Te Āva ki Pulega​—Kaia e Tāua ei?

E LOTO fakafetai a tino amio ‵lei katoa me e isi se pulega a te kau pulisimani ke puke fakapagota ne latou a tino amio ma‵sei kolā e kaisoa ne latou ‵tou kope io me e fakamatakutaku mai ki ‵tou kāiga, i ne? Kae e fakatāua sāle ne tatou te pulega a fono fakamasino ke fakasala a tino amio masei ko te mea ke puipui ei a tino o te fenua, i ne?

Kāti e masaua foki ne tatou a nisi galuega aogā, e pelā mo te faitega o auala, te ‵teuga o kaiga, mo falea‵koga​—⁠kolā e ‵togi sāle ki tupe e maua ne malo mai i lafoga. E fakatāua malosi ne Kelisiano ‵tonu te āva ki pulega ‵tau. Kae e ‵tau o pefea te lasi o te āva tenā? Kae i feitu fea o te olaga nei e ‵tau ei o āva tatou ki pulega?

Pulega i te Fenua

E fakatonu mai te Tusi Tapu ki tino katoa, ko tino tali‵tonu mo tino sē tali‵tonu, ke na āva latou ki pule o te malo, kolā e ga‵lue ke ‵lei te fenua. Ne tusi atu te apositolo Kelisiano ko Paulo ki ana taina tali‵tonu i Loma e uiga ki te mea tenā, kae e aogā ki a tatou ke mafau‵fau malie aka ki ana pati kolā ne tusi ki lalo i te Loma 13:​1-7.

A Paulo ne fai mo fai se tino Loma, kae ko Loma ko te malo lasi i te lalolagi i ana aso. Ne tusi atu te tusi tenā a Paulo i tafa o te tausaga ko te 56 T.A., kae ne fakatonu atu a ia ki Kelisiano ke fai latou mo fai ne tino kolā e amio ‵lei i olotou fenua. Ne tusi atu a ia penei: “A tino katoa e ‵tau o faka‵logo ki pule o te malo, i te mea ne aumai katoa mai i te Atua te lotou tulaga pule. A tino pule katoa konei e ‵tu nei, ne faka‵tu katoa ne te Atua.”

Ne fakamatala atu ne Paulo i konā me ka seai se pulega a tino seiloga ke talia ne te Atua ke fai a mea konā. Ona ko te mea tenā, e fai pelā me e isi ne tulaga ‵tau o pule ma‵luga konā i te fakatokaga o fuafuaga a te Atua. “Tela la, ko te tino tela e ‵teke ki pule e ‵teke foki ki te mea ne filifili ne te Atua.”

Kāti ka tavae atu a pule konā ki tino kolā e amio ‵lei, kae e isi foki se malosi o pule konā ke fakasala a tino kolā e ‵se. E uke ‵ki a pogai e ‵tau ei o ma‵taku a tino amio ma‵sei ki te malosi o pule konā ke “taui atu” ki a latou, me i a latou “ko te tavini a te Atua” i te feitu tenā.

Ne fakaoti ne Paulo tena fakamatalaga penei: “Tela la, e ‵tau eiloa mo te tino o fakalogo ki pule, e se ko te feitu fua ki te fakasalaga a te Atua, kae pela foki te lagona faka te mafaufau. Me e tenei foki eiloa te sua pogai e fai lafoga ei koutou, me i pule ko faifekau a te Atua e ga‵lue mō te mea nei.”

I ō pule ma‵luga te tiute ke fakaaogā a tupe kolā e maua mai i lafoga, kae e se ko te tino ‵togi lafoga. E tumau te loto lagona ‵lei o te Kelisiano me e amio ‵lei faeloa a ia i te fenua. E iloa ne ia me kafai e fakalogo a ia ki pule ma‵luga kae ‵togi atu ne ia a lafoga ‵tau, ko fakamalosi atu i ei a amioga ‵lei i tena fenua kae ko ola foki a ia e ‵tusa loa mo mea kolā e manako ki ei te Atua.

Pulega i te Kāiga

E a pulega i te kāiga? A koi foliki se pepe, e tagi sāle a ia ke ‵saga atu a tino ki a ia. Kae e iloa ne te mātua poto a mea kolā e ‵tau o maua ne te pepe, kae e se fakakolekole atu ki te pepe i mea katoa kolā e manako a ia ki ei. E tuku faitalia sāle a nisi tama‵liki, kae e fai ne latou so se mea e ma‵nako latou ki ei. Ona ko te sē masani i te olaga nei, kāti ka fai ne latou a nisi amioga ‵se io me ko faiga ma‵sei, kae e fakamakosu i ei olotou kāiga mo te lotou fa‵kai, e pelā eiloa mo te mea ko oti ne matea atu ne nisi tino pule.

“Ko tō tuai sāle te polopolokiga ne mātua o olotou tama,” ko muna a Rosalind Miles, telā ne tusi ne ia te tusi ko te Children We Deserve. “E ‵tau o kamata o fai penā i te taimi e fatoā fanau mai ei te tamaliki.” Kafai e fai‵pati atu a mātua i se leo filemu telā e fakaasi mai i ei te pule mo te alofa, kae e ‵pau faeloa olotou tonu mai te kamataga, se mea vave o fakamasani aka olotou tama‵liki ke talia ne latou a te pulega tenā mo polopolokiga a‵lofa kolā e māfua mai i ei.

E uke ‵ki a fakamatalaga i te Tusi Tapu e uiga ki pulega i te kāiga. I te tusi ko Faataoto ne fakasino atu te tagata poto ko Solomona ki te loto tasi o mātua kolā e ma‵taku ki te Atua i mua o lā tama‵liki, penei: “Taku tama, saga tonu ki muna a tou tamana mo tou matua.” (Faataoto 1:⁠8) Kafai e tumau eiloa te loto tasi tenā o mātua i mua o olotou tama‵liki, ka iloa ei ne tama‵liki a manatu o olotou mātua mo mea kolā e fakamoe‵moe olotou mātua ke fai ne latou. Kāti ka taumafai latou o fai togafiti ke ‵kese te ‵tonu telā e maua mai i te tamana mo te mātua ko te mea ke fai te mea e ma‵nako latou ki ei. Kae kafai e loto tasi a mātua, ka puipui faka‵lei i ei a tama‵liki.

E fakamatala mai ne te Tusi Tapu me e pānaki tonu mo te tamana a te tiute tāua ke tausi faka‵lei te malosi faka-te-agaga o ana tama‵liki, penā foki loa mo tena avaga. Ko fai ei a ia mo fai te ulu o te kāiga. E ‵tau o amio pefea a ia e pelā me ko te ulu o te kāiga? Ne fakamatala mai ne Paulo me e pelā mo te Keliso ko te Ulu o te fakapotopotoga, e ‵tau o fai te tagata mo fai te ulu o tena avaga. Kae ne toe fai atu penei a Paulo: “A koutou e tagata, ke a‵lofa koutou ki otou avaga, e pela eiloa mo Keliso ne alofa ki te ekalesia [ko tena avaga faka-te-agaga], kae tuku atu foki tona ola mō te ekalesia.” (Efeso 5:25) Kafai e fakaakoako atu se tagata ki faifaiga a Iesu kae e fakaasi atu ne ia te alofa i tena faiga mo ulu o te kāiga, ka “ava” malosi atu tena avaga ki a ia. (Efeso 5:33) Ka matea atu foki ne tama‵liki i kāiga konā a te aogā o pulega mai te Atua kae ka fakamalosigina latou i ei ke talia a pulega kona.​—⁠Efeso 6:​1-3.

E manuia pefea a faifaiga a mātua kolā e seai ne olotou avaga, e aofia foki i ei ko tino kolā ko ‵mate olotou avaga? Faitalia me i a latou ne tamana io me ne mātua, e mafai eiloa ne latou o fakalago‵lago atu ki te pulega a Ieova te Atua mo Iesu Keliso. Ne faipati atu faeloa a Iesu e pelā me se tino telā e isi sena pulega​—⁠ko te pulega mai i tena Tamana mo te malosi o te Tusi Tapu telā ne maua mai te Atua.​—⁠Mataio 4:​1-10; 7:29; Ioane 5:​19, 30; 8:⁠28.

E tuku mai ne te Tusi Tapu te fia o fakatakitakiga tāua e uiga ki fakalavelave kolā e fe‵paki mo tama‵liki. Kafai e ‵sala aka ki fakatakitakiga konā kae fakagalue aka a mea konā, ka mafai ei ne te mātua o avatu a polopolokiga a‵lofa kae aogā ki ana tama‵liki. (Kenese 6:22; Faataoto 13:20; Mataio 6:33; 1 Kolinito 15:33; Filipi 4:​8, 9) E mafai foki ne mātua o ‵suke ki nisi fakamatalaga kolā e maua mai te Tusi Tapu kae ne fakatoka ke fesoasoani atu ki a latou ke akoako faka‵lei atu ki olotou tama‵liki ke iloa ne latou te aogā o te āva ki te Tusi Tapu.a

Pulega i te Fakapotopotoga Kelisiano

“Ko taku Tama fagasele tenei, tela e fiafia au ki ei, ke faka‵logo koutou ki a ia!” (Mataio 17:⁠5) Ne taku ‵tonu mai ne Ieova te Atua a pati konā, kae ne fakamaoni aka i ei me e mafai o faipati atu Iesu e pelā me se sui o te Atua. Ne tusi ki lalo ana pati i tusi Evagelia e fa kolā e faigofie fua ke ‵suke tatou ki ei.

Ko pili o fanaka a Iesu ki te lagi, kae ne fakailoa atu ne ia ki ana soko: “Ko oti ne tuku mai ki a au a te pule katoa i te lagi mo te lalolagi.” (Mataio 28:18) E pelā me ko te Ulu o tena fakapotopotoga, ne onoono faka‵lei a Iesu ki ana soko fakaekegina i te lalolagi nei, kae talu mai te ligiifoga o te agaga tapu i te Penitekoso i te 33 T.A., ko oti foki ne fakaaogā ne ia a latou e pelā me ko te auala e maua ei te munatonu, kae fai latou mo fai “te tavini fakamaoni kae poto.” (Mataio 24:​45-47; Galuega 2:​1-36) Ne a mea ko oti ne fai ne ia ke fakataunu ei a mea katoa konā kae ke fakamalosi aka foki te fakapotopotoga Kelisiano? “Ne fanake a ia ki koga pito sili i te maluga, . . . ne tuku atu foki ne ia a meaalofa ki tino.” (Efeso 4:⁠8) A “meaalofa” konā ki tino ko toeaina Kelisiano kolā ne ‵tofi aka ne te agaga tapu kae e tuku atu ki a latou te tausiga o te malosi faka-te-agaga o olotou taina tali‵tonu.​—⁠Galuega 20:⁠28.

Ona ko te mea tenā ne fakatonutonu mai penei a Paulo: “Ke masaua ne koutou a tino kolā e takitaki ne latou koutou, kae ne taku atu te muna a te Atua ki a koutou, kae kafai ko mafaufau koutou ki mea kolā e ‵tupu i olotou amioga, ke na fakaakoako atu ki te lotou fakatuanaki.” Me e tau‵tali fakapili‵pili atu eiloa a tāgata fakamaoni konā ki kalafaga o Iesu, se mea ‵lei ke na fakaakoako atu ki te lotou fakatuanaki. Kae ne toe fai mai penei a Paulo: “Ke na faka‵logo koutou ki a latou kolā e takitaki koutou kae ke kaugofie koutou, [“ke amanaia faeloa ki te lotou pulega ki luga i a koutou,” The Amplified Bible] me e tausi ne latou otou ola e pelā me ne tino kolā e ‵tau o avatu se tala e uiga ki ei; ko te mea ke fai ne latou te mea tenā i te fiafia kae e se ko te fai fitoi, me ka se ‵lei koutou i ei.”​—⁠Epelu 13:​7, 17, NW.

Ne a mea e ‵tupu māfai e se faka‵logo tatou ki te fakatonuga tenā? Tenā loa te mea ne fai ne nisi tino i te fakapotopotoga Kelisiano mua kae ne fai latou mo fai ne aposetate. E fai mai me i a Umenio mo Fileto ko tāgata kolā ne fakamakosu ne laua te fakatuanaki o nisi tino kae ne ‘takitaki ne laua a tino ke ‵mao mai te Atua’ i lā fai‵patiga sē aogā. Ne fai atu laua me ko oti ne toe‵tu aka a tino i te vaitaimi tenā, kāti se toetuga faka-te-agaga io me se toetuga fakatusa, tela la, e seai aka foki se isi toe‵tuga mai lalo i te Malo o te Atua.​—⁠2 Timoteo 2:​16-18.

Ne maua se fesoasoani mai i tino kolā ne ‵tofi aka ke fai te tausiga. Ne mafai ne toeaina Kelisiano o fakaasi atu me e ‵se a vaegā fakamatalaga konā, me e pelā me ne sui o Iesu Keliso ne fakaaogā ne latou a fakamatalaga ma‵losi mai te Tusi Tapu. (2 Timoteo 3:​16, 17) E ‵pau eiloa mo te mea e fai i te fakapotopotoga Kelisiano i aso nei, telā e fakamatala mai e pelā me “ko te pou mo te lagolago o te munatonu.” (1 Timoteo 3:15) Ka se taliagina a akoakoga ‵se ke fakasēaogā a “faifaiga o muna ‵lei,” kolā e tausi faka‵lei mō tatou e pelā me se koloa tāua i itulau o te Tusi Tapu.​—⁠2 Timoteo 1:​13, 14.

E tiga eiloa e gasolo o galo vave te āva ki pulega i te lalolagi nei, e iloa ‵lei ne Kelisiano me ne faka‵tu aka a pulega ‵tau i te fenua, i te kāiga, penā foki loa mo te fakapotopotoga Kelisiano ke aogā ki a tatou. E tāua ‵ki te āva ki pulega ko te mea ke tumau te manuia o tatou i te feitu faka-te-foitino, i ‵tou lagonaga, penā foki loa mo te feitu faka-te-agaga. Kafai e talia kae āva foki tatou ki vaegā pulega konā mai te Atua, ka maua ne tatou te puipuiga mai toe pule ma‵luga​—⁠ko Ieova te Atua mo Iesu Keliso​—⁠kae ka manuia tatou i ei ki te se-gata-mai.​—⁠Salamo 119:165; Epelu 12:⁠9.

[Fakamatalaga fakaopoopo]

[Ata i te itulau e 4]

Photo by Josh Mathes, Collection of the Supreme Court of the United States

[Ata i te itulau e 5]

E uke a fakamatalaga i te Tusi Tapu e uiga ki pulega i te kāiga

[Ata i te itulau e 6]

E mafai ne mātua kolā e seai ne olotou avaga o fakalago‵lago atu ki te pulega a Ieova te Atua mo Iesu Keliso

[Ata i te itulau e 7]

E iloa ‵lei ne Kelisiano me ne faka‵tu aka a pulega ‵tau i te fenua, i te kāiga, penā foki loa mo te fakapotopotoga Kelisiano ke aogā ki a tatou