E Mata, E Loto Fakafetai Koe Ki Te ‵Tou Tofi Faka-te-agaga?

1, 2. (a) Se a “te fale o Tavita,” kae ka toe fakatu aka pefea? (e) Ko oi e tavini atu e pelā me ne tino o Ieova i aso nei?

I TE taimi ne fai ei se fono fakapito a te potukau pule i Ielusalema i te 49 T.A., ne fai mai a te apositolo ko Iakopo, penei: “Ko oti ne fakamatala fakalikiliki mai ne Simona [Petelu] a te taimi muamua ne saga atu ei a te Atua ki fenua fakaa‵tea ke aumai mai i a latou ne tino mō tena igoa. E fetaui eiloa a te mea tenei mo pati a te kau Pelofeta kolā ne tusi mai penei, ‘Ka oti a mea konei ka toe foki atu au o toe fakatu a te fale o Tavita telā ko siga ki lalo; ka toe faka‵fou ne au ana mea ma‵sei kae toe fakatu aka, ko te mea ke ‵sala malosi atu ki a Ieova a tāgata kolā e ‵toe mai, fakatasi mo tino o fenua katoa, ko tino kolā e fakaigoa ki toku igoa, ko muna a Ieova, telā e fai ne ia a mea konei, kae ko leva ne iloa ne latou mai i aso mua.’”​—Galu. 15:13-18.

² “A te fale [io me, ko te palesi] o Tavita” ne siga i te taimi ne tuku ifo ei a Setekaia mai tena tulaga fakatupu. (Amo. 9:11) Kae ko te “fale” tenā ka toe fakatu aka kae ka fai a Iesu, telā ne tupu mai i te gafa o Tavita, mo fai te Tupu ki te se-gata-mai i ei. (Eseki. 21:27; Galu. 2:29-36) E pelā mo pati a Iakopo ne fai i te fono fakapito a latou, ne fakataunu a te valoaga a Amosa tenei i te taimi ne fakamaopoopo mai ei a sui pule o te Malo mai tino Iutaia mo Fenua Fakaa‵tea. I aso nei, e ‵kau fakatasi a te ‵toega o Kelisiano fakaekegina mo te fia miliona o “nisi mamoe” a Iesu i te folafolaatuga o muna‵tonu mai te Tusi Tapu e pelā me ne tavini a Ieova.​—Ioa. 10:16.

KO FE‵PAKI A TINO O IEOVA MO SE FAKALAVELAVE

3, 4. Ne mafai pefea o ola a tino o Ieova i te feitu faka-te-agaga i Papelonia?

³ I te taimi ne ave fakapagota ei a tino Iutaia ki Papelonia, e manino ‵lei i ei me ko oti ne siga “te fale o Tavita.” Ona ko te salalau valevale o lotu ‵se i Papelonia, ne mafai pefea o ola a tino o te Atua i te feitu faka-te-agaga i te 70 tausaga ne ‵nofo fakapagota ei latou mai te 607 T.L.M. ki te 537 T.L.M.? E ‵pau eiloa mo te auala e ‵sao ei tatou e pelā me ne tino o Ieova i loto i te lalolagi telā e pule ne Satani. (1 Ioa. 5:19) E fesoasoani mai a te maumea o te ‵tou tofi faka-te-agaga ke mafai o ‵sao tatou.

⁴ E aofia i te togi faka-te-agaga telā e maua ne tatou ko te Muna tusia a te Atua. Ne seki maua ne tino Iutaia kolā ne ave fakapagota ki Papelonia a Tusitusiga Tapu katoa, kae ne iloa ne latou a mea e uiga ki Tulafono a Mose, mo Tulafono e Sefulu. Ne iloa ne latou a “pese e uiga ki Siona,” ne masaua foki ne latou a tugapati e uke i te faataoto, kae ne masani ‵lei latou mo faifaiga ne fai ne tavini a Ieova i aso mua. E tonu, ne ‵tagi a tino Iutaia kolā ne ave fakapagota māfai e mafau‵fau latou ki Siona, kae ne seki puli foki i a latou a Ieova. (Faitau te Salamo 137:1-6.) Ne fai ne mea konā ke tumau latou i te ola i te feitu faka-te-agaga i Papelonia, telā e ‵fonu i akoakoga ‵se mo faifaiga sē ‵lei.

A TE TOLUTASI E SĒ SE MEA FOU

5. Ne a fakamaoniga e uiga ki atua tolutasi ko iloa ne tatou mai i Papelonia mo Aikupito i aso mua?

⁵ A te akoakoga fakalotu ko te tolutasi se vaega lauiloa e tasi o te tapuakiga i Papelonia. E aofia i te atua tolutasi o Papelonia ko Sinu (se atua o te masina), Samasa (se atua o te la), mo Isitā (se atua fafine o te fanafanau mo taua). I Aikupito mua, e ‵kilo sāle atu a tino ki se atua e pelā me e avaga ki se atua fafine telā ne fanau ne ia se tamaliki tagata ma ia, “ko fai ei latou e pelā me se atua tolutasi, a ko te tamana e se fai pelā me ko te pule katoatoa, kae e lotomalie a ia i nisi taimi ke fai pelā me se pelenise, kae ko te atua fafine e fai pelā me ko te atua sili.” (New Larousse Encyclopedia of Mythology) E aofia i te atua tolutasi a te kau Aikupito ko te atua ko Osisi, te atua fafine ko Isi, mo te lā tama tagata ko Holasi.

6. E fakamatala mai pefea ne koe a te Tolutasi, kae ne puipuigina pefea a tatou mai te tali‵tonu ki te akoakoga ‵se tenā?

⁶ E isi foki se atua penā i Fenua Lotu Kelisiano​—ko te Tolutasi. E fai mai a faifeau me i te Tamana, te Tama mo te agaga tapu se Atua e tokotasi. A ko te mea tenā se fakamaseiga ki te pulega sili a Ieova, me e fakafoliga mai i ei me i a ia se vaega o te tolutasi​—ko fai ei pelā me se tasi vae tolu o te atua. Ko oti ne maua ne tino o Ieova se puipuiga mai te tali‵tonu ki vaegā akoakoga ‵se penā, me e lotoma‵lie latou ki pati konei: “Faka‵logo mai e Isalaelu, a Ieova ko te ‵tou Atua, ko Ieova fua e tokotasi.” (Teu. 6:4, NW) Ne toe siki mai ne Iesu a pati konā, kae e mata, e isi se Kelisiano tonu i aso nei e se lotomalie ki ana pati konā?​—Male. 12:29.

7. Kaia e se mafai ei o papatiso se tino telā e talitonu ki te Tolutasi ke fakamaoni atu ei tena tukuatuga ki te Atua?

⁷ E se fetaui a te akoakoga ki te Tolutasi mo te fakatonuga a Iesu ne fai ki ana soko ke olo o “ki fenua katoa o fai a tino i ei mo fai a soko, kae papatiso atu latou i te igoa o te Tamana mo te Tama mo te agaga tapu.” (Mata. 28:19) Ko te mea ke papatiso se tino e pelā me se Kelisiano tonu, kae ke fai foki e pelā me se Molimau a Ieova, e ‵tau o iloa ne te tino tenā a te maluga o te tulaga o te Tamana, ko Ieova, e pelā foki mo te tulaga mo te malosi o te Tama a te Atua, ko Iesu. E ‵tau foki o talitonu a te tino telā ka papatiso me i te agaga tapu ko te malosi galue o te Atua, kae e sē se vaega o te Tolutasi. (Kene. 1:2) A te tino telā e tumau i te talitonu ki te Tolutasi e se mafai o papatiso ke fakamaoni atu ei tena tukuatuga ki a Ieova te Atua. E fia‵fia eiloa tatou me ne maua ne tatou a te tofi faka-te-agaga telā e puipui ei tatou mai te akoakoga telā e fakamasei atu ei ki te Atua!

KO ‵SAE AKA A FAIFAIGA FAIVAILAKAU MATAGĀ!

8. Se a te kilokiloga a te kau Papelonia e uiga ki atua mo temoni?

⁸ Ne fai ne mafaufauga o te kau i Papelonia ke uke a vaegā akoakoga ‵se, atua ‵se, temoni mo faifaiga faivailakau i ei. E fai mai The International Standard Bible Encyclopaedia, penei: “E tafa atu ki atua o lotu a te kau Papelonia ko temoni kolā e isi se lotou malosi o fakapuapuaga a tāgata ki masaki e uke o te foitino io me ko te mafaufau. A te lasiga o tino ko oti ne tiaki ne latou a te lotu ona ko olotou taumafaiga ke ‵teke atu a temoni, kae ne ‵talo atu faeloa ki atua kese‵kese ke fesoasoani atu ki tāgata ke mafai ne latou o ‵teke atu ki temoni.”

9. (a) Mai tua o te lotou avega fakapagota ki Papelonia, ne ‵to atu pefea a tino Iutaia e tokouke ki akoakoga ‵se fakalotu? (e) E maua pefea ne tatou a te puipuiga mai mea fakama‵taku māfai e aofia tatou i faifaiga fakatemoni?

⁹ Mai tua o te lotou avega fakapagota, e tokouke a tino Iutaia ne tali‵tonu ki manatu kolā e se fakavae ki te Tusi Tapu. Ona ko te talia malielie ne latou a manatu o te kau Eleni, ne seki mafai ne tino Iutaia e tokouke o ‵teke atu a temoni me ne kamata o talia ne latou a te kilokiloga me i temoni e mafai o ma‵sei kae ‵lei foki. E puipui tatou ne te ‵tou tauliaga faka-te-agaga ke mo a e ma‵nako tatou ke aofia i faifaiga fakatemoni, me e iloa ne tatou me ne taku fakamasei ne te Atua a faifaiga faivailakau i Papelonia. (Isa. 47:1, 12-15) E se gata i ei, e puipui foki tatou ne te kilokiloga a te Atua e uiga ki faifaiga faivailakau.​—Faitau te Teutelonome 18:10-12; Fakaasiga 21:8.

10. Ne pati e mafai o fai atu e uiga ki faifaiga mo talitonuga a Papelonia te Sili?

¹⁰ E se ko tino Papelonia fua ne fakaaoga ne latou a faifaiga faivailakau, kae penā foki a tino kolā e ‵lago atu ki Papelonia te Sili, te emupaea o lotu ‵se i te lalolagi kātoa. (Faka. 18:21-24) E fai mai The Interpreter’s Dictionary of the Bible, penei: “E uke a emupaea io me ko tuu mo aganuu e ‵nofo mai lalo i Papelonia [te Sili]. E iloagofie a ia ona ko ana faifaiga ifo ki tupua, kae e se ona ko te koga e tu i ei io me ko mea e fai i ana tafa.” (Te Tusi 1, itu. 338) Ko ‵fonu eiloa a Papelonia te Sili i faifaiga faivailakau, te ifo ki tupua, mo nisi agasala aka​—kae ko pili fua o galo atu.​—Faitau te Fakaasiga 18:1-5.

11. Ne a fakailoaga ko oti ne ‵lomi ne tatou e uiga ki faifaiga faivailakau?

¹¹ Ne folafola mai a Ieova, penei: “Ko se mafai ne au o kufaki a faifaiga faivailakau a koutou.” (Isa. 1:13, NW) Ne fai a faifaiga faivailakau e pelā me ne mea tāua ‵ki i mafaufauga o tino i te 19 senitenali. Tela la, ne fai mai ei te Zion’s Watch Tower i a Me 1885, penei: “A te talitonuga me i tino ‵mate e ola i se isi koga io me i se isi tulaga fakaa‵tea e sē se akoakoga fou. A te mea tenā se vaega o akoakoga a te lotu i aso mua, kae ko te kamataga foki o tala sē ‵tonu.” Ne toe fakaopoopo mai foki i te mataupu tenā a te akoakoga me i tino ‵mate e mafai o fesokotaki mo tino ola, ne “‵funa aka kae fakamalosi aka foki i ei a loi a ‘temoni’ kolā e fakaloiloi mai i a latou ko agaga o tino ‵mate. E fia‵fia latou o fakaaoga te auala tenei ke ‵funa aka me ko oi tonu eiloa latou, kae tumau eiloa latou i te faka‵se ne latou a mafaufauga mo olaga o tino e tokouke.” Ne ‵lomi mai i te tamā tusi ko te What Say the Scriptures About Spiritism? a fakailoaga tai ‵pau penā e pelā eiloa mo mea konei e maua ne tatou i loto i ‵tou tusi i aso nei.

E MATA, E PUAPUAGA A OLA O TINO I SE LALOLAGI FAKAA‵TEA?

12. Mai te fakamalosiga a te agaga tapu, ne a pati a Solomona ne fai mai e uiga ki te tulaga o te tino ‵mate?

¹² E mafai o tali aka a te fesili tenā, ne “latou katoa . . . kolā ko oti ne iloa ne latou te munatonu.” (2 Ioa. 1) E lotoma‵lie eiloa tatou ki pati a Solomona, penei: “A te kuli telā e ola e ‵lei atu i te leona mate. E tonu, e iloa ne tino ola i a latou e ‵mate, ka ko tino ‵mate e seai se mea a latou e iloa . . . Galue malosi ki tau mea e fai, me kafai e oko koutou ki te lalolagi o tino ‵mate [te tanuga masani o tino], te koga ka olo koutou ki ei, e se toe mafau‵fau koutou, seai se poto e toe ‵sala ne koutou, sē toe gasue‵sue foki koutou.”​—Fai. 9:4, 5, 10.

13. Ne pokotia pefea a tino Iutaia i tuu mo aganuu mo te lotu a te kau Eleni?

¹³ Ne ‵tau o iloa ne tino Iutaia a te munatonu e uiga ki tino ‵mate. I te taimi ne vaevae ei a Eleni ki takitaki kautau a Alesana te Sili, ne fai a taumafaiga ke ‵kau fakatasi a Iuta mo Sulia e auala i te lotu a te kau Eleni mo ana tuu mo aganuu. Kae ne talia ne tino Iutaia a te akoakoga ‵se me kafai e mate se tino e tumau loa a ia i te ola, kae e isi foki se lalolagi fakaa‵tea telā e fakapuapuagatia i ei a tino. Ne seki māfua mai i tino Eleni a te akoakoga e uiga ki se lalolagi fakaa‵tea telā e ‵fonu i tino kolā e fakapuapuagatia i ei, me ne mafau‵fau a tino Papelonia ki “te lalolagi mai lalo ifo . . . e pelā me se koga e ‵fonu i mea fakama‵taku, . . . kae e pule ne atua mo temoni ma‵losi ‵ki kae kaitaūa.” (The Religion of Babylonia and Assyria) E tonu, ne tali‵tonu a te kau Papelonia me e se mafai o mate a te agaga o te tino.

14. Se a te mea ne iloa ne Iopu mo Apelaamo e uiga ki te mate mo te toetu?

¹⁴ E tiga eiloa ne seki ai se Tusi Tapu ne maua ne te tagata amiotonu ko Iopu, kae ne iloa ne ia te munatonu e uiga ki te mate. Ne iloa foki ne ia me i a Ieova se Atua alofa telā e manako ke toe fakatu aka a ia mai te mate. (Iopu 14:13-15) Ne talitonu foki a Apelaamo ki te toetuga. (Faitau te Epelu 11:17-19.) Ona ko te mea e se mafai o fakatu aka se tino telā e se mafai o mate, ne seki tali‵tonu eiloa a tāgata kolā ne ma‵taku ki te Atua ki te talitonuga me i te agaga e se mafai o mate. E mautinoa eiloa me ne fesoasoani atu a te agaga o te Atua ki a Iopu mo Apelaamo ke malamalama lāua i te tulaga o tino ‵mate, kae ke fakaasi atu foki te lā fakatuanaki ki te toetuga. A muna‵tonu konei e fai foki pelā me ne vaega o ‵tou tofi faka-te-agaga.

“TE FAKASAOLOTOGA TELĀ NE ‵TOGI KI TE TOGIOLA”​—E TĀUA ‵KI

15, 16. Ne fakasaoloto pefea tatou mai te agasala mo te mate?

¹⁵ E fia‵fia tatou me ko oti ne fakaasi mai ne te Atua a te munatonu e uiga ki te auala ka faka‵sao ei tatou mai te agasala mo te mate kolā ne togi mai ne Atamu ki a tatou. (Lo. 5:12) E iloa ne tatou me i a Iesu “ne seki vau ke tavini mai a tino ki a ia, kae ke tavini atu ki tino kae tuku atu foki tena ola e pelā me se togiola mō tino e tokouke.” (Male. 10:45) Ko oko eiloa i te gali ke iloa ne tatou a te “fakasaolotoga telā ne ‵togi ki te togiola a Keliso Iesu”!​—Lo. 3:22-24.

¹⁶ Ne ‵tau o sala‵mo a tino Iutaia mo tino mai Fenua Fakaa‵tea i te senitenali muamua ki olotou agasala, kae ke fakatuanaki foki ki te taulaga togiola a Iesu. Kafai e se fai latou penā, ka se mafai o fakamagalo a olotou agasala. E penā foki eiloa tatou i aso nei. (Ioa. 3:16, 36) Kafai e tumau se tino i te ‵piki ‵mau ki akoakoga ‵se, e pelā mo te Tolutasi mo te agaga telā e se mafai o mate, e se mafai o aoga ki a ia a te togiola. Kae e mafai o aoga ki a tatou. Ko iloa nei ne tatou te munatonu e uiga ki “te Tama fagasele [a te Atua], e auala i a ia ko fakasaoloto tatou e alatu i te togiola, ko te fakamagaloga tenā o ‵tou agasala.”​—Ko. 1:13, 14.

KE TUMAU I TE FAI PELĀ ME NE TINO MŌ TE IGOA O IEOVA!

17, 18. E maua ne tatou i fea a fakamatalaga aoga e uiga ki ‵tou tala fakasolopito, kae ne a mea aoga e maua ne tatou mai i ei?

¹⁷ E uke a nisi fakamatalaga e mafai o fai atu e uiga ki akoakoga ‵tonu kolā ko oti ne talia ne tatou, mea kolā ne ‵tupu ki a tatou e pelā me ne tavini a te Atua, mo fakamanuiaga i te feitu faka-te-agaga mo te feitu faka-te-foitino ne maua ne tatou. I te fia sefulu tausaga ko ‵teka, ne tusi sāle i loto i ‵tou Yearbooks a tala ‵gali e uiga ki mea ne fai ne tatou i fenua kese‵kese i te lalolagi kātoa. E fakamatala mai a ‵tou tala fakasolopito i te vitio ko te Faith in Action, te Vaega 1 mo te 2, e pelā foki mo te tusi ko te Jehovah’s Witnesses​—Proclaimers of God’s Kingdom. Kae e maua i loto i ‵tou mekesini a tala ‵tonu kae fakamalosi loto e uiga ki ‵tou taina tali‵tonu.

¹⁸ A te mafaufau faka‵lei ki te tala fakasolopito o te fakapotopotoga a Ieova ka maua ne tatou mai i ei a mea aoga, e pelā eiloa mo tino Isalaelu kolā ne maua ne latou a mea aoga mai te mafaufau ‵loto ki te auala ne faka‵sao ei ne te Atua a latou mai te ‵nofo pologa i Aikupito. (Eso. 12:26, 27) Ne fakamalosi atu a Mose, telā e mafai o fakamaoni mai ne ia te ‵tonu o galuega fakaofoofogia a te Atua, ki te kau Isalaelu, penei: “Mafaufau ki aso ko ‵teka, ki taimi i aso mua eiloa; fai ki otou tamana ke fakamatala atu a mea ne ‵tupu, fai ki toeaina ke fakamatala atu a tala o aso mua.” (Teu. 32:7) E pelā me ne ‘tino o Ieova, ko mamoe o tena lafu mamoe,’ e fia‵fia eiloa tatou o folafola atu ana vikiga kae fakailoa atu foki ana galuega fakaofoofogia ko oti ne fai. (Sala. 79:13) E se gata i ei, se mea ‵lei ke iloilo ne tatou a ‵tou tala fakasolopito, ke tauloto ne tatou a mea tāua mai i ei, kae fai a fakatokaga mō aso mai mua.

19. Ona ko te mainaga faka-te-agaga ko maua ne tatou, ne a mea e ‵tau o fai ne tatou?

¹⁹ E fia‵fia tatou me e se ‵nofo tatou i te pouliga, kae e maua ne tatou te mainaga faka-te-agaga mai te Atua. (Faata. 4:18, 19) Tela la, ke sukesuke faka‵lei tatou ki te Muna a te Atua kae fakailoa atu te munatonu mo te loto finafinau ki nisi tino e pelā mo te faisalamo telā ne ‵viki atu ki te Aliki Sili ko Ieova i ana pati, penei: “Ka folafola atu ne au tou aga‵lei. Te Atua, ko oti ne akoako ne koe au koi tamaliki, ke oko mai ki aso nei koi fakaasi atu eiloa ne au au galuega fakaofoofogia. Te Atua, au nei ko matua, mo toku ulu foki ko sinā, sa tiakina mai au! Fakatasi mai koe ki a au i taimi e folafola atu ei ne au tou ‵mana mo tou malosi ki tupulaga katoa fakamuli.”​—Sala. 71:16-18.

20. Ne a kinauga tai ‵pau e maua atu nei ne tatou, kae e pefea ou lagonaga e uiga ki ei?

²⁰ E pelā me ne tino tukugina atu a Ieova, e iloa ne tatou a te sokoga o te kinauga e uiga ki te pulega sili a te Atua mo te fakamaoni o tino. E tonu, e folafola atu ne tatou a te munatonu tāua me i a Ieova ko te Pule Sili i te Iunivesi, telā e ‵tau o tapuaki atu tatou ki ei mo ‵tou loto kātoa. (Faka. 4:11) Ona ko te mea e maua ne tatou tena agaga, e folafola atu foki ne tatou a te tala ‵lei ki tino loto maulalo, e fakamalosi aka ne tatou a tino loto mafatia, kae fakamafanafana atu a tino fanoa‵noa. (Isa. 61:1, 2) Faitalia te sē manuia o taumafaiga a Satani ke pule mai ki tino o te Atua mo tino katoa, e fakatāua eiloa ne tatou a ‵tou tofi faka-te-agaga kae ma‵nako foki ke fakatumau ne tatou te ‵tou fakamaoni ki te Atua kae ‵viki atu ki te Aliki Sili ko Ieova i te taimi nei ke oko eiloa ki te se-gata-mai.​—Faitau te Salamo 26:11; 86:12.