Tenei Te ‵Tou Tofi Faka-te-agaga

1. Se a te mea ne puipui ne Ieova mo te alofa mō te ‵lei o tino?

A IEOVA “te Atua telā e ola kae tumau,” ne puipui ne ia tena fekau fakaola tino mō tino. E mautinoa eiloa me ka tumau a te mea tenā, ona ko “te muna a Ieova e tumau ki te se-gata-mai.” (1 Pe. 1:23-25) E fia‵fia tatou me ne puipui eiloa ne Ieova mo te alofa a fakamatalaga tāua i loto i tena Muna ko te Tusi Tapu!

2. Se a te mea ko oti ne puipui ne te Atua ke fakaaoga ne ana tino i loto i tena Muna?

² Ko oti ne puipui ne te Atua i loto i tena Muna a te igoa telā ne filifili ne ia ke fakaaoga ne ana tino. Ne faipati a te Tusi Tapu mō te taimi muamua e uiga ki a “Ieova te Atua” i te “tala o te lagi mo te lalolagi.” (Kene. 2:4) Ne tusi fakavavega a te igoa o te Atua i taimi e uke i luga i papa fatu kolā ne tusi i ei a Tulafono e Sefulu. E pelā mo te tulafono muamua, ne fai mai penei: “Au ko Ieova tou Atua.” (Eso. 20:1-17, NW) E tumau eiloa a te igoa o te Atua me ko oti ne puipui ne Ieova te Aliki Sili a tena Muna mo tena igoa faitalia a taumafaiga katoa a Satani ke fakaseai atu a mea konā.​—Sala. 73:28.

3. E tiga eiloa te uke o akoakoga ‵se fakalotu, se a te mea ko oti ne puipui ne te Atua?

³ Ko oti foki ne puipui ne Ieova i loto i tena Muna a te munatonu. E tiga eiloa te uke o akoakoga ‵se fakalotu i te lalolagi kātoa, e maua eiloa ne tatou te loto fakafetai me ne tuku mai ne te Atua ki a tatou a te mainaga faka-te-agaga e pelā foki mo te munatonu! (Faitau te Salamo 43:3, 4.) E tiga eiloa e sa‵sale atu a te tokoukega o tino i loto i te koga pouli tagataga, e tumau eiloa tatou i te sa‵sale atu mo te fia‵fia i loto i te mainaga faka-te-agaga telā ne tuku mai ne te Atua.​—1 Ioa. 1:6, 7.

E ISI SE ‵TOU TOFI TELĀ E FAKATĀUA NE TATOU

4, 5. Se a te tauliaga fakapito ne maua ne tatou talu mai te 1931?

⁴ E pelā me ne Kelisiano, e isi se tofi tāua telā e maua ne tatou. E fakamatala mai a te Collins Cobuild English Dictionary, penei: “A te tofi o te fenua ko ana faifaiga katoa, tuu mo aganuu, io me ko te vaegā olaga ne ola i ei i tausaga e uke mai te suā kautama ki te suā kautama.” A te tofi faka-te-agaga o tatou e aofia i ei te mauaga o te poto tonu mai te Muna a te Atua mo te malamalama i te munatonu e uiga ki a ia mo ana fuafuaga. E aofia foki i ei se tauliaga fakapito tāua ‵ki.

⁵ A te tauliaga tenā ko te togi faka-te-agaga telā ne maua ne tatou i te fono ne fai i Columbus, Ohio, U.S.A., i te 1931. Ne ‵sae mai te avā mataimanu ko te “JW” i luga i te polokalame telā ne ‵lomi. Ne fai mai se tuagane, penei: “E uke a manatu tuku taumate ne fai me ne a uiga o te avā mataimanu ko te JW​—Just Wait, Just Watch mo tena fakaloaga tonu i ei.” Ne fakaigoa sāle tatou ki Tino A‵koga ki te Tusi Tapu, kae ne kamata o fakaaoga ne tatou a te igoa ko Molimau a Ieova e auala i te ikugāfono telā ne fai i te Aso Sa, Iulai 26, 1931. Se mea fakafiafia eiloa ke fakaigoa tatou ki te igoa faka-te-Tusi Tapu tenā. (Faitau te Isaia 43:12.) Ne fai mai se taina e tokotasi, penei: “E se mafai o puli i a au a te paka‵laga mai o tino mo te fia‵fia i te koga telā ne fai ei a te fono.” E seai se isi tino i te lalolagi ne manako ki te igoa tenā, kae ko oti ne fakamanuia ne Ieova a tatou i te fakaaogaga ne tatou a te igoa tenā i te valu sefulu tausaga ko ‵teka. Ko tafaga la te gali o te tauliaga ke fai tatou e pelā me ne Molimau a Ieova!

6. Ne a fakamatalaga ‵tonu e aofia i ‵tou tofi faka-te-agaga?

⁶ E aofia i ‵tou tofi faka-te-agaga a fakamatalaga ‵tonu kae tāua e uke mai i aso mua. E pelā me ne fakaakoakoga, ke mafau‵fau ki a Apelaamo, Isaako mo Iakopo. Kāti ne sau‵tala sāle a tāgata konei mo olotou kāiga e uiga ki auala ke fakafiafia ei ne latou a Ieova. E se tioa eiloa o se ‵poi tatou me ne ‵teke atu a Iosefa, te tagata fakamaoni, ki faifaiga fakatauavaga sē ‵tau ko te mea ke mo a e ‘agasala a ia i mua o te Atua’! (Kene. 39:7-9) Ko oti foki ne tuku fakasolo mai ki a tatou a tuu mo aganuu io me ko fakatakitakiga ne se tino io me e auala i tena fakaakoakoga. E aofia i ei ko manatu e uiga ki te ‵Kaiga a te Aliki i te Afiafi kolā ne fakailoa atu ne Paulo ki fakapotopotoga Kelisiano. (1 Koli. 11: 2, 23) I aso nei, e aofia i tena Muna tusia a fakamatalaga kolā e manakogina ne tatou ke tapuaki atu ei ki te Atua “i te agaga mo te munatonu.” (Faitau te Ioane 4:23, 24.) A te Tusi Tapu e fai pelā me se mainaga ki tino katoa, kae e sili atu eiloa te fakatāua ne tatou tavini a Ieova a te mea tenā.

7. Ne a folafolaga fakamalosi loto e aofia i te togi telā e maua ne tatou?

⁷ E aofia foki i ‵tou tofi faka-te-agaga a tala fakamuli nei kolā e fakamaoni mai ei me i a ‘Ieova e kau i ‵tou feitu.’ (Sala. 118:7, NW) E fai ne te mea tenei ke maua ne tatou se tulaga tokagamalie, faitalia me e fakasauagina tatou. E fakamalosi mai eiloa a te folafolaga tenei ki ‵tou tofi faka-te-agaga telā e gasolo aka faeloa ki mua: “‘E seai eiloa se meatau telā e taua atu ki a koe ka manuia, a ko so se pati telā e ‵teke atu ki a koe i te fakamasinoga ka fakasalagina. Tenei te ‵tofi o tavini a Ieova, a ko te lotou amiotonu e maua mai i a au,’ ko pati mai i a Ieova.” (Isa. 54:17; Tusi Paia, Samoa) E seai eiloa se meatau a Satani e mafai o fakaseai katoatoa atu ei tatou.

8. Ne a mea ka tauloto ne tatou i te mataupu tenei mo te suā mataupu?

⁸ Ko oti ne taumafai a Satani o fakamasei ne ia te Muna a te Atua, o fakaseai atu te igoa o Ieova, kae taofi aka ne ia te munatonu. Kae e se taitai eiloa o ‵pau a ia mo Ieova, telā ko oti ne fakatakavale ne ia a taumafaiga katoa konā. I te mataupu tenei mo te suā mataupu, ka lavea ne tatou (1) te auala ne puipui ei ne te Atua a tena Muna; (2) te auala ne puipui ei ne Ieova tena igoa; mo te (3) te auala e fai ei te ‵tou Tamana faka-te-lagi e pelā me ko te Mafuaga mo te Tino telā e puipui ne ia te munatonu telā ko maua ne tatou.

NE PUIPUI NE IEOVA TENA MUNA

9-11. Ne a fakaakoakoga e fakaasi mai ei me ne seki mafai eiloa o fakaseai atu a te Tusi Tapu ne fakamaseiga kese‵kese?

⁹ Ko oti ne puipui ne Ieova tena Muna mai mea faiga‵ta katoa. E fai mai te Enciclopedia Cattolica (Catholic Encyclopedia): “I te 1229, ne fakatapu ne te Kaunisela o Toulouse a te fakaaogaga ne tino a te Tusi Tapu i te taumafai o taua atu ki te kau Albigenses mo te kau Waldenses . . . Ne tuku mai foki i te fono ne fai i te 1234 i Tarragona, Sepania, mai lalo i te fakatonuga a Iakopo se fakataputapuga tai ‵pau.  . . . Ne ulu mai foki a te Roman See o fakalavelave a te mea tenei mō te taimi muamua eiloa i te 1559, i te taimi ne fakatapu ei ne te Paul IV’s Index a te ‵lomiga mo te mauaga o Tusi Tapu e aunoa mo te taliaga a te Ofisa ‵Malu.”

¹⁰ Faitalia eiloa a taumafaiga kese‵kese ne fai ke fakamasei ei te Tusi Tapu, kae ne puipuigina eiloa. Kāti ko te 1382, kae ne ‵lomi ei ne John Wycliffe mo ana taugasoa a te ‵fuliga muamua eiloa o te Tusi Tapu i te ‵gana Palagi. A te suā tino ne ‵fuli ne ia te Tusi Tapu ko William Tyndale telā ne tamate i te 1536. I te taimi ne saisai ei a ia ki luga i se pou, ne kalaga atu a ia, penei: “Te Aliki, faka‵pula aka a mata o te tupu o Egelani.” Ne noua ei tou tagata kae ‵sunu ki te afi.

¹¹ Ne seki mafai eiloa ne fakasauaga e uke o fakaseai atu a te Tusi Tapu. E pelā mo te 1535, ne sae aka ei te ‵fuliga faka-Palagi o te Tusi Tapu telā ne ‵fuli ne Miles Coverdale. Ne fakaaoga ne Coverdale a te ‵fuliga a Tyndale ko te “Feagaiga Fou” mo te “Feagaiga Mua” telā e kamata mai i te Kenese ke oko ki te Nofoaiga Tupu. Ne ‵fuli ne ia a nisi vaega o te Tusi Tapu mai te ‵gana Latina mo te Tusi Tapu a Martin Luther i te ‵gana Siamani. I aso nei e fia‵fia eiloa a tino e tokouke ki te ‵fuliga o te New World Translation of the Holy Scriptures ona ko te manino mo tena tautali fakapilipili atu ki te ‵fuliga tonu o te Tusi Tapu, mo tena aoga ki te faiga o te galuega talai. E fia‵fia tatou me e seai ne malosi fakatemoni io me ne tino e mafai o fakaseai ne latou te puipuiga o te Muna a Ieova.

NE PUIPUI NE IEOVA TENA IGOA

12. Se a te tusaga o te New World Translation ne fai ki te puipuiga o te igoa o te Atua?

¹² Ne fai ne Ieova te Atua ke maua se puipuiga ki tena igoa i loto i tena Muna. Ona ko te mea tenei, e isi se tusaga tāua ne fai ne te New World Translation. I te fakatomuaga, ne tusi mai a te komiti o ana tino ‵fulitusi, penei: “A te pogai tāua o te ‵fuliga tenei ko te ‵toe fakafokimaiga o te igoa o te Atua ki te koga tonu telā e ‵tau o tu i ei i te ‵gana Palagi. Ko oti ne fai te mea tenā mai te fakaaogaga o te pati Palagi telā e talia ne tino e tokouke ko ‘Jehovah,’ kae e sae mai i taimi e 6,973 i Tusitusiga Epelu, kae faka-237 taimi i Tusitusiga Eleni.” Ko mafai nei o maua te ‵fuliga kātoa io me se vaega o te New World Translation i ‵gana e 116, kae ‵tusa mo te 178,545,862 te aofaki o ‵kopi ko oti ne ‵lomi.

13. Kaia e mafai o fai atu tatou me ko leva ne iloa ne tino a te igoa o te Atua talu mai te kamataga o faite a tino?

¹³ Ko oti ne iloa ne tino a te igoa o te Atua talu mai te faitega o tino. Ne iloa ne Atamu mo Eva a te igoa tenā, kae ne iloa faka‵lei ne lāua o faka‵leo a te igoa o te Atua. I te taimi ne seki āva ei a Hamo ki tena tamana i te otiga o te Lolo, ne fai atu a Noa, penei: “Ke manuia a Ieova, te Atua o Semu, kae ke fai a [te tama a Hamo ko] Kanana mo fai tena pologa.” (Kene. 4:1; 9:26, NW) Ne folafola mai a te Atua, penei: “Au ko Ieova. Tenā toku igoa; kae ka se tuku atu ne au ki se isi tino a toku ‵malu.” Ne toe fai mai foki a te Atua, penei: “Au ko Ieova, kae seai aka foki se isi tino i oku tafa. E seai eiloa se isi Atua i oku tafa.” (Isa. 42:8; 45:5, NW) Ne fai ne Ieova ke puipuigina tena igoa kae ke fakailoa atu ki tino i te lalolagi kātoa. Mafaga o tauliaga gali ko maua ne tatou ke fakaaoga ne tatou a te igoa o Ieova kae ke fai e pelā me ko ana Molimau! Ona ko te mea tenā, e ka‵laga atu ei tatou, penei: “I te igoa o te Atua ka sisi ei ne tatou a ‵tou fuka o te manumalo.”​—Sala. 20:5, NW.

14. I tafa o te Tusi Tapu, ne maua foki i fea a te igoa o te Atua?

¹⁴ E se sae mai fua i te Tusi Tapu a te igoa o te Atua. Ke mafaufau ki te Fatu Moapi telā ne maua i Dhiban (Dibon), telā e tu i se 13 maila (21 km) ki te feitu ki saegala o te Tai Mate. E tusi i luga i te fatu tenā a te igoa o te tupu o Isalaelu ko Omeli mo te tupu o Moapi ko Mesa i te taimi ne fanatu ei o taua ki Isalaelu. (1 Tu. 16:28; 2 Tu. 1:1; 3:4, 5) Kae e isi se mea e tu ‵kese ei te Fatu Moapi tenā me e tusi foki i ei i te igoa o te Atua i Mataimanu faka-Epelu e fa. Ne toe sae mai foki a te igoa o te Atua i Mataimanu faka-Epelu e fa konā, i te ‵gana Lakisa i luga i mea ne faite ki kele kolā ne maua i Isalaelu.

15. Se a te Septuagint, kae ne maua mai pefea?

¹⁵ E isi foki se tusaga o tino ‵fuli Tusi Tapu i aso mua i te puipuiga o te igoa o te Atua. Mai tua o te lotou pukega fakapagota ki Papelonia i te 607 T.L.M. ki te 537 T.L.M., ne seki toe ‵foki atu a tino Iutaia e tokouke ki Iuta mo Isalaelu. Kāti ko te tolu o senitenali T.L.M., kae ne ‵fonu a te fa‵kai ko Alexandria, i Aikupito i tino Iutaia kolā ne ma‵nako ki se ‵fuliga o Tusitusiga Epelu ki te ‵gana Eleni, telā ko te ‵gana ne fakaaoga i te lalolagi i te taimi tenā. Ne palele te ‵fuliga tenā i te lua o senitenali T.L.M., kae ne taku e pelā me ko te Septuagint. E maua i nisi ‵kopi i ei a te igoa o Ieova i te ‵gana Epelu.

16. Taku mai se fakaakoakoga e uiga ki te fakaaogaga o te igoa o te Atua i se tusi telā ne ‵lomi mō te taimi muamua i te 1640.

¹⁶ Ne maua foki a te igoa o te Atua i te Bay Psalm Book, se tusi tala muamua eiloa e tasi o Egelani telā ne tusi i tena kolone e tasi i Amelika. A te ‵kopi muamua loa o ia (telā ne ‵lomi i te 1640) e aofia i ei a tusitusiga mai te Salamo, kolā ne ‵fuli mai te ‵gana Epelu ki te ‵gana Palagi telā ne fakaaoga i aso konā. Ne fakaaoga i ei te igoa o te Atua telā ne sae mai i te Salamo 1:1, 2, me e fai mai i te “tagata manuia” e se sasale atu i fakatakitakiga a te tino masei, kae “e manako malosi ki te tulafono a Iehovah.” Ke maua a fakamatalaga e uke e uiga ki te igoa o te Atua, ke onoono ki te tusi ko The Divine Name That Will Endure Forever.

E PUIPUI NE IEOVA A MUNA‵TONU FAKA-TE-AGAGA

17, 18. (a) Ka fakamatala mai pefea ne koe a te “munatonu”? (e) Ne a mea e aofia i ‘te munatonu e uiga ki te tala ‵lei’?

¹⁷ E tavini atu tatou mo te fia‵fia ki a “Ieova te Atua o te munatonu.” (Sala. 31:5, NW) E fakamatala mai a te Collins Cobuild English Dictionary, penei: “A te munatonu e uiga ki se mea ko mea ‵tonu katoa e uiga ki ei, i lō mea kolā ne māfua mai i mafaufauga io me ne faite aka fua.” I te ‵gana Epelu faka-te-Tusi Tapu, e fakauiga eiloa a te pati “munatonu” ki se mea telā e tonu, e fakatuagagina, e fakamaoni kae e sao foki. A te pati Eleni telā ne ‵fuli ki te “munatonu” e fakasino atu ki se mea telā e sao io me e ‵lei kae tonu.

¹⁸ Ne puipui ne Ieova a muna‵tonu faka-te-agaga kae fai ne ia ke mafai o maua ne tatou a te poto lasi tenā. (2 Ioa. 1, 2) A te ‵tou mainaga e uiga ki te munatonu e fanaka eiloa o maina me i “te auala telā e sa‵sale i ei a tino amio‵tonu e pelā mo te la e kamata o fanake, e gasolosolo malie eiloa o vau te mainaga ke oko eiloa ki te taimi ko ao mai ei”! (Faata. 4:18) E tonu, e lotoma‵lie katoa tatou ki pati a Iesu i tena ‵talo ki te Atua, penei: “A tau muna ko te munatonu.” (Ioa. 17:17) E maua i loto i te Muna tusia a te Atua a ‘te munatonu e uiga ki te tala ‵lei,’ telā e aofia i ei a akoakoga katoa a Kelisiano. (Kala. 2:14) E aofia i nisi vaega i ei a muna‵tonu e uiga ki te igoa o Ieova, tena pulega, te taulaga togiola a Iesu, te toetuga, mo te Malo. Ke onoono nei tatou ki te auala ne puipui ei ne te Atua a te munatonu faitalia a taumafaiga a Satani ke fakaseai atu.

E MANUMALO EILOA A IEOVA I FAKAMASEIGA NE FAI KI TE MUNATONU

19, 20. Ko oi a Nimalota, kae se a te togafiti a ia telā ne seki iku manuia?

¹⁹ Mai tua o te Lolo, e isi se tugapati ne fai mai penei: “E pelā eiloa mo Nimalota, te tino tuli manu takutakua telā ne ‵teke ki a Ieova.” (Kene. 10:9, NW) E pelā me se tino ‵teke ki a Ieova te Atua, ne fai eiloa a Nimalota e pelā me ne tapuaki atu ki a Satani kae e ‵pau eiloa mo tino ‵teke kolā ne fai mai a Iesu e uiga ki a latou, penei: “A koutou ko fanau a te otou tamana ko te tiapolo, kae fai foki ne koutou a mea e manako malosi ki ei te otou tamana. A ia. . . ne seki tumau i te munatonu.”​—Ioa. 8:44.

²⁰ Ne aofia i fa‵kai kolā ne pule atu a Nimalota ki ei ko Papelu mo nisi fa‵kai i te va o te vaitafe ko te Taikelise mo te Eufilate. (Kene. 10:10) Kāti ko tena fakatonuga ne kamata ei o faite a te taoa o Papelu i te 2269 T.L.M. Ne ‵teke atu latou ki te faiga o te loto o Ieova telā ne manako ke fakasalalau atu a tino ki te lalolagi kātoa, ne fai mai a tino konā ne faite i te taoa, penei: “O‵mai i a tatou ka faite se fa‵kai mo tena taoa ke oko ki te lagi, ko te mea ke takutakua tatou, kae ke se salalau valevale tatou i te lalolagi.” Kae ne fakaseai atu ne te Atua a te togafiti tenā i te taimi ne ‘faka‵numi ei ne te Atua a ‵gana a tino katoa’ kae fakasalalau atu ne ia a tino faite taoa konā ki kogā koga o te lalolagi. (Kene. 11:1-4, 8, 9) Kafai ne mafaufau a Satani ke fakatu aka se lotu ke tapuaki atu a tino katoa ki a ia, kae ne lavea atu me ne seki taunu eiloa ana taumafaiga. Ne manumalo faeloa a te tapuakiga a Ieova talu mai te kamataga, kae koi gasolo aka eiloa ki luga tena manumalo i aso takitasi.

21, 22. (a) Kaia ne seki mafai ei ne lotu ‵se o fai ke ma‵taku a tino i te tapuakiga tonu? (e) Ne a mea ka mafau‵fau tatou ki ei i te suā mataupu?

²¹ Ne seki mafai eiloa o fai ne lotu ‵se ke ma‵taku tonu a tino i te tapuakiga tonu. Kaia? Me e taumafai eiloa a te ‵tou Mafuaga Sili o puipui a tena Muna, kae ke fakatumau foki tena igoa i mua o tino, kae ko ia foki ko te Mafuaga tumau o muna‵tonu faka-te-agaga. (Isa. 30:20, 21) A te tapuaki atu ki te Atua e ‵tusa mo te munatonu e maua ei ne tatou te fiafia, kae ke fai tatou penā, e manakogina ke tu ‵mautakitaki tatou i te matapula‵pula i te feitu faka-te-agaga, kae fakalagolago kātoa ki a Ieova kae tau‵tali atu i te takitakiga a tena agaga tapu.

²² I te suā mataupu, ka onoono tatou ki te mafuamaiga o nisi akoakoga ‵se fakalotu. Ka lavea ne tatou me ne seki aoga a akoakoga konā i te taimi ne tofotofogina ei ki te mainaga mai te Tusi Tapu. E se gata i ei, ka lavea ne tatou a te auala ne fakamanuia ei tatou ne Ieova, ko te Tino telā ne puipui faka‵lei ne ia te munatonu, ki akoakoga ‵tonu kolā e fakatāua ne tatou e pelā me ko ‵tou tofi faka-te-agaga.