Feilaulauʻi-Kita Neongo ʻa e Palopalema Fakaemoʻuileleí
Ko Maria Lúcia mei Pelēsila ʻokú ne moʻua ʻi he mahaki ʻokú ne fakatupunga ʻa e tokolahi ke mole ʻenau malava ke fanongó pea faai atu pē ʻo nau kui. Naʻe fanauʻi ia ʻokú ne tuli pea naʻá ne ako ʻa e lea fakanoá ʻi heʻene kei siʻí. Fakafuofua ki hono taʻu 30 naʻe kamata ke mole ʻene vakaí. Neongo ʻa e ngaahi pole naʻe fekuki mo Maria Lúcia naʻe ʻikai ke ne fakamavaheʻi ia. ʻI he taimí ni, ʻokú ne taʻu 70 tupu pea ʻokú ne kei fiefia pē mo maʻu ha moʻui mohu ʻuhinga.
Naʻe fetuʻutaki ʻa Maria Lúcia mo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻi he 1977, ki muʻa ia ke ne kuí. ʻOkú ne fakamatala: “Naʻá ku fetaulaki mo hoku toʻu ako ko Adriano ʻa ia naʻá ne toki hoko ko ha Fakamoʻoni. Naʻá ne vahevahe mai ʻa e talaʻofa ʻa e ʻOtuá ki he māmani palataisi ʻi he kahaʻú ʻa ia ko e kakaí kotoa te nau moʻui lelei ʻi ha tuʻunga haohaoa. Naʻe maongo kiate au ʻa e meʻa naʻá ne tala maí pea naʻá ku tali ha ako Tohi Tapu. Taimi nounou mei ai naʻe kamata ke u maʻu fakataha ʻi ha fakatahaʻanga ʻi Rio de Janeiro ʻa ia ko e ngaahi fakataha ʻe niʻihi naʻe liliu ki he lea fakanoá. ʻI he tokoni ʻa Sihová naʻá ku fakalakalaka fakalaumālie pea naʻá ku papitaiso ʻi Siulai 1978.”
Hili ha vahaʻa taimi naʻe hiki ʻa Maria Lúcia ki ha fakatahaʻanga ʻa ia naʻe ʻikai ha Fakamoʻoni ʻe taha ʻe poto ʻi he lea fakanoá. ʻI he kamatá, naʻe hoko eni ko ha pole koeʻuhí naʻe ʻikai ke ne mahinoʻi ʻa e meʻa naʻe leaʻaki ʻi he ngaahi fakatahá. Naʻe tokoniʻi ia ʻe ha ongo kaungātui. Naʻá nau tangutu fakataha mo ia pea hiki ha ngaahi nouti ke fakamatalaʻi ʻa e ngaahi meʻa naʻe leaʻakí. “ʻI ʻapí,” ko e lea ia ʻa Maria Lúcia, “Naʻá ku toutou lau ʻa e ngaahi noutí ke u lava ʻo mahinoʻi ʻa e fakamatalá. Ki mui aí, ko e ongo tuofāfine ko ení naʻá na ako ʻa e lea fakanoá pea naʻá na hoko ko ʻeku ongo fakatonulea.”
ʻI he fakaʻaʻau ke toe kovi ange ʻa e vakai ʻa Maria Lúcia naʻe ʻikai lava ke ne toe sio ki he talanoa tuhutuhu ʻa e kau fakatonuleá. Ko ia naʻe kamata ke ne ngāueʻaki ʻa e lea fakanoa maʻá e kau kuí mo e kau tulí ke fetuʻutaki ai. Ko e hā ia? ʻOkú ne fakamatala: “ʻOku ou ʻai hoku nimá ki he nima ʻo e tokotaha ʻoku fakatonulea kiate aú. ʻI he founga ko ení ʻe lava ai ke u ʻiloʻi ʻa e ngaahi fakaʻilonga ʻa e tokotaha fakatonuleá.”
ʻOku houngaʻia ʻa Maria Lúcia ʻi he ngāue ʻoku fakahoko ʻe heʻene ongo fakatonuleá. “Ko ha meʻaʻofa mahuʻinga kinaua meia Sihova,” ko ʻene leá ia, “koeʻuhi ko ʻena tokoní ʻoku lava ai ke u maʻu ʻaonga mei he ngaahi fakataha ʻa e fakatahaʻangá, ʻāsemipilií mo e fakataha-lahí.”
ʻOku kei longomoʻui ai pē ʻa Maria Lúcia ʻi he ngāue fakamalangá. ʻOku ofoofo ʻa e kau tulí ʻi heʻene feinga ke vahevahe ange ʻa e ongoongo leleí kiate kinautolu ʻo ngāueʻaki ʻa e lea fakanoa maʻá e kau tulí mo e kau kuí. Lolotonga ʻa e COVID-19, kuo fai ʻe Maria Lúcia ha tohi lahi maʻá e kau tulí fakataha mo e tokoni ʻa hono tuongaʻane ko José Antônio ʻa ia ʻokú ne tuli foki mo kui.a
Naʻe anga-fēfē ʻene fakahoko iá? “ʻOku ou ngāueʻaki ha laʻi pelesitiki ke tokoni ki heʻeku tohí ke hangatonu mo hono fakapalakalafí,” ko ʻene lea iá. ““Oku lelei ʻaupito ʻa e manatu ʻa José Antônio. ʻOkú ne fokotuʻu mai ʻa e ngaahi kaveingá mo e ngaahi konga Tohi Tapú pea ʻoku ou fakakau ia ʻi he tohí. ʻOku ou feinga ke faitohi ʻi ha founga ʻe mahinoʻi ai ʻe he kau tulí. ʻOku ʻikai ke alāanga ʻa e kau tuli kotoa mo e faʻunga ʻo e faitohí.”
Neongo ko Maria Lúcia ʻokú ne kui ʻaupito ka ʻokú ne hokohoko atu ʻa e faivelengá. Ko Karoline ko e taha ʻi heʻene ongo fakatonuleá ʻokú ne pehē: “ʻOku fai kotoa ʻe Maria Lúcia ʻa ʻene ngaahi ngāue fakaʻapí pea tauhi hono falé ke maʻa mo maau. ʻOkú ne saiʻia ke feimeʻakai pea vahevahe atu ia ki hono ngaahi kaungāmeʻá.”
Ko Jefferson, ʻokú ne ngāue ko ha mātuʻa ʻi he fakatahaʻanga ʻa Maria Lúcia ʻokú ne pehē: “ʻOku ʻofa lahi ʻaupito ʻa Maria Lúcia kia Sihova. Pea ʻokú ne ʻofa ʻi he kakaí. ʻOkú ne fai maʻu pē ʻa e ngaahi meʻa ke maʻu ʻaonga mei ai ʻa e niʻihi kehé. Ko ha tokotaha feilaulauʻi-kita ia.”—Filipai 2:4.
a Naʻe hoko ʻa José Antônio ko e taha ʻo e Kau Fakamoʻoní pea naʻá ne papitaiso ʻi he 2003. Hangē pē ko Maria Lúcia, naʻe fanauʻi ia ʻokú ne tuli pea faai atu pē ʻo ne kui.