LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w19 ʻEpeleli p. 2-7
  • ʻOkú Ke Fakahoko Kakato ʻa Hoʻo Ngāue Fakafaifekaú?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • ʻOkú Ke Fakahoko Kakato ʻa Hoʻo Ngāue Fakafaifekaú?
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2019
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • FOUNGA KE KE FAKAMUʻOMUʻA AI ʻA E NGĀUE FAKAFAIFEKAÚ
  • FOUNGA KE TAUHI AI KE FAINGOFUA HOʻO MOʻUÍ
  • FOUNGA KE FAKALELEIʻI AI HOʻO MALANGÁ MO E PŌTOʻI FAKAFAIAKÓ
  • Ko e Anga-Tonú ʻOku Fakapaleʻi
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—1997
  • “Fai ke Kakato Hoo Gaue Fakafaifekau”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2004
  • Kakapa Atu ʻi Heʻetau Ngāue Fakafaifekaú
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—2007
  • ʻE Foaki Atu ʻe Sihova ʻa e Mālohi
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2021
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2019
w19 ʻEpeleli p. 2-7

KUPU AKO 14

ʻOkú Ke Fakahoko Kakato ʻa Hoʻo Ngāue Fakafaifekaú?

“Hokohoko atu hono malangaʻi ʻa e ongoongo leleí, fakahoko kakato ʻa hoʻo ngāue fakafaifekaú.”​—2 TĪM. 4:5, fkm. ʻi lalo.

HIVA 18 ʻOfa Mateaki ʻa e ʻOtuá

ʻI HE KUPÚ NIa

Hā ʻa Sīsū ki heʻene kau ākongá hili ʻene toetuʻú

Hili e toetuʻu ʻa Sīsuú, naʻá ne fakataha mo ʻene kau ākongá pea fakahinohinoʻi ke nau “ō ʻo ngaohi . . . ākonga” (Sio ki he palakalafi 1)

1. Ko e hā ʻoku loto ʻa e kau sevāniti kotoa ʻa e ʻOtuá ke faí, pea ko e hā hono ʻuhingá? (Sio ki he tā ʻi he takafí.)

NAʻE fekauʻi ʻe Kalaisi Sīsū ʻa hono kau muimuí ke nau “ō ʻo ngaohi ko e kau ākonga ʻa e kakai ʻo e ngaahi puleʻanga kotoa pē.” (Māt. 28:19) ʻOku loto ʻa e kau sevāniti faitōnunga kotoa ʻa e ʻOtuá ke nau ako ki he founga ʻe lava ke nau “fakahoko kakato” ai ʻa e ngāue fakafaifekau ko eni kuo ʻoange kiate kinautolú. (2 Tīm. 4:5) He ko ē, ko e ngāue ko ení ʻoku mahuʻinga ange ia, ʻaonga ange ia pea toe fakavavevave ange ia ʻi ha toe ngāue pē ʻi he moʻuí. Kae kehe, ʻe lava ke hoko ko ha pole ʻa hono vaheʻi ʻa e taimi lahi ange ki he ngāue fakafaifekaú ʻo hangē ko ia ʻoku tau loto ki aí.

2. Ko e hā ʻa e ngaahi pole ʻoku tau fehangahangai mo ia ʻi hono fakahoko ʻetau ngāue fakafaifekaú?

2 ʻOku ʻi ai mo e ngaahi ngāue mahuʻinga kehe ʻoku fiemaʻu ki ai hotau taimí mo e iví. ʻOku fiemaʻu nai ke tau ngāue fakamāmani ʻi ha ngaahi houa lahi ʻi he ʻahó ke tokonaki ʻa e ngaahi fiemaʻu ʻo e moʻuí maʻa kitautolu mo hotau fāmilí. ʻOku tau fāinga nai mo e ngaahi fatongia fakafāmili kehe, mahamahaki, loto-mafasia pe langa mo e mamahi ʻo e hoholo ke motuʻá. ʻE lava fēfē ke tau fakahoko kakato ʻetau ngāue fakafaifekaú lolotonga ʻetau fekuki mo e ngaahi tuʻunga faingataʻa peheé?

3. Ko e hā ʻe lava ke tau fakaʻosiʻaki fekauʻaki mo e lea ʻa Sīsū ʻi he Mātiu 13:23?

3 Kapau ʻoku fakangatangata ʻe hotau tuʻungá ʻa e taimi ʻoku lava ke tau fakamoleki ʻi he ngāue ʻa Sihová, ʻoku ʻikai totonu ke tau ongoʻi loto-siʻi. Naʻe ʻiloʻi ʻe Sīsū ʻoku ʻikai malava ʻa e tokotaha taki taha ʻo kitautolú ke fakatupulekina ʻa e fua tatau ʻo e Puleʻangá. (Lau ʻa e Mātiu 13:23.) ʻOku fakamahuʻingaʻi lahi ʻe Sihova ʻa e meʻa kotoa ʻoku tau fai ʻi heʻene ngāué kae kehe pē ʻoku tau fai hotau lelei tahá. (Hep. 6:10-12) ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, te tau ongoʻi nai ko hotau ngaahi tuʻungá ʻoku fakaʻatā ai kitautolu ke tau fai ʻa e meʻa lahi ange. ʻI he kupu ko ení, te tau sivisiviʻi angé ʻa e founga ʻe lava ke tau fakamuʻomuʻa ai ʻa e ngāue fakafaifekaú ʻi heʻetau moʻuí, tauhi ke faingofua ʻetau moʻuí, pea fakaleleiʻi ʻetau malangá mo e pōtoʻi fakafaiakó. Neongo ia, ko e ʻuluakí, ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e fakahoko kakato ʻetau ngāue fakafaifekaú?

4. ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e fakahoko kakato ʻetau ngāue fakafaifekaú?

4 ʻI hono ʻai mahinó, ke fakahoko kakato ʻetau ngāue fakafaifekaú, kuo pau ke tau kau kakato ʻi he lahi taha te tau malavá ʻi he malangá mo e ngāue fakafaiakó. Ka ʻoku kau ki ai ʻa e meʻa lahi ange ʻi he taimi pē ʻoku fakamoleki ki aí. Ko ʻetau fakaueʻilotó ʻoku mahuʻinga kia Sihova. Koeʻuhi ʻoku tau ʻofa kia Sihova mo hotau kaungāʻapí, ʻoku tau ngāue ʻaufuatō ʻi heʻetau ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané.b (Mk. 12:30, 31; Kol. 3:23) Ko e tauhi ʻaufuatō ki he ʻOtuá ʻoku ʻuhinga ia ko ʻetau foaki atu kitautolu, ʻo ngāueʻaki hotau mālohí mo e iví ʻi he lelei taha ʻo ʻetau malavá ʻi heʻene ngāué. ʻI heʻetau mahinoʻi ko ha monū ʻa hono fakahoko ʻa e ngāue fakamalangá, ʻoku tau feinga ke vahevahe atu ʻa e ongoongo leleí ki he kakai tokolahi taha ʻe malavá.

5-6. ʻOmai ha fakatātā ʻo e anga hono fakamuʻomuʻa ʻe ha tokotaha ʻoku fakangatangata hono taimí ʻa e ngāue malangá.

5 Fakakaukau atu ki ha kiʻi talavou ʻoku manako ʻi he tā kītaá. ʻOkú ne fiefia ke tā ha fasi ʻi he faingamālie kotoa pē. Faifai atu pē, naʻá ne maʻu ha ngāue ke tā kītā ʻi ha falekai ʻi he fakaʻosinga uiké. Kae kehe, ko e paʻanga naʻe maʻu aí naʻe ʻikai malava ke feau ai ʻene fakamolé. Ko ia naʻá ne ngāue ko ha faifakatau ʻi ha falekoloa mei he Mōnité ki he Falaité. Neongo ʻene fakamoleki ʻa e lahi taha hono taimí ʻi he falekoloá, ko hono lotó ʻoku ʻi he tā kītaá. ʻOkú ne fakaʻamu ke fakaleleiʻi ʻene pōtoʻí pea hoko ko ha tokotaha tā kītā taimi-kakato. Neongo ia, ʻokú ne fiefia ʻi he faingamālie kotoa pē ke tā fasi ai, neongo kapau ko ha kiʻi taimi nounou pē.

6 ʻI ha founga meimei tatau, ʻoku fakangatangata nai ʻa e lahi ʻo e taimi ʻoku lava ke ke līʻoa ki he ngāue fakamalangá. Neongo ia, ko e meʻa ia ʻokú ke saiʻia ke faí. ʻOkú ke feinga ke fakaleleiʻi hoʻo malava ke aʻu ki he loto ʻo e kakaí mo e ongoongo leleí. Koeʻuhi ko e lahi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku fiemaʻu ki ai ho taimí, te ke fifili nai pe ko e hā ʻa e founga ʻe lava ke ke fakamuʻomuʻa ai ʻa e ngāue fakamalangá.

FOUNGA KE KE FAKAMUʻOMUʻA AI ʻA E NGĀUE FAKAFAIFEKAÚ

7-8. ʻE lava fēfē ke tau faʻifaʻitaki ki he vakai ʻa Sīsū ki he ngāue fakafaifekaú?

7 Naʻe fokotuʻu mai ʻe Sīsū ʻa e faʻifaʻitakiʻanga tuʻu-ki-muʻa ʻi heʻene vakai ki he ngāue fakafaifekaú. Ko e talanoa fekauʻaki mo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá naʻe fakahanga tefito ki ai ʻene moʻuí. (Sione 4:34, 35) Naʻá ne lue ʻi he maile ʻe lauingeau ke malanga ki he tokolahi taha naʻe ala lavá. Naʻá ne puke ʻa e faingamālie kotoa ke lea ai ki he kakaí ʻi he feituʻu kakaí mo honau ngaahi ʻapí. Ko e moʻui kotoa ʻa Sīsuú naʻe fakatefito ia ʻi heʻene ngāue fakafaifekaú.

8 ʻE lava ke tau faʻifaʻitaki kia Kalaisi ʻi he kumi ki he ngaahi faingamālie ke talanoa ai fekauʻaki mo e ongoongo leleí ʻi ha taimi mo ha feituʻu pē ʻe ala lavá. ʻOku tau loto-lelei ke feilaulauʻi ʻetau fiemālie fakafoʻituituí ke kau ʻi he ngāue fakaʻevangelioó. (Mk. 6:31-34; 1 Pita 2:21) Ko e niʻihi ʻi he fakatahaʻangá ʻoku malava ke nau hoko ko ha tāimuʻa makehe, tāimuʻa tuʻumaʻu pe tāimuʻa tokoni. Ko e niʻihi kuo nau ako ha lea ʻe taha pe hiki ki ha feituʻu ʻoku lahi ange ai ʻa e fiemaʻu ki ha kau malangá. Kae kehe, ko e lahi taha ʻo e ngāue fakamalangá ʻoku fakahoko ia ʻe he kau malanga anga-maheni ʻi he fakatahaʻangá ka ʻoku nau fai ʻa e lelei taha ʻoku nau malavá. Tatau ai pē pe ko e hā ʻa e tuʻungá, ʻoku ʻikai kole mai ʻe Sihova ha meʻa ʻo fakalaka atu ia ʻi he meʻa ʻoku lava ke tau foakí. ʻOkú ne fiemaʻu kitautolu kotoa ke tau fiefia ʻi heʻetau ngāue toputapú ʻi heʻetau talaki ʻa e “ongoongo lelei lāngilangiʻia ʻo e ʻOtua fiefiá.”​—1 Tīm. 1:11; Teu. 30:11.

9. (a) Naʻe anga-fēfē hono fakamuʻomuʻa ʻe Paula ʻa e ngāue fakamalangá neongo naʻe pau ke ne ngāue paʻanga? (e) Ko e hā ʻoku fakahaaʻi ʻi he Ngāue 28:16, 30, 31 fekauʻaki mo e vakai ʻa Paula ki he ngāue fakafaifekaú?

9 Naʻe fokotuʻu ʻe he ʻapositolo ko Paulá ha faʻifaʻitakiʻanga lelei ʻi hono ʻai ʻa e ngāue fakafaifekaú ko e ngāue mahuʻinga taha ia ʻi heʻene moʻuí. ʻI heʻene ʻi Kolinitō lolotonga ʻene fononga fakamisinale hono uá, naʻe mei ʻosi ʻene paʻangá pea naʻe pau ke ne fakamoleki ha taimi ʻi he ngaohi tēnití. Kae kehe, naʻe ʻikai vakai ʻa Paula ki he ngaohi tēnití ko ʻene ngāue tefitó ia. Naʻá ne fakahoko ʻa e ngāue ko ení ke poupouʻi ia ʻi heʻene ngāue fakafaifekaú koeʻuhi ke lava ʻo ne talaki ʻa e ongoongo leleí ki he kau Kolinitoó “taʻeʻiai hano totongí.” (2 Kol. 11:7) Neongo naʻe pau ke ngāue paʻanga ʻa Paula, naʻe hokohoko atu ʻene fakamuʻomuʻa ʻa e ngāue fakafaifekaú peá ne malanga ʻi he Sāpate kotoa. ʻI he lelei ange hono tuʻungá, naʻe lava ke tokanga lahi ange ʻa Paula ki he ngāue fakamalangá. Naʻe “kamata ke nōfoʻi lahi ʻa Paula ki he folofolá, ʻi he faifakamoʻoni ki he kau Siú ke fakamoʻoniʻi ko Sīsuú ko e Kalaisí ia.” (Ngā. 18:3-5; 2 Kol. 11:9) Ki mui ai, ʻi hono tuku pōpula ʻa Paula ʻi ha fale ʻi Loma ʻi he taʻu ʻe ua, naʻá ne faifakamoʻoni ai ki he kau ʻaʻahí pea hiki mo e ngaahi tohi. (Lau ʻa e Ngāue 28:16, 30, 31.) Naʻe fakapapauʻi ʻe Paula ke ʻoua te ne fakaʻatā ha faʻahinga meʻa ke ne fakaleluʻi ʻene ngāue fakafaifekaú. Naʻá ne tohi: “Koeʻuhi ʻoku mau maʻu ʻa e ngāué ni . . . , ʻoku ʻikai ai ke mau foʻi.” (2 Kol. 4:1) Hangē ko Paulá, neongo kapau ʻoku fiemaʻu ke tau fakamoleki ʻa e taimi lahi ʻi he ngāue paʻangá, ʻoku lava pē ke tau kei ʻai ʻa e ngāue ʻo e Puleʻangá ko e ngāue muʻomuʻa taha ia ʻi he moʻuí.

Malanga ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová fakafou ʻi he telefoní, ʻi he feituʻu kakaí, mei he fale ki he falé pea ʻi he founga ʻikai anga-mahení ʻi he ngāueʻangá

ʻOku lahi ʻa e ngaahi founga ʻe lava ke tau fakahoko kakato ai ʻetau ngāue fakafaifekaú (Sio ki he palakalafi 10-11)

10-11. ʻE lava fēfē ke tau fakahoko kakato ʻetau ngāue fakafaifekaú kapau ʻoku tau mahamahaki?

10 Kapau ko ʻetau malanga fale ki he falé ʻoku fakangatangata koeʻuhí ko e hoholo ʻo motuʻá pe ko e mahamahakí, ʻoku lava ke tau fiefia ʻi he ngaahi tafaʻaki kehe ʻo e ngāue fakafaifekaú. Naʻe malanga ʻa e kau ʻevangeliō ʻi he ʻuluaki senitulí ki he kakaí ʻi ha feituʻu pē naʻa nau ʻi ai. Naʻa nau ngāueleleiʻaki ʻa e faingamālie kotoa ke talanoa ai fekauʻaki mo e moʻoní​—mei he fale ki he fale, ʻi he ʻao ʻo e kakaí mo e founga ʻikai anga-mahení—​ʻi ha feituʻu pē “naʻe ʻi ai” ʻa e kakaí. (Ngā. 17:17; 20:20) Kapau ʻoku ʻikai lava ke tau lue lōloa, ʻe lava nai ke tau tangutu ʻi ha feituʻu kakai ʻa ia ʻe lava ke tau malanga ai ki he kau feʻaluʻakí. Pe ʻe lava nai ke tau faifakamoʻoni ʻi he founga ʻikai anga-mahení, faitohi, pe faifakamoʻoni ʻi he telefoní. ʻOku hokosia ʻe he kau malanga tokolahi ʻa ia ʻoku mātuʻaki fakangatangata honau tuʻungá ʻa e fiefia mo e fiemālie ʻi he ngaahi tafaʻaki kehe ko eni ʻo e ngāue fakamalangá.

11 Neongo ʻa e ngaahi fakangatangata ʻi he mahamahakí, ʻe lava ke ke fakahoko kakato hoʻo ngāue fakafaifekaú. Toe fakakaukau angé ki he faʻifaʻitakiʻanga ʻa e ʻapositolo ko Paulá. Naʻá ne pehē: “ʻOku ou malava ʻa e meʻa kotoa pē koeʻuhi ʻoku ou maʻu ʻa e ivi fakafou ʻi he tokotaha ko ia ʻokú ne ʻomai kiate au ʻa e mālohí.” (Fil. 4:13) Naʻe fiemaʻu kia Paula ʻa e mālohi ko iá ʻi heʻene puke ʻi he taha ʻo ʻene ngaahi fononga fakamisinalé. Naʻá ne fakamatala ki he kau Kalētiá: “Koeʻuhi ko ʻeku puké naʻá ku maʻu ai ʻa e ʻuluaki faingamālie ke u talaki atu ai ʻa e ongoongo leleí kiate kimoutolu.” (Kal. 4:13) ʻI he tuʻunga meimei tatau, ʻe hoko nai hoʻo mahamahakí ko ha faingamālie ia ke ke talaki ai ʻa e ongoongo leleí ki he niʻihi kehé, hangē ko e kau toketā, kau neesi mo e kau tokoni fakafaitoʻó. Ko e tokolahi ʻo e kakai ko ení ʻoku nau ngāue ʻi he taimi ʻoku ʻaʻahi atu ai ʻa e kau malangá ki honau ngaahi ʻapí.

FOUNGA KE TAUHI AI KE FAINGOFUA HOʻO MOʻUÍ

12. ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e tauhi ke “huʻufataha” ho matá?

12 Naʻe pehē ʻe Sīsū: “Ko e maama ʻo e sinó ko e matá. Ka huʻufataha leva ho matá [pe “faingofua,” fkm. ʻi lalo], ʻe maamangia ho sinó kotoa.” (Māt. 6:22) Ko e hā ʻene ʻuhingá? Ko ʻene ʻuhingá ʻoku fiemaʻu ke tau tauhi ke faingofua pe huʻufataha ʻetau moʻuí ki ha taumuʻa pau, ʻo ʻikai ke fakaleluʻi. Naʻe fokotuʻu mai ʻe Sīsū tonu ʻa e faʻifaʻitakiʻangá ʻaki ʻa e tokangataha ʻene moʻuí ki he ngāue fakafaifekaú, peá ne akoʻi ʻene kau ākongá ke nau hanganaki tokangataha ki he tauhi kia Sihová mo Hono Puleʻangá. ʻOku tau faʻifaʻitaki kia Sīsū ʻaki ʻa e fakatefito ʻetau moʻuí ʻi he ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané, ʻo “hanganaki fuofua kumi ki he Puleʻangá mo e māʻoniʻoni ʻa e ʻOtuá.”​—Māt. 6:33.

13. Ko e hā ʻe lava ke ne tokoniʻi kitautolu ke tokangataha ki heʻetau ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané?

13 Ko e founga ʻe taha ke tokangataha ai ki heʻetau ngāue fakafaifekaú ko hono fakafaingofuaʻi ʻetau moʻuí koeʻuhi ke lava ʻo tau fakamoleki ʻa e taimi lahi ange ʻi hono tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau ʻilo mo ʻofa kia Sihova.c Ko e fakatātaá, ʻe lava ke tau feʻunuʻaki ʻetau taimi ngāue paʻangá ke lava ʻo tau fakamoleki ha taimi lahi ange ʻi he ngāue fakafaifekaú he lolotonga e uiké? ʻE lava ke tau fakasiʻisiʻi ʻa e ngaahi fakafiefia ʻe niʻihi ʻa ia ʻoku fuʻu fakamole taimí?

14. Ko e hā ʻa e ngaahi feʻunuʻaki naʻe fai ʻe ha ongo meʻa kae lava ke na fakamoleki ʻa e taimi lahi ange pea tokanga ki he ngāue fakafaifekaú?

14 Ko e meʻa eni naʻe fai ʻe ha mātuʻa ko Elias mo hono uaifí. ʻOkú ne pehē: “Naʻe ʻikai lava ke ma tāimuʻa ʻi he taimi ko iá, ka naʻá ma kamata ʻi ha meʻa ʻe taha. Naʻá ma fai ʻa e fanga kiʻi meʻa iiki ange ke fakalahi homa taimi ke kau ʻi he ngāue fakafaifekaú. Ko e fakatātaá, naʻá ma fakasiʻisiʻi ʻema fakamolé, fakasiʻisiʻi ʻa e ngaahi fakafiefia ʻikai fiemaʻú pea kole ki heʻema pule ngāué ke liliu ʻema taimi ngāué. Ko hono olá, naʻe lava ke ma kau ʻi he faifakamoʻoni ʻi he efiafí, fai ʻa e ngaahi ako Tohi Tapu lahi ange, pea aʻu ʻo ma kau ki he ngāue fakamalanga ʻi he lolotonga ʻa e uiké tuʻo ua he māhina. He fakafiefia ē ko ia!”

FOUNGA KE FAKALELEIʻI AI HOʻO MALANGÁ MO E PŌTOʻI FAKAFAIAKÓ

Fakahāhā ʻe ha tuofefine ha toe ʻaʻahi, ʻai ha nouti ʻi heʻene polosiua Faiakó pea ngāueʻaki ʻa e meʻa naʻá ne akó ʻi he ngāue fakafaifekaú

Ngāueʻaki ʻa e meʻa ʻoku tau ako ʻi he fakataha lolotonga e uiké ʻe tokoni ia ki heʻetau fakalakalaka ai pē ʻi he ngāue fakafaifekaú (Sio ki he palakalafi 15-16)d

15-16. ʻI he fehoanaki mo e 1 Tīmote 4:13, 15, ʻe lava fēfē ke tau hanganaki fakaleleiʻi ʻetau pōtoʻi ko e kau ʻevangelioó? (Sio foki ki he puha “Taumuʻa Te Ne Tokoniʻi Au ke Fakahoko Kakato ʻEku Ngāue Fakafaifekaú.”)

15 Ko e founga ʻe taha ke fakahoko kakato ange ai ʻetau ngāue fakafaifekaú ko hono fakaleleiʻi ʻetau pōtoʻi ʻi he ngāue fakamalangá. Ko e kakai ʻi he ngaahi ngāue ʻe niʻihi ʻoku fiemaʻu ke akoʻi hokohoko kinautolu koeʻuhi ke fakaleleiʻi ʻenau ʻiló mo e pōtoʻí. ʻOku pehē pē foki mo e kau malanga ʻo e Puleʻangá. ʻOku fiemaʻu ke hokohoko atu ʻetau ako ki he founga ke pōtoʻi ange ai ʻi heʻetau ngāue fakafaifekaú.​—Pal. 1:5; lau ʻa e 1 Tīmote 4:13, 15.

16 Neongo ia, ʻe lava fēfē ke tau hokohoko atu ke fakalakalaka ʻi heʻetau ngāue fakafaifekaú? ʻAki ʻa e tokanga lelei ki he fakahinohino ʻoku tau maʻu ʻi he Fakataha ki he Moʻuí mo e Ngāue Fakafaifekaú fakauiké. Ko e fakataha ko ení ʻoku tokonaki mai ai ʻa e ako mātuʻaki mahuʻinga ke tokoni ki hono fakaleleiʻi hokohoko ʻetau pōtoʻi ʻi he ngāue fakamalangá. Ko e fakatātaá, ʻi hono fai ʻe he tokotaha-seá ʻa e akonaki ki he faʻahinga naʻa nau fakahoko ʻa e ngaahi kongá, ʻe lava ke tau ako ha ngaahi founga ʻe lava ke tokoni ke tau fakaleleiʻiʻaki ʻetau ngāue fakafaifekaú. ʻE lava ke tau ngāueʻaki ʻa e ngaahi founga ko iá ʻi he taimi hoko te tau vahevahe atu ai ʻa e ongoongo leleí ki ha taha. ʻE lava ke tau kole tokoni ki heʻetau ʻovasia kulupu ngāue fakamalangá pe ngāue mo ia ʻi he ngāue fakafaifekaú pe ko ha tokotaha malanga taukei, ko ha tāimuʻa, pe ko e ʻovasia sēketí. ʻI heʻetau hoko ʻo pōtoʻi ange ʻi hono ngāueʻaki ʻa e meʻangāue taki taha ʻi he Puha Meʻangāue Fakafaiakó, te tau fiefia lahi ange ʻi heʻetau ngāue fakamalangá mo e faiakó.

Taumuʻa Te Ne Tokoniʻi Au ke Fakahoko Kakato ʻEku Ngāue Fakafaifekaú

  • ʻAhiʻahiʻi ha sīpinga fetalanoaʻaki mei he Ko ʻEtau Moʻui Faka-Kalisitiané mo e Ngāue Fakafaifekaú​—Polokalama Ngāue ki he Fakatahá ʻa ia ʻoku lolotonga ngāueʻakí

  • Fakaleleiʻi ʻeku malava ke kamata ha fetalanoaʻakí mo faifakamoʻoni ʻi he founga ʻikai anga-mahení

  • Fakaleleiʻi ʻeku pōtoʻi ʻi he lautohí mo e fakamatalaʻi ʻo e ngaahi konga Tohi Tapú, fai ha toe ʻaʻahí, pe fakahāhā ha ako Tohi Tapu

  • Kumi ki he faingamālie ke fakafeʻiloaki ai ʻa e jw.org® pea huluʻi ha vitiō

  • Fakalahi ʻeku ngāue fakamalangá lolotonga ʻa e ʻaʻahi ʻa e ʻovasia sēketí pe lolotonga ʻa e faʻahitaʻu Fakamanatú

  • Lotu fekauʻaki mo ʻeku ngāue fakafaifekaú, toe ʻaʻahí mo e ngaahi ako Tohi Tapú

17. Ko e hā te ke hokosia ʻi hoʻo fakahoko kakato hoʻo ngāue fakafaifekaú?

17 Ko ha monū ia kiate kitautolu ʻa hono fakaʻatā ʻe Sihova ke tau hoko ko hono “kaungāngāue”! (1 Kol. 3:9) ʻI hoʻo “fakapapauʻi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku mahuʻinga angé” pea tokangataha ki hoʻo ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané, te ke “tauhi kia Sihova ʻi he nēkeneka.” (Fil. 1:10; Saame 100:2) ʻI he hoko ko e taha ʻo e kau faifekau ʻa e ʻOtuá, ʻe lava ke ke falala pau te ne ʻoatu ʻa e mālohi ʻoku fiemaʻu ke ke fakakakatoʻaki hoʻo ngāue fakafaifekaú tatau ai pē pe ko e hā ha pole pe fakangatangata te ke fehangahangai nai mo ia. (2 Kol. 4:1, 7; 6:4) Tatau ai pē pe ʻoku fakaʻatā koe ʻe ho tuʻungá ke ke kau siʻisiʻi pe lahi ange ʻi he faifakamoʻoní, ʻe lava ke ke ‘maʻu ha ʻuhinga ke fiefia’ ʻi hoʻo ʻaufuatō ʻi hoʻo ngāue fakafaifekaú. (Kal. 6:4) ʻI hoʻo fakahoko kakato hoʻo ngāue fakafaifekaú, ʻokú ke fakahaaʻi ai hoʻo ʻofa kia Sihova pea mo ho kaungāfaʻahinga ʻo e tangatá. “ʻI hono fai ení te ke fakatou fakahaofi ai koe mo e faʻahinga ko ia ʻoku nau fanongo atu kiate koé.”​—1 Tīm. 4:16.

ʻE FĒFĒ HAʻO TALI?

  • Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau loto ke fakahoko kakato ʻetau ngāue fakafaifekaú?

  • ʻE lava fēfē ke tau tauhi ke faingofua ʻetau moʻuí pea fakamuʻomuʻa ʻetau ngāue fakafaifekaú?

  • ʻE lava fēfē ke tau fakaleleiʻi ʻetau pōtoʻi ʻi he ngāue fakafaifekaú?

HIVA 47 Tala ʻa e Ongoongo Leleí

a Kuo fekauʻi kitautolu ke malangaʻi ʻa e ongoongo lelei ʻo e Puleʻangá mo ngaohi ākonga. ʻE lāulea ʻa e kupu ko ení ki he founga ʻe lava ke tau fakahoko kakato ai ʻetau ngāue fakafaifekaú, neongo kapau ʻoku tau fekuki mo e ngaahi tuʻunga faingataʻa. Te tau ako foki ki he founga ʻe lava ke tau ʻai ai ʻetau ngāue fakamalangá ke ola lelei ange mo faitāpuekina.

b LEA MO HONO ʻUHINGA: Ko ʻetau ngāue fakafaifekau faka-Kalisitiané ʻoku kau ki ai ʻa e ngaahi tafaʻaki kehekehe ʻo e malangá mo e faiakó, ko hono langa mo fakaleleiʻi ʻa e ngaahi fale fakateokalatí mo e ngāue tokoni ki he fakatamakí.​—2 Kol. 5:18, 19; 8:4.

c Sio ki he sitepu ʻe fitu ʻoku lisi ʻi he puha “Founga ke Fakafaingofuaʻi Ai Hoʻo Moʻuí” ʻi he Taua Leʻo ʻo Siulai 2016, p. 10.

d FAKAMATALA ʻO E FAKATĀTĀ: Fakahāhā ʻe ha tuofefine ha toe ʻaʻahi ʻi he fakataha lolotonga e uiké. Hili iá, ʻi hono ʻomi ʻe he tokotaha-sea ʻi he fakatahá ʻa e akonakí, ʻokú ne hiki ha nouti ʻi heʻene polosiua Faiakó. Ki mui ai, ʻi he fakaʻosinga uiké, ʻokú ne ngāueʻaki ʻi he ngāue fakamalangá ʻa e meʻa naʻá ne ako ʻi he fakatahá.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share