Ke Folafola Atu ne Tatou Katoa te ‵Malu o Ieova

“‵Viki atu ki tena ‵mana mo tena ‵malu. ‵Viki atu ki te igoa ‵malu o te Aliki.”​—SALAMO 96:​7, 8.

1, 2. E māfua mai i fea te tukuatuga o vikiga o Ieova, kae ko oi e fakamalosigina ke ‵kau atu ki ei?

NE TUPU aka a Tavita, te tama a Iese, e pelā me se tausi mamoe i tafatafa o Peteleema. Kāti e uke a taimi ne maimoa ei a ia ki te uke o fetu i te lagi i po ‵ligo i taimi e tausi ei ne ia a te lafu mamoe a tena tamana i te vao. E seai se fakalotolotolua me ne masaua ne ia a mea konā i te taimi ne fakaosofia ei ne te agaga tapu o te Atua, ke ‵fatu kae usu ne ia a pati ‵gali i te mataupu e 19 o te Salamo: “E matea i te lagi te ‵malu o te Atua! E fakaasi tonu mai foki i ei ana mea ne fai! Kae oko atu eiloa olotou leo ki te lalolagi kātoa, mo olotou muna ki kapakapalagi.”​—Salamo 19:​1, 4.

² E aunoa mo pati, e aunoa mo se leo, e folafola atu ne te lagi fakaofoofogia a Ieova ne faite, a tena ‵malu, i ao mo po katoa. E sē mafai o gata te folafola atu ne mea ne faite a te ‵malu o te Atua, kae e matea atu i ei te ‵tou tulaga fatauvā i te ‵kilo atu ki fakamaoniga sē lagona kolā ko oko atu ki “te lalolagi kātoa” ke lavea ne tino katoa i ei. Kae e se lava fua i te molimau lēmū atu o mea ne faite. E fakamalosi atu foki ki tino fakamaoni ke ‵kau atu ki ei mai te fakaaogāga o olotou leo. Ne fai atu se faisalamo ki tino tapuaki fakamaoni a pati fakaosofia konei: “‵Viki atu ki tena ‵mana mo tena ‵malu. ‵Viki atu ki te igoa ‵malu o te Aliki.” (Salamo 96:​7, 8) E fia‵fia a tino kolā e ‵pili te lotou va mo Ieova ke ‵saga atu ki te fakamalosiga tenei. Ne a la mea e aofia i te tuku atu o vikiga ki te Atua?

3. Kaia e ‵viki atu ei a tino ki te Atua?

³ E uke atu a mea e aofia i ei i tafa o te faipati atu fua. Ne ‵viki atu a tino Isalaelu ki te Atua i aso o Isaia i olotou pati, kae ne seki lagona tonu ne te tokoukega i olotou loto. E auala i a Isaia, ne fai atu a Ieova, penei: “A tino konei e fai pelā i a latou e tapuaki mai ki a au, ka ko olotou muna e fai e seai ne uiga, mo olotou loto foki e tuku eiloa i se koga fakaatea.” (Isaia 29:13) So se vikiga penā e tuku atu ne se tino e seai lele eiloa se aogā. Ko te mea ke aogā a vikiga e tuku atu ne tatou, e ‵tau o māfua mai a vikiga konā i te loto telā e ‵fonu i te alofa ki a Ieova mo te iloa tonu e uiga ki tena ‵malu sili. Ko Ieova fua tokotasi te Māfuaga o mea. E katoatoa tena malosi, ko te Tino fai mea tonu, ko te alofa eiloa a ia. Ko ia foki ko te māfuaga o te ‵tou fakaolataga, ko te Tupu tonu o mea ōla katoa i te lagi mo te lalolagi kolā e ‵tau o faka‵logo ki a ia. (Fakaasiga 4:11; 19:1) Kafai e tali‵tonu katoatoa tatou ki mea konei, ke na ‵viki atu la ki a ia mo ‵tou loto kātoa.

4. Ne a fakatonuga ne tuku mai ne Iesu e uiga ki auala e ‵viki atu ei ki te Atua, kae e fakataunu pefea ne tatou a mea konā?

⁴ Ne fai mai ne Iesu te auala e ‵viki atu ei tatou ki te Atua. Ana muna: “Tenei te auala e fakaasi atu ei te vikiga o toku Tamana: manafai e ‵fua malosi mai koutou. Ko te auala foki tenei e fai ei koutou mo oku soko.” (Ioane 15:8) E ‵fua malosi pefea tatou? Muamua la, mai te ‵kau atu mo te loto kātoa ki te talaiatuga o te ‘tala ‵lei o te Malo’, ko ‵kau fakatasi ei tatou mo mea katoa ne faite ke “fakaasi” atu ei a “uiga sē lavea” o te Atua. (Mataio 24:14; Loma 1:​20) Tela la, i te auala tenei e fai ei ‵tou tusaga katoa​—i auala kese‵kese​—i te faiga o soko fou e faka‵fonu ki ei te kau fai pese telā e ‵viki atu ki a Ieova te Atua. A te lua o mea, e fakagalue aka ne tatou a fuataga o te agaga tapu kae taumafai o fakaakoako ki uiga ma‵luga o Ieova te Atua. (Kalatia 5:​22, 23; Efeso 5:1; Kolose 3:​10) Ona ko te mea tenā, e avatu ei a vikiga ki te Atua e auala i ‵tou amioga i aso takitasi.

“Ki te Lalolagi Kātoa”

5. Ke fakamatala mai a te auala ne faka‵mafa mai ei ne Paulo a tiute o Kelisiano ke ‵viki atu ki te Atua mai te folafolaatuga o te lotou talitonuga ki nisi tino.

⁵ Ne faka‵mafa atu ne Paulo i tena tusi ki te kau Loma a te tiute o Kelisiano ke ‵viki ki te Atua mai te folafola atu o te lotou talitonuga ki nisi tino. A te manatu tāua e tasi i te tusi ko Loma e fai mai i ei me ko tino fua kolā e fakatuanaki ki a Iesu Keliso ka faka‵sao. I te mataupu e 10 o tena tusi, ne fakaasi mai ne Paulo me koi taumafai eiloa a tino Isalaelu i aso konā ke maua ne latou se tulaga amiotonu mai te tau‵tali ki Tulafono a Mose, faitalia “me i a Keliso ko te fakaikuga o te Tulafono.” Tenā te pogai ne fai atu ei a Paulo: “Kafai e folafola atu ne koe i ou laugutu a Iesu ko te Aliki, kae talitonu foki koe i tou loto, me i te Atua ne ana fakatugina a ia mai tino ‵mate, ka fakaolagina koe.” Mai te taimi tenā o fano ki mua, “e seai eiloa se kesekesega i te va o tino Iutaia mo fenua fakaatea; me ko te Aliki eiloa e tokotasi, ko te Aliki o tino katoa, kae ‵ligi atu foki a tena fakamanuiaga ki luga i a latou kolā e ka‵laga atu ki a ia. Muna a te Tusi, ‘Ko tino katoa kolā e ka‵laga atu ki te igoa o te Aliki ka fakaolagina latou.’”​—Loma 10:​4, 9-​13.

6. Ne fakauiga pefea ne Paulo a pati i te Salamo 19:4?

⁶ Kae ne fesili atu foki a Paulo: “Kae ka pefea o ka‵laga atu a tino ki a ia, manafai e seki tali‵tonu latou ki a ia? Kae ka pefea foki o tali‵tonu latou ki a ia, manafai e seki faka‵logo eiloa latou ki a ia? Kae ka pefea foki la o lagona ne latou manafai e seai se failauga?” (Loma 10:​14, 15) Ne fai atu a Paulo e uiga ki tino Isalaelu: “Ne seki talia katoa ne latou a te Tala ‵Lei.” Kaia ne seki faka‵logo ei a tino Isalaelu? Ne seki faka‵logo latou ona ko te sē lava o te lotou fakatuanaki kae sē ona ko te sē lava o te avanoaga. Ne fakaasi mai ne Paulo a te mea tenei mai te sikimaiga o pati i te Salamo 19:4 ke fakauiga ei ki te galuega talai a Kelisiano, i lō mea ne faite ko molimau e seai ne leo. Ana muna: “Ko oko atu olotou leo ki te lalolagi kātoa, mo olotou pati foki, ko oko atu ki kapakapalagi.” (Loma 10:​16, 18) E tonu, e pelā mo te ‵viki atu o mea ‵mate ki a Ieova, ne folafola atu ne Kelisiano i aso o te kau apositolo a te tala ‵lei o te fakaolataga i koga katoa ke ‵viki atu ei ki te Atua i “te lalolagi kātoa.” I tena tusi ki te kau Kolose, ne fakamatala atu foki ne Paulo a te lasi o te fakasalalauatuga o te tala ‵lei. Ne fai mai me ko oti ne folafola atu te tala ‵lei “ki tino katoa mai lalo o te lagi.”​—Kolose 1:23.

Molimau Loto Finafinau

7. E ‵tusa mo pati a Iesu, se a te tiute e maua ne Kelisiano?

⁷ Kāti ne tusi ne Paulo tena tusi ki te kau Kolose i se 27 tausaga mai tua o te mate o Iesu Keliso. Ne mafai pefea o oko atu te tala ‵lei ki Kolose i se taimi toetoe penā? Ne fai penā ona ko te loto finafinau o Kelisiano i aso o te kau apositolo, kae ne fakamanuia ne Ieova te loto finafinau tenā. Ne ‵valo mai a Iesu me ka ga‵lue malosi ana soko i ana pati konei: “E ‵tau o folafola atu muamua te Tala ‵Lei ki tino katoa.” (Maleko 13:10) Ne toe fakaopoopo atu ne Iesu te fakatonuga i fuaiupu fakaoti o te Evagelia a Mataio ki te valoaga tenā: “Olo atu koutou ki fenua katoa ke fai a tino i ei mo oku soko; papatiso foki latou i te igoa o te Tamana, te Tama mo te Agaga Tapu. Akoako atu foki latou ke faka‵logo ki mea katoa kolā ne fakatonu atu ne au ki a koutou.” (Mataio 28:​19, 20) I tua malie faeloa o te fanakaga a Iesu ki te lagi kae kamata o fakagalue ne ana soko a pati konā.

8, 9. E ‵tusa mo te tusi ko Galuega, ne ‵saga atu pefea a Kelisiano ki fakatonuga a Iesu?

⁸ A te mea muamua ne fai ne soko fakamaoni o Iesu i te otiga ne maua ne latou te agaga tapu i te Penitekoso 33 T.A., ko te fakailoa atu ki te vaitino tokouke i Ielusalema a “galuega fakaofoofogia a te Atua.” Ne magoi ‵ki te lotou talaiga, me kāti e toko “tolu afe a tino” ne papatiso. Ne tumau eiloa a soko i te ‵viki atu ki te Atua mo te loto finafinau kae ne maua i ei a ikuga ‵lei.​—Galuega 2:​4, 11, 41, 46, 47.

⁹ Ne seki leva kae lavea ne takitaki lotu a galuega konā a Kelisiano. Ona ko te manavase ki te faipati ‵tonu o Petelu mo Ioane, ne fakatonu atu latou ki te avā apositolo konā ke taofi te la talaiga. Ne tali atu te avā apositolo konā: “Me se mafai o fakagata ne maua te ma fai‵pati ki mea ne matea kae lagona ne maua.” I te otiga ne fakamatakutaku atu ki a laua kae fakasaoloto atu foki, ne ‵foki a Petelu mo Ioane ki lā taina, kae ne ‵talo fakatasi katoa latou ki a Ieova. Ne akai atu latou mo te loto toa ki a Ieova: “Fesoasoani mai ki a matou, ko au tavini, ko te mea ke faipati ne matou tau muna mo te loto toa.”​—Galuega 4:​13, 20, 29.

10. Ne a fakasauāga ne ‵sae aka, kae ne ‵saga atu pefea a Kelisiano ‵tonu ki ei?

¹⁰ Ne fetaui ‵lei a te ‵talo tenā mo te loto o Ieova e pelā mo te mea ne lavea atu fakamuli. Ne falepuipuigina a te kau apositolo kae ne fakasaolotogina fakavavega ne se agelu. Ne fai atu te agelu ki a latou: “Olo o ‵tu i te Fale Tapu, kae taku atu ki tino e uiga ki te ola fou tenei.” (Galuega 5:​18-20) Ona ko te faka‵logo o te kau apositolo, ne fakamanuia faeloa ne Ieova latou. Tela la, “i aso katoa, e se mafai eiloa o gata te lotou akoako atu kae lauga atu ki tino e uiga ki a Iesu te Keliso, i loto i te Fale Tapu io me i loto i fale o tino.” (Galuega 5:42) Ne seki mafai lele ne fakasauāga matagā konā o taofi aka a soko o Iesu ke mo a ma ‵viki atu ki te ‵malu o te Atua.

11. Ne ‵saga atu pefea a Kelisiano i aso mua ki te faiga o te galuega talai?

¹¹ Ne seki leva kae puke fakapagota a Setefano kae ne peipei ki fatu ke mate. Ne fakamāfua ne tena mate a fakasauāga matagā i Ielusalema, kae ne mafuta valevale ei a te kau soko ki tua o te fa‵kai kae ‵toe fua ko te kau apositolo. E mata, ne loto vāivāi latou ona ko fakasauāga? Ikai. E fai‵tau tatou penei: “A tino tali‵tonu kolā ne salalau valevale, ko olo sāle fua ki so se koga o talai atu te Tala ‵Lei.” (Galuega 8:​1, 4) Ne lavea atu faeloa a te loto finafinau tenā i te folafolaatuga o te ‵mana o te Atua. I te Galuega mataupu e 9, e fai‵tau tatou me i te taimi ne faimalaga atu ei te Falesaio ko Saulo mai Taso, ki Tamaseko ke fakasauā atu ki soko o Iesu i konā, ne lavea ne ia se fakaasiga e uiga ki a Iesu kae ne ‵kivi ei a ia. Ne faka‵lei fakavavega ne Anania a mata o Saulo i Tamaseko. Se a te mea muamua ne fai ne Saulo​—telā ne lauiloa fakamuli e pelā me ko te apositolo ko Paulo? E fai mai te tala: “Ne fanatu tonu eiloa a ia ki te fale tapuaki, kamata eiloa o lauga atu ki tino e uiga ki a Iesu, ana muna, ‘A Iesu ko te Tama a te Atua.’”​—Galuega 9:20.

Ne ‵Kau a Tino Katoa ki te Talaiga

12, 13. (a) E ‵tusa mo tala fakasolopito, ne a mea ne lauiloa ei a fakapotopotoga Kelisiano i aso mua? (e) E fetaui pefea te tusi ko Galuega fakatasi mo pati a Paulo mo tala fakasolopito?

¹² Ne lauiloa a Kelisiano i te fakapotopotoga Kelisiano i aso mua me ne ‵kau a tino katoa ki te faiga o te galuega talai. Ne tusi mai a Philip Schaff e uiga ki Kelisiano i aso konā: “A te galuega tonu a fakapotopotoga katoa ko te faiga o te galuega talai, kae ko Kelisiano i ei ne fai katoa mo fai ne misionale.” (History of the Christian Church) E fai mai a W. S. Williams: “E tali‵tonu a tino e tokouke me ne folafola atu ne Kelisiano katoa i aso mua a te tala ‵lei, kae maise i ei ko latou kolā ne maua ne latou a [meaalofa o te agaga].” (The Glorious Ministry of the Laity) Ne toe fakapa‵tonu mai a ia: “Ne seki fakauiga lele ne Iesu Keliso ke fai fua te talaiga ne se potukau o tino kolā e ‵nofo i tulaga ma‵luga.” Ke oko foki loa ki a Celsus, se fili mua o te lotu Kelisiano, ne tusi mai penei: “A tino ga‵lue i vulu, tino faite taka, tino faite gatu mai pakili o manu, ko toe tino sē taulia eiloa o te fenua, ne fai mo fai toe tino loto finafinau i te talaiatuga o te tala ‵lei.”

¹³ E lavea atu a te tonu o pati konā i tala i te tusi ko Galuega. I te Penitekoso i te 33 T.A., mai tua o te ligiifoga o te agaga tapu, ne folafola atu ne soko katoa, tāgata mo fāfine a mea fakaofoofogia a te Atua. Mai tua o fakasauāga mo te tamatega o Setefano, ne fakasalalau ne Kelisiano kolā ne mafuta atu ki nisi fenua a te tala ‵lei ki koga ‵mao. I se 28 tausaga mai tua ifo i ei, ne tusi atu a Paulo ki Kelisiano Epelu katoa, kae e se ki se potukau fua o faifeau, i ana pati konei: “Ke avatu eiloa ne tatou a tavaega ki te Atua ke fai mo o‵tou taulaga ki a ia e alatu i a Iesu; ko tona uiga, ke ‵viki faeloa tatou ki tona igoa i o‵tou leo.” (Epelu 13:15) I ana fakamatalaga ki tena kilokiloga totino e uiga ki te galuega talai, ana muna: “Kafai e folafola ne au te tala ‵lei, e se se mea e ‵tau o fakamatamata au ki ei. Au e pulea ne fakatonuga ke fai ne au. Kae ka pefea eiloa i te masei a mea ka ‵tupu ki a au, manafai e se folafola ne au a te tala ‵lei!” (1 Kolinito 9:16) Tenā foki eiloa te lagonaga ne maua ne Kelisiano i aso o te kau apositolo.

14. E fetaui pefea a te fakatuanaki mo te faiga o te galuega talai?

¹⁴ E tonu, e ‵tau o kau atu te Kelisiano tonu ki te faiga o te galuega talai me se vaega tāua o tena tapuakiga. Ne fai mai a Paulo: “Me e talitonu a te tino i tona loto, tela la, ko takuamiotonugina a ia, kae kafai e molimau foki ona laugutu, e fakaolagina a ia.” (Loma 10:10) E mata, se tamā potukau fua i te fakapotopotoga​—e pelā mo te kau faifeau​—e fakatuanaki kae ‵tau o maua ne latou te tiute ke talai atu?a Ikai! E tali‵tonu a Kelisiano ‵tonu katoa ki te Aliki ko Iesu Keliso kae e fakamalosigina foki ke folafola atu te talitonuga tenā ki nisi tino. Me kafai e se fai penā ko mate ei te lotou fakatuanaki. (Iakopo 2:26) Ona ko te fakaasiatuga ne Kelisiano fakamaoni i aso o te kau apositolo a te lotou fakatuanaki, ne lagona atu ei se leo lasi o vikiga ki a Ieova.

15, 16. Ke taku mai ne fakaakoakoga kolā e fakaasi mai ei a te gasolo ki mua o te galuega faitalia a fakalavelave.

¹⁵ Ne fakamanuia ne Ieova ana tino i te senitenali muamua ke gasolo faeloa ki mua faitalia a fakalavelave ne maua i loto mo tua o te fakapotopotoga. E pelā mo te Galuega mataupu e 6, e fakamatala mai i ei se kinauga i te va o taina Epelu mo taina Eleni. Ne faka‵lei aka te fakalavelave tenā ne te kau apositolo. Ne iku atu ei ki te lipoti tenei: “Ko salalau atu eiloa te muna a te Atua. E fakaopoopo faeloa te aofaki o te kau soko i Ielusalema, kae e tokouke eiloa a faitaulaga ko talia ne latou te muna.”​—Galuega 6:7.

¹⁶ Mai tua ifo i ei, ne sae aka se kinauga fakapolitiki i te va o te tupu o Iutaia ko Helota Akelipa mo tino Tulo mo Saitonu. Ne takolekole ne tino i fa‵kai konā a Helota ke maua ei se filemu kae ne fai ei tena faipatiga ki tino katoa. Ne ka‵laga atu ei a tino kolā ne maopoopo i konā: “E se se tino tenei e faipati, kae se atua!” I konā foki eiloa, ne tamate a Helota ne te agelu a Ieova “i te mea e se āva a ia ki te Atua.” (Galuega 12:​20-23) Ma‵faga o mea fakapoi ki tino kolā ne fakalago‵lago ki tino pule! (Salamo 146:​3, 4) Kae ne tumau eiloa a Kelisiano i te ‵viki atu ki a Ieova. Tela la, ne “gasolo eiloa o olaola ake a te muna a te Atua kae salalau atu” faitalia a fakalavelave fakapolitiki.​—Galuega 12:24.

Te Tulaga i Aso Mua mo Aso Nei

17. I aso o te kau apositolo, ne a mea ne fai ne tino e tokouke kolā ne maopoopo fakatasi?

¹⁷ E tonu, ne ‵fonu te fakapotopotoga Kelisiano i aso o te kau apositolo i te lalolagi kātoa i tino loto finafinau kolā e ‵viki atu ki a Ieova te Atua. Ne ‵kau atu a Kelisiano fakamaoni katoa ki te folafolaatuga o te tala ‵lei. Ne fetaui a nisi tino mo tino fia‵fia, kae e pelā mo pati a Iesu, ne akoako ne latou a tino konā ke faka‵logo ki ana fakatonuga. (Mataio 28:​19, 20) Ne iku atu i ei ki te gasolo ki mua o te fakapotopotoga, kae ne tokouke a tino ne fai pelā mo te Tupu mua ko Tavita i te tukuatuga o vikiga ki a Ieova. Ne fai eiloa latou pelā mo pati fakamalosi loto konei: “Te Aliki toku Atua, e tavae au ki a koe mo toku loto katoatoa; kae folafola atu ne au tou ‵malu ki te se gata mai. Ko oko eiloa i te lasi o tou alofa tumau ki a au!”​—Salamo 86:​12, 13.

18. (a) Se a te ‵kesega telā e lavea atu i te fakapotopotoga Kelisiano i aso o te kau apositolo mo Lotu ‵se i aso nei? (e) Ne a mea ka sau‵tala ki ei i te suā mataupu?

¹⁸ Ona ko te mea tenei, e ‵gali ‵ki a pati a te polofesa i mea tau Tusi Tapu ko Allison A. Trites. I te faka‵tusaga ne ia a Lotu Kelisiano ‵se i aso nei mo te Lotu Kelisiano tonu i aso o te kau apositolo, ana muna: “E gasolo o tokouke a tino ‵lotu i aso nei ona ko kāiga (māfai e ‵kau atu foki a tama‵liki o te kāiga ki te lotu tenā) io me māfai ko sui te lotu a se tino (māfai ko sui tena lotu mua ki se lotu fou). Kae i te tusi ko Galuega ne gasolo aka o tokouke a soko ona ko te ‵fuliga o tino, me ne fatoa kamata i ei a te galuega.” E mata, e fakauiga i ei me i te lotu Kelisiano tonu e se gasolo ki mua i te auala ne fai mai a Iesu me ‵tau o fai penā? Ikai. I aso nei, e loto finafinau eiloa a Kelisiano o avatu a vikiga mo tavaega ki te Atua e pelā eiloa mo Kelisiano i aso o te kau apositolo. Ka lavea ne tatou te mea tenā i te suā mataupu.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Mafai o Fakamatala Mai ne Koe?

• I auala fea e ‵viki atu ei tatou ki te Atua?

• Ne fakauiga pefea ne Paulo a pati i te Salamo 19:4?

• E fetaui pefea a te fakatuanaki mo te galuega talai?

• Ne a mea ne lauiloa ei te fakapotopotoga Kelisiano i aso o te kau apositolo?

[Ata i te itulau e 20, 21]

E ‵viki atu faeloa a te lagi ki te ‵malu o Ieova

[Te Fakamatalaga]

Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin

[Ata i te itulau e 22]

E fetaui ‵lei a te faiga o te galuega talai mo ‵talo