April

Yesu u kombise rirhandzu rakwe lerikulu hi ku ta a ta hi fela hi ku swi rhandza. (Yoh. 15:13) A hi nge swi koti ku tlherisela Yehovha na Yesu eka leswi va hi endleleke swona. Kambe hi nga kombisa ku tlangela hi ndlela leyi hi hanyaka hayona. (Kol. 3:15) Nkutsulo i wa nkoka swinene eka vahlawuriwa hikuva wu endla leswaku va va ni ntshembo. (Mat. 20:28) Hikwalaho ka ripfumelo ra vona eka gandzelo ra Kreste, Yehovha u va vula lava lulameke naswona u va endle vana vakwe. (Rhom. 5:1; 8:15-17, 23) Lava tinyimpfu tin’wana na vona va wu tlangela swinene nkutsulo. Hi ku kombisa ripfumelo eka gandzelo ra Kreste, Yehovha u va teka va ri lava baseke naswona va ni ntshembo wo pona ‘nhlomulo lowukulu.’ (Nhlav. 7:13-15) Vahlawuriwa ni lava tinyimpfu tin’wana va kombisa leswaku va wu tlangela nkutsulo, hi ku va kona eXitsundzuxweni lembe ni lembe. w22.01 23 ¶14-15

Yesu a a karhateka hikwalaho ka swihehlo leswi a a phyarhekiwe swona. A ku vuriwa leswaku u rhukane Xikwembu naswona a nga ri xiximi hambi ku ri vito ra xona. (Mat. 26:64-66) Sweswo hi swona leswi endleke a twa ku vava swinene lerova a kala a navela onge Tata wakwe a nga n’wi sirhelela leswaku a nga dlayiwi hi ndlela yo tano leyi khomisaka tingana. (Mat. 26:38, 39, 42) Yesu u hayekiwe emhandzini ya nxaniso leswaku a ta tshunxa Vayuda eka ndzhukano. (Gal. 3:10) Phela a va vule leswaku va ta yingisa Nawu wa Xikwembu kambe a va wu yingisanga. Ndzhukano wolowo, a wu engetela eka xidyoho lexi va xi kumeke eka kokwa wa vona Adamu. (Rhom. 5:12) Nawu a wu vula leswaku loko munhu a endle xidyoho lexi faneriwaka hi rifu, a a fanele a dlayiwa. Endzhaku, miri wakwe a wu ta hayekiwa emhandzini. (Det. 21:22, 23; 27:26) Hikwalaho, ku hayekiwa ka Yesu emhandzini, a swi ta endla leswaku Vayuda lava n’wi bakanyeke va vuyeriwa eka gandzelo rakwe. w21.04 16 ¶5-6

Ehleketa hi maxangu lawa Yesu a ma voneke loko a nga si dlayiwa. Masocha ya Varhoma ma n’wi bukuterile. (Mat. 26:52-54; Yoh. 18:3; 19:1) Ma n’wi yevulele hi ximoko lerova miri wakwe wu sala ni timbanga. Endzhaku, ma tikirhete mhandzi yo tika enhlaneni wakwe lowu a wu mpfempfa ngati. U ringete ku nekaneka mhandzi yoleyo a yi yisa laha a a ta dlayeriwa kona kambe hi ku hatlisa ku lerisiwe munhu un’wana leswaku a n’wi rhwalela yona. (Mat. 27:32) Loko Yesu a fika laha a a ta dlayeriwa kona, masocha ma nambe ma belela mavoko ni milenge yakwe emhandzini. Loko a ri emhandzini, miri wakwe a wu tika lerova swipikiri leswi a beleriwe hi swona a swi endla a twa ku vava ngopfu. Vanghana vakwe va ve ni gome naswona mana wakwe u ririle kambe varhangeri va Vayuda a va ri karhi va n’wi poyila. (Luka 23:32-38; Yoh. 19:25) Ku hele tiawara to tala a ri eku xanisiweni. Mbilu ni mahahu yakwe a swi nga ha tirhi kahle lerova a nga ha swi koti ni ku hefemula kahle. Loko a nga si timeka, u khongerile. Endzhaku, u korhamise nhloko a fa. (Mar. 15:37; Luka 23:46; Yoh. 10:18; 19:30) Hakunene, u dlayiwe hi ndlela yo vava ni leyi khomisaka tingana! w21.04 16 ¶4

Yesu u vulavule ni vaapostola vakwe vo tshembeka va 11 hi mintwanano yimbirhi, ku nga ntwanano lowuntshwa ni ntwanano wa Mfumo. (Luka 22:20, 28-30) Mintwanano leyi yi pfulele vaapostola ni nhlayo yitsongo ya lava hlawuriweke leswaku va ya va tihosi ni vaprista etilweni. (Nhlav. 5:10; 14:1) I vahlawuriwa lava saleke laha misaveni ntsena, lava nga xiphemu xa mintwanano leyimbirhi lava dyaka xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni. Yehovha u va nyike ntshembo wo hlawuleka ku nga ku hanya hilaha ku nga heriki ematilweni, ku tirha swin’we na Yesu Kreste swin’we ni lava 144 000 kambe xa nkoka ngopfu, va ta vona Xikwembu hi xiviri! (1 Kor. 15:51-53; 1 Yoh. 3:2) Vahlawuriwa va swi tiva leswaku va fanele va tshembeka ku fikela ekufeni.—2 Tim. 4:7, 8. w22.01 21 ¶4-5

Swigevenga swimbirhi a swi beleriwe etlhelo ka Yesu. (Luka 23:40, 41) Xin’wana xi byele Yesu xi ku: “U ndzi tsundzuka loko u nghena eMfun’weni wa wena.” (Luka 23:42) Leswi Yesu a a swi tiva leswaku Tata wakwe u ni tintswalo, u tshembise xigevenga xexo leswaku xi ta pfuxiwa. (Ps. 103:8; Hev. 1:3) Loko hi hundzuka hi tlhela hi va ni ripfumelo eka Yesu, Yehovha u ta hi rivalela ni ku hi komba tintswalo hi ku tirhisa ngati leyi halakeke ya Yesu Kreste. (1 Yoh. 1:7) Van’wana a va tshembi leswaku Yehovha u ta pfuka a va rivalerile. Loko mikarhi yin’wana u pfa u titwa tano, ehleketa hi mhaka leyi: Loko Yesu a nga si fa, u ve ni tintswalo eka xigevenga lexi a xo ho sungula ku va ni ripfumelo eka yena. Leswi swi swi veka erivaleni leswaku Yehovha u ta ma komba tintswalo malandza yakwe!—Ps. 51:1; 1 Yoh. 2:1, 2. w21.04 9 ¶5-6

Yesu u hetisise swilo swo tala hikwalaho ko tshama a tshembekile ku ya fika eku feni. Xo sungula, u kombise leswaku Sathana i muhembi. Yesu u kombise leswaku munhu loyi a nga riki na xidyoho a nga swi kota ku tshama a tshembekile hambiloko Sathana a n’wi ringa hi tindlela hinkwato. Xa vumbirhi, u nyikele hi vutomi byakwe leswaku a kutsula vanhu. Rifu rakwe ri endle leswaku vanhu lava velekiweke va ri ni xidyoho, va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu ni ku va ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. Xa vunharhu, Yesu u kombise leswaku Yehovha i mufumi lonene, u tlhele a basisa vito ra Tata wakwe eka mavunwa lawa ri phyarhekiweke wona. A hi tikarhateleni ku hanya hi ku tshembeka siku ni siku onge hiloko mundzuku hi nga ta ka hi nga pfuki! Hambiloko ho langutana ni rifu, hi ta swi kota ku vula hi ku, “Yehovha ndzi endle hinkwaswo leswi ndzi nga swi kotaka leswaku ndzi tshama ndzi tshembekile ni ku kombisa leswaku Sathana i muhembi naswona ndzi vangamise vito ra wena eka swihehlo hinkwaswo leswi ri phyarhekiweke swona ni ku seketela vuhosi bya wena!” w21.04 12 ¶13-14

Endzhaku ka loko Yesu a phyarhekiwe hi swihehlo swa mavunwa a tlhela a voniwa nandzu, wa hlekuriwa, wa bukuteriwa kutani a beleriwa emhandzini ya nxaniso. Milenge ni mavoko swi beleriwe hi swipikiri. Loko a hefemula niloko a vulavula, wa swi vona leswaku u twa ku vava. Kambe, u boheka ku vulavula hikuva ku ni swilo swa nkoka leswi a faneleke a swi vula. Hi dyondza swo tala eka marito yo hetelela ya Yesu! Hi dyondza ku rivalela van’wana ni ku tshemba leswaku Yehovha u ta hi rivalela. Hi katekile leswi hi nga ni vamakwerhu lava tiyimiseleke ku hi pfuna. Kambe loko hi lava ku pfuniwa, a hi fanelanga hi khondla mavoko, hi fanele hi tshinelela vamakwerhu. Ha swi tiva leswaku Yehovha u ta hi pfuna hi kota ku tiyisela loko hi langutana ni miringo. Nakambe, hi dyondza leswaku i swa nkoka ku tikarhatela ku tshama hi tshembekile siku ni siku onge hiloko mundzuku a nga ri kona hikuva ha tiyiseka leswaku vutomi bya hina byi le mavokweni ya Yehovha. w21.04 8 ¶1; 13 ¶17

Loko hi landzelerisisa mikondzo ya Yesu hi ta kuma vutomi lebyi nga heriki. Loko jaha leri fuweke ri vutise leswaku ri fanele ri endla yini leswaku ri ta kuma vutomi lebyi nga heriki, Yesu u ri hlamule a ku: ‘Tana u va mulandzeri wa mina.’ (Mat. 19:16-21) U byele Vayuda van’wana lava a va nga tshembi leswaku hi yena Kreste, a ku: “Tinyimpfu ta mina . . . ta ndzi landzela. Ndzi ti nyika vutomi lebyi nga heriki.” (Yoh. 10:24-29) Hi kombisa leswaku hi ni ripfumelo eka Yesu hi ku hanya hi swilo leswi a a swi dyondzisa ni hi ku tekelela mahanyelo yakwe. Loko hi endla tano, hi ta tshama hi ri egondzweni leri yisaka evuton’wini lebyi nga heriki. (Mat. 7:14) Leswaku hi kota ku landzelerisa mikondzo ya Yesu, hi fanele hi n’wi tiva kahle. Ku dyondza hi Yesu a swi heli. Leswaku hi kota ku n’wi tiva kahle, hi fanele hi dyondza hi vumunhu byakwe ni ndlela leyi a a endla swilo hayona. Swi nga ri na mhaka leswaku hi ni nkarhi wo tanihi kwihi hi ri Timbhoni, hi fanele hi ya emahlweni hi dyondza hi Yehovha ni N’wana wakwe. w21.04 4 ¶9-10

Mikarhi yin’wana, Pawulo a a tisola loko a tsundzuka swilo swo biha leswi a tshameke a swi endla. A swi hi hlamarisi leswi a a tivula “mudyohi lonkulu!” (1 Tim. 1:15) Loko Pawulo a nga si va Mukreste, u xanise Vakreste etindhawini to tala, van’wana u va pfalele ejele, a tlhela a seketela ku dlayiwa ka van’wanyana. (Mit. 26:10, 11) U ehleketa leswaku Pawulo a a ta titwa njhani loko a hlangana ni muntshwa loyi a nga Mukreste, loyi a nga ha riki na vatswari hikwalaho ka yena? Pawulo a a tisola hikwalaho ka swihoxo leswi a swi endleke kambe a ku nga ri na lexi a ta xi endla. A a kholwa leswaku Kreste u n’wi ferile naswona u tsale a ku: “Ndzi leswi ndzi nga swona hikwalaho ka musa lowukulu wa Xikwembu.” (1 Kor. 15:3, 10) Hi dyondza yini? Swi tive u tlhela u tiyiseka leswaku Kreste u ku ferile naswona u ku pfulele ndlela yo va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. (Mit. 3:19) Xa nkoka eka Xikwembu hi leswi hi swi endlaka sweswi ni leswi hi nga ta swi endla enkarhini lowu taka, ku nga ri swihoxo leswi hi tshameke hi swi endla.—Esa. 1:18. w21.04 23 ¶11

Hambileswi Vayuda vo tala va le nkarhini wa Yesu a va nga langutelanga leswaku Mesiya a fa, twana leswi Matsalwa ma swi vuleke ka ha ri emahlweni: “Hikwalaho ka leswi a nyikeleke hi vutomi byakwe, nileswi a hlayiweke exikarhi ka vadyohi; u rhwale swidyoho swa vanhu vo tala, naswona u kombelele vadyohi.” (Esa. 53:12) Hikwalaho, xivangelo xa Vayuda xo tshika ku pfumela eka Yesu endzhaku ka loko a dlayiwe ku fana ni mudyohi a xi nga twali. Namuntlha lexi nga hi pfunaka ku nga tshiki ku tirhela Yehovha, i ku tiva ntiyiso. Eka Dyondzo yakwe ya le ntshaveni, Yesu u lemukise vayingiseri vakwe leswaku van’wana a va ta va “hembela hi swilo swo tala swo homboloka.” (Mat. 5:11) Xihlovo xa mavunwa wolawo i Sathana. U kucetela vanhu lava hi kanetaka leswaku va hangalasa mavunwa yo biha hi hina. (Nhlav. 12:9, 10) A hi fanelanga hi yingisa mavunwa wolawo. Hi nga ma pfumeleli mavunwa yo tano nikatsongo leswaku ma hi tshikisa ku tirhela Yehovha. w21.05 11 ¶14; 12 ¶16

Pfuna xichudeni xa wena xa Bibele leswaku xi tshemba Yehovha. Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe leswaku Yehovha u ta va pfuna hikuva wa va rhandza. (Mat. 10:19, 20, 29, 30) Tsundzuxa xichudeni xa wena leswaku Yehovha u ta xi pfuna na xona. U nga xi pfuna leswaku xi tshemba Yehovha hi ku khongela na xona u boxa leswi xi tiyimiseleke ku swi endla. Franciszek loyi a tshamaka ePoland, u ri: “Hi xitalo loko mudyondzisi wa mina a khongela, a a boxa nileswi ndzi navelaka ku swi endla evuton’wini. Loko ndzi vona leswaku Yehovha a a swi hlamula swikhongelo swa mudyondzisi wa mina, ndzi nambe ndzi sungula ku khongelo. Ndzi vone ndlela leyi Yehovha a ndzi pfuneke hayona loko ndzi kombela masiku yo wisa entirhweni wa mina lowuntshwa leswaku ndzi ta kota ku ya etinhlengeletanweni ta vandlha ni ta xifundzha.” Yehovha wa khathala hi swichudeni swa hina swa Bibele. Wa swi tlangela ni ku va rhandza swinene Vakreste lava pfunaka vanhu van’wana leswaku va va ni vuxaka lebyinene na yena. (Esa. 52:7) Hambiloko ku nga ri na loyi u dyondzaka na yena Bibele, u nga swi kota ku pfuna swichudeni leswaku swi khuvuriwa hi ku famba ni vamakwerhu loko va ya dyondza ni swichudeni swa vona. w21.06 7 ¶17-18

Hi kombisa leswaku ha yi tlangela nyiko leyi Xikwembu xi hi nyikeke yona hi ku tshama hi ri karhi hi hlaya Bibele. A hi fanelanga hi dyondza Bibele ntsena loko hi vona onge hi na nkarhi kambe hi fanele hi tixavela nkarhi wo yi dyondza. Loko hi tshamela ku yi dyondza, ripfumelo ra hina ri ta tiya. Ku hambana ni vanhu vo “tlhariha ni lavo dyondzeka” va misava leyi, hina hi ni ripfumelo leri tiyeke leri titshegeke hi Rito ra Xikwembu. (Mat. 11:25, 26) Leswi hi tinyiketeleke eku hlayeni ka Bibele, ha xi tiva lexi endlaka xiyimo xa misava leyi xi biha hi ndlela leyi nileswaku Yehovha u tiyimisele ku endla yini hi swona. Hikwalaho, a hi yeni emahlweni hi tiyisa ripfumelo ra hina naswona hi tiyimisela ku pfuna vanhu vo tala hilaha hi nga kotaka hakona leswaku va va ni ripfumelo eka Muvumbi. (1 Tim. 2:3, 4) Hi wu langutele hi mahlongati nkarhi lowu hinkwerhu hi nga ta vula marito lama kumekaka eka Nhlavutelo 4:11, lama nge: “Swa ku fanela Yehovha Xikwembu xa hina ku dzunisiwa . . . hikuva u tumbuluxe swilo hinkwaswo.” w21.08 19 ¶18-20

Leswi vakulu va nga varisi, hi vona va nga ni vutihlamuleri byo nyikela ndzayo evandlheni. Va fanele va nyikelaka ndzayo leyi pfunaka ni ku khutaza naswona yi “tsakisa mbilu.” (Swiv. 27:9) Vakulu va va rhandza vamakwerhu. Mikarhi yin’wana, va kombisa rirhandzu rolero hi ku tsundzuxa makwerhu loyi a tekaka goza leri hoxeke. (Gal. 6:1) Va ta va va endla kahle loko va rhanga hi ku kambisisa leswi muapostola Pawulo a swi vuleke mayelana ni rirhandzu loko va nge se tsundzuxa makwerhu yoloye. “Rirhandzu ri lehisa mbilu naswona ri ni musa. . . . A ri heli matimba hambiloko ko endleka yini, ri kholwa swilo hinkwaswo, ri tshemba swilo hinkwaswo, ri tiyisela swilo hinkwaswo.” (1 Kor. 13:4, 7) Loko nkulu a anakanyisisa hi tindzimana teto ta le Bibeleni, swi ta n’wi pfuna leswaku a nyikela ndzayo leyi nga vuyerisaka makwerhu ni ku tlhela a vulavula na yena hi ndlela ya rirhandzu. Loko makwerhu loyi a nyikiwaka ndzayo a vona leswaku nkulu yoloye wa khathala hi yena, swi ta n’wi olovela ku a yi amukela. w22.02 14 ¶3; 15 ¶5

Yehovha u tumbuluxe vana vakwe lava nga tintsumi ni vanhu va nga ri na xidyoho. Kambe n’wana wakwe Sathana (leswi vulaka “Muhembi”) loyi a a ri ntsumi u n’wi xandzukerile, a tlhela a kucetela Adamu na Evha lava a va nga ri na xidyoho leswaku va xandzukela Yehovha. Hi ku famba ka nkarhi, tintsumi ni vanhu van’wana na vona va landzele Sathana. (Yuda 6) Va xenge Yehovha. Kambe u tiyiserile naswona wa ha ya emahlweni a endla tano kukondza nkarhi wo herisa vaxandzuki hinkwavo wu fika. Yehovha ni lava va tshembekaka eka yena va ta tsaka ku tiva leswaku a va nge he boheki ku tiyisela loko ku herisiwa misava leyi yo homboloka! Sathana u hehle Yobo ni malandza hinkwawo yo tshembeka ya Yehovha hi ku vula leswaku ma gandzela Xikwembu hileswi ma lavaka ku vuyeriwa. (Yobo 1:8-11; 2:3-5) Ninamuntlha Diyavulosi wa ha vula tano. (Nhlav. 12:10) Hi kombisa leswaku Sathana i muhembi loko hi tiyisela miringo hinkwayo ni ku tshama hi tshembekile eka Yehovha hileswi hi n’wi rhandzaka. w21.07 9 ¶7-8

Muapostola Pawulo u tirhise xikombiso lexi tlhontlhaka miehleketo ku kombisa ndlela leyi mhaka ya ku cinca vumunhu bya hina yi nga ya nkoka hayona. U tsale leswaku hi fanele hi belela vumunhu bya hina bya khale “emhandzini.” (Rhom. 6:6) Hi lava ku tekelela xikombiso xa Kreste. Hi fanele hi tshika mahanyelo lama Yehovha a ma vengaka. Loko ntsena hi endla leswi, a hi nge biwi hi ripfalo naswona hi ta tiphina hi vutomi hilaha ku nga heriki. (Yoh. 17:3; 1 Pet. 3:21) Yehovha a nge yi cinci milawu yakwe leswaku yi fambisana na hina. Kambe hi hina hi faneleke hi cinca mahanyelo leswaku hi fambisana ni milawu yakwe. (Esa. 1:17, 18; 55:9) Hambiloko u khuvuriwile, swa ha ta lava leswaku u ya emahlweni u lwisana ni ku navela ko biha. Kombela Yehovha hi xikhongelo leswaku a ku pfuna, u tlhela u titshega hi moya wakwe lowo kwetsima ku nga ri hi matimba ya wena. (Gal. 5:22; Filp. 4:6) Leswaku hi tshika vumunhu bya khale naswona hi nga ha tlheleli eka byona, hi fanele hi tiyimisela. w22.03 6 ¶15-17

Loko hi rhangisa Mfumo ku sungula ni ku hanya hi milawu yakwe, Yehovha u hi tshembisa ku hi nyika swakudya, swiambalo ni ndhawu yo tshama. (Mat. 6:33) Loko hi tshamela ku ehleketa hi sweswo, a hi nge ehleketi nikatsongo leswaku rifuwo ra misava leyi ri ta hi sirhelela ni ku hi nyika ntsako wa hilaha ku nga heriki. Ha swi tiva leswaku ndlela yin’we yo kuma ntsako wa xiviri i ku endla ku rhandza ka Yehovha. (Filp. 4:6, 7) Hambiloko hi ri ni mali yo xava swilo swo tala, hi fanele hi kambisisa loko hi ta va ni nkarhi kumbe matimba yo tirhisa leswi hi swi xavaka ni ku swi khathalela. Xana swa koteka leswaku hi tikuma hi rhandza swilo leswi hi nga na swona ku tlula mpimo? Tsundzuka leswaku Xikwembu xi hi nyike ntirho wa nkoka tanihi xiphemu xa ndyangu wa xona. Sweswo swi vula leswaku a hi fanelanga hi pfumela ku kavanyetiwa. A hi swi lavi ku fana ni jaha leri lahlekeriweke hi nchumu wa nkoka ku nga ku tirhela Yehovha ni ku va exikarhi ka lava vitaniwaka vana va xona hikwalaho ka leswi a ri rhandza swilo swa rona ngopfu!—Mar. 10:17-22. w21.08 6 ¶17

Loko u ri karhi u dyondza Matsalwa, u ta dyondza hi rirhandzu ra Yehovha, ku nga leri u dyondzeke ha rona loko wa ha dyondza Bibele. Sweswo swi ta ku pfuna u swi tshemba hi ku helela leswaku wa hanya. (Eks. 34:6, 7; Ps. 145:8, 9) Loko hakatsongotsongo u ya u n’wi tiva kahle Yehovha, ripfumelo ra wena ri ta tiya, rirhandzu ra wena eka yena ri ta kula naswona u ta va ni vuxaka lebyinene na yena. Byela van’wana hi ripfumelo ra wena eka Xikwembu. U fanele u endla yini loko loyi u n’wi chumayelaka a nga tshembi leswaku Xikwembu xi kona kambe u nga swi tivi leswaku u nga n’wi hlamula njhani? Ringeta ku kuma nhlamulo leyi kumekaka eMatsalweni leyi nga eka tibuku ta hina kutani u hlamusela munhu wa kona. Nakambe u nga ha kombela mpfuno eka Mbhoni yin’wana leyi nga ni ntokoto. A swi na mhaka leswaku loyi u n’wi chumayelaka wa wu amukela ntiyiso wa le Bibeleni kumbe njhani, xa nkoka hileswaku u ta vuyeriwa loko u endla ndzavisiso. Ripfumelo ra wena ri ta tiya swinene. w21.08 18 ¶14-15

A hi boheki ku tshika swilo hinkwaswo leswaku hi tsakisa Yehovha. (Ekl. 5:19, 20) Hambiswiritano, loko hi tshika ku endla leswi engetelekeke entirhweni wa Yehovha hikwalaho ko chava ku lahlekeriwa hi leswi hi swi rhandzaka, hi ta va hi endla xihoxo xo fana ni xa wanuna loyi Yesu a vulavuleke ha yena eka xifaniso xakwe loyi a rhangiseke rifuwo ku tlula Xikwembu. (Luka 12:16-21) Loko hi langutana ni mitlhontlho, ha khongela hi kombela ku pfuniwa naswona hi lava tindlela leti hi nga yi hlulaka hayona. (Swiv. 3:21) Yehovha u hi katekisa hi tindlela to tala. Hi nga kombisa ndlela leyi hi yi tlangelaka hayona mikateko yoleyo hi ku endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi n’wi dzunisa. (Hev. 13:15) Sweswo swi nga katsa ku ndlandlamuxa ntirho wa hina wo chumayela, leswi nga ta endla leswaku hi kuma mikateko yo tala. Onge siku ni siku hi nga lava tindlela letintshwa to ‘nantswa hi vona leswaku Yehovha hi lonene.’ (Ps. 34:8) Hikwalaho, hi ta fana na Yesu loyi a nga te: “Swakudya swa mina i ku endla ku rhandza ka loyi a ndzi rhumeke ni ku heta ntirho wakwe.”—Yoh. 4:34. w21.08 30-31 ¶16-19

Sathana u lava leswaku hi tikukumuxa. Wa swi tiva leswaku loko hi endla tano hi ta fana na yena naswona hi ta lahlekeriwa hi vutomi lebyi nga heriki. Muapostola Pawulo u hi lemukisile hi ku vula leswaku munhu a nga “tikukumuxa kutani a avanyisiwa hilaha Diyavulosi a avanyisiweke hakona.” (1 Tim. 3:6, 7) Sweswo swi nga hi endlekela na hina, swi nga ri na mhaka leswaku hi ni malembe mangani hi tirhela Yehovha. Vanhu lava tikukumuxaka a va khathali hi vanhu van’wana. Sathana u lava leswaku loko swiyimo swi tika hi nga vi na mhaka na Yehovha kambe hi khathala hi hina vini. Hi xikombiso, xana u tshame u lumbetiwa? Kumbe u tshame u khomiwa hi ndlela yo biha? Sathana u lava leswaku u sola Yehovha kumbe vamakwerhu. Nakambe u lava u ehleketa leswaku ndlela yo lulamisa mhaka yoleyo i ku tiendlela swilo hi ndlela ya wena ku ri ni ku landzela nkongomiso wa Yehovha lowu kumekaka eRitweni rakwe.—Ekl. 7:16, 20. w21.06 15 ¶4-5

Muprofeta Hagayi u kume ntirho wa nkoka lowu humaka eka Yehovha. Swi nga endleka leswaku Hagayi a a ri exikarhi ka ntlawa wa Vayuda lowu sukeke evuhlongeni eBabilona wu tlhelela eYerusalema hi 537 B.C.E. Loko va ha ku fika eYerusalema, Vayuda volavo vo tshembeka va fike va akela Yehovha tempele. (Ezra 3:8, 10) Kambe swi nga siya kwihi, ku endleke swin’wana leswi va heteke matimba. Va sungule ku kanetiwa, leswi va endleke va hela matimba ivi va tshika ku aka. (Ezra 4:4; Hag. 1:1, 2) Kambe hi 520 B.C.E, Yehovha u lerise Hagayi leswaku a khutaza ni ku tiyisa Vayuda leswaku va ya emahlweni va aka tempele. (Ezra 6:14, 15) Mahungu ya Hagayi a ku ri ku tiyisa ripfumelo leri Vayuda a va ri na rona eka Yehovha. Xiga lexi nge “Yehovha wa mavuthu,” xi fanele xi va khutazile swinene. Yehovha u ni vuthu lerikulu ra tintsumi leti nga ni matimba kutani Vayuda a va fanele va titshega hi yena leswaku va kota ku aka. w21.09 15 ¶4-5

Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ta tiphina hi ku va ni vun’we naswona ta rhandzana. Ku hambana ni minhlangano leyin’wana, hi ndyangu wun’we hambileswi hi humaka ematikweni yo hambanahambana, tindzimi, tinxaka ni mindhavuko leyi nga faniki. Ha byi vona vumbhoni byebyo loko hi ri etinhlengeletanweni ta vandlha, ta muganga ni ta xifundzha. Sweswo swi tiyisa ntshembo wa hina wa leswaku hi gandzela hi ndlela leyi amukelekaka eka Yehovha. (Yoh. 13:34) Matsalwa ma hi khutaza leswaku hi ‘rhandzana swinene.’ (1 Pet. 4:8) Ndlela yin’wana ya nkoka yo kombisa rirhandzu rolero i ku rivalelana hi ku ntshunxeka ni ku swi ba hi makatla swihoxo swa van’wana. Nakambe hi tikarhatela ku lava tindlela to hanana eka vamakwerhu hinkwavo evandlheni, ku katsa ni lava hi tlulaneke milenge na vona. (Kol. 3:12-14) Rirhandzu rolero ri kombisa leswaku hi Vakreste va ntiyiso. w21.10 22 ¶13-14

Xana loko mudyohi a susiwa, swi nga n’wi pfuna leswaku a hundzuka? Ina. Vo tala va xiye leswaku xiboho lexi tekiweke hi vakulu xo va susa evandlheni, swi va pfunile leswaku va ti ehleketisisa kahle, va cinca tindlela ta vona ni ku teka goza ro tlhelela eka Yehovha. (Hev. 12:5, 6) Xiya xikombiso lexi landzelaka. Murisi u sungula ku vona leswaku ku ni nyimpfu leyi vabyaka swinene. Wa swi tiva leswaku ndlela yin’we yo yi pfuna leswaku yi hola, i ku yi hambanisa ni ntlhambi. Nyimpfu a yi tsaki loko yi hambanisiwa ni ntlhambi. Ya swi rhandza ku va ni tinyimpfukuloni kutani loko yi hambanisiwa na tona yi twa ku vava swinene. Xana loko murisi a yi hambanisa ni tinyimpfu letin’wana, swi vula leswaku a nga yi rhandzi? A swi tano. Wa swi tiva leswaku loko o yi tshika yi tshama na tona, ntlhambi hinkwawo wu nga ha tluleriwa hi mavabyi wolawo. Hikwalaho, loko a yi susa entlhambini u va a sirhelela ntlhambi wakwe hinkwawo. w21.10 10 ¶9-10

Swa tsakisa ku va endyangwini wa vamakwerhu emisaveni hinkwayo lava nga ni rirhandzu. Hi lava leswaku vanhu vo tala va ta va ta gandzela Xikwembu na hina. Hikwalaho, hi fanele hi tivonela leswaku hi nga endli nchumu ni wun’we lowu nga ta thyakisa ndhuma ya vanhu va Yehovha kumbe ku onha vito ra Tata wa hina la nge matilweni. Mikarhi hinkwayo hi ringeta ku tikhoma hi ndlela leyi nga ta endla leswaku vanhu va tsakela mahungu lamanene. Mikarhi yin’wana, van’wana va nga ha hi kaneta kumbe va hi xanisa hileswi hi yingisaka Tata wa hina la nge matilweni. Hi nga endla yini loko hi chava ku byela van’wana hi leswi hi swi pfumelaka? Hi fanele hi tshemba leswaku Yehovha ni N’wana wakwe va ta hi pfuna. Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe leswaku a va fanelanga va vilela hi leswi va nga ta swi vula. Hikwalahokayini? U te: “Leswi mi nga ta swi vula, mi ta nyikiwa swona hi nkarhi wolowo; hikuva a hi n’wina mi nga ta vulavula, kambe i moya wa Tata wa n’wina lowu nga ta vulavula ha n’wina.”—Mat. 10:19, 20. w21.09 24 ¶17-18

Muxe u tirhise marito lama fanaka mayelana ni vutumbelo. (Ps. 90:1, nhlamuselo ya le hansi.) Nakambe loko a ri ekusuhi ni ku fa, Muxe u va tsundzuxe marito lama khumbaka mbilu. U te: “Xikwembu i vutumbelo ku sukela khale, mavoko ya xona lama tshamaka hilaha ku nga heriki ma ku khomile.” (Det. 33:27) Marito lama nge, “mavoko ya xona lama tshamaka hilaha ku nga heriki ma ku khomile,” ma hi byela yini hi Yehovha? Loko Yehovha a ri vutumbelo bya hina, hi titwa hi hlayisekile. Kambe mikarhi yin’wana hi nga ha titwa hi hele matimba. Xana Yehovha u ta hi pfuna njhani loko hi titwa tano? (Ps. 136:23) U ta hi vukarha ni ku hi pfuxa leswaku hi ya emahlweni. (Ps. 28:9; 94:18) Ku tiva leswaku Yehovha u ta hi seketela mikarhi hinkwayo, swi hi pfuna hi vona leswaku hi katekile hi tindlela timbirhi. Yo sungula, hi ni nsirhelelo wa xiviri swi nga ri na mhaka leswaku hi tshama kwihi. Ya vumbirhi, Tata wa hina wa le tilweni loyi a hi rhandzaka swinene wa hi khathalela. w21.11 6 ¶15-16

Yesu a a swi tiva leswaku ku nga khomiwi kahle swi nga ha tsanisa ripfumelo ra vadyondzisiwa vakwe. U va nyike xifaniso lexi kumekaka eka buku ya Luka leswaku a va pfuna va kota ku tiyisela. A ku ri xa noni leyi a yi tshamela ku rila eka muavanyisi loyi a nga yi kombisangiki vululami. A yi tshemba leswaku loko yo phikelela, a yi ta pfuneka. Hi ku famba ka nkarhi, muavanyisi u hlamule xikombelo xa yona. Hi dyondza yini? Yehovha i Xikwembu xa vululami. Hikwalaho, Yesu u te: “Kutani, xana Xikwembu a xi nge endli leswaku lava xi va hlawuleke, ku nga lava va xi khongelaka vusiku ni nhlikanhi va avanyisiwa kahle?” (Luka 18:1-8) Nakambe u te: “Loko N’wana wa munhu a fika, xana u ta ri kuma ripfumelo ro tano emisaveni?” Loko hi nga kombisiwi vululami, hi fanele hi va ni ripfumelo leri fanaka ni ra noni leyi, hi ku tiyisela ni ku lehisa mbilu. Sweswo swi ta hi pfuna hi tiyiseka leswaku ku nga ri khale, Yehovha u ta teka goza. Nakambe hi fanele hi tshemba leswaku xikhongelo xi ni matimba. w21.11 23 ¶12; 24 ¶14

Vantshwa, xana mikarhi yin’wana mi vona onge milawu ya Yehovha ya tika? Sathana u lava u titwa tano. U lava u navela vanhu lava fambaka endleleni leyi yisaka eku lovisiweni lava vonakaka onge va hanya bya ka byandlani. A nga ha tirhisa vanghana va wena exikolweni kumbe leswi u swi vonaka eka Inthanete ku ku endla u titwa onge wa kayela. Sathana u lava u ehleketa ku milawu ya Yehovha yi ku tsona ntsako. Kambe tsundzuka: Sathana a nga swi lavi leswaku lava fambaka endleleni yakwe va vona leswi nga emakumu ka yona. (Mat. 7:13, 14) Hi hala tlhelo, Yehovha u hi byela mikateko leyi nga ta kumiwa hi lava tshamaka endleleni leyi yisaka evuton’wini.—Ps. 37:29; Esa. 35:5, 6; 65:21-23. w21.12 23 ¶6-7

Ha swi tiva leswaku ku rivalela van’wana i swa nkoka swinene. Kambe swi nga hi tikela ku endla tano. Swi nga endleka muapostola Petro na yena a titwa tano. (Mat. 18:21, 22) I yini lexi nga hi pfunaka? Xo sungula, anakanyisisa hi ndlela leyi Yehovha a ku rivalelaka hayona. (Mat. 18:32, 33) A swi hi faneli leswaku a hi rivalela kambe u endla tano hi ku tshunxeka. (Ps. 103:8-10) Hilaha ku fanaka, “na hina hi boheka ku rhandzana.” Ku rivalela van’wana a hi nchumu lowu hi tihlawulelaka wona. Kambe swa boha leswaku hi rivalela vamakwerhu. (1 Yoh. 4:11) Xa vumbirhi, anakanyisisa hileswi nga ta endleka loko hi rivalela van’wana. Hi ta pfuna makwerhu loyi a hi dyoheleke leswaku a tshunxeka evandlheni, hi ta sirhelela vuxaka bya hina na Yehovha naswona hi ta tirhula ndzhwalo emakatleni. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Xo hetelela, khongela eka Loyi a lavaka leswaku hi rivalela. U nga pfumeleli Sathana a kavanyeta ku rhula loku u nga na kona ni vamakwerhu. (Efe. 4:26, 27) Hi fanele hi kombela Yehovha a hi pfuna leswaku hi kondletela ku rhula evandlheni. w21.06 22 ¶11; 23 ¶14

Davhida a a tshama a ri eku balekeni. Sawulo hosi ya matimba ya Israyele a a lava ku n’wi dlaya. Loko Davhida a lava swakudya, u nghene emutini wa Nobo laha a nga fika a kombela swinkwa swa ntlhanu. (1 Sam. 21:1, 3) Endzhaku, yena ni vavanuna vakwe va kume ndhawu yo tumbeta nhloko ebakweni. (1 Sam. 22:1) Swi te njhani Davhida a ti kuma a ri eka xiyimo lexi? Sawulo a a ri ni mavondzo hileswi Davhida a ri mathwarivona enyimpini naswona a ri ni ndhuma ya kahle. A a swi tiva leswaku Yehovha u n’wi bakanyile tanih hosi ya Vaisrayele hikwalaho ko pfumala ku yingisa ni leswaku u hlawule Davhida leswaku a va hosi. (1 Sam. 23:16, 17) Hambiswiritano leswi Sawulo a a ri hosi ya Israyele, a ri ni vuthu lerikulu ni vaseketeri vo tala kutani Davhida a boheka ku baleka. Xana Sawulo a a ehleketa leswaku a nga sivela Xikwembu ku xi veka Davhida tanihi hosi? (Esa. 55:11) Bibele a yi hi byeli kambe ha tiyiseka ku Sawulo a ti vitanela khombo. Ku hava lava lwaka ni Xikwembu ivi va humelela! w22.01 2 ¶1-2

Yesu u tirhe hi matimba loko a chumayela. U kombise vanhu rirhandzu hi ku tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana ku va chumayela. (Luka 19:47, 48) I yini lexi n’wi susumeteleke ku endla tano? I ntwelavusiwana. Mikarhi yo tala vanhu a va lava ku twa marito ya Yesu naswona yena ni vadyondzisiwa vakwe a “va nga vi na nkarhi wo dya swakudya.” (Mar. 3:20) U tlhele a tinyika nkarhi wo chumayela wanuna un’wana ni vusiku. Yesu u chumayele vanhu vo tala kambe a hi vanhu hinkwavo lava va veke vadyondzisiwa vakwe. Namuntlha hi lava ku chumayela vanhu hinkwavo. (Mit. 10:42) Leswaku hi kota ku endla tano, swi nga ha lava hi cinca ndlela leyi hi chumayelaka hayona. Ematshan’weni yo chumayela hi nkarhi lowu nga wunene eka hina, hi fanele hi tiyimisela ku chumayela hi nkarhi lowu vanhu va kumekaka ha wona. Loko hi endla tano, hi ta tiyiseka leswaku Yehovha u ta tsaka. w22.01 17 ¶13-14

Vo tala namuntlha swa va tikela ku tshemba valawuri. Va tivonele hi ya vona leswaku ko tala mifumo yi seketela swigwili ivi yi swi langutela ebodlheleni swisiwana. Xo biha no tlurisa, varhangeri va vukhongeri va ni vukungundzwana naswona sweswo swi endle vo tala va nga ha lavi ku twa nchumu hi Xikwembu. Hikwalaho, loko munhu a pfumela ku dyondza na hina Bibele, hi langutana ni ntlhontlho wo n’wi pfuna ku tshemba Yehovha ni lava rhangelaka enhlanganweni Wakwe. A hi swichudeni swa Bibele ntsena leswi faneleke swi dyondza ku tshemba Yehovha ni nhlangano wakwe. Hambi ku ri hina lava ku nga khale hi tirhela Yehovha, a hi fanelanga hi kanakana leswaku ndlela leyi a endlaka swilo hayona hi leyinene. Mikarhi yin’wana hi nga ha langutana ni swiyimo swo tika leswi nga ringaka ndlela leyi hi n’wi tshembaka hayona Yehovha. w22.02 2 ¶1-2