Março

A hi ku khwatsi ho zvi lava ku xanisiwa. A hi xalali hi ku xanisiwa hi kota ya kukholwa ka hina kambe. Makunu, cini ci hi nyikako litsako loku hi zondiwa? Wona zvigelo zvinharu: Co sangula, loku hi zondiwa hi timisela, hi tsakisa Nungungulu. (1 Ped. 4:13, 14) Ca wumbiri, a kukholwa ka hina ku tiya nguvhu hi tlhela hi ku nyika lisima. (1 Ped. 1:7) Ca wunharu, hi ta kuma a nchachazelo wa lisima nguvhu — ku nga wutomi ga pindzukelwa. (Rom. 2:6, 7) Zvalezvi Jesu a nga vhuxiwa hi ka vafileko, a vapostoli va no kuma litsako leli Jesu a nga wulawulile hi lona. A cikhati va nga biwa va tlhela va betelwa ku chumayela, va no huma na va tsakile. Hikuyini? “Hi lezvi va hlayelweko lava va faneleko a ku xaniseka hi kota ya vito ga Jesu.” (Miti. 5:40-42) Va wa yi randza nguvhu a Hosi yabye a ku hundza lezvi va nga chavisa zvona ku zondiwa hi valala vabye. Va kombisile a lirandzo lelo hi ku simama va chumayela mahungu ya ma nene “va nga tsiki.” A kutala ka vamakabye va hina inyamutlha va simama ku tsumbeka va chumayela hambu lezvi va xanisekako. Va zvi tiva ku Jehovha a nga ta wu rivala a ntiro wabye ni lirandzo va kombisako hi vito gakwe. w21.03 25 ¶¶18-19

A maKristu ma totilweko a ma pswaliwi na ma hi ni kutsumba ka kuya hanya tilweni. Nungungulu hi yena a ma nyikako a kutsumba loko. Ma ehleketa hi kutsumba kabye, ma khongela hi kona niku ma zvi dokolokela nguvhu a ku amukela a nchachazelo wabye wa le tilweni. Hambu ku a miri wabye wa moya wu ta tshamisa kuyini a va zvi tive. (Filp. 3:20, 21; 1 Joh. 3:2) Hambulezvo, va zvi lava nguvhu a kuva Mufun’weni wa le tilweni. Lava va tiyivhu tin’wani va rindzela ku hanya kala kupindzuka laha misaveni. Loko kuxuva loku a vanhu vontlhe va nga nako. Va gi dokolokela nguvhu a siku legi va to vhunetela a ku cica misava yontlhe yiva paradhise. Va gi rindzela hi mahlo yo pswhuka a siku legi va to aka tiyindlu tabye, va maha tijardhim va tlhela va wundla vana vabye na va hi ni wutomi go mbhelela. (Isa. 65:21-23) Va zvi rindzela nguvhu a ku fambafamba ka matshamu yo tala laha misaveni va wona zvitsunga, ni makhwati, ni mabimbi va gondza zvilo zvontlhe lezvi Jehovha a zvi vangileko. A ca hombe ka zvontlhe, va tsaka nguvhu hi ku tiva lezvaku a wunghana gabye na Jehovha gi ta simama ku tiya. w21.01 18-19 ¶¶17-18

A cikhati leci a vaBhabhuloni va nga mbhetile a ku lovisa a tiko ga Jerusalema a vanhu va waku: ‘Ciwula, a ku na munhu hambu cihari ka gona, gi nyikelwe canjeni ga maKaldheya.’ (Jer. 32:43) Andzhako ka cipimo ca 200 wa malembe Joyeli na a wulile a ciphrofeto cakwe, Jehovha i no tlhela a tirisa Jeremiya lezvaku a phrofeta zvin’wani xungetano hi yimpi leyo. I wulile lezvaku a vaIzrayeli lava va mahako zvakubiha va wa ta hlotiwa hasi ni hehla va khomiwa va yisiwa wukhumbini. A ciphrofeto leco ci te: ‘Ndzi ta vitana a vakukuti vo hlaya, ku wula Jehovha, va ta va kukuta; zvonake ndzi ta vitana a vahloti vo tala, va ta va hlota zvitsungeni zvontlhe, ni ka yontlhe miganga, ni ka yontlhe a mikovotlo ya maribye.  . . . Ndzi ta va tlhelisela kambiri a kugoha kabye ni zviwonho zvabye.’ A vaIzrayeli lava vo kala ku ti sola zvi wa nga ta koteka ku va fihlala hambu lomu mabimbini ne lomu makhwatini kasi va nga tsayisiwi hi Jehovha. — Jer. 16:16, 18. w20.04 5 ¶¶12-13

Ka cikhati co nonoha nguvhu wutomini gakwe, Loti i no nonoka ku ingisa a zvileletelo zva Jehovha. Hi nga ha tshuka hi alakanya ku Loti i wo zviba hi makatla lezvi Jehovha a nga mu byela, kutani ku i wa nga ingisi. Hambulezvo, Jehovha a nga mu chokolangi. Hi kota ya lezvi ‘Jehovha a nga hi ni tipswalo hi yena’, a tingilozi ti no mu khoma hi woko yena ni ngango wakwe ti va humesa lomu dhoropeni. (Gen. 19:15, 16) Jehovha kuzvilava i wa hi ni zvigelo zvo tala zva ku mu zwela wusiwana Loti. Zva koteka ku Loti a mahile mihoni ya ku suka hi ku chava a vanhu lava va nga hi lomu dhoropeni. Ku wa hi ni cin’wani kambe ci nga hi mhango. Ku wa hi ni makhele yo tala ya marope kutani bhitumi lomu nkoveni wa kusuhani ni Sodhoma niku kuzvilava Loti i wa zvi tiva lezvaku ka cikhati co kari ku wa wele a tihosi timbiri lomo. (Gen. 14:8-12) Kota lezvi a nga hi nuna tlhelo papayi, Loti i wa karateka hi ngango wakwe. Tlhatakumbiri, Loti i wa ganyile, hikwalaho kuzvilava i wa hi ni muti wo chandza le Sodhoma. (Gen. 13:5, 6) Hambulezvo, ka zvigelo zvi wulilweko laha a ci kona co zwala caku hi cona ci nga mu maha a nga tekeli ku ingisa Jehovha. Kanilezvi, Jehovha a nga vekangi kupima ka zvihoxo zvakwe; i mu wonile kota “wanuna loyi wo lulama”. — 2 Ped. 2:7, 8. w20.04 18 ¶¶13-14

Wena muswa, zvi nga teka cikhati kasi lava va ku wonako na u hi n’wanana va cica mawonela yabye, va sangula ku ku wona na u hi jaha gi buvhileko. Hambulezvo, tiyiseka lezvaku Jehovha i wona zvo hundza lezvi u nga tshamisa zvona hi lahandle. Wa ku tiva khwatsi niku wa zvi tiva lezvi u zvi kotako ku maha. (1 Sam. 16:7) Tiyisa wunghana ga wena na Jehovha. Dhavhidha i mahile lezvo hi ku cuwukisela khwatsi a zvivangwa zva Jehovha. I wa ehleketa hi lezvi a nga kari a gondza ka zvivangwa lezvo xungetano hi Jehovha, a Muvangi wa zvona. (Lis. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20) A nchumu wun’wani u nga mahako ku kombela Jehovha kasi a ku nyika ntamu. Hi cikombiso, ku ngava lezvaku a zvigondzani-kuloni zva ku swiretela hi lezvi u nga Kustumunyu ya Jehovha ke? Loku va ku swiretela, kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna ku lwisana ni cikarato leco. Tirisa wusungukati legi u to gi kuma ka Mhaka yakwe, ka mabhuku, ni tivhidhio ta hina. Khati ni khati u to wona ku Jehovha i ku vhunile ku lwisana ni cikarato cokari, u taya u mu tsumba nguvhu. Ahandle ka lezvo, laha a van’wani va to wona ku u tsumba Jehovha wutomini ga wena, va ta ku tsumba. w21.03 4 ¶7

A yin’wani tshomba yi nga wonekiko mukhongelo. A vanghana va hombe va randza ku bhulelana lezvi va zvi pimisako ni lezvi va ti zwisako zvona. A wunghana ga hina na Jehovha gonawu gi tshamisile lezvo. Jehovha i wulawula na hina hi ku tirisa Bhibhiliya, niku lomo ka Bhibhiliya i hi byela maalakanyo yakwe ni lezvi a ti zwisako zvona. Hinawu hi mu byela maalakanyo ya hina ni lezvi hi ti zwisako zvona hi ku bhula naye hi mukhongelo. Kota Munghana wa lirandzo, a nga hi ingiseli basi, kanilezvi i tlhela a hi hlamula. Ka zvikhati zvin’wani i tekela ku hi hlamula. A zvin’wani zvikhati, zvi lava ku hi phindaphinda ku khongela hi mhaka leyo. Hambulezvo, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hlamula mikhongelo ya hina hi cikhati ci nene ni hi ndlela yi nene. Kunene, a hlamulo wa Nungungulu wu ngava wo hambana ni lezvi hi zvi rindzelako. Hi cikombiso, wutshan’wini ga ku hi susela cikarato, a nga hi nyika wutlhari ni ntamu kasi hi “timisela”. (1 Kor. 10:13) Hi nga kombisa kuyini a ku bonga a cinyikiwo leci ca lisima ca mukhongelo? A yin’we ya tindlela ku ingisa a wusungukati ga Jehovha ga ku ‘khongela hi nga tsiki’. — 1 Tes. 5:17. w20.05 27-28 ¶¶7-8

A vatsutsumi va nga ka mapalisana ya pfhuka wo leha va cuwuka phambeni; hi cigelo leco, a va ti phinganyeti. Loku va tshuka vawa, va tekela ku vhuka va simama ku tsutsuma. A va veki kupima ka leci ci va mahileko vawa, kanilezvi va veka kupima magumo ya mapalisana ni ka nchachazelo lowu va rindzelako ku wu kuma. Ka mapalisana ya hina, hi nga tshuka hiwa makhati yo tala — hi ku maha ciwonho hi lezvi hi wulako kutani ku maha. Kutani ku a vatsutsumi-kuloni va maha ciwonho ci hi bayisako. A hi faneli ku hlamala loku lezvo zvi humelela. Hontlheni a hi mbhelelangi niku hontlheni hi tsutsuma hi kwalaha ka ndlela yaleyi yo hlongana yi yako wutomini. Hikwalaho, ka zvikhati zvo kari hi nga ha tshuka hi “gumulana” hiwa hi tlhela hiva ni “cigelo ca ku sola mun’wani”. (Kol. 3:13) Kanilezvi wutshan’wini ga ku veka kupima ka lezvi zvi hi wisileko, a hi vekeni kupima ka nchachazelo lowu wu nga mahlweni ka hina; a hi vhukeni hi simama ku tsutsuma. Loku hi zangara hi ala ku vhuka hi nga ta chikela magumo ya mapalisana niku hi nga ta kuma a nchachazelo. A cin’wani kambe, loku hi ala ku vhuka, hi ta wisa lava va zamako ku tsutsuma hi ndlela leyi yo hlongana yi yako wutomini. w20.04 26 ¶1; 28 ¶¶8-9

A ciphrofeto ca Dhaniyeli ci wulawula hi mifumo ya misava yontlhe yi nga vhukela a vanhu va Nungungulu. A mifumo leyo yi yimelwa hi zvipandze zvo hambanahambana zva cifananiso ca hombe ca simbi. A mufumo wo gumesa wa misava yontlhe ka cifananiso leco wu yimelwa hi mikondzo yi mahilweko hi simbi yi patsilweko ni wumba. A mikondzo leyo yi yimela a Mufumo wa Misava Yontlhe wa Anglo-América. A ciphrofeto leco ci komba lezvaku a mufumo lowu wu ta ngha wa ha fuma a cikhati leci a Mufumo wa Nungungulu wu to lovisa a mifumo yontlhe ya vanhu. Mupostoli Johani yenawu i wulawulile hi mifumo yo tala yi nga vhukela a vanhu va Jehovha. Ka ciphrofeto ca Johani, a mifumo leyo yi yimelwa hi civandza ca 7 wa tihloko. A hloko ya wu 7 ya civandza yi yimela a Mufumo wa Misava Yontlhe wa Anglo-América. Lezvi zva lisima a ku zvi tiva hakuva laha ka civandza a ka ha humi yin’wani hloko andzhako leyi. A hloko ya wu 7 ya civandza leci yi ta ngha ya ha fuma a cikhati leci Kristu ni mabutho yakwe ya le tilweni va to yi lovisa yona ni civandza ca kona. — Kuv. 13:1, 2; 17:13, 14. w20.05 14 ¶¶11-12

A magezu lawo yo komana ma hi alakanyisa a lisine la lisima nguvhu, laku: Jehovha Nungungulu, a Cibuka ca wutomi, hi yena Cibuka ca lirandzo kambe. Phela Jehovha wa hi randza! A ku tiva ku wa hi randza, zvi maha ku hi nga karateki, hi hanya na hi nga chavi nchumu hi tlhela hi tsaka. A ka hina maKristu a ku kombisa lirandzo zvo boha. Hi zvalezvo hi layiwako. (Mat. 22:37-40) Loku hi mu tiva khwatsi Jehovha, zvi nga hi olovela a ku mu randza, hi ingisa nayo lowu wo sangula. A ku randza Jehovha zva olova hakuva i mbhelele, i hi khoma khwatsi, a hanyisana na hina hi ndlela ya yi nene a tlhela a khatala hi hina. Kanilezvi, zvi nga tshuka zvi hi karatela ku ingisa a nayo wa wumbiri, ku nga ku randza muakelani wa hina. Hikuyini? Hakuva a vamakabye va hina — lava vonawu va nga vaakelani va hina — a va mbhelelangi. Ka zvikhati zvin’wani, va nga wula kutani ku hi mahela zvilo zvi nga kombisiko lirandzo hambu ku kala va nga khatali hi hina. Jehovha i wa zvi tiva ku hi ta kumana ni zvikarato lezvo. Hikwalaho, i pimisele vatsali vokari va Bhibhiliya lezvaku va tsala wusungukati go kongoma gi hi vhunako ku tiva ku hikuyini hi faneleko ku kombisa lirandzo niku hi nga yi kombisisa kuyini ka van’wani. A mun’we wa vatsali lavo hi mupostoli Johani. — 1 Joh. 3:11, 12. w21.01 8 ¶¶1-2

Kani ho sangula ku tirela Jehovha kutani hi na ni malembe na hi mu tirela, hi fanele ku ti wutisa lezvi: ‘Ndza ala a mizamo ya Sathani ya ku lava ku avanyisa a mbilu ya mina?’ Hi cikombiso, loku u wona mufota lomu ka televhizawu kutani ka Internet wu nga vhuxako a manyawunyawu ya masango, zvini u mahako? Zvi nga olova a ku alakanya lezvaku a mufota lowu kutani a filmi legi a hi zvithombe zva masango (pornografia) hi kukongoma. Hambulezvo, xana a yi ngevi ndlela a yi tirisako Sathani kasi ku avanyisa a mbilu ya wena? A Mufota lowo wu nga fana ni chizelo ya yitsongwani leyi a munhu a yi tirisako kasi ku pandza a dzandza ga hombe. A kusangula i peta seno ko hlonga, ku nga seno ka ku lotiwa. A kugumesa a belela a chizelo yi nghena nguvhu, a dzandza gi se avanyeka. Phela a mifota yi vhuxako a manyawunyawu ya masango yi nga fana ni tlhelo go hlonga ga chizelo. Lezvi kusanguleni zvi wonekisako ku khwatsi zvi tsongwani niku a zvi na mhango zvi nga maha munhu a wela ciwonhweni leci ci nga avanyisako a mbilu yakwe a tlhela a nga ha tsumbeki. Hikwalaho, u nga vhumeli lezvaku ku nghena nchumu wu nga hlazvekangiko mbilwini ya wena! Simama kuva ni mbilu yin’we kasi u chava vito ga Jehovha! w20.06 11-12 ¶¶14-15

Hi fanele ku simama hi seketela lava va holileko hi tlhelo ga moya hi tlhela hi va tiyisa. A ku fana ni n’wana a pengileko wa mufananiso wa Jesu, lava va holileko va nga ha tizwa nandzu wa hombe. (Luka 15:17-24) A ku hundza lezvo, kuzvilava va na ni gome hi tlhelo ga moya hi kota ya lezvi va zvi hanyileko tikweni ga Sathani. Hi fanele ku va vhuna ku tiyisa kukholwa kabye ka Jehovha. Ka mufananiso wa yivhu yi lahlekileko, Jesu i tlhamusele lezvi a murisi a yi pakatsisako zvona a tlhela nayo ntlhambini. A murisi i kuma yivhu na a mbhetile cikhati co leha ni ntamu hi ku famba a yi lavetela. Kanilezvi wa zvi tiva lezvaku i fanele ku yi tlakula a tlhela nayo ntlhambini hakuva a yi na ntamu wa ku tlhela hi yoce. (Luka 15:4, 5) Zvi nga lava ku hi tirisa ntamu ni cikhati co tala na hi vhuna a wokari a holileko lezvaku a hlula a gome gakwe. Kanilezvi hi ku vhuniwa hi moya wa Jehovha, ni Mhaka yakwe, ni mabhuku ya hlengeletano, hi nga va vhuna lezvaku va tlhela va tiya hi tlhelo ga moya. Loku u kombeliwa ku gondza ni munhu a holileko, wa zvi wona kota thomo? w20.06 28 ¶¶14-15

Hi fanele ku randzana kasi ku komba lezvaku hi maKristu ya lisine. Kanilezvi hi fanele ku tlhela hiva ni ‘wutivi ni kupimisisa kontlhe’. (Filp. 1:9) Loku hi nga mahi lezvo, hi ta thapelwa “hi mimoya yontlhe ya tigondzo ni mano ya vanhu”, a ku patsa ni vahluwuki. (Efe. 4:14) A cikhati leci a vapizani vo tala va Jesu va nga tsika ku mu landzela, mupostoli Pedro i no wula lezvi yena a nga tiyiseka ka zvona, zvaku Jesu i wa hi ni “timhaka ta wutomi ga pindzukelwa”. (Joh. 6:67, 68) Hambu lezvi ka cikhati leco a nga kala a nga zwisisi zvontlhe xungetano hi timhaka leto, Pedro i no simama a tsumbeka hakuva i wa li tiva lisine xungetano hi Kristu. Wenawu u nga tiyisa kukholwa ka wena ka lezvaku lezvi a Bhibhiliya gi zvi gondzisako lisine. Loku u maha lezvo, a kukholwa loko ku ta simama ku tiyile loku u ringiwa niku u ta vhuna van’wani lezvaku va tiyisa kukholwa kabye. — 2 Joh. 1, 2. w20.07 8 ¶2; 13 ¶18

Kasi ku vhuna vamakabye va hina lezvaku va simama lisineni hi faneli ku va komba zwela wusiwana. (1 Joh. 3:10, 11, 16, 17) Hi fanele ku randzana na ku nga hi ntsena loku a zvilo zvi hi fambela khwatsi, kanilezvi ni loku hi humelelwa hi zvikarato. Hi cikombiso, wa tiva wo kari a felweko hi munhu a mu randzako loyi a lavako ku chavelelwa kutani ku vhuniwa hi tindlela to kongoma? Kutani u zwile lezvaku a vamakabye kuloni va luzile zvilo zvabye hi kota ya mhango ya ntumbuluko niku va lava civhuno kasi ku akisa tiSalawu tabye kutani mimiti yabye ke? Hi komba lezvaku ha va randza a vamakabye va hina hi zvimaho na ku nga hi magezu ntsena. Loku hi kombisa lirandzo ka van’wani ho pimanyisa a Papayi wa hina wa lirandzo wa le tilweni. (1 Joh. 4:7, 8) A yin’we ya tindlela ta lisima hi kombisako hi tona lirandzo ku rivalela van’wani. Hi cikombiso, a wokari a nga tshuka a hi khunguvanyisa, kanilezvi a gumesa a kombela rivalelo. Hi kombisa lirandzo hi ku mu tsetselela hi tlhela hi nga ha alakanyeli lezvi a hi maheleko. — Kol. 3:13. w20.07 24 ¶¶14-15

Xana a mun’we ni mun’wani wa lava va to vhuka i tava ni mugondzisi wakwe a ku fana ni lezvi hi fambisisako zvona a zvigondzo zva Bhibhiliya nyamutlha? Ku tava ni mabandla kasi lava va to vhuxiwa va gondzisiwa kona kasi vonawu va zvi kota ku gondzisa lava va to vhuxiwa andzhako ka vona ke? Zvi ta lava ku hi rindzela kasi hi zvi wona. Hambulezvo, leci hi ci tivako hiku kumbheleni ka 1000 wa malembe ya Kufuma ka Kristu, ‘a ku tiva Jehovha ku tava ku enetile misava’. (Isa. 11:9) Ndzeni ka 1000 wa malembe, hi tava ni ntiro wa hombe ni wo tsakisa kasi hi maha! Ndzeni ka 1000 wa malembe ya Kufuma ka Kristu, vontlhe a vanhu va Jehovha va ta simama ku cica zvokari kasi va mu tsakisa. Zvi ta lava ku vontlhe vava ni zwela-wusiwana kasi va vhuna lava va to vhuxiwa hi ka vafileko lezvaku vonawu va cica kasi va hlula maalakanyo ni mixuvo yo biha ni ku va vhuna ku hanya hi milayo ya Jehovha. (1 Ped. 3:8) Handle ko kanakana, lava va to vhuxiwa hi ka vafileko va ta zvi wona lezvaku a vanhu va Jehovha va ti koramisa niku va ha simama ku cica zvokari kasi ku mu tsakisa. Lezvo zvi ta va kuca ku ti patsa navo va khozela Jehovha. — Filp. 2:12. w20.08 15-16 ¶¶6-7

Loku hi landzela wusungukati gi pimisilweko ga mupostoli Pawule, hi tlhela hi hlola a mitiro ya hina venyi, hi nga sangula ku wona lezvaku hi na ni wutlhari ga ku a van’wani a va nago. Hi cikombiso, zva koteka ku a dhota go kari, gi nga hi na wutlhari ga ku veka khwatsi tikanelo; hambulezvo, na gi humelela khwatsi ntirweni wa kuchumayela. Zva koteka kambe a ku na gi nga xaxameti khwatsi zvilo a ku fana ni madhota man’wani laha bandleni; hambulezvo, na gi hi gi nene gi tlhela gi kombisa lirandzo. A vamakabye kambe va nga tizwa na va tlhatlhekile ku kombela wusungukati ka gona. Zvi nga ha maha na gi tiviwa khwatsi hi ku amukela vapfhumba. (Mah. 13:2, 16) Loku hi zvi wona hi tlhela hi zvi tiva khwatsi a zvinyikiwo zva hina, hi tava ni zvigelo zva ku tizwa khwatsi hi lezvi hi nga mahako kasi ku vhuna bandla. Hi nga tava ni ciluse kambe hi vamakabye lava va nga ni zvinyikiwo zvo hambana ni lezvi zva hina. Kani i ntiro muni hi nga nawo lomu bandleni, hontlheni hi fanele ku xuva ku chukwatisa a ntiro wa hina ni kuva ni wutlhari. w20.08 23-24 ¶¶16-18

Ka gotsovanyano wu mahilweko le Washington D.C., Estados Unidos hi 1935, makabye J. F. Rutherford i no veka kanelo ya lisima nguvhu yi nga hi ni hloko ya mhaka: “Citshungu ca hombe.” Ka kanelo leyo, makabye Rutherford i tlhamusele ku hi vamani va wumbako a “citshungu ca hombe”, leci ci kumbukiwako ka Kuvhululelwa 7:9. Kala ka cikhati leco, a Zvigondzani zva Bhibhiliya zvi wa alakanya lezvaku lava va wumbako a ntlawa lowo va wa taya tilweni, kanilezvi va wa nga ta fuma na Jesu kota tihosi hakuva va wa hi ni kukholwa kutsongwani. Makabye Rutherford i tirisile Mitsalo kasi ku tlhamusela lezvaku a citshungu ca hombe a ci hlawuliwangi ku ya hanya tilweni, kanilezvi ku wuliwa tiyivhu tin’wani ta Kristu ti to pona a “kuxaniseka ka hombe” ti hanya kala kupindzuka kwalaha misaveni. (Kuv. 7:14) Jesu i tsumbisile lezvi: “Ndzi na ni tiyivhu tin’wani to kala ti nga hi ta ntlhambi lowu; tonawu ndzi fanele ku ti tisa laha, ti ta ingisa a gezu ga mina tiva ntlhambi wun’we wu nga ni murisi mun’we.” (Joh. 10:16) A “tiyivhu tin’wani” ku wuliwa a Vakustumunyu va Jehovha vo tsumbeka lava va rindzelako ku hanya kala kupindzuka paradhiseni laha misaveni. — Mat. 25:31-33, 46. w21.01 14 ¶¶1-2

Kasi hi zvi kota ku timisela kala hi mbheta a ntiro wa hina zvi lava ku boha libhandi li tiya hi ti tsitsirita. (Mat. 28:19, 20) A hi pswaliwi na hi hi vanhu vo ti tsitsirita. Hi ntumbuluko wa hina, a hi zvi randzi a ku ti karata— hi randza lezvi zvo kala ku karata. Kasi hi zvi kota ku ti tsitsirita, zvi lava ku ti karata. Hikwalaho, zvi lava ku hi vhuniwa kasi hi ti toloveta ku maha zvilo zvi hi karatelako. Jehovha wa hi vhuna hi moya wakwe wo basa. (Gal. 5:22, 23) Mupostoli Pawule i wa hi munhu wo ti tsitsirita. Kanilezvi, yena zva ku i ti wulele lisine aku zvi wa lava ku a “tsayisa” miri wakwe kasi a zvi kota ku maha lezvi zvi nga laveka. (1 Kor. 9:25-27) I kucile van’wani lezvaku va ti gondzisa kasi va zvi kota ku ti tsitsirita va maha zvilo zvontlhe “hi fanelo ni nayo”. (1 Kor. 14:40) Zvi lava ku ti karata kasi hi simama ku khozela Jehovha — lezvi zvi patsako ku gondzisa ni ku chumayela mahungu ya ma nene hi kukhandzakanya. — Miti. 2:46. w20.09 6 ¶¶15-17

Ka matiko yo tala inyamutlha zva koteka a ku hi chumayela kuruleni. Ahati lomu u hanyako kona, mu khozela na mu tlhatlhekile? Loku zvi hi lezvo, ti wutise lezvi: ‘Ndzi ci londzowotisa kuyini a cikhati leci ca kutlhatlheka?’ Masikwini lawa yo gumesa, a vanhu va Jehovha va tsakile hakuva va khomekile nguvhu hi ku chumayela ni ku gondzisa vanhu misaveni yontlhe — wu nga ntiro wa hombe wa ku wu wa nga se tshuka wu mahiwa! Inyamutlha ku na ni zvilo zvo tala zva ku maha ntirweni lowu. U nga yi londzowotisa kuyini a nguva ya kurula? (2 Tim. 4:2) Zvi ngo yini loku wo hlola ciyimo ca n’wina kasi u wona lezvaku wena kutani mun’wani laha ngangweni a nga engetela lezvi a mahako ntirweni wa kuchumayela, hambu ku tira kota phayona ke? Leci a hi cikhati ca ku hlengeletela titshomba ni ku lava ku maha zvikhudhudhu, zvi nga zvilo zva ku hi nga ta pona nazvo kuxanisekeni ka hombe. (Mav. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Joh. 2:15-17) Ku na ni vahuweleli vo tala va nga gondza tirimi tiswa kasi va chumayela ni ku gondzisa vanhu va tirimi leto. A hlengeletano ya Jehovha ya va vhunetela hi ku humesa mabhuku ma seketelwako ka Bhibhiliya hi 1000 wa tirimi ni ku hundza! w20.09 16 ¶¶9-11

A musochwa wa mu nene wa tsumbeka. A musochwa wo tsumbeka ilwa ku ku tsupu, kasi a vhikela wokari a mu randzako kutani lezvi a zvi nyikako lisima. Pawule i kucile Timote lezvaku a ti karatela ku hanya hi kukholwa — lezvi zvi yelanako ni ku randza Nungungulu u tlhela u tsumbeka ka yena. (1 Tim. 4:7) Laha hi mu randzako nguvhu Nungungulu hi tlhela hi zvi lava nguvhu a ku tsumbeka ka yena, hi ta zvi lava nguvhu a ku khoma lisine li tiya li ku nde. (1 Tim. 4:8-10; 6:6) A musochwa wa mu nene kambe i fanele ku tshama hi ku trenara kasi a tshama na a longile kulwa. Timote i zvi kotile ku tshama a longile kulwa hi tlhelo ga moya hi lezvi a nga kari a ingisa wusungukati ga Pawule ga ku a fularela kunavela ka vaswa, a hlota kululama, ni ku tolovelana ni lava va khozelako Jehovha. (2 Tim. 2:22) Lezvo zvi wa lava kutikarata ka hombe. Kasi hi hlula kunavela ka nyama, zvi lava ku hi ti karata nguvhu. (Rom. 7:21-25) A hi lezvo basi, zvi lava ku ti karata kambe kasi hi simama ku tlhatlha munhu wa kale, hi ambala loyi wa muswa. (Efe. 4:22, 24) Loku ka siku go kari hi tirile hi karala nguvhu, zvi nga lava ku hi ya hi ku ti koka kasi hiya mutlhanganweni. — Mah. 10:24, 25. w20.09 28 ¶¶9-11

Laha hi vhunako a cigondzani kasi ci ringanelwa hi ku bhabhatiswa, hi fanele kuva ni lihlazva-mbilu. Kanilezvi, hi fanele kuta na hi hlola lezvaku ca zvi lava ku tirela Jehovha ke. Xana wa wona zvokari zvi kombako ku a cigondzani leco ca ti karatela ku ingisa milayo ya Jesu, kutani co lava ku gondza Bhibhiliya basi? Tolovela ku hlola kasi u wona lezvaku loyi u gondzako naye wa kula hi tlhelo ga moya ke. U nga ti wutisa zvilo zvo fana ni lezvi: Wa wula lezvi a ti zwisako zvona hi Jehovha? Wa khongela ka Jehovha? (Lis. 116:1, 2) A ku lera Bhibhiliya zva mu tsakisa? (Lis. 119:97) Wata mitlhanganweni hi kukhandzakanya? (Lis. 22:22) Wa cica zvokari wutomini gakwe, lezvi zvi kombako ku wa hanya hi lezvi a gondzako ke? Lezvi a zvi gondzako wa tolovela ku bhulela maxaka ni vanghana vakwe? (Lis. 9:1) A ca lisima ka zvontlhe: Kona yena wa zvi lava kuva Kustumunyu wa Jehovha? (Lis. 40:8) Loku a nga mahi ne cin’we ca lezvi, bhula naye hi wunene ni lirandzo u zama ku tiva ku hikuyini. w20.10 18 ¶¶14-15

Contlhe cikhati a Papayi wa Jesu wa le tilweni i maha zviboho zva zvi nene. Ni vapswali vakwe va laha misaveni vonawu va mahile zviboho zva zvi nene. Hambulezvo, laha Jesu a nga kari a kula, i wa fanele ku ti mahela zviboho ha yece. (Gal. 6:5) A ku fana na hina hontlheni, yenawu i wa tlhatlhekile ku ti hlawulela lezvi a zvi lavako. Zvi wa koteka ku a hlawula ku rangisa lezvi yena a zvi lavako. Hambulezvo, i hlawulile kuva ni wunghana na Jehovha. A cikhati leci Jesu a nga tiva lezvi Jehovha a nga lava ku a maha, i no hlawula ku zvi maha. (Joh. 6:38) Hambu lezvi a nga zvi tiva ku i ta nyenyiwa hi vanhu vo tala, i no hlawula ku ingisa Jehovha. Kusukela laha a nga bhabhatiswa hi 29 Nguveni ya Hina, a ca lisima wutomini gakwe ku wa hi ku maha kurandza ka Jehovha. (Mah. 10:5-7) Hambu a cikhati leci a nga kari afa laha mhandzeni ya hlomulo, i simamile a ti yimisela ku maha kurandza ka Papayi wakwe. — Joh. 19:30. w20.10 29 ¶12; 30 ¶15

Wa tiva vamakabye bandleni ga wena va karatekako hi kota ya kubabya kutani hi kota ya zvin’wani va yimisanako nazvo? A vokari kuzvilava va felwe hi munhu va mu randzako. Loku hi tiva wokari a nga ka ciyimo leco, hi nga kombela Jehovha lezvaku a hi vhuna ku wula kutani ku maha nchumu wa wu nene wu kombako lirandzo. A magezu ni zvimaho zva hina zvi ngava zvalezvo a makabye wa hina a zvi lavako kasi a simama a tiyile. (1 Ped. 4:10) Ha zvi tiva lezvaku hi nga tiya hlanha hakuva Jehovha i na hina. I hi vhuna hi ku tirisa Jesu ni tingilozi. Jehovha kambe a nga hi vhuna hi ku tirisa tihosi ni varangeli, loku lezvo zvi yelana ni kungo gakwe. Kota lezvi a votala cikari ka hina hi zvi hanyileko, Jehovha i tirisa moya wakwe wa kubasa kasi ku kuca malandza yakwe lezvaku ma hi vhuna. Hikwalaho, a ku fana na mupostoli Pawule, hi na ni cigelo co tiya ca ku wula lezvi: “Jehovha hi yena muvhuni wa mina; ndzi nga ta chava nchumu. A munhu a nga ndzi maha yini ke?” — Mah. 13:6. w20.11 17 ¶¶19-20

A vapostoli va wa nga kanakani lezvaku Jehovha wa va seketela. I wa va nyikile ntamu wa ku maha zvihlamaliso. (Miti. 5:12-16; 6:8) Inyamutlha hina a nga hi nyiki ntamu wa ku maha zvihlamaliso. Hambulezvo, hi ku tirisa a Mhaka yakwe, i hi tiyisekisa hi lirandzo lezvaku loku hi xaniseka hi kota ya ku maha kululama, wa xalala hi hina; a moya wakwe wa ku basa kambe wu na hina. (1 Ped. 3:14; 4:14) Hikwalaho, a zvizi zvi lava ku hi karateka hiku hi ta kuyini loku hi vhukelwa cikhatini ci tako. Leci ci lavekako, ku maha zvontlhe hi zvi kotako zvezvi kasi hi kholwa hi mbilu yontlhe lezvaku Jehovha i na ni ntamu wa ku hi vhuna ni ku hi ponisa. Hi fanele ku tsumba lezvi Jesu a nga tsumbisa, zvaku: “Ndzi ta mu nyika magezu ni wutlhari legi vontlhe a valala va n’wina va to tsandzeka ku gi kaneta kutani ku gi phikiza.” Jesu i hi tsumbisile lezvi: “Hi kutimisela ka n’wina mu ta ponisa wutomi ga n’wina.” (Luka 21:12-19) Alakanya a mhaka leyi kambe: Jehovha i ta vhuxa malandza yakwe ma fileko na ma tsumbekile, hakuva wa ma alakanya khwatsi. w21.01 4 ¶12

Mupostoli Pawule a hi yena wo sangula ku wulawula hi kuvhuka ka vafileko. Joba yenawu i wulawulile hi zvona. I wa tsumba ku Nungungulu i ta mu alakanya a tlhela a mu vhuxa a hanya kambe. (Joba 14:7-10, 12-15) A gondzo ya “kuvhuka ka vafileko” yi maha cipandze ca “ciseketelo” kutani “zvigondzo zvo sangula”, lezvi a maKristu wontlhe ma zvi kholwako. (Mah. 6:1, 2) Lezvi Pawule a nga zvi wula xungetano hi kuvhuka ka vafileko zvi ka Va Le Korinte vo Sangula cipimo 15. Handle ko kanakana, lezvi a nga tsala zvi tiyisile a maKristu ya zana ga malembe go sangula. Hi lisine, kani ku hundza malembe mangani na hi kholwa lezvaku a vafileko va ta vhuka, a ku hlola Va Le Korinte vo Sangula cipimo 15, zvi ta tiyisa kukholwa loku hi nga nako. Lezvi Jesu a vhukileko zvi vhulula ndlela ya ku hi rindzela ku a maxaka ni vanghana va hina lava va fileko va vhuka. A gondzo ya kuvhuka ka vafileko, yi maha cipandze ca mahungu ya ma nene lawa Pawule a ma kaneleko ka va le Korinte. (1 Kor. 15:1, 2) Hi lisine, Pawule i zile aku loyi a nga kholwiko ku a vafileko va ta vhuka, kontlhe a kukholwa kakwe kota muKristu a ku vhuni nchumu. — 1 Kor. 15:17. w20.12 2 ¶¶2-4

Cini ci nga vhuna mupostoli Pedro a ku tlhela a tiya? A cin’we ca zvona hi ku Jesu i wa mu khongelele kasi a kukholwa kakwe ku nga mbheli. Jehovha i no hlamula a mukhongelo lowo wa Jesu wo huma mbilwini. Hi ndzhako ka cikhati, Jesu i no woneka ka Pedro. A zvi kanakanisi a ku i wa yela ku ya mu tiyisa. (Luka 22:32; 24:33, 34; 1 Kor. 15:5) Jesu i no guma a woneka ka vapostoli vontlhe, andzhako ka loku va kukutile wusiku gontlhe va nga kumi nchumu. Ka khati lego, i no mu nyika cikhati Pedro ca ku a kombisa ku wa ha mu randza Jesu. Kota lezvi Jesu a nga sina a mu tsetselele a munghana wakwe wo randzeka, i no mu nyika a ntiro wun’wani. (Joh. 21:15-17) Lezvi Jesu a nga mahela Pedro, zvi komba lezvaku i na ni tipswalo a ku fana ni Papayi wakwe Jehovha. Makunu, loku hi tshuka hi maha cihoxo, hi nga tshuki hi ti byela ku Jehovha a nga ta ha hi tsetselela kambe. Hi fanele ku alakanya lezvaku Sathani i lava ku hi ti wonisa lezvo. Hi cigelo leco, a hi kululeni hi n’watseka kasi hi ti kholwisa lezvaku Jehovha wa hi randza, wa ku tiva a kugumelwa ka hina niku i lava ku hi tsetselela. Hinawu hi fanele ku mu pimanyisa loku a van’wani va tshuka va hi wonhela. — Lis. 103:13, 14. w20.12 20-21 ¶¶17-19

Hi nga gondza ka matimu ya lava va tsandzekileko ku rula va tsumba Jehovha. A ku gondza ka zvikombiso lezvo zvo biha, zvi ta hi vhuna ku hi nga mahi a zvihoxo lezvi va zvi mahileko. Hi cikombiso, kusanguleni ka mufumo wakwe, Hosi Asa i wa tsutsumela ka Jehovha loku a kumana ni zvikarato. Kanilezvi hi ndzhako ka cikhati, a nga tsumbangi ku Nungungulu wakwe i ta mu vhuna. I no zama ku lulamisa zvikarato hi yece. (2 Kro. 16:1-3, 12) Loku u zvi wonela kule, a ku kombela vaAsiriya lezvaku va mu vhuna kulwa ni vaIzrayeli, zvi wonekisile ku khwatsi zvi nene niku zvi vhunile. Hambulezvo, a zvi tshanelwangi hi gambo. Jehovha i no mu byela lezvi hi ku tirisa muphrofeti wo kari, aku: ‘Lezvi wena u tsumbileko a hosi ya le Siriya, u nga tsumbi Jehovha Nungungulu wa wena, hi kota ya lezvo a mabutho ya hosi ya le Siriya ma pswhutukile canjeni ga wena.’ (2 Kro. 16:7) Hi fanele ku ti wonela nguvhu, kasi hi nga ti byeli lezvaku hi nga zvi kota ku lulamisa zvikarato zva hina ha hoce, hi tsika ku kombela Jehovha lezvaku a hi rangela hi Mhaka yakwe. Hambu loku hi kumana ni ciyimo ci lavako ku hi maha ciboho kwalaha ni kwalaha, hi fanele ku rula hi tsumba Jehovha, i ta hi vhuna ku maha ciboho ca ci nene. w21.01 6 ¶¶13-15

Zvezvi a vanhu vo kari va Jehovha va xaniseka hi ndlala hakuva a va na mali yo xava zvakuga kutani hi kota ya zvikarato zvi vangiwako hi tiyimpi. A van’wani va vhalelwe mapaxweni hi kota ya kukholwa kabye. Hambulezvo, lava va citshungu ca hombe va tsaka nguvhu hakuva va zvi tiva lezvaku andzhako ka ku pona a kulovisiwa ka tiko legi go biha va tava ni zvakuga zvo tala va tlhela va gondzisiwa hi Jehovha. A cikhati leci a tiko ga Sathani gi to lovisiwa, lava va citshungu ca hombe va ta vhikelwa ka “kuhisa” ka zanga ya Jehovha loku a to ku neha hehla ka matiko. Andzhako ka kuxaniseka ka hombe, Jesu i ta rangela lava va ponileko laha misaveni lezvaku va kuma “mati ya wutomi” ga pindzukelwa. (Kuv. 7:17) Hi nga zvi ehleketa: A citshungu ca hombe ci na ni kutsumba ko hlawuleka. Vontlhe vanhu lavo va tsandza-vahlayi cima va nga tafa! (Joh. 11:26) Hakunene, lava va tiyivhu tin’wani va na ni kutsumba ko hlamalisa niku va mu bonga nguvhu Jehovha na Jesu hi kota ya lezvo! w21.01 17 ¶¶11-12

Ka wusiku go gumesa ga Jesu laha misaveni, i wa kari a alakanyela zvikarato lezvi a vapizani vakwe va nga wa ta sala va kumana nazvo. Makunu lezvi a nga va randza, i no kombela a Papayi wakwe ‘lezvaku a va vhikela hi kota ya loyi wa kubiha.’ (Joh. 17:14, 15) Jesu i wa zvi tiva lezvaku loku a taya tilweni, Sathani i wa ta simama kulwa ku ku phum ni vontlhe lava va lavako ku tirela Jehovha. Hi kota ya lezvo, zva dlunyateka ku a vanhu va Jehovha va lava ku vhikelwa. Zvezvi, hi kona zvi lavekako nguvhu a ku Jehovha a hi vhikela a ku hundza kale. Phela Sathani i papaxilwe le tilweni ata laha misaveni “na a zangarile” a pswhuka ni matihlo. (Kuv. 12:12) I zile a wonha ni kupima ka valala va hina laha ka kuza va alakanya lezvaku a cikhati va hi vhukelako, vo “tirela Nungungulu.” (Joh. 16:2) A van’wani va nga kholwiko ka Nungungulu, va hi xanisa hi lezvi hi kalako hi nga pimanyisi a mahanyela ya vanhu va tiko legi. Kani cini ci mahako ku a vanhu va hi xanisa, a hi faneli ku chava. Hikuyini? A hlamulo hi wu kuma ka mutsalo wa nyamutlha. w21.03 26 ¶1, ¶3

Zvontlhe lezvi Jehovha a zvi mahako, i kuciwa hi lirandzo. I kombisa lirandzo hi ku hi hlayisa hi matlhelo wontlhe. I hi nyikile hakhelo ya ku tlhatlhisa kambe hi ku hi randza. Jesu ke? Ne u nga wuli! I hi randzile nguvhu laha ka kuza a vhumela kufa, a fela hina. (Joh. 3:16; 15:13) A ci kona ci nga mahako ku Jehovha na Jesu va tsika ku randza lava va tsumbekako kabye. (Joh. 13:1; Rom. 8:35) Zvontlhe lezvi a nuna tlhelo papayi a zvi mahako yenawu i fanele ku zvi maha hi ku kuciwa hi lirandzo. Hikuyini lezvo zvi nga zva lisima? Mupostoli Johani i zvi hlamulisile lezvi: “Loyi a nga randziko a makabye wakwe loyi a mu wonako, a nga zvi koti ku randza Nungungulu loyi a nga mu woniko.” (1 Joh. 4:11, 20) Hi kukongoma hi nga zvi wulisa lezvi: A nuna tlhelo papayi loyi a lavako ku pimanyisa Jehovha na Jesu, i ta hlayisa ngango wakwe hi tlhelo ga moya, hi tlhelo ga nyama, a tlhela a khatalela kutizwa kabye. (1 Tim. 5:8) I ta gondzisa a tlhela a kawuka vana vakwe. I ta tlhela a ti karatela ku maha zviboho zvi dzundzako Jehovha zvi tlhela zvi vhuna ngango wakwe. w21.02 5 ¶¶12-13

Jehovha, a Papayi wa hina wa lirandzo, wa zvi tiva ku a zvilo zvo biha lezvi zvi hi humeleleko zvi nga hi maha hi tizwa na hi nga vhuni nchumu. Wa ma wona a matshamela ya ma nene ma nga timbilwini ta hina, lawa ya ku kuzvilava hambu hina venyi ne a hi ma woni. (1 Joh. 3:19, 20) A wokari a kululako a n’watseka kasi ku hlula hanyela go kari go biha gi zimileko mitsu, a nga tshuka a retemuka a phinda ciwonho leco, a guma a mbhela ntamu. Hi lisine, a zvi bihangi a ku tizwa nandzu loku hi mahile ciwonho co kari. (2 Kor. 7:10) Hambulezvo, a hi faneli ku tizwa nandzu wo hundzeleta, hi ti lamula, hi ti kona ha hoce, hi ti byela lezvi: ‘Mina ndzi muwonhi wa hombe ka vontlhe. Jehovha a nga ta tshuka a ndzi tsetselela.’ Lezvo a hi lisine niku zvi nga hi maha hi tsika ku tirela Jehovha. Leci u nga mahako, kuya ka Jehovha hi mukhongelo uya kombela ku a ku tsetselela. (Isa. 1:18) Loku Jehovha a wona lezvaku wa ti sola hi mbilu yontlhe niku wa ti karatela ku cica, i ta ku tsetselela. Ahandle ka lezvo, byela madhota. Ma ta ku vhuna hi lihlazva-mbilu, u vhuxa wuxaka ga wena na Jehovha. — Jak. 5:14, 15. w20.12 23 ¶¶5-6

Jesu i wa nga chepeti a vavasati. I wa nga mahi lezvi va nga maha a vafarisi, zva ku chepeta vavasati, va nga lavi ni ku bhula navo lomu ka vanhu, ne va nga tshuki va bhula navo hi Mhaka ya Nungungulu. Lomu Jesu a nga tlhamusela lisine la lisima ka vapizani wakwe, i wa patsa ni vavasati kambe. (Luka 10:38, 39, 42) Lomu a nga famba a chumayela kambe i wa vhumela ku famba ni vavasati. (Luka 8:1-3) I tlhelile a va nyika thomo ga ku vaya tivisa mahungu yo tsakisa ka vapostoli vakwe ya ku i vhukile hi ka vafileko. (Joh. 20:16-18) Mupostoli Pawule i alakanyisile Timote lezvaku a va kombisa cichavo vavasati. Pawule i wa zvi zwisisa khwatsi lezvaku a mamani wa Timote ni kokwani wakwe hi vona vo sangula ku mu gondzisa “mitsalo yo basa”. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ka papilo gakwe ka va le Roma, Pawule i rungulile vamakabye vokari va cisati hi mavito yabye. A nga wonangi a ntiro wa lisima lowu a vamakabye va cisati va nga kari va wu maha a ku kape. Kanilezvi, i tlhelile a va bonga hi ntiro wabye kota maKristu. — Rom. 16:1-4, 6, 12; Filp. 4:3. w21.02 15 ¶¶5-6