Vatshila Lava Kumeke Ntirho Wa Xiviri Wa Vutomi Hinkwabyo

MOYA wa vusiku a wu ri ni gamboko naswona mati a ya titimela bya ayisi. Majaha ni tintombhi letintshwa ta madzana mambirhi, lava ambaleke tinguvu to basa va tamele makhandlele ehenhla ka tinhloko ta vona, va pele ematini lama enteke ku fika exifuveni. Xana i mihivani yo sungula ya ku tinyiketela vungoma? Kumbe i rhengu ra vuntshwa xana?

Mathwasani lawa ya xikolo xa le henhla ni ya yunivhesiti a ya tihlanganisa ni magidi man’wana ya ntangha ya wona eka leswi swi nga xiyiwaka swi ri mihivani ya gondzo leri yaka eka ntirho wa vutomi wa vutshila ni feme leyikulu eJapani. Nkhuvulo lowu wa vunyingi wa ayisi a wu endleriwe ku susa mimboyamelo yihi na yihi ya vutilawuri leyi vathoriwa lava va nkarhi lowu taka va nga ha vaka va yi kumile exikolweni ni ku tiyisa xiboho xa vutshembeki bya vona efemeni.

Vutshila Ni Ku Tinyikela

“EJapani ntirho i vanhu. Vanhu i ntirho,” ku tsala Frank Gibney ebukwini yakwe leyi nge Japan: The Fragile Superpower. Leswi leswi swi vulaka swona hi leswaku loko munhu a kala a nghena efemeni, vutomi byakwe hinkwabyo byi rhendzeleka eka yona. “Loko a tirhela Mitsubishi, i wanuna wa Mitsubishi. Vanghana vakwe vo tala va huma eMitsubishi. U nwa na vona, u tlanga golofu kumbe bolo na vona, naswona u avelana makhombo yakwe na vona. Hakunene, u phikizana na vona, kambe ku fana ni vamakwavo lava phikizanaka exikarhi ka ndyangu lowu nga hava ni un’we loyi a anakanyaka ku wu sukela. Hikwalaho ka maxaka yakwe, naswona kumbexana vanghana va nga ri vangani va xikolo, swo tala swa swinakulobye swakwe—naswona hakanyingi lava va nga endyangwini wakwe—swi famba endzeni ka xivumbeko xa feme.”

Ku cinca ku tinyikela ni ku titshika ko tano, vatirhi va nyikiwa nsirhelelo hi xivumbeko xa ntirho wa vutomi hinkwabyo. Leswi swi katsa vuleteri lebyi nga heriki, mimboyamelo, ku cinca-cinciwa, kavula, ni ku tlakusiwa.

Vantshwa vo tala eJapani va amukela ndlela leyi yo humelela handle ko ba mariri ivi va va xiphemu xa mafambiselo. Van’wana, hambi loko va nga khandziyi lerhi ra ntirhisano, va tikarhatela ku ya emahlweni eka swivandla swin’wana swa vutshila. Kambe xana mafambiselo yo tano ya tisa ntsako ni ku aneriseka ke? Xana ntirho wa vutomi hinkwabyo wu vula ntsako wa vutomi hinkwabyo? Vo tala va kuma leswaku ku ni nchumu lowu antswaka ni lowu phyuphyisaka ku tlula ku khandziya lerhi ra ntirhisano kumbe ku tikarhatela ku fikelela rifuwo kumbe ndhuma ya munhu hi xiyexe.

Ntirho Wakwe A Wu Ri Vutomi Bya Yena

Junichi u thwase ku suka eXikolweni xa Mabindzu xa Yunivhesiti ya Keio hi 1961. Hi ku landzela mintila ya mathwasani ya mikhuva ya le yunivhesiti, u tihlanganise ni feme leyikulu. Hi ku vona ka yena, leyi a yi ri feme leyikulu ya mimovha eJapani, leyi nga ni vathoriwa va 4 700. Ku khandziya kakwe lerhi ra ntirhisano a ku tiyile. Eku heteleleni, u ve ndhuna ya xiyenge endzawulweni yakwe. Hambi leswi ntirho wakwe, hakanyingi a wu sungula nimixo ku ya fika exikarhi ka vusiku, wu n’wi siyeke a ri hava nkarhi wa nsati wakwe ni vana va ntlhanu hi laha ku heleleke, u swi amukerile hinkwaswo leswi tanihi ku tinyikela loku lavekaka ka vumundzuku lebyi sirheletekeke.

Kambe nchumu wun’wana wu humelerile hi October 1974. Junichi u xiye leswaku nsati wakwe ni vana a va dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehova naswona a va va kona eminhlanganweni ya Vukriste. U ringete hinkwaswo hi laha a nga kotaka ha kona ku va sivela, ku katsa ni ku va hlongola, kambe a swi pfunanga nchumu.

Siku rin’wana loko a vuya ekaya a huma entirhweni, ndyangu a wu ye eminhlanganweni. “Ndzi kume tafula ri lunghiseleriwe swakudya swa mina, naswona a ku ri na papila ra mina,” ku vule Junichi. “Epapileni, ndyangu wa mina wu ndzi byele leswaku wu nga ka wu nga tshiki ntiyiso, ni leswaku a ku ri ku endlela ku pfuna mina hakunene, ni leswaku siku rin’wana a ndzi ta swi twisisa.” Leswi swi nyanyule Junichi. “Ndzi anakanye leswaku kumbexana lowu a wu ri ntiyiso, naswona ndzi tshike ku va kaneta.”

“Loko nkarhi wu ri karhi wu famba, Timbhoni a ti ta ti ta ndzi endzela ni ku ndzi khutaza ku dyondza Bibele. Laha hi kona laha ntirho wa mina wa vutshila wu sunguleke ku kavanyeta. A ndzi ri bizi ngopfu entirhweni lerova ndzi vona leswaku a ndzi nga ta va na nkarhi wo dyondza Bibele ni wa minhlangano. Ndzi swi tivile leswaku loko ndzo dyondza ndzi fanele ku tshika mikhuva leyikulu ni ku tirivatisa byi kondza byi va vusiku hi ntirho. Leswi sweswo a swi ta khumba bindzu, ndzi be mariri ku dyondza.”

Kambe hi ku khutaziwa hi Timbhoni, Junichi u sungule ku dyondza naswona hi ku hatlisa u endle nhluvuko ku fika eyinhleni yo nyikela vutomi byakwe eka Xikwembu ni ku khuvuriwa. Hambi leswi a ha riki ni ntirho wakwe wa nkarhi hinkwawo, Junichi u kume leswi a swi xiyaka wu ri ntirho wa vutomi hinkwabyo. Ku sukela hi March 1978, a a ri karhi a tirha tanihi phayona leri pfunaka nkarhi na nkarhi, a heta 60 wa maawara hi n’hweti entirhweni wo chumayela.

Xana Junichi u pfunekile hi ndlela yakwe leyintshwa ya vutomi? “Ina, ndzi pfunekile. Ndzi kuma leswaku ndzi tirha hi ndlela leyi nga ni mihandzu swinene enkarhini wa siku ku endlela leswaku nimadyambu ndzi ntshuxekela ku phikelela timhaka ta Mfumo ni ndyangu wa mina. Ndzi ve ni minkarhi yo tala yo veka vumbhoni eka vatirhi-kulorhi ni ku dyondza Bibele ni vavanuna van’wana lava nga bizi ni mintirho yo tihanyisa hi laha ndzi tshameke ndzi endla ha kona. Vambirhi va khuvuriwile, naswona ndzi dyondza ni van’wana vanharhu. Ndzi nkhensa Yehova hikwalaho ko ndzi lehisela mbilu.”

A a Lava Ku Fuma Hi Ku Anghwetla

Tanihi un’wana wa vana va tsevu endyangwini, Takafu u pone mimpfumawulo ya Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava eNagoya City a ambale hembe leyi nga ni filosofi leyi nge ku fuma hi xihatla. Hi ku khutaziwa hi malume wakwe, u nghenele xikolo xa vutshila bya mphikizano wa swikanyakanya emalembeni ya 15. Enkarhini lowu a a ri na 22, a a se ‘a swi kotile’ tanihi xitsutsumi xa ntlawa wa A xa swikanyakanya lexi nga ni swivumbeko swa le mimphikizanweni etikweni hinkwaro. U tsundzuka loko a vona mana wakwe a n’wi nyika ku hlula kakwe emahlweni ka altari ya ndyangu tanihi xikombiso xa ku nkhensa. Swi vonake onge Takafu u fikelele pakani yakwe evuton’wini ni leswaku xin’wana ni xin’wana a xi famba kahle.

Manuku murhumiwa wa Timbhoni ta Yehova u tile ekaya kakwe ivi a nyika Takafu swakudya swin’wana swa mianakanyo. Marito yo tanihi lawa, lama vuriweke hi Yesu, ya tshamile emiehleketweni ni le mbilwini yakwe: “Hikuva hambi munhu a nga fuwa misava hinkwayo, kambe a lahlekeriwa hi vutomi bya yena, swi ta va swi n’wi pfune yini ke?” (Matewu 16:26) Hi nkarhi lowu faneleke, Takafu u endle nhluvuko hi vutivi bya Bibele kutani a swi vona leswaku ku hundzuka kun’wana ku fanele ku endliwa.

“Tanihi mutshila wa swikanyakanya, a ndzi swi tiva leswaku mphikizano wa swikanyakanya ni ku tlanga hi mali swa tirhisana,” ku vule Takafu. “Kambe hambi swi ri tano makumu a ma nga olovi. A ndzi nyikele malembe ya nkombo ya vutomi bya mina entlangwini lowu, naswona miholo ya mina a yi vonaka yi ringane ku tshamiseka ka ndyangu wa mina. Kambe ndzi dyondzile eBibeleni leswaku Muxe na Pawulo va kongomane ni makungu lama fanaka naswona va hlawule ndlela leyi antswaka. Kutani ndzi endle tano.” Takafu u teke mphikizano lowuntshwa—mphikizano wa vutomi—naswona u hambetile eka wona ku fika namuntlha, a tirha malembe yo tala tanihi mulanguteri la famba-fambaka.

Bindzu Rakwe Ri Teke Nkarhi Wakwe Hinkwawo

Satoshi a a ri eka bindzu ra mpahla ya vavasati. Tanihi n’wini wa switolo swa mune leswi humelelaka,a a sirheletekile etlhelweni ra swa timali. Kambe mintirho yakwe emisaveni ya bindzu na yona yi n’wi yise emakun’wini ya leswaku nthyakiso wa misava hinkwayo, ndlala ni nyimpi hi ku anghwetla a swi ta vula makumu ya vukona bya vanhu. Xisweswo, loko Mbhoni yi tile ni xibukwana lexi tiyisaka leswaku Xikwembu xi nga ka xi nga swi pfumeleli leswi, ku tsakela ka Satoshi ku tlhontlhiwile.

Kambe bindzu rakwe a ri yime endleleni ya yena. Satoshi u te: “Hikwalaho ka mphikizano lowukulu, ku tirha swintsongo a swi ta vula ku lahlekeriwa hi bindzu ra munhu. I mhaka yo ‘dya kumbe ku dyiwa.’ Xiga lexi nga ebindzwini hi leswaku loko hakunene u nga ri bizi u fanele ku va exikweletini.” Kutani swi teke malembe mambirhi, ni matshalatshala lamakulu swinene, emahlweni ka ku va Satoshi eku heteleleni a kunguhata ku va ni dyondzo ya Bibele.

Endzhaku ka loko a ve un’wana wa Timbhoni ta Yehova, u xavise switolo swakwe swimbirhi naswona a veka ‘valanguteri va switolo’ leswaku va khathalela leswi swin’wana swimbirhi. Hambi leswi Satoshi sweswi a tirhaka masiku mambirhi kumbe manharhu hi n’hweti tanihi muxavisi kumbe mupfuni, u ri: “Ndza ha ri ni muholo lowu aneleke. Ndzi lava ku rhangisa ntirho wa Yehova Xikwembu.” Sweswi u phikilela vutshila byakwe bya xiviri evutirhelini bya nkarhi hinkwawo, u tirha tanihi phayona. Yena ni ndyangu wakwe va endla nhluvuko lowunene wa moya.

Vutshila Byakwe Byi N’wi Pfune Ku Kuma Xikwembu

Hiroshi a a tirha exitolo xa mathini xa ndyangu wa ka vona. Kambe ku tsakela kakwe ka xiviri a ku ri ku teka swifaniso swa ntumbuluko. U endle kahle swinene eka swona lerova swin’wana swa swifaniso swakwe swa switsotswana swi kandziyisiwa. Hi nkarhi lowu a a ri na 29, a a ri muteki wa swifaniso swa ntumbuluko la nga ni vutshila.

Hiroshi wa tsundzuka: “Edyondzweni ya mina ya switsotswana, ndzi anakanyile leswaku loko Xikwembu xi ri kona, xi fanele xi ku twisisa kahle ku vungunya. Sweswo swi endle leswaku ndzi kanakana hi ta mianakanyo ya hundzuluko, naswona ndzi sungule ku tsakelanyana Bibele.”

Hi siku rin’wana ra vuxika, Timbhoni timbirhi ti endzele Hiroshi. Hiroshi u te: “Loko ndzi amukele timagazini timbirhi leti humaka eka vona leti a ti ri ni swihloko leswi vulavulaka hi swiharhi, va tinyiketele ku dyondza Bibele na mina ekaya ka mina. Ndzi anakanye leswaku leswi a swi nga kali swi lava leswaku ndzi ya ekerekeni ku ya dyondza, a ndzi nga ta va xirho. Kutani ndzi pfumerile.” Hambi leswi a a hlamarisiwile hi ku dyondza leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni Muvumbi, u swi amukele hi xihatla. Ku tsakela kakwe ntumbuluko ku sungule ku rhangeriwa hi ku rhandza Yehova.

Manuku Hiroshi u wundla ndyangu wakwe tanihi loyi a tirhaka ku titekela swifaniso. Kambe vutshila byakwe bya ntiyiso i ku va mutirheli wa nkarhi hinkwawo.

Va Kume Nchumu Wo Antswa

Nxaxamelo wa vatshila lava cinceke vutomi bya vona eJapani wu nga hambeta wu ya emahlweni—naswona minkarhi yin’wana, mintirho ya vona—loko va tive Yehova ni swikongomelo swa yena. Swikhundla swa vona swi katsa madokodela, madokodela ya meno, vatshila, vaendli va minongonoko ya tikhomphyuta ni vakunguhati va mafambiselo, vadyondzisi, tintlhari, valunghisi va misisi, vatirhela-mfumo ni van’wana.

Nkarhi wun’wana, vatshila lava hinkwavo a va tinyiketele hi laha ku heleleke entirhweni wa vona. Endzhaku ko dyondza leswaku mafambiselo lawa ya swilo ya tshinelela makumu ya wona, va endle kungu ra vutshila. Va veke mintirho ya vona exivandleni xa yona lexi faneleke ivi va sungula ku phikelela nchumu wo antswa—Mfumo wa Xikwembu ni mikateko ya wona leyi tshembisiweke. (Matewu 6:33) Hi ku tshika leswi eku sunguleni va anakanyeke leswaku a wu ta va ntirho wa vona wa vutomi hinkwabyo, va ve vatshila exivandleni lexintshwa. Va teke ntirho wa vutomi hinkwabyo tanihi malandza lama nga maphayona ya Lange-Henhla-henhla, Yehova Xikwembu.

[Xifaniso eka tluka 23]

Takafu Yamaguchi Nghwazi ya swikanyakanya