LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI yaWatchtower
LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI
yaWatchtower
Chitonga (Zimbabwe)
  • BBAYIBBELE
  • MABBUKU
  • MISWAANGANO
  • mwbr20 August map. 1-7
  • Aajanika Makani aaKabbuku Kamuswaangano waBuumi Amulimu Wesu

Vidiyo njulikuyanda tiijaniki pe

Utulekelele, kulizyachitika vidiyo niyalikuyanda kujula

  • Aajanika Makani aaKabbuku Kamuswaangano waBuumi Amulimu Wesu
  • Ajanika Makani aKabbuku Kabuumi Amulimu Wesu—2020
  • Tutwe tuniini
  • AUGUST 3-9
  • AUGUST 10-16
  • AUGUST 17-23
  • AUGUST 24-30
  • AUGUST 31–SEPTEMBER 6
Ajanika Makani aKabbuku Kabuumi Amulimu Wesu—2020
mwbr20 August map. 1-7

Aajanika Makani aaKabbuku Kamuswaangano waBuumi Amulimu Wesu

AUGUST 3-9

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | KULONGA 13-14

“Amwiime Nji Akubona Lufwutuko lwa Jehova”

w13 2/1 4

Mozesi Mwaalumi Wakali Aalusyomo

Kulakonzeka kuti Mozesi taakazi pe kuti Leza wakali kuyanda kwaanzaania Lwizi Lusalala, kuti ajule nzila yakuti maIsrayeli bakonzye kwiinda. Nikuba boobo, Mozesi wakali aachoonzyo chakuti Leza ulachita chimwi chintu kuti akwabilile bakombi bakwe. Alubo Mozesi wakali kuyanda kuti maIsrayeli babe aalusyomo luli mbuli lwakwe. Bbayibbele lyaamba kuti: “Mpoonya Musa wakaambila bantu kuti: ‘Mutayoowi pe. Amwiime nji akubona lufwutuko lwa Jehova ndwatiimucitile sunu.’” (Kulonga 14:13) Mozesi wakapa kuti maIsrayeli babe aalusyomo na? Iiyi, Bbayibbele lyaamba kuti atala amaIsrayeli: “Akaambo kalusyomo bakainda mu Lwizi Lusalala mbuli kuti bakali kwiinda anyika njumu.” (Bahebrayo 11:29) Lusyomo ndwakalaalo Mozesi lwakagwasya maIsrayeli boonse.

w18.09 26 ¶13

NguSinguzuzyoonse Pesi Ulatubikkila Maanu

Bala Kulonga 14:19-22. Yeeyela kuli aamwi amaIsrayeli, kunembo lyanu kuli Lwizi Lusalala musule kakuli basilumamba baFaro. Mpawo Leza wabweza ntaamu. Musumpuululu wajoba waba kusule lyanu wasinkila basilumamba baFaro akupa kuti babe mumudima. Pesi iwebo abantu mbuli aabo muli mumumuni wachigambyo! Wabona Musa kali kutandabika kuboko kwakwe ajulu alwizi mpawo guwo pati lyapambula maanzi akupa kuti kube gwagwa pati lisika mutala. Mpawo kuli aamwi abamumpuli yanu abantu boonse azivuubwa zyanu mulikweenda aanyika njumu mulwizi. Kuzwa waawo, wabona chintu chigambya. Mulwizi oolu, wabona kakutakwe madaka pesi kakweendeka. Nikuba beenda mbichaani-mbichaani wabona kabali kuzubuka kabotu.

w09 3/15 7 ¶2-3

Tamweelede Kuluba Jehova

Nkalaki zyabantu bakuEgepita nizyakali kubbaja mumadaka, maIsrayeli boonse bakali baba kumbali aamulonga. Kuzwa waawo, Mozesi wakatandabika jaanza lyakwe muLwizi Lusalala. Jehova wakapa kuti maanzi aakali aanzaana aboole aamwi. Maanzi aayo akanikizya Faro amasooja aakwe. Basinkondonyina bamaIsrayeli boonse bakafwa. Pesi maIsrayeli bakafutuka.—Kul. 14:26-28; Int. 136:13-15.

Bantu bamuzisi zyakali aafwiifwi, bakagamba loko azyakachitika. (Kul. 15:14-16) Minyaka iili 40 yakatobela, Rahabu wakali kukkala kuJerikko wakabuzya baalumi babili bachiIsrayeli kuti: “Tuliyoowede akaambo kandinywe, . . . nkaambo twakamvwa Jehova mbwaakayuminizya maanzi aamu Lwizi Lusalala kubusyu bwanu nomwakazwa mu Egepita.” (Jos. 2:9, 10) Nikuba bantu bakali kukkala muzisi zyakatali kukomba Jehova, teebakayiluba pe nzila Jehova njakabafutulaayo bakombi bakwe. Zilaantanganana kuti maIsrayeli bakali aatwaambo twiingi twakali kukonzya kubapa kuti batalubi Jehova.

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

it-1 1117

Migwagwa Mipati Aminiini

Chiindi migwagwa mipati aminiini kuswaanizya anzila zyakali kubelesegwa aabasimabbizinesi zyakali kuswaanana aamadolopo akundawu kwakali kukkala baami kuPalesitayini. (My 20:17-19; 21:21, 22; 22:5, 21-23; Jos 2:22; Bab 21:19; 1 Sam 6:9, 12; 13:17, 18; langa KING’S ROAD.) Kuyeeyelwa kuti nzila eeyi njiyo yakali kubelesegwa aabantu bakali kuzwa kuEgepita kabaya kuFilistayini kumyuunzi yaGaza aAsikkeloni alubo niinzila yakali kubelesegwa kuti kuya kuMegido. Nzila eeyi yakali kusika kuHazori, Lwizi lwaGalilaya nkululi kuNyika alubo nzila eeyi yakali kusika kuDamaskko. Kubelesya nzila yakuFilistiya kuzwa kuEgepita kwakali kutimbwida kuti ukasike kuNyika yaChisyomezyo. Pesi Jehova wakabuzya maIsrayeli kuti babelesye nzila iimbi kuchitila kuti batapambanisigwi aamaFilisti.—Ku 13:17.

it-1 782 ¶2-3

Kulonga

Kuyeeyelwa kuti Lwizi Lusalala lwakapambwidwa aandawu iili kuchitila kuti malsrayeli bazubuke?

Kuyeeyelwa kuti nibakasika kuEtamu “kumagolelo aankanda,” Jehova wakabuzya Mozesi kuti “bapiluke akuyookkala afwaafwi aku Pihahiroti . . . kumbali aalwizi.” Eezi zyakapa kuti Faro abonaanga maIsrayeli bakali “kwiingaila mucisi kabanyongene.” (Ku 13:20; 14:1-3) Basikulanga-langa makani aamuBbayibbele bakaamba kuti kubelesya bbala lyachiHebrayo lyakuti ‘kupiluka’ kuzwa kunzila ya el Haj talyaambi ‘kusunzuluka’ naakuti ‘kuleya’ pesi lyaamba kubweeda. MaIsrayeli nibakasika aafwiifwi ankomwe yalwizi lwaSuez nkuyili Kunyika bakachincha nzila mpawo batozya kuJebel ʽAtaqah, nkwiili Kujwe kabatobelezya mulundu ulikumugaano wankomwe yalwizi nkwiili Kumbo. MaIsrayeli teebakali kukonzya pe kuchija kuti basinkondonyina bazwida kuNyika nkaambo bakazyungulukidwe aamulonga.

Makani aali atala amaponeno aabantu bachiJuda bamumwaanda wamunyaka wakusaanguna C.E., atondeezya makani aakozyenie ayaaya. (Langa PIHAHIROTH.) Pesi nkani iiyandikana njakuti tubikkile maanu kuzintu zyaambwa aaBbayibbele atala ankani eeyi kutali kumaboneno ngibakalaawo basikulanga-langa makani aamuBbayibbele. (Ku 14:9-16) Kulakonzeka kuti mpubakazubukila maIsrayeli kwakali kule ankomwe yalwizi (nkwiili kumbo kwaLwizi Lusalala) chakuti masooja aaFaro teebakali kukonzya pe kuzyunguluka nkomwe eeyo alubo teekwakali kuuba pe kuti basike mpubakabede maIsrayeli.—Ku 14:22, 23.

AUGUST 10-16

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | KULONGA 15-16

“Atutembawule Jehova Kwiinda Mukwiimba”

w95 10/15 11 ¶11

Nkamboonzi Nitweelede Kuyoowa Leza Wakasimpe?

Kunyonyoona masooja aakuEgepita nkwaakachita Jehova kwakapa kuti bakombi bakwe bamutembawule alubo kwakapa kuti zina lyakwe lilemekwe munyika yoonse. (Joshua 2:9, 10; 4:23, 24) Nisimpe zina lyaJehova lyakasumpulwa aakati kabaleza bakubeja bakuEgepita batakwe manguzu alubo bakakachilwa kufutula bakombi babo. Kusyoma baleza babo akusyoma nguzu zyamasooja kwakabapa kuti babule aakunjila. (Intembauzyo 146:3) Zilaantanganana kuti nzibakabona malsrayeli zyakapa kuti bamutembawule Jehova kwiinda mukwiimba akaambo kakuti wakabafutula.

w95 10/15 11-12 ¶15-16

Nkamboonzi Nitweelede Kuyoowa Leza Wakasimpe?

Kaansinga twakali kubbazu lyaMozesi, twakali kunooyimba katuti: “Nguni akati kabaleza uuli mbuli nduwe, O Jehova? Nguni uuli mbuli nduwe, oosalalisya? Yebo ooyelede kuyoowegwa akwiimbilwa nyimbo zyakutembaula, Oocita zintu zigambya.” (Kulonga 15:11) Kuzwa chiindi, bantu bakali kubelesya majwi aaya nibakali kwiimba. Mubbuku lyamamanino lyamuBbayibbele, mwaapostolo Johane naakali kwaambuula atala akabunga kamaKristu bananikidwe wakati: “Bakali kwiimba lwiimbo lwa Musa imuzike wa Leza alwiimbo lwa Mwanaambelele.” Nduululi lwiimbo ndubakali kwiimba? “Milimo yako mipati alimwi ilagambya, Jehova Leza, Singuzuzyoonse. Inzila zyako zililuleme alimwi nzyamasimpe, O Mwami walyoonse alyoonse. Ino mubwini nguni uutakookuyoowa O Jehova akulemeka zina lyako, nkaambo nduwe olikke uusyomeka?”—Ciyubunuzyo 15:2-4.

Nikuba mazubaano, bakombi baLeza balamulumba Leza akaambo kazintu nzyaakalenga amilawu njabapa. Bantu bazwa muzisi zyoonse balikujana chakulya chamubukombi chibagwasya kuti bataliswaanizyi muzintu zilikuchitwa munyika, akaambo kakuti batobelezya milawu iizwa kuli Leza. Munyaka amunyaka, bantu biingi balikusiya zintu zichitwa munyika akuza mumbunga yaJehova ilaabantu basalala. Chiindi Leza aakubeteka chikombelo chakubeja akugwisya zintu zibi zilikuchitika munyika, bakombi bakwe bayookkala munyika mpya kukabe kutamani.

it-2 454 ¶1

Nyimbo

Chiindi malsrayeli nibakali kwiimba, kulakonzeka kuti bakali kubelesya nzila zibili. Chimwi chiindi sikwiimba abasikuvwiila bakali kusaangunina aamwi kwiimba naakuti sikutunga wakali kutalika kwiimba mpawo basikwiimba bazoovwiila kukkorasi. MuMagwalo, nzibakali kuchita basikwiimba zyaambwa kuti ‘nkuvwiila.’ (Ku 15:21; 1Sa 18:6, 7) Amwi mabbuku aalntembauzyo alembedwe munzila iikozyenie anzila njibakali kwiimbaayo bantu chiindi, mbuli Intembauzyo 136. Nkamu zibili zipati zyabasikwiimba nyimbo zyakulumba bamuchiindi chaNehemiya bakayimba chiindi nikwakali kupedwa muduli waJerusalemu kuli Jehova, bakayimba munzila eeyi.—Ne 12:31, 38, 40-42; langa SONG.

it-2 698

Mupolofita Mwanakazi

Miriyamu ngumwanakazi wakusaanguna kwaambwa kuti mupolofita muBbayibbele. Kulakonzeka kuti Leza wakali kubuzya Miriyamu mulumbe naakuti milumbe kwiinda mukwiimba. (Ku 15:20, 21) Zilaantanganana kuti eezi nzizyo zyakapa kuti Miriyamu aAroni babuzye Mozesi kuti: “Sena [Jehova] taambauli kwiinda amulindiswe?” (My 12:2) Jehova kabelesya mupolofita Mikka wakaamba kuti, wakatuma “Musa, Aroni a Miriamu” kuti bazulwide malsrayeli chiindi nibakali kuzwa muEgepita. (Mik 6:4) Nikuba kuti Miriyamu wakaba aachilongezyo chakubelesegwa aaLeza, pesi eezi tazyaambi kuti Miriyamu wakalisumpukide kwiinda munyaandumaakwe Mozesi. Chiindi naakalisumpula, Leza wakamusubula.—My 12:1-15.

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

w11 9/1 14

Mwalizi Na?

Nkamboonzi Jehova naakasala kuti maIsrayeli balye bakwale nibakali munkanda?

Chiindi malsrayeli nibakali Kulonga kuzwa kuEgepita, kwazyiindi zibili Leza wakabuzya malsrayeli kuti balye bakwale.—Kulonga 16:13; Myeelwe 11:31.

Bakwale ntuyuni tuniini tulampa masentimita aali 18 alubo tulema kwamagileemu aali 100. Tuyuni ootu tujanika kuwestern Asia akuEurope. Muchiindi champeyo, ngatwalonga akuya kuNorth Africa akuArabia. Chiindi nitulonga tuyinda kunkomwe yalwizi lwaMediterranean katwiinda kuSinai Peninsula.

Bbuku litegwa The New Westminster Dictionary of the Bible lyakaamba kuti, bakwale “balawuluka kabatobelezya kuya luuwo pesi kuti luuwo lwachincha akutozya kumbi naakuti bakwale bakatala kuuluka akaambo kakuti bawuluka kwachiindi chilamfu, balawa aansi mpawo balala mpawaawo.” Kuti bazoosaangune lubo alweendo lwabo, bakwale balalyookezya kwazuba limwi naakuti kwamazuba aabili, eezi zipa kuti basikuvwima kubawubile kubajata. Mumwaanda wamunyaka wachi20, bantu bakuEgepita bakali kuuzizya zimwi zisi bakwale basika ku3 miliyoni munyaka amunyaka.

Kwazyiindi zibili, malsrayeli bakali kulya bakwale muchiindi chamayinza. Nikuba kuti bakwale bakali kukkala kabayinda kuSinai muchiindi eechi, pesi Jehova nguwe wakapa kuti ‘luuwo lutole’ bakwale aaba kukkeempu yamalsrayeli.—Myeelwe 11:31.

w06 1/15 31

Mibuzyo Yabasikubala

Kabali baba aachiindi chifwiifwi kabali bazwa kuEgepita, malsrayeli bakatalika kung’ung’una akaambo kachakulya. Kuzwa waawo, Jehova wakabapa mana. (Kulonga 12:17, 18; 16:1-5) Aachiindi eecho, Mozesi wakabuzya Aroni kuti: “Bweza nongo akubikka mana mulinjiyo aakkwana omeri mpoonya wiibikke kumbele lya Jehova kutegwa iyobolwe mumazyalani aanu oonse.” Lugwalo oolu lwiinkilila kunembo kaluti: “Mbubonya Jehova mbwaakalailila Musa, Aroni wakaibikka kumbele lya Bumboni kutegwa iyobolwe.” (Kulonga 16:33, 34) Mbukunga Aroni nguwe wakabikka mana munongo, nongo eeyo yakali aamana yakali kuyoobikkwa kabuli Bumboni kusikila chiindi Mozesi naakali kuzooyaka bbokesi lyaChizuminano akubikka mabwe aamulawu mukati.

AUGUST 17-23

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | KULONGA 17-18

“Bantu Balichesya Bayiisya Bamwi Akubapa Zyakuchita”

w13 2/1 6

Mozesi Wakali Kubayanda Bamwi

Mozesi wakali kubatondeezya luyando maIsrayeli. Bakalizi kuti Jehova wakali kubelesya Mozesi kuti abazulwide, nkinkaako maIsrayeli bakali kubuzya Mozesi zintu zyakali kubakataazya. Bbayibbele lyaamba kuti: “Bantu bakali kuboola akwiima kumbele lya Musa kuzwa mafwumofwumo kusikila kumangolezya.” (Kulonga 18:13-16) Atuyeeyele katubwene Mozesi kakatede kalikuswiilila maIsrayeli kabalikumubuzya zintu zibakataazya chiindi aachiindi. Nikuba boobo, Mozesi wakali kubotelwa kugwasya bantu aaba akaambo kakuti wakali kubayanda.

w03 11/1 6 ¶1

Kusyomeka Kupa Kuti Tubotelwe

Baalumi aaba bakatondeezya buntu bubotu nikuba kabatanapegwa milimu yakuchita akaambo kakuti bakali kusyomeka. Bakali kutondeezya kuti balamuyoowa Leza akuti bali aabweenzuma bulikabotu anguwe alubo teebakali kuyanda pe kumunyemya. Zyakali aantanganana kuti bantu boonse bakali kuzibona kuti baalumi aaba bakali kubeleka changuzu kuti batobelezye zyeelelo zyaLeza. Teebakali kuyanda kujana zintu munzila iitali kabotu, eezi zyakali kupa kuti batabelesyi manguzu aabo munzila iitali kabotu. Teebakali kusyomeka akaambo kakuti bakali kuyanda kubikka nzibakali kuyanda mubusena bwakusaanguna, zyakali kuyandwa aababbululu babo naakuti beenzinyina.

w02 5/15 25 ¶5

Kusyomeka Kugwasya Bantu Baluleme

Mozesi wakali aamaboneno aalikabotu alubo wakali kulibombya. Mozesi naakabula zyakuchita akaambo kwakuvula kwazintu nzyaakali kubuzigwa aamaIsrayeli, syaanyinazyala Jetero wakamubuzya kuti: Imwi milimu ipe baalumi beelela. Mozesi naakabona kuti kuli zimwi nzyaakatali kukonzya kuchita, wakachita kweendelana anzyaakabuzigwa. (Kulonga 18:17-26; Myeelwe 12:3) Muntu uulichesya upa bamwi milimu alubo tayoowi kuti bantu aabo balamutolela milimu njachita. (Myeelwe 11:16, 17, 26-29) Pesi uli aachiyandisyo chakubagwasya kuti bayinkilile kunembo mubukombi. (1 Timoteyo 4:15) Teembutweelede kuchita na andiswe?

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

w16.09 6 ¶14

“Maanza Aako Atalebuki Pe”

Aroni aHuri bakagwasya Mozesi kuti anyampule maboko chiindi nikwakali nkondo. Andiswe tulakonzya kuyanduula nzila mutukonzya kugwasya bamwi. Mbaani mbitweelede kugwasya? Tulakonzya kugwasya bachembeede, bachiswa-chiswa, bakazigwa aabamumpuli, balendeleledwe naakuti bakafwidwa. Alubo tulakonzya kugwasya bachikula balikuswaanana aabuyumu-yumu bwakusungilizigwa kuti baleke kuchita zintu zilikabotu naakuti kuyanda kuzwidilila munyika eeyi munkani zyalwiiyo, kuyanduula bunoti naakuti kuyanda kuzibinkana. (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14) Tondeezya kuti ulaandaba abamwi nimuli kuNg’anda yaBwaami, kumulimu wakukambawuka, nimulikulya aamwi naakuti nimulikwaambuula aafooni.

it-1 406

Bbayibbele

Zintu zyakalembwa aaMozesi zyakazwa kuli Leza alubo zili aamakani alaachakuchita akusumpula bukombi bwakasimpe, zilaantanganana kuti makani ngaakalemba Mozesi alagwasya. Mozesi teenguwe pe wakaliyandila kuti abe muzulwidi wamalsrayeli nkaambo kumasaangunino Leza naakamukumbila Mozesi wakakaka. (Ku 3:10, 11; 4:10-14) Nikuba kuti Mozesi wakalikakide, pesi wakapegwa manguzu aLeza kuti achite zigambyo nikuba bapayizi basimasalamusi baFaro bakazibona alubo bakazumina kuti zintu nzyaakachita Mozesi wakali kugwasigwa aaLeza. (Ku 4:1-9; 8:16-19) Zilaantanganana kuti Mozesi teenguwe pe wakalisalila kuti abe sikwaambuulila Leza akuti abe mulembi. Akaambo kakuti Mozesi wakaswiilila nzyaakabuzigwa aaLeza akuti wakagwasigwa aamuuya uusalala, wakaba mwiiminini waLeza alubo wakazoolemba zintu nzyaakali kubuzigwa muBbayibbele.—Ku 17:14.

AUGUST 24-30

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | KULONGA 19-20

“Mbiitugwasya Milawu Iili 10”

w89 11/15 6 ¶1

Mbiitugwasya Milawu Iili 10

Milawu iili 4 yakusaanguna itondeezya milimu njitweelede kuchitila Jehova. (Chakusaanguna) Leza uyanda kuti bantu bakombe nguwe alikke. (Matayo 4:10) (Chabili) Bakombi bakwe tabeelede kubelesya zifanikisyo nibakomba. (1 Johane 5:21) (Chachitatu) Zina lyaLeza tweelede kulibelesya munzila iilikabotu alubo yabulemu. (Johane 17:26; Baroma 10:13) (Chachi 4) Kwabuumi bwesu boonse tweelede kuchita zintu zyabukombi. Eezi zitugwasya kuti ‘tubambe sabata’ kwiinda mukuchita zintu ziluleme.—Bahebrayo 4:9, 10.

w89 11/15 6 ¶2-3

Mbiitugwasya Milawu Iili 10

(Chachi 5) Kuti bana baswiilila bazyali babo, boonse bamumpuli balajatana alubo Jehova ulabalongezya. ‘Mulawu ooyu wakusaanguna uujisi chisyomezyo’ eechi utupa kuti tube aabulangilizi. Kutobelezya zyaambwa aamulawu ooyu takupi kuti “zintu zikweendele kabotu” luzutu, pesi kupa kuti “woongole anyika.” (Baefeso 6:1-3) Mbukunga tulikupona “kumazuba aamamanino” aanyika eeyi, kuswiilila Leza kugwasya bachikula kuti bazoojane buumi butamani.—2 Timoteyo 3:1; Johane 11:26.

Kuyanda basimayakilane kuyoopa kuti tutabachitili zintu zitali kabotu zili mbuli (Chachi 6) kujaya, (Chachi 7) bwaamu, (Chachi 8) kubba (Chachi 9) akubejelezya. (1 Johane 3:10-12; Bahebrayo 13:4; Baefeso 4:28; Matayo 5:37; Tusimpi 6:16-19) Kutegwani azintu nzituyeeya? Mulawu (Wachi 10) utugwasya kuti tube aamaboneno aalikabotu kuchitila kuti tutambulike kuli Jehova kutali kuti tube bantu bali aamunyono.—Tusimpi 21:2.

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

it-2 687 ¶1-2

Mupayizi

Bupayizi bwamaKristu. Jehova wakasyomezezye maIsrayeli kuti bakali kuyooba ‘bapayizi mubwaami’ ‘akuba chisi chisalala’ kuti babamba chizuminano chakwe. (Ku 19:6) Nikuba boobo, baluzubo lwaAroni bakali kuzooba bapayizi kusikila chiindi nikwakali kuzoosika mupayizi mupati wakali kulangililwa. (Heb 8:4, 5) Bupayizi oobu bwakali kuyoogola chiindi chizuminano chaMulawu nichakali kuyoomana alubo nikwakali kuyootalika kubeleka chizuminano chipya. (Heb 7:11-14; 8:6, 7, 13) Leza wakapede chisi chamaIsrayeli chilongezyo chakuti bazoobe bapayizi muBwaami bwakasyomezedwe pesi chilongezyo eecho chakazoopegwa bantu batali maIsrayeli.—Mil 10:34, 35; 15:14; Ro 10:21.

Akaambo kakuti aakati kamaJuda mbache loko bakatambula Kristu, eezi zyakapa kuti kubulike bantu bakali kuzooba bapayizi mubwaami akuba chisi chisalala. (Ro 11:7, 20) Akaambo kakutasyomeka kwamaIsrayeli, Leza wakabachenjezya kabelesya mupolofita Hosiya wakati: “Mbokunga yebo walukaka luzyibo, nkokuti andime ndiyookukaka, kuti toli mupaizi wangu; alimwi mbokunga wauluba mulawo wa Leza wako, nkokuti andime ndiyoobaluba bana bako.” (Ho 4:6) Munzila iikozyenie, Jesu wakabuzya beendelezi bachiJuda kuti: “Nywebo muyoonyangwa Bwami bwa Leza eelyo buyoopegwa cisi cizyala micelo yambubo.” (Mt 21:43) Chiindi Jesu naakali aanyika wakatondeezya kuti wakali aansi aaMulawu nkaambo naakaponia bantu bakali aazinsenda wakababuzya kuti bayinke kumupayizi kuti akabawumpile chipayizyo. Eezi zyakali kutondeezya kuti wakali kulemeka bupayizi bwaAroni bwakali kubeleka muchiindi eecho.—Mt 8:4; Mk 1:44; Lk 17:14.

w04 3/15 27 ¶1

Makani Aazwa Mubbuku lyaKulonga

20:5—Jehova ucheeta biyeni “cisubulo kubana akaambo kacibi cabamausyi” kumazyalani aatobela? Kuti muntu wasisya minyaka yakuti wakonzya kulyiiminina, ulabetekwa kweendela anzila njalijataayo amaboneno ngalaawo. Chisi chamaIsrayeli nichakabweeda kukukomba zibumbwa, zyakapa kuti mazyalani aakali kutobela anjile mumapenzi. Nikuba maIsrayeli bakali kusyomeka bakazooswaanizigwa mubukombi bwakubeja alubo eezi zyakapa kuti bakachilwe kukkala kabasyomekede kuli Leza.

AUGUST 31–SEPTEMBER 6

LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | KULONGA 21-22

“Bona Buumi Mbuli Mbabubona Jehova”

it-1 271

Kuumwa

Bantu bachiHebrayo bakali kuzumizigwa kuti bawume bazike babo bachaalumi naakuti bachanakazi kuti baleka kuswiilila naakuti bapapila. Pesi kuti muzike wafwa akaambo kakuumwa, simalelo wamuuma wakali kusubulwa. Nikuba boobo, kuti muzike taafwa kakuli kwayinda zuba naakuti mazuba aabili kawumidwe, zyakali kutondeezya kuti simalelaakwe taakalikwe makanze aakumujaya pe. Wakali aacheelelo chakulaya muzike wakwe akaambo kakuti wakawulwa ‘aamali yakwe.’ Taakwe muntu uuyanda kusaanisya zintu nzyaalazyo kayanda kuti azoonjile mumapenzi. Alubo kuti muzike wafwa kakuli kwayinda zuba limwi naakuti kakuli kwayinda mazuba miingi, teezyakali kuzibinkana pe kuti wafwa aakuumwa na naakuti kuli chimwi chamujaya. Nkinkaako, kuti muzike taafwa kakuli kwayinda zuba limwi naakuti aabili, simalelaakwe taakali kusubulwa pe.—Ku 21:20, 21.

lvs 95 ¶16

Buumi Ububona Mbuuli Mbabubona Na Leza?

Buumi bwabantu boonse bulayandikana kuli Jehova. Nikuba mwana uutanazyalwa ulayandikana kulinguwe. Mulawu waMusa wakali kwaamba kuti, kuti muntu wachisa mukayintu uli aada katayeeyelede zyakuti mukayintu ooyo wafwa naakuti wasowa, Jehova wakali kupa muntu ooyo mulandu wakujaya. Eezi zyakali kwaamba kuti nikuba kuti muntu ooyo wamujaya chakutayeeyela, pesi unooli wajaya akuti buumi oobo bwakeelede kubbadalwa. (Bala Kulonga 21:22, 23.) Mwana uutanazyalwa, Leza umubona kali muntu. Ubonaanga Jehova umvwa biyeni atala akugwisya da? Alubo, ubonaanga Jehova umvwa biyeni nabona bana biingi batanazyalwa kabajayigwa?

w10 4/15 29 ¶4

Jehova Uyanda Kuti Tukwabililwe

Mulawu wakali kubeleka kuti muntu wachiswa aabanyama bavubwa. Muchikozyano, kuti mupule wang’ombe wadinka muntu mpawo wamujaya, muntu wakali aamupule wakeelede kujaya mupule ooyo kuchitila kuti bantu bakwabililwe. Muntu wakali aamupule ooyo wakali kusweekelwa loko akaambo kakuti taakali kukonzya pe kuti alye nyama yamupule ooyo naakuti awuzizye bamwi. Niinzi zyakali kuchitika kuti mupule wajaya muntu mpawo munaamupule wakachilwa kweembela mupule ooyo? Kuti mupule ooyo wajaya muntu lubo, wakali kujayigwa kuswaanizya amunaawo. Mulawu ooyu wakali kugwasya bantu boonse kuti babikkile maanu kulubono lwabo.—Ku 21:28, 29.

Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza

w10 1/15 4 ¶4-5

Nkamboonzi Nweelede Kulipeda Kuli Jehova?

Kulipeda kuli Jehova ninkani mpati. Kuswaanizya zintu zyiingi. Kulipeda kuli Jehova kutugwasya biyeni? Muchikozyano, atubone bubotu bantu mbubakonzya kujana akaambo kakulipeda kuli umwi. Chakusaanguna nkumvwanana. Kuti kumvwanana awumwi muntu kuli zimwi zintu nzulangililwa kumuchitila. Eezi ziswaanizya kumubikkila maanu. MuBbayibbele muli chikozyano chabantu bakali kumvwanana loko, chikozyano chaDavida aJonatani. Bakachita chizuminano chakumvwanana. (Bala 1 Samuele 17:57; 18:1, 3.) Nikuba kuti bantu mazubaano tabakonzyi kupangana chizuminano chakumvwanana mbuli Davida aJonatani, pesi balakonzya kubotelwa kuti balipeda kuchita zintu zibotezya umwi awumwi wabo.—Tus. 17:17; 18:24.

Mulawu Leza ngwaakapede malsrayeli utondeezya imwi nzila bantu njibakali kukonzya kugwasigwa kuti balipeda kuli umwi. Kuti muzike wabona kuti simalelaakwe ulikabotu mpawo wayanda kuti azumanane kukkalaawe, bakali kuchita chizuminano. Mulawu wakali kwaamba kuti: “Ikuti naa muzike ooyo wazumanana kwaamba kuti, ‘Ndilamuyanda kapati simalelaangu, mukaintu wangu abana bangu; tandiyandi kwaangununwa pe,’ simalelaakwe weelede kumutola kumbele lya Leza mwini-mwini. Mpoonya uyoomuleta kumulyango naa kumunsende wamulyango, eelyo simalelaakwe uyoomudonkola kutwi akabulo kakudonkozya, mpoonya uyooba muzike wakwe buumi bwakwe boonse.”—Kul. 21:5, 6.

it-1 1143

Meja

Majwi aali muli Kulonga 21:14 alakonzya kwaamba kuti, nikuba mupayizi wakeelede kujayigwa kuti wajaya muntu alubo kujata meja aakali aachipayililo teekwakali kukwabilila muntu wajaya muntu achaali kuti aleke kujayigwa.—Kozyanisya a 1Ba 2:28-34.

    Mabbuku Ajanika MuChitonga (Zimbabwe) (2013-2025)
    Zwa
    Njila
    • Chitonga (Zimbabwe)
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njila
    Share