ʻE Lava Ke Ke Ngāue ʻi he Feituʻu ʻOku Lahi Ange Ai ʻa e Fiemaʻu ʻo e Kau Malanga ʻo e Puleʻangá?
“Naʻá ma ʻi ha moʻui fiemālie ʻi ʻAmelika ka naʻá ma hohaʻa naʻa faifai pea lava ke tākiekina kovi kimaua mo homa ongo fohá ʻe he founga moʻui tuli ki he meʻa fakamatelié ʻi aí. Ko au mo hoku uaifí naʻá ma ngāue ki muʻa ko e ongo misinale, pea naʻá ma loto ke toe maʻu ʻa e faʻahinga moʻui faingofua kae fiefia ko iá.”
ʻI HONO ueʻi ʻe he holi ko iá, ʻi he 1991, naʻe fili ai ʻa Ralph mo Pam ke na tohi ki ha ngaahi ʻōfisi vaʻa ke fakahaaʻi ʻena holi ke ngāue ʻi he feituʻu ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau malanga ʻo e Puleʻangá. Ko e ʻōfisi vaʻa ʻi Mekisikoú naʻe tali mei ai naʻe ʻi ai ha fiemaʻu fakavavevave ki ha kau malanga ʻo e Puleʻangá ʻa ia ʻe lava ke nau malanga ki he kakai lea faka-Pilitānia ʻi he fonua ko iá. Ko hono moʻoní, ko e feituʻu ngāue ko iá, ko e fakamatala ia ʻa e vaʻá, naʻe “hina ia ki he ututaʻu.” (Sione 4:35) ʻIkai fuoloa, naʻe tali ʻe Ralph mo Pam, mo hona ongo foha naʻe taʻu 8 mo e 12 he taimi ko iá ʻa e fakaafé pea kamata ke nau fai ʻa e teuteu ke hiki ki Mekisikou.
Feituʻu Ngāue Lahi Kāfakafa
ʻOku fakamatala ʻa Ralph: “Ki muʻa ke ma mavahe mei ʻAmeliká, naʻe tala mai ai ʻe ha fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻi haʻanau ʻuhinga lelei: ‘ʻOku fuʻu fakatuʻutāmaki ʻa e hiki ki ha fonua mulí!’ ‘Fēfē kapau te mou puke?’ ‘Ko e hā ke mou hiki ai ʻo malanga ʻi ha feituʻu ngāue lea faka-Pilitānia? Ko e kakai lea faka-Pilitānia ʻi aí heʻikai te nau mahuʻingaʻia kinautolu ʻi he moʻoní!’ Kae kehe, naʻá ma ʻosi fakapapauʻi ke mau ō. He ko ē, ko ʻema fili ke hikí naʻe ʻikai ko ha fili fakavave. Naʻá ma palani ia ʻi he laui taʻu. Kuó ma fakaʻehiʻehi mei ha ngaahi moʻua ke tā he taimi lōloa, maluʻi ʻa e paʻangá, pea fai ʻa e ngaahi lāulea fakafāmili lahi fekauʻaki mo e ngaahi faingataʻa te mau fetaulaki nai mo iá.”
ʻUluakí, ko Ralph mo hono fāmilí naʻa nau ʻaʻahi ki he vaʻa ʻi Mekisikoú. Naʻe fakahaaʻi ange ai ʻe he fanga tokouá kia kinautolu ha mape ʻo e fonuá kotoa pea tala ange, “Ko homou feituʻu ngāué eni!” Naʻe nofo ʻa e fāmilí ʻi San Miguel de Allende, ko ha kolo naʻe ʻi ai ha kakai tokolahi mei he ngaahi fonua muli, naʻe tuʻu ʻi he kilomita nai ʻe 240 ʻi he tokelau-hihifo ʻo e Kolo Mekisikoú. ʻI he taʻu ʻe tolu hili ʻenau tūʻutá, naʻe fokotuʻu ai ʻi he kolo ko iá ha fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia ʻo e kau malanga ʻe toko 19. Ko e ʻuluaki fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia ia ʻi Mekisikoú—ka naʻe tatali mai ʻa e ngāue lahi ange.
ʻOku fakafuofua ko e tangataʻifonua ʻe toko taha miliona ʻi ʻAmelika ʻoku nau nofo ʻi Mekisikoú. Tānaki atu ki ai, ʻoku ʻi ai ʻa e kau palōfesinale Mekisikou mo e kau ako tokolahi ʻoku nau lea faka-Pilitānia ko ʻenau lea fika uá ia. ʻOku fakamatala ʻa Ralph: “Naʻá ma lotu ʻo kole ha kau ngāue tokolahi ange. Naʻá ma fakaʻatā maʻu pē ha toe loki ʻe taha ʻi homa ʻapí ke faingamālie ki he fanga tokoua mo e fanga tuofāfine naʻa nau haʻu ki homau feituʻú ke ‘asiasi ki he fonuá,’ hangē ko e laú.”—Nom. 13:1 (13:2, PM).
Fakafaingofuaʻi ʻEnau Moʻuí ke Fakalahi ʻEnau Ngāue Fakafaifekaú
ʻIkai fuoloa naʻe tūʻuta ʻa e toe fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻa ia naʻa nau loto ke fakalahi ʻenau ngāue fakafaifekaú. Naʻe kau ai ʻa Bill mo Kathy mei ʻAmelika. Naʻá na ʻosi ngāue ʻi he taʻu ʻe 25 ʻi he ngaahi feituʻu ʻa ia naʻe lahi ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau malangá. Naʻá na fakakaukau ke ako ʻa e lea faka-Sipeiní, ka naʻe liliu ʻena ngaahi palaní hili ʻena hiki ki he kolo ko Ajijic ʻi he matāfanga ʻo e Ano Chapala, ʻa ia ko ha taulanga ū ki he kau maʻu vāhenga mālōlō mei ʻAmeliká. ʻOku fakamatala ʻa Bill, “ʻI Ajijic ʻokú ma kau lahi ange ai ʻi he kumi ki he kakai lea faka-Pilitānia naʻa nau loto ke ako ʻa e moʻoní.” ʻI loto ʻi he taʻu ʻe ua hili ʻa e tūʻuta ki he kolo ko iá, naʻe maʻu ai ʻe Bill mo Kathy ʻa e fiefia ʻi he sio ki hono fokotuʻu ʻo ha fakatahaʻanga—ko e fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia hono ua ia ʻi Mekisikoú.
Ko Ken mo Joanne mei Kānata naʻá na loto ke fakafaingofuaʻi ʻena moʻuí pea līʻoa ʻa e taimi lahi ange ki he ngaahi ngāue ʻo e Puleʻangá. Ko kinaua foki naʻá na hiki ki Mekisikou. ʻOku fakamatala ʻa Ken, “Naʻe fiemaʻu ʻa e taimi ke anga ai ki he nofo ʻi he feituʻu ʻa ia ʻoku ʻikai lava ke ke maʻu ai ʻa e vai mafana, ʻuhila pe ʻikai ngāue ʻa e telefoní ʻi he laui ʻaho.” Kae kehe, ko e kau ʻi he ngāue fakamalangá ko ha matavai ia ʻo e fiefia. Naʻe vave hono fakanofo ʻo Ken ko ha sevāniti fakafaifekau pea ʻi he taʻu ʻe ua ki mui ai, naʻá ne hoko ko ha mātuʻa. ʻI he kamatá, naʻe faingataʻa ki hona ʻofefine ko Britanny ke kau ki ha kiʻi fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia ʻoku tokosiʻi ai ʻa e toʻutupú. Kae kehe, hili ʻene kamata kau ki he ngaahi ngāue langa Fale Fakatahaʻangá, naʻe maʻu ai hono ngaahi kaumeʻa lelei ʻi he feituʻu kehekehe ʻo e fonuá.
Ko Patrick mo Roxanne mei he siteiti ʻo Tekisisí ʻi ʻAmelika, naʻá na fiefia ʻi he ʻilo fekauʻaki mo e malaʻe ngāue fakamisinale ʻoku ʻikai fuʻu mamaʻo ʻa ia ʻoku lea faka-Pilitānia ai ʻa e kakaí. “Hili e ʻaʻahi ki Monterrey, ko ha kiʻi kolo ʻi he tokelau-hahake ʻo Mekisikoú, naʻá ma ongoʻi naʻe tataki kimaua ʻe Sihova ke ma tokoni ai,” ko e lau ia ʻa Patrick. ʻI loto ʻi he ʻaho ʻe nima naʻá na malava ai ke fakatau atu hona ʻapi ʻi Tekisisí pea ‘laka ki Masitonia,’ hangē ko ia naʻe hokó. (Ng. 16:9) Ko e kumi ki ha maʻuʻanga moʻui ʻi Mekisikoú kuo ʻikai faingofua, ka ʻi he taʻu pē ʻe ua, naʻá na maʻu ʻa e fiefia ʻi he sio ki ha tupu ʻa ha kiʻi kulupu ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻe toko 17 ʻo hoko ko ha fakatahaʻanga ʻo e kau malanga ʻe toko 40.
Ko Jeff mo Deb ko e toe ongo meʻa ia naʻá na fakafaingofuaʻi ʻena moʻuí ke fakalahi ʻena ngāue fakafaifekaú. Naʻá na fakatau atu hona fuʻu ʻapi lahi ʻi ʻAmeliká peá na hiki ki ha kiʻi ʻapaatimeni ʻi Cancún, ko ha kolo lahi ʻi he matāfonua fakahahake ʻo Mekisikoú. ʻI he kuohilí, naʻá na anga ai ki hono maʻu ʻo e ngaahi ʻasemipilī ʻi he ngaahi fale ʻea fakamokomoko ofi ki ʻapi. ʻI he taimi ko ení naʻe pau ke na fononga ʻi he houa ʻe valu ke maʻu ʻa e ʻasemipilī ofi taha ʻi he lea faka-Pilitāniá, naʻe fai ʻi ha sitētiume taʻeʻato. Ka naʻá na maʻu ʻa e fiemālie lahi ʻi he sio ʻi Cancún ki hono fokotuʻu ʻo ha fakatahaʻanga ʻo e kau malanga fakafuofua ki he toko 50.
Naʻe toe kamata tokoni mo e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine Mekisikoú ki he ngāue fakamalanga ʻi he lea faka-Pilitāniá. Ko e fakatātaá, ʻi he fanongo ʻa Rubén mo hono fāmilí ki he fokotuʻu ʻo e ʻuluaki fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia ʻi San Miguel de Allende pea ko Mekisikou kātoa ko e feituʻu ngāue ia ʻo e fakatahaʻanga ko iá, naʻa nau fili leva ke tokoni ki ai. Naʻe ʻuhinga ení ko hono ako ʻa e lea faka-Pilitāniá, hoko ʻo maheni mo ha anga fakafonua kehe, pea fononga lōloa—ʻi he kilomita ʻe 800 ʻi he uike taki taha—ke maʻu ʻa e ngaahi fakatahá. ʻOku fakamatala ʻa Rubén: “Naʻa mau maʻu ʻa e fiefia ʻi he faifakamoʻoni ki he kau muli kuo nau nofo ʻi he laui taʻu ʻi Mekisikou ka ko ʻenau toki fuofua fanongo ia ki he pōpoaki ʻo e ongoongo leleí ʻi heʻenau leá tonu. Ko e niʻihi ʻo kinautolu naʻa nau fakahāhā ʻenau houngaʻia ʻia kimautolu fakataha mo ʻenau tō loʻimata.” Hili hono tokoniʻi ʻa e fakatahaʻanga ʻi San Miguel de Allende, naʻe ngāue tāimuʻa ʻa Rubén mo hono fāmilí ʻi he kolo ko Guanajuato, ʻi Mekisikou lotoloto, ʻa ia naʻa nau tokoni ai ke fokotuʻu ha fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia ʻo e kau malanga ʻe toko 30 tupu. ʻI he ʻahó ni, ʻoku nau ngāue ʻi ha kulupu lea faka-Pilitānia ʻi Irapuato, ko ha kolo ofi ki Guanajuato.
Aʻu ki he Faʻahinga ʻOku Faingataʻa ke Aʻu ki Aí
Tānaki atu ki he kau mulí, ʻoku tokolahi ʻa e kau Mekisikou ʻoku nau lea faka-Pilitānia. ʻOku faʻa faingataʻa ke vahevahe kia kinautolu ʻa e pōpoaki ʻo e Puleʻangá koeʻuhi ʻoku nau nofo ʻi he ngaahi feituʻu tuʻumālie ʻa ia ʻoku fakaava mai ʻa e matapaá ʻe he kau tauhi ʻapí. Pe kapau ʻoku haʻu ʻa e faʻahinga ʻoku ʻonautolu ʻa e ʻapí ki he matapaá, ʻoku ʻikai nai te nau fie fanongo ki heʻemau pōpoakí koeʻuhi ʻoku nau fakakaukau kinautolu ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ko ha kiʻi lotu mavahe fakafeituʻu. Ka ʻi he taimi ʻoku fakaofiofi atu ai ʻa e Kau Fakamoʻoni mei mulí ki he faʻahinga ʻoku ʻonautolu ʻa e falé, ʻoku tali lelei ia ʻe he niʻihi.
Fakakaukau angé ki he fakatātā fekauʻaki mo Gloria ʻi he kolo lahi ko Querétaro, ʻi Mekisikou lotoloto. ʻOkú ne fakamatala: “Naʻe fetuʻutaki mai kiate au ki muʻa ʻa e Kau Fakamoʻoni lea faka-Sipeini ka naʻe ʻikai te u fie fanongo kia kinautolu. Kae kehe, ʻi he taimi naʻe kamata ai ke ʻi ai ʻa e ngaahi palopalema ʻa hoku fāmilí mo e ngaahi kaumeʻá, naʻá ku hoko ai ʻo loto-mafasia peá u hanga ki he ʻOtuá ʻi he lotu, ʻo kōlenga kiate ia ke ne tokoniʻi au ke u maʻu ha fakaleleiʻanga. Taimi nounou mei ai, naʻe uiui mai ai ʻi hoku matapaá ha fefine lea faka-Pilitānia. Naʻá ne ʻeke mai pe ʻoku ʻi ai ha taha ʻi ʻapi ʻe lea faka-Pilitānia. Koeʻuhi ko ha muli ia, naʻá ku fieʻilo fekauʻaki mo ia, pea naʻá ku tala ange ʻoku ou lea faka-Pilitānia. ʻI he fai mai ʻene malangá, naʻá ku fakakaukau, ‘He toki ʻAmelika vale ē, ko e hā ʻene meʻa ʻoku fai heni ʻi hoku feituʻu kaungāʻapí?’ Ka naʻá ku kole foki ki he ʻOtuá ki ha fakaʻilonga. Ko ia mahalo pē ko e tokotaha muli ko ení ʻa e tali ʻa e ʻOtuá ki heʻeku lotú.” Naʻe tali ʻe Gloria ha ako Tohi Tapu pea fakalakalaka vave ʻaupito ʻo ne papitaiso, neongo ʻa e fakafepaki mei hono fāmilí. ʻI he ʻahó ni, ʻoku ngāue ʻa Gloria ko ha tāimuʻa tuʻumaʻu, pea ko hono husepānití mo hono fohá ʻokú na toe tauhi mo kinaua kia Sihova.
Pale ki he Faʻahinga ʻOku Nau Fakalahi ʻEnau Ngāue Fakafaifekaú
Ko e ngāue ʻi he feituʻu ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau malanga ʻo e Puleʻangá ʻoku ʻi ai hono ngaahi faingataʻa, ka ʻoku lahi ʻa e palé. Ko Ralph, naʻe lave ki ai ʻi he kamatá, ʻokú ne pehē: “Naʻá ma fai ʻa e ngaahi ako Tohi Tapu mo e kakai mei Pilitānia, Samaika, Siaina, Suēteni pea aʻu ki he kau houʻeiki mei Kana. Ko e niʻihi ʻo e kau ako Tohi Tapu ko ení kuo nau kau ʻi he ngāue taimi-kakató. ʻI he ngaahi taʻu kuohilí, kuo sio tonu ai homau fāmilí ʻi he fokotuʻu ʻo e fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia ʻe fitu. Ko homa ongo fohá fakatouʻosi naʻá na kamata ngāue tāimuʻa fakataha mo kimaua, pea ʻokú na ngāue he taimí ni ʻi he Pēteli ʻi ʻAmeliká.”
ʻI he lolotongá ni, ʻoku ʻi ai ʻa e fakatahaʻanga lea faka-Pilitānia ʻe 88 mo e ngaahi kulupu lahi ʻi Mekisikou. Ko e hā kuó ne ʻai ke malava ʻa e tupu vave ko iá? Ko e tokolahi ʻo e kakai lea faka-Pilitānia ʻi Mekisikoú ne teʻeki ai ʻaupito ke fetuʻutaki kia kinautolu ki muʻa ʻa e Kau Fakamoʻoní. Naʻe tali lelei ʻe he niʻihi koeʻuhi naʻe ʻikai te nau ongoʻi ʻa e tenge mei he toʻumeʻá ʻa ia naʻe mei lava ke ne taʻofi kinautolu ʻi honau ngaahi fonua tupuʻangá. Lolotonga ia naʻe tali ʻe he niʻihi kehe ʻa e tuʻuaki ʻo e ako Tohi Tapú koeʻuhi naʻa nau maʻu vāhenga mālōlō pea naʻa nau maʻu ai ʻa e taimi ke tuli ki he ngaahi meʻa fakalaumālié. Tānaki atu ki ai, laka hake he vahe tolu ʻe taha ʻo e kau malanga ʻi he ngaahi fakatahaʻanga lea faka-Pilitāniá ʻoku nau ngāue ko e kau tāimuʻa, ʻa ia ʻoku tokoni lahi ia ki he faivelenga mo e tupu ʻi he ngaahi fakatahaʻanga ko iá.
Tatali Mai ʻa e Tāpuaki Kiate Koe
ʻOku ʻikai ha veiveiua ʻe tali lelei ʻe he kakai tokolahi ange takatakai ʻi he māmaní ʻi heʻenau fanongo ki hono malangaʻi kia kinautolu ʻa e pōpoaki ʻo e Puleʻangá ʻi heʻenau leá tonu. Ko ia ʻoku fakalotomāfana ke fakatokangaʻi ʻa e loto-lelei ʻa e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine tokolahi ʻoku nau fakakaukau fakalaumālié—iiki mo e lalahi, taʻemali mo e mali—kuo nau hiki ki he ngaahi feituʻu ʻa ia ʻoku lahi ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau fanongonongo ʻo e Puleʻangá. Ko e moʻoni, ʻoku nau fekuki nai mo e ngaahi faingataʻa, ka ʻoku mole ia ʻi hono fakahoa ki he fiefia ʻoku nau ongoʻi ʻi heʻenau maʻu ʻa e faʻahinga loto-totonu ʻoku nau tali ʻa e moʻoni Fakatohitapú. ʻE lava ke ke fai ha ngaahi feʻunuʻaki ʻe malava ke ke hiki ai ki ha feituʻu ngāue ʻi ho fonuá tonu pe ʻi ha fonua muli, ʻa ia ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau malanga ʻo e Puleʻangá?a (Luke 14:28-30; 1 Kol. 16:9) Kapau ko ia, ʻe lava ke ke fakapapauʻi ʻoku tatali mai ʻa e ngaahi tāpuaki lahi kiate koe.
[Fakamatala ʻi lalo]
a Ki ha fakamatala lahi ange ki he ngāue ʻi he feituʻu ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻú, sio ki he Fokotuʻutuʻu Maau ke Fai ʻa e Finangalo ʻo Sihová, peesi 111-112.
[Fakatātā ʻi he peesi 21]
Tohoakiʻi e Tokangá ʻe he Kau Maʻu Vāhenga Mālōlō Fiefiá
Ko Beryl naʻe hiki ia mei Pilitānia ki Kānata. Naʻá ne ngāue ai ko ha pule ki he ngaahi kautaha fakavahaʻapuleʻanga lahi. Naʻá ne toe hoko ko ha fefine heka hoosi pōtoʻi pea naʻe aʻu ʻo fili ia ke ne fakafofongaʻi ʻa Kānata ʻi he ʻOlimipiki he 1980. ʻI heʻene mālōlō mei he ngāué ki Chapala, Mekisikoú, naʻe faʻa kai ʻa Beryl mo hono husepānití ʻi he ngaahi falekai ʻi he feituʻú. ʻI heʻene fakatokangaʻi ʻa e kau maʻu vāhenga mālōlō lea faka-Pilitāniá ʻoku nau hā mata fiefiá, naʻá ne fakafeʻiloaki kia kinautolu pea ʻeke ange pe ko e hā ʻenau meʻa ʻoku fai ʻi Mekisikoú. Ko e kau kai mata fiefia ko ení ko e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihova. Naʻe fakakaukau ʻa Beryl mo hono husepānití kapau ko e fiefiá mo ha taumuʻa ʻi he moʻuí ʻoku hoko mei hono ʻiloʻi ʻo e ʻOtuá, te na toe fiemaʻu foki ke ʻiloʻi ia. Hili hono maʻu ʻo e ngaahi fakataha faka-Kalisitiané ʻi he ngaahi māhina, naʻe loto ai ʻa Beryl ke ako Tohi Tapu pea naʻá ne hoko ko ha Fakamoʻoni. Naʻe malava ke ngāue ʻa Beryl ko ha tāimuʻa tuʻumaʻu ʻi ha ngaahi taʻu.
[Fakatātā ʻi he peesi 22]
“Ko ha Tāpuaki ʻEnau ʻi Heni mo Kimautolú”
Ko e faʻahinga ʻoku hiki ki he ngaahi fonua ʻa ia ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ʻo e kau malanga ʻo e Puleʻangá ʻoku fakahoungaʻi lahi kinautolu ʻe he fanga tokoua ʻi he feituʻú. Naʻe tohi ʻe ha ʻōfisi vaʻa ʻe taha ʻi he Kalipiané: “Kapau naʻe pau ke mavahe ʻa e kau muli ʻe laui teau ʻoku nau ngāue hení, ʻe uesia ai ʻa e tuʻumaʻu ʻa e ngaahi fakatahaʻangá. Ko ha tāpuaki ʻenau ʻi heni mo kimautolú.”
ʻOku pehē ʻe he Folofola ʻa e ʻOtuá “ko e kau fefine tala ongoongo lelei ko e hosite lahi.” (Sāme 68:11) Ko ia ai, ʻoku ʻikai fakaʻohovale ʻa e tokolahi ʻa e fanga tuofāfine teʻeki mali ʻoku nau kau ʻi he faʻahinga ʻoku ngāue he fonua mulí. Ko e fanga tuofāfine feilaulauʻi-kita ko iá ʻoku nau hoko ko e tokoni lahi. Naʻe fakahaaʻi ʻe ha ʻōfisi vaʻa ʻi ʻIulope Hahake: “ʻI heʻemau ngaahi fakatahaʻanga lahi, ʻoku ʻi ai ʻa e peseti māʻolunga ʻo e fanga tuofāfiné, ʻoku aʻu he taimi ʻe niʻihi ki he peseti ʻe 70. Ko e tokolahi taha ʻo kinautolú ʻoku nau foʻou ki he moʻoní, ka ko e fanga tuofāfine tāimuʻa teʻeki mali naʻa nau haʻu mei he ngaahi fonua kehé ʻoku nau tokoni taʻehanotatau ʻi hono akoʻi ʻa e faʻahinga foʻou ko iá. Ko e fanga tuofāfine ko eni mei he ngaahi fonua mulí ko ha meʻaʻofa moʻoni ia kia kimautolu!”
ʻOku anga-fēfē ongoʻi ʻa e fanga tuofāfine ko iá fekauʻaki mo e ngāue ʻi he ngaahi fonua mulí? “ʻOku lahi ʻa e ngaahi faingataʻá,” ko e lau ia ʻa Angelica, ko ha tuofefine ʻi hono taʻu 30 tupú ʻa ia kuó ne ngāue ʻi muli he laui taʻu ko ha tāimuʻa teʻeki mali. “ʻI he vāhenga-ngāue ʻe taha, naʻá ku fāinga ai ʻi he ʻaho ki he ʻaho ʻi he lue ʻi he ngaahi hala pelepela peá u sio ai ki he ʻātakai ʻo e kakai faingataʻaʻia tokolahi ʻa ia naʻe hoko ʻo fakalotomafasia kiate au. Ka naʻá ku ongoʻi ʻa e fiemālie ʻi hono tokoniʻi ʻa e kakaí ʻi he ngāue fakafaifekaú. Naʻe toe maongo kiate au ʻa e ngaahi fakahāhā ʻo e houngaʻia mei he fanga tuofāfine he feituʻú ʻa ia naʻa nau toutou fakamālō mai ʻi heʻeku haʻu ʻo tokoni kia kinautolú. Naʻe tala mai ʻe he tuofefine ʻe taha ko ʻeku faʻifaʻitakiʻanga ʻi he fononga mamaʻo mai ki hono fonuá ke ngāue ko ha tāimuʻá kuo ueʻi ai ia ke ne toe kau ki he ngāue taimi-kakató.”
Ko Sue, ko ha tāimuʻa ʻi hono taʻu 50 tupu siʻí, ʻokú ne pehē: “ʻOkú ke fehangahangai moʻoni mo e ngaahi faingataʻa, ka ʻoku ʻikai lava ke fakahoa eni ki he ngaahi tāpuaki ʻokú ke maʻú. ʻOku fakalotomāfana ʻa e ngāue fakafaifekaú! Koeʻuhi ʻoku ou fakamoleki ʻa e taimi lahi ʻi he ngāue mo e fanga tokoua kei siʻi, ʻoku ou vahevahe kia kinautolu ʻa e meʻa kuó u ako mei he Tohi Tapú mo ʻetau ʻū tohí ki he founga ke fekuki ai mo e ngaahi fakafaingataʻaʻiaʻangá. ʻOku nau faʻa tala mai ko ʻeku faʻifaʻitakiʻanga ʻo e fekuki mo e ngaahi palopalemá lolotonga ʻa e ngāue ʻi he ngaahi taʻu lahi ʻi he tuʻunga ko ha tāimuʻa teʻeki malí ʻoku tokoniʻi ai kinautolu ke nau sio te nau lava mo kinautolu foki ʻo ikuʻi ʻa e ngaahi tuʻunga faingataʻa ʻi heʻenau moʻuí. Ko hono tokoniʻi ʻa e fanga tokoua ko ení ʻoku ʻomai ai kiate au ha ongoʻi fiemālie lahi.”
[Mape ʻi he peesi 20]
(Ki he fakamatala kuo fokotuʻú, sio ki he tohi)
MEKISIKOU
Guanajuato
Irapuato
Chapala
Ajijic
Ano Chapala
Monterrey
San Miguel de Allende
Querétaro
KOLO MEKISIKOU
Cancún
[Fakatātā ʻi he peesi 23]
Maʻu ʻe he niʻihi ʻa e fiefia ʻi he faifakamoʻoni ki he kau muli, ko ʻenau toki fuofua fanongo ia ʻi he ongoongo leleí