“Ko Oko Atu Olotou Leo ki te Lalolagi Kātoa”

“Olo atu koutou ki fenua katoa ke fai a tino i ei mo oku soko; papatiso foki latou i te igoa o te Tamana, te Tama mo te Agaga Tapu.”​—MATAIO 28:19.

1, 2. (a) Se a te fakatonuga ne tuku ne Iesu ki ana soko? (e) Kaia ne mafai ei o fai ne Kelisiano i aso o te kau apositolo a mea e uke?

MAI mua malie o tena fanakaga ki te lagi, ne fai atu ne Iesu ki ana soko se fakatonuga, ana muna: “Olo atu koutou ki fenua katoa ke fai a tino i ei mo oku soko; papatiso foki latou i te igoa o te Tamana, te Tama mo te Agaga Tapu.” (Mataio 28:19) Ma‵faga o galuega faigata!

² Ke mafaufau la! I te Penitekoso i te 33 T.A., kāti e toko 120 a soko ne maua ne latou te agaga tapu kae kamata o fai ne latou te fakatonuga tenā, ke fakailoa atu ki tino me i a Iesu ko te Mesia telā ko leva ne folafola mai me ka maua i ei te fakaolataga. (Galuega 2:​1-36) E mafai pefea o oko atu te potukau foliki tenei ki ‘tino o fenua katoa’? E se mafai o fai ne tāgata te mea tenā, kae “e mafai ne te Atua o fai a mea katoa.” (Mataio 19:26) Ne ‵lago atu a te agaga tapu o Ieova ki Kelisiano i aso mua, kae ne lavea ne latou te tāua ke fakava‵vave te fekau tenā. (Sakalia 4:11; 2 Timoteo 4:2) Tela la, i te fia sefulu fua o tausaga i tua ifo i ei, ne fai mai ei a te apositolo ko Paulo me ko oti ne folafola atu a te tala ‵lei “ki tino katoa mai lalo o te lagi.”​—Kolose 1:23.

3. Kaia ne seki faigofie ei ke lavea atu a Kelisiano ‵tonu kolā ko “saito”?

³ Ne gasolo eiloa o salalau a te tapuakiga tonu i aso o te kau apositolo. Kae ne ‵valo mai a Iesu, me ka oko mai te taimi ka ‵toki ei ne Satani a “mouku” kae ka sē faigofie ke lavea atu i ei a “saito” kolā ko Kelisiano ‵tonu i senitenali e uke, ke oko loa ki te taimi ko ‵tau ei o ‵kati a saito. Ne fakataunu eiloa te mea tenā i te ‵matega o te kau apositolo.​—Mataio 13:​24-39.

Te Gasologa Vave ki Mua i Aso Nei

4, 5. E kamata mai te 1919, se a te galuega ne ‵tau o fai ne Kelisiano fakaekegina, kae kaia ne faigata ei te mea tenā?

⁴ I te 1919 ne ‵tau ei o ‵vae keatea a saito kolā ko Kelisiano ‵tonu mai mouku. Ne iloa ne Kelisiano fakaekegina me koi fai eiloa te fakatonuga sili a Iesu. Ne tali‵tonu katoatoa latou me ko ‵nofo atu latou i “aso fakaoti” kae ne iloa foki ne latou te valoaga tenei a Iesu: “A te Tala ‵Lei tenei e uiga ki te Malo, e fakamatala atu ki te lalolagi kātoa, mo fai te molimau ki tino katoa; ko oko mai ei te gataga.” (2 Timoteo 3:1; Mataio 24:14) E tonu, ne iloa ne latou me koi uke ‵ki a mea e ‵tau o fai.

⁵ Kae, e pelā mo soko i te 33 T.A., ne ‵tau o fai ne Kelisiano fakaekegina konā se matugā galuega lasi. Ne nofo fua te lotou aofaki ki ne nāi afe kae ‵nofo atu i nāi fenua kese‵kese. E mafai pefea o folafola atu ne latou te tala ‵lei “ki te lalolagi kātoa”? Ke masaua me ne gasolo aka te aofaki o tino i te lalolagi kāti mai te 300 miliona i taimi o tupu o Loma ki se aofaki e nofo ki te 2 piliona mai tua o te taua muamua a te lalolagi. Kae ne gasolo aka faeloa ki luga te aofaki i te 20 senitenali.

6. Ne gasolo aka pefea te folafolaatuga o te tala ‵lei i tausaga kogāloto o te 1930?

⁶ E ui i ei, e pelā mo olotou taina i te senitenali muamua, ne fai ne tavini fakaekegina a Ieova a te galuega tenā mo te tali‵tonu katoatoa ki a Ieova, kae ne maua foki ne latou tena agaga. Kāti ko tausaga kogāloto o te 1930 kae ko nofo ki te toko 56,000 a tino talai ko oti ne folafola atu ne latou te munatonu mai te Tusi Tapu ki fenua e 115. Ko uke ‵ki a galuega ne fai i ei, kae e uke ‵ki atu koi ‵tau o fai.

7. (a) Se a te isi galuega ‵mafa ne fepaki mo Kelisiano fakaekegina? (e) Mai te fesoasoani o ‘nisi mamoe,’ ne gasolo aka pefea a te fakamaopoopomaiga o tino ke oko mai ki aso nei?

⁷ Kae i te taimi ne malama‵lama ei latou i te uiga o te “vaitino tokouke” i te Fakaasiga 7:​9, ne toe soloki aka te ‵mafa o te galuega fakatasi mo te fakamoemoega ke maua se fesoasoani ki Kelisiano fakamaoni konā. E ‵tau o fakamaopoopo ne latou a ‘nisi mamoe’ ko tino tali‵tonu “mai fenua katoa, matakāiga, tino valevale, ‵gana” kolā e fakamoe‵moe ke ola i te lalolagi. (Ioane 10:16) Ka ‘tavini atu a tino konei ki a Ieova i te ao mo te po.’ (Fakaasiga 7:15) Ko tena uiga ka fesoasoani atu latou i te talai mo te akoako atu. (Isaia 61:5) Mai tua ifo i ei, ne fia‵fia a Kelisiano fakaekegina ke lavea atu te aofaki o tino talai kolā ne lau i afe kae nei ko lau i miliona. I te 2003, ne maua i ei se aofaki fou o tino talai e toko 6,429,351​—kae ko te tokoukega o latou ko te vaitino tokouke.a E fakafetai eiloa a Kelisiano fakaekegina mō te fesoasoani tenei, kae e fakafetai foki a nisi mamoe mō te tauliaga ke ‵lago atu latou ki olotou taina fakaekegina.​—Mataio 25:​34-40.

8. Ne ‵saga atu pefea a Molimau a Ieova ki fakalavelave faiga‵ta kolā ne fe‵paki mo latou i te taua i te lua a te lalolagi?

⁸ I te taimi ne lavea faka‵lei atu ei a te potukau o saito, ne taua malosi atu a Satani ki a latou. (Fakaasiga 12:17) Ne a ana mea ne fai i te taimi ne kamata o lavea atu ei te vaitino tokouke? Ne fakaoko atu ne ia a toe fakasauāga matagā! E mata, e fakalotolotolua tatou e uiga ki tena aofia i fakasauāga ki luga i te tapuakiga tonu i te taua i te lua a te lalolagi? I feitu e lua o te taua tenā, ne ōla puapuaga i ei a Kelisiano. Ne pokotia a ‵tou taina mo tuagane e tokouke i toe tofotofoga matagā, kae ne ‵mate a nisi o latou mō te lotou talitonuga. Kae mai i olotou faiga ne lavea atu ei i a latou a pati a te faisalamo: “Au e fakatuanaki ki te Atua, tenā te mea ko sē mataku ei au; au e ‵viki ki a ia ona ko ana folafolaga. Se a te mea e mafai ne se tino o fai mai ki a au?” (Salamo 56:4; Mataio 10:28) Ne ‵tu ‵mautakitaki a Kelisiano fakaekegina mo nisi mamoe ona ko te fakamalosiga a te agaga o Ieova. (2 Kolinito 4:7) Ona ko te mea tenā, ne “salalau atu eiloa te muna a te Atua.” (Galuega 6:7) I te taimi ne fai ei te taua i te 1939, e ‵tusa mo te toko 72,475 a Kelisiano fakamaoni ne lipoti mai me ne ‵kau ki te galuega talai. Kae e fakaasi mai i te lipoti telā e seki oti ‵lei i te 1945, ko te tausaga ne oti atu ei te taua, me e toko 156,299 a Molimau kolā ne ga‵lue malosi i te folafolaatuga o te tala ‵lei. Ne takavale masei eiloa a Satani!

9. Ne a akoga fou kolā ne faka‵pula atu i te Taua i te Lua a te Lalolagi?

⁹ E manino ‵lei me ne seki fakalotolotolua a tavini a Ieova e uiga ki te fakataunuga o te galuega talai ona ko te ‵numi o te taua i te lua a te lalolagi. E tonu, i te ‵kiiga eiloa o te taua i te 1943, ne faka‵pula mai ei a te faka‵tuga o akoga e lua. E tasi mai i ei ko fakaigoa nei ki te Akoga mō Tino Talai, kae ne fakatoka ke fai i fakapotopotoga katoa i te akoakoga o Molimau taki tokotasi ke āpo i te talai atu mo te faiga o soko. A te suā akoga telā ko te Akoga Faka-te Tusi Tapu a te Faleleoleo Maluga i Kiliata, ne fakatoka ke fakaa‵koga i ei a misionale kolā ka fai ne latou a te galuega talai i fenua fakaatea. E tonu, i te taimi ne gata ei te taua, ne toka ‵lei a Kelisiano ‵tonu o fakalauefa atu te galuega.

10. Ne lavea atu pefea te lasi o te loto finafinau o tino o Ieova i te 2003?

¹⁰ Ma‵faga o galuega lasi ne fai ne latou! E aofia i te Akoga mō Tino Talai, ko tino katoa​—talavou mo tino ma‵tua, mātua mo tama‵liki ke oko ki tino fakamasaki‵saki​—ne ‵kau kae koi ‵kau eiloa nei ki te fakataunuga o te fakatonuga sili a Iesu. (Salamo 148:​12, 13; Ioelu 2:​28, 29) I te 2003, ne fakaasi atu ne te toko 825,185 o tino, telā ko te aofaki masani i masina takitasi, a te tāua o te mea tenei mai te ‵kau atu i nisi taimi io me ko te tumau i te galuega paenia. I te tausaga foki tenā, ne fakamāumāu ne Molimau a Ieova a itula e 1,234,796,477 ke fai‵pati atu ki nisi tino e uiga ki te tala ‵lei o te Malo. E mautinoa eiloa me e fiafia a Ieova ki te loto finafinau o ana tino!

I Fenua Fakaatea

11, 12. Ne a fakaakoakoga e fakaasi mai ei te ‵lei o galuega a misionale?

¹¹ I tausaga mua mo tausaga fakamuli nei, ko oti ne ‵toki ne taina mai Kiliata mo taina mai te Akoga Fakamasani mō Tavini Fakafaifeau se tulaga tafasili i te gali. E pelā mo Brazil, kāti e mu‵tana ifo i te toko 400 a tino talai i ei i te taimi ne oko muamua atu ei a misionale i te 1945. Ne ga‵lue malosi a misionale konei mo misionale fou, fakatasi mo olotou taina loto finafinau i Brazil, kae ne fakamanuia malosi eiloa ne Ieova olotou taumafaiga. E pefea te fakafiafia atu ki so se tino i aso mua ke lavea atu te aofaki fou i konā e toko 607,362 i te 2003!

¹² Ke mafaufau ki Tiapani. E nofo ki se selau tupu a tino talai o te Malo i te fenua tenei mai mua o te taua i te lua a te lalolagi. I te taimi o te taua, ne gasolo ifo te aofaki o tino talai ona ko fakasauāga matagā, kae i te fakaotiga o te taua, ne nāi Molimau fua koi ōla i te feitu faka-te-agaga mo te feitu faka-te-foitino. (Faataoto 14:32) Ne fia‵fia malosi eiloa a nāi taina fakamaoni konā i te okoatuga o misionale muamua e toko 13 mai Kiliata i te 1949, kae ne vave o a‵lofa malosi a misionale konā ki taina i Tiapani ona ko olotou uiga talimālō mo te loto finafinau. I se 50 tausaga mai tua ifo, i te 2003, ne lipoti mai ne Tiapani a te aofaki o tino talai e toko 217,508! Ne fakamanuia eiloa ne Ieova ana tino i te fenua tenā i se auala lasi ‵ki. E isi foki ne lipoti penā mai nisi fenua. E lasi ‵ki te tusaga o tino talai i fenua fakaatea ki te fakasalalauatuga o te tala ‵lei ko te mea ke oko atu ki fenua e 235 i te lalolagi kātoa i te 2003. E tonu ko o‵mai nei a te vaitino tokouke mai i “fenua katoa.”

“Ne O‵mai Katoa Mai . . . Matakāiga, Tino Valevale, ‵Gana”

13, 14. Ne fakaasi atu pefea ne Ieova a te tāua ke talai atu te tala ‵lei i “‵gana” katoa?

¹³ A te vavega muamua telā ne fakaasi mai i te fakaekeatuga o te agaga tapu ki luga i soko i te Penitekoso i te 33 T.A. ko te lotou fai‵patiatuga i ‵gana kese‵kese ki tino e tokouke kolā ne maopoopo i konā. Kāti ne fai‵pati a tino katoa kolā ne fakalogo‵logo ki a latou ki se ‵gana lauiloa e tasi, kāti ko te ‵gana Eleni. E pelā me ne “tino ‵lotu,” e se taumate ne malama‵lama foki latou i te ‵gana Epelu telā ne fakaaogā i te tapuakiga i te faletapu. Kae ne ‵saga malosi atu eiloa ki ei i te lagonaga ne latou te tala ‵lei i olotou ‵gana eiloa.​—Galuega 2:​5, 7-​12.

¹⁴ I aso nei, ko tō uke foki a ‵gana e fakaaogā i te faiga o te galuega talai. Ne ‵valo mai e uiga ki te vaitino tokouke kolā ka o‵mai e se mai fenua kese‵kese fua kae pelā foki mo “matakāiga, tino valevale, ‵gana.” E ‵tusa mo te mea tenei, ne ‵valo mai ne Ieova e auala i a Sakalia: “Ka o‵mai a tino o fenua fakaatea e tokosefulu ki se Iutaia e tokotasi, kae fai atu ki a ia penei, ‘Matou e ma‵nako o kau mo koe, me ne lagona ne matou me i te Atua e fakatasi mo koe.’” (Sakalia 8:23) E tiga eiloa e se toe fai‵pati fakavavega a Molimau a Ieova ki ‵gana kese‵kese, e iloa ne latou te tāua ke akoako atu a tino i olotou ‵gana eiloa.

15, 16. Ne fakafesagai atu pefea a misionale mo nisi tino ki te faigata o talai atu i ‵gana a fenua kese‵kese?

¹⁵ E tonu, e isi ne nāi ‵gana i aso nei e lauiloa e pelā mo te ‵gana Egelani, Falani mo te ‵gana Sepania. Kae ko oti ne tauloto a tino kolā ne tiakina ne latou olotou fenua ‵tonu ke ga‵lue i nisi fenua, a ‵gana i ei ko te mea ke mafai o maua te tala ‵lei ne “tino loto ‵lei kolā ka mafai o maua te ola se-gata-mai.” (Galuega 13:​48, NW) E mafai o faigata te mea tenā. I te taimi ne ma‵nako ei a taina i Tuvalu ki tusi i te lotou ‵gana eiloa, ne talia ne se misionale e tokotasi a te galuega tenā. Ona ko te mea e seai se tikisionale i te ‵gana Tuvalu, ne kamata ei ne ia se fakasologa o pati i te ‵gana tenā. Fakamuli ifo, ne ‵lomi i ei te tusi Ke Ola Koe Ki Te Se-Gata-Mai I te Lalolagi Palataiso.b I te taimi ne oko atu ei a misionale ki Curaçao, ne seki ai ne tusi faka-te-Tusi Tapu mo se tikisionale i te ‵gana o te lotou fenua, ko te Papiamento. Ne uke ‵ki foki a kinauga e uiga ki te auala e tusi ei te ‵gana tenā. Kae ui i ei, i te lua tausaga ne oko atu ei te tauavaga misionale muamua, ne ‵lomi i ei te tamā pepa faka-te-Tusi Tapu i te ‵gana tenā. I aso nei, ko aofia te ‵gana Papiamento i ‵gana e 133 kolā e ‵lomi mo te ‵gana Egelani i te taimi eiloa e tasi a Te Faleleoleo Maluga.

¹⁶ I Namibia ne seki maua ne te tauavaga misionale muamua ne tino Molimau i ei ke fesoasoani atu ki te ‵fuliga o tusi. E se gata i ei, ne seai ne pati i se ‵gana e tasi telā ko te ‵gana Nama, mō pati masani e pelā mo te “‵lei katoatoa.” Ne lipoti mai se misionale: “Ko te mea ke ‵fuli a tusi, e fakaaogā sāle ne au a faiakoga kolā e fai olotou akoga faka-te-Tusi Tapu. Ona ko te foliki o te lotou iloa i te munatonu, ne ‵tau o saga‵saga fakatasi matou ko te mea ke mafai o ‵tonu katoatoa a fuaiupu takitasi.” E ui i ei, ne ‵fuli eiloa te tamā pepa ko Te Olaga Filemu i te Lalolagi Fou ki ‵gana Namibia e fa. I aso nei, ko ‵lomi sāle a Te Faleleoleo Maluga i masina katoa i te ‵gana Kwanyama mo te ‵gana Ndonga.

17, 18. Ne a mea faiga‵ta e ‵saga atu ki ei nei i Mekisiko mo nisi fenua?

¹⁷ A te tokoukega o tino Mekisiko e fai‵pati ki te ‵gana Sepania. Kae koi tuai o oko atu ki ei a tino Sepania, e uke a ‵gana kese‵kese ne fakaaogā i konā, kae koi fakaaogā eiloa nei a nisi ‵gana. Tela la, e maua nei a tusi a Molimau a Ieova i ‵gana faka-Mekisiko e fitu e pelā foki mo te ‵gana mō tino ‵tuli. A Te ‵Tou Galuega Talai i te ‵gana Maya ko te tusi muamua eiloa ne maua i se ‵gana a tino pelā me ne Initia i Mekisiko. E tonu, ko aofia a te fia afe o tino Maya, Aztecs mo nisi tino i te toko 572,530 o tino talai i Mekisiko.

¹⁸ Fakamuli nei, ko oti ne ‵sola atu te fia miliona o tino ki nisi fenua e pelā me ne tino fakaa‵lofa, io me ona ko fakalavelave i mea tau tupe. Ona ko te mea tenā, ko maua atu nei i fenua e uke a koga talai i ‵gana kese‵kese. Ko oti ne ‵saga tonu atu a Molimau a Ieova ki te mea tenei. E pelā mo Italia, e maua i ei a fakapotopotoga mo tamā potukau kolā e fai‵pati ki ‵gana e 22 i tafa o te ‵gana Italia. Ko te mea ke fesoasoani atu ki taina kolā e talai atu ki tino e faipati ki ‵gana fakaatea, ne fakatoka ei ne akoga ke akoako atu i ei a ‵gana e 16, e aofia i ei te ‵gana Italia mō tino ‵tuli. I nisi fenua e uke, ko taumafai malosi a Molimau a Ieova ke talai atu ki tino e tokouke mai nisi fenua kolā ko ‵nofo tasi latou. E tonu, ona ko te fesoasoani o Ieova, ko ‵mai eiloa a te vaitino tokouke mai fenua e uke kolā e faipati ki ‵gana kese‵kese.

“Ki te Lalolagi Kātoa”

19, 20. Ne a pati a Paulo ko fakataunu nei i se auala fakaofoofogia? Fakamatala mai.

¹⁹ Ne tusi mai a te apositolo ko Paulo i te senitenali muamua: “E tonu me seki lagona ne latou? Ne lagona ne latou; e pelā mo muna a te Tusi: ‘Ko oko atu olotou leo ki te lalolagi kātoa, mo olotou pati foki, ko oko atu ki kapakapalagi.’” (Loma 10:18) Kafai e tonu te mea tenā i te senitenali muamua, e pefea la te ‵tonu atu i aso nei! E lau i miliona o tatou​—kāti ko silia atu i so se tulaga penā i aso mua​—ko fai atu penei: “Au e fakafetai faeloa ki te Aliki; e se gata eiloa aku tavaega ki a ia.”​—Salamo 34:1.

²⁰ E se gata i ei, e se gasolo ifo eiloa o tuai te galuega. E gasolo aka faeloa o tokouke a te aofaki o tino talai o te Malo. E gasolo aka faeloa o uke atu a taimi e fakamāumāu i te galuega talai. Ko lau i miliona a toe āsiga mo akoga faka-te-Tusi Tapu e fai nei. Kae e tumau eiloa te fia‵fia o tino fou. I te tausaga ko teka, ne maua se aofaki fou e toko 16,097,622 kolā ne ‵kau ki te fakamanatuga o te mate o Iesu. E fakaasi mai i ei me koi uke ‵ki a galuega e ‵tau o fai. Ke na tumau eiloa tatou i te fakaakoako atu ki te fakamaoni o ‵tou taina kolā ne kufaki i fakasauāga matagā. Kae ke na fakaasi atu ne tatou te loto finafinau e pelā mo te mea ne fakaasi mai ne ‵tou taina katoa i te lotou taviniga ki a Ieova talu mai te 1919. Ke na ‵saga tonu atu tatou katoa ki te pese a te faisalamo: “‵Viki atu ki te Aliki, a mea ola katoa! ‵Viki atu koutou ki te Aliki!”​—Salamo 150:6.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Mafai o Fakamatala Mai ne Koe?

• Se a te galuega ne kamata o fai ne taina i te 1919, kae kaia ne faigata ei?

• Ko oi ne fakamaopoopo mai ke ‵lago atu ki te galuega talai?

• Ne a tala e uiga ki tusi mo ‵gana kolā ne aofia i ei a misionale mo nisi tino kolā ne ga‵lue i fenua fakaatea?

• Ne a fakamaoniga e mafai o siki mai ne koe e fakaasi mai ei me e fakamanuia ne Ieova a galuega ana tino i aso nei?