Lirhandzu Leli A Ni Li Na Lona Ku Sunguleni Ni Namuntlha La Ha Ni Tiyisa

KOLOMUYANI ka 1970 a ni baxare axibelhela xa Forge General, Phoenixville, aPensilvânia, Estados Unidos. Enfermeiru mun’wani a a ta, a ta ni kamba tensão loko se ku hundze 30 minutu. A ni li musonchwa naswona a ni ni 20 wa malembe funtshi a ni ni mavabyi lawa ma tlulelanaka. Enfermeiru lwiyani a a li mukulunyana ka mina naswona a a chava. Tensão la mina a li ya li xika, se ni mu vutisile ni ku: “A wu se tshama u vona munhu na a fa?” Se a ni hlamula na a chava a ku: “Nada, a ni se tshama ni mu vona.”

A swi tikomba ingaku a ni nga ha ta hanya. Kambe ku yendleke yini swaku ni za ni kumeka axibelhela. Ni ta mu byelanyana kutsongo hi ta wutomi la mina.

LESWI NI NGA YI TIVISA XISWONA NYIMPI

Ni vabyile nkama na ni tirha xibelhela ka nyimpi ya Vietname. A ni swi rhandza ku pfuna vanhu lava va vabyaka ni lava a va vavisiwile nyimpini naswona a ni lava ku va mediku lweyi a hambaka ma operação. Ni fike a Vietname hi Julho wa 1969. Loko munhu a ha ku fika a va tolovela ku mu nyika vhiki leswaku a tolovela nkama ni ku hisa ka Vietname.

Se ni sungule ku tirha ka xibelhela lexi a xi hamba ma operação aMekong aDong Tam. Hi nkamanyana wutsongo ku vuye swithandamoya swa swinyingi na swi tale hi vanhu lava a va vavisiwile nyimpini. A ni swi rhandza hintamu ku nyimela tiko naswona a ni swi rhandza hintamu ku tirha. Se ni sungule ku tirha. Vanhu lava va nga vavisiwa a va lunghiseliwa va tlhela va tekiwa hi xihantla va yisiwa ka masala ya operação ku nga makontentori ya matsongo lawa a ma ni ma ar-condicionado. A ku ni mediku lweyi a a hamba operação, a ku ni lweyi a a tlhava enexteziya, mupfunisi wa mediku ni enfermeiru naswona hinkwavu a va tirha kolomuyani ka ndhawu ya yin’we, a va yendla hinkwaswu leswi va nga swi kotaka swaku va ponisa wutomi la vanhu. Ni vone swaku a ku ni minkwama yayikulu ya ntima leyi a yi nga xixiwi ka swithandamoya. Va game va ni byela leswaku minkwama yoleyo a yi ni matlhantlha ya masonchwa lawa ma nga fa a nyimpini. Hi leswo ni nga yi tivisa xiswona nyimpi.

NI LAVETELE XIKWEMBU

Nkama na na ha li jovhem ni tshama ni twa hi ta Timboni ta Yehovha. Mamani wa mina a a djondza na vona Bibele kambe a nga zanga a tsakamisiwa. A ni swi rhandza ku yingisela loko va djondza na yena. Siku lin’wani mina ni padraxtu wa mina hi hundze hi ka Yindlo ya Wugandzeli ya Timboni ta Yehovha. Se ni mu vutisa ni ku: “I ka yini lani?” Se yena a ku: “Fambela kule ni vanhu lava!” Leswi padraxtu wa mina a ni mu rhandza ni tlhela ni mu hlonipha ni swi yingisile leswi a nga swi hlaya. Hi mhaka leyo, a na ha zanga ni bula ni Timboni ta Yehovha.

Nkama ni nga vuya hi Vietname ni swi vonile leswaku a ni xi lava Xikwembu. Swilo swa ku chavisa leswi ni nga swi vona nyimpini a swi ni vava hintamu. A swi tikomba ingaku vanhu a va nga swi twisisi leswi a swi yendleka aVietname. Ni khumbuka leswaku a ku ni vanhu lava a va terekela masonchwa ya Estados Unidos, na va vula leswaku i vadlayi va vana hi mhaka ya leswi a ku ni mahungu ya leswaku vana a va dlayisiwa ximona nyimpini.

Leswi a ni lava ku va munghanu wa Xikwembu, ni sungule ku nghena ka tikereke ta tinyingi swinene. A ni xi rhandza Xikwembu kambe leswi a ni swi vona tikerekeni a swi nga ni tsakisi. Se hi domingo wa fevereiro wa 1971 ni ye ka Yindlo ya Wugandzeli, aDelray Beach, aFlórida.

Nkama ni nga nghena ka Yindlo ya Wugandzeli a dixkursu a lo hela, se ni tshamile ni yingisela a djondzo ya Murindzi. A na ha khumbuki leswaku a ku vulavuliwa hi yini kambe ni khumbuka leswaku a ku ni swivanani leswi a swi lavetela tindzimana ka Mabibele ya swona. Leswo a swi ni hlamalisa hintamu! A no yingisela na ni txuvukisela. Nkama na ni huma ka Yindlo ya Wugandzeli makwerhu mun’wani wa kolomuyani ka 80 wa malembe a tile a ta vulavula na mina. Vito la yena a ku li Jim Gardner. A ni nyike buku leli nge: Ntiyiso Lowu Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki a gama a ku: “Ni navela leswaku u sala ni buku leli?” Se a ni byele leswaku a hi ta sungula ku djondza xikan’we Bibele hi mixo wa quinta-feira.

Hi domingo yelweyo niwusiku a swi lava swaku ni ya ntirhweni. A ni tirha banku de sokoru ka xibelhela xa Boca Raton, aFlórida, a ni nghena hi ma 21:00 wora ni huma hi mundzuku ka kona hi ma 7 wora. Leswi a ku nga na ntirho wa wunyingi niwusiku ni lerhile buku leli a va ni nyikile lona. Se enfermeira mun’wani a tile a ni tekela buku a txuvuka kapa la lona a gama a ku: “Ho lava ku nghena ka kereke leyi?” Ni mu tekele buku ni gama ni mu hlamula ni ku: “Na ha yo lerha anze xikarhi ka lona, kambe ni vona leswaku ni ta nghena ka yona!” Se a suka a famba ni gama ni lerha buku hinkwalu ka wusiku lolelo.

Hi siku la ku sungula ni nga djondza Bibele na makwerhu Jim ni mu vutisile ni ku: “I para hi djondza yini?” Se a ni hlamula a ku: “Hi ta djondza buku leli ni nga ku nyika lona.” Se ni gama ni ku: “Se ni li lerhile hinkwalu.” Makwerhu Jim a ni hlamula hi lirhandzu a ku: “A hi tlhele hi vona xikan’we kapitulu la ku sungula.” Ni hlamalisiwe hi ku vona leswaku a ku ni minchumu ya yinyingi leyi a ni nga yi twisisanga. A ni kombele leswaku ni lerha tindzimana ta tinyingi ndzeni ka Bibele la mina. Phela a ni sungule ku djondza hi Xikwembu xa ntiyiso ku nga Yehovha. Hi siku lelo, mina na makwerhu Jim hi djondze makapitulu manharhu ya buku lolelo. Ku sukela kolanu, hi ma quinta-feira a hi hamba hi djondza makapitulu manharhu. A ni swi rhandza hintamu ku djondza. Phela a ku li nkateko ka mina ku djondzisiwa hi makwerhu lweyi a a li mutotiwa naswona a nga tiva Charles T. Russell!

Loko se ku hundzenyana mavhiki ni sungule ku va muchumayeli wa mahungu ya ku tsakisa. Makwerhu Jim a ni pfunile ka swikarhatu leswi a ni kumana na swona, ku patsa ni xikarhatu xa ku chumayela mahungu ya ku tsakisa. (Min. 20:20) Ku tirha na yena swi ni pfunile leswaku ni ya ni rhandza ku chumayela. Ni swoswi ni vona ntirho wa ku chumayela na wu li wa lisima swinene. Phela a ku tirhisana ni Xikwembu a swi pimanisiwi ni nchumu! — 1 Ko. 3:9.

LIRHANDZU LELI NI NGA VA NA LONA KU SUNGULENI

Swoswi ni ta vulavula hi mhaka leyi yi ni khumbaka swinene ku nga lirhandzu leli ni nga va na lona hi Yehovha ku sunguleni. (Nhl. 2:4) Lirhandzu lolelo li ni pfune swaku ni tiyisela swilo swa ku biha leswi nga yendleka nyimpini leswi a ni swi khumbuka ku patsa ni mindzingo yin’wani. — Esa. 65:17.

Ni khumbuka mhaka ya lisima leyi nga yendleka hi 1971. Ni hlongoliwile ka yindlo leyi a ni tshama ka yona leyi a yi lumba vapsali va mina. Padraxtu wa mina a vule leswaku a a nga ta pfumela leswaku ka yindlo ya yena ku tshama Mboni ya Yehovha! Ka nkama wolowo a ni nga na male ya yinyingi. Ka xibelhela lexi a ni tirha ka xona a ni hola loko se ku hundze mavhiki mambirhi kambe a ni hetile muholo hinkwawu hi ku xava mpahla leyi a ni ta yi yambala nsin’wini swaku ni ta yambala hi ndlela leyi a ni ta tsakisa Yehovha. A ni ni swimalani kambe a swi li ka banku la Michigan, lani ni nga kulela kona. Hi mhaka leyo ni hete masiku na ni tshama ka movha wa mina. Se a ni tsema malepfu ni tlhela ni hlamba mabombeni.

Siku lin’wani na na ha tshama ka movha wa mina ni fike ka yindlo ya wugandzeli na ka ha chota mawora mambirhi leswaku ku sungula ntlhanganu wa ntirho wa nsimu. A na ha ku huma hi ntirhweni, se ni fike ni tshama ndzhaku ka Yindlo ya Wugandzeli lani a ni nga ta voniwa hi munhu. Se ni sungule ku khumbuka swilo leswi swi nga yendleka Vietname. A swo yendla ingaku no twa ku nun’hwa ka mintsumbu leyi nga psha ni tlhela ni vona vanhu lava nga dlayeteliwa. A ni twa ni tlhela vona madjaha na ma ni vutisa na ma chava ma ku: “Indjhe ni ta fa? Indjhe ni ta fa?” A ni swi tiva swaku ma ta fa kambe a ni yendla hinkwaswu leswaku ni ma tiyisa ni tlhela ni nga swi kombisi leswaku a ma ta fa. Nkama na ni tshame ndzhaku ka Yindlo ya Wugandzeli a ni swi kotanga ku tikhoma, ni rilile.

Ni khongelele ka Yehovha na ni rila. (Ps. 56:8) Ni sungule ku pimisa hi ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi. Se ni game ni pimisa leswi: Yehovha Xikwembu a ta pfuxa vanhu lava nga dlayeteliwa a nyimpini a tlhela a helisa ku vava loku mina ni vanhu van’wani hi ku twaka. A ta pfuxa madjaha lawayani a tlhela a ma nyika mukhandlu wa ku djondza ntiyiso hi yena. (Min. 24:15) Ka nkama lowuyani ni sungule ku rhandza Yehovha hi mbilu ya mina hinkwayu. Siku leli, ni li khumbuka hi ku tsaka swinene. Naswona ku sukela ka siku lolelo ni yendla hinkwaswu leswi ni nga swi kotaka leswaku ni nga luzekeliwi hi lirhandzu leli ni nga na lona hi Yehovha leli ni nga li twa ku sunguleni ngopfungopfu loko ku ni swikarhatu.

YEHOVHA I MUNENE KA MINA

Vanhu va yendla swilo swa ku biha nyimpini, na mina a ni yendla swoleswo. Kambe lexi nga ni pfuna ku ve ku pimisa hi tindzimana timbirhi leti ni ti rhandzaka ngopfu. Ya ku sungula i Nhlawutelo 12:10, 11, leyi vulaka swaku Sathana a nga hluliwi hi wufakazi leli hi li nyikelaka ntsena kambe ni hi ngati ya Xinyempfani. Ya wumbirhi i Vagalatiya 2:20. Ndzimana leyi yi ni yendla ni tiyiseka swaku Yesu a file hi mhaka ya “mina.” Ngati ya Yesu yi yendla swaku Yehovha a ni vona na ni li munhu wamunene a tlhela a ni rivalela swidjoho swa mina. Ku tiva leswo swi yendla swaku ni va ni lipfalu la ku basa ni tlhela ni yendla hinkwaswu swaku ni pfuna vanhu leswaku va djondza hi Yehovha lweyi a nga Xikwembu lexi nga ni ntwelawusiwana! — Heb. 9:14.

Loko ni khumbuka swilo leswi nga yendleka ni mu khensa hintamu Yehovha hileswi a nga tama a ni hlayisa minkama hinkwayu. Hi xikombiso, siku leli Jim a nga tsumbula leswaku a ni tshama ka movha wa mina a vulavule ni makwerhu lweyi a a lugarisa tiyindlo. Na tiyiseka swaku Yehovha a tirhise makwerhu Jim ni makwerhu lwiyani wa xisati leswaku va ni lavela ndhawu ya kahle ya ku tshama ka yona. Yehovha i munene hintamu. Hikakunene wa va hlayisa lava mu tirhelaka hi ku tshembeka.

KU TIVA KU RINGANISELA KA KU HISEKA NI KA KU VULAVULA KAHLE NI VANHU

Hi Maio wa 1971 a swi lava swaku ni ya Michigan ni ya lulamisa timhaka tin’wani. Na ni nge se famba ni hundze hi ka Yindlo ya Wugandzeli aDelray Beach aFlórida, ni tata movha wa mina hi mabuku. Na ni nge se fika xikarhi ka lomu a ni ya kona se a ni hetile mabuku. Ni chumayele hi ku hiseka swinene hi mahungu ya ku tsakisa ka tindhawu hinkwatu. Ni nghene madjele ni chumayela ni tlhela ni niyikela swipapelani ka swikoti leswi a swi li kona ka maparajem. Phela hambi namuntlha na tivutisa swaku ku yendleke yini hi vanhu lava ni nga va chumayela. — 1 Ko. 3:6, 7.

Nkama ni nga djondza ntiyiso a ni nga swi koti ku vulavula kahle ni vanhu van’wani ngopfungopfu loko ni vulavula ni maxaka ya mina. Leswi a ni mu rhandza hintamu Yehovha a ni chumayela na ni nga chavi nchumu kambe a ni nga vulavuli kahle ni vanhu van’wani. Ni va rhandza hintamu vamakwerhu ku nga John na Ron, kambe nkama ni nga va chumayela a ni nga va feleli. Se swi lave ni ya va kombela rivalelo hileswi ni nga vulavulisa xiswona na vona. Ni swoswi na ha tama ni khongela swaku va pfumela ntiyiso. Hi ku famba ka malembe Yehovha a ni pfunile, a ni pfunile leswaku ni chumayela ni ku djondzisa na ni vulavula kahle ni vanhu. — Kol. 4:6.

VANHU VAN’WANI LAVA NI VA RHANDZAKA HINTAMU

Handle ka Yehovha ku ni vanhu van’wani lava ni va rhandzaka hintamu. Munhu wawumbirhi lweyi ni mu rhandzaka hintamu i nsati wa mina Susan. Phela a ni lava wansati lweyi a a ta ni pfuna leswaku ni tama ni tirhela Yehovha. Susan a ni wunghanu lalikulu na Yehovha. Ni khumbuka siku lin’wani ni nga tshama ni mu yendzela na ha namorara. A a tshame ka vharanda la kaya ka vapsali va yena na a lerha Murindzi na a ni Bibele. Lexi xi nga ni tsakisa hintamu hi leswaku a a nga lerhi nhlokomhaka leyi a yi ta djondziwa bandleni naswona a a lerha Matsalwa hinkwawu. Ni te: ‘A wansati lweyi a ni wunghanu lalikulu na Yehovha!’ Hi chade hi Dezembro wa 1971, naswona na khensa swinene hileswi a nga ni pfuna a tlhela a ni seketela ndzeni ka malembe hinkwawu lawa. Lexi ni xi rhandza ngopfu ka yena hi leswaku a rhandza ngopfu Yehovha ku tlula mina.

Mina na Susan hi katekisiwile hi ku va ni vana vambirhi, ku nga Jesse na Paul. Nkama na va kula Yehovha a a li na vona. (1 Sam. 3:19) Leswi va nga tiyendlela xiboho hi voxe xa ku tirhela Yehovha swi yendla swaku mina na Susan hi tsaka. Va tama va tirhela Yehovha hikusa va li khumbuka lirhandzu leli va nga va na lona ku sunguleni. Ha wumbirhi ka vona va ni malembe ya ku tlula 20 na va li ka ntirho wa nkama hinkwawu naswona ni tsaka swinene hi vingi va mina ku nga Stephanie na Racquel, lava ni va vonaka na va li vana va mina. Jesse na Paul va chade ni vavasati lava va rhandzaka Xikwembu hi timbilu ta vona hinkwatu. — Efe. 6:6.

Nkama ni nga tsakamisiwa ni hete 16 wa malembe na ni tirhela aRhode Island, lani ni nga kuma vanghanu va vanyingi. Ni khumbuka vamakwerhu lava a va li madoda ya lirhandzu lava ni nga tirha na vona. Naswona ni khensa vadjikelezi lava va nga ni pfuna hintamu ka wutomi la mina. I vanyingi hintamu, a ni nge swi koti ku vula mavito ya vona lani. Swa tsakisa ku tirha ni vavanuna lava va kalaka va nga li tshikanga lirhandzu la vona leli va nga va na lona hi Yehovha ku sunguleni! Hi 1987 hi rhurhile hi ya tshama Carolina do Norte lani a ku laveka vanhu va vanyingi va ku chumayela naswona hi kume vanghanu va vanyingi vavanene.a

Hi Agosto wa 2002, mina na Susan hi rhambiwile leswaku hi ya tirhela aBetele la Patterson aEstados Unidos. A ni tirha a Departamento de Serviço, kasi Susan a a tirhela lani a ku hlampsiwa kona mpahla. A a swi rhandza ngopfu ku tirhela kolahayani! Se hi Agosto wa 2005, ni rhambiwile leswaku ni va mun’we wa Ntlawa Lowu Rhangelaka. A ni vona swi nga ni faneli ku yamukela ntirho lowu. Nsati wa mina a karhateke ngopfu hi ntirho lowu a ni ta wu yendla ni swaku a ni ta tshamela ku yendza nkama ni nkama. Phela Susan a a nga swi rhandzi ku famba hi vião kambe leswo hi swi yendla nkama ni nkama! Susan a vula swaku leswi nga mu pfuna i marito ya lirhandzu ya vasati va vamakwerhu va Ntlawa Lowu Rhangelaka naswona a vula swaku swa mu tiyisa leswaku a yendla hinkwaswu leswi a nga swi kotaka ka ntirho lowu. Phela a ni pfuna hintamu naswona na mu rhandza hi mhaka ya leswo.

Ka xikritoriyu xa mina ni tshama na ni mafoto lawa ni ma rhandzaka hintamu! Ma ni khumbukisa swilo swa ku tsakisa leswi nga yendleka ka wutomi la mina. Phela ni kume minkateko ya yinyingi hi mhaka ya leswi ni tamaka ni li khumbuka a lirhandzu leli ni nga ve na lona ku sunguleni hi Yehovha!