LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w02 3/1 p. 3-5
  • Ko ha Māmani Fakalūkufua Naʻe Fakaʻauha!

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Ko ha Māmani Fakalūkufua Naʻe Fakaʻauha!
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2002
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Naʻe Fakaʻauha Moʻoni ha Māmani Motuʻa?
  • Ko e Lōmakí ʻi he Ngaahi Talatupuʻa ʻo e Māmaní
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1992
  • Ko e Talanoa kia Noa mo e Fuʻu Lōmakí​—Ko ha Talatupuʻa Pē Ia?
    Tali ʻo e Ngaahi Fehuʻi Fakatohitapú
  • Ko e Tohi Loka ʻa Noá—ʻOku ʻI ai Hano ʻUhinga kia Kitautolu?
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2003
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2002
w02 3/1 p. 3-5

Ko ha Māmani Fakalūkufua Naʻe Fakaʻauha!

Vakai atu ki he māmani takatakai ʻia koé, fakataha mo hono ngaahi fuʻu koló, ko hono sivilaisé, ko hono ngaahi lavameʻa fakasaienisí mo hono kakai ʻe laui pilioná. ʻOku faingofua ke hoko ʻo maongo ʻa ʻene hā tolongá, ʻikai ko ia? ʻOkú ke fakakaukau ʻe malava ʻi ha ʻaho ki he māmani ko ení ke pulia fakaʻaufuli? ʻE faingataʻa nai ke fakaʻuta atu ki he meʻa ko iá. Kae kehe, naʻá ke ʻiloʻi fakatatau ki ha matavai alafalalaʻanga, ne ʻi ai ha māmani ki muʻa ʻi he māmani ko ení pea naʻe fakaʻauha fakaʻaufuli?

ʻOKU ʻikai te tau lāuleá ki ha māmani ʻo ha ngaahi matakali fakakuongamuʻa. Ko e māmani ne ʻauhá naʻe fakasivilaise, fakataha mo e ngaahi kolo lalahi, ngaahi lavameʻa fakaeʻaati pea mo e ʻilo fakasaienisi. Neongo ia, ʻoku tala mai ʻe he fakamatala faka-Tohitapú kia kitautolu ʻo pehē, fakafokifā ʻi he ʻaho hono 17 ʻo e māhina hono 2, ko e taʻu ia ʻe 352 ki muʻa pea fāʻeleʻi ʻa e pēteliake ko ʻĒpalahamé, naʻe kamata ai ha fuʻu lōvai ʻa ia naʻá ne tafiʻi ha māmani fakalūkufua.a

ʻOku tonu ʻa e fakamatala ko iá? Naʻe hoko moʻoni ha meʻa pehē? Naʻe ʻi ai moʻoni ha māmani motuʻa ki muʻa ʻi he māmani lolotongá naʻe lakalakaimonū pea naʻe toki fakaʻauha? Kapau ko ia, ko e hā naʻe ngata aí? Ko e hā ne fehālaakí? Pea ʻoku ʻi ai ha lēsoni ʻe lava ke tau maʻu mei hono fakaʻauhá?

Naʻe Fakaʻauha Moʻoni ha Māmani Motuʻa?

Ko ha fuʻu fakatamaki fakamanavahē pehē, kapau naʻe hoko moʻoni, ʻe ʻikai ʻaupito ke ngalo fakaʻaufuli ia. Ko ia ai, ʻi he ngaahi fonua lahi ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fakamanatu ʻo e fakaʻauha ko iá. Ko e fakatātaá, fakakaukau angé ki he ʻaho totonu ʻoku hiki ʻi he ngaahi Konga Tohitapú. Ko e māhina hono ua ʻi he tohimāhina motuʻá naʻe lele ia mei he taimi ʻoku tau ui he taimí ni ko e vaeuaʻanga ʻo ʻOkatopá ki he vaeuaʻanga ʻo Nōvemá. Ko ia, ko e ʻaho hono 17 ʻoku feʻunga nai ia mo e ʻuluaki ʻaho ʻo Nōvemá. Ko ia ai, ʻe ʻikai nai ko ha hoko fāinoa, ʻa e kātoangaʻi ʻi he ngaahi fonua lahi ʻa e ngaahi kātoanga maʻá e kau maté ʻi he taimi ko ia ʻo e taʻú.

Ko e ngaahi fakamoʻoni kehe ʻo e Lōvaí ʻoku kei ʻi ai ia ʻi he ngaahi talatukufakaholo ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá. Meimei ko e kotoa ʻo e ngaahi sivilaise motuʻá ʻoku ʻi ai ʻenau talatupuʻa naʻe hao ʻenau fanga kuí ʻi ha lōmaki fakaemāmani lahi. Ko e Kakai Iiki ʻo ʻAfiliká, Kau Celt ʻo ʻIulopé, Kau Inca ʻo ʻAmelika Tongá—ʻoku nau maʻu kotoa ʻa e ngaahi talatupuʻa tatau, pehē ki he sivilaise ʻo Lituēnia, Maikolonisia, Mekisikou, Nuʻu Sila, Siaina, ʻAlasikā, ʻAositelēlia, ʻInitia, mo e ngaahi konga ʻo ʻAmelika Tokelau, ʻa ia ko e niʻihi pē ia ʻoku lave ki aí.

Moʻoni ia, ʻi he faai mai ʻa e taimí kuo fakalahiʻi ai ʻa e ngaahi talatupuʻá, ka ʻoku nau maʻu kotoa ha ngaahi fakaikiiki ʻo fakahaaʻi ai ha maʻuʻanga fakamatala tatau: Naʻe houhau ʻa e ʻOtuá ʻi he fulikivanu ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá. Naʻá ne ʻohifo ha lōmaki lahi. Naʻe fakaʻauha ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá fakalūkufua. Kae kehe, naʻe fakahaofi ha kiʻi tokosiʻi māʻoniʻoni. Naʻe langa ʻe he faʻahingá ni ha vaka ʻa ia naʻe fakahaofi ai ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá mo e fanga monumanú. ʻI he faai atu ʻa e taimí, naʻe tuku atu ha ngaahi foʻi manupuna ke kumi ki ha fonua mōmoa. Faai atu pē, naʻe hoko ai ʻo toka ʻa e vaká ʻi ha moʻunga. ʻI heʻenau hifó, naʻe fai ai ʻe he kau hao moʻuí ha feilaulau.

Ko e hā ʻoku fakamoʻoniʻi ʻe he meʻá ni? Ko e ngaahi faitatau ko ení ʻe ʻikai malava ia ke hoko fāinoa pē. Ko e fakamoʻoni kuo fakatahatahaʻi ʻo e ngaahi talatupuʻa ko ení ʻokú ne fakapapauʻi ʻa e fakamoʻoni motuʻa ʻa e Tohitapú, ʻoku tupu mai ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá kotoa mei he kau hao moʻui ʻo ha lōmaki ʻa ia naʻá ne fakaʻauha ha māmani ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Ko ia ai, ʻoku ʻikai fiemaʻu ke tau falala ki he ngaahi talatupuʻá pe fanangá ke ʻiloʻi ai ʻa e meʻa naʻe hokó. ʻOku tau maʻu ʻa e fakamatala kuo fakatolonga lelei ʻi he Ngaahi Konga Tohi Faka-Hepelū ʻo e Tohitapú.—Senesi, vahe 6-8.

ʻOku ʻi he Tohitapú ha fakamatala fakamānavaʻi ʻo e hisitōliá ʻo faai ki mui ki he kamataʻanga ʻo e moʻuí. Kae kehe, ʻoku fakamoʻoniʻi ʻe he fakamoʻoní ʻoku ʻikai ko ha hisitōlia pē. Ko ʻene kikite taʻetoefehālaakí mo e ʻilo lolotó ʻoku fakahaaʻi ai ʻokú ne hoko ki he meʻa ʻoku taukaveʻi ia ki aí—ko e fetuʻutakiʻanga ʻa e ʻOtuá ki he faʻahinga ʻo e tangatá. ʻI he ʻikai hangē ko e fanangá, ʻoku fakakau ʻi he Tohitapú ʻa e ngaahi hingoa mo e ngaahi ʻaho pea pehē ki he ngaahi fakaikiiki fakaehaʻa mo fakasiokālafi ʻi heʻene ngaahi fakamatala fakahisitōliá. ʻOkú ne ʻomai kia kitautolu ha ʻata ʻo e tuʻunga naʻe ʻi ai ʻa e moʻuí ki muʻa ʻi he Lōmakí mo fakahaaʻi ʻa e ʻuhinga naʻe ngata fakafokifā ai ha māmani fakalūkufuá.

Ko e hā naʻe fehālaaki ʻi he sōsaieti ko ia ki muʻa ʻi he lōmakí? ʻOku lāulea ʻa e kupu hoko maí ki he fehuʻi ko iá. Ko ha fehuʻi mahuʻinga ia ki he faʻahinga te nau fifili nai pe ʻoku malu fēfē ʻa e kahaʻu ʻo hotau sivilaise lolotongá.

[Fakamatala ʻi lalo]

a Senesi 7:​11; 11:​10-​25, 32; 12:4.

[Saati ʻi he peesi 4]

(Ki he konga tohi kuo fokotuʻú, sio ki he tohi)

Ngaahi Talatupuʻa ki he Lōmakí ʻi Māmani Lahi

Fonua Ngaahi Hoa Tataú 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kalisi 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Loma 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Lituēnia 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

ʻAsīlia 9 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Tenisania 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

ʻInitia – Hinitū 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Nuʻu Sila – Mauli 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Maikolonisia 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Uāsingatoni U.S.A. – Yakima 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Mississippi U.S.A. – Choctaw 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Mekisikou – Michoacan 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

ʻAmelika Tonga – Kēsauā 4 ◆ ◆ ◆ ◆

Polivia – Chiriguano 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Kiana – Arawak 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

1: Houhau ʻa e ʻOtuá ʻi he fulikivanú

2: Fakaʻauha ʻe ha lōmaki

3: Fekauʻi ʻe he ʻOtuá

4: Fai ʻa e fakatokanga fakaʻotua

5: Hao moʻui ʻa e tokosiʻi pē ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá

6: Fakahaofi ʻi ha vaka

7: Fakahaofi ʻa e fanga monumanú

8: Tuku atu ʻa e manupuna pe meʻamoʻui kehe

9: Faifai pē ʻo toka ʻi ha moʻunga

10: Fai ʻo e feilaulau

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share