Nkambisiso Wa Mahungu

Va Tivula Nandzu Wa Vona Wa Ngati

“Nyimpi leyi [Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava] hi yi vitane nyimpi yo kwetsima kutani hi rhumela vanhu etindhawini ta nyimpi,” ku pfumele Shingen Hosokawa, matsalani-jenerali wa Hofisi ya Tempele ya Mpambukwa wa Mabudha wa Tiko leri Tengeke Hakunene ra Otani eJapani. “A hi nge vuli nchumu kambe ku khomiwa hi tingana emahlweni ka Budha la kwetsimaka.” Eka “Ntirho wo Tsundzuka Hinkwavo lava Feke Nyimpini,” wa sweswinyana emalembeni ya 45 endzhaku ka ku hela ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, mpambukwa, ni vapfumeri lava tlulaka ntlhanu wa timiliyoni, va amukele vutihlamuleri bya vona hi ku “hlanganyela hi ntsako eka [matshalatshala ya nyimpi ya] Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava.” “A ku na xikombiso xa xileriso xa ntolovelo wa Mabudha xa ku veka erivaleni vutihlamuleri bya wona hi woxe bya nyimpi eka mihivani ya vukhongeri,” ku xiya Asahi Shimbun.

Hambi swi ri tano, xana a swi fanelanga leswaku vukhongeri byo tala byi “khomiwa hi tingana” hi ku va byi susumetele majaha yo tala ku ya enyimpini? Hi ku ya hi Kodansha Encyclopedia of Japan, kwalomu ka Mabudha, hinkwawo, mintlawa ya “Vakriste” ni Vashinto eJapani yi endle Ntwanano wa Vukhongeri hi 1941 “ku nyikela nseketelo wa moya wa rixaka hi nkarhi wa nyimpi.”

A swi hlamarisi, malunghana ni mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa tanihi “Babilona Lonkulu,” Bibele yi ri, “Eka muti lowu, a ku kumiwa ngati . . . ya hinkwavo lava nga dlawa laha misaveni.” (Nhlavutelo 18:2, 24) Xana Yehova Xikwembu, Munyiki wa vutomi bya munhu, u ta rhamba vakhongeri volavo ku tihlamulela hikwalaho ka nandzu wa vona wa ngati? Ndzima leyi fanaka ya Nhlavutelo yi swi hlamusela hi ku fanekisela leswi swi nga ta endleka eka Babilona Lonkulu, yi ku: “Kutani ntsumi ya matimba yi tlakula ribye leri fanaka ni ribye ra ku sila hi ku kula, yi ri hoxa elwandle, yi ku: ‘Hi swo leswi u nga ta endliwa swona, we Babilona, muti lowukulu: U ta wiseriwa ehansi hi nsele, kutani a wu nga ha vi kona nakambe.’”—Nhlavutelo 18:21.

Ku Pfumaleka Ka Vaprista

Mimpambukwa ya Mabudha eJapani ya karhateka hi xiphiqo xa titempele leti tshikiweke. Vaakelani va titempele leti nga riki ni vaprista lava tshamaka eka tona va landzula ku tshama ka vatsendzeleki lava nga riki na makaya exivandleni xa tempele kun’we ni khombo ra ku pfuxa ndzilo. Mpambukwa wa Zen Buddhist Myoshinji wu ehlekete ku langutana ni xiphiqo hi ku susa titempele kumbe ku ti hlanganisa ni lava va nge kusuhi. Ku tlula 20 wa tiphesente ta 3 500 wa titempele ta mimpambukwa ya Myoshinji eJapani hinkwayo a ti na muprista la tshamaka kona kumbe ti tirheriwa hi vaprista lava humaka eka titempele ta le kusuhi.

Ha yini ku ri na xiyimo xo tano ke? “Mpambukwa wu ni ku karhateka eku kumeni ka vatlhandlami va vaprista lava tshikaka ntirho,” ku hlamusela The Daily Yomiuri, “naswona vaprista lavantsongo va ale ku vekiwa etitempeleni eka swivandla leswi nga hava vanhu.” Mpambukwa wu ringete ku letela vatirhi lava tshikeke ntirho tanihi vaprista kambe ana se wu tshike makungu lawa. Hambi leswi Myoshinji yi vulaka leswaku “lowu a hi wona nkarhi lowu nhlayo ya titempele leti nga kona yi kombisaka matimba,” swi le rivaleni leswaku nkucetelo wa vona wa tsana.

Lexi tsakisaka, buku ya Bibele ya Nhlavutelo yi vhumba leswaku mati ya Yufrata, lawa mafambiselo ya vukhongeri ya misava hinkwayo—“Babilona Lonkulu”—a tshameke ehenhla ka wona, ma ta ‘phya.’ (Nhlavutelo 16:12; 18:2, 9, 11) Mati ma yimela yini ke? “Mati lawa u ma voneke . . . i vanhu va swivongo leswo tala ni ntshungu lowukulu, i vanhu va matiko layo tala ni tindzimi leto tala.” (Nhlavutelo 17:15) Ku oma ka “mati,” kumbe vaseketeri, ka humelela hakunene exivandleni xa le Vuxeni xa Babilona Lonkulu.

Ntlhantlho Wa Xiviri

“Minxungeto leyi tumbeleke leyi hi langutaneke na yona sweswi . . . yi tinyike matimba swinene lero handle ka ku va xiendlo xi sungula sweswi leswaku yi siveriwa, hi laha ku nga sivelekiki yi ta yisa eka vuyelo bya ikhonomi leyi durhaka leyi hetaka matimba ni ku hindzimuka ka tinhlengeletano ta ntirhisano ni politiki,” ku vula Vandla ra ku Rindza Misava, leri sekeriweke eWashington, D.C., U.S.A. Lembe leri hundzeke xiviko xa nhlengeletano xa lembe na lembe xi tsundzuxe leswaku magandlati yo hisa lama dlayaka, dyandza ni ndhambi a ku ri xikombiso ntsena xa makhombo yo chavisa swinene lama nga ha ta wela misava leyi ana se yi onhiweke. Tindhawu leti khumbekeke eka xiviko xa nyingiso wa xihatla ti katsa ku lawula vaaki, ku humelela ka matimba, ku antswisiwa ka nhova, ni ku sivela ndlala. Hambi swi ri tano, vandla ri vula leswaku ‘makungu ya xihatla ya misava hinkwayo ya ku teka goza’ ni ‘ku cinca lokukulu ka ndlela ya ku tikhoma ka munhu’ ka laveka leswaku ku kumiwa vuyelo lebyinene.

Xana hi nga swi langutela ku vona makungu ya misava hinkwayo lama nga ta tisa ku cinca lokukulu enkarhini wa hina? Ina, kambe hayi hi matshalatshala ya munhu un’wana ni un’wana kumbe ntlawa wa vanhu. Ha yini swi nga ri tano? Hikuva muprofeta Yeremiya u tsarile eka malembe xidzana lama hundzeke a ku: “Ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu l’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena.” Ku ri na sweswo, Bibele ya tshembisa leswaku Yehova Xikwembu u ta “herisa lava herisaka misava” naswona u ta “lulamisa timhaka” leswaku a pfuna vaaki va misava.”—Yeremia 10:23; Nhlavutelo 11:18; Mikea 4:3, 4, NW.