E Ola te Muna a Ieova
Manatu Tāua Mai te Tusi ko te Lua Samuelu
E MATA, e manakogina ke faka‵logo katoatoa tatou ki te pulega a Ieova māfai ko matea ‵lei atu te mea tenā? E mata, e fai faeloa ne se tino fakamaoni a te mea tonu i mua o te Atua? Se a te vaegā tino “e manako a ia ki ei”? (1 Samuelu 13:14) E maua atu a tali fakamalie loto ki fesili konei i te tusi ko te Lua Samuelu.
Ne tusi a te Lua Samuelu ne Kato mo Natano, ko pelofeta e tokolua kolā ne taugasoa ‵pili mo te tupu o Isalaelu mua ko Tavita.a Kāti ne fakaoti tena tusiga i te 1040 T.L.M., i aso fakaoti o te 40 tausaga o te pulega a Tavita, kae e faka‵mafa mai i te tusi tenei te tala e uiga ki a Tavita mo tena fesokotakiga mo Ieova. E fakaasi mai i te tala fakamalosi loto tenei a te faiga o se atufenua o fakalavelave mo fai se malo manuia kae lototasi mai lalo i se tupu malosi. E ‵fonu te tusi tenei i toe tala fakaotia loto.
“NE GASOLO EILOA TAVITA . . . O MALOSI”
E fakaasi mai i te auala ne saga atu ei a Tavita ki te tala e uiga ki te ‵mate o Saulo mo Ionatana ana lagonaga e uiga ki a laua e pelā foki mo Ieova. Ne fakasopo a Tavita mo fai te tupu o te matakāiga o Iuta i Hepelona. Kae ne fakasopo a te tama a Saulo ko Isoposeta mo fai te tupu i nisi matakāiga o Isalaelu. “Ne gasolo eiloa Tavita mo tena malo o malosi,” kae i se fitu mo te afa tausaga fakamuli ifo, ne fai ei a ia mo fai te tupu i Isalaelu kātoa.—2 Samuelu 5:10.
Ne puke ne Tavita a Ielusalema mai i tino Iepusi, fai ei ne ia mo fai te laumua o tena malo. Ne iku atu tena taumafaiga muamua o ave te pusa o te feagaiga ki Ielusalema ki te tupuga o se fakalavelave. Kae ne manuia te lua o ana taumafaiga, kae ne saka i ei a Tavita ona ko tena fiafia. Ne fai ne Ieova se feagaiga mo Tavita e uiga ki se malo. Ne fakatakavale ne Tavita ana fili ona ko te fakatasi atu faeloa o te Atua ki a ia.
Tali ki Fesili faka-te-Tusi Tapu:
2:18—Kaia ne fakaigoa ei a Ioapo mo ana taina e tokolua ki tama a Seluia, te lotou mātua? E masani sāle o fakasolo mai a gafa o tino i te Tusi Tapu i te ‵gana Epelu e auala i olotou tamana. Kāti ko oti ne mate te avaga a Seluia i te taimi tenā, io me kāti ne seki ‵tau o aofia tena igoa i Tusitusiga Tapu. Kae ne mafai foki o fakaaogā te igoa o Seluia ona ko ia se tuagane io me se afa tuagane o Tavita. (1 Nofoaiga Tupu 2:15, 16) A te taimi eiloa e tasi ne fakasino atu ei ki te tamana o te toko tolu tautaina konei ko te mea fua e uiga ki tena tanuga i Peteleema.—2 Samuelu 2:32.
3:29, NW—Se a te uiga o te “tagata telā e ‵piki ‵mau ki te mea ‵laga laugatu”? A te galuega ko te ‵lagaga o laugatu ne fai sāle fua ne fāfine. Telā la, kāti ne fakasino atu te tugapati tenei ki tāgata kolā ne seki aogā mō galuega a tāgata e pelā mo taua kae ne aogā fua ke fai ne latou a galuega a fāfine.
5:1, 2—E pefea te leva o te tamatega o Isoposeta kae fai a Tavita mo tupu o Isalaelu kātoa? E foliga mai me ne kamata te pulega a Isoposeta i se lua tausaga te leva mai tua malie o te matega a Saulo, kāti ko te taimi foki tenā ne kamata ei te pulega a Tavita i Hepelona. Ne pule atu a Tavita mai Hepelona ki luga i Iuta i tausaga e fitu mo te afa. Mai tua faeloa o tena faiga mo fai te tupu o Isalaelu kātoa, ne fakamasiki atu ei tena laumua ki Ielusalema. Telā la, kāti e lima tausaga mai tua o te matega a Isoposeta kae fai a Tavita mo fai te tupu o Isalaelu kātoa.—2 Samuelu 2:3, 4, 8-11; 5:4, 5.
8:2—E tokofia a tino Moapi ne ‵mate i te lotou tauāga mo te kau Isalaelu? Kāti ne fua aka fua i lō te lauga o te aofaki o latou. E foliga mai me ne fakatofaki latou ne Tavita i te laukele i se laina e tasi. Oti i konā, fua ei ne ia a te laina tenā ki se uka. Ne fakaaogā fakalua ne ia te fua tenā, io me ko te lua-vae-tolu o tino Moapi ne tamate, kae e tasi-vae-tolu o latou ne faka‵sao.
Akoakoga mō Tatou:
2:1; 5:19, 23. Ne fia iloa ne Tavita a manatu o Ieova a koituai o nofo atu a ia i Hepelona a koituai foki o taua atu ki ana fili. E ‵tau foki o ‵sala atu tatou ki fakatakitakiga a Ieova a koituai o fai ‵tou fakaikuga kolā e pokotia ei a ‵tou tulaga faka-te-agaga.
3:26-30. E iku atu te taui ma sui ki te mauaga o mea fakafanoa‵noa.—Loma 12:17-19.
3:31-34; 4:9-12. E maua ne tatou se fakaakoakoga ‵lei mai te sē fia taui ma sui o Tavita e pelā foki mo tena sē ita fakamoemoe.
5:12. E se ‵tau lele eiloa o puli i a tatou me ko oti ne akoako tatou ne Ieova ke iloa ne tatou ana auala ko te mea ke mafai o maua ne tatou se fesokotakiga ‵lei mo ia.
6:1-7. E tiga eiloa ne ‵lei te mea ne taumafai ki ei a Tavita, ne soli ne ia te fakatonuga a te Atua i te ‵takiga o te Pusa o te Feagaiga i luga i se ka kae ne seki taunu ei te malaga tenā. (Esoto 25:13, 14; Numela 4:15, 19; 7:7-9) E fakaasi mai foki i te ‵taofiga ne Usia a te Pusa me e se mafai o ‵fuli a fakatonuga a te Atua faitalia me ne seki manako tonu koe o soli ana tulafono.
6:8, 9. I se vaegā tulaga faigata penei, ne ita muamua a Tavita kae fakamuli ifo ne mataku loa tou tagata—kae kāti ne ‵losi atu foki ki a Ieova e uiga mō te fakalavelave tenei. E ‵tau o fakaeteete tatou ke mo a ma ‵losi atu ki a Ieova e uiga ki fakalavelave kolā e māfua mai i te soliga o ana fakatonuga.
7:18, 22, 23, 26. Te loto maulalo o Tavita, tena tavini katoatoa atu ki a Ieova, mo tena fiafia o fakamaluga aka te igoa o te Atua ko uiga kolā e ‵tau o fakaakoako tatou ki ei.
8:2. Ko fakataunugina se valoaga telā ne ‵valo mai i se 400 tausaga mai mua atu i ei. (Numela 24:17) E fakataunugina katoa a pati a Ieova.
9:1, 6, 7. Ne tausi ne Tavita tena tautoga. E ‵tau foki o taumafai tatou o tausi ki ‵tou tautoga e fai.
NE AUMAI NE IEOVA A FAKALAVELAVE KI TENA TINO FAKAEKEGINA
“Au e tauto atu ki a koe me ka fai ne au se tino o tou kāiga ke aumai ne ia te puapuagā ki luga i a koe,” ko pati a Ieova ki a Tavita, “ka matea ne koe manafai ko ave ne au au avaga ki se tagata fakaatea; kae ka ‵moe mo ia i te ao malamalama.” (2 Samuelu 12:11) Se a te pogai o te faka‵pulaga tenei? Ko te agasala a Tavita ne fai mo Patisepa. E tiga eiloa ne fakamagalogina a Tavita ona ko tena loto salamō, ne seki sao a ia mai i ikuga ma‵sei o tena agasala.
Muamua la, ne mate te tamaliki telā ne fanau mai ne Patisepa. ‵Tao atu ko te pukemaloga o te tama fafine a Tavita ko Tamala, se taupou, ne tena afa tuagane ko Amanono. Ne tamate ne te tuagane tonu o Tamala ko Apisaloma a Amanono ona ko te mea tenā. Ne galue a Apisaloma o fakamasei tena tamana tonu kae ne fai ne ia ke fai a ia mo tupu i Hepelona. Ne fai i ei ke sola keatea a Tavita mai i Ielusalema. Ne ‵moe a Apisaloma mo te toko sefulu o avaga fakasalasala a Tavita kolā ne ‵nofo o tausi te fale. Ne toe fai a Tavita mo fai te tupu i te matega fua a Apisaloma. Ne iku atu a te ‵tekega a te tino Peniamina ko Sipa ki tena mate.
Tali ki Fesili faka-te-Tusi Tapu:
14:7, NW— Se a te mea e faka‵tusa ki ei te “ulaga o aku malala ‵ka”? E fakaaogā te kaka malie o te malala ki se tamaliki telā e ola.
19:29—Kaia ne tali atu ei penā a Tavita ki te fakamatalaga a Mefiposeta? I te lagonaga ne Tavita a Mefiposeta, kāti ne iloa aka ne ia a tena ‵se i tena talitonugofie ki ei. (2 Samuelu 16:1-4; 19:24-28) Kāti ne seki fiafia ki ei a Tavita, ne seki toe manako ei o fakalogologo ki te mea tenā.
Akoakoga mō Tatou:
11:2-15. E fakamaoni mai i tala e uiga ki vāivāiga o Tavita me i te Tusi Tapu ko te Muna eiloa a te Atua.
11:16-27. Kafai e fai ne tatou se agasala matagā, e sē ‵tau o ‵funa ne tatou e pelā mo te mea ne fai ne Tavita. I lō te ‵funa, e ‵tau o fakaasi ne tatou a ‵tou agasala ki a Ieova kae ‵sala atu ke maua se fesoasoani mai i toeaina i te fakapotopotoga.—Faataoto 28:13; Iakopo 5:13-16.
12:1-14. Ne tuku mai ne Natano se fakaakoakoga ‵lei mō toeaina tofia i te fakapotopotoga. E fesoasoani atu latou ki a latou kolā ko pa‵ku atu ki te agasala ke toe faka‵tonu aka olotou auala. E ‵tau o apo a toeaina i te faiga o te faiva tenei.
12:15-23. Ona ko te ‵tonu o tena kilokiloga ki te mea telā ne tupu ki a ia, ne fesoasoani atu ei ke talia ne Tavita a fakalavelave kolā ne iku mai i ei.
15:12; 16:15, 21, 23. I te taimi ne foliga mai ei me ka fakasopo a Apisaloma mo fai te tupu, ne fai ei ne te fia takutakua ke fai a te tino fakatonutonu poto ko Aitofele mo fai se tino fakalata tino. A te poto e aunoa mo te loto maulalo mo te alofa fakamaoni e mafai o fai pelā me se matasele.
19:24, 30. Ne lasi te loto fakafetai o Mefiposeta e uiga ki te alofa atafai o Tavita. Ne talia katoatoa ne ia a te ikuga a te tupu e uiga ki a Sipa. E ‵tau o fakamalosi aka tatou ne loto fakafetai ki a Ieova mo tena fakapotopotoga saukātoa ke faka‵logo faeloa ki a ia.
20:21, 22. A te poto o se tino e tokotasi e mafai o faka‵sao i ei a tino e tokouke.—Failauga 9:14, 15.
KE NA ‵TO ATU TATOU “KI LOTO I LIMA O IEOVA”
(2 Samuelu 21:1–24:25, NW)
Ne poko te oge i tausaga e tolu ona ko te agasala a Saulo i te tamatega ne ia o tino Kipeona. (Iosua 9:15) Ke taui atu te agasala tenā, ne fakamolemole atu te kau Kipeona ke tamate a tamaliki tāgata a Saulo e tokofitu. Ne tuku atu ne Tavita a latou konā ki lima o te kau Kipeona, kae ne fakagata ei te taula ki se vaiua ‵lotu. E tokofa a tino ‵mafi mai Filisitia ne ‵to atu ki lima o “Tavita mo tena kau.”—2 Samuelu 21:22.
Ne fai ne Tavita se agasala matagā i te lauga o tino i se auala sē tonu. Ne salamō kae filifili ke tuku atu a ia “ki lima o Ieova.” (2 Samuelu 24:14, NW) Ne iku atu tena mea ne fai ki te toko 70,000 kolā ne ‵mate i te famai. Ne fai ne Tavita te fakatonuga a Ieova, kae ne gata ei te famai.
Tali ki Fesili faka-te-Tusi Tapu:
21:8—E mafai pefea o fai atu me e toko lima a tama‵liki ta‵gata a Mekala, te tama fafine a Saulo, me e fai mai i te 2 Samuelu 6:23 i a ia ne mate kae seai ne ana tama? A te ‵toe fakamatalaga lauiloa e uiga ki ei e fai pelā me i tama‵liki konei i a Melapa te taina o Mekala, telā ne avaga mo Atilielu. Kāti ne mate mua a Melapa, kae tausi ei ne Mekala a tama‵liki tāgata konā.
21:9, 10—E pefea te leva ne puipui ei ne Lisepa ana tama tāgata e toko lua mo mokopuna o Saulo e toko lima kolā ne tamate ne te kau Kipeona? Ne nouagina a te toko fitu konā kae “fatoā kamata o kati” a kalite—i a Mati io me ko Apelila. Ne tuku faka‵sau atu ei olotou foitino ‵mate i luga i se mauga. Ne puipui ne Lisepa a foitino e fitu konā i ao mo po ke oko ki te taimi ne fakaasi mai ei ne Ieova me ko gata tena ita i te fakagataga ne ia o te taula. Ne faigata o ‵to ‵lotu te vaiua a koituai o oti ne vaitau o te ‵katiga o kalite i a Oketopa. Telā la, kāti ne fai ne Lisepa te mea tenā i loto i se lima io me se ono masina. Mai tua ifo i ei, ne fakatonu atu a Tavita ke tanu olotou ivi.
24:1—Kaia ne fai ei te lauga o tino ne Tavita mo fai se agasala matagā? A te lauga o tino e se se mea fakatapu mai lalo i te Tulafono. (Numela 1:1-3; 26:1-4) E sē fakaasi mai i te Tusi Tapu te pogai ne lau ei ne Tavita a tino. E ui i ei, e pelā me e fakaasi mai i te 1 Nofoaiga Tupu 21:1 me ne fakamalosi atu a Satani ke fai ne ia te mea tenā. Kae ne iloa ne tena takitaki kautau ko Ioapo a te sē tonu o te ikuga a Tavita ke lau a tino, kae ne fakaasi atu ne ia te mea tenā ki a Tavita ko te mea ke sē fai.
Akoakoga mō Tatou:
22:2-51. Ko tupoloki eiloa i te gali o te pese a Tavita i te fakaasimaiga o Ieova e pelā me ko te Atua tonu, telā e ‵tau o tali‵tonu katoatoa tatou ki ei!
23:15-17. Ne āva malosi a Tavita ki te tulafono a Ieova e uiga ki te ola mo te toto, telā i te taimi tenei ne seki talia eiloa ne ia ke fai se mea telā ne foliga mai me ka soli i ei te tulafono tenā. E ‵tau foki o maua ne tatou te kilokiloga tenā e uiga ki fakatonuga katoa a te Atua.
24:10. Ne fakamalosi atu te loto lagona o Tavita ke salamō a ia. E mata, e malosi ‵lei ‵tou loto lagona ke fai foki tatou penā?
24:14. Ne iloa ‵lei ne Tavita me e lasi atu te alofa fakamagalo o Ieova i lō tino. E mata, e tali‵tonu penā tatou?
24:17. Ne fanoanoa a Tavita me ne logo‵mae a te fenua kātoa i tena agasala. E ‵tau foki o penā a lagonaga o se tino fai mea ‵se e uiga ki te fakamaseiga ki luga i te fakapotopotoga ona ko te mea tenā.
“Se Tino e Manako a Ia ki ei” Ne Maua Eiloa
Ne fai eiloa te tokolua o tupu o Isalaelu mo fai se tino telā ‘ne lotomalie ki ei a Ieova.’ (1 Samuelu 13:14) Ne seki fakafesili lele ne Tavita a tulaga amio‵tonu o Ieova, kae ne seki ‵sala atu ki se auala ke tu tokotasi ei a ia mai te Atua. I taimi takitasi kolā ne fai ei ne ia a mea ‵se, ne fakaasi ‵tonu atu ana agasala, talia a pati polopolooki, kae faka‵tonu aka ana auala. A Tavita se tino alofa fakamaoni. E mata, e se se mea ‵lei ke fai tatou pelā mo ia, maise eiloa māfai ko ‵se tatou?
E fakaasi faka‵lei mai i te tala e uiga ki te olaga o Tavita a te uiga o te iloa tonu o te pulega a Ieova, ko te talia ne tatou o Ana tulaga e uiga ki te ‵lei mo te masei, kae taumafai malosi o faka‵logo ki ei e pelā me ne tino fakamaoni. E mafai eiloa o fai ne tatou te mea tenei. E ‵tau o lasi te ‵tou loto fakafetai e uiga ki akoakoga kolā e maua ne tatou mai te tusi ko te Lua Samuelu! A te fekau mai te Atua telā e maua i te tusi tenei, e ola kae e galue eiloa mo te ‵mana.—Epelu 4:12.
[Fakamatalaga mai lalo]
a E tiga eiloa e seai se vaega o Samuelu ne fai i te tusiga o te tusi tenei, ne fakamau eiloa mai lalo i tena igoa ona ko tusi e lua o Samuelu ne ‵mau katoa i lalo i te igoa tenā i te pelugātusi o te kanona faka-Epelu. Ne tusi eiloa ne Samuelu te ukega o mea i te Muamua Samuelu.
[Ata i te itulau e 8]
Ne masaua faeloa ne Tavita te tino telā ne fakatumau ne ia a tena pulega fakatupu kae ne fesoasoani atu ei ke maua ne ia te loto maulalo
[Ata i te itulau e 10]
“Ka fai ne au se tino o tou kāiga ke aumai ne ia te puapuagā ki luga i a koe”
Patisepa
Tamala
Amanono