Yena A Yendle Swilo Hi Ndlela Ya Wutlharhi

1-3. a) Hi mhaka muni ndjangu wa Abigayili a wu li nghozini? b) I mpsini leswi hi nga ta swi djondza hi wansati lweyi wa ku tlhariha?

LOKO Abigayili a txuvuka mun’we wa vatirhi, a vone swaku a a chava hintamu. Phela a a karhatekile swinene. Funtshi a a ni swivangelo swaku a chava hikusa a ku ni nghozi leyi a yi li ku teni. Hi nkama wolowuyani, kolomu ka 400 wa masonchwa a ma li ku teni, naswona a ma tinyimisele ku ta dlaya vavanuna hinkwavu va kaya ka Nabali lweyi a a li nuna wa Abigayili. Hi mhaka muni?

² Hinkwaswu swi sungule na Nabali. Nabali a a tolovele ku yendla swilo hi ndlela ya mona ni ya wuphunta. Kambe swoswi a a tlhontlhe timimpfi! Hikusa wanuna lweyi a nga mu rhuketela, a a li murhangeli wa masonchwa lawa a ma trenariwe kahle. Se mutirhi mun’wani wa Nabali lweyi swi nga ha yendlekaka a a li mulusi, a a tsutsumile a ya ka Abigayili na a tiyiseka swaku a ta yendla xanchumu swaku a va ponisa. Kambe i mpsini leswi wansati mun’we a a ta swi yendla swaku a va ponisa ka masonchwa ya manyingi?

³ Ku sungula a hi rhangeni hi ku mu tiva ku yampsa wansati lweyi wa ku tlhariha. Kasi a a li mani Abigayili? Swi yendlekise ku yini swaku va va ka xiyimu lexi xa ku karhata? Naswona hi nga djondza yini ka xikombiso xa yena xa lipfumelo?

“A A Tlharihile A Tlhela A Saseka”

4. Nabali a a li munhu wa ku tshamisa ku yini?

⁴ Abigayili na Nabali a va nga fanelani. Phela Abigayili a a li wansati wamunene kambe Nabali a a li wanuna wa ku biha swinene. Leswi a a ganyile Nabali a a tivona na a li wa lisima hintamu. Kambe van’wani a va mu vonisa ku yini? Ka Bibele swi nga yendleka ku nga na munhu mun’wani lweyi a tlhamuseliwaka hi ndlela ya ku biha swinene ku fana na Nabali. Vito la yena li vula swaku “Xiphunta.” A hi swi tivi swaku vito leli, a chuliwe hi vapsali va yena nkama a nga psaliwa kumbe a game a nyikiwa lona hi ku famba ka nkama. Kambe leswi hi swi tivaka hi swaku leswi a a swi yendla a swi fambisana kahle ni vito leli a nga nyikiwa lona, hikusa Nabali “a a karhata a tlhela a va ni mahanyelo ya ku biha.” Vanhu a va nga mu rhandzi funtshi a va mu chava hikusa a a nga lavi ku twa munhu naswona a a li xidakwa. 1 Sa. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. a) Hi lini wumunhu la Abigayili leli li ku tsakisaka hintamu? b) I mpsini leswi swi nga ha va swi yendlile swaku Abigayili a chada ni wanuna wa xiphunta?

⁵ Abigayili a a hambanile hintamu na Nabali. A vito la yena li vula swaku “Papayi Wa Mina A Tsakile.” Phela vapapayi va vanyingi va tsaka hintamu loko n’wana wa vona wa ntombhi a xongile. Kambe papayi lweyi a nga ni wutlharhi a tsaka swinene loko a vona n’wana wa yena wa ntombhi lweyi handle ka ku xonga ntsena a tlhelaka a kombisa wumunhu lalinene. Phela minkama ya yinyingi, munhu lweyi a nga xonga hi le handle a khohlwa ku kombisa wumunhu la ku fana ni wutlharhi, ku tiya nhlana ni ku va ni lipfumelo. Kambe Abigayili a a nga tshamisanga xileswo. Bibele li vulavula kahle hi wutlharhi ni ku saseka ka yena. Lerha 1 Samuwele 25:3.

⁶ Swi nga yendleka vanhu van’wani va tivutisa swaku hi mhaka muni ntombhi ya ku tlhariha yi chade ni wanuna wa xiphunta. Khumbuka swaku ka minkama ya Bibele hi ntolovelo vapsali hi vona a va lavela vana va vona munhu lweyi a va ta chada na yena. Funtshi hambiloko vapsali ku nga li vona va nga mu lavela munhu wa ku chada na yena n’wana wa vona, kambe mavonelo ya vapsali hi wona a ma li ya lisima hintamu ka mhaka leyi. Swi nga yendleka vapsali va Abigayili va mu lavele Nabali kumbe va pfumelele swaku a chada na yena hileswi a a ganyile a tlhela a va ni ndhuma. Swi nga yendleka va sindziseke ku pfumelelana na swona hileswi a va li swisiwana. Ku nga na mhaka swaku swi yendlekise ku yini, kambe a male ya Nabali a yi mu pfunanga swaku a va nuna wamunene.

7. a) Vapsali va nga yendla yini swaku vana va vona va va ni mavonelo yamanene hi muchadu? b) I mpsini leswi Abigayili a a tinyimisele ku swi yendla ka wukati la yena?

⁷ Vapsali lava nga ni wutlharhi va djondzisa vana va vona swaku va va ni mavonelo yamanene hi muchadu. Phela a va va sindzisi ku chada ni munhu hi mhaka ya leswi a nga ganya ntsena; kumbe va sungula ku namorara na va ha li vatsongo kumbe na va nga se swi lunghekela ku chada. (1 Ko. 7:36) Kambe ka Abigayili a mati se a ma dibekile! Hambileswo a a tinyimisele ku yendla hinkwaswu swaku wukati la yena na Nabali li famba hi ndlela yayinene hambileswi a a li ka xiyimu xa ku karhata swinene.

“Yena A Va Rhuketelile”

8. I mani lweyi Nabali a nga mu rhuketela, naswona leswo a swi swi kombisisa ku yini swaku yena a phuntile?

⁸ Nabali a a yendle swaku xiyimu xa Abigayili xi ya xi karhata. Yena a a rhuketele Davhida mutirheli wa Xikwembu, lweyi muprofeta Samuwele a nga rhumiwa hi Yehovha swaku a mu langa swaku a va hosi a pfaleta Sawulo. (1 Sa. 16:1, 2, 11-13) Davhida a a baleka Sawulo lweyi a a li ni wukwele naswona a nga ha lava ni ku mu dlaya. Hi nkama wolowo, Davhida a a tshama mananga ni 600 wa masonchwa ya yena ya ku tshembeka.

9, 10. a) Hi swini swiyimu leswi Davhida ni vavanuna va yena a va fanele va lwisana na swona leswaku va tihanyisa? b) Hi mhaka muni Nabali a a fanele a mu khensa Davhida ni masonchwa ya yena? (Vona ni ntlhamuselo ya paragrafu 10.)

⁹ Nabali a a tshama Mawoni. Kambe a a tirha Karmelia naswona swi nga yendleka a a li ni masimu koseniyani. A madoropa lawa a ma kumeka xikarhi ka tintshava leti a ti tale hi byanyi la kahle swaku tinyempfu ti hlayiseka ku patsa ni 3.000 wa tinyempfu leti Nabali a a li na tona. Kambe tindhawu tin’wani kusuhi ni madoropa lawa, a ku li mananga. Ka tlhelo la sul a ku li ni mananga ya Parani, ka tlhelo la wuxeni a ku ni ndlela leyi a yi ya ka Lwandle la Munyu. Naswona ka tindhawu leti a swi nga koteki swaku ku tshama vanhu hikusa a ku tale hi minkova ni mimhakwa. Phela ku hanya ka tindhawu ta ku tshamisa xileswi a swi nga vevuki ka Davhida ni masonchwa ya yena hikusa a va kumana ni swikarhatu. A swi lava va hlota swaku va ta kuma swakudla. Funtshi a va talisa ku kumana ni vatirhi va Nabali na va lusa tinyempfu.

¹⁰ Masonchwa ya Davhida ma va khomise ku yini vatirhi va Nabali? Phela a swi ta va swi vevukile kuva va khoma tinyempfu tin’wani va ti dlela tona. Kambe a va swi mahanga leswo. A masonchwa ya Davhida a ma fana ni mimuru leyi a yi vhikela tinyempfu ni vatirhi va Nabali. (Lerha 1 Samuwele 25:15, 16.) Phela a tinyempfu ni valusi va tona a va kumana ni tinghozi ta tinyingi, hikusa a swiharhi leswi dlaka swifuyu a swi li swinyingi hintamu. Naswona lomu a va lusela kona a ku li kusuhi hintamu ni lomu tiko la Israyele a li gamela kona, se a swi tolovelekile swaku va hlaseliwa hi vayivi kumbe vanhu lava va teketelaka swilo swa van’wani lava a va ta hi ka matiko man’wani.b

11, 12. a) Davhida a swi kombisise ku yini swaku a a tiveka hansi a tlhela a va ni xihlonipho nkama lowu a nga yendla xikombelo ka Nabali? b) Hi mhaka muni ndlela leyi Nabali a nga hlamula hi yona a yi hoxile?

¹¹ Phela a swi ta mu karhatela hintamu Davhida ku kuma swakudla swa ku yenela swaku a nyika vavanuna hinkwavu lava a a li na vona amananga. Hi mhaka leyo, Davhida a rhume 10 wa vavanuna swaku va ya ka Nabali va ya kombela ku pfuniwa. Davhida a lange nkama wa kahle wa ku yendla leswo hikusa a ku li nkama wa fexta, lowu a ku tsemetiwa mavoya ya tinyempfu. Se a swi tolovelekile swaku vanhu va nyikana swakudla kumbe swilo swin’wani. Davhida a tlhele a langa marito ya kahle swaku a vulavula na Nabali. Phela a lange marito ya xihlonipho naswona swi nga yendleka a a khumbuka swaku Nabali a a li mukulu hintamu ka yena. Se Nabali a yendle yini? 1 Sa. 25:5-8.

¹² Ku hambana ni ku va pfuna, Nabali a kwate hintamu. Mutirhi wa Nabali loko a vulavula na Abigayili a vule leswi: “Yena [Nabali] a va rhuketelile.” Phela Nabali a sungule ku khulumela hi mhaka ya pawu, mati ni nyama leswi a swi kombeliwe hi Davhida. Yena a rhuketele Davhida, leswi a swi kombisa swaku a a mu vonela hansi hikusa a mu fanise ni mutirhi lweyi a nga baleka patrao wa yena. Phela ndlela leyi Nabali a a mu vona hi yona Davhida, swi nga yendleka a yi fana ni ndlela leyi Sawulo lweyi a nyenya Davhida a a mu vona hi yona. Nabali na Sawulo a va nga pimisi ku fana na Yehovha lweyi a a mu rhandza Davhida. Naswona a a mu vona tanihi hosi leyi a yi ta landzela aIsrayele ku nga li ku fana ni mutirhi lweyi a delelaka. 1 Sa. 25:10, 11, 14.

13. a) Nkama Davhida a nga twa nhlamulu ya Nabali a yendle yini? b) Buku la Yakobe 1:20 li hi djondzisa yini hi leswi Davhida a nga titwisa swona?

¹³ Nkama masonchwa ma nga vuya ni nhlamulu, Davhida a kwate hintamu. A gama a byela masonchwa ya yena a ku: “Mun’wani ni mun’wani a a teki xipada xa yena!” Davhida a teke 400 wa masonchwa ya yena swaku va ya ku lweni. Phela a a lava ku dlaya vavanuna hinkwavu va kaya ka Nabali. (1 Sa. 25:12, 13, 21, 22) A swi twisiseka kuva Davhida a kwate hintamu, kambe leswi a a lava ku swi yendla a swi bihile. Phela Bibele li li: “Loko munhu a kwata a nga yendli leswi fambisanaka ni ku lulama ka Xikwembu.” (Yak. 1:20) Kambe i mpsini leswi Abigayili a a ta swi yendla swaku a ponisa Nabali ni vatirhi va yena ka nghozi leyi a yi li ku teni?

“A Ku Katekisiwe Ku Tlhariha Ka Wena”

14. a) Abigayili a zamise ku yini ku yendla xanchumu leswaku a ponisa nuna wa yena Nabali? b) Ku va Nabali na Abigayili va nga fani swi hi djondzisa yini? (Vona ni ntlhamuselo.)

¹⁴ Se hi mu vonile Abigayili na a yendla xanchumu swaku a ponisa nuna wa yena. Ku hambana na Nabali, Abigayili a a tinyimisele ku yingisa. Djaha lin’wani leli a li li mutirhi loko li vulavula hi Nabali li vule leswi: “Yena [Nabali] i xiphunta naswona a nga lavi ku twa nchumu.”c (1 Sa. 25:17) Phela leswi Nabali a a tivona na a li wa lisima hintamu, a a nga lavi ku twa munhu. Ninamuntlha swi tolovelekile kuva vanhu va tibyela ku fana na Nabali. Kambe djaha leliyani a li swi tiva swaku Abigayili a a nga fani ni nuna wa yena, hi leswo swi nga li yendla li yisa mhaka leyi ya ku karhata ka yena.

15, 16. a) Abigayili a swi kombisise ku yini swaku a a li nsati wamunene wa ku fana ni lweyi ku vulavuliwaka hi yena ka Swivuriso? b) Hi mhaka muni hi nga vulaka swaku leswi Abigayili a nga swi yendla, a swi nga kombisi swaku a a nga mu hloniphi nuna wa yena tanihi hi nhloko ya ndjangu?

¹⁵ Abigayili a nga ha hlweliselanga. A mhaka yi kombisa swaku a yo vhela a swi yendla hi ku “hantlisa”. Ka mhaka leyi, loko ku vulavuliwa hi Abigayili ku tirhisiwa rito leli nge “ku hantlisa” 4 wa makhambi. Abigayili a lunghiselele prezenti la lisima hintamu swaku a ya nyika Davhida ni vavanuna va yena. A a lunghiselele pawu, vhinyu, nyama ya nyempfu, mbhacha ni mabolu. Swa tikomba swaku Abigayili a a swi tiva kahle swilo leswi a a li na swona, naswona a a wu hlayisa kahle munti wa yena. Phela a a fana ni wansati lweyi ku nga gama ku vulavuliwa hi yena ka buku la Swivuriso. (Swiv. 31:10-31) Yena a rhume vatirhi va yena swaku va rhanga va famba ni minchumu leyi a va li na yona. Se yena a va landze hi ndzhaku, “kambe a nga mu byelanga nchumu nuna wa yena Nabali.” — 1 Sa. 25:18, 19.

¹⁶ Ku nga va swaku leswi Abigayili a nga swi yendla, a swi kombisa swaku a a nga mu hloniphi nuna wa yena tanihi nhloko ya ndjangu? Ihim, a swi yanga lomo; khumbuka swaku Nabali a a rhuketele mutotiwa wa Yehovha. Se leswo a swi ta yendla swaku vanhu va vanyingi hintamu va ku kala va nga nandzu va dlayiwa. Ku nga va swaku loko Abigayili a a nga yendlanga nchumu, a a ta va ni nandzu ku fana ni nuna wa yena? Ka mhaka leyi Abigayili a a fanele a rhangisa ku tiveka hansi ka Xikwembu ku tlula ka nuna wa yena.

17, 18. a) Abigayili a yendle yini nkama a nga kumana na Davhida? b) Hi mhaka muni marito ya Abigayili ma pfunile?

¹⁷ Na ku nga hundzanga nkama wa wunyingi Abigayili a kumane na Davhida ni masonchwa ya yena. Ni kola hi ku kahlula a xikile hi ka mbongolo a khizama phambheni ka Davhida. (1 Sa. 25:20, 23) A gama byela Davhida leswi a a titwisa xiswona. A kombela hi mbilu hinkwayu swaku Davhida a mu komba timpsalu nuna wa yena ni vatirhi va yena. Hi mhaka muni leswi Abigayili a nga swi vula swi pfunile?

¹⁸ Nkama Abigayili a nga khuluma na Davhida, a rhwale nandzu wa Nabali a tlhela a kombela ku rivaleliwa. Phela a pfumelile swaku leswi nuna wa yena a nga swi yendla a a li wuphunta, funtshi a swi fambisana kahle ni vito la yena. Swi nga yendleka a tlhele a byela Davhida swaku a swi nga sizi nchumu ku khatisa munhu wa ku fana na Nabali. Abigayili a kombise swaku a a swi tshemba swaku Davhida a a langiwile hi Yehovha hikusa a vule swaku Davhida ‘a a lwa tinyimpi ta Yehovha’. A tlhele a kombisa swaku a a swi tshemba leswi Yehovha a a swi tshembisile swaku Davhida a a ta va hosi, hikusa a te: “Yehovha . . . a [ta] ku veka swaku u va murhangeli wa Israyele.” Funtshi a tlhele a kombela Davhida swaku a nga yendli nchumu lexi a a ta gama a ‘tisola hi xona ka mbilu ya yena.’ Swi nga yendleka a a lava ku vula swaku a nga yendli nchumu lexi a xi ta mu yendla a biwa hi lipfalu. (Lerha 1 Samuwele 25:24-31.) Phela marito ya Abigayili a ma li manene naswona a ma khumba mbilu!

19. Davhida a yendle yini nkama a nga twa marito ya Abigayili naswona hi mhaka muni a mu khensile?

¹⁹ Davhida a yendle yini? Yena a pfumelile a prezenti leli a nga nyikiwa lona hi Abigayili naswona a te: “A ku dzunisiwe Yehovha Xikwembu xa Israyele lweyi a nga ku rhuma namuntlha swaku u ta tlhangana na mina! Naswona a ku katekisiwe ku tlhariha ka wena! Ni navela swaku u katekisiwa hileswi namuntlha u nga yendla swaku ni nga vi ni nandzu wa ngati ni leswaku ni nga tirhisi mavoko ya mina swaku ni hakelisa.” Davhida a khense Abigayili, hileswi a kalaka a nga chavanga ku ya vulavula na yena. Naswona Davhida a vule swaku Abigayili a a mu sivelile swaku a nga vi ni nandzu wa ngati. Davhida a te: “Muka hi ku rhula,” naswona hi ku tiveka hansi a tlhele a ku: “Ni ta yendla leswi u nga swi kombela.” 1 Sa. 25:32-35.

“Hi Mina Lweyi Mutirhi Wa Wena”

20, 21. a) Hi mhaka muni swi hlamalisa leswi Abigayili a a tinyimisele ku tlhelela ka nuna wa yena? b) Abigayili a swi kombisise ku yini swaku a a nga chavi nchumu naswona a a tlharihile hi ku langa nkama wawunene wa ku vulavula na Nabali?

²⁰ Nkama Abigayili na a muka kaya, ha tiyiseka swaku a pimise kahle hi mabulu lawa a nga va na wona na Davhida; A swi vonile swaku Davhida a a hambanile swinene ni nuna wa yena, hikusa Davhida a a li wanuna wa ku tshembeka naswona a a li ni timpsalu kuve nuna wa yena a a li ni mona funtshi a a nga lavi ku twa munhu. Kambe a a nga tshameli ku pimisa hi leswo hikusa Bibele li li: “Abigayili a game a tlhela a ya ka Nabali.” Phela a a tinyimisele ku yendla hinkwaswu swaku a ya hetisisa ntirho wa yena tanihi nsati wa Nabali. Abigayili a a fanele a byela Nabali hinkwaswu leswi a a swi yendlile hikusa Nabali a a li nhloko ya ndjangu. Naswona a a fanele a hantla a mu byela hikusa loko Nabali a wo swi tiva hi munhu mun’wani a swi ta mu danisa. Kambe a nga tekelanga ku mu byela leswi a a swi yendlile, hikusa a fike a kuma swaku Nabali a nga titivi hi ku dakwa. 1 Sa. 25:36.

²¹ Ni ka khambi leli Abigayili a kombise swaku a a nga chavi nchumu naswona a a tlharihile. Leswi Nabali a a dakwile, Abigayili a vone swi yampsa ku nyima anze lixa loko se a a ta va na a nga dakwanga swaku a vulavula na yena. Nabali a a ta va na a li kahle naswona a a ta swi twisisa leswi Abigayili a a ta mu byela swona. Kambe swi nga yendleka a swi ta mu kwatisa hintamu. Hambileswo, Abigayili a yile a ya vulavula na Nabali a mu byela hinkwaswu leswi nga yendleka. A hi kanakani swaku Abigayili a a nyimela swaku Nabali a kwata swinene kambe Nabali a yo zwee a woma ku fana ni ribye. 1 Sa. 25:37.

22. I mpsini leswi nga yendlekela Nabali, naswona hi djondza yini hi ku hluphiwa loku ku nga kona amindjangwini?

²² Kasi i mpsini leswi swi nga yendlekela Nabali? Bibele li li: “Mbilu ya Nabali yi fana ni ya munhu wa ku fa, ni muzimbha wa yena wu woma ku fana ni ribye.” Swi nga yendleka Nabali a biwe hi trombozi. Kambe a a nga fanga hikusa Bibele li hi byela swaku loko se ku hundze kolomuyani ka 10 wa masiku “Yehovha a yendla swaku Nabali a fa.” (1 Sa. 25:38) Phela Abigayili a te hefu, hikusa wukati la yena a li fike magamu. Hambileswi Yehovha a kalaka a nga yendli masingita ya ku fana ni lawo, kambe mhaka leyi yi hi djondzisa swaku wa swi vona loko vanhu va hluphiwa amindjangwini funtshi hi nkama wa Yena a ta tisa wululami. Lerha Luka 8:17.

23. Hi wini nkateko wun’wani lowu Abigayili a nga wu kuma, naswona i mpsini swi kombisa swaku leswo a swi li txintxanga wumunhu la yena?

²³ Abigayili se a a chunsiwile ka wukati la yena la ku karhata, kambe a kume nkateko wun’wani. Nkama Davhida a nga tiva swaku Nabali a file, a rhumele vanhu swaku va ya teka Abigayili swaku a ta va nsati wa yena. Ka mhaka leyi Abigayili a hlamule leswi: “Hi mina lweyi mutirhi wa wena lweyi a nga ta hlambisa minenge ya vatirhi va hosi ya mina.” Swa tikomba swaku a mhaka leyi ya ku chada na Davhida, a yi li txintxanga a wumunhu la Abigayili, hikusa yena a tiye ni ku tinyikela swaku a hlambisa minenge ya vatirhi va Davhida! Ni ka khambi leli, Abigayili a yendle swilo hi ku hantlisa swaku a ta kumana na Davhida. 1 Sa. 25:39-42.

24. Hi swini swikarhatu leswi Abigayili a a kumana na swona, kambe nuna wa yena Davhida a a mu vonisa ku yini?

²⁴ Kambe swikarhatu a swi nga helanga ka wutomi la Abigayili. Phela ku hanya na Davhida a swi ta mu vangela swikarhatu swin’wani hikusa Davhida se a a chade na Ahinowama. Hambileswi Yehovha a a pfumelela swaku munhu a teka nsati wa ku tlula mun’we ha tiyiseka swaku leswo a swi vanga swikarhatu swa swinyingi ka vavasati va ku tshembeka va nkama lowuyani. Xin’wani hi swaku Davhida a a nga se va hosi, se swi lave va kumana ni swikarhatu swa swinyingi ka wutomi la vona nkama na va tirhela Yehovha. Kambe Abigayili a seketele Davhida wutomi la yena hinkwalu naswona hi wugamu a psale n’wana. Abigayili a swi vonile swaku Davhida a a mu nyika lisima hintamu naswona a a mu vhikela. Siku lin’wani Davhida a ponise Abigayili ka Vaamaleke lava a va mu tekile! (1 Sa. 30:1-19) Hi ku maha leswo Davhida a kombise swaku a tekelela Yehovha Xikwembu, lweyi a va nyikaka lisima a tlhela a rhandza vavasati va ku tlhariha, va ku kala va nga chavi nchumu va tlhela va tshembeka.