‘Tsutsumani Hi Mukhuva Lowu Mi Nga Ta Kuma Hakelo’
“Xana a mi switivi leswaku hambi loka lava phikisanaka hi kutsutsuma erivaleni ra mintlangu va tsutsuma hinkwavo, la kumaka hakelo i un’we ntsena? Tsutsumani hi mukhuva lowu nga ta mi pfuna ku yi kuma.”—1 VAKORINTO 9:24.
1, 2. (a) Khombo lerikulu ra Mukriste namuntlha a ku ta va rihi? (b) I ndzayo yihi leyi Pawulo a yi nyikeleke eka 1 Vakorinto 9:24, naswona yi tirhe hi ndlela yihi eka Vakriste eKorinto?
A KU fanele ku vile nhlohlori leyinene ya malembe ya 12 ya ku lunghiselela ko tikarhata. Kambe kute loko xi ri exikarhi ka mphikizano, xitsutsumi lexintshwa xi wela ehansi, xikan’we-kan’we ku hela milorho ya xona ya Ntlangu wa vunghwazi wa mendlele ya nsuku. Tinyuziphepha ti vitane ku wa ka xona “ntlangu wo hela hi nhlomulo.”
2 Hambi swi ri tano, lexi nga na khombo ngopfu a ku ta va ku hluleka ka mbhoni ya Yehova ku beta mphikizano wa vutomi, ngopfu-ngopfu leswi Mafambiseio Lamantshwa lama tshembisiweke ya nga kusuhi swinene! (2 Petro 3:13) Manuku ke, hi laha ku faneleke, muapostola Pawulo u te: “Xana a mi swi tivi leswaku hambi loko lava phikisanaka hi ku tsutsuma erivaleni ra mintlangu va tsutsuma hinkwavo, la kumaka hakelo i un’we ntsena? Tsutsumani hi mukhuva lowu wu nga ta mi pfuna ku yi kuma.” (1 Vakorinto 9:24) Van’wana eKorinto ya khale a va ri ekhombyeni ro lahlekeriwa hikuva va endle hi laha va rhandzeke ha kona hi vutianakanyi, hambi ku ri ku fikela laha va ‘vavisaka mapfalo’ ya van’wana. (1 Vakorinto 8:1-4, 10-12) Hambi swi ri tano, ku hlula emphikizanweni, swi lavile ku tinyikela, hikuva Pawulo u te: “Hinkwavo lava phikisanaka emintlangwini, va tikhoma hi matlhelo hinkwawo . . . Ndzi xanisa miri wa mina, ndzi wu endla hlonga, leswaku ndzi nga kumeki ndzi ri la tsandzekaka, endzhaku ka loko mina ndzi ta va ndzi dyondzisile van’wana.”—1 Vakorinto 9:25-27.
3. (a) Hi xihi xiyimo lexi veke kona eKolosa lexi a xi ta va xi sivele Vakriste kwalaho ku beta mphikizano ke? (b) Xana a swi amukeleka eka Vakriste eKolosa ku dyondza filosofi ni dyondzo yo anakanyela?
3 Endzhakunyana, loko a tsalela Vakolosa, Pawulo u tsundzuxile hi ta khombo rin’wana lerikulu—vanhu lava a va ta ‘va tekela hakelo’ ya vutomi. (Vakolosa 2:18) Hikwalaho xana Vakriste a va ta ‘tsutsuma hi mukhuva lowu va nga ta yi kuma’ hi ndlela yihi? Xana muapostola u ringanyete leswaku va dyondza filosofi ni dyondzo yo anakanyela leswaku va ta kanetana hi laha ku humelelaka ni vadyondzisi vo hemba ke? Doo, hikuva Vakriste va ‘file etimhakeni to rhanga ta misava’ naswona va fanele va nga lavanga ku tirhisana ni tifilosofi ni mikhuva ya yona.—Vakolosa 2:20.
4. Xana ku kuma ‘vutivi lebyi kongomeke’ a swi ta pfuna Vakriste eKolosa hi ndlela yihi?
4 Hikwalaho ke, Pawulo u khutaze vapfumeri-kulobye ku tikarhatela ku ‘tatiwa hi vutivi lebyi kongomeke bya ku rhandza ka [Xikwembu], evutlharhini hinkwabyo ni ku tiwisisa ka moya.’ Ina, ‘vutivi lebyi kongomeke’—hayi minkambisiso ya hava—byi ta va pfuna ku ‘hanya vutomi lebyi fanelekaka emahlweni ka Yehova, va n’wi tsakisa etimhakeni hinkwato.’ (Vakolosa 1:9, 10; nakambe vona Vakolosa 3:10.) I ntiyiso, Vakriste vo tala eKolosa kumbexana a va swi kota ku tlhokovetsela tidyondzo ta masungulo ta Matsalwa. Kambe hi dyondzo ni ku anakanyisisa, a va fanele ku lavisisa leswi tlulaka swisekelo kutani va ‘yima va tiyile emasungulweni’ ya Kriste. (Vakolosa 1:23; 1 Vakorinto 3:11) Endzhaku ko kuma ku enta ko tano, ‘ku hava munhu loyi a a ta va kanganyisa hi marito lama ringetaka ku va khorwisa.’ (Vakolosa 2:4) Hi ku tirhisa Rito ra Xikwembu hi vutshila, a va ta swi kota ku kaneta lava tivulaka vagandzeri va tintsumi kumbe Vayuda hi laha ku humelelaka.—Deuteronoma 6:13; Yeremia 31:31-34.
5. (a) Nyika swikombiso swin’wana swa “swihundla leswi enteke” leswi Mukriste la vupfeke a faneleke ku swi tiva ni ku swi twisisa. (b) Xana ntokoto wa makwerhu un’wana wa xisati wu komba khombo ra ku nga amukeli ‘vutivi lebyi kongomeke’ hi ndlela yihi?
5 Hambi swi ri tano, xana wena, u tshikile ku yima “eka tidyondzo leto sungula” ivi u lavisisa “swihundla leswi enteke swa Xikwembu” ke? (Vaheveru 6:1; 1 Vakorinto 2:10) Hi xikombiso, xana u nga swi kota ku hlamusela swivandzana swa Nhlavutelo kumbe ku hlamusela leswi tempele ya moya yi vulaka swona ke? (Nhlavutelo, ndzima 13; Vaheveru 9:11) Xana u nga hlamusela masungulo ya Matsalwa ya nhlengeletano ya manguva lawa ya Timbhoni ta Yehova ke? Xana u dzimile timitsu khwatsi edyondzweni ya Bibele ke? Mukriste un’wana wa xisati u swi kume swi n’wi tikela ku lwela leswi a swi pfumelaka loko a burisana ni wansati un’wana hi Vunharhu-un’we. Endzhakunyana, wansati loyi u nyike makwerhu wa xisati buku leyi hehlaka nhlengeletano ya Yehova. “A ndzi tsanile swinene emoyeni,” ku tsundzuka Mbhoni leyi. Hi ntsako, nkulu u swi kotile ku paluxa swihehlo swo hemba swa vakaneti kutani a pfuxeta ripfumelo ra makwerhu loyi wa xisati. (Yuda 22, 23) “Se ndza swi twisisa,” ku vula yena, “leswaku hikwalaho ka yini Sosayiti nkarhi na nkarhi yi ku khongela, dyondza, kutani u anakanyisisa.”
“Ku Chava Vanhu”
6. (a) I yini lexi tikombeke xi ri xihinga lexi khunguvanyisaka eka malandza man’wana ya Xikwembu xana? Nyika swikombiso swin’wana swa Bibeie. (b) Hakanyingi i yini lexi susumetelaka ku chava vanhu?
6 “Ku tšhav̌a v̌vanhu ku riya ntlhamu,” ku tsundzuxe wanuna la tlhariheke. (Swivuriso 29:25) Naswona minkarhi yin’wana ‘ku chava ngopfu rifu’ kumbe ku navela loku nga fanelangiki ka ku amukeriwa hi van’wana swi yisa munhu entlhan’wini lowu. (Vaheveru 2:14, 15) Hi xikombiso, Eliya, u Iwisane ni vagandzeri va vugandzeri bya Baal handle ko chava. Kambe loko Hosi Yezabele a lunghiselele ku dlayiwa ka yena, “U sungule ku chava . . . naswona u sungule ku famba hikwalaho ka vutomi bya yena kutani a ya fika eBeersheba.” (1 Tihosi 19:1-3, NW) Eka vusiku lebyi Yesu a khomiweke hi byona, hi ku fanana muapostola Petro u chavile vanhu. Hambi leswi Petro a tikuriseke a ku, “Hosi, ndzi tilunghisele ku famba na wena ekhotsweni ni le ku feni,” loko a vuriwe un’wana wa vadyondzisiwa va Kriste, “hi loko a sungula ku hlambanya hi matimba a ku: ‘Ndzi tiyisile, munhu loyi a ndzi n’wi tivi mina!’”—Luka 22:33; Matewu 26:74.
7. (a) Entiyisweni, xivangelo xa xiviri lexi endleke leswaku van’wana eKolosa va lava ku hlanganisa Vukriste ni Xiyuda a ku ri xihi? (b) I vamani namuntlha lava vonakaka va susumetisiwa sweswo ke?
7 Ku navela ka vutoya ka ku amukeriwa ku nga ha va ku vile xivangelo xa xiviri lexi endleke leswaku van’wana va lava ku hlanganisa Vukriste ni Xiyuda. Loko Vayuda va humelerile eGalatiya, Pawulo u paluxile vukanganyisi bya vona, a ku: “Hinkwavo lava ringetaka ku tikomba va ri lavanene ni ku tidzunisa hi swilo swa laha misaveni, hi vona lava va mi sindzisaka ku yimba; va endlela ntsena leswaku va ta ka va nga xanisiwi.” (Vagalatiya 6:12) Xana ku nga va ku ri leswaku ku navela koloko ka ku amukeriwa loku tolovelekeke hi kona ku susumeteke van’wana lava sweswinyana va sukeleke nhlengeletano ya Yehova ke?
8, 9. (a) Xana Mukriste namuntlha a nga ha kombisa ku chava vanhu hi ndlela yihi? (b) Ku chava loku ku nga hlurisiwa ku yini?
8 Vakriste va fanele ku tirhela ku hlula minchavo yo tano. Loko u chava ku chumayela etindhawini leti nga kusuhi ni kaya ra wena, kumbe u tshika ku veka vumbhoni eka maxaka, vatirhi-kuloni, kumbe vanghana va xikolo, tsundzuka xivutiso lexi Yehova a xi vutisaka eka Esaya 51:12: “U mani wena u tšhav̌aka v̌anhu la’v̌a nga ta fa, ni v̌ana v̌a v̌anhu la’v̌a nga ta hunḍa ku kota byanyi?” (Ringanisa Matewu 10:28.) Titsundzuxe leswaku un’wana ni un’wana “l’a ṭhembaka Yehova u le ku tlakukeni.” (Swivuriso 29:25) Petro u hlurile ku chava kakwe ka vanhu, eku heteleleni a fela ripfumelo. (Yohane 21:18, 19) Naswona vamakwerhu vo tala namuntlha va kombisa xivindzi xolexo.
9 Murhumiwa loyi a tirhaka eka tiko leri ntirho wa ku chumayela wu yirisiweke, u tshama a ku: “Swi lava ripfumelo ku ya eka nhlangano kumbe entirhweni, u ri karhi u tiva leswaku swi nga endleka u khomiwa hi phorisa.” Kambe ku fana ni mupisalema vamakwerhu kwalaho va te: “Yehova u nḍi yimele, a nḍi nge tšhav̌i. Munhu a nga nḍi endla yini?” (Psalma 118:6) Naswona ntirho etikweni rolero wu ndlandlamukile, sweswinyana wa ha ku kuma ku amukeriwa loku nge nawini. Ku hlanganyela nkarhi na nkarhi evutirhelini bya nsimu ku ta ku pfuna ku kurisa ntshembo wolowo eka Yehova.
Swiboho Swa Ndyangu
10. (a) Hi xihi xilaveko xa nsusumeto lexi nga xa hinkwako-nkwako, naswona hakanyingi xi hetiseka njhani? (b) Nyika swikombiso swa Bibeie swa vavanuna lava xinakulobye xa vona eka vasati va vona a xi ri ni matimba ku tlula vuxaka bya vona na Yehova.
10 Buku leyi nge The Individual, Marriage, and the Family yi ri: “Xilaveko xa hinkwakonkwako xa munhu eka tisosayiti hinkwato ni le ka mintlawa hinkwayo ya Sosayiti i xilaveko xa ku va ni ‘n’wini’ ni ku va ni un’wana wa nkoka loyi a nga ‘wa’ yena.” Leswi hi ntolovelo swi hetisisiwa hi lunghiselelo ra ndyangu, leri simekiweke hi Yehova. (Vaefesa 3:14, 15) Hambi swi ri tano, Sathana hakanyingi u tirhisa xinakulorhi lexi hi nga na xona eka swirho swa ndyangu. Minsusumeto leyikulu ya Adamu eka nsati wakwe handle ko kanakana yi n’wi endle leswaku a honisa vuyelo kutani a tihlanganisa na yena eku xandzukeni. (1 Timotiya 2:14) Kutani ku vuriwa yini hi Solomoni? Ku nga khathariseki vutlhari byakwe lebyi tivekaka, “kute loko Salomon a dyuhele, v̌asati v̌a yena v̌a hambukisa mbilu ya yena yi lanḍa ŝikwembu ŝiṅwana; kutani mbilu ya yena yi nga ha ri hikwayo e ka Yehova . . . kutani Salomon a endla le’ŝo biha e mahlweni ka Yehova.”—1 Tihosi 11:4-6.
11. Xana Heli u ‘dzunise vana va yena ku tlula Yehova’ hi ndlela yihi?
11 Xana wa n’wi tsundzuka mukhalabye Heli, muprista lonkulu wa Israyele ke? Vana vakwe va xinuna Hofini na Finiyasi a va ri “v̌ana v̌a Belial (la’v̌o biha)” lava “a v̌a nga tiv̌i Yehova.” Va kombise ku honisa loku delelaka magandzelo lama yaka eka Yehova naswona va endle vunghwavava “ni v̌av̌asati la’v̌a hlengeletanaka e nyangweni ya tabernakele ya nhlengeletano.” Hambi swi ri tano Heli u nyikele xisolo lexi tsaneke ntsena (“Šana mi endlela yini le’ŝi šana?”), a ri karhi a nga ma endli matshalatshala yo va susa exikhundleni xa lunghelo ra vona. Hikwalaho ke, a a ‘dzunisa vana va yena ku tlurisa Yehova,’ leswi swi endla leswaku yena—na vona—va fa!—1 Samuel 2:12-17, 22, 23, 29, 34; 4:18.
12. (a) I xitsundzuxo xihi lexi Yesu a xi nyikeke malunghana ni swiboho swa ndyangu? (b) Hi wihi nxaxamelo wa ku ehleketa ka misava lowu van’wana va nga ha wu phikelelaka loko swi ta eka maxaka, kambe xana leswi swa fanela hi ku ya hi Matsalwa ke?
12 Hikwalaho ke, ku tshembeka loku nga fanelangiki, ku nga ku kavanyeta eka mphikizano wa wena wa vutomi. Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “La rhandzaka tata wa yena kumbe mana wa yena ku tlula mina, a nga ndzi faneri; ni loyi a rhandzaka n’wana wa yena wa xinuna kumbe wa xisati ku tlula mina, a nga ndzi faneri.” (Matewu 10:37; Luka 14:26) Kambe xana ku vuriwa yini loko murhandziwa a sukele ntiyiso kumbe a susiwile ke? Xana u ta fambisana ni mianakanyo ya misava ya leswaku “ngati yi tiye ku tlula mati” kutani u landzelela xaka rero eku lovisiweni ke? Kumbe xana u ta pfumela marito ya Psalma 27:10 lama nge: “Hambi loko tatana na manana v̌a nga nḍi ṭhika, Yehova u ta nḍi rola” ke?
13. Xana vana va Kore va kombise vutshembeki bya vona eka Yehova hi ndlela yihi, naswona va katekisisiwe ku yini hikwalaho ka leswi?
13 Vana va Kore a va ri ni ripfumelo ro tano. Tata wa vona u xandzukele vuhosi bya Muxe na Aroni. Hambi swi ri tano, Yehova u kombise hi matimba leswaku a a seketela Muxe na Aroni hi ku herisa Kore ni vakhiri-kulobye. Kambe “v̌ana v̌a Kore a v̌a fanga.” (Tinhlayo 16:1-3, 28-32; 26:9-11) Entiyisweni va arile ku tihlanganisa ni tata wa vona eku xandzukeni, naswona Yehova u katekisile vutshembeki bya vona hi ku va hlayisa va hanya. Endzhakunyana vatukulu va vona va vile ni lunghelo ro tsala swiyenge swa Bibele!—Vona vatsari va Tipsalma 42, 44-49, 84, 85, 87, 88.
14. I ntokoto wihi lowu kombaka nkateko lowu vaka kona hikwalaho ko rhangisa vutshembeki eka Yehova ku tlula ku tshembeka eka maxaka?
14 Namuntlha vutshembeki hi ku fanana byi tisa minkateko. Mbhoni yin’wana leyintshwa yi tsundzuka xiyimo lexi yona ni vamakwavo va xi tekeke loko mana wa vona, loyi a tsaneke nkarhi wo leha tanihi Mukriste, a nghenele vukati bya vuoswi. “Hi vikile timhaka eka vakulu,” wa tsundzuka, “naswona leswi a a nga tshami kona ekaya, hi kunguhatile ku tsema xinakulorhi na yena ku fikela loko vakulu va lulamisa timhaka. A ku ri nchumu wo nonon’hwa swinene lowu a hi fanele ku wu endla.” Manana loyi u te, “Xana vutomi bya n’wina lebyi nga heriki eka n’wina byi tlula mina ke?” Va hlamula va ku, “Xinakulorhi xa hina na Yehova xi vula leswi engetelekeke ku tlula xin’wana ni xin’wana.” Wansati loyi u susumeteriwe ku kombisa ku hundzuka ka xiviri, u pfuxetiwile emoyeni, naswona u tlhela a tirha tanihi muhuweleri la gingiritekaka wa mahungu lamanene.
15. (a) Vatswari van’wana va pfumelele vana va vona yini ku va swihinga leswi khunguvanyisaka hi ndlela yihi? (b) Mutswari a nga pfuna yena n’wini na vana va yena ku kuma vutomi hi ndlela yihi?
15 Van’wana va pfumelele vana va vona vini leswaku va va swihinga leswi khunguvanyisaka. Hi ku hluleka ku xiya leswaku “v̌uhunguki byi bohelela mbilu” ya vana, vatswari van’wana va pfumelele vana va vona ku endla xinakulobye ni misava, va hlanganyela etimhakeni leti nga tsakisiki ta siku na siku, hambi ku ri ku gangisana va nga si ringana vukati. (Swivuriso 22:15) Hakanyingi vuyelo lebyi hlomulaka mbilu bya vutifumi byo tano hi byihi ke? I ku hohloka ka moya. (1 Timotiya 1:19) Van’wana va tinghenisa exidyohweni hi ku fihla swihoxo swa vana va vona hi vukanganyisi! (Swivuriso 3:32; 28:13) Hambi swi ri tano, hi ku namarhela misinya ya milawu ya Bibele hi ku tshembeka, mutswari u pfuna yena n’wini na vana va yena ku kuma hakelo ya vutomi.—1 Timotiya 4:16.
Vanghana Va Wena—I ‘Tintlhari’ kumbe I ‘Swihunguki’ Ke?
16. (a) Vanghana va hina va nga va nkucetelo wa matimba hi ndlela yihi? (b) I va mani lava ngopfu ngopfu va hlaseriwaka hi nkucetelo wa vanghana, naswona hi kwalaho ka yini?
16 Buku leyi nge Sociology: Human Society yi ri: “Ku navela ku dzunisa vanghana va munhu va le kusuhi swi tisa ntshikilelo lowukulu wo tixaxameta ni mimpimanyeto ya vona.” Buku leyi nge Adolescence yi komba leswaku vantshwa ngopfu-ngopfu va hlaseriwa hi ntshikilelo wo tano. Yi ri: “[Leswi swi hikwalaho] ka ku hundzuka loku va hlangavetanaka na kona emirini ya vona, ku tianakanya, ni swinakulobye ni mindyangu ya vona. Hikwalaho ke, vana lava nge kondlo-a-ndzi dyi va sungula ku heta nkarhi wo tala ni vanghana va vona kasi va heta wutsongo ni maxaka ya vona.”
17. (a) Hlamusela ntiyiso wa marito ya Swivuriso 13:20. (b) I vanghana va muxaka muni lava nga langutiwaka va ‘tlharihile’ ke? (c) Vantshwa namuntlha va nga landzela xikombiso xa muntshwa Samuyele hi ndlela yihi?
17 Lama ya nga fanelangiki ku honisiwa i marito ya Swivuriso 13:20 lama nge: “L’a fambaka ni tintlhari u ta tlhariha. Kambe l’a tolov̌elaka ŝihunguki u ta onhaka.” Nhwanyana un’wana wa Mukriste u ri: “Xinakulobye hinkwaxo lexo biha lexi nga kona exikolweni xa mina hakunene xi sungula ku ndzi khumba. Ndzi lavile ku vula rito ro rhukana exikolweni namuntlha . . . A ku lo sala katsongo ndzi ri vula, kambe a ndzi ri vulanga.” Lexi khomisaka gome, vantshwa van’wana va Vukriste va nghenisiwe eka swiendlo leswikulu swinene swa mahanyelo layo biha hi lava va tivulaka vanghana. Kambe loko u ri muntshwa la navelaka ku kuma hakelo, lavisisa vanghana lava tlhariheke—lava khathalelaka swa moya, lava lulameke emahanyelweni ya vona, lava akaka eku vulavuleni ka vona. Tsundzuka, muntshwa Samuyele a nga xi endlanga xinakulobye ni vana lavo biha va Heli. U tshame a khomekile “a tirela Yehova,” xisweswo a tshama a nga khumbiwi hi thyaka ra vona.—1 Samuel 3:1.
Kuma Hakelo!
18. (a) Xana vamakwerhu, kumbexana va nga swi xiyi, va nga ha hi hinganyeta eku phikizaneni ka hina ka vutomi hi ndlela yihi? (b) I yini lexi nga hi sirheletaka eka minkucetelo yo tano leyo biha?
18 Manuku ke, tivoneli eka un’wana ni un’wana loyi a nga ku tekelaka hakelo ya vutomi. Kavula, leswi a swi vuli swona leswaku u fanele ku languta vamakwenu hi tihlo ro tshwuka. Hambiswi ritano, minkarhi yin’wana, kumbexana va nga swi xiyi, vamakwerhu van’wana va nga ha vula swilo leswi ku hetaka matimba. (‘Hikwalaho ka yini wo tshamela ku tiveka emahlweni? Xana u anakanya leswaku hi wena ntsena la nga ta kuma vutomi?’) Va nga ha sola matshalatshala ya wena ya xiviri hi matimba. (‘A ndzi yi voni ndlela leyi u nga phayonaka ha yona u ri ni ndyangu. A hi swinene eka vana va wena.’) Hambi swi ri tano, tsundzuka leswaku Yesu u sole xitsundzuxo xa Petro xa ku ‘swi teka hi ku olova.’ (Matewu 16:22, 23) Tirhisa tindleve ta wena leti dyondzisiweke Bibele ku ‘hlawula marito,’naswona u nga kuceteriwi hi lawa ya nga riki ntiyiso. (Yobo 12:11) Tsundzuka leswaku Pawulo u te: “Mutlangi wa mintlangu a nga tlhomiwi risiva, loko a nga landzi milawu ya ku phikisana ka kona.” (2 Timotiya 2:5) Ee, “milawu” ya Xikwembu—hayi mianakanyo leyi nga riki ya matsalwa—yi fanele ku kongomisa ku anakanya ka hina.—Ringanisa 1 Vakorinto 4:3, 4.
19, 20. (a) Vamakwavo va Yosefa va lave ku n’wi vavisa hi ndlela yihi, naswona Yosefa u endlise ku yini hi tihanyi ta vona? (b) Hi nga ku papalatisa ku yini ku khunguvanyisiwa hi vanhu lava nga hetisekangiki? (c) Ku tiyimisela ka hina ku fanele ku va kwihi malunghana ni hakelo, naswona hikwalaho ka yini?
19 I ntiyiso, minkarhi yin’wana Mukristekuloni a nga ha ku ‘tlhava’ hi rito ra hava. (Swivuriso 12:18) U nga tshuki u pfumelela leswi swi ku endla leswaku u tshika mphikizano wa vutomi! Tsundzuka Yosefa. Vamakwavo va kunguhate ku n’wi dlaya, naswona hambi leswi va siveriweke ku endla tano, eku heteleleni va n’wi xavisile evuhlongeni bya tihanyi. Hambi swi ri tano, Yosefa, a nga swi pfumelelanga leswi leswaku swi n’wi karihisa kumbe swi endla leswaku a ‘hlundzukela Yehova.’ (Swivuriso 19:3) Ematshan’wini yo tirihisela, endzhakunyana u va nyike nkarhi wo kombisa langutelo leri hundzukeke. Naswona loko a vona ku tisola ka vona, a “ntŝontŝa v̌amakwav̌o hikwav̌o, a rila na v̌ona.” Hi laha Yakobo a vuleke ha kona endzhakunyana u te: “V̌a ṅwi pfukile [vamakwavo va Yosefa va makwanga], v̌a ṅwi hošetela hi misev̌e; V̌atlhonyi v̌a ṅwi karata hi riv̌engo ra v̌ona.” Hambi swi ri tano Yosefa u hakele rivengo ra vona hi vunene. Ematshan’wini yo tsanisiwa hi ntokoto lowu, “mav̌oko ni mandla ya yena ma tiyisiwile.”—Genesa 37:18-28; 44:15-45:15; 49:23,24.
20 Hikwalaho ematshan’wini yo khunguvanyisiwa hi vanhu lava nga hetisekangiki, hambeta u ‘tsutsuma hi mukhuva lowu u nga ta kuma’ hakelo! Ku fana na Yosefa, lava va hlangavetanaka ni ndzingo a wu va tiyise ematshan’wini yo va tsanisa. (Ringanisa Yakobo 1:2, 3.) Rirhandzu ra wena eka Xikwembu a ri tikombe ri ri leri tiyeke leswaku ku nga vi na munhu loyi a nga ta va xihinga lexi khunguvanyisaka eka wena. (Psalma 119:165) Minkarhi hinkwayo tsundzuka leswaku Yehova u tamele hakelo ya vutomi lebyi nga heriki—hakelo leyi nga hlamuselekiki, leyi nga twisisekiki. Munhu a nga tshuki a mi tekela yona!
Wa Tsundzuka Xana?
◻ Hikwalaho ka yini vutivi lebyi kongomeke byi ri bya ntikelo wo tano eka Vakriste?
◻ Munhu a nga ku hlurisa ku yini ku chava vanhu loku siveleke van’wana ku kuma vutomi?
◻ Xana ndyangu wa munhu hi yexe wu nga tikomba wu ri xihinga lexi khunguvanyisaka hi ndlela yihi?
◻ Mukriste u fanele ku amukela marito lama hetaka matimba kumbe lama vavisaka lama humaka eka Vakriste-kulobye hi ndlela yihi?
[Xifaniso eka tluka 25]
Hi ku tata miehleketo ni timbilu ta hina hi vutivi lebyi kongomeke, hi tihlomisela ku lwisana ni mianakanyo leyo biha
[Xifaniso eka tluka 27]
Petro u landzule Yesu hi mhaka yo chava vanhu. Endzhakunyana, muapostola u hlurile ku chava ko tano. Vakriste, hinkwavo va ntiyiso va fanele ku endla tano