku fakalāngilangiʻi ʻa ʻeku Tamaí ʻi he meʻá ni, ʻi he hokohoko atu hoʻomou fua lahí pea mou fakamoʻoniʻi kimoutolu ko ʻeku kau ākonga.+ 9 Hangē tofu pē ko hono ʻofaʻi au ʻe he Tamaí,+ ʻoku pehē ʻa ʻeku ʻofaʻi kimoutolú; mou nofo maʻu ʻi heʻeku ʻofá. 10 Kapau ʻoku mou tauhi ʻeku ngaahi fekaú, te mou nofo maʻu ʻi heʻeku ʻofá, ʻo hangē tofu pē ko ʻeku tauhi ʻa e ngaahi fekau ʻa e Tamaí mo nofo maʻu ʻi heʻene ʻofá.
11 “Kuó u leaʻaki kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻá ni, koeʻuhi ke ʻiate kimoutolu ʻeku fiefiá pea ke kakato hoʻomou fiefiá.+ 12 Ko ʻeku tuʻutuʻuní eni, ke mou feʻofaʻaki ʻo hangē tofu pē ko ʻeku ʻofaʻi kimoutolú.+ 13 ʻOku ʻikai ha taha kuó ne maʻu ha ʻofa ʻoku lahi ange ʻi he meʻá ni, ke tuku atu ʻe ha taha ʻene moʻuí maʻa hono ngaahi kaumeʻá.+ 14 Ko hoku ngaahi kaumeʻa kimoutolu kapau ʻoku mou fai ʻa e meʻa ʻoku ou tuʻutuʻuni atu kiate kimoutolú.+ 15 ʻOku ʻikai te u kei ui kimoutolu ko e kau tamaioʻeiki, koeʻuhi ʻoku ʻikai ʻilo ʻe ha tamaioʻeiki ʻa e meʻa ʻoku fai ʻe hono ʻeikí. Ka kuó u ui kimoutolu ko e ngaahi kaumeʻa, koeʻuhi kuó u fakahaaʻi kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē kuó u fanongo ai mei heʻeku Tamaí. 16 Naʻe ʻikai te mou fili au, ka ko au naʻá ku fili kimoutolú, pea naʻá ku fakanofo kimoutolu ke hokohoko atu ai pē hoʻomou fuá pea ke tuʻuloa hoʻomou fuá, koeʻuhi ke ʻilonga ha meʻa te mou kole ki he Tamaí ʻi hoku hingoá, te ne ʻoatu ia kiate kimoutolu.+
17 “ʻOku ou tuʻutuʻuni atu ʻa e ngaahi meʻá ni kiate kimoutolu, koeʻuhí ke mou feʻofaʻaki.+ 18 Kapau ʻoku fehiʻa ʻa e māmaní ʻiate kimoutolu, mou ʻilo naʻe tomuʻa fehiʻa ia ʻiate au ki muʻa ke ne fehiʻa ʻiate kimoutolú.+ 19 Ka ne ko ha konga kimoutolu ʻo e māmaní, ʻe leleiʻia ʻa e māmaní ʻi heʻene meʻa ʻaʻaná. Ka koeʻuhi ʻoku ʻikai ko ha konga kimoutolu ʻo e māmaní,+ ka kuó u fili kimoutolu mei he māmaní, ko e ʻuhinga ia ʻoku fehiʻa ai ʻa e māmaní ʻiate kimoutolú.+ 20 Manatu ki he lea naʻá ku fai kiate kimoutolú: ʻOku ʻikai ha tamaioʻeiki ʻe lahi ʻi hono ʻeikí. Kapau kuo nau fakatangaʻi au, te nau fakatangaʻi mo kimoutolu foki;+ kapau kuo nau tauhi ʻeku leá, te nau tauhi foki mo hoʻomou leá. 21 Ka te nau fai ʻa e ngaahi meʻá ni kotoa kiate kimoutolu koeʻuhi ko hoku hingoá, koeʻuhi ʻoku ʻikai te nau ʻilo ʻa e Tokotaha naʻá ne fekau mai aú.+ 22 Kapau naʻe ʻikai te u haʻu ʻo lea kiate kinautolu, naʻe ʻikai mei ʻi ai haʻanau angahala.+ Ka ko eni ʻoku ʻikai haʻanau kalofanga ki heʻenau angahalá.+ 23 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne fehiʻa ʻiate aú ʻokú ne fehiʻa foki ʻi heʻeku Tamaí.+ 24 Kapau naʻe ʻikai te u fai ʻi honau lotolotongá ʻa e ngaahi ngāue naʻe ʻikai fai ʻe ha taha kehe, naʻe ʻikai mei ʻi ai haʻanau angahala;+ ka ko eni kuo nau fakatou mātā mo fehiʻa ʻiate au pea pehē foki ki heʻeku Tamaí. 25 Ka naʻe hoko ʻa e meʻá ni koeʻuhí ke fakahoko ai ʻa e lea kuo tohi ʻi heʻenau Laó: ‘Naʻa nau fehiʻa taʻeʻuhinga mai kiate au.’+ 26 ʻI he taimi ʻe haʻu ai ʻa e tokoni* te u fekauʻi mai kiate kimoutolu mei he Tamaí, ʻa e laumālie ʻo e moʻoní,+ ʻa ia ʻoku haʻu mei he Tamaí, ko e tokoni ko iá te ne faifakamoʻoni ʻo fekauʻaki mo au;+ 27 pea ko kimoutolu leva, te mou fai ha fakamoʻoni fekauʻaki mo au,+ koeʻuhi kuo mou ʻiate au talu mei he kamataʻangá.
16 “Kuó u leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni kiate kimoutolu koeʻuhí ke ʻoua naʻa mou tūkia. 2 ʻE kapusi kimoutolu ʻe he kau tangatá mei he sinakoké.+ Ko hono moʻoní, ʻoku haʻu ʻa e houa ʻa ia ʻe fakakaukau ai ʻa e tokotaha kotoa pē te ne tāmateʻi kimoutolú+ kuó ne fai ha ngāue toputapu ki he ʻOtuá. 3 Ka te nau fai ʻa e ngaahi meʻá ni koeʻuhi kuo teʻeki ai ke nau ʻilo ʻa e Tamaí pe ko au.+ 4 Ka neongo ia, kuó u tala kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻá ni koeʻuhi ʻi he taimi ʻe aʻu mai ai ʻa e houa ke hoko ai ʻa e ngaahi meʻá ni, te mou manatuʻi ai naʻá ku tala atu ia kiate kimoutolu.+
“Naʻe ʻikai te u tomuʻa tala atu ʻa e ngaahi meʻá ni kiate kimoutolú, koeʻuhí naʻá ku ʻiate kimoutolu. 5 Ka ko eni ʻoku ou ʻalu ki he Tokotaha naʻá ne fekau mai aú;+ ka kuo teʻeki ha taha ʻiate kimoutolu te ne ʻeke mai kiate au, ‘Ko hoʻo ʻalú ki fē?’ 6 Ka koeʻuhi kuó u tala atu kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻá ni, kuo fonu ai homou lotó ʻi he mamahi.+ 7 Ka neongo ia, ʻoku ou tala atu kiate kimoutolu ʻa e moʻoní, ko e lelei pē maʻamoutolu ʻa ʻeku ʻalú. He kapau heʻikai te u ʻalu, ʻe ʻikai ke haʻu kiate kimoutolu ʻa e tokoní;*+ ka ʻo kapau te u ʻalu, te u fekau mai ia kiate kimoutolu. 8 Pea ʻi he taimi ʻe aʻu mai ai ʻa e tokoni ko iá, te ne ʻoange ki he māmaní ʻa e fakamoʻoni fakatupu tuipau fekauʻaki mo e angahalá mo e māʻoniʻoní pea mo e fakamāú: 9 ʻUluakí, ʻi he fekauʻaki mo e angahalá,+ koeʻuhi ʻoku ʻikai te nau ngāueʻi ʻa e tui kiate aú;+ 10 pea ʻi he fekauʻaki mo e māʻoniʻoní, koeʻuhi ʻoku ou ʻalu ki he Tamaí pea ʻe ʻikai te mou toe sio kiate au; 11 pea ʻi he fekauʻaki mo e fakamāú, koeʻuhi kuo fakamāuʻi ʻa e pule ʻo e māmani ko ení.+
12 “ʻOku lahi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku kei toe ke u leaʻaki kiate kimoutolú, ka ʻoku ʻikai malava ke mou mahinoʻi ia ʻi he taimí ni. 13 Kae kehe, ʻi he taimi ʻe haʻu ai ʻa e tokoni ko iá,* ʻa e laumālie ʻo e moʻoní,+ te ne tataki kimoutolu ki he kotoa ʻo e moʻoní, koeʻuhi ʻe ʻikai te ne lea meiate ia pē, ka ko e meʻa ʻokú ne fanongo ki aí te ne leaʻaki, pea te ne fakahā kiate kimoutolu ʻa e ngaahi meʻa ka hoko maí.+ 14 Ko e tokoni ko iá te ne fakalāngilangiʻi au,+ koeʻuhi he te ne fakahā kiate kimoutolu ʻa e meʻa ʻokú ne maʻu meiate aú.+ 15 Ko e ngaahi meʻa kotoa pē ʻoku maʻu ʻe he Tamaí ʻoku ʻaʻaku ia.+ Ko e ʻuhinga ia naʻá ku pehē ai te ne fakahā kiate kimoutolu ʻa e meʻa ʻokú ne maʻu meiate aú. 16 ʻOku toe siʻi pē pea ʻe ʻikai te mou toe mamata kiate au,+ pea ʻoku toe siʻi pē pea te mou sio kiate au.”
17 Ko ia naʻe fepehēʻaki ʻe he niʻihi ʻo ʻene kau ākongá: “Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo ʻene pehē kiate kitautolu, ‘ʻOku toe siʻi pē pea ʻe ʻikai te mou sio kiate au, pea ʻoku toe siʻi pē pea te mou sio kiate au,’ mo ʻene pehē, ‘koeʻuhi ʻoku ou ʻalu ki he Tamaí’?” 18 Ko ia naʻa nau pehē: “Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo ʻene pehē, ‘ʻoku toe siʻi pē’? ʻOku ʻikai te tau ʻilo pe ko ʻene talanoa ʻo kau ki he hā.” 19 Naʻe ʻiloʻi ʻe Sīsū naʻa nau loto ke fehuʻi kiate ia, ko ia naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: “ʻOku mou feʻekenaki ke mou ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻo ʻeku pehē: ‘ʻOku toe siʻi pē pea ʻe ʻikai te mou sio kiate au, pea ʻoku toe siʻi pē pea te mou sio kiate au’? 20 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, te mou tangi mo tangilāulau, ka ʻe fiefia ʻa e māmaní; te mou mamahi, ka ko hoʻomou mamahí ʻe iku ki he fiefia.+ 21 ʻI he fāʻele ha fefine, ʻokú ne mamahi koeʻuhi kuo hoko mai hono houá, ka ʻi he hili ʻene fanauʻi mai ʻa e tamá, ʻoku ʻikai te ne toe manatuʻi ʻa e mamahí koeʻuhi ko e fiefia ʻi hono fanauʻi mai ha tama ki he māmaní. 22 ʻOku pehē pē mo kimoutolu, ʻoku mou mamahi he taimí ni; ka te u toe sio kiate kimoutolu, pea ʻe fiefia homou lotó,+ pea ʻe ʻikai ha taha te ne toʻo hoʻomou fiefiá. 23 ʻI he ʻaho ko iá ʻe ʻikai te mou teitei ʻeke mai ha fehuʻi kiate au. ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate kimoutolu, kapau te mou kole ha meʻa ki he Tamaí,+ te ne ʻoatu ia kiate kimoutolu ʻi hoku hingoá.+ 24 ʻOku aʻu mai ki he taimí ni kuo teʻeki ai ke mou kole ha meʻa ʻe taha ʻi hoku hingoá. Kole pea te mou maʻu, koeʻuhi ke kakato ai hoʻomou fiefiá.
25 “Kuó u leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni kiate kimoutolu ʻi he ngaahi talanoa fakatātā. ʻOku haʻu ʻa e houa ʻa ia ʻe ʻikai te u toe lea ai kiate kimoutolu ʻi he ngaahi talanoa fakatātā, ka te u fakamatala hangatonu atu kiate kimoutolu ʻo fekauʻaki mo e Tamaí. 26 ʻI he ʻaho ko iá te mou fai ha kole ki he Tamaí ʻi hoku hingoá, ka ʻoku ʻikai ʻuhinga eni iá te u fai ha kole maʻamoutolu. 27 He ko e Tamaí tonu ʻokú ne ʻofa ʻiate kimoutolu, koeʻuhi kuo mou ʻofa ʻiate au+ pea mou tui naʻá ku haʻu ko ha fakafofonga ʻo e ʻOtuá.+ 28 Naʻá ku haʻu ko e fakafofonga ʻo e Tamaí pea kuó u haʻu ki he māmaní. ʻI he taimí ni, ʻoku ou tuku ʻa e māmaní ka u ʻalu ki he Tamaí.”+
29 Naʻe pehē ʻe heʻene kau ākongá: “Vakai! ʻOkú ke lea hangatonu mai eni pea ʻoku ʻikai te ke ngāueʻaki ha ngaahi talanoa fakatātā. 30 ʻOku mau ʻilo eni ʻokú ke ʻilo ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē pea ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ki ha taha ke ne fai atu ha fehuʻi kiate koe. ʻI he meʻá ni ʻoku mau tui ai naʻá ke haʻu mei he ʻOtuá.” 31 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOku mou tui koā he taimí ni? 32 Vakai! ʻOku haʻu ʻa e houa, ko e moʻoni kuo hoko ia, ʻa ia te mou taki taha hola ai ki hono fale ʻoʻona pea te mou tuku toko taha pē au.+ Ka ʻoku ʻikai te u toko taha pē, koeʻuhi ʻoku ʻiate au ʻa e Tamaí.+ 33 Kuó u leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni kiate kimoutolú koeʻuhi ke mou maʻu ʻiate au ʻa e nongá.+ ʻI he māmaní te mou maʻu ai ʻa e mamahi, kae loto-toʻa! Kuó u ikuna ʻa e māmaní.”+
17 Naʻe leaʻaki ʻe Sīsū ʻa e ngaahi meʻá ni pea ʻi heʻene hanga hake hono fofongá ki he langí, naʻá ne pehē: “Tamai, kuo hoko mai ʻa e houá. Fakalāngilangiʻi ho ʻaló koeʻuhi ke fakalāngilangiʻi koe ʻe ho ʻaló,+ 2 hangē pē ko ia ko hoʻo foaki kiate ia ʻa e mafai ki he kakano* kotoa pē,+ koeʻuhi ke ne foaki ʻa e moʻui taʻengatá+ ki he faʻahinga kotoa kuó ke ʻoange kiate iá.+ 3 Ko ʻeni ia ʻe maʻu ai ʻa e moʻui taʻengatá,+ ko ʻenau hoko ʻo ʻiloʻi koe,* ko e ʻOtua moʻoni pē taha,+ pea mo e tokotaha ko ia naʻá ke fekau maí, ʻa Sīsū Kalaisi.+ 4 Kuó u fakalāngilangiʻi koe ʻi he māmaní,+ ʻi hono fakaʻosi ʻa e ngāue kuó ke tuku mai kiate au ke u faí.+ 5 Ko ia leva ʻe Tamai, ke ke fakalāngilangiʻi au ʻi ho tafaʻakí ʻaki ʻa e lāngilangi naʻá ku maʻu ʻi heʻeku ʻi ho tafaʻakí ki muʻa ke tuʻu ʻa e māmaní.+
6 “Kuó u fakaeʻa* ho huafá ki he faʻahinga naʻá ke foaki mai kiate au mei he māmaní.+ Naʻe ʻoʻou ʻa kinautolu, pea naʻá ke foaki mai kinautolu kiate au, pea kuo nau tauhi* hoʻo folofolá. 7 Pea kuo nau hoko ʻo ʻiloʻi ko e ngaahi meʻa kotoa naʻá ke foaki mai kiate aú ʻoku meiate koe ia; 8 koeʻuhi kuó u tuku kiate kinautolu ʻa e ngaahi lea naʻá ke tuku mai kiate aú,+ pea kuo nau tali ia pea kuo nau hoko moʻoni ʻo ʻiloʻi naʻá ku haʻú ko ho fakafofonga,+ pea kuo nau tui naʻá ke fekau mai au.+ 9 ʻOku ou fai ʻa e kole fekauʻaki mo kinautolu; ʻoku ou fai ʻa e kole, ʻo ʻikai fekauʻaki mo e māmaní, ka ʻoku fekauʻaki mo e faʻahinga kuó ke foaki mai kiate aú, koeʻuhi ʻoku ʻoʻou ʻa kinautolu; 10 pea ko ʻeku ngaahi meʻa kotoa pē ko e ngaahi meʻa ia ʻaʻau pea ko hoʻo ngaahi meʻá ko e ngaahi meʻa ia ʻaʻaku,+ pea kuo fakalāngilangiʻi au ʻi honau lotolotongá.
11 “ʻOku ʻikai te u kei ʻi he māmaní, ka ʻoku nau ʻi he māmaní+ pea ʻoku ou ʻalu atu kiate koe. Tamai māʻoniʻoni, tokangaʻi muʻa kinautolu+ koeʻuhi ko ho huafa ʻoʻoú, ʻa ia kuó ke foaki mai kiate aú, koeʻuhi ke nau hoko ʻo taha* ʻo hangē tofu pē ko ʻeta tahá.*+ 12 ʻI he taimi naʻá ku ʻiate kinautolu aí, naʻá ku faʻa tokangaʻi kinautolu+ koeʻuhi ko ho huafa ʻoʻoú, ʻa ia kuó ke foaki mai kiate aú; pea kuó u maluʻi kinautolu, pea ʻoku ʻikai ʻauha ha taha ʻo kinautolu+ tuku kehe pē ʻa e foha ʻo e ʻauhá,+ koeʻuhi ke fakahoko ai ʻa e folofolá.+ 13 Ka ʻoku ou ʻalu atu eni kiate koe, pea ʻoku ou leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi māmani, koeʻuhi ke nau maʻu kakato ʻeku fiefiá.+ 14 Kuó u tuku hoʻo folofolá kiate kinautolu, ka kuo fehiʻa ʻa e māmaní ʻiate kinautolu, koeʻuhi ʻoku ʻikai ko ha konga kinautolu ʻo e māmaní,+ ʻo hangē pē ko e ʻikai ko ha konga au ʻo e māmaní.
15 “ʻOku ʻikai te u kole atu kiate koe ke ke toʻo kinautolu mei māmani, ka ke ke tokangaʻi kinautolu koeʻuhi ko e tokotaha fulikivanú.*+ 16 ʻOku ʻikai ko ha konga kinautolu ʻo e māmaní,+ ʻo hangē pē ko e ʻikai ko ha konga au ʻo e māmaní.+ 17 Fakamāʻoniʻoniʻi kinautolu* fakafou ʻi he moʻoní;+ ko hoʻo folofolá ko e moʻoní ia.+ 18 Hangē pē ko hoʻo fekauʻi mai au ki he māmaní, naʻá ku fekau atu foki kinautolu ki he māmaní.+ 19 Pea ʻoku ou fakamāʻoniʻoniʻi au koeʻuhi ko kinautolu, ke fakamāʻoniʻoniʻi ai foki mo kinautolu fakafou ʻi he moʻoní.
20 “ʻOku ou fai atu ʻa e kole, ʻo ʻikai fekauʻaki mo e faʻahingá ni pē, kae toe fekauʻaki foki mo e faʻahinga ʻoku nau tui kiate au fakafou ʻi heʻenau leá, 21 koeʻuhi ke nau hoko kotoa ʻo taha,+ ʻo hangē pē ko koé, ʻe Tamai, ʻokú ke fāʻūtaha mo au pea ʻoku ou fāʻūtaha mo koe,+ ke nau hoko foki mo kinautolu ʻo fāʻūtaha mo kitaua, koeʻuhí ke tui ʻa māmani naʻá ke fekau mai au. 22 Kuó u ʻoange kiate kinautolu ʻa e lāngilangi kuó ke ʻomai kiate aú, koeʻuhi ke nau hoko ʻo taha ʻo hangē pē ko ʻeta tahá.+ 23 Ko au ʻoku ou fāʻūtaha mo kinautolu pea ko koe ʻokú ke fāʻūtaha mo au, koeʻuhi ke nau hoko ʻo fāʻūtaha kakato, ke ʻilo ai ʻe māmani naʻá ke fekau mai au pea naʻá ke ʻofa ʻiate kinautolu ʻo hangē pē ko hoʻo ʻofa ʻiate aú. 24 Tamai, ʻoku ou loto ke hoko ʻa e faʻahinga kuó ke tuku mai kiate aú ʻo nau fakataha mo au ʻi he feituʻu ʻoku ou ʻi aí,+ koeʻuhi ke nau sio ki hoku lāngilangi kuó ke ʻomai kiate aú, koeʻuhi naʻá ke ʻofa ʻiate au ki muʻa ia ʻi he tanupou ʻo māmaní.*+ 25 Tamai māʻoniʻoni, ko e moʻoni, kuo ʻikai ke ʻiloʻi koe ʻe māmani,+ ka ʻoku ou ʻiloʻi koe,+ pea kuo ʻilo ʻe he faʻahingá ni naʻá ke fekau mai au. 26 Kuó u ʻai ke nau ʻilo ho huafá pea te u ʻai ia ke ʻiloa,+ koeʻuhi ke ʻiate kinautolu ʻa e ʻofa naʻá ke ʻofa ʻaki kiate aú pea ʻoku ou fāʻūtaha mo kinautolu.”+
18 ʻI he hili hono leaʻaki ʻe Sīsū ʻa e ngaahi meʻá ni, naʻá ne ʻalu atu mo ʻene kau ākongá ki he tafaʻaki ʻe taha ʻo e Teleʻa Kitiloné+ ki he feituʻu naʻe ʻi ai ha ngoue, pea naʻá ne ʻalu atu ki ai mo ʻene kau ākongá.+ 2 Pea ko Siutasi, ʻa hono tokotaha lavakí, naʻe ʻilo mo ia foki ki he feituʻú ni, koeʻuhi naʻe faʻa fakataha ki ai ʻa Sīsū mo ʻene kau ākongá. 3 Ko ia naʻe ʻomi ʻe Siutasi ha kau sōtia mo e kau ʻōfisa ʻa e houʻeiki taulaʻeikí mo e kau Fālesí pea naʻa nau haʻu ki ai fakataha mo e ngaahi tūhulu mo e ngaahi maama mo e ngaahi meʻatau.+ 4 Ko ia ʻi he ʻilo ʻe Sīsū ʻa e ngaahi meʻa kotoa naʻe teu ke hoko kiate iá, naʻá ne laka atu ki muʻa ʻo ne pehē kiate kinautolu: “Ko hai ʻoku mou kumi ki aí?” 5 Naʻa nau tali ange kiate ia: “Ko Sīsū ko e Nāsaletí.”+ Naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: “Ko au ia.” ʻI he taimi ko ʻení naʻe tuʻu fakataha foki mo kinautolu ʻa Siutasi, ʻa hono tokotaha lavakí.+
6 Kae kehe, ʻi he pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu, “Ko au ia,” naʻa nau holomui ʻo nau tō ki he kelekelé.+ 7 Ko ia naʻá ne toe ʻeke ange kiate kinautolu: “Ko hai ʻoku mou kumi ki aí?” Naʻa nau pehē: “Ko Sīsū ko e Nāsaletí.” 8 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Naʻá ku tala atu kiate kimoutolu ko au ia. Ko ia kapau ʻoku mou kumi kiate au, tuku ange ʻa e kau tangatá ni ke nau ʻalu.” 9 Naʻe hoko eni ke fakahoko ai ʻa e meʻa naʻá ne leaʻaki: “ʻI he faʻahinga ko ia kuó ke foaki mai kiate aú, kuo ʻikai ke u tuku ke mole ai ha foʻi toko taha.”+
10 Pea ko Saimone Pita, ʻa ia naʻe ʻiate ia ha heletā, naʻá ne unuhi hake ia ʻo ne taaʻi ʻa e tamaioʻeiki ʻa e taulaʻeiki lahí, ʻo motu ʻa hono telinga toʻomataʻú.+ Ko e hingoa ʻo e tamaioʻeikí ko Malekusi. 11 Kae kehe, naʻe pehē ʻe Sīsū kia Pita: “ʻAi ʻa e heletaá ki hono ʻaiʻangá.+ ʻIkai kuo pau ke u inu ʻa e ipu kuo tuku mai kiate au ʻe he Tamaí?”+
12 Naʻe puke leva ʻe he kau sōtiá mo e ʻeikitaú mo e kau ʻōfisa ʻa e kau Siú ʻa Sīsū ʻo haʻi ia. 13 Naʻa nau tomuʻa taki ia kia ʻĀnasi, he ko e tamai ia ʻa e uaifi ʻo Kaiafasí+ ʻa ē naʻe taulaʻeiki lahi ʻi he taʻu ko iá.+ 14 Ko hono moʻoní, ko Kaiafasi ʻa e tokotaha naʻá ne faleʻi ki he kau Siú ʻo pehē, ko ha lelei pē maʻanautolu ke mate ha tangata ʻe toko taha koeʻuhi ko e kakaí.+
15 Pea naʻe muimui atu ʻa Saimone Pita mo ha ākonga ʻe taha ʻia Sīsū.+ Ko e ākonga ko iá naʻe ʻilo ʻe he taulaʻeiki lahí, pea naʻá ne hū fakataha atu mo Sīsū ki he lotoʻā ʻo e taulaʻeiki lahí, 16 ka naʻe tuʻu pē ʻa Pita ʻi tuʻa ʻi he matapaá.* Ko ia ko e ākonga ʻe tahá, ʻa ia naʻe ʻilo ʻe he taulaʻeiki lahí, naʻá ne hū ki tuʻa ʻo ne lea ki he tokotaha leʻo matapaá pea fakahū mai ʻa Pita ki loto. 17 Naʻe pehē ange leva ʻe he taʻahine kaunanga naʻe leʻo matapaá kia Pita: “Ko e taha foki koe ʻo e kau ākonga ʻa e tangatá ni, ʻikai ko ia?” Naʻá ne pehē ange: “ʻOku ʻikai.”+ 18 Pea ko e kau tamaioʻeikí mo e kau ʻōfisá naʻa nau tuʻu takai ʻi ha afi malala naʻa nau tafu, koeʻuhi naʻe momoko pea naʻa nau fakamāfana ai. Naʻe tuʻu foki ʻa Pita mo kinautolu ʻo fakamāfana ai mo ia.
19 Ko ia naʻe fakafehuʻi ʻe he ʻeiki taulaʻeikí* ʻa Sīsū ʻo fekauʻaki mo ʻene kau ākongá pea mo ʻene akonakí. 20 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate ia: “Kuó u lea fakahāhā ki māmani. Naʻá ku faiako maʻu pē ʻi ha sinakoke pea ʻi he temipalé,+ ʻa ia ʻoku fakatahataha ai ʻa e kau Siú kotoa, pea naʻe ʻikai te u lea fakapulipuli ʻaki ha meʻa ʻe taha. 21 Ko e hā ʻokú ke fakafehuʻi ai aú? Fakafehuʻi ʻa e faʻahinga kuo nau fanongo ki he meʻa naʻá ku tala kiate kinautolú. Vakai! ʻOku ʻilo ʻe he faʻahingá ni ʻa e meʻa naʻá ku leaʻakí.” 22 ʻI he hili ʻene leaʻaki ʻa e ngaahi meʻá ni, ko e taha ʻo e kau ʻōfisa naʻe tuʻu aí naʻá ne sipiʻi ʻa e mata ʻo Sīsuú+ peá ne pehē: “Ko e anga ia hoʻo tali ki he ʻeiki taulaʻeikí?” 23 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate ia: “Kapau naʻá ku leaʻaki ha meʻa hala, fakamoʻoniʻi mai ʻene halá; ka ʻo kapau ko e meʻa naʻá ku leaʻakí naʻe totonu, ko e hā ʻokú ke paaʻi ai aú?” 24 Naʻe ʻave leva ia ʻe ʻĀnasi lolotonga hono kei haʻí kia Kaiafasi ko e taulaʻeiki lahí.+
25 Pea ko Saimone Pita naʻe lolotonga tuʻu ai ʻo fakamāfana. Naʻa nau pehē ange leva kiate ia: “Ko e taha foki koe ʻo ʻene kau ākongá, ʻikai ko ia?” Naʻá ne fakaʻikaiʻi ia ʻo ne pehē: “ʻOku ʻikai.”+ 26 Ko e taha ʻo e kau tamaioʻeiki ʻa e taulaʻeiki lahí, ko ha kāinga ʻo e tangata ʻa ia ko hono telingá ē naʻe tuʻusi ʻe Pitá,+ naʻá ne pehē: “Naʻá ku sio kiate koe ʻi he ngoué fakataha mo ia, ʻikai ko ia?” 27 Kae kehe, naʻe toe fakaʻikaiʻi ia ʻe Pita, pea naʻe ʻuʻua leva ʻa e moá.+
28 Naʻa nau taki atu leva ʻa Sīsū meia Kaiafasi ki he nofoʻanga ʻo e kōvaná.+ ʻI he taimi ko ení naʻe kei pongipongi. Ka naʻe ʻikai te nau hū kinautolu ki he nofoʻanga ʻo e kōvaná, koeʻuhi ke ʻoua naʻa ʻuliʻi ai kinautolu+ kae lava ke nau kai ʻa e Pāsová. 29 Ko ia naʻe hū mai ʻa Pailato ki tuʻa kiate kinautolu ʻo ne pehē: “Ko e hā ʻa e tukuakiʻi ʻoku mou fai ki he tangatá ni?” 30 Naʻa nau tali ange kiate ia: “Kapau ko e tangatá ni naʻe ʻikai ko ha tokotaha faihala,* heʻikai te mau tuku atu ia kiate koe.” 31 Ko ia naʻe pehē ange ʻe Pailato kiate kinautolu: “Mou ʻave ia ʻo fakamāuʻi ʻo fakatatau ki hoʻomou laó.”+ Naʻe pehē ange ʻe he kau Siú kiate ia: “ʻOku ʻikai ngofua ke mau tāmateʻi ha taha.”+ 32 Naʻe hoko ʻa e meʻá ni ke fakahoko ai ʻa e lea naʻe fai ʻe Sīsū ke fakahaaʻi ai ʻa e faʻahinga mateʻanga naʻe teu ke ne mate aí.+
33 Ko ia naʻe toe hū atu ʻa Pailato ki he nofoʻanga ʻo e kōvaná peá ne ui ʻa Sīsū ʻo ne pehē kiate ia: “Ko koe ʻa e Tuʻi ʻo e Kau Siú?”+ 34 Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “ʻOku tupu pē meiate koe ʻa hoʻo ʻeke ʻa e meʻá ni, pe naʻe fakamatala atu ha niʻihi ʻo kau kiate au?” 35 Naʻe tali ʻe Pailato: “ʻOku ʻikai ko ha Siu au, ʻikai ko ia? Ko ho puleʻangá tonu pea mo e houʻeiki taulaʻeikí naʻa nau tuku mai koe kiate aú. Ko e hā ʻa e meʻa naʻá ke faí?” 36 Naʻe tali ange ʻe Sīsū:+ “Ko hoku Puleʻangá ʻoku ʻikai ko ha konga ia ʻo e māmani ko ení.+ Kapau ko hoku Puleʻangá ko ha konga ʻo e māmani ko ení, naʻe mei faitau ʻa ʻeku kau fakafeʻaó ke ʻoua naʻa tuku atu au ki he kau Siú.+ Kae hangē pē ko iá, ko hoku Puleʻangá ʻoku ʻikai mei heni.” 37 Ko ia naʻe pehē ʻe Pailato kiate ia: “Kapau leva ko ia, ko ha tuʻi koe?” Naʻe tali ange ʻe Sīsū: “Ko ena ʻokú ke lea mai ʻaki ko ha tuʻi au.+ He ko e meʻa eni kuo fanauʻi mai ai aú, pea ko e meʻa eni kuó u haʻu ai ki he māmaní, ke u faifakamoʻoni ki he moʻoní.+ Ko e tokotaha kotoa pē ʻoku kau ki he moʻoní ʻokú ne fanongo ki hoku leʻó.” 38 Naʻe pehē ange ʻe Pailato kiate ia: “Ko e hā ʻa e moʻoní?”
ʻI he hili ʻene leaʻaki ení, naʻá ne toe hū atu ki tuʻa ki he kau Siú ʻo ne pehē kiate kinautolu: “ʻOku ʻikai te u maʻu haʻane hala.+ 39 ʻIkai ko ia pē, ʻoku ʻi ai ʻa e meʻa ʻoku mou anga ki ai ko ʻeku tuku ange atu kiate kimoutolu ha tangata ʻi he Pāsová.+ Ko ia ʻoku mou loto ke u tuku ange atu kiate kimoutolu ʻa e Tuʻi ʻo e Kau Siú?” 40 Naʻa nau toe kaila: “ʻIkai ko e tangatá ni, ka ko Palāpasa!” Ko Palāpasá foki ko ha kaihaʻa.+
19 Pea naʻe ʻave ʻe Pailato ʻa Sīsū ʻo haha ia.+ 2 Pea naʻe fī ʻe he kau sōtiá ha kalauni talatala ʻo ʻai ki hono ʻulú mo fakakofu ia ʻaki ha kofu lanu vāleti,+ 3 pea naʻa nau hanganaki haʻu kiate ia ʻo nau pehē: “Mālō e lākoifie ʻa e Tuʻi ʻo e Kau Siú!” Naʻa nau toutou sipiʻi foki ʻa hono matá.+ 4 Naʻe toe hū ʻa Pailato ki tuʻa ʻo ne pehē kiate kinautolu: “Vakai! ʻOku ou ʻomai ia ki tuʻa kiate kimoutolu koeʻuhí ke mou ʻiloʻi ʻoku ʻikai te u maʻu haʻane hala.”+ 5 Ko ia naʻe hū mai ʻa Sīsū ki tuʻa, ʻokú ne tui ʻa e kalauni talatalá pea mo e kofu lanu vāletí. Pea naʻe pehē atu ʻe Pailato kiate kinautolu: “Vakai mai! Ko e tangatá ē!” 6 Kae kehe, ʻi he taimi naʻe sio atu ai ʻa e houʻeiki taulaʻeikí pea mo e kau ʻōfisá kiate iá, naʻa nau kaila: “Tutuki ia! Tutuki ia!”*+ Naʻe pehē ange ʻe Pailato kiate kinautolu: “ʻAve ia ʻe kimoutolu ʻo tāmateʻi,* he ʻoku ʻikai te u maʻu haʻane hala ʻe taha.”+ 7 Naʻe tali ange ʻe he kau Siú kiate ia: “ʻOku ʻi ai ʻemau lao, pea fakatatau ki he laó ʻoku totonu ke ne mate,+ koeʻuhi kuó ne ʻai ia ko e ʻalo ʻo e ʻOtuá.”+
8 ʻI he fanongo ʻa Pailato ki he meʻa naʻa nau leaʻakí, naʻá ne hoko ʻo toe manavahē ange, 9 pea naʻá ne toe hū ki loto ki he nofoʻanga ʻo e kōvaná ʻo ne pehē kia Sīsū: “Ko hoʻo haʻú mei fē?” Ka naʻe ʻikai ke fai ʻe Sīsū ha tali kiate ia.+ 10 Ko ia naʻe pehē ange ʻe Pailato kiate ia: “ʻOkú ke fakafisi koe ke lea mai kiate au? ʻOku ʻikai koā te ke ʻilo ʻoku ou maʻu ʻa e mafai ke tuku ange koe mo e mafai ke tāmateʻi koe?”* 11 Naʻe tali ange ʻe Sīsū kiate ia: “Naʻe ʻikai ʻaupito mei ʻi ai hao mafai kiate au ka ne taʻeʻoua hono tuku atu kiate koe mei ʻolungá. Ko e ʻuhinga ia ʻoku lahi ange ai ʻa e angahala ʻa e tangata naʻá ne tuku mai au kiate koé.”
12 ʻI he ʻuhinga ko ení naʻe hanganaki feinga ai ʻa Pailato ke maʻu ha founga ke tuku ange ai ia, ka naʻe kaila ʻa e kau Siú: “Kapau te ke tuku ange ʻa e tangatá ni, ʻoku ʻikai ko ha kaumeʻa koe ʻo Sisa. Ko e tokotaha kotoa pē ʻokú ne ʻai ia ko ha tuʻí ʻokú ne lea fakafepaki kia Sisa.”+ 13 Pea ʻi he hili ʻa e fanongo ʻa Pailato ki he ngaahi leá ni, naʻá ne ʻomai ʻa Sīsū ki tuʻa, peá ne tangutu hifo ʻi ha nofoʻanga fakamaau ʻi ha potu ʻoku ui ko Falikimaka, ka ʻi he lea faka-Hepeluú, ko Kapata. 14 Pea ko e ʻaho eni ʻo e Teuteu+ ʻo e Pāsová; ko e houa nai ia hono onó.* Pea naʻá ne pehē ki he kau Siú: “Vakai mai! Ko homou tuʻí ē!” 15 Kae kehe, naʻa nau kaila: “ʻAve atu ia! ʻAve atu ia! Tutuki ia!”* Naʻe pehē ange ʻe Pailato kiate kinautolu: “Te u tāmateʻi koā homou tuʻí?” Naʻe tali mai ʻe he houʻeiki taulaʻeikí: “ʻOku ʻikai hamau tuʻi ka ko Sisa pē.” 16 Pea naʻá ne tuku atu ia kiate kinautolu ke nau tautau ʻi he ʻakaú.+
Ko ia naʻa nau pule kia Sīsū. 17 Naʻá ne fua pē ʻa e ʻakau fakamamahí* ʻo ne ʻalu atu ki he feituʻu naʻe ui ko Potu ʻUlupoko,+ ʻa ia ʻoku ui ko Kolokota ʻi he lea faka-Hepeluú.+ 18 Naʻa nau tutuki ia ʻi ai ki he ʻakaú+ pea naʻe ʻi hono tafaʻakí ha ongo tangata kehe, ʻo na taki taha ʻa e ongo tafaʻaki, kae ʻi loto ʻa Sīsū.+ 19 Naʻe tohi foki ʻe Pailato ha fakamatala pea ʻai ia ki he ʻakau fakamamahí.* Naʻe tohi ai: “Ko Sīsū ko e Nāsaletí ko e Tuʻi ʻo e Kau Siú.”+ 20 Naʻe lau ʻe he kau Siu tokolahi ʻa e fakamatalá ni, koeʻuhi ko e feituʻu naʻe tutuki ai ʻa Sīsū ki he ʻakaú naʻe ofi ki he koló, pea naʻe tohi ia ʻi he lea faka-Hepeluú, faka-Latiná, mo e faka-Kalisí. 21 Kae kehe, naʻe pehē ʻe he houʻeiki taulaʻeiki ʻo e kau Siú kia Pailato: “ʻOua ʻe tohi, ‘Ko e Tuʻi ʻo e Kau Siú,’ kae pehē naʻá ne lau, ‘Ko au ʻa e Tuʻi ʻo e Kau Siú.’” 22 Naʻe tali ange ʻe Pailato: “Ko e meʻa kuó u tohí, kuo tohi.”
23 Pea ʻi he hili hono tutuki ʻe he kau sōtiá ʻa Sīsū ki he ʻakaú, naʻa nau toʻo hono ngaahi kofu tuʻá ʻo vahe fā ia, ko ha konga ʻe taha ki he sōtia taki taha, pea naʻa nau toʻo foki mo e kofu ʻi lotó. Ka ko e kofu ʻi lotó naʻe ʻikai hano hokoʻanga, naʻe lalanga molefua pē mei ʻolunga ki lalo. 24 Ko ia naʻa nau fepehēʻaki: “ʻOua te tau hae iá, ka tau fai ha lulu ki ai ke fakapapauʻi pe ko hai ʻe ʻaʻana iá.”+ Naʻe hoko ʻa e meʻá ni ke fakahoko ai ʻa e potu folofola: “Naʻa nau vahevahe hoku ngaahi kofú ʻi honau lotolotongá mo fai ha lulu ki ai.”+ Ko ia naʻe fakahoko moʻoni ʻe he kau sōtiá ʻa e ngaahi meʻá ni.
25 Kae kehe, ʻi he veʻe ʻakau fakamamahi* ʻo Sīsuú, naʻe tuʻu ai ʻa ʻene faʻeé+ mo e tokoua ʻo ʻene faʻeé; ko Mele ko e uaifi ʻo Kolopasí mo Mele Makitala.+ 26 Ko ia ʻi he sio ʻa Sīsū ki heʻene faʻeé mo e ākonga naʻá ne ʻofa aí+ ʻokú na tuʻu maí, naʻá ne pehē ki heʻene faʻeé: “Fefine, vakai! Ko hoʻo tama ena!” 27 Ko hono hokó naʻá ne pehē ki he ākongá: “Vakai! Ko hoʻo faʻē ena!” Pea mei he houa ko iá, naʻe ʻave ia ʻe he ākongá ki hono ʻapi ʻoʻoná.
28 ʻI he hili ʻení, ʻi hono ʻilo ʻe Sīsū kuo ʻosi fakahoko ʻa e meʻa kotoa pē ʻi he aʻu mai ki he taimi ko ení, koeʻuhi ke fakahoko ʻa e potu folofolá, naʻá ne pehē: “ʻOku ou fieinua.”+ 29 Naʻe tuʻu ai ha siā naʻe fonu ʻi he uaine mahí. Ko ia ko e niʻihi ʻo e faʻahinga naʻe tuʻu aí naʻa nau ʻai ha konga vavae* naʻe fonu ʻi he uaine mahí ki ha vaʻa ʻīsope* pea ʻohake ia ki hono ngutú.+ 30 ʻI he hili ʻene maʻu ʻa e uaine mahí, naʻe pehē ʻe Sīsū: “Kuo lava!”+ Pea ʻi he punou hifo hono ʻulú, naʻá ne tuku ange hono laumālié.*+
31 Koeʻuhi ko e ʻaho ia ʻo e Teuteú,*+ pea ke ʻoua naʻa kei ʻi he ngaahi ʻakau fakamamahí+ ʻa e ngaahi sinó ʻi he Sāpaté (he ko e ʻaho Sāpate ko iá ko ha Sāpate lahi),+ naʻe kole leva ʻa e kau Siú kia Pailato ke fesiʻi honau vaʻé pea ʻohifo honau sinó. 32 Ko ia naʻe haʻu ʻa e kau sōtiá ʻo fesiʻi ʻa e ongo vaʻe ʻo e ongo tangata naʻe tutuki fakataha mo Sīsuú. 33 Ka ʻi he hoko mai kia Sīsuú, naʻa nau sio kinautolu kuó ne ʻosi pekia, ko ia naʻe ʻikai te nau fesiʻi hono ongo vaʻé. 34 Ka ko e taha ʻo e kau sōtiá naʻá ne hokaʻi hono vakavaká ʻaki ha tao,+ pea naʻe tafe leva mei ai ʻa e toto mo e vai. 35 Pea ko e tokotaha kuó ne mātā iá kuó ne fai ʻa e fakamoʻoni ko ení, pea ko ʻene fakamoʻoní ʻoku moʻoni, pea ʻokú ne ʻiloʻi ko e meʻa ʻokú ne leaʻakí ʻoku moʻoni, koeʻuhi ke mou tui foki mo kimoutolu.+ 36 Ko hono moʻoní, naʻe hoko ʻa e ngaahi meʻá ni ke fakahoko ai ʻa e potu folofola: “ʻE ʻikai hano hui ʻe fasi.”*+ 37 Pea ʻoku toe ʻi ai ha potu folofola ʻe taha ʻoku pehē: “Te nau sio ki he tokotaha naʻa nau hokaʻí.”+
38 Pea ʻi he hili ʻa e ngaahi meʻá ni, ko Siosifa ʻo ʻAlemateá, ʻa ia ko ha ākonga ʻa Sīsū ka ko ha ākonga fakapulipuli pē koeʻuhi ko ʻene manavahē ki he kau Siú,+ naʻá ne kole kia Pailato pe ʻe lava ke ne ʻave ʻa e sino ʻo Sīsuú, pea naʻe ʻoange ʻe Pailato ʻa e ngofua kiate ia. Ko ia naʻá ne haʻu ʻo ʻave ʻa e sinó.+ 39 Ko Nikotīmasi,+ ʻa e tangata ko ia naʻe haʻu kiate ia ʻi he poʻulí ʻi he ʻuluaki taimí, naʻe haʻu mo ia foki, ʻo ne ʻomai ha mula kuo fio* pea pehē ki he ʻaloe ʻa ia naʻe feʻunga nai mo e pāuni* ʻe teau ʻa hono mamafá.+ 40 Ko ia naʻá na ʻave ʻa e sino ʻo Sīsuú ʻo takatakai ʻaki ha ngaahi tupenu līneni fakataha mo e ngaahi sipaisí,+ ʻo fakatatau ki he founga faiputu ʻa e kau Siú. 41 Pea naʻe ʻi ai ha ngoue ʻi he feituʻu naʻe tāmateʻi ai iá,* pea ʻi he ngoué naʻe ʻi ai ha fonualoto* foʻou+ ʻa ia naʻe teʻeki ai ʻaupito ke tuku ki ai ha taha. 42 Koeʻuhí ko e ʻaho ia ʻo e Teuteu+ ʻa e kau Siú pea naʻe ofi ai ʻa e fonualotó, naʻá na tuku ki ai ʻa Sīsū.
20 ʻI he ʻuluaki ʻaho ʻo e uiké, naʻe haʻu pongipongia ai ʻa Mele Makitala ki he fonualotó,*+ lolotonga ia naʻe kei fakapoʻuli, pea naʻá ne sio atu kuo ʻosi toʻo ʻa e maká ia mei he fonualotó.*+ 2 Ko ia naʻá ne lele kia Saimone Pita pea ki he ākonga ʻe taha, ʻa ia naʻe ʻofa ai ʻa Sīsuú,+ peá ne pehē kiate kinaua: “Kuo nau ʻave ʻa e ʻEikí mei he fonualotó,+ pea ʻoku ʻikai ke mau ʻilo pe kuo nau tuku ia ʻi fē.”
3 Naʻe ʻalu atu leva ʻa Pita mo e ākonga ʻe tahá ki he fonualotó. 4 Naʻe kamata lele fakataha ʻa e ongo tamá, ka ko e ākonga ʻe tahá naʻe lele oma ange ia ʻia Pita ʻo ne ʻuluaki aʻu ki he fonualotó. 5 ʻI heʻene tulolo atú, naʻá ne sio ki he ngaahi tupenu līnení ʻoku tuku mai ai,+ ka naʻe ʻikai te ne hū ki loto. 6 Pea naʻe muimui mai foki mo Saimone Pita ʻiate ia ʻo ne hū atu ki he fonualotó. Pea naʻá ne sio ʻoku tuku mai ai ʻa e ngaahi tupenu līnení. 7 Ko e tupenu ko ia naʻe ʻai ʻi hono ʻulú naʻe ʻikai ke tuku fakataha mai ia mo e ngaahi konga tupenu kehé ka naʻe takatakai kehe pē ia ʻi ha potu ʻe taha. 8 Pea naʻe toe hū atu mo e ākonga ko ia ʻe taha naʻe ʻuluaki aʻu ki he fonualotó, ʻo ne sio ki ai peá ne tui. 9 He naʻe teʻeki ke na mahinoʻi ʻa e potu folofola ʻa ia naʻe pehē kuo pau ke ne tuʻu hake mei he maté.+ 10 Ko ia naʻe foki ʻa e ongo ākongá ki honau ʻapí.
11 Kae kehe, naʻe tuʻu ai pē ʻa Mele ʻi tuʻa ʻo ofi ki he fonualotó mo tangi. Lolotonga ʻene kei tangí, naʻá ne tulolo atu ke fakasio ki loto ki he fonualotó, 12 peá ne sio ai ki ha ongo ʻāngelo+ teunga hina ʻokú na tangutu ʻi he feituʻu naʻe fakatokoto ai ʻa e sino ʻo Sīsuú, ko e taha ʻi he ʻulú pea taha ʻi he vaʻé. 13 Pea naʻá na pehē kiate ia: “Fefine, ko e hā ʻokú ke tangi aí?” Naʻá ne pehē ange kiate kinaua: “Kuo nau ʻave hoku ʻEikí, pea ʻoku ʻikai te u ʻilo ʻa e feituʻu kuo nau tuku ai iá.” 14 ʻI he hili ʻene leaʻaki ʻa e meʻá ni, naʻá ne tafoki hake ʻo ne sio kia Sīsū ʻoku tuʻu mai, ka naʻe ʻikai te ne ʻiloʻi ko Sīsū ia.+ 15 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Fefine, ko e hā ʻokú ke tangi aí? Ko hai ʻokú ke fakasió?” ʻI heʻene fakakaukau ko e tauhi ngoué iá, naʻá ne pehē atu kiate ia: “Tangataʻeiki, kapau kuó ke ʻave ia, tala mai kiate au ʻa e feituʻu kuó ke tuku ai iá, pea te u ʻave ia.” 16 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Mele!” ʻI heʻene tafoki haké, naʻá ne pehē kiate ia ʻi he lea faka-Hepeluú: “Lāponai!” (ʻa ia ʻoku ʻuhingá “Faiako!”) 17 Naʻe pehē ʻe Sīsū kiate ia: “ʻOua te ke piki mai kiate aú, he kuo teʻeki ai ke u ʻalu hake ki he Tamaí. Ka ke ʻalu ki hoku fanga tokouá+ ʻo pehē kiate kinautolu, ‘ʻOku ou ʻalu hake ki heʻeku Tamaí+ pea ko hoʻomou Tamai pea ki hoku ʻOtuá+ pea ko homou ʻOtua.’” 18 Naʻe haʻu ʻa Mele Makitala ʻo ne ʻomi ʻa e ongoongó ni ki he kau ākongá: “Kuó u mamata ki he ʻEikí!” Pea naʻá ne tala ange kiate kinautolu ʻa e meʻa naʻá ne leaʻaki kiate iá.+
19 ʻI he efiafi hifo ʻa e ʻaho ko iá, ʻa e ʻuluaki ʻaho ʻo e uiké, pea naʻe lokolokaʻi ʻa e ngaahi matapā ʻi he potu naʻe ʻi ai ʻa e kau ākongá koeʻuhi ko ʻenau manavahē ki he kau Siú, naʻe haʻu ʻa Sīsū ʻo ne tuʻu ʻi honau lotolotongá peá ne pehē kiate kinautolu: “Fakatauange ke mou maʻu ʻa e melinó.”+ 20 ʻI he hili hono leaʻaki ení, naʻá ne fakaʻaliʻali kiate kinautolu ʻa hono ongo nimá mo hono vakavaká.+ Ko ia naʻe fiefia ʻa e kau ākongá ʻi he sio ki he ʻEikí.+ 21 Naʻe toe pehē ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Fakatauange ke mou maʻu ʻa e melinó.+ Hangē tofu pē ko hono fekauʻi mai au ʻe he Tamaí,+ ʻoku ou fekauʻi atu foki kimoutolu.”+ 22 ʻI he hili hono leaʻaki ʻení naʻá ne hō kiate kinautolu peá ne pehē kiate kinautolu: “Mou maʻu ʻa e laumālie māʻoniʻoní.+ 23 Kapau ʻoku mou fakamolemoleʻi ʻa e angahala ʻa ha taha, kuo fakamolemoleʻi ia; kapau ʻoku ʻikai te mou fakamolemoleʻi ʻa e angahala ʻa ha taha, ʻoku ʻikai fakamolemoleʻi ia.”
24 Ka ko Tōmasi,+ ko e taha ʻo e toko Hongofulu-mā-uá, ʻa ia naʻe ui ko e Māhangá, naʻe ʻikai ke ne ʻiate kinautolu ʻi he taimi naʻe haʻu ai ʻa Sīsuú. 25 Ko ia naʻe tala ange ʻe he kau ākonga kehé kiate ia: “Kuo mau mamata ki he ʻEikí!” Ka naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: “Ka ʻikai ke u sio ki he ngaahi mataʻifaʻo ʻi hono ongo nimá peá u mono hoku tuhú ki he ngaahi mataʻifaʻó peá u mono hoku nimá ki hono vakavaká,+ heʻikai ʻaupito ke u tui au ki ai.”
26 Pea ʻi he hili mei ai ʻa e ʻaho ʻe valu naʻe toe nofo ai ʻi fale ʻa ʻene kau ākongá, pea naʻe ʻi ai ʻa Tōmasi mo kinautolu. Naʻe haʻu ʻa Sīsū, neongo naʻe lokolokaʻi ʻa e ngaahi matapaá, pea naʻá ne tuʻu ʻi honau lotolotongá peá ne pehē: “Fakatauange ke mou maʻu ʻa e melinó.”+ 27 Ko hono hokó naʻá ne pehē kia Tōmasi: “ʻAi mai ho tuhú ki heni, pea vakai mai ki hoku ongo nimá, pea mono mai ho nimá ki hoku vakavaká, pea tuku hoʻo veiveiuá* ka ke tui.” 28 ʻI he tali ki aí naʻe pehē ange ʻe Tōmasi kiate ia: “Ko hoku ʻEiki mo hoku ʻOtua!” 29 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Kuó ke tuí koeʻuhí ko hoʻo mamata kiate aú? Fiefia ē ko kinautolu kuo ʻikai mamata ka ʻoku nau tuí.”
30 Ke fakapapauʻí, naʻe toe fakahoko ʻe Sīsū ha toe ngaahi mana lahi ʻi he ʻao ʻo e kau ākongá, ʻa ia ʻoku ʻikai ke hiki ʻi he takainga tohí ni.+ 31 Ka kuo hiki ʻa e ngaahi meʻá ni koeʻuhí ke mou tui ko Sīsū ʻa e Kalaisí, ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá, pea ko e meʻa ʻi hoʻomou tuí, te mou lava ai ʻo maʻu ʻa e moʻuí fakafou ʻi hono huafá.+
21 ʻI he hili ʻa e meʻá ni naʻe toe hā ʻa Sīsū tonu ki he kau ākongá ʻi he Tahi ʻo Taipilioó. Naʻá ne hā ʻi he foungá ni. 2 Naʻe nofo fakataha ʻa Saimone Pita, Tōmasi (ʻa ia naʻe ui ko e Māhangá),+ Nataniela+ mei Kena ʻo Kālelí, ko e ongo foha ʻo Sēpetí,+ pea mo e toko ua kehe ʻo ʻene kau ākongá. 3 Naʻe pehē ange ʻe Saimone Pita kiate kinautolu: “Te u ʻalu ʻo toutai.” Naʻa nau pehē kiate ia: “Te tau ō.” Naʻa nau ʻalu atu leva ʻo heka ki he vaká, ka ʻi he pō ko iá naʻe ʻikai te nau maʻu ha meʻa.+
4 Kae kehe, ʻi he maʻa hake pē ʻa e ʻahó, naʻe tuʻu ʻa Sīsū ʻi he matātahí, ka naʻe ʻikai ke ʻilo ʻe he kau ākongá ko Sīsū ia.+ 5 Pea naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Fānau, ʻoku ʻi ai haʻamou meʻa* ke kai?” Naʻa nau tali ange: “ʻIkai!” 6 Naʻá ne pehē ange kiate kinautolu: “Lī ʻa e kupengá ki he tafaʻaki toʻomataʻu ʻo e vaká pea te mou maʻu ai ha meʻa.” Ko ia naʻa nau lī ia, ka koeʻuhi ko e lahi fau ʻa e ika naʻa nau maʻú, naʻe ʻikai malava ke nau fusi hake ia.+ 7 Naʻe pehē ange leva ʻe he ākonga naʻe ʻofa ai ʻa Sīsuú+ kia Pita: “Ko e ʻEikí!” Pea ko Saimone Pita, ʻi heʻene fanongo ko e ʻEikí, naʻá ne tui* hono kofu tuʻá, he naʻá ne vala maʻamaʻa pē,* peá ne hopo ki tahi. 8 Ka naʻe omi ʻa e kau ākonga kehé ʻi he kiʻi vaká, mo toho mai ai pē ʻa e kupenga kuo fonu he iká, he naʻe ʻikai te nau fuʻu mamaʻo mei ʻuta, ko e fute pē nai ʻe 300* hono mamaʻó.
9 ʻI heʻenau aʻu ki ʻutá, naʻa nau sio ai ki ha afi kuo malala ʻoku ʻi ai ha ika pea mo ha mā. 10 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “ʻOmi ha niʻihi ʻo e ika naʻa mou toki maʻú.” 11 Ko ia naʻe heka ʻa Saimone Pita ki vaka ʻo toho mai ʻa e kupengá ki ʻuta kuo fonu ʻi he ngaahi ika lalahi, ko e ika ʻe 153. Pea neongo naʻe lahi fau ʻa e iká, naʻe ʻikai ke mahae ʻa e kupengá. 12 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate kinautolu: “Mou omi ʻo kai.” Naʻe ʻikai ha taha ʻo e kau ākongá naʻe loto-toʻa ke ʻeke ange kiate ia: “Ko hai koe?” Koeʻuhi naʻa nau ʻiloʻi ko e ʻEikí ia. 13 Naʻe haʻu ʻa Sīsū ʻo ne toʻo ʻa e maá ʻo ʻoange ia kiate kinautolu, pea pehē foki ki he iká. 14 Ko e tuʻo tolu+ ʻaki eni ʻa e hā ʻa Sīsū ki he kau ākongá hili hono fokotuʻu hake ia mei he maté.
15 ʻI he ʻosi ʻenau kaí, naʻe pehē ange ʻe Sīsū kia Saimone Pita: “Saimone foha ʻo Sioné, ʻokú ke ʻofa ʻiate au ʻo lahi hake ʻi he ngaahi meʻá ni?” Naʻá ne tali ange kiate ia: “ʻIo, ʻEiki, ʻokú ke ʻilo ʻoku ou ʻofa ʻiate koe.” Naʻá ne pehē kiate ia: “Fafanga ʻeku fanga lamí.”+ 16 Naʻá ne toe pehē kiate ia ko hono tuʻo uá ia: “Saimone foha ʻo Sioné, ʻokú ke ʻofa ʻiate au?” Naʻá ne tali ange: “ʻIo, ʻEiki, ʻokú ke ʻilo ʻoku ou ʻofa ʻiate koe.” Naʻá ne pehē kiate ia: “Tauhi ʻeku fanga kiʻi sipí.”+ 17 Naʻá ne pehē ange kiate ia ko hono tuʻo tolú ia: “Saimone foha ʻo Sioné, ʻokú ke ʻofa ʻiate au?” Naʻe mamahi ʻa Pita ʻi heʻene ʻeke ange kiate ia ko hono tuʻo tolú ia: “ʻOkú ke ʻofa ʻiate au?” Ko ia naʻá ne pehē ange kiate ia: “ʻEiki, ʻokú ke ʻiloʻi ʻa e meʻa kotoa pē; ʻokú ke ʻilo ʻoku ou ʻofa ʻiate koe.” Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Fafanga ʻeku fanga kiʻi sipí.+ 18 ʻOku ou mātuʻaki tala moʻoni atu kiate koe, ʻi hoʻo kei siʻi angé, naʻá ke faʻa tui pē ho kofú peá ke ʻalu ki he feituʻu naʻá ke loto ki aí. Ka ʻi hoʻo motuʻá, te ke mafao atu ho ongo nimá pea ʻe fakatui ʻe ha tangata kehe ho kofú peá ne fua koe ki he feituʻu ʻoku ʻikai te ke loto ki ai.” 19 Naʻá ne leaʻaki ʻa e meʻá ni ke fakahaaʻi ʻa e faʻahinga mateʻanga ʻe fakalāngilangiʻi ai ʻe Pita ʻa e ʻOtuá. ʻI he hili ʻene leaʻaki ʻa e meʻá ni, naʻá ne pehē ange kiate ia: “Hokohoko atu hoʻo muimui kiate aú.”+
20 Naʻe tafoki hake ʻa Pita ʻo ne sio ki he ākonga ko ia naʻe ʻofa ai ʻa Sīsuú+ ʻokú ne muimui mai, ʻa e tokotaha ʻa ia foki naʻe falala atu ki hono fatafatá ʻi he kai efiafí peá ne pehē: “ʻEiki, ko hai ʻa e tokotaha te ne lavakiʻi koé?” 21 Ko ia, ʻi he fakatokangaʻi atu ia ʻe Pitá, naʻá ne pehē ange kia Sīsū: “ʻEiki, fēfē ʻa e tangatá ni?” 22 Naʻe pehē ange ʻe Sīsū kiate ia: “Kapau ko hoku lotó ia ke ne moʻui atu ai pē ʻo aʻu ki heʻeku haʻú, ko e hā ʻene kaunga ia kiate koé? Hokohoko atu koe hoʻo muimui kiate aú.” 23 Ko ia naʻe mafola ʻa e leá ni ʻi he haʻohaʻonga ʻo e fanga tokouá ʻo pehē ʻe ʻikai ke mate ʻa e ākongá ni. Kae kehe, naʻe ʻikai ke pehē ʻe Sīsū kiate iá heʻikai te ne mate, ka naʻá ne pehē: “Kapau ko hoku lotó ia ke ne moʻui atu ai pē ʻo aʻu ki heʻeku haʻú, ko e hā ʻene kaunga ia kiate koé?”
24 Ko e ākonga eni+ ʻokú ne fai ʻa e fakamoʻoni ko eni ʻo fekauʻaki mo e ngaahi meʻá ni pea naʻá ne tohi ʻa e ngaahi meʻa ko ení, pea ʻoku tau ʻilo ʻoku moʻoni ʻa ʻene fakamoʻoní.
25 Ko hono moʻoní, ʻoku toe lahi mo e ngaahi meʻa kehe naʻe fai ʻe Sīsū ʻa ia kapau naʻe faifai ange pea hiki fakaikiiki kotoa ia, ʻoku ou pehē heʻikai lava ke hao ʻi he māmaní ʻa e ngaahi takainga tohi ʻe hikí.+
Pe “naʻe hangē ko e ʻOtuá.”
Pe “ʻofa maʻataʻataá.”
Pe “ʻi he fatafata ʻo e Tamaí.” ʻOku ʻuhinga eni ki ha tuʻunga ʻo e hōifua makehe.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
ʻA ia, ko e 4 efiafi nai.
Fakafoʻilea, “Ko e hā ia kiate au pea mo koe fefine?” Ko ha ʻitiome eni ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e taʻeloto ki ai. Ko hono ngāueʻaki ʻo e “fefine” ʻoku ʻikai fakahaaʻi ai ha taʻefakaʻapaʻapa.
Fakafoʻilea, “houá.”
Ngalingali ko e fua vai eni ko e pate naʻe tatau mo e lita ʻe 22 (kālani ʻe 5.81). Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “ko ha feituʻu faiʻanga fakataú; ko ha faiʻanga pisinisí.”
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Pe ngalingali, “fanauʻi mei ʻolunga.”
Pe “fakaeʻa.”
Pe “kuó ne fakapapauʻi.”
ʻA ia, ko e 12 hoʻatā nai.
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Pe “sai.”
ʻA ia, ko e 1 hoʻatā nai.
Pe “mamatea.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A3.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “ʻa e meʻaʻofa ʻo e moʻuí.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Kilomita nai ʻe nima pe ono. Fakafoʻilea, “ʻi ha sitētia ʻe 25 pe 30 nai.” Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Pe ngalingali, “fakatahaʻanga kakai.”
Pe “ko ha tēvolo.”
Pe “ʻalu.”
Pe “Falelouʻakaú.”
Fakafoʻilea, “ngaahi tohí.”
ʻA ia, ko e ngaahi ʻapiako fakalāpaí.
Ko e ngaahi muʻaki tatau tohinima motuʻa mo mahuʻinga ʻe niʻihi ʻoku toʻo ai ʻa e veesi 53 ki he vahe 8, veesi 11.
Pe “ki he ngaahi tuʻunga fakaetangatá.”
Pe “fehokotaki fakasino taʻetaau.” Faka-Kalisí, por·neiʹa. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “mei he kamataʻangá.”
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Pe “Tala ʻa e moʻoní ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá.”
Pe “naʻá ne punou.”
Pe “fāʻūtaha.”
Pe “faʻahinga hangē ha ʻotuá.”
ʻOku ʻuhingá ko e “Faiako.”
Pe “fonualoto fakamanatú.”
Kilomita nai ʻe tolu. Fakafoʻilea, “sitētia nai ʻe 15.” Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Pe “fonualoto fakamanatú.”
Fakafoʻilea, “ʻi he laumālie.”
Pe “fonualoto fakamanatú.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
ʻA ia, ko e temipalé.
Pe “tokoto atu ki he tēpilé.”
ʻA ia, ko ha pāuni Loma, ko e kalami nai ʻe 327 (ʻaunise ʻe 11.5). Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Pe “fonualoto fakamanatú.”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Pe “ki heʻemau fakamatalá?”
Sio ki he Fakamatala Fakalahi A5.
Pe “ʻoku mou moʻuaʻaki foki.”
Pe “tafoki ʻo fakafepaki kiate au.”
Fakafoʻilea, “ki he fatafata ʻo.”
Fakafoʻilea, “ha tokotaha tokoni.” ʻI hení ʻoku ʻai ai ʻa e laumālie māʻoniʻoní ʻo hangē ha tokotahá.
Pe “ke mou hoko ko e kau paea.”
Sio ki he fakamatala ʻi lalo ʻi he Sio 14:16.
Sio ki he fakamatala ʻi lalo ʻi he Sio 14:16.
Sio ki he fakamatala ʻi lalo ʻi he Sio 14:16.
Ko e fakalea “tokoni ko iá” mo e “te ne” ʻi he veesi 13 mo e 14 ʻoku ʻuhinga ia ki he “tokoní” ʻi he veesi 7. Naʻe ngāueʻaki ʻe Sīsū ʻa e foʻi lea “tokoní” ke fakahoa ʻa e laumālie māʻoniʻoní ki ha tokotaha, neongo ko ha ivi pē ia.
Pe “tangata; kakai.”
Pe “ko ʻenau ako ke ʻiloʻi koe.”
Pe “ʻai ke ʻiloa.”
Pe “talangofua ki.”
Pe “fāʻūtaha.”
Pe “fāʻūtahá.”
ʻA ia, ko Sētane.
Pe “Fakamavaheʻi kinautolu; ʻAi ke nau māʻoniʻoni.”
ʻOku ʻuhinga eni ki he fānau ʻa ʻĀtama mo ʻIví.
Pe “hūʻangá.”
ʻA ia, ko ʻĀnasi.
Pe “faihia.”
Pe “Tautau ia ʻi he ʻakaú! Tautau ia ʻi he ʻakaú!”
Pe “ʻo tautau ʻi he ʻakaú.”
Pe “ke tautau koe ʻi he ʻakaú?”
ʻA ia, ko e 12 hoʻatā nai.
Pe “Tautau ia ʻi he ʻakaú!”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “meʻa hangē ha konga ulapa molū ʻoku lava ke ne mimisi ha huhuʻa.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “ivi moʻuí”; faka-Kalisi, pneuʹma; “naʻá ne pekia.”
Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.
Pe “maumau.”
Pe ngalingali, “ha takainga mula.”
ʻA ia, ko ha pāuni Loma. Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.
Pe “tautau ai ia ʻi he ʻakaú.”
Pe “fonualoto fakamanatu.”
Pe “fonualoto fakamanatú.”
Pe “fonualoto fakamanatú.”
Fakafoʻilea, “taʻetuí.”
Pe “ika.”
Pe “noʻo.”
Fakafoʻilea, “telefua.”
Mita nai ʻe 90. Fakafoʻilea, “kiupite nai ʻe 200.” Sio ki he Fakamatala Fakalahi E14.