Fevereiro

Va tive khwatsi vamakabye va wena. Bhula navo mahlweni ni ndzhako ka mitlhangano, tira navo kuchumayeleni niku loku zvi koteka va rambe lezvaku u taga navo zvakuga. Loku u maha lezvo, kuzvilava u nga pola lezvaku a makabye wa cisati loyi a wonekisako ku khwatsi a nga na cinghana ova ni tingana; a makabye wa cinuna loyi u alakanyako lezvaku i randza titshomba i randza ku amukela vapfhumba, kutani ku a mupswali loyi contlhe cikhati a celwako mitlhanganweni ni vana vakwe va yimisana ni kuvhukelwa le kaya. (Joba 6:29) Lisine ku a hi faneli ku “nghenela zva vambe”. (1 Tim. 5:13) Hambulezvo, zvi nene a ku tiva zvokari hi vamakabye va hina ni lezvi va kumanako nazvo wutomini. Loku u ti karatela a ku tiva makabye a nga ni matshamela ma ku swirako, kuzvilava u ta mu zwela nguvhu wusiwana. Zvi lava kutikarata ka hombe kasi u tiva khwatsi a vamakabye va wena. Hikwalaho, loku u ingisa wusungukati ga Bhibhiliya ga ku vhulula a mbilu ya wena yontlhe, u pimanyisa Jehovha loyi a randzako a “vanhu va tixaka tontlhe”. — 1 Tim. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13. w20.04 16-17 ¶¶10-12

Laha Jesu a nga lava ku dawa, i alakanyisile a vapizani vakwe ni wusiku ga kona lezvaku va fanele ku randzana. I wa zvi tiva ku loku va ti karatela ku randzana va ta simama ku zwanana va tlhela va zvi kota ku timisela loku va zondiwa hi vanhu va tiko legi. Wona cikombiso ca bandla ga le Tesalonika. Zvalezvi gi nga wumbiwa, a vamakabye va no sangula ku xanisiwa. Hambulezvo, ni ka ciyimo leco, va no timisela va simama ku tsumbeka ka Jehovha — va hi vekela cikombiso ci nene. (1 Tes. 1:3, 6, 7) Pawule i no va kuca ku va simama ku randzana va tlhela va “andza lirandzweni lelo”. (1 Tes. 4:9, 10) A lirandzo li wa ta va kuca ku va chavelela lava va tshovekileko timbilu ni ku tiyisa lava va mbhelileko ntamu. (1 Tes. 5:14) Va gi ingisile futsi a wusungukati ga Pawule, hakuva ka papilo gakwe ga wumbiri, legi a nga va tsalela loku ku hundzile cipimo ca lembe, ive ni hlanha wa ku wula lezvi: A “kurandzana ka n’wina n’wentlhe ka endzeleka.” (2 Tes. 1:3-5) A lirandzo labye li va vhunile ku timisela zvikarato ni tixanisa. w21.03 22 ¶11

Loku hi lava ku kuma a nchachazelo wa wutomi ga pindzukelwa, hi fanele ku landzela a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya. (Miti. 20:24; 1 Ped. 2:21) Hambulezvo, Sathani ni lava va landzelako a cikombiso cakwe va lava lezvaku hi maha zvo hambana ni lezvo; va lava ku hi simama hi ‘famba navo’. (1 Ped. 4:4) Va tseketsela mahanyela ya hina va tlhela vaku lezvi vona va hanyisako zvona hi zvona zva zvi nene nguvhu niku zvi va maha va kuma kutlhatlheka. Kanilezvi, lezvo mawunwa. (2 Ped. 2:19) Zva lisima a ku hi hlawula a ndlela ya yi nene hi famba hi yona. Sathani i lava lezvaku hontlheni hi tsika ku famba hi ndlela yo hlongana “yi yako wutomini”, hi famba hi leyi yo anama leyi a kutala ka vanhu tikweni legi va fambako hi yona. A ndlela leyo yi famba vanhu vo tala niku zva vevuka a ku famba hi yona. Kanilezvi yiya “kulovisweni”. (Mat. 7:13, 14) Kasi hi simama ku famba hi ndlela leyi ya yi nene hi tlhela hi nga jujiwi kupima, hi fanele ku tsumba Jehovha ni ku mu ingisa. w20.04 26 ¶1; 27 ¶5, ¶7

Ka malembana lawa, Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako vonawu va nghena “tikweni go saseka”. (Dan. 11:41) Hi ndlela muni? Hi 2017, a hosi leyi ya le n’walungu yi no betela a ntiro wa vanhu va Jehovha yi tlhela yi vhalela vamakabye vokari paxweni. Yi betela a mabhuku ya hina a ku patsa ni Bhibhiliya ga Wuhundzuluseli ga Misava Yiswa. A ku hundza lezvo, yi no tlhela yi wutla a hofisa ya ravi ya Rússia, ni tiSalawu ta Mufumo, ni tiSalawu ta mitlhangano ya hombe. Andzhako ka lezvo, hi 2018 a Hubye yi Fumako yi no wula lezvaku Rússia ni matiko lawa ma mu seketelako i hosi ya le n’walungu. Kanilezvi, hambu loku a vanhu va Jehovha va xanisiwa ku ku phum, va nga ta tshuka va vhukela mifumo kutani ku zama ku yi cica. Wutshan’wini ga lezvo, va landzela a wusungukati ga Bhibhiliya ga ku khongelela “tihosi ni vafumeli vontlhe”, nguvhunguvhu loku ti maha zviboho zvi yelanako ni ku hi khozela Jehovha na hi tlhatlhekile. w20.05 14 ¶9

Vapswali, kasi a vana va n’wina va tiyiseka lezvaku lezvi a Bhibhiliya gi zvi gondzisako lisine zvi lava ku vona vava ni wuxaka na Nungungulu va tlhela va zvi zwisisa ku a Bhibhiliya a gi hembi. Kasi a vana va n’wina mu va gondzisa lisine xungetano hi Nungungulu mu fanele ku veka cikombiso hi kuva vagondzi va va nene va Bhibhiliya. Ma fanele ku ti nyika cikhati ca ku ehleketa hi lezvi mu gondzako. Andzhako ka lezvo, hi kona mu to zvi kota ku gondzisa vana va n’wina lezvaku va maha zvo fana. Mu fanele ku gondzisa a vana va n’wina a ku tirisa Bhuku go kambisisa hi gona ga Vakustumunyu va Jehovha, ni Watchtower Library ni Biblioteka ya Saite ya Watchtower ni JW Library a ku fana ni loku mu gondzisa a zvigondzani zva n’wina zva Bhibhiliya. Loku mu maha lezvo mo vhuna vana va n’wina lezvaku va randza Jehovha ni ku tsumba lezvaku i tirisa nandza go tsumbeka ni go tlhariha kasi ku hi vhuna ku zwisisa Bhibhiliya. (Mat. 24:45-47) Mu nga gumelwi basi laha ka ku gondzisa vana va n’wina a tigondzo tshinya ta Bhibhiliya. Va vhuneni ku tiyisa kukholwa kabye hi ku va gondzisa “zvilo zvi etileko zva Nungungulu” hi kuya hi tanga yabye ni wutlhari gabye. — 1 Kor. 2:10. w20.07 10 ¶10; 11 ¶¶12-13

Inyamutlha ku na ni vanhu vo tala nguvhu va nga ni wunghana ga hombe na Jehovha, hambu lezvi va nga kala kumbhelela. A wunghana lego gi koteka hi lezvi va kholwako ka hakhelo ya kutlhatlhisa ya Jesu. Hi kota ya hakhelo leyo ya kutlhatlhisa, Jehovha i kombisa wunene hi ku vhumela a ku hi ti nyikela kakwe hi tlhela hi bhabhatiswa. A cikhati hi bako a mazambo lawa ya lisima, hi ti patsa ni maKristu ya talela ga cima ma ti nyikeleko ma tlhela ma bhabhatiswa, lawa ma ti buzako hi “wunghana ga hombe” ni Munhu wa hombe wuakweni gontlhe! Hi nga zvi kombisa kuyini lezvaku ha gi nyika lisima a wunghana ga hina na Nungungulu? A ku fana na Abrahama na Joba, lava va simamileko va tsumbekile ka Nungungulu hi malembe yo tala, hinawu hi fanele ku simama hi tsumbekile hambu loku hi tirele Jehovha hi malembe yo tala tikweni legi go biha. A ku fana na Dhaniyeli, hi fanele a ku gi nyika nguvhu a lisima a wunghana ga hina na Nungungulu a ku hundza ni wutomi ga hina. (Dan. 6:7, 10, 16, 22) Hi ku vhuniwa hi Jehovha hi nga zvi kota a ku timisela a zvikarato zvontlhe hi kumanako nazvo hi tlhela hi simama hi hi vanghana vakwe contlhe cikhati. — Filp. 4:13. w20.05 27 ¶¶5-6

Ka khati go kari, Hosi Dhavhidha i no wona sati wa vambe na a hlamba. I wa wu tiva a nayo wa Jehovha waku: ‘U nga naveli sati wa muakelani wa wena.’ (Ekso. 20:17) Hambulezvo, Dhavhidha i no simama a mu cuwukisa. A sangula kuva ni timbilu timbiri: A yin’we ya ku navela Bhatexebha; a yin’wani ya ku lava ku tsakisa Jehovha. Hambu lezvi a nga hi ni malembe yo tala na a randza Jehovha a tlhela a mu chava, i tsikile a kunavela ka nyama ku mu hlula. Hi kota ya lezvo, Dhavhidha i mahile zvilo zvo biha. I chakisile a vito ga Jehovha a tlhela a neha khombo ga hombe ka vanhu vo kala nandzu, a ku patsa ni va ngango wakwe. (2 Sam. 11:1-5, 14-17; 12:7-12) Jehovha i kawukile Dhavhidha niku i no tlhela ava ni wunghana ga gi nene naye. (2 Sam. 12:13; Lis. 51:2-4, 17) Dhavhidha i wa gi alakanya a khombo ni hlomulo wu vileko kona hi kota ya kuva ni timbilu timbiri. A magezu yakwe ma tsalilweko ka Lisimu 86:11 ma nga wulisiwa lezvi kambe: “Ndzi nyiki mbilu yin’we.” Xana Jehovha i mu vhunile lezvaku ava ni mbilu yin’we kutani ku a mbilu yakwe yi nga avanyeki? Ina, hakuva hi ndzhako ka cikhati a Mhaka ya Jehovha yi wulawula hi Dhavhidha kota loyi a ‘mbilu yakwe yi nga mbhelele yontlhe ka Jehovha Nungungulu wakwe.’ — 1 Tih. 11:4; 15:3. w20.06 11 ¶¶12-13

A Bhibhiliya gi wula lezvaku a lirandzo la Jehovha hi vanhu vakwe li fana ni lingoti. Hi ndlela muni? Wona a mufananiso lowu: Ti alakanyeli na wu mbombomela lomu bimbini u gumesa u hoxelwa nchumu kasi u deluka hi wona. Handle ko kanakana u wa ta bonga nguvhu hi nchumu lowo hakuva wu wa ta ku vhuna ku u nga mbombomeli. Kanilezvi u wa ta lava zvo hundza lezvo kasi u pona. Kota lezvi a mati ma titimelako u wa ta lava ku huma. Hikwalaho u wa ta lava ku a wokari a ku hoxela lingoti a ku koka hi lona kala laha ku nga ni ngalava. Kota lezvi Jehovha a nga wula hi magezu ya mutsalo wa nyamutlha i no simama ku va koka hi lirandzo a vaIzrayeli lava va nga ti hambanisile naye. Jehovha wa ha ti zwisa lezvo ni nyamutlha hi lava va nyimileko ku mu tirela va ti peta ka zvikarato zvo tala. I lava ku va zvi tiva lezvaku wa va randza niku i lava ku va vhuna kasi va tlhelela kakwe. Jehovha a nga tirisa wena lezvaku u va komba a lirandzo leli. Zva lisima a ku tiyisekisa lava va holileko lezvaku Jehovha wa va randza niku hinawu ha va randza. w20.06 27 ¶¶12-13

Loku Stefani a gandlilwe hi maribye, a maKristu yo tala ma no tsutsuma lomu Jerusalema, ma “hangalaka matlhelweni wontlhe ya Judhiya ni Samariya”, ma guma maya ka matshamu ya le kule nguvhu, yo kota Kupero ni Antiyokiya. (Miti. 7:58–8:1; 11:19) Zva dlunyateka ku a vapizani va Jesu va kumene ni zvikarato zvo tala. Hambulezvo, ni kwihi va ngaya kona, va wa chumayela mahungu ya ma nene hi kutsaka. Ku no tlhela ku yimisiwa mabandla ka matiko ma nga fumelwa hi Roma. (1 Ped. 1:1) Kanilezvi, va no guma va sangula ku xanisiwa hi ndlela ya xapi ya tanani mu ta wona. Hi cikombiso, kwalomo ka lembe ga 50 Nguveni ya Hina, Klaudhyu, a Hosi ya Roma, i no hlongola vaJudha vontlhe lomu tikweni ga Roma. Zvi no boha ku a vaJudha lava va nga hi maKristu va siya miti yabye vaya hanya ka wutshamu gin’wani. (Miti. 18:1-3) Kwalomo ka lembe ga 61 Nguveni ya Hina, mupostoli Pawule i no tsala lezvaku a maKristu ma wa rukatelwa kubaseni, ma vhalelwa paxweni ma tlhela ma phangiwa titshomba tabye. (Mah. 10:32-34) A ku fana ni vanhu laha va yileko, a maKristu wonawu ma wa xaniseka hi wusiwana ni mababyi. — Rom. 15:26; Filp. 2:25-27. w21.02 26-27 ¶¶2-4

Sathani ni lava va mu seketelako va nga ta zvi kota ku hi tsikisa ku famba lisineni. (2 Joh. 8, 9) Hi fanele ku rindzela ku a tiko gi hi venga. (1 Joh. 3:13) Johani i hi alakanyisa lezvaku “a tiko gontlhe gi le ntan’wini wa loyi wa kubiha”. (1 Joh. 5:19) Kota lezvi a tiko legi gi yaku kugumeseni, Sathani i ta simama ku zangara nguvhu. I tirisa tindlela ta wutshiva kasi ku hi vhukela to kota zvinavetiso zva masango kutani mawunwa ya vahluwuki. A nga tirisi tindlela ta wutshiva basi to fana ni wubhayi ni mawunwa ya vahluwuki, i tirisa ni tindlela to kongoma to fana ni kuvhukelwa ka xapi. Sathani wa zvi tiva lezvaku a cikhati ci mu saleleko citsongwani kasi a zama ku nyimisa a ntiro wa hina wa kuchumayela ni ku hehla kukholwa ka hina. Hikwalaho, a zvi hi hlamalisi lezvi a ntiro wa hina wu betelwako ka matiko yo tala. Hambulezvo, a vamakabye va hina matikweni lawo va timisela. Leco cikombiso caku a ku na tlhari gi mahelweko ku vhukela hina gi nga ta humelela! w20.07 24 ¶¶12-13

Jehovha i wa lava lezvaku a vanhu va hanya kala kupindzuka ka misava yo saseka leyi a nga yi maha. Kanilezvi, a cikhati leci Adhamu na Evha va nga tsika a ku ingisa a Papayi wabye wa lirandzo a ciwonho ni kufa zvi no tata misava. (Rom. 5:12) Zvini lezvi Jehovha a nga maha? I no tekela ku hlota a ndlela ya ku tlhatlhisa vanhu. (Gen. 3:15) Jehovha i no maha makungo ya ku nyikela N’wana wakwe Jesu kota hakhelo ya kutlhatlhisa kasi a vana va Adhamu va tlhatlhiswa ka ciwonho ni kufa. Hi ndlela leyo, zvi wa ta koteka ku a va nyika wutomi ga pindzukelwa vontlhe lava va nga wa ta hlawula ku mu tirela. (Joh. 3:16; 1 Kor. 15:21, 22) A hi nge rindzeli ku a cikhati leci Jehovha a to vhuxa vanhu va talela ga cima hi ku tirisa a N’wana wakwe a va vhuxa hi khati gin’we. Hikuyini? Hi ku loku vontlhe vo vhuka hi khati gin’we zvi nga vanga vhilinganya; kuveni Jehovha a nga tshuki a maha zvilo zva vhilinganya. Wa zvi tiva lezvaku kasi a vanhu va hanya hi kurula a zvilo zvi fanele ku mahiwa hi xaxameto. — 1 Kor. 14:33. w20.08 14 ¶3; 15 ¶5

A cigondzani ci fanele ku zvi zwisisa lezvaku a kungo ga cigondzo ku mu vhuna ku sangula ku tirela Jehovha kota Kustumunyu wakwe. Ku na ni mazambo yo kari lawa loyi u gondzako naye a faneleko kuba kasi a bhabhatiswa. Go sangula, i fanele ku tiva Jehovha, a mu randza, a tlhela kholwa ka yena. (Joh. 3:16; 17:3) Lezvo zvi ta maha ku a wumba wunghana naye a tlhela a sangula ku ti tlhanganisa ni bandla. (Mah. 10:24, 25; Jak. 4:8) I ta tsika mahanyela yo biha a guma a ti sola zviwonho zvakwe. (Miti. 3:19) A kukholwa kakwe kambe ku ta mu kuca ku a bhulela van’wani lezvi a zvi kholwako. (2 Kor. 4:13) Hi kugumesa, i ta ti nyikela ka Jehovha a tlhela a zvi kombisa hi ku bhabhatiswa. (1 Ped. 3:21; 4:2) Ne a ha ha wuli ku lego i siku ga litsako la hombe ka hontlheni! Laha a cigondzani ci bako mazambo lawa hi gin’we gin’we, ci dzundze hi laha u zvi kotako hi kona, u nga ti feleli. Tlhela u mu kuca ku a simama ku kula kala a bhabhatiswa. w20.10 18 ¶¶12-13

Loku u ti fananisa ni van’wani lomu bandleni, u nga ha alakanya lezvaku a wu vhuni nchumu. A vo kari lomu bandleni va na ni wutlhari ga ku gondzisa, ku chavelela ni ku tiyisa van’wani. Kuzvilava u tizwa na u nga hi na wutlhari go fana ni ga van’wani. Lezvo zvi komba lezvaku wa ti koramisa. (Filp. 2:3) Kanilezvi ti wonele! Loku u tshamela ku ti fananisa ni van’wani va nga ni wutlhari go hlawuleka, u ta mbhela ntamu. A ku fana ni lezvi mupostoli Pawule a nga wula, u nga tshuka u ti zwisa ku khwatsi a wu vhuni nchumu lomu bandleni. Ka zana ga malembe go sangula, Jehovha i ma nyikile zvinyikiwo zvo hlamalisa a maKristu yo kari hi ku tirisa a moya wo basa. Kanilezvi a ma nyikiwangi a zvinyikiwo zvo fana. (1 Kor. 12:4-11) A muKristu mun’we ni mun’wani wa lisima. Nyamutlha a hi mahi zvihlamaliso hi ku tirisa moya wa ku basa, kanilezvi a tshinya legi ga nayo ga ha tira. Hambu loku hi nga hi na wutlhari go fana, hontlheni hi va lisima ka Jehovha. w20.08 22-23 ¶¶13-15

Loku u khongela ka Jehovha u kombela ku a ku tiyisa hlanha, i ta hlamula mikhongelo ya wena niku a nga ta tshuka a ku fularela. (Miti. 4:29, 31) Contlhe cikhati i tava tlhelweni ga wena kasi a ku vhuna. Alakanyela lezvi a nga ku vhunisa zvona ku hlula zvikarato, ni ntamu lowu a nga ku nyika kasi u cica mahanyela ya wena. Handle ko kanakana, Jehovha, Loyi a nga rangela vanhu vakwe va tsemakanya a Bimbi go Pswhuka, a nga ku vhuna kuva mupizani wa Kristu. (Ekso. 14:13) U nga kanakani; tiyiseka a ku fana ni mutsali wa tisimu loyi a nga wula magezu ya mutsalo wa nyamutlha. Jehovha a nga ku vhuna ku tiya hlanha wenawu wa ha sangulako ku chumayela. Wona lezvi zvi nga humelela a makabye wa cisati wa ku hi Tomoyo. A cikhati a nga sangula ku chumayela hi muti ni muti, a munhu wo sangula a nga mu kuma i no banguleka aku: “Lezvi zva Vakustumunyu va Jehovha ndza zvi nyenya lezvi,” a se vhala livati lakwe li vanga guwa go daya ni tindleve. Tomoyo a se byela makabye loyi a nga tira naye aku: “U mu zwile! Ne a zvi lavangi ku ndzi vhulula nomu! I no tekela ku zvi tiva ku hi Vakustumunyu va Jehovha. A ndzi no ku tsaka!” Zvezvi Tomoyo i phayona ga cikhati contlhe. w20.09 5-6 ¶¶13-14

Asa i byelile vanhu aku Jehovha hi yena a nga va “nyikile kuhumula ka wontlhe matlhelo”. (2 Kro. 14:6, 7) Asa i wa nga zvi wonisi ku a nguva leyo ya ku rula ci wa hi cikhati ca ku kondla mawoko a tshama a ku ghe. Kanilezvi, i no sangula ku aka madhoropa, a aka mimuro, makhokhola, ni ku maha tivati. I no byela vaJudha aku: A ‘tiko ga ha hi mahlweni ka hina.’ Kasi i wa lava ku wula yini? I wa wula lezvaku a vanhu va wa ha tlhatlhekile ku fambafamba ni kwihi va nga ku lava lomu tikweni legi va nga nyikilwe hi Nungungulu, niku va nga ti akela na va nga vhukelwi hi valala. I kucile vanhu lezvaku va songa cikhumba na ca ha tsakama, va ci londzowota khwatsi a cikhati leco ca ku rula. Asa i londzowotile cikhati leco kambe ca ku rula a hlomisa masochwa yakwe. (2 Kro. 14:8) Ku ngava lezvaku i mahile lezvo hi ku kala a nga ha mu tsumbi Jehovha? Ahihi. I wa zvi tiva ku kota hosi, yi wa hi fanelo yakwe a ku longisela vanhu kasi va lwisana ni nguva ya zvikarato yi nga hata. I wa zvi tiva ku a nguva ya ku rula leyi a tiko ga Judha gi nga hi ka yona yi wa nga ta simama kala kupindzuka — niku a yi pindzukangi futsi. w20.09 15 ¶¶4-5

Hi kota ya ku khatala hi bandla, a dhota gi nga tshuka gi yimisa milayo kasi ku vhikela va ngango wakwe, yenawu kota dhota a nga yimisa milayo a wonako ku yi ta vhikela tiyivhu ta Nungungulu. Hambulezvo, a ntiro wa madhota wu hambene nguvhu ni lowu wa tihloko ta mingango. Hi cikombiso, Jehovha i chusile madhota lezvaku ma lamula ma tlhela ma va susa bandleni lava va wonhako va nga ti soli. (1 Kor. 5:11-13) Hambulezvo, zvi kona lezvi Jehovha a nga chusa tihloko ta mingango a ku ti zvi maha, lezvi a madhota ma nga faneliko. Hi cikombiso, i chusile tihloko ta mingango a ku ti yimisa milayo laha ngangweni ti tlhela ti hlola lezvaku ya landzelwa ke. (Rom. 7:2) Kota cikombiso, a hloko ya ngango yi ni fanelo ya ku yimisa cikhati leci a vana va faneleko ku chikela kaya. I na ni fanelo ya ku tsayisa vana vakwe kambe loku va nga wu ingisi a nayo lowo. (Efe. 6:1) Xana zva ha lava ku hi wula ku a nuna wa lirandzo i ranga hi ku bhula ni sati wakwe na a nga se yimisa milayo laha kaya? Ne, lezvo zva dlunyateka; hakuva vona vambiri “i nyama yin’we.” — Mat. 19:6. w21.02 17-18 ¶¶10-13

A cin’we ca zvigelo zvi mahako ku a lisine la Mhaka ya Nungungulu liva la lisima hi ku Jehovha i vhuna vanhu vo ti koramisa basi lezvaku va li tiva, ku nga ‘lava a timbilu tabye ti longileko ku amukela lisine’. (Miti. 13:48) A vanhu lavo va tirisana ni lava Jehovha a va tirisako kasi ku gondzisa lisine lelo masikwini ya hina. (Mat. 11:25; 24:45) A ku na nchumu wa lisima ku hundza ku zwisisa lisine la Bhibhiliya. Kanilezvi, a mhaka yo tiya hi ku a zvi koteki ku li zwisisa na hi nga vhuniwangi. (Mav. 3:13) Jehovha i hi nyikile ni thomo ga ku gondzisa van’wani a lisine hi yena ni makungo yakwe. (Mat. 24:14) A mhaka ya Jehovha leyi hi chumayelako ya lisima hakuva yi vhuna vanhu lezvaku vata ngangweni wakwe va tlhela va vhululekelwa hi ndlela ya ku kuma wutomi ga pindzukelwa. (1 Tim. 4:16) Kani hi chumayela kutsongwani, kani hi chumayela nguvhu, hi seketela ntiro wa lisima ka yontlhe yi mahiwako masikwini ya hina. (1 Tim. 2:3, 4) Hi nga wona a thomo legi hi nga nago ga ku tirisana na Nungungulu! — 1 Kor. 3:9. w20.09 26-27 ¶¶4-5

Ndzeni ka lipfhumba la mupostoli Pawule la kuya Roma, Jehovha i tirisile vamakabye hi kuphindaphinda kasi ku mu vhuna. Hi cikombiso, Aristarkusi na Luka, va nga hi vanghana vo tsumbeka va Pawule, va mahile ciboho ca ku famba naye Roma. Vona va wa ti yimisele ku veka wutomi gabye mhangweni kasi va va zvin’we na Pawule, hambu lezvi ku nga hiko ni nchumu wu kombako lezvaku vona va wa tsumbisilwe hi Jesu lezvaku va wa ta chikela Roma. A cikhati va nga hi lipfhumbeni lelo lo karata, hi kona va nga tiva lezvaku a wutomi gabye gi wa ta ponisiwa. Loku va chikele Sidhoni, Julyu i no vhumelela Pawule “ku ya wona vanghana vakwe ni lezvaku va mu vhunetela”. (Miti. 27:1-3) Andzhako ka lezvo, laha va nga chikela dhoropeni ga Puteyoli, Pawule ni vanghana vakwe va no ‘kuma vamakabye laho, va va khongotela ku tshama navo a 7 wa masiku’. Laha a makristu ya matshamu lawo ma nga kari ma khatalela zvilaveko zva Pawule ni vanghana vakwe, Pawule i ma tsakisile hi ku ma hlawutela matshango ma tiyisileko kukholwa kabye. — Wona ni mongo wa Mitiro 15:2, 3. w20.11 15-16 ¶¶15-17

Vapswali, gondzisani vana va n’wina lezvaku va mu randza nguvhu Jehovha. Tivani lezvi: A nchumu wa lisima nguvhu mu nga nyikako a vana va n’wina ku va gondzisa ku randza Jehovha. A tshomba ya hombe mu nga nyikako vana va n’wina ku va vhuna ku randza ku gondza Bhibhiliya, ku khongela, kuya mitlhanganweni, ni ku chumayela— zvontlhe lezvo va zvi maha hi kukhandzakanya. (1 Tim. 6:6) Lisine ku mu fanele ku va nyika lezvi zvi lavekako hi tlhelo ga nyama. (1 Tim. 5:8) Kanilezvi, tivani lezvaku leci ci to va ponisa va nghena misaveni yiswa laha a tiko legi gi to lovisiwa, wunghana gabye na Jehovha — a hi titshomba. (Ezek. 7:19) A zvo ku tiyisa a ku wona maKristu yo tala ma mahako zviboho zva zvi nene kasi ku vhuna vana vabye lezvaku vava ni wunghana na Jehovha! A vana va kulelako ka mingango ya tshamela lego va tolovela ku simama va maha zvilo lezvo zva zvi nene hambu loku va hi vahombe niku a va ti layi ne ni kutsongwani! — Mav. 10:22. w20.10 28-29 ¶¶10-11

Mupostoli Pedro i wa tshuka a maha kutani ku wula zvilo lezvi a nga guma a ti laya hi zvona. Hi cikombiso, laha Jesu a nga byela vapostoli vakwe lezvaku i ta xanisiwa a tlhela a dawa, Pedro i no mu kawuka hi magezu ya mutsalo wa nyamutlha. (Mat. 16:21-23) Jesu i no guma a mu vhuna ku wona zvilo hi ndlela yi nene. Ka khati gin’wani, laha a citshungu ci ngata kuta khoma Jesu, Pedro i no maha matloti, a tsema ndleve ya nandza ga mupristi wa hombe. (Joh. 18:10, 11) Jesu i no mu vhuna kambe a ku wona zvilo hi ndlela yi nene. A hi lezvo basi. Ka khati go kari, Pedro i no ti byela aku hambu loku a vapostoli lava van’wani va mu tsika Jesu, yena i wa nga ta tshuka a mu tsika! (Mat. 26:33) Hambulezvo, a matshandza lawo ma no guma ma ku hohlo, a tsemeka hlanha a sangula ku chava vanhu, a kaneta makhati manharu lezvaku wa mu tiva Jesu, a Hosi yakwe! Lezvo zvi no guma zvi mu mbheta ntamu, a karateka zva cima, a “huma a ya rila nguvhu.” (Mat. 26:69-75) Zva koteka ku na a karatekile nguvhu a ti wutisa ku Jesu i ta tshuka a mu tsetselela ke. Lisine ku Pedro i wa mbhelile ntamu. Hambulezvo, a nga tsikangi ku tirela Jehovha. Andzhako ka cihoxo leco, i kumile ntamu a simama ku tirela Jehovha ni vapostoli lava van’wani. — Joh. 21:1-3; Miti. 1:15, 16. w20.12 20-21 ¶¶17-18

A nuna tlhelo papayi a nga kombisa kutikoramisa hi tindlela to hambanahambana. Hi cikombiso, a nga rindzeli ku a sati ni vana vakwe va maha zvilo zvo mbhelela. I demba ndleve a ingisela mawonela ya va ngango wakwe a tlhela a chela kota hi wona, hambu loku ma hambana ni lawa ya yena. A nuna a ti koramisako kambe wa maha mitiro ya laha kaya, hambu loku lomu mugangeni a mitiro leyo yi woniwa kota ya cisati. Hambulezvo, zvi nga tshuka zvi karata. Hikuyini? A makabye wokari wa ku hi Rachel i wula lezvi: “Lomu ndzi tako hi kona, loku a wanuna a vhuna sati wakwe ku hlazva zvibya kutani ku swiyela muti, a vavhizinyu ni maxaka ve i dzan’wan’wa. Va li laha ka muti lowuya a sati hi yena nkuku.” Loku ku hi lezvaku lomu u hanyako kona a vanhu va zvi wonisa lezvo zvilo, alakanya lezvaku Jesu i va hlambisile mikondzo a vapizani vakwe, hambu lezvi a ntiro lowo wu nga mahiwa hi citiri. A nuna tlhelo papayi wa mu nene, a nga karateki hi lezvi a vanhu va to mu wonisa zvona. Kanilezvi, i ti karatela ku tsakisa sati ni vana vakwe. w21.02 2 ¶3; 4 ¶11

A ku alakanya zvilo zva kale zva zvi nene makatekwa hi nyikilweko hi Jehovha. Kanilezvi hambu loku cikhatini ci hundzileko a wutomi ga hina gi vile gi nene nguvhu, misaveni yiswa gi ta hundza lego. A van’wani va nga hi maha hi swireka, kanilezvi loku hi va tsetselela hi ta simama hi tirela Jehovha. A ku tizwa nandzu wo hundza mpimo zvi nga hi tsandzekisa a ku tirela Jehovha na hi tsakile. Kanilezvi, a ku fana na mupostoli Pawule, hi fanele ku kholwa lezvaku Jehovha i hi tsetselele. (1 Tim. 1:12-15) Hi na ni kutsumba ka ku hi ta hanya kala kupindzuka. Niku misaveni yiswa ya Nungungulu hi nga ta ha zvi alakanya a zvilo lezvi zvi hi vangeleko kubayisa cikhatini ci hundzileko. Xungetano hi cikhati leco, a Bhibhiliya gi: ‘A zvilo zva kale zvi nga ta ha alakanyiwa.’ (Isa. 65:17) Hi nga zvi alakanyela: A vokari va khosahele na va tirela Jehovha, kanilezvi misaveni yiswa va ta tlhela va va vaswa. (Joba 33:25) Hikwalaho, a hi ti yimiseleni ku rivala zvilo zva kale, hi veka kupima ka misava yiswa leyi yi tako hi tlhela hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hiva seyo! w20.11 24 ¶4; 29 ¶¶18-19

Zvini hi zvi rindzelako? Kuxanisekeni ka hombe, Jehovha i ta hi vhikela hi tindlela timbiri to hlamalisa. Yo sangula, Jehovha i ta vhikela malandza yakwe yo tsumbeka a cikhati leci a to maha ku a tihosi ta misava ti lovisa Bhabhuloni wa Hombe, a wukhongeli gontlhe ga mawunwa. (Kuv. 17:16-18; 18:2, 4) I ta guma a hi vhikela a cikhati leci a to lovisa a zvipandze lezvi zvi to sala zva tiko ga Sathani hi Armagedhoni. (Kuv. 16:14, 16) Loku a wunghana ga hina na Jehovha gi tshama gi tiyile, a ku na nchumu wo biha a to hi mahela Sathani, lowu wu to hi lovisa. Hi lisine, hi yena a to lova kala kupindzuka. (Rom. 16:20) Hikwalaho, boha matlhari wontlhe ya moya — u nga tshuki u tlhatlha ne gin’we! U nga zami kulwa wece na Sathani ni tiko gakwe. Vhuna vamakabye u tlhela u ingisa milayo ya Jehovha. Loku u maha lezvo, u nga chavi nchumu; Jehovha, a Papayi wa wena wa le tilweni, loyi a ku randzako, i ta ku tiyisa a tlhela a ku vhikela. — Isa. 41:10. w21.03 30 ¶¶16-17

Hi nga kombisa kuyini a ku ha mu tsumba Jehovha? Hi ku tirisa wusungukati legi a hi nyikako. A Bhibhiliya gi na ni matimu yo tala ma kombako lisima la ku simama hi rula hi tsumba Jehovha. A cikhati u gondzako matimu lawo, zama ku pola leci ci vhunileko malandza lawo ya Nungungulu a ku simama mava ni kurula laha ma nga vhukelwa hi valala. Hi cikombiso, a cikhati leci a hubye ya hombe ya vaJudha yi nga laya vapostoli lezvaku va nyima ku chumayela, a va chavangi. Va no tiya hlanha va wula lezvi: “Hi fanele ku ingisa Nungungulu a ku hundza ku ingisa vanhu.” (Miti. 5:29) Hambu ndzhako ka loku va bilwe ku ku phum, a va womangi hi kuchava. Hikuyini? Hakuva va wa zvi tiva lezvaku Jehovha wa va seketela niku i wa tsaka hi vona. Hikwalaho, va no simama ku chumayela mahungu ya ma nene. (Miti. 5:40-42) Laha mupizani Stefani a nga kari a dawa, yenawu a nga karatekangi, i no simama kuva ni kurula laha ka kuza a nghohe yakwe yi “ku khwatsi i nghohe ya ngilozi.” (Miti. 6:12-15) Cini ci nga mu vhuna? Hi ku i wa tiyiseka lezvaku Jehovha wa xalala hi yena. w21.01 4 ¶¶10-11

Lezvo zvi wula ku a vanhu lavo va na ni livhalo li basileko niku Jehovha wa tsaka hi vona. (Isa. 1:18) Vona maKristu ma ti nyikeleko ma bhabhatisiwa, ma kholwako ka muphahlo wa Jesu ma tlhela ma hi ni wunghana na Nungungulu. (Joh. 3:36; 1 Ped. 3:21) Hikwalaho, va ringanelwa hi ku yima mahlweni ka citshamu ca wuhosi ca Nungungulu “va mu tirela mumu ni wusiku” tempeleni yakwe ya moya ya laha misaveni. (Kuv. 7:15) Hambu zvezvi va hiseka ni ku maha ntiro wa hombe wa ku chumayela Mufumo ni ku maha vapizani hakuva va wona Mufumo wa Nungungulu na wu hi wa lisima nguvhu wutomini gabye. (Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20) Lava va citshungu ca hombe va to pona kuxanisekeni ka hombe va tiyisekisiwa lezvaku Nungungulu i ta simama ku va khatalela hakuva “Loyi a tshamileko citshan’wini ca wuhosi i ta gwimba a tenda gakwe hehla kabye”. A citsumbiso leci lava va tiyivhu tin’wani va nga ci rindzela hi matihlo yo pswhuka ci ta ngha makunu ci tatisekile: “[Nungungulu] i ta kulula mihloti yontlhe matihlweni yabye.” — Kuv. 21:3, 4. w21.01 16 ¶¶9-10

A ho ku tsaka hi kuva ngangweni wa Jehovha ni ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku ingisa lava Jehovha a va yimisileko kasi ku rangela. A Bhibhiliya gi komba lezvaku Jehovha wa va nyika lisima a vavasati ni vavanuna. Hi cikombiso, gi komba lezvaku ka zana ga malembe go sangula, i chululile moya wo basa ka vavanuna ni vavasati a tlhela a va nyika ntamu wa ku maha zvihlamaliso, zvo kota ku wulawula hi tirimi to hambanahambana. (Miti. 2:1-4, 15-18) A vavasati ni vavanuna va totilwe hi moya wo basa niku va rindzela kuya fuma na Kristu. (Gal. 3:26-29) A vavasati ni vavanuna va ta chachazelwa hi wutomi ga pindzukelwa laha misaveni. (Kuv. 7:9, 10, 13-15) A vavasati ni vavanuna kambe va nyikilwe ntiro wa ku gondzisa ni ku chumayela mahungu ya ma nene. (Mat. 28:19, 20) Hi lisine, a bhuku ga Mitiro gi dzundza ntiro wu mahilweko hi makabye wa cisati wa ku hi Prisila, loyi yena ni nuna wakwe va nga mu vhuna ku yi zwisisa khwatsi lisine Apolosi, loyi a nga gondzile nguvhu. — Miti. 18:24-26. w21.02 14 ¶1; 15 ¶4

N’wina madhota mu na ni wutihlamuleli ga lisima nguvhu, ga ku vhuna a vahuweleli lezvaku va humelela ntirweni wabye wa kuchumayela ni wa kugondzisa. Loku a wokari a dhana ku fambisa a cigondzo ca Bhibhiliya na a hi na wena, ti nyikele kasi ku fambisa a cigondzo leco. A madhota ma nga va vhuna nguvhu a vahuweleli loku ma ti karatela ku va gondzisa ni ku va tiyisa. (1 Tes. 5:11) Hambu loku zvezvi u nga hi na cigondzo ca Bhibhiliya, u nga vhuna wokari lezvaku a kula a bhabhatiswa. Laha mu fambisako cigondzo, u nga vhuna mugondzisi wa kona a ku tlhamusela; hambulezvo, na u nga wulawuli nguvhu. U nga chata wunghana navo laha va sangulako kuta mitlhanganweni u tlhela u va vekela cikombiso ci nene hi mahanyela ya wena. A madhota ma nga tiyisa a zvigondzani ni vagondzisi va kona hi ku va vhuna lomu zvi lavekako ni ku va dzundza. Vamakabye, xana ku na ni litsako la hombe a ku hundza ku tiva ku hi vhunile wokari lezvaku a randza Jehovha a tlhela a mu tirela, hambu loku hi no maha zva zvi tsongwani? w21.03 13 ¶¶18-19

Dhavhidha i kombisile lezvaku i wa hi munhu wo tsumbeka. Hi cikombiso, i ti karatile nguvhu a hlayisa tiyivhu ta papayi wakwe. Lowo wu wa hi ntiro wo tshisa ni wo chavisa nguvhu. Hi ndzhako ka cikhati, Dhavhidha i no tlhamusela Hosi Sawule, aku: ‘A nandza ga wena gi wa risa a zvifuyo zva raru wa yena, laha ku ngata nghala, ni urso kasi ku ta khoma a yivhu ya laha ntlhambini; mina ndzi no yi tsutsumisa, ndzi yi hlahlanha, ndzi namuruta cifuyo lomu non’wini wa yona.’ (1 Sam. 17:34, 35) Dhavhidha i wa wu wona kota ndzhwalo wakwe a ku vhikela a tiyivhu ta papayi wakwe. A majaha laha bandleni ma nga pimanyisa Dhavhidha hi ku ti karata ma maha mitiro yontlhe leyi ma nyikiwako. Dhavhidha i ti karatele ku maha wunghana go tiya na Jehovha, hambu a cikhati leci a nga hi jaha. A wunghana lego gi wa hi ga lisima ka yena a ku hundza a kutiya-hlanha kakwe ni wutlhari gakwe ga ku chaya muzka. A ka Dhavhidha, Jehovha i wa nga hi Nungungulu basi; i wa hi munghana wakwe kambe — a munghana wakwe wa hombe nguvhu! N’wina majaha lomu bandleni, a nchumu wa lisima nguvhu mu nga mahako, ku tiyisa wunghana ga n’wina na Jehovha, a Papayi wa n’wina wa le tilweni. w21.03 3 ¶¶4-5