Ku Hlayiwa La Lulamelaka Ku Va Nakulobye Wa Xikwembu
“‘Abrahama u pfumerile eka Xikwembu, kutani xi n’wi hlayile la lulameke hikwalaho ka swona,’ kutani u vuriwile ‘nakulobye wa Xikwembu.’”—YAKOBO 2:23.
1, 2. “Swilo swa le matilweni” na “swilo swa la misaveni” swi vuyelelane ni Xikwembu hi ndlela yihi?
“SWI tsakisile Xikwembu leswaku vukwembu hinkwabyo bya xona byi tshama eka yena [Kriste], ni ku endla leswaku, ha yena, swilo hinkwaswo swi vuyelelana na xona, hikuva hi yena Kriste la tiseke ku rhula hi ku fa ka yena [emhandzeni ya nxaniso]; hinkwaswo, hambi la misaveni, hambi le matilweni.” (Vakolosa 1:19, 20) Xikongomelo lexi xa Xikwembu xa ku hlanganisa xi ya eku heleni ka xona.
2 “Swilo swa le matilweni” a hi swivumbiwa swa moya, hikuva a swi kutsuriwanga hi ngati ya Kriste. Kambe, i vanhu lava xaviweke hi ngati ya Xinyimpfana leswaku va va “mfumo ni vaprista” na Kriste ‘ematilweni lamantshwa.’ Lava se va hlayiwile lava lulameke hi xitalo hi ngati ya Kriste. Nakambe, hi malembe lama nga vaka 50 sweswi, Yehova a a phahlelana mariyeta ni “swilo swa le misaveni,” vanhu lava nga ta va xiphemu xa “misava leyintshwa” yo lulama. (Nhlavutelo 5:9, 10; 2 Petro 3:13) Ku hlengeletiwa loku ka “swivumbiwa hinkwaswo,” swilo hinkwaswo emisaveni ni le tilweni, ku endliwa “hi ku tiranḍzela ka šona [Xikwembu], hi laha ši nga tikanelela ha kona.”—Vaefesa 1:9, 10, Bibele ya Xitsonga.
Xikongomelo Xa Xikwembu Hi N’wana Wa Xona Adamu
3, 4. A ku ri xihi xiyimo lexi Adamu a veke na xona emahlweni ka Xikwembu, kambe a a ha lava ku hlayiwa la lulameke emhakeni yihi?
3 Adamu u vumbiwe a ri n’wana wa Xikwembu la hetisekeke, wo lulama. (Luka 3:38) Ku lulama kakwe a ku nga xaviwanga, kumbe ka hakelo. A ku ri ka ntumbuluko. Hikwalaho ko pfumala nandzu emahlweni ka Yehova, Adamu a a nga lavi ku “hlayiwa” la lulameke. Ntsendze loko a titsongahatele vuhosi bya Xikwembu lebyi nga ni mfanelo, u hlayisile xiyimo lexinene emahlweni ka Muvumbi wakwe.
4 Hambi swi ri tano, a a nga si tikomba a ri muhlayisi wa ku tshembeka ni ku va a nga si voniwa a ri la lulamelaka hi lunghelo ra vutomi lebyi nga heriki emisaveni. Ha kona a a fanele ku kombisa vutshembeki eka Yehova ni ku namarhela eka leswi lulameke hi nkarhi wo leha. Xisweswo loko a a lo swi kota ku kombisa vutshembeki byakwe ehansi ka ndzingo,a a ta va a kume mfanelo ya vutomi lebyi nga heriki emisaveni. A swi ta va tanihi loko Xikwembu xi hlayile, kumbe xi tsarile hi ku vula, leswaku Adamu a a lulameriwe hi vutomi lebyi nga heriki. Ku kombisa leswi, handle ko kanakana Yehova a a ta va a n’wi yise eka “murhi wa vutomi” ni ku n’wi pfumelela ku dya mihandzu ya wona.—Genesa 2:9, 16, 17; 3:22.
5. (a) I yini lexi Adamu a tilahleleke xona ni ku xi lahlela vana vakwe? (b) I ntshembo muni wa ku ntshunxiwa eka xidyoho ni rifu lowu Yehova a wu nyikeke swivumbiwa swa vanhu?
5 Kambe Adamu u hlulekile loko a ringiwa kutani hi mukhuva wolowo a lahlekeriwa hi ku hetiseka, vululami, ni vuxaka bya yena n’wini ni bya vana vakwe. (Varhoma 5:12) Hikokwalaho, vatukulu va Adamu hinkwavo va velekiwe va ri kule ni Xikwembu, hi ntumbuluko va nga lulamangi. (Vaefesa 2:3; Varhoma 3:10) Xisweswo, swivumbiwa swa vanhu “swi nyiketiwile eka swa hava” kambe hi mhaka ya “ku langutela,” ku langutela ka ntshunxeko eka xidyoho ni rifu loku nyikeriweke hi xihatla endzhaku ka vutiarisi aEdeni.—Varhoma 8:20, 21; Genesa 3:15.
Ku Hlayiwa La Lulameke Emahlweni Ka Kriste—Hi Ndlela Yihi?
6, 7. (a) Vanhu van’wana va hlayiwe lava lulameke emahlweni ka rifu ra Kriste ra gandzelo ku fikela kwihi? (b) I swikombiso swihi swin’wana swa malandza ya Yehova lama kumeke xiyimo lexinene?
6 Ntshembo wa vanhu wa ntshunxeko eka xidyoho ni rifu wu titshege hi ku ta ka “rixaka” leri tshembisiweke, N’wana wa Xikwembu la nga swakwe. (Yohane 3:16) Emahlweni ka rifu ra Kriste ra gandzelo, a ku nga ri na ndlela ya leswaku vanhu “va ntshunxiwa, va kuma vutomi,” Kumbe “ku hlayiwa ka vona va ri lava lulamelaka vutomi.” (Varhoma 5:18, New World Translation) Hambi swi ri tano, ni le mahlweni ka ku va Kriste a hakela nkutsulo wa ntshunxeko wa vanhu, vavanuna ni vavasati van’wana va veke ripfumelo eka xitshembiso xa Xikwembu kutani va seketela ripfumelo rolero hi mintirho. Hikwalaho ka leswi, hi tintswalo Yehova u va rivalele xidyoho xa vona ni ku va amukela tanihi malandza ya yena. Hi rirhandzu u va hlaye va ri lava vonakaka va nga ri na nandzu, loko va ringanisiwa ni vunyingi bya vanhu lava hambukeke eka Xikwembu. (Psalma 32:1, 2; Vaefesa 2:12) U va nyike xiyimo lexinene, a va hlaya lava lulameke hi mpimo lowu a wu fanela nkarhi wa kona.
7 Xisweswo, hi ripfumelo Avele “u nkhensiwile a vuriwa loyi a lulameke.” (Vaheveru 11:14) Nowa “u amukele ku lulama loku nyikiwaka hi mhaka ya ku pfumela.” (Vaheveru 11:7) Ku nga khathariseki ku hluleka kakwe, Yobo u vuriwe la “fambaka hi ku tenga ni ku lulama.” (Yobo 1:1, 2, 22; 7:21) Fineas u kombise ku hisekela vugandzeri lebyi tengeke, “kutani hi mhaka yoleyo a vuriwa la lulameke.” (Psalma 106:30, 31; Tinhlayo 25:1-13) “Hi ku pfumela” na hi mintirho yakwe ya musa eka vanhu va Xikwembu, Rahab, nghwavava leyi nga riki Muisrayele, u kume xiyimo lexinene, kumbe u hlayiwe la lulameke.—Vaheveru 11:31; Yakobo 2:25.
Ndlela Leyi Abrahama A Hlayiweke La Lulameke Ha Yona
8, 9. (a) I vululami bya mani byi nga mhaka leyikulu ya papila ra Pawulo ro ya eka Varhoma? (b) Hi le ka timhaka tihi laha ku hlayiwa lava lulameke ka “vahlawuriwa” ku tlulaka lokuya ka Abrahama?
8 Mhaka ya Abrahama yi lulameriwe hi nkhathalo wo hlawuleka. Ku hlayiwa kakwe la lulameke ku hlamuseriwile hi vatsari vambirhi va Matsalwa ya Xigriki ya Vukriste, lava hi vambirhi ka vona a va tsalela Vakriste va lembe xidzana ro sungula lava a va vitaneriwe ku va xiphemu xa swirho swa 144 000 swa Israyele wa moya.—Varhoma 2:28, 29; 9:6; Yakobo 1:1; Nhlavutelo 7:4.
9 Eka papila rakwe ro ya eka Varhoma, Pawulo u hlamusela leswaku “lava vitaniweke ku va vahlawuriwa” (1:7), Vayuda kun’we ni Vamatiko (1:16, 17), va hlayiwe lava lulameke “hi ku pfumela, ku nga ri hi ku endla leswi lerisiweke hi Nawu.” (3:28) Ku tiyisa mhaka yakwe, a andlala nhlamuselo yo leha (4:1-22) ivi a tshaha Genesa 15:6 loko a ku: “Abrahama a pfumela e ka Yehova, Yehova a ṅwi hlayela kona e ku lulama.” Kutani, eka tindzimana leti hetelelaka ta ndzima 4, Pawulo u vule leswaku Yesu “u nyiketiwile leswaku a dlawa hikwalaho ka milandzu ya hina, a tlhela a pfuxiwa eku feni leswaku [hina, “vahlawuriwa” (Varhoma 1:7)] hi ta ntshunxiwa eka xona.” “Hina” swi nga ka swi nga katsi Abrahama, leswi a feke khale emahlweni ka rifu ni ku pfuka ka Kriste. Hikokwalaho, loko, etindzimaneni leti landzelaka, Pawulo a vulavula hi lava nga ta “fuma tanihi tihosana” ni ku va va hlayiwa lava lulamelaka “vutomi” hi mavonela ya ku va “vana va Xikwembu” ni “vadyandzhaka swin’we na Kriste,” kunene a a vulavula hi xin’wana lexi hambaneke ni ku va Xikwembu xi bumabumela Abrahama tanihi la lulameke.—Varhoma 5:17, 18; 8:14, 17, 28-33.
10. Yakobo u wu hlamusela njhani mpimo wa ku hlayiwa la lulameke ka Abrahama xana?
10 Yakobo u tlhele a vulavula hi Abrahama tanihi xikombiso ku tiyisa leswaku ripfumelo ri fanele ku seketeriwa hi mintirho ya vukhongeri. Endzhaku ka ku vula leswaku Abrahama u hlayiwe la lulameke, a tshaha Genesa 15:6, Yakobo u engetela nhlamuselo leyi hi pfunaka ku vona mpimo wa ku lweriwa ka Abrahama. Wa tsala: “Matsalwa ma endlekile, lama nge: ‘Abrahama u pfumerile eka Xikwembu, kutani xi n’wi hlayile la lulameke hikwalaho ka swona,’ kutani u vuriwile nakulobye wa Xikwembu.” (Yakobo 2:20-23) Ina, hi mhaka ya ripfumelo rakwe, Abrahama u hlayiwe la lulameleke ku va nakulobye wa Yehova, hayi tanihi n’wana la nga ni mfanelo ya vutomi lebyi hetisekeke bya munhu kumbe vuxaka na Kriste. Hi laha ku tsakisaka, eka buku yakwe ya Vamavizweni va Testamente ya Khale, Robert Girdlestone u tsarile mayelana ni ku lulama ka Abrahama: “Ku lulama loku a ku nga ri ka xiviri, hi leswaku tanihi loku a ku ta bumabumela Abrahama tanihi loyi a faneriwaka hi ndzhaka ya ku va n’wana.”
Buku Ya Xitsundzuxo ya Yehova
11. I mavito ya vamani lama tsariweke ebukwini ya xitsundzuxo ya Yehova, naswona ha yini?
11 Ku nyikeriwa ka ku lulama loku ringaniseriweke eka vavanuna ni vavasati lava tshembekaka emahlweni ka Kriste a ku ri xikombiso xa vululami ni ku hetiseka ka ntiyiso, kumbe ka xiviri leswi fambisanaka ni vutomi lebyi nga heriki lebyi va nga ha byi kumaka emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Hikwalaho ka ku langutela ka vona ka vutomi, va nga langutiwa tanihi lava mavito ya vona ma tsariweke ebukwini ya xitsundzuxo. (Ringanisa Malakia 3:16; Eksoda 32:32, 33.) Yi tamele mavito ya lava tekiwaka hi Yehova tanihi “lava lulameke” lava kombiseke ripfumelo ra vona hi mintirho leyinene, ni lava faneriwaka hi ku kuma vutomi emisaveni.—Psalma 69:28; Habakuk 2:4.
12. Lava “lulameke” lava pfuxiweke va ta endla yini ku hlayisa mavito ya vona ebukwini ya xitsundzuxo ya Yehova?
12 Hambi swi ri tano, mavito yo tano a ma si tsariwa “ebukwini ya vutomi” ya Yehova. (Nhlavutelo 20:15) Loko vavanuna ni vavasati vo tano vo tshembeka va khale va vuya emisaveni ‘eku pfuxiweni ka lavo lulama,’ handle ko kanakana va ta amukela lunghiselelo ra Yehova ra vutomi hi gandzelo ra nkutsulo ra Kriste hi ripfumelo. (Mintirho 24:15) Xisweswo va ta va xiphemu xa “tinyimpfu tin’wana” ta Yesu, xikan’we ni “ntshungu lowukulu” lowu nga ta va wu ponile ‘nhlomulo lowukulu.’ (Yohane 10:16; Nhlavutelo 7:9, 14) Hi ku endla tano, va ta endla leswaku mavito ya vona ma tshama ma tsariwile ebukwini ya xitsundzuxo ya Yehova.
Va Hlayiwe Lava Lulamelaka Ku Va Vanakulobye Leswaku Va Ta Pona
13. I vamani lava Murisi Lonene a va tisaka sweswi, nakona va tsariwa hi ndlela yihi ebukwini ya Yehova ya vutomi?
13 Murisi Lonene, Yesu Kriste, sweswi u tisa “tinyimpfu tin’wana” leti nga riki ta “ntlhambinyana” wa “vahlawuriwa” va 144 000 lava Mfumo wa le matilweni wu nyikiweke vona. (Luka 12:32; Daniel 7:18) ‘Tinyimpfu leti tin’wana’ ‘ti yingisa rito’ ra Murisi Lonene. (Yohane 10:16) Ti pfumela eka Yehova ni N’wana wakwe. Ti Nyiketela vutomi bya tona eka Yehova hi xisekelo xa gandzelo ra nkutsulo ra Kriste. Ti khuvuriwa “hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra Moya lowo Kwetsima” kutani ti vona xilaveko xo hlakulela “mihandzu ya moya.” (Matewu 28:19, 20; Vagalatiya 5:22, 23) Mavito ya tona ma tsariwile ebukwini ya xitsundzuxo ya Yehova.
14. I yini lexi nyikaka “tinyimpfu tin’wana” xiyimo lexi baseke emahlweni ka Yehova, kambe i yini lexi va fanelaka ku xi kombela eka Xikwembu?
14 ‘Tinyimpfu leti tin’wana’ leti hlengeletiwaka enkarhini lowu wa makumu ti ta vumba “ntshungu lowukulu” lowu muapostola Yohane a wu voneke exivonweni, endzhaku ka loko a vone swirho swa Israyele wa moya swa 144 000. (Nhlavutelo 7:4, 9) U hlamusele “ntshungu lowukulu” tanihi lava a va “hlantswile tinguvu ta vona, va ti basisile hi ngati ya Xinyimpfana.” (Ndzimana 14) Hikwalaho ka ripfumelo ra vona engatini leyi halakeke ya Xinyimpfana, va nyikiwile mpimo lowukulu wa ku lulama. Leswi swi hlamuseriwile hi mfungho wa tinguvu ta vona to basa to fanekisela. Va ni xiyimo lexi baseke emahlweni ka Yehova, kutani “hikwalaho ka sweswo” u va pfumelele ‘ku n’wi tirhela vusiku ni nhlekanhi etempeleni yakwe.’ (Ndzimana 15) Nakambe, siku na siku va fanele ku tivula swidyoho swa vona eka Yehova ivi va kombela ndzivalelo ha Yesu Kriste.—1 Yohane 1:9-2:2.
15. (a) Xifaniso xa tinyimpfu ni timbuti xi kombisa ku yini leswaku “tinyimpfu tin’wana” ti na xiyimo lexi lulameke eka Xikwembu? (b) Va hlayiwa lava lulameke sweswi ku fikela kwihi?
15 Leswaku “tinyimpfu tin’wana” i vanakulobye va Xikwembu ni leswaku hambi ku ri sweswi ti na xiyimo lexi vonakaka xi lulamile emahlweni ka Xona naswona swi vekiwe erivaleni evuprofeteni bya Yesu bya ‘xikombiso xa vukona bya yena,’ lebyi katsaka xifaniso xa tinyimpfu ni timbuti. Hikuva “tinyimpfu” ti endla leswinene eka masalela ya ‘vamakwavo’ va Kriste va 144 000 lava ha kumekaka emisaveni, va katekisiwile hi Tata wa Yesu nakona va vuriwa ‘lava lulameke.’ Tanihi Abrahama, va hlayiwile, kumbe ku vuriwa, lava lulameke tanihi vanakulobye va Xikwembu. Xiyimo xa vona lexo lulama nakambe xi ta vula ku pona ka vona loko “timbuti” ti ya “eku biweni loku nga heriki.” (Matewu 24:3-25; 25:46) Va ta ‘huma enhlomuIweni lowukulu’ lowu nga ta fungha makumu ya mafambiselo layo biha ya sweswi ya swilo.—Nhlavutelo 7:14.
Ku Tisiwa Eku Hetisekeni
16. Hi swi tivisa ku yini leswaku ntshungu lowukulu a wu hlayiwi lowu lulamelaka vutomi emahlweni ka ‘nhlomulo lowukulu’?
16 “Ntshungu lowukulu,” lowu ponaka “nhlomulo lowukulu,” a wu si hlayiwa lowu lulamelaka vutomi. Leswi hi nga swi vona hi leswi ndzima leyi vulavulaka hi vona yi yaka emahlweni yi ku: “Xinyimpfana lexi nge xiluvelweni xi ta va murisi wa vona; xi ta va yisa eswihlobyeni swa mati ya vutomi.” (Nhlavutelo 7:17) Kutani, hambi loko Xikwembu eku sunguleni xi va vule lava lulameke loko va ringanisiwa ni vanhu lava tolovelekeke futhi tanihi vanakulobye, va lava mpfuno lowu engetelekeke, kumbe ku teka magoza, leswaku va ta hlayiwa lava lulamelaka vutomi.
17. (a) Ku vuriwa yini hi ku “tshungula vanhu va matiko”? (b) I vamani lava nga ta lava leswaku mavito ya vona ya tsariwa “ebukwini ya vutomi”?
17 Enkarhini wa Gidi ra malembe, Xinyimpfana lexi vekiweke exiluvelweni, Kriste Yesu, kun’we ni tihosi ni vaprista kulobye, va 144 000 va ta tirhisa nongonoko wa moya ni wa nyama wo “tshungula vanhu va matiko.” (Nhlavutelo 22:1, 2) “Matiko” yo tano ma ta vumbiwa hi lava poneke eka nhlomulo lowukulu, vana vahi na vahi lava velekiweke endzhaku ka Armagedoni ni lava humaka eka “lavo lulama ni lava nga lulamangiki [lava nga] ta pfuka eku feni.” (Mintirho 24:15) Hinkwavo lava tshembaka ngati ya Kriste ni ku endla “mintirho” leyinene eku heteleleni mavito ya vona ma ta tsariwa “ebukwini ya vutomi.”—Nhlavutelo 20:11-15.
18. Vaaki va misava va ta va va yisiwe eka xiyimo xihi loko Gidi ra malembe ri hela?
18 Eku heleni ka Mfumo wa Kriste wa Gidi ra malembe, vaaki va misava lava va kombiseke leswaku va amukela nkutsulo wa Kriste ni leswaku va ta hanya hi milawu ya Yehova va ta va va yisiwe eku hetisekeni. (Nhlavutelo 20:5) Va ta fana ni leswi Adamu a ri xiswona loko a nga si dyoha. Tanihi yena, ku yingisa ka vona ku ta ringiwa.
“Ku Ntshunxeka Loko Kwetsima” Tanihi “Vana Va Xikwembu”
19. (a) Ku ta humelela yini hi ku hatlisa endzhaku ka Gidi ra malembe? (b) Ku ta humelela yini eka lava mavito ya vona ma nga kumiwangiki ma tsariwile “ebukwini ya vutomi”?
19 Hi ku hatlisa endzhaku ka Gidi ra malembe, Kriste u ta tlherisela rixaka ra vanhu lava hetisekeke eka Tata wakwe. (1 Vakorinto 15:28) “Sathana u ta ntshunxiwa” leswaku a ringa vanhu hi vuxisi. (Nhlavutelo 20:7, 8) Mavito ya vahi kumbe vahi lava hlulekeke ehansi ko ringiwa a ya nga ‘kumiwi ya tsariwile ebukwini ya vutomi.’ Hi ku fanekisela va ta “hoxiwa etiveni leri pfurhaka ra ndzilo,” leswi vulaka “rifu ra vumbirhi.”—Nhlavutelo 20:15; 21:8.
20. (a) I vamani lava Yehova a nga ta va hlaya lava lulamelaka vutomi, naswona ha yini? (b) Xana lunghiselelo ra Yehova ra tintswalo ro lulamisa ri xi hetisise njhani xikongomelo xa rona?
20 Lava va tikombisaka va tshembeka eka Yehova mavito ya vona ma ta tsariwa “ebukwini ya vutomi,” tanihi lava hetisekeke eku tshembekeni nakona va ri lava lulamelaka lunghelo ra vutomi lebyi nga heriki emisaveni, Yehova u ta va hlaya va ri lava lulameke hi laha ku hetisekeke. (Varhoma 8:33) Va ta va va lulamiseriwe vutomi lebyi nga heriki. Xikwembu xi ta va amukela tanihi vana va xona va la misaveni, kutani va ta nghena ‘eku ntshunxekeni loko kwetsima loku tshembisiweke ka vana va Xikwembu.’ (Varhoma 8:20, 21) Ku rhula ni ntwanano swi ta va swi tlheriseriwe emisaveni. Ku vuyelelana ni Xikwembu ku ta va ku helerile eka “swilo swa la misaveni” na “swilo swa le matilweni.” (Vakolosa 1:20) Lunghiselelo ra Yehova ra tintswalo ri ta va ri hetisisile xikongomelo xa rona. Eka xivutiso lexi nge, “U lulamile eka Xikwembu xana?” xivumbiwa xin’wana ni xin’wana etilweni na la misaveni xi ta swi kota ku ina, xi tlhela xi ku: “Eka loyi a tshameke exiluvelweni, ni le ka Xinyimpfana, a ku ve ku vongiwa ni ku dzuneka ni ku twala ni matimba, hi laha ku nga heriki.”—Nhlavutelo 5:13.
Malunghana ni xiyimo xa “tinyimpfu tin’wana” emahlweni ka Xikwembu—
◻ Hikwalaho ka yini Adamu a nga hlayiwanga la lulameke?
◻ Abrahama ni vavanuna ni vavasati van’wana va hlayiwe lava lulameke ku fikela kwihi emahlweni ka Kriste?
◻ I mavito ya vamani lama tsariweke ebukwini ya xitsundzuxo ya Yehova?
◻ “Tinyimpfu tin’wana” ti na xiyimo lexinene ku fikela kwihi sweswi, naswona ti ta tisiwa rini eku hetisekeni?
[Rito leri tshahiweke eka tluka 18]
Hi ku tshemba “ngati ya Xinyimpfana,” tinyimpfu tin’wana ti nyikiwa xiyimo lexinene emahlweni ka Yehova naswona xisweswo ti hlayiwa leti lulamelaka xinakulobye na yena ni ku pona enkarhini wa ‘nhlomulo lowukulu’ Ti ta kuma ku hetiseka loko Gidi ra malembe ri hela. Endzhaku ka ku ringiwa ko hetelela ti ta hlayiwa leti lulamelaka vutomi.
[Swifaniso eka tluka 16]
Mavito ya lava lulameke ya tsariwile ebukwini ya xitsundzuxo ya Yehova
Avele
Yobo
Rahab
“Ntshungu lowukulu” wa manguva lawa