October

A hi nge koti ku vona leswi nga etimbilwini ta vanhu ku fana na Yehovha na Yesu. Nilokoswiritano, hi nga ringeta ku twisisa ndlela leyi van’wana va titwaka ha yona. (2 Kor. 11:29) Ku hambana ni vanhu lava nga riki na mhaka ni vanhu van’wana, hi tikarhatela ku ka hi “nga veki tihlo etimhakeni ta [hina] ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.” (Filp. 2:4) Vakulu hi vona lava ngopfungopfu va faneleke va kombisa ntlhaveko wa xinakulobye. Va swi tiva leswaku va ta tihlamulela eka Yehovha hikwalaho ka ndlela leyi va khathalelaka tinyimpfu takwe ha yona. (Hev. 13:17) Leswaku vakulu va kota ku pfuna vamakwerhu va fanele va va ni ntwelavusiwana. Vakulu va nga kombisa ntlhaveko wa xinakulobye hi ndlela yihi? Nkulu u kombisa ntwelavusiwana hi ku tinyika nkarhi wo va ni Vakrestekulobye. U va vutisa swivutiso, a va yingisela ni ku va lehisela mbilu. Sweswo i swa nkoka, ngopfungopfu loko yin’wana ya tinyimpfu takwe leti rhandzekaka yi lava ku phofula ndlela leyi yi titwaka ha yona kambe swi yi tikela. (Swiv. 20:5) Loko nkulu a tinyika nkarhi wo va ni vamakwerhu hi ku tirhandzela, va ta n’wi tshemba swinene, va ta n’wi teka tanihi munghana wa vona ni ku n’wi rhandza.—Mint. 20:37. w19.03 17 ¶14-17

Ku khensa swi nga fanisiwa ni swakudya swo xawula, swi nandziha ngopfu loko u swi dya ni van’wana. Loko hi khensa hi endla leswaku van’wana va tsaka. Munhu loyi hi n’wi khenseke wa swi tiva leswaku matshalatshala yakwe yo va a hi nyike swo karhi ma hi pfunile hakunene. Hikwalaho ka sweswo, vunghana bya hina ni munhu yaloye bya tiya. Marito ya hina yo kombisa ku khensa i ya nkoka, hilaha swi kombisiweke ha kona eka ndzimana ya siku ra namuntlha. Ehleketa ndlela leyi apula leri endliweke hi nsuku ri nga ta saseka ha yona loko ri ri exibyeni xa silivhere! Nakambe ehleketa ndlela leyi ri nga ta rhandziwa ha yona! A wu ta titwa njhani loko u nyikiwa nyiko yo tano? Marito yo khensa lama hi ma byelaka van’wana i ya nkoka hi ndlela yoleyo. Ehleketa hi mhaka leyi: Apula leri endliweke hi nsuku ri nga tshama nkarhi wo leha swinene. Hilaha ku fanaka, loyi u n’wi khensaka a nga tsundzuka ni ku rhandza marito ya wena lama kombisaka ku tlangela vutomi byakwe hinkwabyo. w19.02 15 ¶5-6

Loko Adamu na Evha va dya mbhandzu eka murhi wo tiva leswi nga swinene ni leswo biha, va swi veke erivaleni leswaku a va n’wi tshembi Yehovha swin’we ni milawu yakwe. Va hlawule ku tivekela milawu eka leswinene ni leswo biha. Ehleketa hileswi va lahlekeriweke hi swona. Va lahlekeriwe hi vuxaka bya vona na Yehovha. Va tlhele va lahlekeriwa hi lunghelo ro hanya hilaha ku nga heriki naswona va hundzisele xidyoho ni rifu eka vana va vona. (Rhom. 5:12) Xiya ku hambana exikarhi ka ndlela leyi Adamu na Evha va tikhomeke ha yona ni ndlela leyi mutsheniwa wa Muetiyopiya a anguleke ha yona loko Filipi a n’wi chumayela. Mutsheniwa a a swi tlangela swinene leswi Yehovha na Yesu va n’wi endleleke swona lerova a khuvuriwa hi ku hatlisa. (Mint. 8:34-38) Loko hi nyiketela vutomi bya hina eka Xikwembu kutani ku fana ni mutsheniwa hi khuvuriwa, hi va hi kombisa leswaku hi tlangela leswi Yehovha na Yesu va hi endleleke swona. Hi tlhela hi kombisa leswaku hi tshemba Yehovha ni ku xiya leswaku hi yena ntsena loyi a faneleke a veka milawu ya leswi nga swinene ni leswo biha. w19.03 2 ¶1-2

Malandza ya Yehovha ma n’wi rhandza hi mbilu hinkwayo naswona sweswo swi endla leswaku mikarhi hinkwayo ma endla leswi a swi tsakelaka. EBibeleni, rito leri hundzuluxeriweke ri va “vutshembeki” ri vula ku helela kumbe ku pfumala xisandzu. Hi xikombiso, swifuwo leswi a ku endliwa magandzelo ha swona a swi fanele swi va leswi hanyeke kahle. (Lev. 22:21, 22) Vanhu va Xikwembu a va nga pfumeleriwi ku nyikela hi xifuwo lexi nga riki na nenge, ndleve kumbe tihlo hambi ku ri lexi vabyaka. A swi ri swa nkoka eka Yehovha leswaku xifuwo lexi a xi nyikeriwa xi va lexi heleleke, lexi hanyeke kahle. (Mal. 1:6-9) Swi le rivaleni leswaku hikwalaho ka yini Yehovha a khathala hi mhaka ya ku va xifuwo xi va lexi hanyeke kahle kumbe lexi heleleke. Loko hi xava nchumu wo karhi, ku nga khathariseki leswaku i mihandzu, buku kumbe xitirho, a hi nge xavi lexi nga riki kahle. Hi lava xa kahle. Yoleyo hi yona ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona hi rirhandzu ni ku tshembeka ka hina eka yena. Hi fanele hi kombisa rirhandzu ni ku tshembeka ka hina eka yena hilaha ku heleleke. w19.02 3 ¶3

Leswaku hi hlayisa mbilu ya hina, a hi fanelanga hi ala ku kuceteriwa hi ndlela yo biha ntsena kambe hi fanele hi tlhela hi pfumela ku kuceteriwa hi ndlela leyinene. Emikarhini ya khale muti lowu sirheleriweke hi makhumbi, murindzi wa tinyangwa u pfala tinyangwa ta muti leswaku a sivela nala ku nghena kambe mikarhi yin’wana u pfula tinyangwa leswaku a pfumelela vanhu lava tisaka swakudya ni swin’wana. Loko tinyangwa a ti tshama ti pfariwile, vaaki va muti a va ta sika. Hilaha ku fanaka, hi fanele hi pfula timbilu ta hina nkarhi na nkarhi leswaku hi pfumelela mianakanyo ya Xikwembu yi hi kucetela. Bibele yi tamele miehleketo ya Yehovha kutani nkarhi na nkarhi loko hi yi hlaya hi pfumelela miehleketo ya Yehovha yi ololoxa ndlela leyi hi ehleketaka ha yona, hi endlaka swilo ni ndlela leyi hi titwaka ha yona. Hi nga endla yini leswaku ku hlaya Bibele ku hi vuyerisa? Xikhongelo i xa nkoka xi hi pfuna ku ‘vona swilo leswi hlamarisaka’ leswi nga eRitweni rakwe. (Ps. 119:18) Hi fanele hi tlhela hi anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka. Loko hi khongela, hi hlaya ni ku anakanyisisa, Rito ra Xikwembu ri ta fikelela “exikarhi ka mbilu ya [hina]” naswona hi ta rhandza miehleketo ya Yehovha.—Swiv. 4:20-22. w19.01 18 ¶14-15

Yehovha wa swi tiva leswaku hi ni vuswikoti lebyi hambaneke ni swiyimo leswi nga faniki, naswona u swi tlangela swinene switlhavelo leswi hi kotaka ku n’wi nyika swona. Ehleketa hi switlhavelo leswi a swi amukeleke leswi Vaisrayele va n’wi endleleke swona. Vaisrayele van’wana a va kota ku nyikela hi xinyimpfana kumbe hi mbuti. Kambe Muisrayele loyi a nga xisiwana a a pfumeleriwa ku nyikela hi “magugurhwana mambirhi kumbe swituvana swimbirhi.” Loko Muisrayele a nga swi koti ku humesa swinyenyana swimbirhi, Yehovha a amukela “vukhume bya mpimo wa efa ya mapa lama silekeke kahle.” (Lev. 5:7, 11) Mapa a ma nga durhi, kambe Yehovha a ma amukela, ntsena loko ku ri “mapa lama silekeke kahle.” Ninamuntlha, Xikwembu xa hina lexi nga ni musa xa ha titwa hi ndlela yoleyo. Loko hi hlamula, a xi langutelanga leswaku hinkwerhu ka hina hi va ni vuswikoti byo vulavula ku fana na Apolosi kumbe hi va lava khorwisaka ku fana na Pawulo. (Mint. 18:24; 26:28) Yehovha a nga langutelanga leswaku hi endla leswi hi nga ta ka hi nga swi koti. Tsundzuka noni leyi nyikeleke hi swimalana swimbirhi swa nsimbi. A yi ri ya risima eka Yehovha hikuva yi nyikele hinkwaswo leswi a yi ri na swona.—Luka 21:1-4. w19.01 8-9 ¶3-5

Leswi hi nga valandzeri va Kreste, ha swi tiva leswaku hi ta vengiwa. Yesu u profete leswaku vadyondzisiwa vakwe a va ta xanisiwa hi ndlela ya tihanyi enkarhini wa makumu. (Mat. 24:9; Yoh. 15:20) Vuprofeta bya Esaya byi hi lemukisa leswaku valala va hina a va nga ta hi venga ntsena kambe a va ta hi hlasela hi matlhari yo hambanahambana. Matlhari wolawo ma nga ha katsa ku soholota mavunwa leswaku ma vonaka ma ri ntiyiso, va nga ha hi phyarheka mavunwa ya rihlaza kumbe ku hi xanisa hi ndlela ya tihanyi. (Mat. 5:11) Yehovha a nge va siveli valala va hina loko va tirhisa matlhari wolawo ku lwa na hina. (Efe. 6:12; Nhlav. 12:17) Kambe a hi fanelanga hi chava. Yehovha u vule leswaku “tlhari rihi ni rihi” leri nga ta lwa na hina “a ri nge humeleli.” (Esa. 54:17) Tanihi leswi khumbi ri hi sirhelelaka eka mpfula ya matimba, Yehovha na yena u hi sirhelela eka “vukarhi bya lava tihanyi.” (Esa. 25:4, 5) Valala va hina a va nge swi koti ku hi vavisela makumu. (Esa. 65:17) Valala Hikwavo va Yehovha “a va nge pfuni nchumu, va ta lova.”—Esa. 41:11, 12. w19.01 6-7 ¶13-16

Vantshwa, Yehovha u rhandza ntshunxeko naswona u endle leswaku na n’wina mi wu rhandza. Hi nkarhi lowu fanaka, u lava leswaku u wu tirhisa kahle ntshunxeko wa wena naswona sweswo swi ta ku sirhelela. Kumbexana u tiva van’wana lava hlalelaka swifaniso kumbe tivhidiyo leti pfuxaka ku navela ka timhaka ta masangu kumbe lava tikhomaka ku biha hi tlhelo ra masangu, lava tlangaka mintlangu leyi nga va petaka ekhombyeni kumbe lava tirhisaka swidzidzirisi ni byala hi ndlela yo biha. I ntiyiso leswaku va nga ha vonaka va tiphina swa xinkarhana. Kambe hakanyingi ku va ni vuyelo byo vava, va nga ha khomiwa hi mavabyi, va godzomberiwa kumbe va fa. (Gal. 6:7, 8) Swi le rivaleni leswaku leswi vona va swi vulaka “ntshunxeko” i vuhava. (Tito 3:3) Ku hambana na vona, i vanhu vangani lava u va tivaka lava nga tshama va vabya hikwalaho ka leswi va yingiseke milawu ya Bibele? A swi kanakanisi leswaku ku yingisa Yehovha swi endla leswaku hi va ni rihanyo lerinene ni ku va ni ntshunxeko. (Ps. 19:7-11) Loko u wu tirhisa kahle ntshunxeko wa wena u fambisana ni milawu swin’we ni misinya ya milawu leyi hetisekeke ya Xikwembu, u va u kombisa Xikwembu swin’we ni vatswari va wena leswaku u nga nyikiwa ntshunxeko lowu engetelekeke.—Rhom. 8:21. w18.12 22-23 ¶16-17

Xidyoho xa Adamu xi endle leswaku ku va ni ku cinca evukatini. Nchumu wolowo i rifu. Hi xiya sweswo eka leswi muapostola Pawulo a swi tsaleke loko a hlamusela leswaku Vakreste a va nga ha ri ehansi ka Nawu wa Muxe. U vule leswaku rifu ri herisa vukati naswona loyi a saleke a nga ha tlhela a nghenela vukati. (Rhom. 7:1-3) Nawu wa Xikwembu lowu xi wu nyikeke tiko ra Israyele wu hi nyika vuxokoxoko byin’wana hi vukati. A wu pfumelela wanuna ku teka vasati vo tala, ku nga xiendlo lexi a xi tolovelekile emahlweni ko va Xikwembu xi nyika Vaisrayele Nawu. Hambiswiritano, a ku ri ni milawu leyi a yi sirhelela vavasati lava nga eka vukati byo tano leswaku va nga xanisiwi. Hi xikombiso, loko wanuna wa Muisrayele a teke hlonga ri va nsati wakwe ivi hi ku famba ka nkarhi a teka nsati un’wana wa vumbirhi, a a nga fanelanga a hunguta swakudya, swiambalo ni mfanelo ya vukati leswi a a swi nyika nsati wakwe wo sungula. Xikwembu a xi lava leswaku wanuna a ya emahlweni a sirhelela ni ku khathalela nsati wakwe wo sungula. (Eks. 21:9, 10) Hambileswi hi nga ha riki ehansi ka Nawu wolowo kambe wu hi pfuna ku vona ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona hi vukati. Xana sweswo a swi ku pfuni leswaku u xixima vukati? w18.12 10 ¶3; 11 ¶5-6

Endzhaku ka loko a byele Yehovha leswi a swi n’wi karhata, kumbexana Habakuku a a tivutisa leswaku Yehovha u ta angula njhani. Tanihi Tatana la twisisaka ni loyi a nga ni ntwelavusiwana, Yehovha a nga n’wi holovelanga. Xikwembu a xi swi tiva leswaku Habakuku u vutise swivutiso sweswo hileswi a a twa ku vava. Yehovha u byele Habakuku leswi a swi ta humelela ku nga ri khale eka Vayuda lava hambukeke. Kumbexana Habakuku a ri munhu wo sungula loyi Yehovha a n’wi byeleke leswaku madzolonga lawa a ma ri kona enkarhini wakwe a ma ta hela ku nga ri khale. Yehovha u kombe Habakuku leswaku A lunghekele ku teka goza. Rixaka rero leri nga ni madzolonga a ri ta xupuriwa ku nga ri khale. Hi ku tirhisa xiga lexi nge “emasikwini ya n’wina,” Yehovha a kombisa leswaku vuavanyisi byakwe a byi ta fika, Habakuku kumbe vanhu va le nkarhini wakwe va ha ha hanya. Hambiswiritano, nhlamulo ya Yehovha a hi yona leyi Habakuku a yi languterile. Xana leyi a ku ri yona nhlamulo ya xirilo xakwe? Leswi Yehovha a n’wi byeleke swona a swi vula leswaku vanhu va le Yuda a va ha ta vona maxangu yo tala. w18.11 15 ¶7-8

Hi rihi langutelo ra wena hi vanhu va mixaka hinkwayo lava nga si dyondzaka ntiyiso hi Xikwembu? Hambileswi muapostola Pawulo a lavisiseke vanhu lava a va ri ni vutivi byo karhi hi Xikwembu emasinagogeni, a swi kanakanisi leswaku a nga chumayeli Vayuda ntsena. Eka riendzo ro sungula ra Pawulo ra vurhumiwa, Valikawoniya a va ri ni langutelo leri hoxeke hi yena na Barnaba tanihi leswi a va va teka tanihi tinhenha lerova va kale va va vitana hi mavito ya swikwembu swa vona ku nga Zewusi na Hermesi. Xana Pawulo na Barnaba va ringekile hi ku lava ndhuma? Xana sweswo a swi ta vonaka swi phyuphyisa, tanihi leswi a va ha ku xanisiwa eka madoroba mambirhi lama a va ha ku ma endzela? Xana va ehlekete leswaku ndhuma yoleyo a yi ta va pfuna ku yisa mahungu lamanene emahlweni? Nikatsongo! Hi ku hatlisa va lwisane ni xiendlo xexo hi ku handzula tinguvu ta vona ta le handle ni ku tlulela entshungwini kutani va huwelela va ku: “Xana mi swi endlela yini swilo leswi? Na hina hi vanhu lava nga ni vulema lebyi fanaka ni bya n’wina.”—Mint. 14:8-15. w18.09 4-5 ¶8-9

Leswaku hi amukela ntiyiso naswona hi hanya hi milawu ya mahanyelo ya le Bibeleni hi fanele hi tiyimisela ku cinca ndlela leyi hi anakanyaka ha yona ni mahanyelo ya hina. Xiya leswi Petro a swi tsaleke mayelana ni ku cinca loku: “Tanihi vana lava yingisaka, tshikani ku hanya hi ku ya hi ku navela loku a mi ri na kona eku sunguleni hi ku pfumala ka n’wina vutivi, kambe . . . kwetsimani na n’wina eku tikhomeni ka n’wina hinkwako.” (1 Pet. 1:14, 15) Eka vanhu va le mutini wa Korinto laha a ku ri ni mahanyelo yo biha, ku xava ntiyiso a swi vula ku endla ku cinca lokukulu eka mahanyelo ya vona. Hilaha ku fanaka, vanhu vo tala namuntlha va tshike mahanyelo lama thyakeke leswaku va kota ku xava ntiyiso. Petro u ye emahlweni a tsundzuxa Vakreste va le nkarhini wakwe a ku: “Wu ringene nkarhi lowu hundzeke lowu ha wona a mi endla ku rhandza ka matiko loko ma ha ya emahlweni ni swiendlo swa ku tikhoma ko biha, ku navela ko biha, ku kukutlela vhinyo, minkhuvo ya huwa, mimphikizano ya ku nwa, ni ku gandzela swifaniso swa hava loku hambaneke ni nawu.”—1 Pet. 4:3. w18.11 6 ¶13

Hi nga swi kotisa ku yini ku tiva lava nga ni “mboyamelo lowunene eka vutomi lebyi nga heriki”? Hi ku chumayela, hilaha Vakreste va lembexidzana ro sungula a va endla hakona. Hi fanele hi landzela xileriso xa Yesu lexi nge: “Emutini kumbe eximutanini xin’wana ni xin’wana lexi mi nga ta nghena eka xona, lavisisani loyi swi n’wi fanelaka.” (Mat. 10:11) A hi swi langutelanga leswaku vanhu lava nga tshembekiki, lava tikukumuxaka kumbe lava nga riki na mhaka na Xikwembu va amukela mahungu lamanene. Hi lavisisa vanhu lava titsongahataka, lava tshembekaka ni lava navelaka ku tiva Xikwembu. Hi nga fanisa ntirho wa hina ni lowu Yesu a wu endla loko a ri muvatli, a lavisisa timhandzi letinene to endla fenichara, mavanti, majoko ni swin’wana. Kutani loko a kume mhandzi leyinene, a a ta teka mathulusi ya yena ni ku tirhisa vuswikoti byakwe byo vatla leswaku a endla nchumu wo karhi. Hi fanele hi endla leswi fanaka loko hi ri karhi hi pfuna vanhu lava nga ni timbilu letinene leswaku va va vadyondzisiwa.—Mat. 28:19, 20. w18.10 12 ¶3-4

Filipi, lowa muevhangeli, u hi vekele xikombiso lexinene xo tshama hi khomekile entirhweni wo chumayela hambiloko swiyimo swi cinca. EYerusalema ku pfuke nxaniso endzhaku ka ku dlayiwa ka Stefano. Hi nkarhi wolowo, Filipi a ha ku nyikiwa lunghelo ro karhi. (Mint. 6:1-6) Loko valandzeri va Kreste va sungule ku hangalasiwa, Filipi a nga khondlanga mavoko. U ye a ya chumayela eSamariya, ku nga muti lowu a ku nga si tshama ku chumayeriwa mahungu lamanene eka wona. (Mat. 10:5; Mint. 8:1) Filipi a a tiyimisele ku ya kun’wana ni kun’wana laha moya wa Xikwembu a wu n’wi kongomisa kona, kutani Yehovha u n’wi tirhisile leswaku a ya chumayela etindhawini leti nga si tshamaka ti chumayeriwa. Leswi Filipi a nga ri na xihlawuhlawu, Vasamariya a va n’wi rhandza hikuva a va tolovele ku nyefuriwa hi Vayuda. A swi hlamarisi leswi mintshungu a yi n’wi yingisela “hi mianakanyo yin’we”! (Mint. 8:6-8) Filipi u tshame a khomekile hi ntirho wakwe wo chumayela, naswona sweswo swi endle leswaku Yehovha a n’wi katekisa swin’we ni ndyangu wakwe.—Mint. 21:8, 9. w18.10 30 ¶14-16

Siku rin’wana loko Yesu a ri eDekapolisi vanhu va n’wi “tisela munhu la feke tindleve naswona a ri ni rihika ra ku vulavula.” (Mar. 7:31-35) Ematshan’wini yo n’wi hanyisa exikarhi ka ntshungu Yesu u n’wi “tekela etlhelo” a n’wi hanyisa. Hikwalaho ka yini? Swi nga ha endleka ndlela leyi a a lamale ha yona a yi n’wi endla a nga ntshunxeki loko a ri entshungwini. Hi ku xiya sweswo Yesu u n’wi teke a ya n’wi tshungulela etlhelo. Hina a hi swi koti ku hanyisa vanhu hi singita. Kambe hi fanele hi khathala hi ndlela leyi vamakwerhu va titwaka ha yona. Ndlela leyi Yesu a n’wi khomeke ha yona wanuna loyi a nga twiki yi kombisa leswaku a yi twisisa ndlela leyi a a titwa ha yona. Hilaha ku fanaka hi fanele hi anakanyela lava kuleke ni lava vabyaka. Mfanelo leyi Vakreste va tiviwaka ha yona i rirhandzu. (Yoh. 13:34, 35) Rirhandzu rero ri hi susumetela ku pfuna lava kuleke kumbe lava lamaleke leswaku va va kona eminhlanganweni ya Vukreste ni ku chumayela mahungu lamanene. Ha va pfuna hikuva ha swi tiva leswaku ku ntsongo laha va khomaka kona va va va tirhile.—Mat. 13:23. w18.09 29-30 ¶7-8

Nandza un’wana ni un’wana wa Yehovha i wa risima eka yena ni le ka Yesu loyi a hi feleke tanihi nkutsulo. (Gal. 2:20) Hi va rhandza swinene vamakwerhu. Naswona hi lava ku va komba tintswalo ni rirhandzu. Leswaku hi va lava phyuphyisaka, “a hi lavisiseni swilo leswi endlaka ku rhula ni swilo leswi akaka eka van’wana.” (Rhom. 14:19) Hi wu langutele hi mahlongati nkarhi lowu hi nga taka hi nga ha hetiwi matimba eParadeyisini! A ku nge he vi ni mavabyi, tinyimpi, rifu, ku xanisiwa, timholovo emindyangwini ni ku hetiwa matimba. Loko ku hundza Gidi ra Malembe ra ku fuma ka Yesu, vanhu va ta va lava hetisekeke. Lava va nga ta pona eka ndzingo wo hetelela va ta vuriwa vana va Yehovha Xikwembu naswona va ta va “ni ntshunxeko lowu vangamaka wa vana va Xikwembu.” (Rhom. 8:21) Onge hinkwerhu hi nga ya emahlweni hi khutaza van’wana hi rirhandzu ni ku tlhela hi pfunana leswaku hi ta kuma hakelo leyi tsakisaka. w18.09 14 ¶10; 16 ¶18

Ku dyondza rito ra Xikwembu swi katsa swo tala ku tlula ku fungha tinhlamulo kumbe ku hlaya marito ntsena. Loko hi dyondza, hi kambisisa leswi rungula rero ri hi byelaka swona hi Yehovha, tindlela takwe ni miehleketo yakwe. Hi ringeta ku twisisa leswaku hikwalaho ka yini Xikwembu xi hi pfumelela ku endla swo karhi hi hala tlhelo xi hi sivela ku endla swo karhi. Hi tlhela hi anakanya hi ku cinca loku hi faneleke hi ku endla evuton’wini bya hina ni ndlela leyi hi ehleketaka ha yona. Hambileswi hi nga ta ka hi nga landzeli endlelo leri eka dyondzo yin’wana ni yin’wana kambe hi ta vuyeriwa loko hi heta nkarhi hi anakanyisisa, kumbexana hi tirhisa hafu ya nkarhi lowu hi wu tirhisaka ku dyondza ni ku anakanyisisa hileswi hi swi hlayaka. (1 Tim. 4:15) Loko hi anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu siku ni siku, hi ta “tiyiseka” leswaku miehleketo ya Yehovha yi hetisekile. Hi ta vona swilo hi ndlela leyi a swi vonaka ha yona naswona hi ta pfumelelana ni mavonelo yakwe. Hi ‘hundzula mianakanyo ya hina’ ni ku va ni mianakanyo leyintshwa. (Rhom. 12:2) Hakatsongotsongo, hi ta sungula ku va ni miehleketo ya Yehovha. w18.11 24 ¶5-6

Hi lembexidzana ro sungula C.E., Pawulo u vule leswaku yena ni Vakreste van’wana i va “vatirhi-kulobye ni Xikwembu” hikwalaho ka ntirho wa vona wo byala ni ku cheleta mbewu ya rungula ra Mfumo. (1 Kor. 3:6) Namuntlha na hina hi nga va “vatirhi-kulobye ni Xikwembu” hi ku nyikela hi nkarhi wa hina, mali ni matimba ya hina leswaku hi endla ntirho wo chumayela lowu Xikwembu xi hi leriseke wona. Mawaku lunghelo ro xonga swonghasi! Ku hanana hi nkarhi ni matimba ya hina entirhweni wo chumayela ni wo endla vadyondzisiwa swi tisa ntsako lowukulu. Vo tala lava nga tshama va va ni lunghelo ro fambisa tidyondzo ta Bibele leti endlaka nhluvuko va nga ku byela leswaku a swi talanga swilo leswi tisaka ntsako ku fana na sweswo. Ntsako wa ntiyiso wu tisiwa hi ku vona vanhu lava tsakelaka va tsakile loko va twisisa tidyondzo ta Bibele, va kula eripfumelweni, va cinca vutomi bya vona naswona va sungula ku dyondzisa van’wana Bibele. Yesu na yena u tshame a kuma ntsako wo tano loko vachumayeri va 70 lava a va rhumile ensin’wini “va vuya va tsakile” hikwalaho ka ndlela leyinene leyi vanhu va anguleke ha yona.—Luka 10:17-21. w18.08 20 ¶11-12

Ku titshega hi ku twisisa ka hina ku nga va ntlhamu. Hi nga ha sungula ku vona onge hi nga twisisa xiyimo xo karhi hambiloko hi nga ri ni vuxokoxoko hinkwabyo. Nakambe lexi nga endlaka leswaku ku lavisisa vuxokoxoko hinkwabyo ku va ntlhontlho, hiloko hi holove ni makwerhu evandlheni. Loko hi tshamela ku anakanya hi xihoxo xa makwerhu, hi nga ha sungula ku n’wi languta hi tihlo ro tshwuka. Hikwalaho, loko hi twa xiviko xo biha hi makwerhu yoleyo hi ta xi tshemba. Hi dyondza yini? Loko hi ri ni xikhomela eka vamakwerhu swi nga ha endla leswaku hi kholwa xin’wana ni xin’wana lexi hi xi twaka ha vona handle ko lavisisa vuxokoxoko hinkwabyo. (1 Tim. 6:4, 5) Leswaku hi papalata ku fikelela swiboho leswi hoxeke hi vamakwerhu, a hi fanelanga hi pfumelela mavondzo ma dzima timitsu embilwini ya hina. Ematshan’weni ya sweswo, hi fanele hi tsundzuka vutihlamuleri bya hina byo rhandza vamakwerhu ni ku va rivalela swi huma embilwini.—Kol. 3:12-14. w18.08 6 ¶15; 7 ¶18

Leswi vanhu hinkwavo va vumbiweke hi Yehovha, hinkwavo i va yena. (Ps. 100:3; Nhlav. 4:11) Hambiswiritano, ematin’wini hinkwawo ya vanhu, Xikwembu xi hlawule ntlawa wo karhi wa vanhu tanihi vanhu va xona hi ndlela yo hlawuleka. Hi xikombiso, loko Pisalema 135 yi vulavula hi vagandzeri va Yehovha vo tshembeka va le Israyele wa khale yi ri, i “ndzhaka yakwe yo hlawuleka.” (Ps. 135:4) Nakambe buku ya Hosiya yi profete leswaku van’wana lava nga riki Vaisrayele a va ta va vanhu Yehovha. (Hos. 2:23) Vuprofeta bya Hosiya byi hetiseke loko Yehovha a katse ni lava nga riki Vayuda, loko a hlawula vanhu lava nga ta fuma na Kreste. (Mint. 10:45; Rhom. 9:23-26) ‘Tiko leri, ro kwetsima’ i “nhundzu yo hlawuleka” ya Yehovha hi ndlela leyi hlamarisaka hikuva swirho swa yona swi totiwe hi moya lowo kwetsima naswona swi hlawuriwe ku ya hanya etilweni. (1 Pet. 2:9, 10) Ku vuriwa yini hi Vakreste vo tala vo tshembeka lava nga ni ntshembo wo hanya laha misaveni? Na vona Yehovha u va vitana “vanhu” vakwe ni “vahlawuriwa” vakwe.—Esa. 65:22. w18.07 22 ¶1-2

Vakreste va ntiyiso va tekelela Kreste, loyi a hi vekeleke xikombiso lexi hetisekeke xa ndlela leyi vanhu va nga hananaka ha yona. (Mat. 20:28) Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a tivutisa leswi, ‘Xana ndzi landzela xikombiso xa Yesu hilaha ku engetelekeke?’ (1 Pet. 2:21) Hi ta tsakisa Yehovha loko hi n’wi tekelela hi tlhela hi tekelela xikombiso xa Kreste lexi hetisekeke hi ku khathala hi vuhlayiseki bya van’wana ni ku lava tindlela to khathalela swilaveko swa vona. Entiyisweni, eka xifaniso xa Musamariya wa musa, Yesu u swi veke erivaleni leswaku valandzeri vakwe va fanele va pfuna vanhu van’wana hambiloko va ri va rixaka rin’wana. (Luka 10:29-37) Xana wa xi tsundzuka xivutiso lexi susumeteleke Yesu leswaku a vula xifaniso xa Musamariya wa musa? Muyuda u n’wi vutise a ku: “Xana kahle-kahle warikwerhu i mani?” Nhlamulo ya Yesu yi kombisa leswaku ku fana ni Musamariya wa musa, hi fanele hi tiyimisela ku hanana leswaku hi ta tsakisa Xikwembu. w18.08 19 ¶5-6

Xana Yehovha u hambete a katekisa Mariya hikwalaho ka leswi a khathaleleke ni kurisa N’wana wakwe hi ku tshembeka? Ina. Xikwembu xi tsale swiendlo ni marito ya Mariya eBibeleni. Swi vonaka onge Mariya a nga swi kotanga ku famba na Yesu hi nkarhi wa vutirheli byakwe bya malembe manharhu ni hafu. Kumbexana leswi a ri noni, Mariya a boheka ku tshama eNazareta. Hambileswi Mariya a nga swi vonangiki swo tala leswi Yesu a swi endleke kambe a ri kona loko a dlayiwa. (Yoh. 19:26) Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi Mariya a a ri eYerusalema swin’we ni vadyondzisiwa va Yesu, loko va nga si amukela moya lowo kwetsima hi Pentekosta. (Mint. 1:13, 14) Swi tikomba a totiwile swin’we ni van’wana lava a va ri kona. Loko swi ri tano, swi vula leswaku u nyikiwe lunghelo ro va swin’we na Yesu etilweni hilaha ku nga heriki. Hakunene yoleyo i hakelo leyinene ngopfu ya vutshembeki byakwe! w18.07 9 ¶11; 10 ¶14

Hi nkarhi wa vutirheli byakwe, Yesu u dyondzise vadyondzisiwa vakwe tidyondzo ta xisekelo leswaku va tiva vuyelo lebyi nga ta va kona loko va tikhoma hi ndlela yo karhi kumbe ku endla swiendlo swo karhi. Hi xikombiso, u va dyondzise leswaku ku va ni xikhomela swi nga vanga madzolonga naswona ku navela timhaka ta masangu hi ndlela leyi hundzeletiweke swi nga endla leswaku munhu a endla vuoswi. (Mat. 5:21, 22, 27, 28) Leswaku hi va ni ripfalo leri leteriweke kahle hi fanele hi pfumelela misinya ya milawu ya Xikwembu yi hi kongomisa kutani hi yisa ku dzuneka eka Xikwembu. Vakreste vambirhi lava nga ni ripfalo leri leteriweke hi Bibele, va nga ha endla swiboho leswi hambaneke loko swi ta etimhakeni to karhi. Anakanya hi mhaka ya ku nwa byala. Bibele a yi ku soli ku nwa byala hi ndlela leyi ringaniseriweke. Hambiswiritano, ya hi lemukisa hi ku nwa byala ku tlula mpimo ni vudakwa. (Swiv. 20:1; 1 Tim. 3:8) Xana leswi swi vula leswaku loko Mukreste a nwa byala hi ndlela leyi ringaniseriweke, a ku na swin’wana leswi a nga swi kambisisaka? A swi tano. Hambiloko ripfalo rakwe ri n’wi pfumelela, Mukreste u fanele a tlhela a anakanyela mapfalo ya van’wana. w18.06 18 ¶10-11

Yesu u lemukise vadyondzisiwa vakwe hi ku kongoma leswaku va papalata comela kumbe tidyondzo ta Vafarisi, Vasaduki ni ta ntlawa wa valandzeri va Heroda. (Mat. 16:6, 12) Lexi tsakisaka, bulo leri, ri endleke endzhakunyana ka loko vanhu va lave ku veka Yesu a va hosi. Swa olova leswaku ku va ni madzolonga loko vukhongeri byi hlangane na tipolitiki. Yesu u dyondzise vadyondzisiwa vakwe leswaku va nga teki tlhelo etimhakeni toleto. Leswi swi fambisana ni xivangelo lexi endleke leswaku muprista lonkulu ni Vafarisi va kunguhata ku dlaya Yesu. A va vona onge u lava ku va tekela xikhundlha xa vona xa politiki ni xa vukhongeri. Va te: “Loko hi n’wi tshika hi ndlela leyi, hinkwavo va ta pfumela eka yena, kutani Varhoma va ta fika va teka ndhawu ya hina ni tiko ra hina.” (Yoh. 11:48) Hikwalaho, Muprista Lonkulu Kayafasi hi yena loyi a rhangela eka kungu ro dlaya Yesu.—Yoh. 11:49-53; 18:14. w18.06 6-7 ¶12-13

Ntlhamu wun’wana lowu Sathana a wu tirhisaka, i ku navela ku tiva hi vungoma. Namuntlha u endla leswaku vanhu va navela ku tiva hi vudimona hi ku tirhisa vukhongeri bya mavunwa ni vuhungasi. Tifilimi, mintlango ya elektroniki ni swin’wana swi endla leswaku vungoma byi vonaka byi ri lebyi tsakisaka. Hi nga swi papalata njhani ku phasiwa hi ntlhamu lowu? A hi fanelanga hi langutela leswaku nhlengeletano ya Xikwembu yi hi nyika nxaxamelo wa mintlangu kumbe vuhungasi lebyi amukelekaka ni lebyi nga amukelekiki. Un’wana na un’wana wa hina u fanele a letela ripfalo rakwe leswaku ri fambisana ni milawu ya Xikwembu. (Hev. 5:14) Hambiswiritano, hi nga swi kota ku endla swiboho swa vutlhari loko hi tirhisa ndzayo ya Pawulo leyi huhuteriweke leyi nga laha henhla. Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Xana vuhungasi lebyi ndzi byi hlawulaka byi ndzi endla ndzi vonaka ndzi ri na vukanganyisi? Loko lava ndzi dyondzaka na vona Bibele va vona vuhungasi bya mina, xana va ta ehleketa leswaku ndzi hanya hi leswi ndzi swi dyondzisaka?’ Loko leswi hi swi dyondzisaka swi fambisana ni swiendlo swa hina, hi nga swi kota ku papalata ku wela eka ntlhamu wa Sathana.—1 Yoh. 3:18. w18.05 25 ¶13

Hi nga n’wi tekelela njhani Pawulo? Xo sungula, hi tikarhatela ku hlayisa ku navela ka hina ko kuma munhu loyi a nga ni “mboyamelo lowunene eka vutomi lebyi nga heriki.” Xa vumbirhi, hi khongela eka Yehovha hi kombela leswaku a pfula timbilu ta vanhu lava tsakelaka. (Mint. 13:48; 16:14) Silvana loyi a nga ni malembe ya kwalomu ka 30 a ri phayona u te: “Loko ndzi lava ku nghena emutini wo karhi ensin’wini ya hina, ndzi rhanga hi ku kombela Yehovha leswaku a ndzi pfuna ndzi va ni langutelo lerinene.” Hi tlhela hi khongela eka Xikwembu leswaku tintsumi ti hi kongomisa eka vanhu va timbilu letinene. (Mat. 10:11-13; Nhlav. 14:6) Xiya leswi Robert, loyi a nga ni malembe yo tlula 30 a ri phayona a swi vulaka u ri: “Ku tirha swin’we ni tintsumi leti tivaka leswi endlekaka evuton’wini bya vanhu swa tsakisa.” Xa vunharhu, hi ringeta ku vona leswinene eka vanhu. Nkulu loyi a vuriwaka Carl u ri: “Ndzi xiya hambi ku ri ku tsakela kutsongo eka munhu, kumbexana ku n’wayitela, ku languteka ka xikandza kumbe swivutiso leswi kombaka leswaku u lava ku tiva.” Hakunene, hi nga swi kota ku veka mihandzu hi ku tiyisela ku fana na Pawulo. w18.05 15 ¶13; 16 ¶15

Loko hi twa leswaku vanhu lava hi nga tshama hi va pfuna va ha ya emahlweni va tirhela Yehovha hi ku tshembeka, swa hi khutaza swinene hilaha swi veke ha kona eka muapostola Yohane loyi a tsaleke a ku: “Ndzi hava xivangelo lexikulu xa ku nkhensa ku tlula swilo leswi, ku twa leswaku vana va mina va tama va famba entiyisweni.” (3 Yohane 4) Maphayona yo tala ma nga tiyisekisa leswaku hakunene swa khutaza ku twa leswaku vanhu lava u nga tshama u va pfuna leswaku va ta entiyisweni, va ha tirhela Xikwembu hi ku tshembeka naswona kumbexana se i maphayona. Ku tsundzuxa phayona hi ntsako lowu ri tshameke ri va na wona entirhweni wa Xikwembu, swi nga ri chavelela. Valanguteri va muganga vo tala ni vasati va vona, va vule ndlela leyi va khutazekeke ha yona loko va kuma rungula ro koma ro kombisa ku khensa leri humaka eka vandlha leri a va ri endzerile. Vakulu, varhumiwa, maphayona swin’we ni swirho swa ndyangu wa Bethele na vona va titwa tano loko va byeriwa marito lama kombisaka ku khensa ntirho lowu va wu endlaka. w18.04 23 ¶14-15

Solomoni a nga wu yingisanga nawu wolowo hikuva u hetelele a teke vavasati va 700. U tlhele engetela hi van’wana lavatsongo va 300. (1 Tih. 11:3) Vo tala eka vasati vakwe a va nga ri Vaisrayele naswona a va gandzela swikwembu swa mavunwa. Hikwalaho, Solomoni u tlhele a tlula nawu wa Xikwembu lowu a wu yirisa ku teka vasati vambe. (Det. 7:3, 4) Leswi Solomoni a hambuka enawini wa Yehovha hakatsongotsongo, u hetelele a endle swidyoho leswikulu. Solomoni u ake tialitari a ti akela swikwembu swa mavunwa ku nga Axitoreti na Kemoxi. Kutani u sungule ku gandzela swikwembu swa vahedeni swin’we ni vasati vakwe. U ake tialitari toleto entshaveni leyi a yi ri emahlweni ka Yerusalema, laha a akeke tempele ya Yehovha kona! (1 Tih. 11:5-8; 2 Tih. 23:13) Kumbexana Solomoni a tixisa a anakanya leswaku Yehovha a ta swi ba hi makatla swidyoho swakwe loko ntsena a hambeta a nyikela magandzelo etempeleni. Kambe Yehovha a nge pfuki a swi be hi makatla swidyoho. w18.07 18-19 ¶7-9

‘Miseve yin’wana leyi pfurhaka’ leyi Sathana a nga ku copaka ha yona i mavunwa mayelana na Yehovha, u vula leswaku Yehovha a nga khathali ha wena naswona a nga ku rhandzi. Ida, loyi a nga ni malembe ya 19, a karhatiwa hi ku titwa a nga pfuni nchumu. U ri: “Mikarhi yin’wana a ndzi twa onge Yehovha u le kule na mina naswona a nga swi lavi ku va Munghana wa mina.” Xana u langutane njhani na nhlaselo lowu? Ida, u ri: “Minhlangano hi yona yi tiyisaka ripfumelo ra mina. Mikarhi yo tala a ndzi nga hlamuli eminhlanganweni hi ku ehleketa leswaku a nga kona la tsakelaka ku twa nhlamulo ya mina. Kambe sweswi loko ndzi ya eminhlanganweni, ndza lunghiselela naswona ndzi ringeta ku hlamula kambirhi kumbe kanharhu. Ntokoto wa Ida wu kandziyisa ntiyiso lowu: Xitlhangu lexi a xi nyikiwe masocha a xi ri xa mpimo lowu nga cinciki, kambe, ku hambana na xona ripfumelo ra hina ri nga tsana kumbe ri kula. Swi titshege hi hina. (Mat. 14:31; 2 Tes. 1:3) Hakunene i swa nkoka leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina! w18.05 29-30 ¶12-14

Mulanguteri wa khotso u amukele rungula endzhaku ka loko ku ve ni ku tsekatseka ka misava. (Mint. 16:25-34) Hilaha ku fanaka, van’wana lava sweswi va nga amukeliki rungula ra Bibele, va nga ha ri amukela loko va langutane ni swiyimo swo tika. Kumbexana, va ha ku heleriwa hi ntirho va nga swi langutelanga. Van’wana kumbexana va karhatiwa hileswi va ha ku kumaka leswaku va ni vuvabyi lebyi nga tshungulekiki kumbe va ni gome hileswi va ha ku feriwaka hi loyi va n’wi rhandzaka. Kutani va nga ha lava ku tiva xikongomelo xa vutomi, leswi a va nga ri na mhaka na swona eku sunguleni. Kumbexana va tivutisa va ku: ‘Ndzi fanele ndzi endla yini leswaku ndzi ponisiwa?’ Loko hi hlangana na vona, va nga ha yingisela rungula ra hina ro sungula evuton’wini bya vona. Hikwalaho, loko hi hambeta hi chumayela hi ku tshembeka, hi nga tiyiseka leswaku hi ta swi kota ku chavelela vanhu hi nkarhi lowu va lavaka nchavelelo ha wona.—Esa. 61:1. w18.05 19-20 ¶10-12

Namuntlha, vanhu vo tala va ha pfariwe mahlo hi xikwembu xa misava leyi naswona va ha ri evuhlongeni bya vukhongeri, bya ikhonomi ni bya ntshamisano. (2 Kor. 4:4) Hi ni lunghelo ro landzela xikombiso xa Yesu xo pfuna vanhu leswaku va tiva ni ku gandzela Yehovha, Xikwembu lexi nyikaka ntshunxeko. (Mat. 28:19, 20) Wolowo a hi ntirho wo olova naswona wu ni mintlhontlho yo tala. Ematikweni man’wana, vanhu vo tala a va ha ri na rirhandzu. Xivutiso lexi un’wana ni un’wana a faneleke a tivutisa xona hi lexi nge: ‘Xana ndzi nga tirhisa ntshunxeko wa mina leswaku ndzi hlanganyela hi xitalo entirhweni wa Mfumo?’ Swa khutaza ku xiya leswaku vanhu vo tala va swi lemuka leswaku nkarhi lowu saleke i wutsongo kutani va cince swiyimo swa vona leswaku va ta kota ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo. (1 Kor. 9:19, 23) Van’wana va tirhela emavandlheni ya ka vona kasi van’wana va rhurhele laha ku nga ni xilaveko lexikulu. Mawaku vuyelo lebyi hlamarisaka bya vanhu lava tirhisaka ntshunxeko hi vutlhari leswaku va tirhela Yehovha!—Ps. 110:3. w18.04 11-12 ¶13-14