E Fesili Mai ‵Tou Kau Fai‵tau
E Mata, Ne Āsi Atu Eiloa A Tagata ‵Poto E Tokotolu Ki Te Pepe Ko Iesu?
E akoako atu eiloa a te Kilisimasi mai i Amelika ki Saute ki Eulopa Saegala ke oko eiloa ki Asia e uiga ki tupu e tokotolu, io me ko tagata ‵poto, kolā ne fai meaalofa ki te pepe fou telā ne fatoa fanau mai, ko Iesu. E mata, e tonu a te tala tenei? E mata, e isi ne fakamaoniga ‵tonu o te mea tenei? Ke onoono muamua aka tatou.
I tusi Evagelia e lua, ko Mataio mo Luka, e fakamatala mai i ei a te fanaumaiga o Iesu. Ne fakaasi mai i tala konei me ko tausi mamoe fatauva fua kolā ne ‵nofo i se koga pili mai ne olo atu o asi a Iesu i te taimi ne fanau ei. A ko latou kolā ne fai mai pelā me ne tupu, io me ko tagata ‵poto, ne tino ‵poto i uiga o fetu, kae e se taku mai te aofaki o latou. E seki faima‵laga atu a tagata ‵poto konei i te taimi koi pepe ei kae tuku foki i loto i te tali fagai manu, kae ne oko atu i te taimi ko tai matua malie ei a Iesu kae ko ‵nofo foki i se fale. A te oloatuga o latou ne fakamataku ki te ola o Iesu!
Onoono fakalei ki fakamatalaga e uiga ki te fanau mai o Iesu telā ne tusi ne te tino tusitala o te Tusi Tapu ko Luka, ne tusi mai penei: “E isi ne tausi mamoe ne ‵nofo i te kogā vao tenā i te po, e tausi olotou mamoe. Ne fakasae mai te agelu a te Aliki ki a latou . . . fai atu te agelu ki a latou . . . ‘Ka maua atu ne koutou se tamaliki e fakapulupulu ki laugatu e moe i te tali fagai manu.’ . . . Ne olo fakavave latou kae ne maua atu ne latou a Malia mo Iosefa, kae ne lavea foki ne latou a te tamaliki e takato i te tali fagai manu.”—Luka 2:8-16.
Ko Iosefa, Malia, mo tausi mamoe ne ‵nofo tonu atu i te taimi tenā fakatasi mo te pepe ko Iesu. E seai aka foki ne nisi tino ne aofia i loto i te tala a Luka.
Kae nei la, ke onoono aka tatou ki te tala i te Mataio 2:1-11 telā ne siki mai i te Tusi Tapu ko te King James: “I te taimi ne fanau mai ei a Iesu i te fa‵kai ko Petelema i te fenua ko Iutaia, i aso o te tupu ko Helota, e isi ne tagata ‵poto i uiga o fetu ne o‵mai mai i te Sopogala ki Ielusalema . . . I te taimi ne oko atu ei latou ki fale, ne matea ne latou a te tamaliki mo Malia tona mātua.”
Ke tuku i tou mafaufau me ne fai mai a te tala me ko “tagata ‵Poto,” kae se ko te “tokotolu tagata ‵poto,” kae ne faima‵laga muamua atu foki latou mai te saegala o olo ki Ielusalema, kae se ki te fakai telā ne fanau ei a Iesu, ko Petelema. I te taimi ne taunu atu ei latou ki Petelema, Iesu koi lau ki “tamaliki”—kae ko se lau ki pepe—ko se tuku i loto i se fale manu kae i loto i te fale.
E se gata fua i konā, e tiga eiloa e fakaaoga i te King James Bible a te pati tenei “tagata poto” ke fakamatala mai ei a tagata konei, i nisi ‵fuliga e fakaaoga te pati “Makoi” io me ko “tagata ‵poto i uiga o fetu.” E ‵tusa mo te Handbook on the Gospel of Matthew, a te tugapati ko “tagata ‵poto” e ‵fuli mai i ei se nauna Eleni telā e fakasino atu ki faitaulaga i te Malo o Pelesia kolā e ‵poto i te fakamatalaga o uiga o fetu.” Kae ko The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words ne fakamatala mai me e ‵pau a te uiga o te pati tenā mo pati konei “tino ‵poto i mea fakataulaitu io me ko tino faivailakau.”
E tiga eiloa koi lauiloa i aso nei a tino ‵poto i fakamatalaga o fetu mo tino faivailakau, e ‵teke malosi atu a te Tusi Tapu ki vaegā tino penā. (Isaia 47:13-15) A latou ne vaega o te faivailakau kae konā foki loa a faifaiga kolā e takalialia malosi ki ei a Ieova. (Teutelonome 18:10-12) Kae tenā foki loa te pogai ne seki fakailoa atu ei ne agelu a te fanaumaiga o Iesu ki tagata ‵poto konei. E auala i se moemiti, ne fai atu ki a latou ke mo a ma toe ‵foki o fakailoa atu ki te tupu masei tenei ko Helota, ona ko te mea ko taumafai tou tagata ke tamate a Iesu. Tela la, ne “toe ‵foki ei o olo ki te lotou fenua i te suā auala.”—Mataio 2:11-16.
E mata, e ‵lago atu a Kelisiano ‵tonu ki te tala lauiloa tenei e uiga ki te fanaumaiga o Iesu, telā ko oti ne ‵fuli ‵se ei a fakamatalaga ‵tonu? E mautinoa eiloa a te tali ko te ikai.