Ke Iloa ne Tatou “te Mafaufau o Keliso”

“ ‘Ko oi e iloa ne ia a te mafaufau o te Aliki [ko Ieova]? Ko oi e mafai ne ia o fakatonu a ia?’ E seai, ka ko tatou fua kola ko maua ne tatou a te mafaufau o Keliso.”​—⁠1 KOLINITO 2:⁠16.

1, 2. Ne a mea ne fakaasi mai ne Ieova e uiga ki a Iesu i tena Muna?

NE FOLIGA mai pefea a Iesu? Se a te lanu o ana lāulu? tena pakili? ana mata? E pefea tena loa? E fia tena ‵mafa? I te fia o senitenali, ne kese‵kese a foliga o Iesu ne ‵lomi ne tino ‵lomi ata. Nisi foliga ne tai feoloolo kae ko nisi foliga ne fai fakaa‵tea. Ne ‵lomi mai ne nisi tino a ia e pelā me se mafi telā e malosi, kae ne ‵lomi mai ne nisi tino tena ata e pelā me se tino ‵seva telā e fakalau‵kena.

² Kae e se faka‵mafa malosi mai ne te Tusi Tapu a foliga faka-te-foitino o Iesu. Kae ne fia fakaasi mai ne Ieova a te mea telā e sili atu i te tāua: ko uiga totino o Iesu. E se gata fua i te fakaasi mai ne tusi Evagelia a pati mo faifaiga a Iesu, kae e fakaasi atu foki i ei te ‵poko o ana lagonaga mo vaegā mafaufauga kolā ne māfua mai i ei ana pati mo ana faifaiga. Ona ko tala e fa konā mai te Atua e mafai ei ne tatou o maina i te mea telā ne faipati te apositolo ko Paulo ki ei e pelā me ko “te mafaufau o Keliso.” (1 Kolinito 2:16) Se mea tāua ‵ki ke fakamasani faka‵lei tatou ki manatu, lagonaga, mo uiga o Iesu. Kaia? Ona ko pogai e lua.

3. Se a te mea telā e mafai o maina tatou i ei māfai e fakamasani tatou ki te mafaufau o Keliso?

³ Muamua la, e fakaasi mai ne te mafaufau o Keliso se tamā ata e uiga ki te mafaufau o Ieova te Atua. Ona ko te masani ‵lei o Iesu mo tena Tamana, ne mafai o fai atu a ia penei: “E seai se tino e tokotasi e iloa ne ia me ko oi te Tama, na ko te Tamana fua, kae seai foki se tino e tokotasi e iloa ne ia me ko oi te Tamana, na ko te Tama fua, mo tino ei kola e manako te Tama o fakaasi a ia ki ei.” (Luka 10:22) Ne fai pelā me e fakauiga penei a pati konā a Iesu, ‘Kafai e fia iloa ne koe a Ieova, ke na kilo mai ki a au.’ (Ioane 14:⁠9) Tela la, kafai e suke‵suke tatou ki mea kolā e fakaasi mai ne tusi Evagelia e uiga ki manatu mo lagonaga o Iesu, e fai pelā me e fakamasani foki tatou ki manatu mo lagonaga o Ieova. A te vaegā malamalama tenā e fai ei ke momea aka te fakapili‵pili atu o tatou ki te ‵tou Atua.​—⁠Iakopo 4:⁠8.

4. Kafai e amio tatou pelā mo Keliso, ne a mea e ‵tau o fakamasani muamua tatou ki ei, kae kaia?

⁴ A te lua o mea, kafai e iloa ne tatou te mafaufau o Keliso ka fesoasoani mai “ke tau‵tali ei [tatou] i ona kalafaga.” (1 Petelu 2:21) A te tautali atu ki a Iesu e se ko te taku atu fua o ana pati mo te fakaakoako atu ki ana faifaiga. Me e māfua mai ‵tou pati mo faifaiga i ‵tou manatu mo lagonaga, a te tau‵tali atu ki a Keliso e fai pelā me e ‵tau o maua ne tatou a “vaegā manatu” kolā ne maua ne ia. (Filipi 2:​5, NW) Ko tena uiga, kafai e ma‵nako tatou ke amio pelā mo Keliso, e ‵tau o fakamasani muamua tatou ki ana manatu mo lagonaga, e ‵tusa loa mo te mea telā e mafai ne tatou o fai e pelā me ne tino sē ‵lei katoatoa. Ia, ke na onoono faka‵lei tatou ki te mafaufau o Keliso, fakatasi mo te fesoasoani o tino kolā ne tusi ne latou a tusi Evagelia. Muamua la, ka fai‵pati tatou ki mea kolā ne māfua mai i ei a manatu mo lagonaga o Iesu.

Tena Olaga a Koi Tuai o Fai mo Fai se Tagata

5, 6. (a) Ne a mea e mafai o fai ne ‵tou taugasoa ki a tatou? (e) Se a te fesokotakiga ne maua ne te Afutasi a te Atua i te lagi a koi tuai o vau ki te lalolagi nei, kae ne a mea ne ‵tupu ki a ia ona ko te mea tenā?

⁵ E mafai o ‵fuli ‵tou uiga ona ko ‵tou taugasoa pele, kae e ‵fuli sāle i ei ‵tou manatu, lagonaga, mo faifaiga ke ‵lei io me ke ma‵sei.a (Faataoto 13:20) Ke mafaufau malie aka ki te tino telā ne mafuta fakatasi mo Iesu i te lagi a koi tuai o vau a ia ki te lalolagi nei. E fakasino atu te Evagelia a Ioane ki te olaga o Iesu a koi tuai o fai a ia mo fai se tagata, e pelā me ko “te Muna,” io me ko te Tino Fakaoko Muna a te Atua. Muna a Ioane: “I te kamataga ne ola te Muna, kae ne nofo fakatasi te Muna mo te Atua, kae ko te Muna foki se atua. Ne nofo fakatasi laua mo te Atua i te kamataga.” (Ioane 1:​1, 2, NW) Me seki ai se kamataga o Ieova, a te ‵nofo fakatasi o te Muna mo te Atua mai “te kamataga” e fakauiga pelā me ko te taimi ne kamata ei o faite ne te Atua a mea. (Salamo 90:⁠2) A Iesu ko “te uluaki o mea katoa ne faite.” Tela la, ne ola a ia a koi tuai o ola mai a nisi tino faka-te-agaga, kae koi tuai foki o faite te lagi mo te lalolagi telā e matea ki mata.​—⁠Kolose 1:15; Fakaasiga 3:⁠14.

⁶ E pelā mo nisi fakatautauga fakasaienitisi, ne tu mai te lagi tenei e matea ki mata i te 12 piliona tupu tausaga. Kafai e tai ‵tonu a fakatautauga konā, ko tena uiga ne mafuta te Afutasi a te Atua fakatasi mo tena Tamana i te fia piliona o tausaga a koi tuai o faite Atamu. (Fakatusa ki te Mika 5:⁠2.) Tela la, ne fealofani malosi laua. E pelā mo te fakaasimaiga o te poto, ne faipati mai penei te Afutasi tenā a koi tuai o fai a ia mo fai se tagata: “Au ko te pogai o tena fiafia [ko Ieova] i aso takitasi, e fiafia faeloa au i ona mua.” (Faataoto 8:30) A te tonuga loa, a te māfuta fakatasi o laua mo te Pogai o te alofa i te fia tausaga, ne fuli malosi i ei a uiga o te Tama a te Atua! (1 Ioane 4:⁠8) Ne gasolo o malamalama kae fakaasi atu foki ne te Tama tenā a manatu, lagonaga, mo amioga a tena Tamana i se auala telā e se mafai o fai ne so se isi tino aka.​—⁠Mataio 11:⁠27.

Tena Olaga i te Lalolagi mo Mea ne ‵Tupu i ei

7. Se a te pogai e tasi ne ‵tau ei o vau te Afutasi a te Atua ki te lalolagi nei?

⁷ Kae e isi aka foki a nisi mea ne ‵tau o tauloto ki ei te Tama tenā a te Atua, me ne manako a Ieova ke fakatoka tena Tama ke fai mo fai se Faitaulaga Sili telā e alofa, kae e maina foki i ‵tou “puapuaga.” (Epelu 4:15) Tenā te pogai e tasi ne vau ei te Tama tenā ki te lalolagi pelā me se tino ke fakatoka ei a ia ki te tofi tenā. I konei loa, e pelā me se tagata telā e isi ne ana ‵kano mo ana toto, ne fetaui tonu Iesu mo nisi fakanofonofoga mo tulaga kolā ne maimoa fua a ia ki ei mai te lagi. I konā loa, ne mafai ei ne ia o lagona tonu a mea kolā e lagona sāle ne tino. I nisi taimi ne fi‵ta a ia, ne fiainu, kae ne fiakai. (Mataio 4:2; Ioane 4:​6, 7) E se gata fua i konā, ne fa‵ki foki a ia i vaegā mea faiga‵ta mo logo‵maega valevale. Telā ne tauloto ei a ia ki “te olaga fakalogo muna,” kae ne toka katoatoa a ia i ei ke fai mo fai te Faitaulaga Sili.​—⁠Epelu 5:​8-10.

8. Ne a mea e iloa ne tatou e uiga ki te kamataga o te olaga o Iesu i te lalolagi nei?

⁸ E a a mea kolā ne ‵tupu ki a Iesu i te kamataga o tena olaga i te lalolagi nei? E se uke a tala e uiga ki te taimi ne foliki ei a ia. Ne taku mai fua ne Mataio mo Luka a tala e uiga ki tena fanaumaiga. Ne iloa ne tino tusi Evagelia konā me ne ola muamua a Iesu i te lagi a koi tuai o vau a ia ki te lalolagi nei. E uke atu a tala e maua e uiga ki ana uiga i tena olaga a koi tuai o fai mo fai se tagata. Kae ne fai a Iesu mo fai se tinā tagata tonu. E tiga eiloa ne ‵lei katoatoa a ia, ne ‵tau o tupu aka a ia mai se pepe ki se tamaliki, mai i se talavou ki se tagata matua, kae e uke a mea ‵fou ne tauloto ne ia i ei. (Luka 2:​51, 52) E fakaasi mai ne te Tusi Tapu a nisi tala e uiga ki te kamataga o te olaga o Iesu kae kāti e se taumate ne ‵fuli malosi tena olaga i ei.

9. (a) Ne a mea e fakaasi mai me kāti ne fanau mai Iesu i se kāiga mativa? (e) Ne a vaegā fakanofonofoga kāti ne tupu aka i ei a Iesu?

⁹ E foliga mai me ne fanau mai a Iesu i se kāiga mativa. E fakaasi mai te mea tenā i te taulaga telā ne avatu ne Iosefa mo Malia ki te faletapu i te 40 o aso mai tua ifo o tena fanaumaiga. Ne seki avatu ne laua se tamā mamoe tagata e pelā me se taulaga ‵sunu, mo se tamā lupe e pelā me se taulaga mō agasala. Ne avatu ne laua “se ava lupe io me se ava punua lupe.” (Luka 2:24) E tusa loa mo te Tulafono a Mose, ne talia fua ke fai ne tino ma‵tiva te taulaga tenā. (Levitiko 12:​6-8) Fakamuli ifo, ne gasolo o tokouke a tino i te kāiga mativa tenā. E tokoono io me e tokoono tupu a tama‵liki ne fai ne Iosefa mo Malia e pelā mo te masani mai tua ifo o te fanaumaiga fakavavega o Iesu. (Mataio 13:​55, 56) Tela la, ne tupu ake Iesu i se kāiga telā e tokouke a tino i ei kae e se uke olotou mea.

10. Ne a mea e fakaasi mai me i a Malia mo Iosefa ne tino kolā e ma‵taku ki te Atua?

¹⁰ Ne putiputi aka Iesu ne mātua kolā ne atafai ki a ia kae ne ma‵taku foki ki te Atua. Ne tu ‵kese tena mātua, ko Malia. Masaua la, me i te taimi ne fakatālofa atu ei te agelu ko Kapilielu ki a ia, ne fai penei ana muna: “Ke i a koe te filemu! A te Aliki e fakatasi mo koe, me ko oti ne fakamanuia atu ki a koe!” (Luka 1:28) A Iosefa foki se tino lotu. I tausaga takitasi ne faimalaga atu ei a ia mo te fakamaoni i te malaga telā e 150 kilomita te ‵mao ki Ielusalema mō te Paseka. Ne fanatu sāle foki a Malia, faitalia me ne fakatonu atu fua ki tāgata ke fai penā. (Esoto 23:17; Luka 2:41) I te taimi ko 12 ei ana tausaga, ne salasala malosi a Iosefa mo Malia ki a Iesu kae ne maua atu i te faletapu i vā o faiakoga. Ne fai atu penei a Iesu ki ana mātua kolā ne manava‵se: “E se iloa ne koulua me ko ‵tau au o nofo i loto i te fale o toku Tamana?” (Luka 2:49) A te pati “Tamana”​—⁠ne fakauiga i ei ki se tino alofa kae gali i manatu o te talavou ko Iesu. E tasi te mea, kāti ko oti ne taku atu ki a ia me i a Ieova ko tena Tamana tonu. Kae ne fai foki a Iosefa mo fai se tamana-fai alofa ki a Iesu. E se mafai lele eiloa o filifili aka ne Ieova se tagata amio fakasauā kae sē alofa ke tausi ne ia tena Tama pele!

11. Se a te galuega ne fakamasani Iesu ki ei, kae ne a mea ne aofia i te faiga o te galuega tenā?

¹¹ I tausaga ne nofo atu ei a ia i Nasaleta, ne fakamasani aka Iesu ki te galuega faka-kamuta. Kae kāti ne fakaakoako a ia ne tena tamana-fai ko Iosefa. Ne fai a Iesu mo fai se tufuga, telā ne taku ei a ia ko te “kamuta.” (Maleko 6:⁠3) I aso ne tusi ei te Tusi Tapu, ne fakagalue sāle aka a kamuta ke faite a fale, mea faifale (e aofia i ei a taipola, nofoga, mo fata), penā foki loa mo mea faigaluega mō te fatoaga. I tena tusi ko te Dialogue With Trypho, ne tusi mai penei a Tasitini Matulo (Justin Martyr), i te lua o senitenali T.A. e uiga ki a Iesu: “Ne galue sāle a ia pelā me se kamuta a koi nofo a ia fakatasi mo nisi tāgata, kae ne faite sāle ne ia a mea fakamalū te laukele mo amo.” E se faigofie a vaegā galuega penā, me ne seki ‵togi mai fua ne kamuta mua olotou laupapa. Kāti ne olo sāle atu latou ki te vao, ne filifili aka a lakau, ne tua ki lalo a lakau konā, kae ne ave ki olotou fale. Tela la, kāti ne iloa ‵lei ne Iesu te faigata ke galue mō mea o te olaga nei, ke fesokotaki atu ki tino kolā e ‵togi ne latou a mea, kae ke lava ana tupe ke tausi ei tena kāiga.

12. Ne a mea e fakaasi mai me kāti ne mate atu a Iosefa a koi tuai o mate Iesu, kae se a te uiga o te mea tenā ki a Iesu?

¹² E pelā me ko te ulumatua, kāti ne fesoasoani atu a Iesu ki te tausiga o te kāiga, kae maise eiloa me e foliga mai me ne mate atu a Iosefa a koi tuai o mate a Iesu.b Muna a te Zion’s Watch Tower i a Ianuali 1, 1900: “E fai mai a tala mua me ne mate atu a Iosefa a koi foliki a Iesu, kae ne fai a Iesu mo fai se kamuta ke tausi ei ne ia tena kāiga. E maua se fakamaoniga o te manatu tenā i te Tusi Tapu me e fai mai i ei me i a Iesu se kamuta, kae e faipati sāle atu e uiga ki tena mātua mo ana taina, kae e se ti faipati sāle e uiga ki a Iosefa. (Maleko 6:⁠3) . . . Tela la, kāti e se taumate, i tausaga e sefulu-valu o te olaga o te ‵tou Aliki, mai i te taimi telā ne tupu ei te mea [telā ne tusi ki lalo i te Luka 2:​41-49] ki te taimi o tena papatisoga, ne fai fua ne ia a galuega masani o te olaga nei.” Kāti ne iloa ne Malia mo ana tama‵liki, e aofia foki i ei a Iesu, a te logo‵mae māfai ko mate se avaga pele io me se tamana pele.

13. I te taimi ne kamata ei ne Iesu tena galuega fakafaifeau, kaia ne fai ei pelā me e sili atu tena poto, tena malamalama, mo ana lagonaga ‵loto i lō so se isi tagata?

¹³ E manino eiloa me ne seki fanau mai Iesu i se olaga faigofie. Kae ne iloa ‵lei eiloa ne ia a te olaga masani o tino valevale. Kae i te 29 T.A., ne oko atu ki te taimi ne ‵tau ei o fakataunu ne Iesu te tofiga telā ne tuku atu ne te Atua ki a ia. I te kogāloto o te tausaga tenā, ne papatiso a ia ki te vai kae ne puke a ia e pelā me se Tama faka-te-agaga a te Atua. ‘Ne matala te lagi,’ kae kāti ne fakauiga i ei me ne masaua ne ia tena olaga muamua i te lagi, a koi tuai o fai a ia mo fai se tagata, e aofia i ei ana manatu mo ana lagonaga i te taimi tenā. (Luka 3:​21, 22) Tela la, i te kamataga o te galuega a Iesu, ne maua ne ia te poto, te malamalama, mo lagonaga kolā ne seki maua ne so se isi tino aka. E se tioa eiloa o tusi mai ne tino fai Evagelia te lasiga o olotou tala mai i mea kolā ne ‵tupu i te galuega fakafaifeau a Iesu. Kae ne seki mafai ne latou o tusi ki lalo ana pati mo ana faifaiga katoa. (Ioane 21:25) Kae ko mea kolā ne fakaosofia latou ke tusi ki lalo e fesoasoani mai i ei ki a tatou ke malamalama i manatu o te ‵toe tagata sili telā ne ola i te lalolagi nei.

Uiga o Iesu Pelā me se Tagata

14. Kaia e fakaasi mai ei ne tusi Evagelia me i a Iesu se tagata telā e atafai kae e alofa tonu?

¹⁴ A uiga o Iesu kolā e fakaasi mai i tusi Evagelia ko te atafai mo te alofa tonu. E kese‵kese a vaegā lagonaga kolā ne fakaasi mai ne ia: ne alofa a ia ki te lepela (Maleko 1:​40, 41); ne tagi a ia i te loto ma‵keke o tino (Luka 19:​41, 42); ne kaitaua tonu a ia ki tino faka‵liu tupe kolā ne kaima‵nako. (Ioane 2:​13-17) Me i a ia se tagata alofa, ne ‵sofi ifo ana loimata i se taimi, kae ne seki ‵funa aka ne ia ana lagonaga. I te taimi ne mate ei tena taugasoa pele ko Lasalo, ne otia te loto o Iesu i te laveaga ne ia me ko tagi a Malia, te tuagane o Lasalo, kae ne tagi eiloa a Iesu i mua o nisi tino.​—⁠Ioane 11:​32-36.

15. Ne fakaasi atu pefea a uiga atafai o Iesu i ana manatu mo ana faifaiga ki nisi tino?

¹⁵ Ne matea atu a uiga atafai o Iesu i ana manatu mo ana faifaiga ki nisi tino. Ne fanatu eiloa a ia ki tino ma‵tiva mo tino fakaa‵lofa, kae ne fesoasoani atu ki a latou ‘ke tokaga malie olotou agaga.’ (Mataio 11:​4, 5, 28-30) Ne seki fai pelā me ko tō fakalavelave a ia ke fesoasoani atu ki tino fakaa‵lofa, faitalia me ko te fafine telā ne ‵tafe tena sua kae ne fakapatele atu ki tena gatu, io me ko te tagata akai mea telā ne ‵kivi ana mata kae ne ita ma nofo filemu. (Mataio 9:​20-22; Maleko 10:​46-52) Ne ‵sala aka ne Iesu a mea ‵lei i nisi tino kae ne fakamālō sāle atu ki a latou; kae ne talia foki ne ia ke avatu a polopolokiga māfai e ‵tau o fai penā. (Mataio 16:23; Ioane 1:47; 8:44) E tiga eiloa e se uke a saolotoga o fāfine i aso konā, ne fakaāva kae faka‵malu atu a Iesu ki a latou. (Ioane 4:​9, 27) E se tioa eiloa o loto fia‵fia se potukau o fāfine ke fakaaogā olotou mea ke fesoasoani atu ki a ia.​—⁠Luka 8:⁠3.

16. Ne a mea e fakamaoni mai me ne paleni ‵lei a te kilokiloga a Iesu ki te olaga nei mo kope?

¹⁶ Ne paleni ‵lei te kilokiloga a Iesu ki te olaga nei. Ne seki fakatāua malosi ne ia a kope. Kāti e se uke ana kope. Ana muna me “e seai se koga mo ona fakatapū.” (Mataio 8:20) Kae ne fai ne Iesu ke fia‵fia malosi a nisi tino. I te taimi ne kau atu ei a ia ki se ‵kaiga o te fakaipoipoga​—⁠ko te vaegā taimi telā ne fai sāle i ei a pese, usugā pese, mo fakafiafiaga​—⁠e manino eiloa me ne seki faka‵tuka atu a ia ki tino i konā. A te tonuga loa, ne fai ne Iesu tena vavega muamua i konā. I te taimi ne palele ei te uaina, ne ‵fuli ne ia a nisi vai ke liu uaina ‵lei, ko te vaegā meainu telā “e fakafiafia ei” a loto o tino. (Salamo 104:15; Ioane 2:​1-11) Ne seki taofi aka i ei a fakafiafiaga, kae ne seki mavale i ei te tauavaga fou. Kae ne fakaasi atu me ne paleni ‵lei ana faifaiga me e uke atu a taimi e fai mai me ne galue malosi a Iesu i se taimi mata leva i tena galuega.​—⁠Ioane 4:⁠34.

17. Kaia e se ofo ei tatou me i a Iesu se Faiakoga Apo, kae ne a mea ne fakaasi mai i ana akoakoga?

¹⁷ A Iesu se Faiakoga Apo. A te lasiga o ana akoakoga ne fakaasi mai i ei a mea ‵tonu kolā e matea atu i aso katoa, kae ne masani ‵lei a ia i vaegā mea penā. (Mataio 13:33; Luka 15:⁠8) Ne se fuafuagina eiloa ana akoakoga​—⁠me e ma‵nino, e faigo‵fie kae e aogā faeloa. Kae e sili atu te tāua o mea kolā ne akoako atu ne ia. Ne fakaasi mai i ana akoakoga a tena manakoga tonu ke fakamasani aka ana tino fakalogo‵logo ki manatu, lagonaga mo amioga a Ieova.​—⁠Ioane 17:​6-8.

18, 19. (a) Ne a tala fakatusa ne fakaaogā ne Iesu ke fakamatala mai ei tena Tamana? (e) Se a te mea telā ka fai‵pati tatou ki ei i te suā mataupu?

¹⁸ Ne fakaaogā sāle ne Iesu a tala fakatusa, kae ne fakaasi mai ne Iesu tena Tamana i tugāpati manino kolā e se mafai o puligofie. E faigofie fua te faipati atu e uiga ki te alofa kaimalie o te Atua. Kae e sili atu te aogā ke fakatusa a Ieova ki se tamana loto fakamagalo telā ne otia tena loto i te mateaga ne ia o tena tama ko toe foki mai, kae ‘ne tele atu, ‵sai ne ia kae sogi.’ (Luka 15:​11-24) Ne ‵teke atu a Iesu ki tuu fakamaua‵luga a takitaki lotu kolā ne manatu fātauvā ki tino valevale. Kae ne fakamatala atu ne Iesu me i tena Tamana se Atua telā e faigofie te faipati atu ki ei. A ia ko te Atua telā e sili atu tena fiafia ki te fakamolemole a te tino ao lafoga loto maulalo i lō te ‵talo fia lavea telā ne fai ne te Falesaio fakamatamata. (Luka 18:​9-14) Ne fakaasi mai ne Iesu me i a Ieova se Atua atafai telā e iloa ne ia māfai e to ki te one se tamā manu eva foliki. Ne fakatalitonu atu penei a Iesu ki ana soko: “Sa manava‵se koutou, i te mea e sili atu eiloa koutou i manu eva kona.” (Mataio 10:​29, 31) E se tioa eiloa o ofo malosi a tino i “akoakoga” a Iesu kae ne tosina atu olotou loto ki a ia. (Mataio 7:​28, 29) E tasi te taimi ne ‵nofo fakatasi ei a ia mo “te vaitino e tokouke” i aso e tolu, kae e seai ne olotou meakai i aso konā!​—⁠Maleko 8:​1, 2.

¹⁹ E ‵tau o loto fakafetai tatou me ko oti ne fakaasi mai ne Ieova a te mafaufau o Keliso i tena Muna! E mafai pefea ne tatou o ati aka kae fakaasi atu foki te mafaufau o Keliso i ‵tou faifaiga ki nisi tino? Tenā loa te mea ka fai‵pati tatou ki ei i te suā mataupu.

[Fakamatalaga fakaopoopo]

E Masaua ne Koe?

• Kaia e tāua ei ke na fakamasani aka tatou ki “te mafaufau o Keliso“?

• Se a te fesokotakiga ne maua ne Iesu a koi tuai o fai mo fai se tagata?

• I tena olaga i te lalolagi nei, ne a mea ne ‵tupu kae ne oko tonu atu ki a Iesu?

• Ne a mea e fakaasi mai ne tusi Evagelia e uiga ki uiga totino o Iesu?

[Ata i te itulau e 6]

Ne tupu aka Iesu i se kāiga telā e tokouke a tino i ei kae e se uke foki olotou mea

[Ata i te itulau e 8]

Ne ofo malosi a faiakoga i te malamalama mo tali a Iesu kae ko 12 fua ana tausaga