“U wa lisima nguvhu”!

1-2. Cini ci nga hi tiyisekisako a ku hi va lisima mahlweni ka Jehovha?

CIKARI ka malandza ya lisima ya Jehovha ku na ni lava va ti wonako na va nga vhuni nchumu. Kuzvilava va ti zwisa lezvo hi kota ya lezvi a wokari a nga va maha va tizwa na va nga vhuni nchumu. Wa tshuka u ti zwisa lezvo? Loku zvi hi lezvo, cini ci nga ku tiyisekisako a ku u wa lisima mahlweni ka Jehovha?

² A cin’we ca zvilo zvi nga ku vhunako ku lera matimu ya Bhibhiliya ma kombako lezvi Jehovha a lavako ku a vanhu va wonisiwa zvona ni ku khomisiwa zvona. Jesu, a n’wana wakwe, i wa va nyika lisima vanhu a tlhela a va komba cichavo. Hi ndlela leyo, i wo komba lezvaku yena ni Papayi wakwe va va nyika nguvhu lisima a vanhu va nyalidede lava va ti wonako na va nga vhuni nchumu. (Joh. 5:19; Mah. 1:3) Ka ndzima leyi hi ta wona lezvi 1) Jesu a nga va vhunisa zvona vanhu a ku wona lezvaku va lisima ni 2) lezvi hi nga ti tiyisekisako zvona lezvaku hi va lisima mahlweni ka Nungungulu. — Hag. 2:7.

LEZVI JESU A NGA VA VHUNISA ZVONA VANHU KU WONA LISIMA LABYE

3. Jesu i va khomisile kuyini a vanhu va Galileya lava va ngaya kakwe na va lava kuvhuniwa?

³ Ka liendzo la Jesu la wunharu la ku chumayela Galileya, a vanhu va zvipandze zvo hambanahambana va wa khitikana vaya kakwe va ya mu ingisela a tlhela a va hanyisa mababyi. Jesu i no wona ku va wa “xaniseka ni ku pepetseka a ku khwatsi tiyivhu to kala murisi”. (Mat. 9:36) A varangeli vabye va wukhongeli va wa va chepeta nguvhu, laha ka kuza va va vitana ku vanhu va ‘rukatelweko’. (Joh. 7:47-49) Kanilezvi Jesu i no va nyika lisima hi ku ti nyika cikhati ca ku va gondzisa a tlhela a va hanyisa mababyi yabye. (Mat. 9:35) Ahandle ka lezvo, kasi a vanhu vo tala va vhuneka, Jesu i no va gondzisa ku chumayela a vapostoli vakwe ni ku va nyika ntamu wa ku hanyisa lava va nga babya. — Mat. 10:5-8.

4. Zvini hi gondzako ka lezvi Jesu a nga va khomisa zvona vanhu va nyalidede lava va nga kari va mu ingisela?

⁴ Kota lezvi Jesu a nga kari a va nyika lisima lava va nga mu ingisela a tlhela a va kombisa cichavo, i kombile ku yena ni Papayi wakwe va va wona va hi va lisima lava va wonelwako hasi hi van’wani. Loku u kari u tirela Jehovha kanilezvi na u kanakana lezvaku u wa lisima, ehleketa hi lezvi Jesu a nga khatalisa zvona hi vanhu va nyalidede lava va nga lava ku gondza kakwe. A ku maha lezvo zvi nga ku vhuna ku wona lisima u nga nalo mahlweni ka Jehovha.

5. Tlhamusela ciyimo ca wasati wa le Galileya loyi Jesu a nga kumana naye.

⁵ Jesu a nga gondzisangi vanhu ntsena hi mitlawa, kanilezvi i tlhelile a va khatalela hi mun’we mun’we. Hi cikombiso, na a chumayela le Galileya, Jesu i kumene ni wasati a nga xaniseka hi ku huma nkhata hi ndlela yo kala kutoloveleka hi cipimo ca 12 wa malembe. (Mar. 5:25) Kota lezvi a mababyi yakwe ma nga mu maha ava wo kala kuhlazveka, ni wihi a nga mu henya i wa woniwa na a nga hlazvekangi. Hikwalaho, i wa nga faneli ku ti tlhanganisa ni van’wani, lezvi kuzvilava zvi nga mu vangela ciwundza. Ahandle ka lezvo, i wa nga faneli kuya mibuzweni kutani sinagogeni lomu ku nga hi ni van’wani. (Lev. 15:19, 25) Kunene, a wasati loyi i wa xaniseka nguvhu hi tlhelo ga miri ni ga ku tizwa. — Mar. 5:26.

6. A wasati loyi a nga huma nkhata i hanyisisilwe kuyini?

⁶ A wasati loyi a nga kari a xaniseka nguvhu i wa lava ku Jesu a mu hanyisa. Kanilezvi a nga mu kombelangi hi kukongoma. Hikuyini? Kuzvilava i wawa tingana ni ku tizwa a nga vhuni nchumu hi kota ya ciyimo cakwe. Kutani i wa chava ku Jesu i ta mu sapita hi kota ya lezvi a ngaya lomu vanhwini na a nga hlazvekangi. Hikwalaho, i no henya ntsena a nguwu yakwe, na a tiyiseka ku hi ku maha lezvo basi i ta hanya. (Mar. 5:27, 28) I no chachazelwa hi kota ya kukholwa kakwe; a hanyisiwa! Hi kulandzela, Jesu i no wutisa ku hi mani a nga mu henya, a se ti wulela lezvi a nga mahile. Makunu Jesu i mu khomisile kuyini?

7. Jesu i mu khomisile kuyini a wasati loyi a nga karatekile? (Marku 5:34)

⁷ Jesu i no khoma wasati loye hi wunene ni cichavo. I wonile ku i wa “kari a chava ni ku rurumela”. (Mar. 5:33) Makunu na a tiva lezvi a nga ti zwisa zvona, Jesu i no mu byela magezu yo tiyisa. I tlhelile a mu vitana ku “n’wananga”, ku nga gezu ga ku gi wa nga kombisi cichavo basi kanilezvi gi wa tlhela gi kombisa wunene ni lirandzo. (Lera Marku 5:34.) A tlhamuselo wa cigondzo ka gezu lego, hi ciPutukezi, wu ngalo: “A khati legi hi gona goce lomu ka Bhibhiliya, ku wuliwako ku Jesu i byelile wasati hi kukongoma aku ‘n’wananga’. Kuzvilava i tirisile a gezu lego ka ciyimo leci hi ku wona ku a wasati loye i wo ‘rurumela’.” Hi nga alakanyela lezvi a wasati loye a nga ti zwisa zvona! Phela loku Jesu i wa nga mu tiyisangi, na a sukile hi lahaya na a hanyile kanilezvi a livhalo na liba hi ku tizwa nandzu. Kanilezvi, Jesu i no mu vhuna ku ti wonisa lezvi hakunene a nga hi zvona — zva ku i wa hi nhanyana wa lisima wa Papayi wa lirandzo wa le tilweni.

8. Zvikarato muni lezvi a makabye wo kari wa le Brazil a yimiseneko nazvo?

⁸ Inyamutlha konawu, a malandza yo kari ya Jehovha ma xanisiwa hi mababyi ma khumbako kutizwa ka wona. Maria,a a nga phayona ga cikhati contlhe le Brazil, i pswalilwe na a nga hi na minenge ni woko ga cibhabha. I tlhamusela lezvi: “Ndzi wa hlekiwa nguvhu cikoleni hi kota ya wulima ga mina. Va wa patsile ni ku ndzi chula vito. Hambu maxaka ya mina ma wa ndzi khoma hi ndlela ya ku ndzi tizwa na ndzi nga vhuni nchumu.”

9. Cini ci vhunileko Maria a ku wona ku wa lisima ka Jehovha?

⁹ Cini ci nga vhuna Maria? Laha a nga maha Kustumunyu wa Jehovha, a maKristu-kuloni ma no mu chavelela ma tlhela ma mu vhuna ku ti wonisa lezvi Jehovha a mu wonisako zvona. Maria i wula lezvi: “A mapajina ya kadherno wa mina wa manota a ma eneli kasi ku tsala mavito ya vontlhe lava va nga ndzi vhuna! Ndzi bonga Jehovha hi mbilu ya mina yontlhe hi kota ya lezvi a ndzi nyikileko a ngango wa wunene wa moya.” A vamakabye va vhunile Maria a ku tiyiseka a ku wa lisima mahlweni ka Nungungulu.

10. Zvikarato muni zvi nga xanisa Mariya Magdhala? (Wona ni mifota.)

¹⁰ Wona lezvi Jesu a nga mu vhunisa zvona a wasati mun’wani wa ku hi Mariya Magdhala. A wasati loyi i wa hi ni 7 wa madhimoni! (Luka 8:2) Lezvi a nga hi ni madhimoni kuzvilava i wa wula ni ku maha zvilo zvo kala ku toloveleka, hikwalaho, a vanhu va wa fambela kule naye. Ka malembe yo tala wutomini gakwe, kuzvilava i wa tizwa na a chepetiwa na a nga vhikelekangi ne na a nga hi na wa ku mu vhuna. Zvi wonekisa ku khwatsi Jesu i no hlongola madhimoni lawa ma nga mu xanisa, a gumesa a maha mupizani wakwe. Hi yini ndlela yin’wani leyi Jesu a nga mu vhuna hi yona Mariya Magdhala a ku zwisisa ku i wa hi wa lisima ka Nungungulu?

11. Jesu i mu kombisile kuyini Mariya Magdhala lezvaku i wa hi wa lisima ka Nungungulu? (Wona ni mifota.)

¹¹ Jesu i no mu nyika thomo go hlawuleka Mariya Magdhala, ga ku a fambafamba naye a cikhati leci a nga chumayela.b Hi kota ya lezvo, i no simama ku vhuneka hi ku muzwa na a gondzisa van’wani. Jesu kambe i no woneka kakwe ka siku legi a nga vhuxiwa hi gona. Ive mun’we wa vapizani vo ranga lava Jesu a nga wulawula navo ka siku lego. Ahandle ka lezvo, Jesu i no mu nyika ntiro wa ku byela vapostoli vakwe lezvaku i vhuxilwe hi ka vafileko. Hi nga wona a zvikombiso lezvo zvo tsakisa zvi kombako ku hakunene i wa hi wa lisima ka Jehovha! — Joh. 20:11-18.

12. Tlhamusela ku hikuyini a mawundlelwa ya Lídia ma nga mu maha a tizwa na a nga randziwi.

¹² A ku fana na Mariya Magdhala, a votala nyamutlha va ti wona na va nga randziwi hi munhu. A makabye wo kari wa le Espanha, wa ku hi Lídia i wula lezvaku na a nga se pswaliwa a mamani wakwe i wa lava ku bhoxa nyimba yakwe. Lídia i alakanya ku hambu ka cikhati leci a nga hi n’wanana nguvhu a mamani wakwe i wa mu chepeta a tlhela a mu byela magezu yo tlhava. I wula lezvi: “Leci ndzi nga ci lava nguvhu wutomini ku wa hi ku tsakelwa ni ku randziwa hi van’wani. Ndzi wa chava ku ndzi nga ta tshuka ndzi randziwa, hakuva mamani i wa ndzi tiyisekisa ku a ndzi sizi nchumu.”

13. Zvini zvi vhunileko Lídia a ku wona ku wa lisima mahlweni ka Jehovha?

¹³ Andzhako ka loku Lídia a gondzile lisine, a mukhongelo, ni cigondzo cakwe wutsumbu, ni magezu yo tiyisa ya maKristu-kuloni ni mitiro ya wona zvi mu vhunile ku zwisisa ku wa lisima mahlweni ka Jehovha. I wula lezvi: “A nuna wa mina i tolovela ku ndzi byela ku wa ndzi randza nguvhu. I tshamela ku ndzi alakanyisa matshamela ya mina ya manene. A vanghana va mina va ku ndzi randza vonawu va maha zvezvo.” Wa alakanya wokari a lavako ku vhuniwa ku zwisisa a ku wa lisima mahlweni ka Jehovha?

HI NGA TI WONISA KUYINI HI NDLELA LEYI JEHOVHA A HI WONAKO HI YONA?

14. 1 Samuweli 16:7 a nga hi vhunisa kuyini ku ti wona hi ndlela leyi Jehovha a va wonako hi yona vanhu? (Wona kwadru: “Hikuyini Jehovha a va nyikako lisima vanhu vakwe?”)

¹⁴ Alakanya ku Jehovha a nga ku wonisi lezvi a tiko gi ku wonisako zvona. (Lera 1 Samuweli 16:7.) Jehovha a nga ku nyiki lisima hi kuya hi lezvi u nga tshamisa zvona hi lahandle, ciyimo ca wena ca timali kutani ku u gondzile nguvhu. (Isa. 55:8, 9) Hikwalaho, wutshan’wini ga ku peza lisima la wena na u ti seketela ka mawonela ya tiko, hlola a lisima la wena hi kuya hi milayo ya Jehovha. U nga lera matimu ya Bhibhiliya ma kombako ku Jehovha i wa ma nyika lisima a malandza yakwe lawa ka zvikhati zvo kari ma nga kanakana ku ya lisima, yo kota Elija, na Nawomi, na Hana. Kuzvilava u nga tlhela u tsala a matshango ya wena wutsumbu ma kombako ku hakunene Jehovha wa ku randza niku wa ku nyika lisima. U nga tlhela u lera mahungu ma wulawulako hi lezvi hi faneleko ku ti wonisa zvona lomu ka mabhuku ya hina.c

15. Hikuyini Jehovha a nga wona Dhaniyeli kota munhu “wa lisima nguvhu”? (Dhaniyeli 9:23)

¹⁵ Tiyiseka ku a kutsumbeka ka wena ku maha lezvaku uva wa lisima mahlweni ka Jehovha. Ka cikhati co kari, kuzvilava na a hi kwalomo ka 90 wa malembe, muphrofeti Dhaniyeli i ti zwile na a “mbhelile ntamu” ni kuva ni gome. (Dhan. 9:20, 21) Jehovha i mu tiyisisile kuyini? I no rumela ngilozi Gabriyeli a ya alakanyisa Dhaniyeli lezvaku i wa hi “wa lisima nguvhu” niku a mikhongelo yakwe yi zwilwe. (Lera Dhaniyeli 9:23.) Cini ci nga kari ci maha ku Dhaniyeli ava wa lisima nguvhu ka Nungungulu? Hi lezvaku Dhaniyeli i wa randza kululama niku i wa tsumbekile. (Ezek. 14:14) Jehovha i mahile ku a matimu lawo ma tsaliwa lomu ka Mhaka yakwe kasi ma hi chavelela. (Rom. 15:4) Jehovha kambe wa ingisela a mikhongelo ya wena niku wa ku nyika lisima hi lezvi u randzako kululama u tlhela u mu tirela hi kutsumbeka. — Mika 6:8, tinota; Mah. 6:10.

16. Cini ci nga ku vhunako ku wona Jehovha kota Papayi wa lirandzo?

¹⁶ Wona Jehovha kota Papayi wa lirandzo. Jehovha i lava ku ku vhuna, na ku nga hi ku kuma zva ku ku komamisa hi zvona. (Lis. 130:3; Mat. 7:11; Luka 12:6, 7) A ku ehleketa hi mhaka leyi zvi vhunile votala va nga kari va ti wona na va nga vhuni nchumu. Hi cikombiso, wona tshango ga makabye wo kari wa le Espanha wa ku hi Michelle, loyi andzhako ka malembe yo tala na a tshamela ku bhongelwa ni ku byeliwa magezu yo tlhava hi nuna wakwe, a nga sangula ku ti wona na a nyenyiwa ni ku tizwa na a nga vhuni nchumu. I wula lezvi: “Khati ni khati ndzi ti zwako na ndzi nga vhuni nchumu, ndzi zama ku alakanyela Jehovha na a ndzi tlakulile a ndzi kombisa lirandzo ni ku ndzi vhikela.” (Lis. 28:9) Lauren, a makabye wo kari wa le Djoni, i alakanya lezvi: “Loku Jehovha a ndzi kokele kakwe hi wunene hi tingoti ta lirandzo, a ndzi vhuna ku simama kusuhani kakwe a malembe wontlhe lawa a tlhela a ndzi tirisa kasi ku gondzisa van’wani, lezvo zvi komba ku hakunene i ndzi wona ndzi hi wa lisima kakwe.” — Hos. 11:4.

17. Cini ci nga ku tiyisekisako lezvaku Jehovha wa ku tsakela? (Lisimu 5:12) (Wona ni mufota.)

¹⁷ Tiyiseka ku Jehovha wa ku tsakela. (Lera Lisimu 5:12.) Dhadhidha i fananisile ku tsakelwa hi Jehovha ni “citlhangu ca hombe” leci ci vhikelako valulamileko. A ku tiva ku Jehovha wa ku tsakela ni ku ku seketela zvi nga ku vhikela ka maalakanyo ya ku tizwa na u nga vhuni nchumu. U nga zvi tivisa kuyini ku Jehovha wa ku tsakela? Kota lezvi hi zvi wonileko, Jehovha i ku tiyisekisa hi ku tirisa Mhaka yakwe. Ahandle ka lezvo, i tirisa madhota, ni vamakabye, ni van’wani kasi ku ku alakanyisa lezvaku u wa lisima mahlweni kakwe. Zvini u faneleko ku maha loku a va’wani va ku byela magezu yo tiyisa?

18. Hikuyini u faneleko ku vhumela ku dzundziwa?

¹⁸ A cikhati leci lava va ku tivako khwatsi va tlhela va ku randza va ku dzundzako na zvi huma mbilwini, u nga alakanyi ku vo ku fayelisela. Alakanya ku kuzvilava hi Jehovha a va tirisako kasi ku ku vhuna ku wona lezvaku u wa lisima kakwe. Michelle, loyi a kumbukilweko le hehla, i ngalo: “Hi kutsongwani-kutsongwani ndziya ndzi gondza ku vhumela hi mbilu yontlhe a magezu ya manene lawa a van’wani va ndzi byelako. Ta wuya, kanilezvi ndza zvi tiva ku hi zvalezvi Jehovha a lavako ku ndzi maha.” A madhota wonawu ma kari ma vhuna Michelle hi wunene a ku wona ku Jehovha wa mu randza. Zvezvi i phayona niku i vhunetela Bheteli na a hi kaya.

19. Hikuyini u nga tiyisekako lezvaku u wa lisima mahlweni ka Nungungulu?

¹⁹ Hi wunene, Jesu i hi alakanyisa ku hi va lisima nguvhu ka Papayi wa hina wa le tilweni. (Luka 12:24) Hikwalaho, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i hi wona hi hi va lisima. Ngha hi nga tshuki hi zvi rivala lezvo! A hi simameni ku ti karatela ku vhuna van’wani a ku wona lezvaku va lisima nguvhu mahlweni ka Nungungulu!