Mataupu e Iva

Te Aogā o te Fakamoemoega ki te Toetu

1. Kafai e seai se fakamoemoega ki te toetu, ne a mea ka ‵tupu ki tino ‵mate?

E MATA, ko oti ne ‵mate atu ‵tou tino pele? Kafai e seai se toe‵tuga, ko tena uiga, e seai lele eiloa se fakamoemoega ke toe lavea atu ne koe latou. Ka ‵nofo atu faeloa latou i te tulaga telā e fakamatala mai ne te Tusi Tapu, penei: “Ka ko tino ‵mate e seai se mea a latou e iloa . . . [i] te koga [te tānuga] ka olo koutou ki ei, e se toe mafau‵fau koutou, seai se poto e toe ‵sala ne koutou, se toe gasue‵sue foki koutou.”​—Failauga 9:5, 10.

2. Se a te avanoaga ne ‵tala mai ona ko te toetu?

² Ona ko te alofa o Ieova, ne ‵tala mai ei ne ia se avanoaga sē fuafuagina mō tino e tokouke kolā ko oti ne ‵mate, ke toe‵tu aka latou mai te mate kae ke ola ki te se-gata-mai. Ko tena uiga, e mafai o maua ne koe te fakamoemoega fakafiafia me ka isi se taimi i te lalolagi fou a te Atua, ka toe fetaui ei koutou mo ou tino pele kolā ko oti ne ‵mate atu.​—Maleko 5:35, 41, 42; Galuega 9:36-41.

3. (a) Kaia e tāua ei te toetu ki te fakataunuga o fuafuaga a Ieova? (e) I te taimi fea e maua tonu ei ne tatou te loto malosi mai te fakamoemoega ki te toetu?

³ Ona ko te fakamoemoega ki te toetu, e se ‵tau o sōna ma‵taku faeloa tatou ki te mate. Me ka se tumau ‵tou pa‵kiaga, faitalia me e talia ne Ieova a Satani ke fai ne ia so se mea ke fakamaoni aka ei me e tonu tena manatu me i “te tagata e mafai fua o tiakina ana mea katoa manafai ko manako ke ola a ia.” (Iopu 2:4) Ne fakamaoni a Iesu ki te Atua ke oko eiloa ki tena mate kae ne toe fakatu aka ne te Atua a ia ki te lagi. Telā ne mafai ei ne Iesu o tuku atu te aogā o tena taulaga e pelā me se tino ‵lei katoatoa ki mua o te nofogaaliki o tena Tamana i te lagi kae e maua ei ne tatou te ola. E alatu i te toetu, ko maua ne te “lafu foliki” te fakamoemoega ke pule fakatasi latou mo Iesu i te Malo faka-te-lagi. (Luka 12:32) Kae e isi foki se fakamoemoega o nisi tino ke toe‵tu aka latou i te lalolagi palataiso kae ke ola eiloa ki te se-gata-mai. (Salamo 37:11, 29) E maua ne Kelisiano katoa kolā e fakamoe‵moe ki te toetu a te loto malosi telā “e sili atu i te malosi masani,” māfai ko fe‵paki latou mo tofotofoga kolā e mafai o iku atu ki te mate.​​—2 Kolinito 4:7, NW.

Te Pogai e Tāua ‵Ki ei te Toetu ki te Fakatuanaki o Kelisiano

4. (a) Kaia e fai ei te toetu e pelā me se “akoakoga tāua”? (e) A te talitonuga ki te toetu se vaegā manatu pefea ki te tokoukega o tino i te lalolagi?

⁴ E fai mai te Epelu 6:1, 2 me i te toetu se “akoakoga tāua.” E se mafai o fai tatou mo fai ne Kelisiano ‵tonu seiloga ko maina tatou i ei, me e aofia foki te toetu i te fakavae o ‵tou talitonuga. (1 Kolinito 15:16-19) Kae e se tāitāi eiloa o maina te tokoukega o tino i te lalolagi i te akoakoga i te Tusi Tapu e uiga ki te toetu. Ona ko te vāi‵vāi i te feitu faka-te-agaga, ko gasolo o tokouke a tino kolā e ma‵natu aka me e gata fua i konei te olaga tenei. Telā ko ‵sala atu faeloa latou ki fakafiafiaga. Kae e isi foki ne tino ‵lotu​​—i Lotu Kelisiano ‵Se mo nisi lotu aka​​—kolā e ma‵natu aka me e isi se mea i loto i se tino telā e se mafai o tamate. Kae e se mafai o fakafetaui aka te akoakoga tenā mo te akoakoga i te Tusi Tapu e uiga ki te toetu, me e seai se aogā o te toetu māfai e isi se mea i loto i te tino telā e se mafai o tamate. E ‵numi fua ‵tou mafaufau māfai e taumafai tatou o fakafetaui aka te avā manatu konei kae e se fakamalosi aka i ei te ‵tou fakamoemoega. E mafai pefea ne tatou o fesoasoani atu ki tino loto fakamaoni kolā e fia iloa ne latou te munatonu?

5. (a) A koi tuai o maina ‵lei se tino i te toetu, se a te mea e ‵tau o iloa ne ia? (e) Ne a tusi siki e mafai ne koe o fakaaogā ke fakamatala atu te tulaga o tino ‵mate? (i) Ne a mea e mafai ne koe o fai māfai e fakaaogā ne se tino se ‵fuliga o te Tusi Tapu telā e ‵funa aka i ei te munatonu?

⁵ A koi tuai o maina a vaegā tino penā i te gali o te fakatokaga o te toetu, e ‵tau o malama‵lama latou i te uiga o te tulaga tonu o tino ‵mate. I nisi taimi, e lava fua ke fakaasi atu a nāi tusi siki ke fakamatala faka‵lei atu ei te mataupu tenā ki se tino telā e fia iloa ne ia te munatonu mai te Tusi Tapu. (Salamo 146:3, 4; Failauga 9:5, 10) E ‵funa aka ne nisi ‵fuliga mo fakatoetoega o te Tusi Tapu i aso nei te tulaga tonu o tino ‵mate. Kae i nisi taimi, kāti e ‵tau o fakamatala atu te uiga tonu o pati mua kolā ne fakaaogā i te Tusi Tapu.

6. E mafai pefea ne koe o fakamatala atu ki se tino ke maina a ia i te tulaga o tino ‵mate?

⁶ E aogā ‵ki te New World Translation ke fakamatala atu a pati konā me e tonu te ‵fuliga o te pati faka-Epelu ko te neʹphesh mo te pati faka-Eleni ko te psy·khe (soul) kolā e ‵pau lā uiga. Ko maua foki i te fakasologa o pati i tua o te Tusi Tapu tenā a tusi siki kolā e maua mai i ei a pati konā. E se ‵pau faeloa a ‵fuliga o te pati faka-Eleni mo te pati faka-Epelu tenā i nisi Tusi Tapu. Kae e se mafai lele eiloa o fakauiga a pati konei ki se mea sē matea i loto i tino telā e mafai o fano keatea mai te foitino māfai ko mate se tino kae ola faeloa i se isi koga.

7. E fakamatala atu pefea ne koe mai te Tusi Tapu te tulaga o tino ‵mate i Seoli, penā foki loa mo Kēna?

⁷ E ‵pau faeloa te ‵fuliga i te New World Translation o te pati faka-Eleni ko te geʹen·na, penā foki loa mo te pati faka-Epelu ko te sheʼohlʹ mo te pati faka-Eleni ko te haiʹdes kolā e ‵pau lā uiga. (Salamo 16:10; Galuega 2:27) E fakaasi manino mai ne te Tusi Tapu me e fakauiga eiloa Seoli mo te lalolagi o tino ‵mate ki te tānuga masani o tino telā e fakauiga faeloa ki te mate kae e se ko te ola. (Salamo 89:48; Fakaasiga 20:13) E fakasino atu foki te Tusi Tapu ki te fakamoemoega ke toe fakaola aka a tino mai te tānuga e auala i te toetu. (Iopu 14:13; Galuega 2:31) E seai eiloa se fakamoemoega mō tino ‵mate i Kēna ke toe ola mai latou, kae e seai lele eiloa ne pati i te Tusi Tapu e fakauiga pelā me e ola a agaga o tino ‵mate i konā.​​—Mataio 10:28.

8. Kafai e maina ‵lei a tino i te toetu, ka ‵fuli pefea i ei olotou manatu mo olotou faifaiga?

⁸ Kafai ko oti ne fakamatala faka‵lei atu a mataupu konā, e mafai ei o fesoasoani atu ki te tino tenā ke maina ‵lei i te aogā o te toetu ki a ia. Ko kamata ei o loto fakafetai a ia ki te alofa o Ieova ona ko te fakatokaga fakaofoofogia tenei. E mafai o maua ne tino kolā ne ‵mate olotou tino pele se fakatapūga ki te lotou fanoa‵noa māfai ko fakamoe‵moe latou mo te fia‵fia ki te taimi ka toe fetaui ei latou mo tino konā i te lalolagi fou a te Atua. Kafai ko maina a tino i mataupu konei ka maua i ei se fakavae ke maina foki latou i te uiga o te mate o Keliso. Ne maina a Kelisiano i aso o te kau apositolo me i te toetu o Iesu Keliso se akoakoga fakavae i olotou talitonuga faka-Kelisiano me e ‵tala mai i ei te avanoaga mō te toe‵tuga o nisi tino. Ne talai atu latou mo te loto finafinau e uiga ki te toetu o Iesu mo te fakamoemoega e maua mai i ei. E penā foki loa a tino i aso nei, kolā e maina kae loto fakafetai e uiga ki te toetu, e fia fakamatala atu foki ne latou a muna‵tonu tāua konā ki nisi tino.​​—Galuega 5:30-32; 10:42, 43.

E Pule a Ia ki “Seoli”

9. Se a te mea muamua telā e fai ne Iesu i tena pule atu ki “seoli”?

⁹ E se mafai o faka‵seke ki te mate a tino katoa kolā ka pule fakatasi mo Keliso i tena Malo faka-te-lagi. Kae e iloa ‵lei ne latou a pati fakamalosi loto a Iesu, penei: “Au ne mate, kae kiloke, au e ola ki te se-gata-mai, ki te se-gata-mai eiloa. Au e pule i te mate pelā foki mo Seoli telā ko te koga o tino ‵mate.” (Fakaasiga 1:18) Se a te uiga o ana pati konā? Ne faipati a ia e uiga ki mea kolā ne ‵tupu ki a ia. Ne mate foki a ia. Kae ne seki tuku tiaki ne te Atua a ia i Seoli. I te tolu o aso, ne toe fakaola aka ei ne Ieova a Iesu ke ola i te feitu faka-te-agaga kae ne seki toe mafai o mate a ia. (Galuega 2:32, 33; 10:40) E se gata i ei, ne fai ne te Atua ke “pule” a ia ki “te mate pelā foki mo Seoli,” ko te mea ke ‵tala mai i ei a nisi tino mai te tānuga kae ke fakasaoloto foki a tino mai ikuga ma‵sei o te agasala a Atamu. E mafai o toe fakaola aka ne Iesu ana soko fakamaoni mai te mate me e pule a ia ki ei. E toe faka‵tu aka muamua ne ia a tino i tena fakapotopotoga, kolā ko oti ne fakaeke ki te agaga tapu, kae ne tuku atu foki ki a latou te meaalofa tāua ko te ola telā e se mafai o toe tamate i te lagi, e pelā mo te ola telā ne tuku atu ne tena Tamana ki a ia.​​—Loma 6:5; Filipi 3:20, 21.

10. Ko te vaitaimi fea e fai ei te toe‵tuga o Kelisiano fakaekegina kolā e fakamaoni?

¹⁰ Ko te taimi fea e toe faka‵tu aka ei ki te lagi a Kelisiano fakaekegina kolā e fakamaoni? E fakaasi mai ne te Tusi Tapu me ko oti ne kamata te toe‵tuga tenā. Ne fakamatala atu ne te apositolo ko Paulo me ka toe faka‵tu aka latou i te vaitaimi o te fakatasimaiga a Keliso telā ne kamata i te tausaga ko te 1914. (1 Kolinito 15:23) Kafai ko ‵mate a tino fakaekegina kolā ne fakamaoni i te taimi o tena fakatasimaiga, e se ‵tau o ‵moe latou i te mate ke oko eiloa ki te taimi e toe foki mai ei te lotou Aliki. I te taimi eiloa e ‵mate ei latou, e faka‵tu aka latou i te feitu faka-te-agaga, e “‵fuli katoa [olotou] foliga . . . e pelā eiloa mo se ‵kemoga o mata.” E pefea te lotou fia‵fia, me “ko maua . . . ne latou te taui o olotou galuega.”​​—1 Kolinito 15:51, 52; Fakaasiga 14:13.

11. Se a te toe‵tuga telā ka fai mō tino e tokouke, kae ka kamata māfea te toe‵tuga tenā?

¹¹ E se gata fua i te toe‵tuga o tino kolā ka pule i te Malo ki te ola i te lagi kae e isi aka foki se toe‵tuga o nisi tino. Ona ko te mea e fakaasi mai i te Fakaasiga 20:6 me e isi se “fakatumaiga muamua,” ko tena uiga e ‵tau o isi foki se toe‵tuga telā e ‵soko atu ki ei. Ka manuia a tino kolā e toe‵tu aka fakamuli me ka maua ne latou te avanoaga ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso. Ka fai māfea te toe‵tuga tenā? E fakaasi mai i te Fakaasiga me ka fai te toe‵tuga tenā mai tua ifo o te taimi e fakaseai atu ei “te lalolagi mo te lagi”​​—ko te olaga masei tenei fakatasi mo ana tino pule. Ko pili mai nei te fakaseaiga o mea mua katoa konā. Kae mai tua ifo i ei, i te taimi ko oti ne fakamoe ne te Atua, ka kamata ei te toe‵tuga.​​—Fakaasiga 20:11, 12.

12. Ko oi ka aofia i tino fakamaoni kolā ka faka‵tu mai ki te lalolagi nei, kae kaia e gali ei te mea tenā?

¹² Ko oi a tino kolā ka aofia i te toe‵tuga ki te lalolagi? Ka aofia i ei a tavini fakamaoni a Ieova mai i aso mua, ko tāgata mo fāfine kolā ne ‘‵mate i puapuagā’ ona ko te lotou fakatuanaki malosi ki te toetu. Ko tena uiga, e se solitulafono latou ki te Atua ko te mea ke ‵sao atu latou i se mate fakasauā. E pefea te gali ke fakamasani tatou mo tino konā kae ke fakalogo‵logo foki ki olotou tala kolā ne fakamatala fakatoetoe mai i te Tusi Tapu! Konei eiloa a nisi tino kolā ka faka‵tu mai ki te lalolagi: ko Apelu, te molimau fakamaoni muamua ki a Ieova; ko Enoka mo Noa, kolā ne seki ma‵taku o folafola atu ne laua te fekau e uiga ki te fakamasinoga a koi tuai o poko te Lolo; ko Apelaamo mo Sala, kolā ne talimālō ne laua a agelu; ko Mose telā ne avatu ki ei a Tulafono i te Mauga o Sinai; ko pelofeta loto ‵toa e pelā mo Ielemia telā ne lavea ne ia te fakaseaiga o Ielusalema i te 607 T.L.M.; e penā foki loa mo Ioane te Papatiso telā ne lagona ne ia a pati a te Atua me i a Iesu ko Tena Tama. E se gata i ei, ka isi foki ne tāgata mo fāfine fakamaoni e tokouke kolā ne ‵mate atu i aso fakaoti o te olaga masei tenei.​​—Epelu 11:4-38; Mataio 11:11.

13, 14. (a) Se a te mea ka tupu ki Seoli mo tino ‵mate kolā e ‵nofo atu i ei? (e) Ko oi a tino kolā ka toe‵tu mai, kae kaia?

¹³ Kafai ko oti ne faka‵tu mai a tavini fakamaoni konā a te Atua, ka toe faka‵tu mai foki a nisi tino mai te mate. Ka se ‵toe mai se tino i te tānuga masani o tino. E mafai o iloa ne tatou me e pefea te lasi o te pule a Iesu ki Seoli i te auala telā e fakaaogā ne ia tena pulega ke aogā ki tino i te ‵talamaiga o tino katoa mai i te tānuga. I te fakaasiga telā ne tuku atu ki te apositolo ko Ioane ne lavea ei ne ia me ko “‵pei atu” Seoli “ki te lase ‵ka ulaula.” (Fakaasiga 20:14) Se a tena uiga? E fakauiga a pati konā ki te taimi ka fakaseai katoatoa atu ei Seoli, te tānuga masani o tino. Ka galo katoatoa atu Seoli me ka ‵tala mai ki tua ana tino ‵mate, kae ka toe faka‵tu aka ne Iesu a tino fakamaoni kolā e tapuaki atu ki a Ieova, penā foki loa mo tino sē ‵lei. E fakatalitonu mai penei te Muna a te Atua: “Me i tino ‵lei mo tino sē ‵lei, ka faka‵tu mai katoa mai te mate.”​—Galuega 24:15.

¹⁴ E se faka‵tu mai a tino sē ‵lei konā ko te mea ke toe fakasala latou ki te mate. Ka fesoasoani atu ki a latou ke fakafetaui aka olotou olaga ki tulafono a Ieova me ka ‵nofo atu latou i fakanofonofoga amio‵tonu i te lalolagi kātoa mai i lalo i te Malo o te Atua. Ne lavea atu i te fakaasiga me ka ‵tala aka te “tusi o te ola.” Tela la, ka maua ne latou te avanoaga ke tusi olotou igoa i ei. Ka ‘fakamasino a tino ‵mate e ‵tusa mo olotou mea e fai’ mai tua ifo o te lotou toe‵tuga. (Fakaasiga 20:12, 13) Kae kafai e mafau‵fau tatou ki te fakaotiga o te lotou fakamasinoga, e mafai o fai pelā me e ‘toe‵tu latou ki te ola’ kae e se fai pelā me e ‵tau fua o ‘toe‵tu [latou] ki te fakasalaga.’​​—Ioane 5:28, 29.

15. (a) Ko oi a tino kolā ka se toe‵tu mai? (e) E aogā pefea ki a tatou te iloaga o te munatonu e uiga ki te toe‵tuga?

¹⁵ Kae e se fai pelā me ka toetu mai a tino ‵mate katoa. Ne fai ne nisi tino a agasala kolā e se mafai o toe fakamagalo. E ‵nofo atu a vaegā tino penā i Kēna, me ko fakaseai atu latou ki te se-gata-mai, kae e se ‵nofo atu latou i Seoli. E aofia foki i ei a tino kolā ka tamate i te “fakalavelave” lasi telā ko pili o oko mai. (Mataio 12:31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Tesalonia 1:6-9) E tiga eiloa e fakaasi mai ne Ieova te alofa fakamagalo i se auala fakaofoofogia i te fakasaolotoga o tino ‵mate mai Seoli, e se tuku mai ne te fakamoemoega tenā se pogai ke se ‵saga malosi atu tatou ki ‵tou mea e fai i te olaga nei. E seai se toe‵tuga mō tino kolā e ‵teke atu ki te pulega sili a Ieova. E ‵tau o fakamalosi mai te iloaga tenā ki a tatou ke fakaasi atu me e fia‵fia malosi tatou ki te alofa tauanoa o te Atua i te faiga o tena loto i ‵tou olaga.

Ke Loto Ma‵losi Ona ko te Fakamoemoega ki te Toetu

16. E mafai pefea o fakamalosi mai ki a tatou a te fakamoemoega ki te toetu?

¹⁶ E mafai o maua ne tatou te loto malosi māfai e tali‵tonu katoatoa tatou ki te toetu. I te vaitaimi nei, kafai ko mā‵tua tatou e se mafai o fakatalave ne tatou te mate faitalia te uke o togafiti fakatokitā e fakaaogā ki ei. (Failauga 8:8) Kafai ko oti ne tavini fakamaoni atu tatou ki a Ieova mo tena fakapotopotoga, e mafai ne tatou o ‵kilo atu mo te fiafia ki aso mai mua. E iloa ne tatou me e mafai o toe ola tatou i te toe‵tuga i te taimi telā ko oti ne fakamoe ne te Atua. Ko tafaga la te gali o te olaga tenā! Tenā eiloa “te ola tonu,” e pelā mo pati a Paulo.​​—1 Timoteo 6:19; Epelu 6:10-12.

17. Se a te mea telā ka fesoasoani mai ki a tatou ke tumau i te fakamaoni ki a Ieova?

¹⁷ Kafai e iloa tonu ne tatou me ka isi se toetu kae e fakamasani foki tatou ki te tino telā e fai ne ia te fakatokaga tenā, e mafai ei o malosi te ‵tou fakatuanaki. E fakamalosi aka foki i ei tatou ke tumau i te fakamaoni māfai ko fe‵paki tatou mo tino fakasauā kolā e fia tamate mai ki a tatou. Ko leva ne fakaaogā ne Satani te mataku ki te mate fakafuasei ke ‵nofo pologa a tino ki a ia. Kae ne seki mataku Iesu ki ei. Ne fakamaoni a ia ki a Ieova ke oko eiloa ki tena mate. Ne tuku mai ne Iesu te auala ke fakasaoloto ei ne ia a tino mai te vaegā mataku penā, e alatu i tena taulaga togiola.​​—Epelu 2:14, 15.

18. Ne a mea ne fesoasoani atu ki tavini a Ieova ke fakaasi atu te lotou fakamaoni i se auala fakaofoofogia?

¹⁸ Ko oti ne fakaasi atu ne tavini a Ieova te lotou fakamaoni i se auala fakaofoofogia ona ko te lotou fakatuanaki ki te taulaga a Keliso, e penā foki loa mo te fakatokaga o te toetu. Kafai ko taotaomaki latou ne fakalavelave, ne fakamaoni atu ne latou me e ‘toka latou o ofo atu olotou ola’ ona ko te lotou a‵lofa ki a Ieova. (Fakaasiga 12:11) E fakaasi atu te lotou ‵poto, me e se tiaki ne latou a akoakoga faka-Kelisiano ko te mea ke ola leva latou i te vaitaimi nei. (Luka 9:24, 25) E iloa ne latou me kafai ko ‵mate nei latou ona ko te lotou ‵lago atu mo te fakamaoni ki te pulega sili a Ieova, ka tuku atu ne ia ki a latou te lotou taui e alatu i te toe‵tuga. E mata, e maua ne koe te vaegā fakatuanaki tenā? Ka maua ne koe māfai e alofa tonu koe ki a Ieova kae fakatāua foki ne koe te uiga tāua o te fakamoemoega ki te toetu.

Ke Toe Sau‵tala ki Manatu Konei

• Kaia e tāua ei ke maina se tino i te tulaga o tino ‵mate a koi tuai o fakatāua ne ia te toetu?

• Ko oi a tino kolā ka toe‵tu mai, kae e aogā pefea te iloaga tenā ki a tatou?

• E fakamalosi mai pefea ki a tatou a te fakamoemoega ki te toetu?

[Ata i te itulau e 85]

E folafola mai ne Ieova me ka toe‵tu mai a tino ‵lei mo tino sē ‵lei