Endla Yehova Ku Tshemba Ka Wena
“Ṭhemba Yehova, u endla le’ŝo lulama, . . . Ṭakela Yehova.”—PSALMA 37:3, 4.
1, 2. (a) Xana ku humelele yini eka lava nga tshembangiki Yehova eka lembe xidzana ro sungula, ni le ka lava n’wi tshembeke? (b) I swivutiso swihi leswi nga ha vutisiwaka mayelana ni vukhongeri enkarhini wa hina?
EKA lembe xidzana ro sungula ra Nguva ya hina leyi Tolovelekeke, varhangeri va vukhongeri bya Vayuda va vule leswaku va gandzela Xikwembu. Kambe a va nga tshembeli eka xona. Va tlule swileriso swa xona va tlhela va xanisa vayimeri va xona. (Matewu 15:3; Yohane 15:20) Hikwalaho, ‘muti wa vona wu tshikiwile’ hi Yehova. (Matewu 23:38) Hi 70 C.E., mavuthu ya Rhoma ya lovise Yerusalema ni tempele ya wona, ku lahleka vutomi byo tala bya varhangeri va vukhongeri ni valandzeri va vona. Kambe lava tshembeleke eka Yehova va sirheletiwile, hikuva va hlayisile switsundzuxo swa vavulavuleri va yena naswona va balekele eku hlayisekeni.—Matewu 24:15-22; Luka 21:20-24.
2 Emasikwini lawa ya makumu ya mafambiselo lawa ya swilo, xana vukhongeri bya misava leyi byi tshembela eka Xikwembu xa ntiyiso, Yehova? Xana va yingisa swileriso swa yena ni ku endla ku rhandza kakwe, kumbe xana va encisa varhangeri va vukhongeri va lembe xidzana ro sungula lava Xikwembu xi va tshikeke? Xana hi vahi eka vukhongeri bya namuntlha lava nga langutelaka ku sirheletiwa hi Yehova hikuva va “ṭhemba Yehova, [va] endla le’ŝo lulama”?—Psalma 37:3.
Xana Rirhandzu Ra Vamakwerhu Ri Kwihi?
3. Hikwalaho ka yini matshalatshala ya vukhongeri ya ku tisa ku rhula ya hlulekile?
3 Ku nga ri khale, Phophu John Paul II u tsundzuxe leswaku “vanhu hinkwavo va kongomane ni minxungeto leyikulu eku poneni ka vona.” U tiyise leswaku “minxungeto yoleyo yi ringanyetiwe ku antswa hi matshalatshala lama hlanganeke exikarhi ka mintlawa ya vukhongeri leyi hambaneke.” U vule leswaku, i ku rhandza ka Xikwembu, leswaku varhangeri va vukhongeri “va tirha swin’we” eku tiseni ka “ku rhula ni ku phahlelana mariyeta.” Hambi swi ri tano, loko sweswo ku ri ku rhandza ka Xikwembu, manuku hikwalaho ka yini Xikwembu xi nga katekisanga malembe xidzana ya ku tikarhata emhakeni leyi? A xi endlanga tano hikuva vukhongeri lebyi a byi tshembangi ndlela ya Xikwembu ya ku tisa ku rhula hi Mfumo wa xona wa le tilweni. (Matewu 6:9, 10) Ematshan’wini ya sweswo, va seketele tipolitiki ni tinyimpi ta matiko. Tanihi vuyelo, hi nkarhi wa nyimpi, vanhu va vukhongeri va tiko rin’wana va dlaye vanhu va vukhongeri va tiko rin’wana, hambi ku ri ku dlaya vanhu va vukhongeri bya vona. Makhatoliki ma dlaye Makhatoliki, Maprotestente ma dlaye Maprotestente, naswona vukhongeri lebyin’wana byi endle leswi fanaka. Kambe xana vamakwavo va ntiyiso va moya va dlayana kasi va tivula leswaku va tirhela Xikwembu?
4. Yesu u vule leswaku nawu wa vukhongeri bya ntiyiso hi wihi, naswona hikwalaho ka yini lowu a wu ri “nawu lowuntshwa”?
4 Yesu u vekele vugandzeri bya ntiyiso nawu loko a te eka valandzeri va yena: “Ndzi mi nyika nawu lowuntshwa ndzi ri: Rhandzanani! Kukotisa leswi mina ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina. Hi kona va nga ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yohane 13:34, 35) Kutani lava tirhisaka vukhongeri bya ntiyiso va fanele ku rhandzana. Lowu a ku ri “nawu lowuntshwa” hi leswi Yesu a nga te: “Kukotisa leswi mina ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina.” A a rhandza ku nyikela valandzeri va yena vutomi bya yena. Va fanele va rhandza ku endla leswi fanaka—e-e, ku nga ri ku koxa vutomi bya vapfumeri-kulobye, kambe ku nyikela vutomi bya vona loko swi fanela. Sweswo a swi ri swintshwa, hikuva sweswo a swi nga laviwi hi Nawu wa Muxe.
5. Xana Rito ra Xikwembu ri tshikilela xilaveko xa rirhandzu ni vun’we exikarhi ka vagandzeri va xona va ntiyiso hi matimba hi ndlela yihi?
5 Rito ra Xikwembu ra hlamusela: “Loko un’wana a ku: ‘Ndzi rhandza Xikwembu,’ kambe a venga makwavo, i muhembi; hikuva la nga rhandziki makwavo loyi a n’wi vonaka hi mahlo, a nge koti ku rhandza Xikwembu lexi a nga xi voniki. Kutani nawu lowu xi hi nyikaka wona, hi leswaku loyi a rhandzaka Xikwembu, ú fanele na swona ku rhandza makwavo.” (1 Yohane 4:20, 21) Hi rirhandzu leri, lava tshembaka Yehova va hlayisa vun’we bya tinxaka hinkwato. Muapostola Pawulo eka 1 Vakorinto 1:10, u ri: “Ndza mi khongotela vamakwerhu, hi vito ra Hosi ya hina Yesu Kriste, ndzi ri: Twananani hinkwenu eku vulavuleni. Ku nga tshuki ku va ni ku avana exikarhi ka n’wina, kambe mi hlangana mi va van’we eku anakanyeni ne makungwini ya n’wina.”—Nakambe vona 1 Yohane 3:10-12.
6. Ha yini Timbhoni ta Yehova ti nga vulaka leswaku a ti na ‘nandzu engatini ya vanhu hinkwavo’?
6 The World Book Encyclopedia yi vula leswaku 55 wa timiliyoni ta vanhu va dlayiwile eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Va dlayiwe hi vanhu va vukhongeri byin’wana ni byin’wana lebyikulu handle ka Timbhoni ta Yehova. Ku hava ni rin’we ra mafu wolawo leri vangiweke hi mbhoni ya Yehova, hikuva va yingise nawu wa ku rhandzana naswona va ale ku katseka eka tinyimpi ta matiko. Hambi leswi timbhoni to tala ti dlayeriweke ripfumelo hikwalaho ka xiyimo xa tona xa vukala-tlhelo, a va ta vula tanihi muapostola Pawulo: ‘A ndzi na nandzu engatini ya vanhu hinkwavo.’—Mintirho 20:26.
7, 8. Vangheni van’wana va kereke va amukela nandzu wa vona wa ngati hi ndlela yihi?
7 Mufundhisi wa mavuthu ya le moyeni wa Mukhatoliki loyi a lahleleke bomo ya athomo eJapani hi 1945 wa ha ku hlamusela: “Hi malembe ya 1 700 lama hundzeke kereke a yi ri karhi yi endla nyimpi leswaku yi xiximeka. A yi ri karhi yi hlohlotela vanhu ku kholwa leswaku i ntirho lowu xiximekaka wa Vukriste. Leswi a hi ntiyiso. Hi hambukisiwile. . . . Evhangeli ya Nyimpi leyi Lulameke i evhangeli leyi Yesu a nga yi dyondzisangiki. Ku hava nchumu evuton’wini ni le dyondzweni ya Yesu lexi a xi ta pimanyeta leswaku loko swi nga ri enawini ku hisa vanhu hi miseve ya nyimpi ya nyutliya, swi le nawini ku hisa vanhu hi napalm kumbe switshwuteri swa ndzilo.”
8 Catholic Herald ya London yi hlamuserile: “Vakriste vo sungula . . . va yingisele Rito ra Yesu ivi va ala ku katsiwa eka vuthu ra Rhoma hambi loko xigwevo ku ri rifu. Xana matimu hinkwawo inge ya ve ni ku hambana loko Kereke a yi lo namarhela exiyin’weni xa yona xo sungula? . . . Loko tikereke ta namuntlha a ti lo boha ku sola loku twananaka ka nyimpi . . . , leswi a swi ta vula leswaku xirho xin’wana ni xin’wana a xi ta bohiwa hi ripfalo ku va lexi alaka hikwalaho ka vukhongeri, ku fana ni Vakriste, ku rhula hakunene ingi ku tiyisiwile. Kambe ha swi tiva leswaku leswi swi nga ka swi nga humeleli.”
9. Ha yini hi heta hi leswaku Yehova u tshike vukhongeri bya misava leyi?
9 Xisweswo, vukhongeri bya misava leyi byi landzule milawu ya Xikwembu hi vomu. A bya ha xi tshembi nikantsongo tanihi leswi Vafarisi va swi endleke: “Hi milomo ya vona, va vula leswaku va tiva Xikwembu, kambe hi mintirho ya vona va xi landzula. Va nyangatsa, va ala ku yingisa, a va koti ku endla ntirho ni wun’we lowunene.” (Tito 1:16) Hikwalaho, Xikwembu xi cukumete vukhongeri bya misava leyi tanihi leswi entiyisweni xi lahleke vukhongeri bya vukanganyisi bya Vayuda eka lembe xidzana ro sungula.—Matewu 15:9, 14.
Ku Pona Hi Ku Tshembela Eka Yehova
10, 11. Hosi Ezekiyasi u endle yini loko Asiriya ri sindzise ku tinyiketa ka Yerusalema, naswona xana muvulavuleri wa Sankerib a a rhukana mani?
10 U nga veki ntshembo wa wena eka mintlhantlho ya vanhu ya swiphiqo swa misava leyi. Ematshan’wini ya sweswo, tshemba Loyi a nga hetisisaka switshembiso swa yena. (Yoxuwa 23:14) Tanihi xikombiso, xiya leswi humeleleke eka lembe xidzana ra vunhungu emahlweni ka Kriste, emasikwini ya Hosi Ezekiyasi wa Yuda. Bibele yi ri ha yena: “A endla le’ŝi lulameke mahlweni ka Yehova.” (2 Tihosi 18:3) Enkarhini wa ku fuma ka yena, mfumo wa matimba wa misava Asiriya wu tlhontlhe Yerusalema. Muvulavuleri wa Sankerib hosi ya Asiriya u sindzise ku tinyiketa ka Yerusalema, a ku: “Hosi ya v̌urisa ŝeŝo, yi ku: Mi nga ṭhuki mi šisiwa i Ezekias, hikuv̌a a nga ka a nga mi kuṭuli v̌okweni ra mina. Ezekias a nga ṭhuki a mi khongotela ku ṭhemba Yehova.”—2 Tihosi 18:29, 30.
11 Xana Ezekiyasi u endle yini? Bibele yi ri: “Kutani Ezekias a khongela Yehova, a ku: Yehova, Šikwembu ša Israel, l’a ṭhamiseke e šikari ka makerubim! Wena ntsena u Šikwembu ša matiko hikwawo ya misav̌a; hi wena l’a endleke matilo ni misav̌a. Oho! Yehova, riya ndlev̌e, u yingisa, oho! Yehova! Pfula mahlo ya wena u v̌ona; u yingisa marito ya Sankerib, lawa a ma rumeke ku sanḍa Šikwembu le’ši hanyaka . . . Ŝeŝi Yehova, Šikwembu ša hina, wa nga hi ponisa e v̌okweni ra Sankerib, matiko hikwawo ya misav̌a ma ta tiv̌a leŝaku wena Yehova u Šikwembu, wena ntsena.”—2 Tihosi 19:15-19.
12. Yehova u hlamule xikhongelo xa Ezekiyasi hi ndlela yihi?
12 Yehova u twe xikhongelo lexi ivi a rhuma muprofeta Esaya ku ya byela Ezekiyasi a ku: “Hikwalaho Yehova u vurisa ŝeŝo henhla ka hosi ya Asur a ku: A nga ka a nga ngheni mutini lowu; a nga ka a nga tšopi misev̌e kona; a nga ka a nga humeleli ka wona hi šitlhangu; a nga ka a nga wu tšyeleli marinḍi.” Xana Ezekiyasi a a fanele a lwisana na Asiriya hi vuthu ra nyimpi? E-e, a a fanele ku tshemba Yehova, ku nga leswi a swi endleke. Vuyelo byi ve byihi ke? “Ntsumi ya Yehova yi huma, yi dlaya v̌av̌anuna v̌a 185 000 e mišašeni ya va-Asur.” Sankerib hi byakwe u hakerile hi ku rhuketela Yehova ni malandza ya Yehova, hikuva vana va yena va xinuna endzhakunyana va n’wi dlayile. Ku pfumelelana ni rito ra Yehova, ku hava ni xitlhavani na xin’we lexi ngheneke eYerusalema.—2 Tihosi 19:32-37.
13, 14. Xana vanhu va matiko hinkwawo va ta pona makumu ya mafambiselo lawa ya sweswi ya swilo exisekelweni xihi?
13 Esikwini ra hina nchumu lowu fanaka wu ta humelela. Lava tshembaka Yehova va ta pona mindzhukano ya misava leyi ni ku hela ka misava leyi. “La’v̌a tiv̌aka v̌ito ra wena v̌a tiṭhembisa ha wena; Hikuv̌a wena Yehova, a ku ṭhiki la’v̌a ku lav̌aka.” (Psalma 9:10) Kambe loko Yehova a nga si herisa misava leyi ya nandzu wa ngati, u rhamba vanhu va timbilu letinene ku ta eka yena va ta sirheletiwa. Lava va vumba “ntshungu lowukulu” wo huma eka matiko hinkwawo, “lava humaka eku xanisekeni lokukulu.” Va pona makumu ya mafambiselo lawa hikuva va tshembela eka Yehova ivi va n’wi tirhela “vusiku ni nhlekanhi.”—Nhlavutelo 7:9-15.
14 Lava va hlamula xirhambo lexi sweswi xi humaka hi matimba lama kulaka emisaveni hinkwayo, tanihi laha swi vhumbiweke ha kona eka Esaya 2:2, 3: “E mikarini ya makumu, ku ta humelela leŝaku nṭhav̌a ya yindlu ya [Yehova] [vugandzeri bya yena bya ntiyiso] yi ta v̌ekiwa e nhlohlorini ya tinṭhav̌a . . . Matiko la’yo tala ma ta tala kona ma ku: Tanani, hi ta tlhandlukela nṭhav̌eni ya Yehova, . . . a ta hi dyonḍisa tindlela ta yena, kutani hi ta famba e mitileni ya yena.” Ndzimana 4 yi ri: “Hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi matlhari ya v̌ona v̌a ta fula masikeri, tiko ri nga ka ri nga ha lwi ni riṅwana, kutani a ku nga ha dyonḍisiwi ku lwa.”
15. I vamani lava hetisisaka vuprofeta bya Esaya 2:2-4, naswona hi ndlela yihi?
15 Xana i vamani, enkarhini wa hina, lava ‘hi mabanga ya vona va fulaka swikomu’? I vamani lava ‘nga ha dyondziki ku lwa’? I vamani lava nga ni rirhandzu leri nga onhakiki eka vamakwavo va moya va xinuna ni va xisati emisaveni hinkwayo ni vun’we exikarhi ka vona? I vamani lava hakunene va tshembaka Yehova ni ku rhamba van’wana ku endla tano? Timhaka ta nkarhi wa hina ti komba leswaku nhlamulo ku nga va: Timbhoni ta Yehova ntsena. Vona, ku fana na Ezekiyasi, va tshemba Yehova hi timbilu ta vona hinkwato ivi va swi kombisa hi ku hlayisa milawu ya yena.
Vumundzuku Lebyi Vangamaka
16, 17. Hi byihi vumundzuku lebyi vangamaka lebyi Yehova a byi nyikelaka lava n’wi tshembaka?
16 Eka lava tshembaka yena, Yehova u nyikela vumundzuku lebyi vangamaka lebyi navetaka loko a siva misava ya khale ya vanhu hi ya yena leyintshwa. Emisaveni leyintshwa laha misaveni, ku ta va ku ri hava ku chava kumbe ku pfumala ntshembo, ku ri hava vusweti, vuhomboloki kumbe vugevenga. Vanhu a va nga ha dlayiwi etinyimpini kumbe hi ku xixa tinyimba. Nhlavutelo 21:4 yi tlhela yi tshembisa leswaku “rifu a ri nga ha vi kona, a ku nga ha vi na nkosi, hambi ku ri ku kolola kumbe ku vaviseka.”
17 Hi nkarhi lowu faneleke, misava yi ta va paradeyisi tanihi laha Yesu a tshembiseke ha kona. (Luka 23:43) Kutani leswi rifu ri nga ta va ri herisiwile, lava tshembaka Yehova va ta swi kota ku hanya hi masiku eParadeyisini. Leyi nga ta va yi hetiseke hi laha ku heleleke i Mikea 4:4: “V̌a ta ṭhama uṅwana ni uṅwana e hansi ka nkuwa, ni le hansi ka v̌inya ya yena, ku nga ri na loyi a v̌a pfušaka.” Anakanya u ake ni vanhu laha un’wana ni un’wana loyi u hlanganaka na yena ku nga ta va loyi u n’wi tshembaka! Hikwalaho ka yini sweswo swi ta va tano xana? Hikuva, tanihi laha Esaya 54:13 yi vulaka ha kona: “V̌ana v̌a wena v̌a šinuna hikwav̌o v̌a ta v̌a v̌adyonḍisiwa v̌a Yehova, ku rula ka v̌ona ku ta v̌a lokukulu.”
18. Xana i mimbuyelo yihi leyi lava tshembaka Yehova va yi tshovelaka hambi ku ri sweswi?
18 Hambi swi ri tano, hambi ku ri sweswi timiliyoni ta Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo ti tshovela mimbuyelo hi ku tshembela eka Yehova. Hi xikombiso, hikwalaho ka ku yingisa milawu ni misinya ya milawu ya Yehova, malandza ya Yehova ya ntshunxekile eka khensa ya mahahu leyi vangiwaka hi ku dzaha fole. Hikwalaho ka ku hanya eka matshamelo lama baseke ya mahanyelo, hi ntolovelo a va khomiwi hi ntungu wa misava hinkwayo wa vuvabyi byo tluletana hi rimbewu, ku katsa AIDS. Ku kala ka vona va nga tirhisi swidzidzirisi hi ndlela yo biha swi va sirheleta swinene eka makhombo lama vavisaka mianakanyo ni ku dlaya lama vatirhisi vo tala va swidzidzirisi hi ndlela yo biha va nga na wona. Naswona leswi va nga amukeriki mimpompelo ya ngati, va papalata mavabyi lama dlayaka lama tluletiwaka hi ngati, ku katsa na vuvabyi bya xivindzi, lebyi dlayaka kumbe ku lamata khume ra magidi ya lava amukelaka ngati lembe rin’wana ni rin’wana eUnited States ntsena.
19. Yehova u ta va ponisa njhani lava n’wi tirhelaka hambi loko va fa sweswi?
19 Hambi loko van’wana va lava sweswi va tshembaka Yehova va nga fa hikwalaho ka ku dyuhala, vuvabyi kumbe khombo, Yehova u ta va ponisa. U ta va kutsula hi ku pfuxiwa ka vafi. Xisweswo, muapostola Pawulo u hi khutaze leswaku “hi nga ha titshembi hina, kambe hi veka ku tshemba ka hina eka Xikwembu lexi pfuxaka vafi.”—2 Vakorinto 1:9.
Yehova U Hlayisa Malandza Ya Yena
20, 21. (a) I ku kanetiwa kwihi loku hi nga ku langutelaka, tanihi laha swi kombisiweke ha kona hi leswi humeleleke Yesu? (b) Yehova u va lwela njhani vanhu vakwe, tanihi leswi a swi endleleke Yesu?
20 Tsundzuka leswaku “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo biha,” ku nga Sathana Diyavulosi. (1 Yohane 5:19) Kutani loko u tshemba Xikwembu, u ta kanetiwa hi Sathana ni misava yakwe. Va ta ringeta ku onha ntshembo wa wena hi ku ku hlekula kumbe ku ku xanisa, tanihi leswi swi nga va tano ha Yesu. Endzhaku ka loko a beleriwe emhandzini ya nxaniso, “vahundzi va ndlela va n’wi rhuketela, va hlakahla tinhloko, va ku: . . . ‘Xika [emhandzini ya nxaniso], loko u ri N’wana wa Xikwembu!’ Hi mukhuva wolowo, na vona vaprista lavakulu, swin’we ni vatsari ni vakulukumba, va n’wi tseketsela, va ku: ‘Ú ponisile van’wana, kambe wa tsandzeka ku tiponisa!’ . . . Ú tshembile Xikwembu, a xi n’wi ponise sweswi loko xi n’wi tsakela.’”—Matewu 27:39-43.
21 Masiku manharhu endzhakunyana, Xikwembu hakunene xi ponise Yesu hi ku n’wi pfuxa eku feni. Hambi swi ri tano, rixaka rero ra vahlekuri, ri dlayiwile kumbe ku endliwa mahlonga hi mavuthu ya Rhoma. Leswi Kriste tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni a nga ta ungamela ku pfuxiwa ka vafi, loko vavungunyi volavo vo pfuxiwa eku feni, va ta fanela ku tiveka ehansi ka Loyi va n’wi hlekuleke malembe ya magidi mambirhi lama hundzeke! Ina, Yehova u lwela malandza ya yena, lama nge: “Nḍi ṭhemba Šikwembu, a nḍi tšhav̌i ntšhumu. V̌anhu v̌a nga nḍi endla yini šana?”—Psalma 56:11.
22. Yehova u tivisa yini malunghana ni lava n’wi tshembaka, ni lava nga n’wi tshembiki?
22 Malunghana ni malandza ya yena, Yehova u ri: “Ku katekile munhu l’a tiṭhembelaka Yehova, loyi ku ṭhemba ka yena ku nga ka Yehova! O kotisa muri lo’wu simekiweke kusuhi ni mati, lowu timiṭu ta wona ti nav̌aka e matini; ni loko ku nga ta dyanḍa, a wu twi ntšhumu, ni matluka ya wona ma v̌a ya ntima; hi lembe ra dyanḍa a wu ṭhuki ntšhumu, kambe a wu ṭhiki ku v̌eka mihanḍu.” Kambe Yehova u tlhela a ku: “Ku ruketeriwe munhu l’a tiṭhembelaka munhu, l’a endlaka nyama e matimba ya yena, loyi mbilu ya yena yi fulareleke Yehova. O fana ni šisiwana e mananga; a nga v̌oni ku kateka loko ku fikile.”—Yeremia 17:5-8.
23. Xana hi fanele ku endla yini loko hi lava vutomi lebyi nga heriki?
23 Xisweswo, eminkarhini leyi yo nonon’hwa, “ṭhemba Yehova, u endla le’ŝo lulama. U aka e tikweni, u šura v̌unene. Ṭakela Yehova, kutani o ta ku nyika le’ŝi nav̌eriwaka hi mbilu ya wena.” (Psalma 37:3, 4) Onge swikombelo swa wena leswi hetisekeke swi nga katsa ni nyiko ya vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa yo lulama, leyi tshembisiweke hi Xikwembu lexi hi xi tshembaka.
Swivutiso Swa Mpfuxeto
◻ Xana i mpimanyeto wihi lowu fanelaka ku xiyiwa hi lava tshembaka Yehova?
◻ Xana vukhongeri bya misava leyi byi dyondzisa ku tshemba Yehova?
◻ Ku tshemba ka Hosi Ezekiyasi ka Yehova ku lweriwe hi ndlela yihi?
◻ Esikwini ra hina, xana vuprofeta bya Esaya 2:2-4 byi hetiseka njhani?
◻ I vumundzuku byihi lebyi nga ta voniwa hi lava tshembaka Yehova?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Muvulavuleri wa hosi ya Asiriya u rhukane Yehova ni ku sindzisa ku tinyiketa ka Yerusalema
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Emisaveni leyintshwa, lava tshembaka Yehova va ta tsakela ku rhula ni nsirhelelo lowu heleleke