U nga timiseya ambari wa gu khunguvanyiswa

1. Makategwa muni hi ma manago khu gu gira gipandre nya hengeledzano ya Jehovha?

HI NGU tsaka ngudzu khu gu gira gipandre nya hengeledzano ya Jehovha matshigoni yaya nyo garadze. Womi mafuni momu wu ngu garadza ngudzu, ganiolu Jehovha a hi ningide vandriyathu gasi gu hi phasa. (Ndzi. 133:1) Uye a ngu hi phasa gu mana litsako ndrangani. (Efes. 5:33–6:1) Uye a ngu hi ninga guti hi gu vbwetago gasi hi pala gu garadzega ni gu mana litsako.

2. Ginani u yedego gu gira, nigu khu ginani?

² Hi yede gu dzi garadza, gasi hi simama gu thumeya Jehovha khu gutumbega. Khu ginani? Kholu dzimbe dzitepo hi nga khunguvanyega khesi vambe va girago mwendro gu ganeya. Ethu hi nga dzipwa na hi vbede tshivba tepo hi girago sihoso, ngudzu-ngudzu ha gu gira sihoso sasimweso khu gu phindra-phindra. Hi yede gu simama gu timiseya thumoni ga Jehovha 1) tepo ndriyathu a hi khunguvanyisago 2) tepo pari yathu nya wugadzi yi hi khunguvanyisago ni 3) tepo hi dzipwago na hi vbede tshivba khu sihoso hi giridego. Avba nya ndrima yeyi, hi na bhula khu siemo sesi. Hi na wona gambe esi hi nga si hevbulago ga vathu va khumbugwago omu nya Bhibhiliya.

SIMAMA GU TUMBEGA GA JEHOVHA TEPO VANDRIYATHU VA GU KHUNGUVANYISAGO

3. Vathu va Jehovha vo tshangana ni gigaradzo muni?

³ Gigaradzo. Vandriyathu nyo khaguri si nga gira na vari ni makhalelo ma hi gorosago. Vambe adzina saye va nga hi khunguvanyisa mwendro gu hi phara khu ndziya nya mba yadi. Nigu madhota nayo ma nga gira sihoso. Sigaradzo sesi si nga gira vathu nyo khaguri va kanakaneya hengeledzano ya Nungungulu. Wulangani nya gu va simama gu thumeya Nungungulu khu “monyo moyo”, avo va nga ema gu tshangana ni vale va nga va khunguvanyisa mwendro kamo gu ema gu hongola mitshanganoni. (Sof. 3:9) Ina isoso wugengeyi? Hongoleni hi wona esi hi nga si hevbulago khu giyeyedzo gya muthu a khumbugwago omu nya Bhibhiliya a tshanganidego ni giemo nyo fane.

4. Sigaradzo muni Pawulo a tshanganidego naso?

⁴ Giyeyedzo nya Bhibhiliya. Mupostoli Pawulo a di gu dziti gu khuye vandriyaye nya Makristo kha va vbeleya. Khu giyeyedzo, vathu nyo khaguri libandlani ga Jerusalema kha va nga ba va khodwa gu khavo uye a diri mupizane tepo va nga muti. (Mith. 9:26) Khu gu landreya, vathu nyo khaguri va di ganeya silo nyo vivbe khuye gasi vambe va si mu tumbe. (2 Kor. 10:10) Pawulo wonide lidhota na li gu hunga makungo nya mba yadi ma nga hadzi gu tshunganisa vambe. (Gal. 2:11, 12) Nigu gambe, Pawulo khunguvanyisidwe khu mweyo nya dzipari dzaye, a gu Marko. (Mith. 15:37, 38) Pawulo adzina saye na dzumelede sigaradzo sesi si mu gira a ema gu tshangana ni ava va nga mu khunguvanyisa. Ambari ulolo, uye simamide gu vega gupima avbo nya makhalelo nya yadi ya vandriyaye ni gu simama gu thumeya Jehovha khu gu tumbega. Ginani gi phasidego Pawulo gu timiseya?

5. Ginani gi phasidego Pawulo gu mba tsukula vandriyaye? (Vakolosi 3:13, 14) (Wona fotu.)

⁵ Pawulo a di gu haladza vandriyaye. Lihaladzo eli Pawulo a nga ba ari nalo khu vambe li mu phaside gu vega gupima avbo nya makhalelo yawe nya yadi nasiri avbo nya sihoso sawe. Nigu gambe lihaladzo li phaside Pawulo gu gira esi a lovidego omu ga Vakolosi 3:13, 14. (Leri.) Wona edzi Pawulo a pharidego khidzo Marko. Ambari olu Marko a nga diga enga Pawulo ndrani nya thumo waye nyo pheye nya wumisiyonariyo, Pawulo kha simama gu mu zangareya. Khu gu landreya, Pawulo a di loveya lidangaliya libandla la Vakolosa na gu zundza Marko kha nga githumi kwathu nya lisima gi mu ‘phasedzelago ngudzu.’ (Kol. 4:10, 11) Tepo Pawulo a nga ba a khotedwe Roma a di lomba Marko gasi aya mu phasedzela. (2 Thim. 4:11) Khu lisine, Pawulo kha tsukula vandriyaye. Ha gu hevbula ginani khu giyeyedzo gya Pawulo?

6-7. Ginani gi na hi phasago gu yeyedza lihaladzo vandriyathu ambari va gu hi khunguvanyisa? (1 Johane 4:7)

⁶ Esi hi si hevbulago. Jehovha a gu vbweta gu khuye hi yeyedza lihaladzo vandriyathu. (Leri 1 Johane 4:7.) Tepo vandriyathu va hi pharago khu ndziya nya mba yadi, hi nga tumba gu khethu kha va nga ba va vbweta gu hi khunguvanyisa ni gu avo va gu zama gu gira esi Jehovha a ganeyago gu khuye khyadi. (Mav. 12:18) Nungungulu a ngu haladza sithumi saye nyo tumbege ambari sa gu gira sihoso. Ambari ha gu gira sihoso, uye a gu simama gu khala pari yathu nigu kha simami gu hi zangareya. (Ndzi. 103:9) Ethu hi ngu bonga ngudzu kholu Jehovha a hi divaleyago nigu hi yede gu mu pimedzeya khu gu divaleya vambe. — Efes. 4:32–5:1.

⁷ Dundruga gu khuwe kha nga olu mahegiso nya litigo leli ma hidzimeyago, gu vbwetega hi khala vbafuvbi ga vandriyathu. Hi nga vireya gu wugedwa khu tshivba. Adzina hi nga khothedwa khu kotani nya gukhodwa. Sa gu girega isoso, hi na vbweta ngudzu giphaso gya vandriyathu guvbindra gale. (Mav. 17:17) Wona esi si dugeledego Josepa lidhota li vbanyago Espanha. Uye ni vambe vandriyathu va di khothedwe khu gu mba dzi bedzedzeya omu nya politika. Uye wari, khuye: “Khu kotani nya olu hi nga ba hi vbanya gumogo pasoni, si di gu hi vbevbugeya gu gorosana khu gyathu. Hi di yede gu laphiseyana monyo hi bwe hi divaleyana khu myonyo yathu yatshavbo. Isoso si hi phaside gu pwanana ni gu khathaleyana. Ethu hi di gu randredwe khu vathu va nga ba va si thumeyi Jehovha. Litshigu nyo khaguri nyi di dzi bayisa, libogo langu li di gu bhandrisidwe nigu kha nya nga ba nyi si kodza gu gira silo nyabune. Ganiolu, moyo nya vandriyathu a di nyi handzeya sombo a bwe a nyi khathaleya khu dzimbe dzindziya. Nyi wonide lihaladzo nya lisine tepo nyi nga ba nyi li vbweta.” Hi na ni sighelo nya sadi gasi gu lulamisa sigaradzo hi gu naso ni vandriyathu olu.

TIMISEYA TEPO U KHUNGUVANYISWAGO KHU PARI YAGO NYA WUGADZI

8. Mipatwa yi nga tshangana ni sigaradzo muni?

⁸ Gigaradzo. Yatshavbo mapango ma ngu tshangana ni sigaradzo. Bhibhiliya ya gu si vega guagani gu khiyo ava va tshadhago va na manega ni “sigaradzo guvbanyani gwawe.” (1 Kor. 7:28) Khu ginani? Kholu mwama ni nyamayi vathu nya mba vbeleya, va na ni makhalelo nyo hambane nigu va ngu gola silo nyo hambane. Avo adzina va na ni mavbanyelo ni mitumbunugo nyo hambane. Khu gu gimbiya nya tepo, u nga tugula silo u nga ba u si si kodzi gu si wona ga pari yago nya wugadzi na wu si tshadhi. Silo sesi si nga vanga sigaradzo. Wulangani nya gu dzumeye sigaradzo va tshanganago naso ndrani nya mutshadhu wawe va bwe va si lulamisa, avo va nga ningana nandru. Avo va nga wona gu khavo ndziya nya yadi nya gu lulamise sigaradzo gu digana mwendro gu tshula mutshadhu. Ganiolu, ina va na tsaka kamo khu gu tshula mutshadhu?b Hongoleni hi hevbulani khu giyeyedzo gya nyamayi moyo a khumbugwago omu nya Bhibhiliya a nga simama na tumbegide ga Jehovha ambari olu mwama waye a nga ba a lemedzisa womi waye.

9. Gigaradzo muni Abhigayili a tshanganidego nagyo?

⁹ Giyeyedzo nya Bhibhiliya. Abhigayili a di gu tshadhide ni Nabhali, oyu Bhibhiliya yi mu ranago nga muthu nya makolo ni dzihanyi. (1 Sam. 25:3) Khu lisine, si di gu garadzeya Abhigayili gu vbanya ni mwama nya nga yoyo. Ina Abhigayili a di gu manide lithomo gasi gu tshula mutshadhu? Ina. Uye a manide lithomo lolo, tepo Dhavhidhe, oyu a nga hadzi gu khala pfhumu ya Isarayeli a nga vbweta gu songa mwama waye kholu a nga mu vala gumogo ni vathu vaye. (1 Sam. 25:9-13) Abhigayili adzina saye, na thavide a bwe a dzumeleya Dhavhidhe gu songa Nabhali. Ambari ulolo, uye a di lomba Dhavhidhe gasi a si songi Nabhali. (1 Sam. 25:23-27) Ginani gi nga mu kutsa gu gira isoso?

10. Ginani adzina saye gi kutsidego Abhigayili gu simama gu timiseya ndrani nya mutshadhu waye?

¹⁰ Abhigayili a di gu haladza Jehovha, nigu a di gu ninga githawo milayo yi ganeyago khu mutshadhu. Nya mba kanakana, uye a di gu siti esi Nungungulu a embedego Adhamu ni Evha tepo a nga gira mutshadhu nyo pheye. (Gen. 2:24) Abhigayili a di gu dziti gu khuye mutshadhu gilo nyo hathege ga Jehovha. Uye a di gu vbweta gu tsakisa Nungungulu, nigu isoso khiso si nga mu kutsa gu gira satshavbo a nga si kodza gasi gu vbulugisa ndranga yaye, gupata ni mwama waye. Uye a di dzegeya gu gira gilogyo gasi gu himbedzeya Dhavhidhe gu songa Nabhali. Uye a di gu dzi emisede gu lomba divalelo ga silo nya gu khandruye a nga si khutha. Khu lisine, Jehovha a di gu gola nyamayi yoyo nyo tiye hwambo ni gu dzi nogisa. Ginani egi vagadzi ni vama va gi hevbulago khu giyeyedzo gya Abhigayili?

11. a) Ginani egi Jehovha a vireyago gu khuye mipatwa yi gira? (Vaefeso 5:33) b) Ginani u gi hevbulago khesi Carmen a giridego gasi gu vbulugisa mutshadhu waye? (Wona fotu.)

¹¹ Esi hi si hevbulago. Jehovha o vbweta gu khuye mwama ni ngadzi va simama vatshavbo ambari so ba si va garadzeya gu vbanyisana. Nungungulu a ngu tsaka ngudzu tepo a wonago mipatwa na yi gu dzi garadzeya gu lulamisa sigaradzo sawe ni gu yeyedzana lihaladzo ni githawo khu gyawe. (Leri Vaefeso 5:33.) Wona giyeyedzo gya Carmen. Hwane nya 6 myaga na tshadhide, Carmen a di pheya gu hevbula ni Dzifakazi dza Jehovha a bwe a bhabhatiswa. Carmen wari, khuye: “Mwama wangu kha tsakiswa khu makungo nyi hungidego. A di pheya gu pweya lidiwo Jehovha. Uye a di gu khaleya gu nyi vala a bwe a nyi thurugiseya gu khuye a na nyi diga.” Ambari ulolo, Carmen timisede ndrani nya mutshadhu waye. Gipimo nya 50 myaga, uye dzi garadzede gu yeyedza lihaladzo ni githawo mwama waye. A gu engedza gambe gu khuye: “Hwane nya myaga nyo khaguri, nyi pwisiside edzi mwama wangu a nga ba a dzipwa khidzo nyi bwe nyi ganeya naye khu ndziya nya yadi. Guti gu kheni mutshadhu gilo nyo hathege mahoni ga Jehovha, si nyi kutside gu gira satshavbo nyi nga si kodza gasi gu wu vhikeya. Eni gima kha nya tsukula mutshadhu wangu, kholu nyi ngu haladza Jehovha.”c Wa gu tshangana ni sigaradzo ndrani nya mutshadhu wago, tumba gu khuwe Jehovha a na gu seketeya a bwe a gu phasa gu timiseya.

U NGA EMI GU THUMEYA JEHOVHA TEPO U DZIPWAGO NA WU VBEDE TSHIVBA KHU KOTANI NYA SIHOSO U GIRIDEGO

12. Gigaradzo muni adzina saye hi nga tshanganago nagyo ha gu gira gighoho nya gikhongolo?

¹² Gigaradzo. Hi nga vbeya tshivba ha gu tshuka hi gira gighoho nya gikhongolo. Bhibhiliya yi ngu ganeya gu khiyo sighoho sathu si nga hi gira hi ‘tshaniseka.’ (Ndzi. 51:17) Ndriyathu moyo nyo pwani khu Robert, a dzi garadzede khu myaga nya yingi gasi gu ninganedwa gu thuma kha nga muphasedzeyi nya libandla. Ambari ulolo, uye a di gira gighoho nya gikhongolo, iso si nga mu gira a dzipwa na si tumbegi ga Jehovha. Uye wari, khuye: “Nyi di pheya gu lemeledwa khu livhalo, nga khatshi nyi di rwala gighodho khu kotani nya esi nyi nga gira. Hwane nya isoso nyi di pheya gupwa ndrani. Nyi di liya nyi bwe nyi gombeya ga Jehovha. Nyi di gu pimisa gu kheni Nungungulu kha na nga nyi engiseya gambe. Khu ginani? Kholu kha nya tumbega gwaye.” Ha gu gira gighoho nya gikhongolo, hi nga dzipwa honga hi bwe hi pheya gu pimisa gu khethu Jehovha a di hi diga nigu hi mwalo gambe gighelo nya gu mu thumeye. (Ndzi. 38:4) Wa gu ba u dzipwa khu ndziya yeyi, dundrugeya khu siyeyedzo nyo khaguri sa omu nya Bhibhiliya nya vathu va nga simama gu thumeya Jehovha ambari va nga gira sighoho nya sikhongolo.

13. Gighoho muni nya gikhongolo Pedro a giridego nigu khu sevbini simbe sihoso a giridego na si giri gighoho gyogyo?

¹³ Giyeyedzo nya Bhibhiliya. Ga wutshigu nyo hegise Jesu na si gufi, Pedro a di gira sihoso nya singi, nigu khu kotani nya isoso a di gira gighoho nya gikhongolo. Gupheya, Pedro a di yeyedza gu khuye a di gu dzi tumba ngudzu, khu gu ganeya gu khuye a di hadzi simama na tumbegide ambari vambe vapostoli va gu diga Jesu. (Marko 14:27-29) Khu gu landreya, na va romo thembweni ga Getsemani, Pedro a di tandrega gu khala na khendzugide khu dzitepo nya dzingi. (Marko 14:32, 37-41) Khu gu landreya, Pedro a di diga Jesu tepo a nga vbweta gu modwa khu vathu nya vangi. (Marko 14:50) Khu gu hegisa, Pedro a di bomba guraru gu khuye kha muti Jesu a bwe a sambanya. (Marko 14:66-71) Ginani Pedro a giridego tepo a nga tugula gu khuye a di gu giride gighoho nya gikhongolo? Uye a di garadzega ngudzu, a pheya gu liya a bwe a dzipwa na vbede tshivba khu kotani nya esi a giridego. (Marko 14:72) Dundrugeya khu wuvi Pedro a wu pwidego hwane nya gu ba Jesu a songidwe. Adzina saye Pedro a dzipwide na si phasi gilo.

14. Ginani gi phasidego Pedro gu simama gu thumeya Jehovha? (Wona kapa.)

¹⁴ Pedro simamide gu thumeya Jehovha khu sighelo nya singi. Uye simamide ni vambe vapizane nigu avo va mu thavelede. (Luka 24:33) Nigu hwane nya gu ba Jesu a wusidwe a dzi wonegiside ga Pedro, adzina saye gasi gu mu tiyisa. (Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Khu gu landreya, wulangani nya gu konaniseye Pedro, Jesu a di mu embeya gu khuye a di hadzi gu hakha mithumo nya yikhongolo. (Joh. 21:15-17) Pedro a di gu dziti gu khuye a di gu giride gighoho nya gikhongolo, ganiolu simamide gu gira esi nya sadi. Khu ginani? Kholu a di gu tiyisega gu khuye Jesu kha nga ba a mu tsukude. Nigu vandriyaye va liphuvboni va simamide gu mu seketeya. Ginani hi gi hevbulago khu giyeyedzo gya Pedro?

15. Ginani egi Jehovha a vbwetago gu khuye hi tiyisega gwagyo? (Ndzimo 86:5; Varoma 8:38, 39) (Wona fotu.)

¹⁵ Esi hi si hevbulago. Jehovha o vbweta gu khuye hi tiyisega gu khethu a ngu hi haladza nigu a dzi emisede gu hi divaleya. (Leri Ndzimo 86:5; Varoma 8:38, 39.) Tepo hi ghohago hi ngu dzipwa nandru. Isoso si olovelegide nigu si ngu vbwetega. Ganiolu, kha hi yeli gu pimisa gu khethu Jehovha kha hi haladzi gambe nigu gima kha na nga hi divaleya. Wulangani nya isoso, hi yede gu dzegeya gu lomba giphaso. Robert a khumbugidwego gupheyani wari, khuye: “Eni nyi di ghoha kholu nyi di tumba tshivba yangu gasi gu pala gilingo.” Uye a di wona gu khuye a di yede gu ganeya ni madhota. A gu engedza gu khuye: “Tepo nyi nga ganeya ni madhota, ayo ma nyi phaside gu wona edzi Jehovha a nyi haladzago khidzo. Madhota kha ma nyi tsukula. Ayo ma di nyi phasa gu khodwa gu kheni Jehovha kha nyi tsukula.” Anethu hi nga tiyisega gu khethu Jehovha a ngu hi haladza ngudzu nigu a na hi divaleya ha gu dzi laya khu lisine, ha gu lomba giphaso hi bwe hi zama gu mba gira sihoso sasimweso. (1 Joh. 1:8, 9) Ha gu tiyisega gu khethu Jehovha a ngu hi haladza nigu o vbweta gu hi divaleya, kha hi na nga ema gu mu thumeya ambari ha gu gira gihoso.

16. Khu ginani u dzi emisedego gu timiseya thumoni ga Jehovha?

¹⁶ Jehovha a ngu ninga ngudzu lisima gudzigaradza hi gu girago gasi gu mu thumeya dziteponi dzedzi nyo garadze. Khu gu phaswa khu Jehovha, hi nga si kodza gu simama gu mu thumeya khu gu tumbega tepo hi khunguvanyegago khu kotani nya sihoso hi giridego ni sihoso sa vambe. Ethu hi na simama gu haladza vandriyathu ni gu va divaleya ambari va gu hi khunguvanyisa. Hi nga yeyedza lihaladzo hi gu nalo khu Nungungulu ni githawo khu mawonelo yaye maningano ni mutshadhu, khu gu gira satshavbo hi si kodzago gasi gu lulamisa sigaradzo ndrani nya mutshadhu wathu. Nigu ha gu gira gighoho, hi nga lomba giphaso Jehovha, hi dzumeya lihaladzo ni divalelo waye hi bwe hi simama thumoni gwaye. Hi nga tiyisega gu khethu Jehovha a na hi ninga makategwa nya mangi ha gu mba garala “khu gu gira silo nya sadi.” — Gal. 6:9.