ʻOku Totonu ke ʻOua Te U Toe Fakaʻuli?
KUÓ KE fakaʻuli ʻi ha laui hongofuluʻi taʻu. ʻOkú ke tauʻatāina ʻi he ʻi ai hoʻo meʻalele pea ʻikai ke fakafalala ki ha taha. Ka ʻoku hohaʻa ho fāmilí mo e ngaahi kaumeʻá pea ʻoku nau saiʻia ke ke toe fakakaukau pe ʻoku totonu ke ke kei fakaʻuli. ʻOku ʻikai te ke mahinoʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku nau hohaʻa aí.
ʻOkú ke fehangahangai mo ha tuʻunga meimei tatau? Kapau ko ia, ko e hā ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke fakapapauʻi pe ʻoku totonu ke ke kei fakaʻulí?
ʻI he ngaahi fonua ʻe niʻihi, ʻi he aʻu ʻa e kau fakaʻulí ki ha taʻu pau pea loto ke fakafoʻou ʻenau laisení kuo pau ke siviʻi pe maʻu ha ngofua mei ha toketā. Ko e kau Kalisitiane ʻoku nau nofo ʻi he ngaahi fonua ko ení ʻoku nau talangofua ki he laó mo e tuʻutuʻuni ʻa e kau maʻu mafai ko ia ʻi he puleʻangá. (Loma 13:1) Kae tatau ai pē pe ʻokú ke nofo ʻi fē, ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi founga ke sivisiviʻi ai ʻa hoʻo malava ke fakaʻuli tokangá.
SIVISIVIʻI HOʻO FAKAʻULÍ
Hangē ko e ngaahi fokotuʻu ʻi he uepisaiti ʻa e Kautaha Fakafonua ki he Kau Taʻumotuʻá ʻi ʻAmeliká (NIA), ʻe lava ke ke kamata ʻaki hono ʻeke hifo ʻa e ngaahi fehuʻi ko ení:
ʻOku faingataʻa ke u lau ʻa e ngaahi fakaʻilonga ʻi he halá pe sio ʻi he poʻulí?
ʻOku kei faingofua kiate au ke hanga holo hoku ʻulú ʻo ngāueʻaki ʻa e sioʻatá pea vakai ki he ngaahi meʻa ʻoku hoko takatakaí?
ʻOku faingataʻa ke u ngaue vave, ko e fakatātaá, ʻo toʻo hoku vaʻé mei he penisiní ki he taʻofí?
ʻOku ou fakaʻuli māmālie ʻaupito ʻo u fakatuaiʻi ʻa e fefonongaʻakí?
Kuo tuʻo lahi ʻa e mālō pē ʻeku hao mei ha fakatuʻutāmaki pe kuo makoko mo makohikohi ʻeku meʻalelé koeʻuhí ko ʻeku tuiʻi ha ngaahi meʻa?
Kuo taʻofi au ʻe ha ʻōfisa polisi koeʻuhí ko ʻeku fakaʻulí?
Kuo faifai ange peá u tulemohe lolotonga ʻeku fakaʻulí?
ʻOku ou folo ha foʻiʻakau ʻe lava ke ne uesia ʻeku fakaʻulí?
Kuo fakahaaʻi ʻe he ngaahi mēmipa hoku fāmilí pe ngaahi kaumeʻá ʻenau hohaʻa fekauʻaki mo ʻeku fakaʻulí?
Kapau naʻá ke tali ʻio ki ha fehuʻi ʻe taha pe ua ʻi he ngaahi fehuʻi ko ení, ʻe fiemaʻu nai ke ke fakakaukau ki hono fai ha ngaahi fengaʻunuʻaki. Ko e fakatātaá, ʻe fakangatangata nai ʻa e lahi hoʻo fakaʻulí, tautefito ʻi he poʻulí. Sivisiviʻi maʻu pē hoʻo fakaʻulí. ʻE lava ke ke ʻeke ki ha mēmipa ʻo e fāmilí pe ko ha kaumeʻa pe ko e hā ʻenau fakakaukau ki hoʻo fakaʻulí. Te ke toe fakakaukau nai ke kau ki ha ako fekauʻaki mo e fakaʻuli tokangá. Kae kehe, kapau naʻá ke tali ʻio ki he niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ʻi ʻolungá, mahalo ko e lelei taha kiate koé ke ʻoua ʻe toe fakaʻuli.a
HOKO ʻO TATAKI ʻE HE TEFITOʻI MOʻONI FAKATOHITAPÚ
Heʻikai nai ke tau fakatokangaʻi ko ʻetau pōtoʻi fakaʻulí ʻoku kamata ke hōloa. Pea ko e lāulea pe ʻoku totonu ke ʻoua ʻe toe fakaʻulí ʻe hoko ko ha tuʻunga pelepelengesi. Ko ia ko e hā ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke vakai fakalelei ki ho tuʻungá pea fai ha fili fakapotopotó? Fakakaukau ki ha meʻa ʻe ua.
Hanganaki anga-fakanānā. (Pal. 11:2) ʻI he fakaʻaʻau ke tau taʻumotuʻa angé, ʻe vaivai ange ʻetau sió, fanongó, ngaahi uouá mo e malava ke tau fakafeangai vave ki ha meʻa ʻoku hoko. Ko e fakatātaá, ko e tokolahi taha ʻo e kakaí ʻoku ʻikai ke nau toe vaʻinga ʻi ha sipoti pau ʻi heʻenau taʻumotuʻá koeʻuhí ʻoku nau ʻiloʻi ʻi he fakaʻaʻau ke nau motuʻá, ʻoku faingofua ange ke nau lavea. Ko e tefitoʻi moʻoni meimei tatau ʻoku ngāueʻaki ki he fakaʻulí. ʻE aʻu ki ha tuʻunga, ʻe fili anga-fakanānā nai ha taha ke ʻoua ʻe toe fakaʻuli koeʻuhí ko hono tuʻunga malú. (Pal. 22:3) Pea kapau ʻoku fakahaaʻi ʻe he niʻihi kehé ʻenau hohaʻá, ko ha tokotaha anga-fakanānā te ne loto-lelei ke fanongo.—Fakafehoanaki mo e 2 Sāmiuela 21:15-17.
Fakaʻehiʻehi mei he halaia ʻi he totó. (Teu. 22:8) Kapau heʻikai ke te fakaʻuli tokanga ʻe lava ke fakatupunga ʻe he meʻalelé ha fakatuʻutāmaki lahi. Ko ha tokotaha ʻoku hokohoko atu ʻene fakaʻulí neongo kuo hōloa ʻene pōtoʻi fakaʻulí ʻe lava ke ne tuku ʻene moʻuí tonu mo e niʻihi kehé ki ha tuʻunga fakatuʻutāmaki. Pea kapau te ne fakatupunga ha fakatuʻutāmaki ʻo hoko ai ha mate, te ne halaia ʻi he toto.
Kapau ʻokú ke fehangahangai mo ha fili faingataʻa ke ʻoua te ke toe fakaʻuli, fakaʻehiʻehi mei he fakakaukau ʻe mole nai ai ho ngeiá pe mahuʻingá. ʻOku ʻofa ʻa Sihova ʻiate koe koeʻuhi ko ho ngaahi ʻulungaanga fakaʻofoʻofá, kau ai hoʻo anga-fakanānaá, anga-fakatōkilaló mo e tokanga ki he lelei ʻa e niʻihi kehé. Pea ʻokú ne talaʻofa ke tokoniʻi mo poupouʻi koe. (ʻAi. 46:4) Heʻikai ʻaupito ke ne liʻaki koe. Ko ia kole kiate ia ke ne tokoniʻi koe ke ngāueʻaki ʻa e poto ʻaongá mo e ʻiloʻilo fakalaumālié ʻi hoʻo fili pe ʻoku totonu ke ʻoua te ke toe fakaʻulí.
a Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he kupu ko e “Fakatuʻutāmaki ʻi ha Meʻalele—ʻOkú Ke Hao mei Ai?” ʻi he ʻīsiu ʻo e Awake! ʻo ʻAokosi 22, 2002.