Novembro

Loku u hi mupswali, vhuna vana va wena a ku longisela mihlamulo yi yelanako ni tanga yabye. Ka zvikhati zvin’wani, a cigondzo ci nga wulawula hi zvilo zvo tshinga zvo kota zvikarato zva nuna ni sati kutani mahanyela; kanilezvi ku ngava ni paragrafo gin’we kutani mambiri lawa a n’wanana a nga zvi kotako ku hlamula. A cin’wani, va vhune ku zvi tiva ni ku zvi zwisisa ku zva koteka ku va nga nyiketiwi khati ni khati va to tlakusa. A ku va tlhamusela va zvi tiva lezvo zvi ta va vhuna ku va nga swireki loku va nga nyiketi, va nyiketa van’wani. (1 Tim. 6:18) Hontlheni hi nga zvi kota ku longisela mihlamulo yi dhumisako Jehovha yi tlhela yi tiyisa maKristu-kuloni. (Mav. 25:11) Hambu lezvi ka ku hi nga tshuka hi hlawutelanyana tshango gi tsongwani ga wutomi ga hina, a hi faneli ku wulawula nguvhu hi hina venyi. (Mav. 27:2; 2 Kor. 10:18) Hi fanele ku yisa kupima ka Jehovha, ka Mhaka yakwe, ni ka vanhu vakwe kota ntlawa. — Kuv. 4:11. w23.04 24-25 ¶¶17-18

A lirandzo la lisima kasi hi tshama hi khindlimukile ni kuva ni kupima ku nene. (Mat. 22:37-39) A ku randza Nungungulu zvi hi vhuna ku timisela hi simama ku chumayela hambu loku hi kumana ni zvikarato. (2 Tim. 1:7, 8) Kota lezvi hi randzako ni lava va nga mu randziko Jehovha, hi simama ku chumayela, hambu ku chumayela hi fone ni mapapilo. A hi ti byeli ku a vanhu va lomu cipandzeni ca hina va tsandzile va nga ta tshuka va cica va sangula ku maha zva zvinene. (Ezek. 18:27, 28) A vamakabye va hina vonawu ha va randza. Hi kombisa lirandzo lelo hi “ku tiyisana ni ku akana”. (1 Tes. 5:11) A ku fana ni masochwa ma yimileko zvin’we malwa, ha tiyisana. A hi nge tshuki hi bayisa vamakabye va hina ha womu, kutani ku va tlhelisela kubiha hi kubiha. (1 Tes. 5:13, 15) Hi kombisa lirandzo kambe hi kuva ni cichavo hi lava va rangelako lomu bandleni. w23.06 10 ¶6; 11 ¶¶10-11

A yin’we ya tindlela hi nga tiyisako hi yona a kukholwa ka hina ku ehleketa hi hakhelo ya kutlhatlhisa. A hakhelo ya kutlhatlhisa yi hi tiyisekisa lezvaku a zvitsumbiso zva Nungungulu zvi ta tatiseka. A cikhati leci hi ehleketako khwatsi hi zvigelo zvi nga maha ku ku laveka hakhelo ya kutlhatlhisa, ni ku ehleketa hi kutikarata loku Jehovha a ku mahileko kasi hiva nayo, ho tiyisa kukholwa ka hina ka lezvaku a citsumbiso ca Nungungulu ca wutomi ga pindzukelwa misaveni yiswa ci ta tatiseka hakunene. Hi zvi tivisa kuyini? Kutikarata muni loku Jehovha a ku mahileko kasi hiva ni hakhelo ya kutlhatlhisa? Jehovha i no rumela N’wana wakwe wo randzeka wa matewula — a munghana wakwe wa hombe — hi le tilweni kasi a ta pswaliwa laha misaveni kota munhu wo mbhelela. A cikhati leci Jesu a nga hi laha misaveni i timisele zvikarato zvo tala. A gumesa a xaniseka a tlhela afa hi fela go bayisa. Hi nga wona a ntsengo wa hombe lowu Jehovha a wu hakheleko! Zvi laha kubaseni lezvaku a Nungungulu wa hina wa lirandzo i wa nga ta vhumela ku a N’wana wakwe a xaniseka a tlhela afa kasi hi hanya wutomi ga ginene hi cikhatana basi. (Joh. 3:16; 1 Ped. 1:18, 19) Kota lezvi Jehovha a nyikeleko a N’wana wakwe wo randzeka kasi ku hi vhuna, zvi komba ku i ta maha zvontlhe zvi lavekako kasi hi hanya kala kupindzuka misaveni yiswa. w23.04 27 ¶¶8-9

Jehovha wa zvi lava ku vhuxa vafileko ke? A hi zvo wutisa, wa zvi lava nguvhu. I kucile vatsali vo tala va Bhibhiliya lezvaku va tsala citsumbiso cakwe ca ku vhuxa vafileko cikhatini ci tako. (Isa. 26:19; Kuv. 20:11-13) Loku Jehovha aza a tsumbisa cokari, a nga phazami, wa ci tatisa futsi. (Jox. 23:14) Hi lisine, Jehovha i zvi lava nguvhu a ku vhuxa vafileko. Wona lezvi a nga wula Joba. I wa tiyiseka lezvaku hambu afa, Jehovha i wa ta mu xuva nguvhu a ku mu wona na a hanya. (Joba 14:14, 15) Jehovha kambe wa ma xuva nguvhu a malandza yakwe ma fileko. I lava ku ma vhuxa ma hanya na ma tsakile, na ma nga babyi kambe. Ahanti a vanhu va talela ga cima va fileko na va nga vangi ni thomo ga ku gondza lisine va tiva Jehovha ke? Nungungulu wa hina wa lirandzo, i lava ku va vhuxa na vonawu. (Miti. 24:15) I lava ku vava ni thomo ga ku gondza vava vanghana vakwe va tlhela va hanya kala kupindzuka laha misaveni. — Joh. 3:16. w23.04 9 ¶¶5-6

U nga ku tiyisisa kuyini a kutsumba ka wena? Hi cikombiso, loku u hi ni kutsumba ka ku hanya laha misaveni kala kupindzuka, lera xungetano hi mitlhamuselo ya Bhibhiliya yi wulawulako hi Paradhise u tlhela u ehleketa hi yona. (Isa. 25:8; 32:16-18) Ehleketa hi lezvi a wutomi gi to tshamisa zvona misaveni yiswa. Ti alakanyele na u hi seyo. Loku hi ti nyika cikhati ca ku ehleketa hi kukhandzakanya hi kutsumba ka hina ka misava yiswa, a zvikarato zva hina zvi tava zva “cikhatana”. (2 Kor. 4:17) A kutsumba loku Jehovha a ku nyikileko ku nga ku vhuna ku timisela zvikarato. I hi nyikile lezvi hi zvi lavako kasi hi kuma ntamu wu tako hi ka yena. Hikwalaho, loku u lava civhuno kasi ku tatisa ciavelo co kari, ku timisela cikarato kutani ku simama u tsakile, khongela ka Jehovha ni ku maha cigondzo ca wena wutsumbu. Vhumela kutiyisiwa ku tako hi ka vamakabye va wena va maKristu. Ti nyike cikhati hi kukhandzakanya kasi ku ehleketa hi kutsumba ka wena ka cikhati ci tako. Makunu u ta ‘tiyisiwa hi ntamu wa hombe [wa Nungungulu] kasi u zvi kota ku timisela zvontlhe hi lihlazva-mbilu na u tsakile’. — Kol. 1:11. w23.10 17 ¶¶19-20

Hi na ni zvigelo zvo tala zva ku bonga Jehovha hi mukhongelo. Hi nga mu bonga hi ni wihi nchumu wa wunene hi nga nawo, hakuva a zvilo zvontlhe zva zvinene zvita hi ka yena. (Jak. 1:17) Hi cikombiso, hi nga mu bonga hi kusaseka ka misava leyi hi hanyako ka yona ni zvilo zvo hlamalisa lezvi a zvi vangileko. Hi nga tlhela hi kombisa kubonga hi wutomi ga hina, ngango wa hina, vanghana va hina ni kutsumba ka hina. Hi lava ku mu bonga Jehovha kambe hi lezvi a vhumelako ku hi ti buza hi wunghana ga lisima naye. Kuzvilava zvi nga lava kutikarata ko kari kasi hi ehleketa hi zvigelo hi nga nazvo zva ku bonga Jehovha. A kutala ka vanhu nyamutlha a va kombisi kubonga. A vanhu va veka kupima ka lezvi va zvi lavako wutshan’wini ga ku veka kupima ka lezvi va nga nazvo. Loku ho pimanyisa a tshamela lego, ka mikhongelo ya hina hi to tama ku kombela basi. Kasi lezvo zvi nga humeleli, hi fanele ku simama hi ti karatela ku kombisa kubonga ka zvontlhe lezvi Jehovha a hi mahelako. — Luka 6:45. w23.05 4 ¶¶8-9

Kota Papayi wa hina wa lirandzo, Jehovha a nga zvi lavi ku hi wona na hi xaniseka. (Isa. 63:9) Hambulezvo, a nga hi vhikeli ka zvontlhe zvikarato zva hina, lezvi zvi nga fananisiwako ni malangavi ya ndzilo kutani micongo. (Isa. 43:2) Kanilezvi, i hi tsumbisile ku i ta hi vhuna ku zvi “tsemakanya”. Niku hambu loku ho kumana ni zvikarato zva tshamela muni, a nga ta zvi tsika zvi hi tsandzekisa ku hi mu tirela. Jehovha i tlhelile a hi nyika a moya wakwe wo basa wa ntamu kasi wu hi vhuna ku timisela. (Luka 11:13; Filp. 4:13) Hikwalaho, hi nga tiyiseka lezvaku contlhe cikhati i ta hi nyika lezvi zvi lavekako kasi hi zvi kota ku timisela ni ku simama hi tsumbekile kakwe. Jehovha i rindzela ku hi mu tsumba. (Mah. 11:6) Ka zvikhati zvin’wani a zvikarato zva hina zvi nga wonekisa ku khwatsi a zvi na muri. Kuzvilava hi nga sangula ku kanakana lezvaku hakunene Jehovha wa hi vhuna. Kanilezvi a Bhibhiliya ga hi tiyisekisa lezvaku hi ntamu wa Nungungulu hi nga “tlula ligingisi”. (Lis. 18:29) Wutshan’wini ga ku tsika ku kanakana ka hina ku kula, hi fanele ku khongela hi kukholwa, na hi tsumba lezvaku Jehovha i ta hlamula mikhongelo ya hina. — Jak. 1:6, 7. w23.11 22 ¶¶8-9

A hi kusaseka ka tlhamuselo wa lirandzo la lisine! A magezu lawa ma na ni mhaka ya lisine yo tiyisa ka lava va chadhileko: Mu ngava ni lirandzo lo tiya ka mun’we ni mun’wani. Kasi a nuna ni sati va simama ku randzana wutomini gabye gontlhe zvi lava kutikarata. Hi cikombiso, a ndzilo zvi nga koteka ku wu simama ku vhura loku a wokari a simama ku chetela tihunyi. Loku ku nga hi na wokari a mahako lezvo, a ndzilo wu nga gumesa hi ku timeka. Hi kufanana, zva koteka ku a lirandzo la nuna ni sati lonawu li simama li tiyile wutomini gabye gontlhe — kanilezvi ntsena loku va ti karatela ku simama va tiyisa kuzwanana kabye. Ka zvikhati zvo kari, a nuna ni sati va nga tshuka va ti zwisa ku a lirandzo labye la titimela, nguvhunguvhu loku va vhumala mali, va lwisana ni mababyi kutani va karateka hi ku wundla vana. Hikwalaho, kasi a ‘langavi ga Jehovha’ gi simama gi vhura, a nuna ni sati va fanele ku simama ku ti karata kasi vava ni wunghana go tiya na Jehovha. w23.05 20-21 ¶¶1-3

Zvini hi faneleko ku maha kasi hiva ni kutiya-hlanha? A vapswali va hina va nga hi kuca kuva ni kutiya-hlanha, kanilezvi a zvi koteki ku va hi nyika a kutiya-hlanha hambu loku vona va hi nako. A ku kuma kutiya-hlanha zvi nga fananisiwa ni ku gondza wutlhari go kari. A yin’we ya tindlela ta ku pasa a wutlhari lego ku cuwukisela khwatsi lezvi a mugondzisi a mahisako zvona, u gumesa u kopiyara cikombiso cakwe. Hi ndlela yo fana, hi gondza kuva ni kutiya-hlanha hi ku cuwukisela khwatsi lezvi a van’wani va kombisisako zvona a tshamela lego hi gumesa hi kopiyara cikombiso cabye. A ku fana na Dhaniyeli, hi fanele ku yi tiva khwatsi a Mhaka ya Nungungulu. Hi fanele kuva ni kubohana ko tiya na Jehovha hi ku wulawula naye hi kukhandzakanya hi tlhela hi mu byela lezvi hakunene hi ti zwisako zvona. Niku hi fanele ku tsumba Jehovha hi tlhela hi tiyiseka ku contlhe cikhati i ta hi vhuna. Hi kota ya lezvo, loku a kukholwa ka hina ku ringiwa hi ta tiya hlanha. A vanhu va nga ni kutiya-hlanha va tolovela ku kombisiwa cichavo hi van’wani. Va nga tlhela kambe va vhuna a vanhu va timbilu ti nene a ku tiva Jehovha. Kunene, hi na ni zvigelo zva zvinene zvo hlakulela kutiya-hlanha. w23.08 2 ¶2; 4 ¶¶8-9

A gezu ga ciGreki gi tirisilweko laha ka ku “hlolani” gi wa tirisiwa kasi ku komba lezvi a vanhu va nga hlolisa zvona a zvilo zvo kota ouro ni prata kasi ku wona ku a hi pirata ke. Hinawu, hi fanele ku hlola lezvi hi zvi zwako kutani lezvi hi lerako kasi ku tiva ku lisine ke. Lezvo zvi ta laveka nguvhu ka hina laha a kuxaniseka ka hombe ku tshinelako. Wutshan’wini ga ku hi ku khube hi kholwa lezvi a van’wani va wulako, hi tirisa kupima ka hina, hi fananisa lezvi hi lerako kutani lezvi hi zvi zwako ni lezvi a Bhibhiliya ni hlengeletano ya Jehovha yi wulako. Loku hi maha lezvo, hi nga ta fayeliselwa hi mahungu yo kanganyisa ma tako hi ka madhimoni. (Mav. 14:15; 1 Tim. 4:1) Kota ntlawa, a vanhu va Nungungulu va ta pona kuxanisekeni ka hombe. Kanilezvi, a hi zvi tivi lezvi a wutomi ga mun’we ni mun’wani wa hina gi to tshamisa zvona mandziko. (Jak. 4:14) Hambulezvo, kani ha hanya kala ku chikela kuxaniseka ka hombe, kani hafa na ku nga se chikela, hi ta chachazelwa hi wutomi ga pindzukelwa loku hi simama ku tsumbeka. Hontlheni a hi simameni ku veka kupima ka kutsumba loku hi nga nako hi tlhela hi tshama hi longile a kuta ka siku ga Jehovha! w23.06 13 ¶¶15-16

A hi zvi tivi lezvi a zviphrofeto zvo kari zva Bhibhiliya zvi to tatisekisa zvona. (Dhan. 12:8, 9) Kanilezvi, a ku kala hi nga zvi tivi lezvi a ciphrofeto co kari ci to tatisekisa zvona a zvi wuli ku ci nga ta tatiseka. Handle ko kanakana, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi byela lezvi hi faneleko ku zvi tiva hi cikhati ca kona, a ku fana ni lezvi a nga maha cikhatini ci nga hundza. A kuhuwelelwa ka magezu “ku rulile, a matiko ma etlele” ku ta maheka. (1 Tes. 5:3) Hi kulandzela, a mifumo ya tiko yi ta vhukela a wukhongeli ga mawunwa yi tlhela yi gi lovisa. (Kuv. 17:16, 17) Hi kugumesa, yi ta vhukela a vanhu va Nungungulu. (Ezek. 38:18, 19) A zvimaho lezvo zvi ta hi yisa ka yimpi yo gumesa ya misava, a yimpi ya Armagedhoni. (Kuv. 16:14, 16) Hi nga tiyiseka lezvaku a zvimaho lezvo zvi ta maheka zvezvanyana. Kala seyo, a hi simameni ku kombisa kubonga ka Papayi wa hina wa le tilweni hi ku veka kupima ka zviphrofeto zva Bhibhiliya ni ku vhuna van’wani a ku maha zvo fana. w23.08 13 ¶¶19-20

Laha mupostoli Pawule a nga wulawula hi kukholwa, kutsumba ni lirandzo, i dayelele hi ku wula lezvaku “a ca hombe ka zvontlhe lirandzo”. (1 Kor. 13:13) Hikuyini Pawule a nga wula lezvo? Cikhatini ci tako, zvi nga ta lava ku hiva ni kukholwa ka zvitsumbiso zva Nungungulu xungetano hi misava yiswa kutani ku rindzela ku a zvitsumbiso lezvo zvi tatiseka hakuva zvi ta ngha zvi tatisekile. Kanilezvi contlhe cikhati zvi ta lava ku hiva ni lirandzo hi Jehovha ni vanhu. Hi lisine, a lirandzo la hina hi vona li ta simama li kula kala kupindzuka. A cin’wani kambe, a lirandzo li hi tivekisa kota maKristu ya lisine. Jesu i byelile a vapostoli vakwe aku: “Loku mu randzana, a vanhu vontlhe va ta zvi tiva lezvaku mu vapizani va mina.” (Joh. 13:35) A cin’wani kambe, loku hi randzana zvi hi maha hi simama na hi hi ni wumun’we. Pawule i wulile lezvaku a lirandzo “li zwananisa vanhu vontlhe”. (Kol. 3:14) Mupostoli Johani i tsalele a makholwa-kuloni aku: “Loyi a randzako Nungungulu, i wa randze ni makabye wakwe kambe.” (1 Joh. 4:21) Loku hi kombisana lirandzo mun’we ni mun’wani, hi komba lezvaku ha mu randza Nungungulu. w23.11 8 ¶1, ¶3

A Bhibhiliya gi fananisa a wutomi ga hina maKristu ni mapalisana. A vatsutsumi va chikelako laha ma gumesako kona mapalisana va chachazelwa hi wutomi ga pindzukelwa. (2 Tim. 4:7, 8) Hontlheni hi fanele ku simama ku tsutsuma, nguvhunguvhu lezvi hi nga kusuhani ni ku gumesa mapalisana. Mupostoli Pawule, i kumbukile zvokari zvi to hi vhuna ku ganya mapalisana. I hi byela ku ‘hi hoxa zvontlhe lezvi zvi hi bindzako . . . hi tsutsuma hi kutimisela ka mapalisana lawa hi nga ka wona”. Xana Pawule i wa lava ku wula ku a muKristu a nga faneli ku rwala ndzhwalo ne wun’we? Ayeyi, i wa nga lavi ku wula lezvo. I wa wula ku hi fanele ku tsika ni cihi ci hi bindzako na ci nga hi na cilaveko. A mindzhwalo leyo yi nga hi mbheta ntamu hi rereka. Kasi hi timisela, hi fanele ku hatlisa hi pola ni wihi nchumu wu nga lavekiko wu nga hi mahako hi hatlisa ku karala, hi tlhela hi tekela ku wu hoxa. Kanilezvi, a hi faneli ku hoxa lezvi zvi lavekako. A ku hoxa lezvi zvi lavekako zvi wa ta wula ku luza mapalisana. — 2 Tim. 2:5. w23.08 26 ¶¶1-2

A kuolova ka hi vhuna a ku ma kombisa cichavo a mawonela ya van’wani. Hi cikombiso, a vamakabye vo kari va cisati va zvi randza ku ti makiyara kuveni a van’wani a va zvi lavi. A maKristu yo kari ma zvi randza kunwa byala hi ndlela yo ringanisela kanilezvi a man’wani ma boha ku nga gi fembi. A maKristu wontlhe ma zvi lava ku hanya khwatsi kanilezvi ma hlawula tindlela to hambanahambana ta ku khatalela a lihanyo. Loku hi pimisa ku lezvi hi zvi alakanyako hi zvona zvi nga zvona hi tlhela hi zama ku zvi vhuvhumisa lomu bandleni, hi nga khunguvanyisa van’wani hi tlhela hi vanga a kuavana. (1 Kor. 8:9; 10:23, 24) Hi cikombiso, wutshan’wini ga ku Jehovha a hi byela lezvi hi faneleko ku boha, i hi nyika a matshinya ya milayo lawa hi faneleko ku ma landzela. Hi fanele ku boha hi ndlela yi dzundzako Nungungulu yi kombisako ku hi vanhu vo olova, va nga ni cichavo ni “kupima ku nene”. (1 Tim. 2:9, 10) Hikwalaho, a hi lavi ku boha hi ndlela yi kokako a kupima ka van’wani ka lezvi hi nga boha. A matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma ta vhuna a madhota kambe a ku ma nga veki a zvinanywananywana zva mabohela ni ku sasekisa misisi. w23.07 23-24 ¶¶13-14

Jehovha i hi komba ndlela ya ku hi hanya na hi tsakile kala rini. Lava va vhumelako ku rambiwa hi ‘wasati wa cipumbu’, loyi a bangulekako a vitana, va zama ku kuma litsako hi ku maha wubhayi. Lezvi va zvi mahako, zvi va yisa ‘lomu ndzeni ka Xeyole’ — ku nga cilahleni. (Mav. 9:13, 17, 18) Kanilezvi, lava va vhumelako ku rambiwa hi “wutlhari” ga lisine, va ta kuma zvo hamba ni lezvo. (Mav. 9:1) Hi gondza ku randza lezvi Jehovha a zvi randzako, hi venga lezvi a zvi vengako. (Lis. 97:10) Hi tlhela hi tsaka hi ku ramba van’wani lezvaku vonawu va ta vhuneka hi “wutlhari” ga lisine. Zvi fana ni loku hi yimile matshan’wini yo tlakuka ya dhoropa hi vitana, hiku: ‘Ni wihi loyi a nga cipumbu i wate laha.’ Hina ni lava va vhumelako kuta, hi kuma makatekwa zvezvi ni cikhatini ci tako. A makatekwa lawo, ma ta simama kala rini, hiva ni thomo ga ku “hanya” kala kupindzuka laha hi ‘fambako hi ndlela ya kupimisisa.’ — Mav. 9:3, 4, 6. w23.06 24 ¶¶17-18

U ti zwisa kuyini loku a mutiri-kulori kutani cigondzani-kulori ci ku wutisa zvokari xungetano hi lezvi u zvi kholwako? Wa karateka? A kutala ka hina ha karateka. Kanilezvi a ciwutiso co kota leco, ci nga hi vhuna a ku zwisisa lezvi a munhu a zvi pimisako kutani lezvi a zvi kholwako ci tlhela ci hi nyika lungelo ga ku chumayela mahungu ya manene. Hambulezvo, ka zvikhati zvo kari a munhu a nga wutisa ciwutiso leco hi ku lava ku kanetisana na hina. Lezvo a zvi faneli ku hi hlamalisa hakuva a vanhu vo kari va tolovela kuzwa mahungu ya hava xungetano hi lezvi hi zvi kholwako. (Miti. 28:22) A ku tsika lezvo, hi hanya “masikwini yo gumesa”, laha a vanhu vo tala ‘va womelelako ka mawonela yabye’ na va hi “vo leva”. (2 Tim. 3:1, 3) Kuzvilava u nga ti wutisa ku: ‘Ndzi nga simamisa kuyini ndzi rulile ndzi tlhela ndzi kombisa wunene loku a wokari a wonekisa ku khwatsi i lava ku kanetisana na mina hi lezvi ndzi zvi kholwako?’ Zvini zvi to ku vhuna? Hi ku tsema — ku olova. A munhu wo olova a nga hatliseli ku zangara kanilezvi wa zvi kota ku ti khoma loku a vhukiwa kutani loku a nga zvi tivi a ku i ta hlamulisa kuyini. w23.09 14 ¶¶1-2

Ka zvikhati zvin’wani ha nyikiwa wusungukati gi hi vhikelako ku randza titshomba kutani zvilo zvin’wani zvi nga wa ta hi veka mhangweni ya ku hi tshova milayo ya Nungungulu. Ka zviyimo lezvo kambe ha vhuneka hi kuingisa a wurangeli legi Jehovha a hi nyikako. (Isa. 48:17, 18; 1 Tim. 6:9, 10) A zvi kanakanisi ku Jehovha i ta simama ku tirisa vanhu kasi ku hi nyika wurangeli cikhatini ca kuxaniseka ka hombe ni cikhatini ca kufuma ka Kristu ka 1000 wa Malembe. Xana hi ta simama ku landzela a wurangeli lego? Lezvo zvi taya hi lezvi hi gi ingisisako zvona a wurangeli ga Jehovha zvezvi. Hikwalaho, ngha contlhe cikhati hi landzela wurangeli ga Jehovha a ku patsa ni legi hi nyikiwako hi vavanuna lava va yimisilweko kasi ku hi rangela. (Isa. 32:1, 2; Mah. 13:17) Niku laha hi mahako lezvo, hi tava ni zvigelo zvo tala zva kutsumba a Murangeli wa hina, Jehovha, loyi a hi rangelako kasi hi nga kumani ni mhango ya moya, ni ku hi yisa wutomini ga pindzukelwa misaveni yiswa. w24.02 25 ¶¶17-18

Mupostoli Pawule i wa tsaka hi ku tirela Jehovha, kanilezvi i wa kumana ni zvikarato zvo tala. Pawule i wa endza a mipfhuka ya hombe niku masikwini yakwe zvi wa nga olovi a ku endza. Ka tiendzo takwe, Pawule i wa tshuka ava ka “timhango micongweni” ni “timhangweni ta ku phangiwa”. Ku ni zvikhati lezvi kambe a valala vakwe va nga muba. (2 Kor. 11:23-27) Niku a hi contlhe cikhati leci a vamakabye va nga kombisa ku bonga hi lezvi Pawule a nga maha kasi ku va vhuna. (2 Kor. 10:10; Filp. 4:15) Cini ci vhunileko Pawule a ku simama a tirela Jehovha? Pawule i gondzile zvotala hi matshamela ya Jehovha lomu ka Mitsalo ni ka wutomi ga yena wutsumbu. Pawule i no kholwa ku Jehovha Nungungulu wa mu randza. (Rom. 8:38, 39; Efe. 2:4, 5) Niku yenawu i no mu randza nguvhu Jehovha. Pawule i kombile ku wa mu randza Jehovha hi ku ‘tirela vobasa, ni ku simama ku va tirela’. — Mah. 6:10.w23.07 9 ¶¶5-6

A vanhu vo tala va vhumela lezvaku ku na ni cilaveko ca mifumo niku hi wutsongwani ga kona hi fanele ku ingisa a milayo yo kari leyi yi vekiwako hi vafumeli lavo. Kanilezvi a vanhu valava va van’we kuzvilava a va ingisi a milayo leyi yi wonekisako ku khwatsi a yi lulamangi kutani leyi yi nga yelaniko ni lezvi va zvi lavako. A Bhibhiliya gi hi byela lezvaku a mifumo ya vanhu yi vanga zvikarato, yi fumelwa hi Sathani, niku yi ta lovisiwa zvezvanyana. (Lis. 110:5, 6; Mutsh. 8:9; Luka 4:5, 6) Gi tlhela gi hi byela ku “loyi a alako ku ingisa mufumo ilwa ni kulaya ka Nungungulu”. Zvezvi, Jehovha i kari a vhumelela mifumo a ku yi fuma kasi yi vhunetela ku a zvilo zvi famba hi fanelo ni nayo, niku i rindzela ku hi yi ingisa. Hikwalaho, hi fanele ku ‘nyika vontlhe lezvi zvi va fanelako’, lezvo zvi patsa ku hakhela mikhupo, ku va kombisa cichavo ni ku va ingisa. (Rom. 13:1-7) Kuzvilava hi nga tshuka hi zvi wonisa ku a milayo ya kona a yi zwali, a yi lulamangi kutani ku zva karata ku yi ingisa. Kanilezvi hina hi ingisa Jehovha, niku i hi byela ku hi fanele ku ingisa mifumo leyo, ahandle ka loku yi hi betela a ku ingisa milayo yakwe. — Miti. 5:29. w23.10 8 ¶¶9-10

A cikhati leci Samsoni a nga pswaliwa, a vaFilistiya hi vona va nga fumela vaIzrayeli, va tlhela va va xanisa. (Vala. 13:1) A vaIzrayeli va xanisekile nguvhu hakuva a vaFilistiya va wa hi vanhu va kubiha. Jehovha i hlawulile Samsoni lezvaku a ‘tlhatlhisa a vaIzrayeli canjeni ga vaFilistiya’ (Vala. 13:5) Kasi a maha a ntiro lowo wo karata, zvi wa lava ku Samsoni a tsumba Jehovha. Ka khati go kari, a masochwa ya vaFilistiya ma no khoma Samsoni le Lehi, kuzvilava le Judha. A vavanuna va Judha va no chava, hikwalaho va no boha ku nyikela Samsoni ka valala. A vaJudha-kuloni va no mu boha zvi tiya hi tingoti timbiri ta tiswa va mu nyikela ka vaFilistiya. (Vala. 15:9-13) Hambulezvo, ‘a moya wa Jehovha wu nota hi ntamu’ ka Samsoni niku i no ti tlhatlha ka tingoti leto. Hi kulandzela, “i no kuma a rambu giswa ga hlaya wa mbongola”, a gi rola a hihirita a 1000 wa vavanuna va vaFilistiya hi gona. — Vala. 15:14-16 w23.09 2 ¶¶3-4

Jehovha i hi tivisa a “kungo gakwe ga pindzukelwa” hi kutsongwani-kutsogwani hi ku tirisa Bhibhiliya. Jehovha a nga hlawula ku tirisa tindlela to hambanahambana kasi a tatisa a kungo gakwe, niku contlhe cikhati wa humelela hakuva ‘i mahile zvilo zvontlhe lezvaku zviva ni ntiro wo kari’. (Mav. 16:4) Niku a mabhindzu ya lezvi Jehovha a mahako ma ta simama kala kupindzuka. Hi gihi kungo ga Jehovha, niku hi kwihi kucica a nga ku maha kasi a gi tatisa? Nungungulu i no byela a vanhu vo sangula a ku hi gihi a kungo a nga hi nago ka vona. Vona va wa fanele ku ‘pswala, va andza, va tata misava, va yi fumela . . . ni zvontlhe zvi hanyako’ laha misaveni. (Gen. 1:28) Laha Adhamu na Evha va nga hluwuka, va mahile lezvaku a ciwonho ci nghena ka vanhu, kanilezvi lezvo a zvi mu tsandzekisangi Jehovha a ku a tatisa kungo gakwe. I no cica ndlela leyi gi nga wa ta tatiseka hi yona. Zvalezvo, i no boha ku i ta yimisa Mufumo le tilweni lowu wu nga wa ta tatisa a kungo gakwe go sangula hi vanhu ni misava. — Mat. 25:34. w23.10 20 ¶¶6-7

Jehovha a nga hi vhuna ku timisela. A zvi nge olovi contlhe cikhati, nguvhunguvhu loku hi kari hilwa ni gome go kari hi cikhati co leha. Ka zvikhati zvo kari, a gome ga hina gi nga wonekisa ku khwatsi ga bindza nguvhu a ku hundza legi mupostoli Pedro a nga hi nago. Kanilezvi Jehovha a nga hi nyika ntamu wa ku hi nga rereki. (Lis. 94:18, 19) Hi cikombiso, a makabye wo kari wa cinuna i wa randzana ni vanhu va ciro ca wubeleki co fana hi malembe yo tala na a nga se gondza lisine. I no cica wutomi gakwe hi kumbhelela a tlhela a hanya hi kuya hi lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako. Hambulezvo, ka zvikhati zvo kari i wa tshuka a karatiwa hi kunavela ka hava. Zvini zvi nga mu vhuna ku timisela? I tlhamusela lezvi: “Jehovha wa hi tiyisa.” A engeta aku: Hi ku vhuniwa hi moya wa Jehovha . . . , ndzi gondzile lezvaku zva koteka a ku simama ndleleni ya lisine . . . Jehovha i kari a ndzi tirisa, niku hambu lezvi ndzi nga munhu wo kala kumbhelela, i simama ku ndzi tiyisa.” w23.09 23 ¶12

Majaha, zvi ta lava ku ti karata kasi muva vavanuna va maKristu va buvhileko. Mu fanele ku pimanyisa zvikombiso zva zvinene, muva ni kupimisisa, mu tsumbeka, mu gondza ku maha zvilo zvi to mu vhuna, ni ku ti longisela zvamandziko. Loku u ehleketa hi zvontlhe lezvi u faneleko ku maha, kuzvilava u nga mbhela ntamu. Kanilezvi, u nga zvi kota. U nga rivali lezvaku Jehovha i zvi lava nguvhu ku ku vhuna. (Isa. 41:10, 13) Tiyiseka lezvaku a vamakabye bandleni vonawu va ta ku vhuna. Loku u buvha u chikela laha ku lavekako kota muKristu, u tava ni wutomi go tsakisa u tlhela u humelela. Majaha, ha mu randza! Ngha Jehovha a mu katekisa nguvhu laha mu ti karatelako a kuva maKristu yo buvha. w23.12 29 ¶¶19-20

Hi nga ti alakanyela na u hi ka cifestana co kari ni vamakabye vo kari. Mu kari mu ti buza hi zvikhati zvo tsakisa u susa mufota hi ntlawa. Hi lisine, u susa mifota yin’wani ya yimbiri na u mahela ku yi tirisa loku lowu wo sangula wu nga humangi khwatsi. Zvezvi u na ni mifota yinharu. Kanilezvi ka wun’we wa mifota leyo, u pola lezvaku a makabye wo kari a bohile cikandza. Wo vhinya hakuva u na ni yin’wani mifota ya yimbiri laha vontlhe va n’wayitelako, a ku patsa ni makabye gayani. Hi tolovelo, hi alakanya zvikhati zva zvinene hi mbhetileko ni vamakabye va hina. Kanilezvi a hi zvi veki laha kaku, ka gin’we ga makhati lawo, a makabye wo kari i wula kutani ku maha nchumu co kari co kala ku tsakisa. Zvini hi faneleko ku maha? Hi fanele ku zama ku zvi mita ni mari kutani ku zvi vhinya a ku khwatsi hi lezvi hi nga wa ta vhinya a wun’we wa mifota leyo. (Efe. 4:32) Hi nga rivakelwa hi kota ya lezvi hi alakanyako zvikhati zva zvinene hi mbhetileko naye. Lezvo zvilo lezvi hi lavako ku zvi alakanya hi tlhela hi zvi nyika lisima. w23.11 12-13 ¶¶16-17

Kasi ku ti sasekisa hi ndlela yi kombisako cichavo, a ndlela leyi a muKristu wa cisati a bohako hi yona yi fanele ku kombisa ku wa nyika lisima a kutizwa ni mawonela ya van’wani. Ha mu dzundza n’wentlhe vamakabye va cisati hi lezvi mu ingisako a wusungukati legi ga ku boha hi ndlela yi kombisako cichavo hi van’wani. A kupimisisa i tshamela gin’wani legi a maKristu wontlhe yo buvha ya cisati ma faneleko ku gi kombisa. Cini kupimisisa? Wuzvikoti ga ku tiva a zvazvinene ni zvakubiha, hi kulandzela u hlawula ku maha lezvi zvi nga zvinene. A hi woneni cikombiso ca Abhigayili. A nuna wakwe i mahile a ciboho ca hava leci ci nga wa ta neha a khombo ka ngango wakwe wontlhe. Abhigayili i no tekela ku maha cokari. A kupimisisa kakwe ka kunene ku ponisile wutomi. (1 Sam. 25:14-23, 32-35) A kupimisisa ka hi vhuna kambe a ku tiva cikhati ca ku wulawula ni ca ku miyela. Ku tlhela ku hi vhuna a kuva ni kuringanisela laha hi kombisako a kukhatala hi van’wani. — 1 Tes. 4:11. w23.12 20 ¶¶8-9

A magezu lawa mupostoli Pawule i wa tsalela a bandla ga le Roma. A vamakabye va seyo va wa gondzile hi Jehovha na Jesu, va kombisa kukholwa va tlhela vava maKristu. Hikwalaho, Nungungulu i wa va ‘wulile vanhu vo lulama hi kota ya kukholwa’ a tlhela a va tota hi moya wa kubasa. (Rom. 5:1) Kunene, va wa kumile a kutsumba ka lisima nguvhu ni ko saseka. Hi ndzhako ka cikhati, Pawule i no tsalela a maKristu ma totilweko ya le Efesusi xungetano hi kutsumba loku Nungungulu a nga va nyikile. A kutsumba loku ku wa patsa a ku amukela a “titshomba leti Nungungulu a vekeleko vobasa”. (Efe. 1:18) Niku Pawule i tlhelile a byela va le Kolosi lomu a kutsumba kabye ku nga wa ta tatiseka kona. I ku vitanile ku “kutsumba loku ku vekelweko n’wina matilweni”. (Kol. 1:4, 5) A maKristu ma totilweko ma na ni kutsumba ka lezvaku ma ta vhuxiwa ma kuma wutomi ga pindzukelwa le tilweni, laha ma to fuma na Kristu. — 1 Tes. 4:13-17; Kuv. 20:6. w23.12 9 ¶¶4-5

Hi ciGreki a gezu gaku ku “hlayisa” gi wa hi gezu gi nga yelana ni zva wusochwa niku gi wa tirisiwa na gi wula a masochwa lawa ma nga wonelela dhoropa ni ku gi vhikela ku gi nga dhumelwi. A vanhu va nga hanya ka dhoropa gi vhikelweko va wa etlela kuruleni, na va tiva ku a masochwa ma wa gadha tinyangwa. Hi ndlela yo fana, loku a kurula ka Nungungulu ku hlayisa timbilu ta hina ni maalakanyo ya hina, hizwa kurula, na hi tiva lezvaku hi vhikelekile. (Lis. 4:8) A ku fana na Hana, hambu loku a ciyimo ca hina ci nga tekeli ku cica, hi ngazwa kurula ko kari. (1 Sam. 1:16-18) Loku hizwa kurula, a kutala ka zvikhati hi wona ku zva olova ku pimisa khwatsi ni ku maha zviboho zva wutlhari. Zvini lezvi hi nga mahako? Loku hi kumana ni zvikarato, hi nga vitana gwardha, hi ndlela yo fananisa. Hi ndlela muni? Hi ku khongela kala hizwa kurula ka Nungungulu. (Luka 11:9; 1 Tes. 5:17) Loku u yimisana ni zvikarato, timisela hi mukhongelo, niku u tazwa kurula ka Jehovha na ku hlayisa mbilu ya wena ni maalakanyo ya wena. — Rom. 12:12. w24.01 21 ¶¶5-6

Kasi ku basisa vito ga Papayi wakwe, Jesu i timisele a kuxaniswa, ni ku rukatelwa, ni ku lumbetiwa mawunwa. I wa zvi tiva ku i wa ingisile Papayi wakwe ka zvontlhe; i wa nga hi na nchumu ca ku mu wisa tingana. (Mah. 12:2) I wa zvi tiva kambe lezvaku Sathani i wa kari a mu vhukela ka cikhati leco. (Luka 22:2-4; 23:33, 34) Handle ko kanakana, Sathani i wa alakanya ku i ta maha Jesu a nga tsumbeki. Hambulezvo, i zvi tsandzekile! Jesu i kombile hi kumbhelela lezvaku Sathani muhembi wa hombe ni lezvaku Jehovha i na ni malandza yo tsumbeka, lawa ma simamako ma tsumbekile kakwe hambu loku ma kumana ni zviringo zva hombe! Xana wa zvi lava a ku tsakisa Hosi ya wena leyi yi fumako le tilweni? Simama ku dhumisa a vito ga Jehovha, u vhuna van’wani a ku tiva lezvi a Nungungulu wa hina hakunene a tshamisileko zvona. Loku u maha lezvo, u landzela nkondzo wa Jesu. (1 Ped. 2:21) A ku fana na Jesu, u maha Jehovha a tsaka u tlhela u komba lezvaku a nala Wakwe, Sathani, muhembi wa hombe! w24.02 11-12 ¶¶11-13

Ndzeni ka ntlhanu wa malembe ma hundzileko, a vanhu va ku hundza miliyoni va bhabhatisilwe kota Vakustumunyu va Jehovha. A cikhati leci u ti nyikelako ka Jehovha, wo hlawula kuva mupizani wa Jesu Kristu ni ku rangisa a ku maha kurandza ka Nungungulu wutomini ga wena. A kutinyikela ka muKristu ku patsa yini? Jesu i te: “Loku munhu a lava ku ndzi landzela i wa ti tsike”. (Mat. 16:24) A fraze ya ciGreki yi hundzuluselweko ku “i wa ti tsike” yi nga ha wula kambe a ku “i fanele ku ti ala”. Kota nandza ga Jehovha gi ti nyikeleko, zvi ta lava ku u ala ni cihi ci lwako ni kurandza kakwe. (2 Kor. 5:14, 15) Lezvo zvi patsa ku ala “mitiro ya nyama” yo kota wubhayi. (Gal. 5:19-21; 1 Kor. 6:18) Xana a ku ingisa a milayo leyo zvi ta ku karatisela kuhanya? Ahihi, loku ku hi lezvaku wa mu randza Jehovha ni ku wa tiyiseka lezvaku a milayo yakwe yi nene. — Lis. 119:97; Isa. 48:17, 18. w24.03 2 ¶1; 3 ¶4

Jehovha i va nyika a moya wakwe wo basa lava a va tsakelako. (Mat. 12:18) Hi nga ti wutisa lezvi: ‘Ndza zvi kota ku kombisa a matshamela yo kari ya mihandzu ya moya wutomini ga mina?’ Zvezvi u na ni lihlazva-mbilu nguvhu hi van’wani a ku hundza a cikhati leci u nga kala u nga se mu tiva Jehovha? Hi lisine, laha u yako u kombisa nguvhu a matshamela ya mihandzu ya moya wa Nungungulu, u ta zvi wona khwatsi lezvaku Jehovha wa ku tsakela! Jehovha i tirisa a lisima la hakhelo ya kutlhatlhisa ka lava a va tsakelako. (1 Tim. 2:5, 6) Kanilezvi ahati loku a mbilu ya hina yi simama yi nga kholwi lezvaku Jehovha wa hi tsakela, hambu loku hi kholwa ka hakhelo ya kutlhatlhisa ni loku hi bhabhatisilwe? Alakanya lezvaku a hi contlhe cikhati hi faneleko ku tsumba lezvi hi ti zwisako zvona, kanilezvi hi fanele ku tsumba Jehovha. Jehovha i wona lava va kholwako ka hakhelo ya kutlhatlhisa kota vo lulama niku i tsumbisa ku va katekisa. — Lis. 5:12; Rom. 3:26. w24.03 30 ¶15; 31 ¶17