Ntirho Wa Vuphayona Wu Kucetele Vutomi Bya Mina
Hi Ku Vula Ka Arthur Gustavsson
KWALE henhla-henhla eka ti-Himalaya leti funengetiweke hi gamboko, ntiyiso lowu kumekaka eRitweni ra Xikwembu Bibele wu fike eka vatswari va mina, Fred na Amanda Gustavsson. A ku ri hi 1903, naswona enkarhini wolowo a ndzi ri ekhwirini ra manana. Xana vatswari va mina a va endla yini kwale, ekule ni le tiko-xikaya ra ka vona ra Sweden?
Hi lembe ra 1880 va rhurhele eUnited States va suka eSweden. Hinkwavo ka vona a va ri na ripfumelo leri tiyeke eka Xikwembu. Va joyinile Ntwanano wa Ntirho wa Varhumiwa wa Scandinavia eChicago. Endzhaku ka nkarhi wo leteriwa, va rhumeriwe tanihi varhumiwa eBaltistan, leyi sweswi yi nga le n’walungwini wa Pakistan. Hambi swi ri tano, hi ku hatlisa va kume leswaku a swi nonon’hwa ku hundzulela va-Moslim eka tidyondzo ta Vujagana. Vona hi voxe va sungule ku kanakana leswaku hakunene Xikwembu xi nga va xi ri na tihanyi to avanyisela vanhu volavo va timbilu letinene, va malwandla endzilweni wa tihele wa ku xanisa hi laha ku nga heriki loko va nga hundzuriwanga. A va swi xiyanga leswaku mianakanyo ya vona a yi ri karhi yi lunghiseleriwa nchumu wun’wana wo antswa.
Hi nkarhi lowu faneleke va amukele buku yo huma eka munghana eUnited States leyi hundzuleke mianakanyo ya vona hi laha ku heleleke. A ku ri The Divine Plan of the Ages, hi Charles T. Russell, muungameri wo sungula wa Sosayiti ya Watch Tower. Va yi hlayile, naswona a ku ri onge hi loko magegetsu ya susiwile ematihlweni ya vona. Va swi vone erivaleni leswaku hakelo ya xidyoho i rifu, hayi ku xaniseka loku nga heriki. (Varhoma 6:23) Kutani a va ri na mahungu lamanene ya ntshembo eka vanhu—leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta hundzula misava leyi yi va paradeyisi.
Ku Cinca Ka Ntirho Wa Vurhumiwa
A ku ri hi nkarhi lowu laha ndzi velekiweke kona eShigar eBaltistan. Endzhakunyana makwerhu wa mina wa xisati lontsongo Mirjam u tile emisaveni. Vatswari va mina va anakanye leswaku va lava ku tirha ehansi ka nkongomiso wa Sosayiti ya Watch Tower ku twarisa ntiyiso lowuntshwa lowu va wu kumeke. Kambe, swiyimo swi va sindzisele ku tlhelela endzhaku eSweden hi 1908. Kwale eGöteborg va sungule ku twarisa ‘mahungu lamanene ya Mfumo’ tanihi vabula-ndlela, tanihi laha vatirheli va nkarhi hinkwawo a va tiviwa ha kona hi nkarhi wa kona. (Matewu 24:14) Eka malembe ya khume yo sungula, va hlanganise doroba hinkwaro kanharhu entirhweni wa vona wa yindlu na yindlu. Vanhu vo tala va amukele ntiyiso.
Ndzi tsundzuka Mrs. Hanna Gunnarsson loyi a hlundzukeke loko tatana a vule leswaku Bibele a yi dyondzisi leswaku munhu u ni moya lowu nga fiki. U te: “Loko hi nga ri na moya lowu nga fiki, na wena u nga ha ya u ya tihoxa etiveni u nwela!” Tatana u n’wayiterile hi musa ivi a n’wi nyika xibukwana lexi nge What Say the Scriptures About Hell? Endzhaku u vile Mbhoni, kun’we ni vana vakwe va xisati. Xiendlakalo xolexo xi ndzi dyondzise ku nga hetiwi matimba—ku nga khathariseki leswi vanhu va nga ha swi vulaka.
Loko ndzi ri na malembe ya khume hi vukhale, Makwerhu Rutherford, u tile eGöteborg ku ta nyikela nkulumo ya le rivaleni leyi a yi ku: “Lava Feke Va Kwihi?” Enkarhini wa nkulumo yakwe u tshembise ku nyika un’wana ni un’wana wa vayingiseri loyi a nga kombisaka leswaku munhu u ni moya lowu nga fiki mali ya $1 000 (R2 500). Ku hava loyi a hlamuleke.
Moya Wa Vuphayona eNdyangwini
Hikwalaho ka xikombiso lexinene xa vatswari va mina, hi ku anghwetla ndzi vile ni moya wa vuphayona. Ndzi sungule ku hlanganyela evutirhelini ndza ha ri ntsongo. Tatana u endle leswaku ndzi nyikela swirhambo swa tinkulumo ta le rivaleni. A ndzi swi tsakela leswi naswona ndzi vile ni mintokoto leyi nga tolovelekangiki. Siku rin’wana ndzi vhakele mudyondzisi wa mina wa xisati ku n’wi rhambela nkulumo. Hi ku hlundzuka u ale xirhambo. Ndzi hlamarile lerova ndzi khuguka ivi ndzi wela ehansi eswitepisini. A ku ri dyondzo eka mina—swi ndzi dyondzise ku vulavula swilo swa xiviri. Vanhu a va vi leswi minkarhi hinkwayo hi lavaka leswaku va va swona.
Kaya ra ka hina ri ve ndyangu wa maphayona, un’wana ni un’wana a a endla ntirho wakwe. Mina na makwerhu wa xisati Mirjam a hi tiva nkoka wa ntirho wa ku chumayela lowu Tatana na Manana a va wu endla. Hikwalaho ke, hakanyingi a hi basisa yindlu hinkwayo hi ri hexe loko hi vuyile exikolweni.
Loko ndzi ri na malembe ya 16 hi vukhale ndzi tinyiketele ku endla ku rhandza ka Xikwembu ivi ndzi khuvuriwa hi 1919 entsombanweni wa le Örebro. Lembe leri tlhandlamaka ndzi rhamberiwe ku tirha ni ntlawa lowuntsongo wa vamakwerhu va nhungu lava a va ri bizi eka hofisi ya rhavi ya Sosayiti ya Watch Tower eSweden. Malembe wolawo ya ntirho wa rhavi ya andlale masungulo ya vutomi lebyi xiximekaka ni lebyi hlelekeke entirhweni wa Yehova.
1914—Lembe Leri Nga Rivalekiki
Hi malembe yo tala lama rhangeleke 1914, Swichudeni swa Bibele, tanihi laha a hi tiviwa ha kona, a swi langutele lembe rolero tanihi nchumu wun’wana wo hlawuleka. Leswi a ri funghiwile eka vuprofeta bya Bibele, a hi langutele swiendlakalo leswi nga tolovelekangiki. Ndza ha tsundzuka swinene Sonto ya August 2, 1914. Tatana a a ri karhi a fambisa nhlangano eGöteborg loko ehandle hi twa mutivisi wa mahungu a huwelela a ku: “Mpfilumpfilu wa misava wu sungurile!” Vamakwerhu eholweni va sungule ku langutana. Swin’wana swa swilo leswi a hi swi vula hi ta 1914 a swi sungula ku va ntiyiso.
Nakambe 1914 a yi ri ya nkoka eka Johan Severin Petersson. Makwavo wa xisati Ida a a n’wi siyele tibuku tinharhu leti tsariweke hi Makwerhu Russell. U ehlekete leswaku a ti ri na khombo, kutani a ti hisa. Ida u swi twile, a phikelela, a n’wi lomba tin’wana tinharhu. Sweswi a tikhiyelela ebokisini.
Kutani ku tile Nyimpi Leyikulu ya 1914. Johan a a twile leswaku tibuku leti a ti vulavula hi siku rolero. Hikwalaho ko lava ku tiva, u pfule bokisi, a ti humesa iviva ti hlaya. Mahlo yakwe ya pfulekele ntiyiso wa Bibele, kutani a va Xichudeni xa Bibele na yena. U khuvuriwile hi 1917, ivi nhwana wa yena Rosa a landzela xikombiso xakwe hi 1918. Hi 1928 u vile nsati wa mina la rhandzekaka ni munghana wa vutomi entirhweni wa Yehova.
Ku Khoma Ndlela Ni Mahungu Lamanene
Loko ndzi tekile, ndzi sukile ehofisini ya rhavi ivi mina na Rosa hi tirhisa masiku yo sungula ya vukati hi ri karhi hi phayona! Enkarhini wa n’hweti ya hina yo sungula ya vutomi bya vukati, hi fambise tikopi ta 4 000 ta xibukwana xa Freedom for the Peoples.
Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, ndzi vutisiwile loko ndzi nga tirha tanihi mufambisi wa ntirho wa xifundza, namuntlha ku nga mulanguteri wa xifundza. A swi ta vula ku vhakela mabandlha eSweden hinkwayo ivi endzhakunyana eNorway. Emasikwini wolawo a ku ri hava malunghiselelo yo famba-famba ni nsati wa wena eka maendzo lawa. A ndzi fanele ku nga vi kona ekaya mavhiki ya tsevu kumbe nkombo hi nkarhi wun’we, ndzi kuma ku wisa ka masiku ma nga ri mangani endzhaku ka riendzo rin’wana ni rin’wana. Hi amukele ku tikarhata ko tano ivi hi endla tano hi malembe ya 14.
Xana Rosa u endle yini enkarhini lowu? A a phayona ni makwerhu wa mina wa xisati eHälsingborg, eSweden. A va fanele ku famba ngopfu hi swikanyakanya emasikwini wolawo ku hlanganisa nsimu leyikulu. Kambe a hi tshikeni yena a hi byela mhaka yoleyo.
“Ku phayona hi va-1930 a ku hambani ni ku tirha namuntlha. Mina na Mirjam a hi hirha kamara lerintsongo vhiki rin’we kumbe mambirhi loko hi suka eka xiavelo xin’wana hi ya eka xin’wana. Kutani hi ya emahlweni na nhundzu ya hina hinkwayo hi yi hayekile eka swikanyakanya swa hina—timpahla, tipani na mabokisi ya tibuku. A swi tsakisa!
“A swi nga olovi minkarhi hinkwayo ku kuma tindlu. Siku rin’wana endzhaku ko tirha hi hambanile, mina na Mirjam a hi hlangana hi nkarhi wa nhungu nimadyambu
“Hi ye emahlweni eka purasi leri landzelaka hi swikanyakanya laha hi voneke mindzilo. Kutani hi vona yindlu. Timbilu ta hina ti wa. Vanhu va kwalaho a va kaneta swinene loko hi va endzerile eku sunguleni. Hi ku kanakana, Mirjam u nghene endlwini ivi a kombela vutshamo. Lexi xi hi hlamariseke ni ku hi ntshunxa, wansati u hi byele ku nghena ni ku tshama ehansi. Endzhaku ka nkarhinyana hi yisiwe eka kamara ro antswa, laha tafula a ri lunghiseleriwe swakudya swo tala. A hi nga swi tshembi leswi a hi swi vona! Endzhaku ka loko hi dyile, hi kombiwe kamara ro etlela laha mibedo a yi andlariwe hi malakani yo antswa. Hi hlamarisiwe hi ku cinca loku ka xiyimo.
“Mixo lowu landzelaka hi nyikiwile swo fihlula. Loko hi lava ku hakela, va ale mali ya hina. Hi vutisile loko hi nga va nyika buku leyi nge Deliverance tanihi nyiko. Ina, hi lava buku yoleyo,’ ku vula vona. ‘Muakelani wa hina u hi byele leswaku mi n’wi nyikile yin’wana loko mi tshamile eka yena. U hi byerile hi laha a yi tsakeleke ha kona.’
“Ntokoto wolowo wu hi dyondzise leswaku a wu swi tivi leswaku i muhandzu wihi wu nga ta tikomba hi ku fambisiwa ka buku yin’we ya Bibele.”
Ku Namarhela Ntirho Wa Vuphayona
Hi 1942 ntirho wo famba-famba wu yimisiwe swa nkarhinyana, kutani Rosa na mina hi swi kotile ku tlhela hi vuyela eku phayoneni kun’we. Endzhakunyana tata wakwe u tlhavekile, kutani hi tshika ntirho wa hina wa nkarhi hinkwawo hi ya n’wi hlayisa. Kambe, hi ku anghwetla loko swiyimo swi hi pfumelerile hi tlhelele eka ntirho wa hina lowu rhandzekaka—ntirho wa nkarhi hinkwawo. Hi titwe hi tlhelele exivandleni xa hina lexi faneleke. Loko hi tlhelela ekaya endzhaku ka siku ro chumayela ra matimba, hakanyingi a hi ku: “Ntirho wa vuphayona wu fanela ku tinyikela hinkwako ni matshalatshala lama fambisanaka na kona.”
Hi malembe yo tala sweswi a hi ri karhi hi phayona exiphen’wini xa vupela-dyambu bya Sweden, hi tirha ni bandlha ra Timbhoni ta Yehova ra Svenljunga. Hikuva se hi kurile hi malembe, a hi na wona matimba ya masiku ya hina ya vuntshwa, kambe ha tsaka leswi hi swi kotaka ku ya emahlweni eswivandleni swa maphayona. Sweswi ndzi hete malembe ya 55 entirhweni wa nkarhi hinkwawo naswona nsati wa mina u hete 48. Hambi swi ri tano, a hi hanyi hi mianakanyo ntsena, hambi leswi yi hi tsakisaka. Ku nga khathariseki leswaku u na malembe mangani, nkarhi na nkarhi u fanele ku languta emahlweni. I ku navela ka hina lokukulu leswaku onge hi nga famba hi ku tshembeka ni ku titsongahata ni Xikwembu xa hina, Yehova, ivi eku heteleleni hi vona mikateko leyi hlamarisaka ya Mfumo wakwe leyi hi chumayeleke ha yona entirhweni wa nkarhi hinkwawo hi malembe yo tala.—Mikea 6:8.
[Xifaniso eka tluka 26]
Mina ni nsati wa mina hi tirhe kun’we entirhweni wa Yehova hi malembe ya 58