Hi Nga Djondza Yini Ka Masingita Ya Yesu?

SWI nga ha ku hlamalisa ku tiva swaku ka timhaka leti vulavulaka hi wutomi la Yesu nkama na a li lani misaveni, a rito leli nge “masingita” a li tirhisiwanga ka lirimi leli Bibele a li tsaliwe hi lona a kusunguleni. A rito la Xigriki leli nge (dýnamis) leli minkama yin’wani li hundzuluxeliwaka li va “masingita” hi ku kongoma li vula “matimba”. (Luka 8:46) Li nga ha tlhela li tlhamuseliwa tanihi “ku kota ku yendla nchumu” kumbe “mintirho ya matimba.” (Matewu 11:20; 25:15) Hi kuya hi wanuna mun’wani lweyi a nga djondzeka, a rito leli la Xigriki “li kombisa mintirho ya matimba leyi nga yendliwa ngopfungopfu matimba lawa ma nga tirhisiwa swaku yi yendliwa. Swoleswo swi tlhamuseliwa tanihi xikombiso xa matimba ya Xikwembu.”

Rito lin’wani la Xigriki leli nge (téras) li tolovela ku hundzuluxeliwa li va “masingita.” (Yohani 4:48; Mintirho 2:19) A rito leli, li tlhamusela ndlela leyi vanhu lava va swi vonaka va titwaka hi yona. Minkama ya yinyingi a xitshungu ni vadjondzisiwa a va “hlamala hintamu” hi ku vona mintirho ya matimba ya Yesu. — Marka 2:12; 4:41; 6:51; Luka 9:43.

A rito la wunharhu la Xigriki leli nge (semeíon) loko li vulavula hi masingita ya Yesu li vula “xikombiso”. Wanuna mun’wani lweyi a nga djondzeka, lweyi a vitaniwaka Robert Deffinbaugh a li: A rito leli “li tlhamusela leswi a rito leli nge masingita li vulaka swona.” A tlhela a ku: “A xikombiso i singita leli kombisaka ntiyiso mayelana ni Hosi ya hina Yesu Kreste.”

Indjhe I Wukanganyisi Kumbe I Matimba Ya Xikwembu?

A Bibele a li vuli swaku a masingita lawa Yesu a nga ma yendla a ku li wukanganyisi kumbe a ma yendleliwa ku tsakisa vanhu. A masingita lawa Yesu a nga ma yendla a ma kombisa “matimba yamakulu ya Xikwembu”, ku fana ni ka mhaka ya mufana lweyi Yesu a nga hlongola dimoni leli a li mu hlupha. (Luka 9:37-43) Ku nga va leswaku Xikwembu xa Matimba Hinkwawu lexi nga ni “ntamu wawukulu” xi nga swi tsandza ku yendla masingita lawa ya ku hlamalisa? (Esaya 40:26) Ha tiyiseka swaku a xi nge swi tsandzi!

Timhaka leti nga tsaliwa ka Tievhangeli ti vulavula hi kolomo ka 35 wa masingita lawa Yesu a nga ma yendla, kambe a ti hlayi swaku i mangaki masingita lawa Yesu a nga ma yendla. Hi xikombiso, ndzimana ya Matewu 14:14 yi li: “[Yesu] a vone xitshungu xaxikulu, kutani a xi twela wusiwana; se a hanyisa va ku vabya xikarhi ka xona.” A hi byeliwi swaku i vangaki lava nga hanyisiwa hi siku leli.

Mintirho yoleyo ya ku hlamalisa, a yi yelana ni leswi Yesu a nga swi vula nkama a nga te yena i n’wana wa Xikwwembu kumbe Mesiya lweyi a nga tshembisiwa. A Bibele li kombisa swaku a matimba lawa Xikwembu xi nga mu nyika, ma mu pfunile leswaku a yendla masingita. Mupostolo Pedru, a vule swaku “Yesu a a a li munhu lweyi Xikwembu xi nga mi komba yena hi ku tirhisa mintirho ya matimba ni masingita ni swikombiso leswi xi nga swi yendla xikarhi ka n’wina hi ku tirhisa yena, hi ku ya hi leswi mi swi tivaka.” (Mintirho 2:22) Ka khambi lin’wani, Pedru a tlhele a vula swaku Xikwembu xi nyike Yesu “moya wa ku kwetsima xi tlhela xi mu nyika matimba ni leswaku a fambe ka tiko hinkwalu a yendla mintirho yayinene ni ku hanyisa hinkwavu lava a va hluphiwa hi Davulosi, hikusa Xikwembu a xi li na yena.” — Mintirho 10:37, 38.

Masingita ya Yesu, a ma fambisana ni leswi a a swi djondzisa. Buku la Marka 1:21-27 li kombisa leswi vanhu va nga swi yendla nkama Yesu na a va djondzisa, ni nkama a nga yendla lin’we la masingita ya yena. Buku la Marka 1:22 li kombisa swaku vanhu ‘va hlamalile hi madjondziselo ya yena’. Naswona ndzimana 27 yi yengesela swaku va ‘hlamale’ hintamu nkama a nga hlongola dimoni. Mintirho ya matimba leyi Yesu a nga yi yendla, ni leswi a a swi djondzisa swi swi kombise kahle swaku Yesu a a li Mesiya lweyi a a tshembisiwile.

Yesu a nga byelanga vanhu ntsena swaku a a li Mesiya. Kambe masingita lawa a a ma yendla hi mhaka matimba lawa Xikwembu xi nga mu nyika, xikan’we ni leswi a a swi vula ni leswi a a swi yendla, a swi swi kombisa kahle swaku a a li Mesiya. Nkama lowu vanhu va nga vutisana swaku a wu li wini ntirho wa yena, ni swaku a a ma kuma ka mani matimba Yesu a hlamule hi ku tiyiseka a ku : “Yohani [Mutsakamisi] a byele vanhu swaku ni ta hi ka Papayi. Kambe mina ni ni wufakazi la lisima leli kombisaka swaku ni rhumiwe hi Papayi. Hi yona mhaka leyi ni yendlaka mintirho leyi Papayi a nga ni rhuma yona.” — Yohani 5:36.

Leswi Kombisaka Swaku Swilo Leswi Swi Yendlekile Hikakunene

Hi mhaka muni hi fanele hi kholwa swaku masingita lawa Yesu a nga ma yendla, ma yendlekile hikakunene? A hi voneni swilo swin’wani leswi nga ta hi pfuna.

Nkama Yesu a nga yendla mintirho ya ku hlamalisa, a nga zanga a tilavela ndhuma kumbe a lava ku voniwa. Kambe minkama hinkwayu, a a yendla hinkwaswu leswaku ku dzunisiwa Xikwembu hi masingita lawa a a ma yendla. Hi xikombiso, na a nga se hanyisa wanuna lweyi a a file matihlo, Yesu a vule swaku wanuna lweyi a a ta hanyisiwa “leswaku mintirho ya Xikwembu yi ta voneka hi yena.” — Yohani 9:1-3; 11:1-4.

Ku hambana ni lava tirhisaka masalamusi, lava tirhisaka majiya, ni lava vulaka swaku va daha hi lipfumelo, Yesu a nga zanga a tirhisa wukanganyisi kumbe ku lava ku tikombekisa ka vanhu. A a nga tirhisi swiyilayila, kumbe swilo leswi vanhu va pimisaka swaku swa kwetsima. Vona ndlela ya ku wolova leyi a nga va hanyisa hi yona vavanuna vambirhi lava a fe matihlo. Bibele li kombisa swaku hi ku susumeteliwa hi ntwelawusiwana, Yesu “a khumbe matihlo ya vona, se hi xihantla va sungula ku vona, kutani va mu landzela.” (Matewu 20:29-34) Yesu, a a nga yendli mihivahivani leswaku a tilavela ndhuma. Kambe a yendle masingita lawa na a voniwa hi vanhu, funtshi minkama yin’wani a ku ni vanhu va vanyingi lava a va mu vona. Yesu, a a nga tirhisi swilo swa ku hlawuleka leswaku a yendla masingita, ku hambana ni masingita lawa vanhu va ma yendlaka namuntlha lawa ma kalaka ma nga li ya ntiyiso. — Marka 5:24-29; Luka 7:11-15.

Minkama yin’wani, Yesu a a vulavula hi lipfumelo la lava a a va yendlela masingita. Kambe ku kala lipfumelo ka munhu a ku nga mu siveli swaku a yendla masingita. A Kapernawume aGalileya, “va mu tisele vanhu va vanyingi lava nga ni madimoni, se a ma hlongola hi rito ntsena, naswona a hanyisa hinkwavu lava a va vabya.” — Matewu 8:16.

Yesu a yendle masingita swaku a pfuna lava a va lava ku pfuniwa ku nga li ku tsakisa vanhu. (Marka 10:46-52; Luka 23:8) Yesu a nga zanga a yendla masingita swaku ku pfuneka yena. — Matewu 4:2-4; 10:8.

Se Hi Nga Ku Yini Hi Leswi Nga Tsaliwa Ka Mabuku Ya Tievhangeli?

A 4 wa mabuku ya Tievhangeli, ma vulavula hi masingita lawa Yesu a nga ma yendla. Ku nga va leswaku ku ni leswi nga hi kholwisaka swaku leswi nga tsaliwa ka mabuku ya Tievhangeli mayelana ni masingita ya Yesu swi yendlekile hikakunene? Ina, swi kona.

Hi lani se swi nga kombisiwa hi kona, Masingita ya Yesu ma yendliwe ka ku tala hi vanhu lana a ku ni timboni ta tinyingi. Mabuku ya manyingi ya Tievhangeli ma tsaliwe hi nkama lowu ku tala ka timboni toleto leti nga swi vona a ta ha hanya. Buku leli nge Os Milagres e a Ressurreição loko li vulavula hi ku tshembeka ka vatsali va mabuku ya Tievhangeli li vula leswi: “A hi swinene ku vula swaku masingita lawa ma nga tsaliwa hi vatsali va Tievhangeli a ma yendlekanga, ni swaku leswi va nga swi tsala a va yendlela ku koka vanhu swaku va nghena ka wukhongeli . . . hikusa vona a va tinyimisele ku tsala swilo leswi tshembekaka.”

Vayuda lava a va li vakaneti, a va kholwa ka matimba ya mintirho leyi nga tsaliwa ka mabuku ya Tievhangeli. Kambe vona a vo kanakana lomu matimba wolawo ma taka hi kona. (Marka 3:22-26) Hi ku famba ka nkama, vakaneti van’wani na vona a va kholwa ka masingita lawa Yesu a nga ma yendla. Kolomo ka 200 wa malembe ya ku sungula ka nguva ya hina, a ku ni swilo leswi kombisaka leswaku a mintirho ya ku hlamalisa leyi Yesu a nga yi yendla, yi yendlekile hikakunene. Se hi ni hinkwaswu leswi hi swi lavaka kuva hi kholwa leswaku a masingita hinkwawu lawa ma nga tsaliwa ka mabuku ya Tievhangeli i ntiyiso.

Wanuna Lweyi A Nga Yendla Masingita

Ku kambisisa masingita ya Yesu a swi ta va swi nga yanelanga loko a ho kambisisa ntsena swilo leswi kombisaka swaku ma yendlekile hikakunene kumbe a ma yendlekanga. Hi fanele hi kambisisa swaku lweyi a nga yendla masingita lawa i munhu wa ku tshamisa ku yini. Loko a 4 wa mabuku ya Tievhangeli ma vulavula hi mintirho ya ku hlamalisa leyi Yesu a nga yi yendla, ma kombisa leswaku Yesu a a li wanuna lweyi a a ni ntwelawusiwana, naswona a a karhateka swinene hi vanhu van’wani.

Vona leswi nga yendleka ka munhu mun’wani lweyi a a ni mavabyi ya nhlokonho. A tshinelele Yesu a mu kombela na a karhatekile a ku: “Loko u swi lava, u nga ni hanyisa.” Yesu “a mu twela wusiwana,” a tshandzavuta voko la yena a mu khumba a ku: “Na swi lava! Hanyisiwa.” Se wanuna lweyi a hanya hi nkama wolowo. (Marka 1:40-42) Yesu a kombise leswaku a ntwelawusiwana wu mu yendle a tirhisa matimba lawa Xikwembu xi nga mu nyika leswaku a yendla masingita.

Ku yendleke yini nkama Yesu a nga tlhangana ni vanhu ka doropa la Nayini na va ya ku lahleni? Jovhem leli a li file, a ku li n’wana wa wansati lweyi a a feliwe hi nuna. Yesu a “mu twele wusiwana” wansati lweyi a gama a ku: “U nga rili.” A pfuxa n’wana wa yena. — Luka 7:11-15.

Ka masingita lawa Yesu a nga ma yendla, hi djondza mhaka ya lisima ya leswaku Yesu ‘a a twelana wusiwana’. Naswona, a a yendla xan’wanchumu leswaku a pfuna vanhu. Phela masingita lawa Yesu a nga ma yendla a ku nga li switoriya. A buku la Vaheberu 13:8 li li: “Yesu Kreste wa ha li yena wa tolo ni namuntlha ni hi masiku ni masiku.” Swoswi Yesu a fuma tanihi Hosi amatilweni, naswona a tirhisa matimba lawa Xikwembu xi nga mu nyika leswaku a yendla swilo swa ku hlamalisa kutlula leswi a nga swi yendla nkama na a li lani misaveni. Ku nga li khale, Yesu a ta tirhisa matimba wolawo swaku a hanyisa vanhu hinkwavu lava mu yingisaka. A Timboni ta Yehovha, ti ta swi tsakela ku ku pfuna leswaku u tiva swin’wani hi swilo leswi swa ku tsakisa leswi nga ta yendleka ka nkama lowu taka.

[Mufoto lowu nga ka mapajina]

Masingita lawa Yesu a nga ma yendla a ma li xikombiso xa “matimba yamakulu ya Xikwembu”

[Mufoto lowu nga ka pajina ]

Yesu a a li wanuna lweyi a a ni ntwelawusiwana