“Ko Eni Ia ʻa e Moʻui Taʻengata”
1 Ko e ngaahi lea ʻa Sīsū ʻoku hiki ʻi he Sione 17:3 ke fai ha tokanga fakamātoato ki ai. Naʻá ne fakaʻuhingaʻi ʻa e meʻa naʻá ne leaʻakí—ko hono ʻiloʻi ʻa e ʻOtuá mo Kalaisí ʻoku iku atu ia ki he moʻui taʻengata! Ka ko hono ʻiloʻi pē ʻo Sihova mo Sīsuú te tau maʻu ai ʻa e pale ko e moʻui taʻengatá? ʻIkai. Naʻe ʻilo ʻe he kau ʻIsilelí ko Sihova ʻa honau ʻOtuá, ka ko ʻenau tōʻonga moʻuí naʻe ʻikai ke tapua mai ai ʻa e tui ko iá. Ko hono nunuʻá, naʻe mole meiate kinautolu ʻa ʻene hōifuá. (Hō. 4:1, 2, 6) ʻI he ʻahó ni ʻoku laui miliona nai ʻa e kakai “ʻoku ʻi ai haʻanau mamahiʻi ʻa e ʻOtua, ka ʻoku ʻikai fou ʻi he ʻilo totonu.” (Loma 10:2) ʻOku fiemaʻu ke nau hoko ʻo ʻiloʻi ʻa Sihova, “ko e Otua moʻonia pe taha,” pea ke ako ki he founga ke lelei ai ʻa e tauhi kiate iá. Ke fakahoko ʻení, ʻi he lolotonga ʻo Nōvemá te tau tuʻuaki atu ai ʻa e tohi ko e ʻIlo ʻA Ia ʻOku Taki Atu ki he Moʻui Taʻengatá. Ko e hā ʻa e fakaofiofi te ke ngāueʻaki ʻi hono tuʻuaki ʻa e tohi ko e ʻIlo? Ko e ngaahi fokotuʻu ʻeni ʻe niʻihi ʻe tokoni nai kiate koe.
2 Koeʻuhi ko e foʻou ki he kakai tokolahi taha ʻa e fakakaukau ʻo e moʻui taʻengata ʻi he māmaní, ko e talateu ʻeni te ne maʻu nai ai ʻenau mahuʻingaʻiá:
◼ “ʻOku mau ʻeke ki homau ngaahi kaungāʻapí ha fehuʻi. Kapau ʻoku fakaafeʻi koe ke ke moʻui taʻengata ʻi ha māmani hangē ko ʻení, te ke tali ʻa e fakaafé? [Fakahā ange ʻa e fakatātā ʻi he peesi 4-5 ʻi he tohi ko e ʻIlo. Tuku ke ne tali.] ʻE lava ke hoko moʻoni ʻeni ʻo ke fiefia ai ʻi he moʻuí. Ka ko e hā te ke pehē ʻe malava ke ke fai kae lava ke sio ai ʻe hoko moʻoni ʻeni kiate koe? [Tuku ke ne tali.] Fakatokangaʻi ʻa e ngāue ʻoku fiemaʻú fakatatau ki he Sione 17:3. [Lau.] Ko e tohi ko ʻení ʻokú ne tokoniʻi ʻa e tokolahi ke nau maʻu ʻa e faʻahinga ʻilo makehé ni. Te ke saiʻia ke ke maʻu haʻo tatau ke lau? [Tuku ke ne tali.] ʻI heʻeku ʻaʻahi hoko maí, ʻe lava ai ke ta pōtalanoa pe ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻoku ʻuhinga lelei ai ke tui ʻe malava ke ta maʻu ʻa e moʻui taʻengatá ʻi heni tonu ʻi he māmaní.”
3 ʻI he taimi te ke toe ʻaʻahi ai ki he faʻahinga naʻa mou fetalanoaʻaki ʻi he Sione 17:3, te ke hoko atu nai ʻi he founga ko ʻení:
◼ “Lolotonga ʻeku ʻaʻahi fakamuimui maí, naʻá ku lau ai ʻa e ngaahi lea fakamānako ʻa Sīsū ʻi he Sione 17:3, ʻa ia ʻokú ne fakapapauʻi mai kiate kitautolu ko hono ʻiloʻi ʻo e ʻOtuá pea mo iá, ʻoku iku atu ia ki he moʻui taʻengatá. Ka ko e kakai tokolahi ʻoku nau tui ko e moʻui lelei angé ʻe malava ke toki maʻu pē ia ʻi hēvani. ʻOku anga-fēfē hoʻo ongoʻi fekauʻaki mo e meʻa ko iá? [Tuku ke ne tali.] Kapau ʻoku ofi mai hena ʻa e tohi naʻá ku tuku atu kiate koé, te u saiʻia ke fakahā atu kiate koe ha ngaahi veesi Tohitapu ʻe niʻihi ʻoku fakamoʻoniʻi ai ʻe fakafoki mai ki he māmaní ʻa e Palataisí. [Fakamatalaʻi ʻa e palakalafi 11-16 ʻi he peesi 9-10 ʻi he tohi ko e ʻIlo.] ʻI heʻeku ʻaʻahi hoko maí, te u saiʻia ke fakahā atu ai kiate koe ʻa e ʻuhinga ʻoku lava ke ke falala ai ki he ngaahi talaʻofa ko ʻeni ʻoku maʻu ʻi he Tohitapú. Ki muʻa iá, mahalo te ke lava ʻo lau ʻa e vahe 2 ʻi hoʻo tatau ʻo e tohí.”
4 Ko ha tuʻuaki ʻeni te ke saiʻia nai ke ngāueʻaki ki he kakai ʻoku nau hehema fakalotú:
◼ “Kuo mau talanoa mo homau ngaahi kaungāʻapí fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku lahi pehē ai ʻa e ngaahi lotú ʻi he māmaní. Ko e faʻahinga lotu kehekehe ʻe 1,200 ʻoku ʻi he ʻIunaite Setete ʻataʻatā pē, pea laka hake ʻi he 10,000 ʻi he māmaní kātoa. Ka, ʻoku taha pē ʻa e Tohitapú. ʻI hoʻo fakakaukaú, ko e hā ʻoku ʻi ai ai ʻa e puputuʻu ʻi he ngaahi lotú? [Tuku ke ne tali. Fakaava ʻa e tohi ko e ʻIlo ki he vahe 5, pea lau ʻa e palakalafi 1.] Te ke maʻu ʻa e ngaahi tali fakafiemālie ki he ngaahi fehuʻi ko iá ʻaki hono lau ʻa e vahe ko ʻení. Te u fiefia ke tuku ʻa e tohí maʻau kapau te ke saiʻia ke sivisiviʻi ia.” Kapau ʻoku tali lelei, fai ha ngaahi fokotuʻutuʻu pau ke toe foki, pea ke pehē: “ʻI he taimi te u toe foki mai aí, mahalo pē te ta fetalanoaʻaki pe ko e kotoa ʻo e ngaahi lotu ʻoku ʻalu ʻi he ngaahi hala kehekehé ʻoku fakatau ki he feituʻu pē taha.”
5 ʻI he taimi te ke toe foki ai ke hoko atu ʻa e fetalanoaʻaki fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku lahi ai ʻa e ngaahi lotú, ʻe lava ke ke leaʻaki ʻeni:
◼ “ʻI heʻeta fetalanoaʻaki fakamuimuí, naʻá ku langaʻi hake ai ʻa e fehuʻi pe ko e ngaahi lotu kotoa ʻoku nau ʻi he ngaahi hala kehekehé ʻoku fakatau atu ki he feituʻu pē taha. Ko e hā hoʻo fakakaukau fekauʻaki mo iá? [Tuku ke ne tali.] Te u saiʻia ke fakahā atu kiate koe ʻi he tohi naʻá ku tuku atú ʻa e meʻa naʻe leaʻaki ʻe Sīsū ʻo kau ki he meʻá ni. [Huke ki he vahe 5 ʻi he tohi ko e ʻIlo, pea lau ʻa e palakalafi 6-7, kau atu ki ai mo e Mātiu 7:21-23.] Te ke fifili nai ki he ʻuhinga ʻoku fuʻu mahuʻinga ai ke ʻilo moʻoni ʻa e meʻa ʻoku finangalo ki ai ʻa e ʻOtuá. Te ke ʻilo ko e ngaahi palakalafi hoko maí ʻe ʻaonga ʻaupito. Kātaki ʻo lau ʻa e toenga ʻo e vahe ko ʻení. Ko e taimi hoko mai te u haʻu aí, te u saiʻia ke fakahā atu kiate koe ʻa e mahuʻinga ʻo hono maʻu ʻa e ʻilo kānokano ʻo e Tohitapú.”
6 Ko ha fakaofiofi hangatonu ʻoku faʻa lavameʻa ʻi hono kamata ha ngaahi ako Tohitapu. Ko ha talateu ʻeni ʻoku fokotuʻu mai ʻa ia ʻoku ʻasi ʻi he peesi 12 ʻo e tohi “Reasoning”:
◼ “Ko ʻeku ʻaʻahi maí ke tuʻuaki atu kiate koe ha ako Tohitapu ʻi ʻapi. Kapau ʻe malava, te u saiʻia ke fakamoleki ha ngaahi miniti siʻi pē ke fakahāhaaʻi ʻa e founga ʻoku fetalanoaʻaki ai ʻi he Tohitapú ʻi ʻapi ʻi ha tuʻunga ko ha fāmili ʻi he ngaahi fonua ʻe 200 nai. ʻE lava ke ta ngāueʻaki ha niʻihi ʻo e ngaahi tuʻunga lea ko ʻení ko ha makatuʻunga ki ha fetalanoaʻaki. [Fakahā ange ʻa e ngaahi meʻa ʻi loto ʻi he tohi ko e ʻIlo.] Ko fē ha taha heni ʻoku tautefito ʻa hoʻo mahuʻingaʻia aí?” Tatali ke fai ʻa e fili ʻa e tokotahá. Huke ki he vahe ko ia naʻe filí, pea kamata ʻa e akó ʻi he ʻuluaki palakalafí.
7 Ko ha toe fakaofiofi lavameʻa ʻeni ʻe taha te ke lava ke ʻahiʻahi ke kamata ha ngaahi ako:
◼ “ʻOku ou akoʻi ha ngaahi lēsoni faka-Tohitapu taʻetotongi pea ʻoku ʻi ai ʻa e faingamālie ʻi heʻeku fakahokohokó ki ha toe ako ʻe taha. Ko e tokoni ko ʻeni ki he ako Tohitapú ko e meʻa ia ʻoku mau ngāueʻakí. [Fakahā ange ʻa e tohi ko e ʻIlo.] Ko e akó ʻoku feʻunga pē ki ha ngaahi māhina siʻi pea ʻoku tokonaki mai ai ʻa e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: Ko e hā ʻoku fakangofua ai ʻe he ʻOtuá ʻa e faingataʻá? Ko e hā ʻoku tau tupu ai ʻo motuʻa pea maté? Ko e hā ʻoku hoko ki he faʻahinga naʻa tau ʻofa ai kuo maté? Pea ko e hā ʻa e founga ʻe lava ke tau ʻunuʻunu ofi ai ki he ʻOtuá?” Pea toki ʻeke ange, “Fēfē ke u fakahaaʻi atu ʻa e akó kiate koe?” Kapau ʻoku ʻikai tali ʻa e tuʻuaki ʻo e akó, ʻeke ange kapau ʻe saiʻia ʻa e tokotahá ke ne maʻu ʻa e tohi ko e ʻIlo ke ne lau pē ʻe ia. Kapau ʻokú ne palōmesi mai te ne lau ia, tuku ʻa e tataú ai.
8 Ko ha koloa ē ko e ʻilo kānokano ʻo e ʻOtuá mo Kalaisi ki he tokotaha kotoa pē ke ne maʻu ia! Ko hono maʻu iá, ʻoku iku moʻoni atu ia ki he moʻui taʻengata ʻi he ngaahi tuʻunga haohaoa. ʻOfa ke tau ngāueʻaki ʻa e faingamālie kotoa pē lolotonga ʻo Nōvemá ke vahevahe mo e niʻihi kehé ʻi he ʻilo ʻoku taki atu ki he moʻui taʻengatá.